장음표시 사용
211쪽
uadragesimum secundu argumecum. Qi a grauibus & probatissimis ub
ris arS nec cognita nec probata est , ars non est,
At grauibus re probatissimis viris arschemica linin est probata,Ergo ars non est Huic autem argumento adij cis aliud simile,
si uasa finium secundu argumetum.
Quae nouae sunt: artes , non sunt artes, Atqui ars chemite quatuor aut quinque antehac secula non excedit, Ergo ars non est.
dum S tertium argumentum. Si Hypocratis,Aristotelis, Galeni &Ceterorum antiquorum philosophorum N probatissimorum virorum seculis
212쪽
haec ars incognita fuit, Vt ars nec etiani
ab ijsdem probari aut improbari potuit. Nec quod forsitan tantae sit antiquitatis
ut putas, idcirco ars non est dicenda.Naquis & nauticae pixidis, tormentorum bellidam artes corum,& typis CXcudendorum libroru Peterib- artes vetustati incognit( fuerunt,quibus pra rum tamen artibus antiquitas nihil par ha-tiorei, Artes tamen sunt,& Verissimq Nec minus his omnibus verissima est , re admiranda Argyropoeia & Chrysopoeia, qtaae etiam cognita est viris probatissimis & in naturalibus philosophic praeceptis peritissimis, licet paucis, inter quos primas partes tenet Geber,qUC,
tu Eraste Idrum chemicorum appellas. Verum definitio ibus,diu sionibus, causis effectibus certis praeceptionibus e physicis petitis artem verissima esse probauit. Plura tamen dichaeis e ab co comminisceris,eaque redarguis quae nusquam somniauit. Id AL c sunt argumenta tua, Eraste, quibus non sine contumeliis, iniurijs &ira aduersus chemicos pugnasti,anno,Vt scribis, Is66. mense Augusto. At cum
deserbuisset ira tua,& ab egregio & do-
213쪽
cto viro,ut scribis, argumenta qUaedam opinioni tuae aduersantia proposita es
sent , ijs respondisti sub finem littius codisputationis,& modcstius quidem , ut
Videtur,quam stiperiotabUS argiam etiS. Ostendit tibi is, ut ais , argcntiam viuum ab auro arte prolicitum , & eX caeteris metallis prolici posse profitetur, nec multu aduersaris. Sed ql lod ars; et ouae his
tu viuuvcl vulgare vel ab imperfecte kebh
mistis metallis eductu sit materia argC-Eriristo re auro proxima,negas, Et qUauis ita, Quae se res haberct, tame arte in argCntu aut tam auidaurum mutari posio inficiaris. Pateris tamen argentiam viuum .auro ceu Onim facile dc celeriter in aurum Conco 'ctione posse redi e. Argentum aute Vi-UUm, Odctarique sit, non esse materia argento aut auro proXimam hinc coniicis,quod unUmquodque argentum viuum sit tantum indiuidulanisti f opriae speciei. ecquia alterius petata in- druiduum inis quan sic POfSIt, Vcuc plumbo arte proliciatur argentiam Vitium,sit individuum plumbi, si alteritas, sit eiusdem individuum. Vt id confirmes, similitudinem ad cis in sanguini-
214쪽
bus, quia diuersae speciei animalibus
fluxerunt, qui omnes sese colore reserunt,& idem sanguinis nome obtinent, sed non candem rationem , naturam &specie gerunt. Sed & in carne &in multis alijs rebus eiusdem nominis excpla adfers, Hinc conficis, Si argentum vitiuvulgare aut quod a metallis prolicitur,
non est materia argento aut auro proXinaa,siue eorumdem individuum, vanos csse omnes omnium chemicorUm cONatUS, cum ratalla materia possit motu a causa efficiente formam certam apprehendere nisi formae huic sit potentia
proxima. Sane ex multis,quae aduersus artem hanc attulisti argumenta, nullum hoc verisimilius est,quodque magiS Urgere videatur, Sed cui tamen facile sit respondere. Nititur enim hoc argumeta re omium tuum similitudine nominis, non' ah .h xciri substantiae. Argumenta haec om-tione stata a simili plus ad illustrandam proba quam ad illam stabiliendam
non pro- prosunt, Nam fere omnia infirma argu- sunt , nec menta a similitudine ducuntur,cu nulla necessitate sit tanta similitudo, quae per omnia ex ingli Vlin tendatur. Nullam autem necessitatem
215쪽
inductunt, sed Vt auditores aut legentes sese obsequentes dictis aut scriptis rei, dant, maxime accommodata sunt. Idcirco nullis argumentis facilius incau
tos decipi & falli cotingit,quam ijs quq
a similitudine rerum ducuntur. Huic igitur argumento tuo a simili petito,Eraste, sic respondeo. Materia remota & Responsio proxima eodem nomine appellari possera vltima sunt,non eadem ratione censeri . Ut pu-- ir ca sanguis suillus est materia remota carni humanae , sanguis humanus fproxima : Et tamen Vterque nomen
habet sanguinis. Sed sanguis ille suillus nusquam erit materia proxima carni humanae , nisi multiS mutationibus in sanguinem humanum mutatus siti. Discrimen hoc materiae remotae
re proximae & si verum sit in sanguine
suillo de humano, non hinc sequitur argetum victu vulgare aut quod ex metallis arte prolicitur, aliud esse materiam remotam aliud proximam argento Mauro. Probauimus enim ex superioribus omne argentum Vitium esse argento &auro materiam proximam, & sola
216쪽
coctum , eo propius esse eorumdem indiciiduum. Nam veluti cineres ex qu buscunque herbis aut lignis aut alijs rebus exustis sunt proxima vitro materia, tametsi ex diuersorum gcnerum aut di- lacriarum specierum corporibus prodie, rint, Sic & cx quibuscunque corporibus argenti vitii materia distatuta fuerit,erit
prOXima argento Sc auro materia. Haec& si validissimis argumentis probauerimus tum ex similituduae totius substa, Hae , tum CX accidentibus proprijs utrissque communibus, tanto tamen verius esse existimandum Crit, quanto Certiam. Cfst argentum & aurum finem esse S . Nattarae metallicae, non secta
mei ut leae, dc Virrum finem omnium cor um iii, staut liaturalium Finere dico, quod ignis ipsi, est ri dilEluere aut corrumpere non possomnium sit, sed omnem vim artis tolerent, at- corporum que cadem semper persis at, Qusd pro-
naturalin. &-oportet: Sed illud a natura ortum est, hoc ab arte elaboratum. Haec de caeteris corporibus
ita dici non possunt, quaenon sunt promXima re impermutabilis materia, sed sissiduis mutationibus obnoxia. Argen-
217쪽
A R G v R O P. ET L H R v. ars tum autem vitium a sua causa efficiente
nihil aliud fieri potest, quam arsentum
alit auru, seu cinis igne violento agente Vitrum. Omnia igitur argumenta tua, Distinctio quae ex discrimine corporum eiusdem
nominis sed diuersae rationis attulisti, pyra Eraste , hac distinctione evertuntur. Quod corporum, sciae sunt eiusde no- 'et minis, alia int ditierita latronis, in sanguine suillo & humano, &: alia sint materia remota, alia 'omna Alia vc- iro non solum sint in nominis sed i formae re rationis, quae accidentibus ta- tum quibusdam differunt, ut argentum viuu vel vulgare vel quod corporibus linetallicis inest,aut alijs rebus. Praeterea quaedam corpora sint proxima materia permutabilis in plures alias proximas materiaS,Ut elCmenta, quae ex his co- creuere multa corpora: ciuaedam vero sint proxima materia in quodda extremum impermutabile & fixum,Vt argetum vitium ex quo sit aurum, & omnis cinis ex quo vitrum codatur. Sed video obij ci mihi,Si argentum vitium no posssit aliud fieri quam argentum aut aurit,& aurum sit impermutabile corpus, eae
218쪽
ijs Argyrogonia aut Chrysogonia procreari noli posse, cum tamen illa proxima his materiam esse dixerimus : Respondemus,quod de proxima & impermutabili materia diximus, intelligendia esse in corpore,quod sola natura produxit,& omnibus notu est, ut argetum& auru. Sed seme argentificum aut at
rificu a sola natura non est productum, sed arte ministra & impellcnte,quamuis Peropatio a causis naturalibus cssicientibus. H AEC sunt,Erasste, quae ad euerteda argumeta tua satis esse puto, de plura fortasse qua quae primo proposuissem,quaeque quq ionis,de qua agitur,limites prq-tergrediuntur. Iam igitur dscendi finem facere oportunu esse arbitror. Hoc unua vobis postulo, quos totius disputationis iudices constituo,ut in memoria hi chaloguet axiomata reuocetis: Non hic agi de stir-GThomatra pium aut animalium viventium interi-hm sce corporum inanimoru dc mutorusimplici mistione & dissolutione. Vtraq; diuersis legibus circumscribi: Illoru ortus a causa efficiete insita proficisci, quq nec sit in potestate artis, nec eius de Ope indigeat: Horti mistione a eausa efficie c
219쪽
prodire, calore & frigore scilicet in humidum siccum agentibus,si Aristoteli credimus: Hsc, cum sint inanima, pulsu
externo agitari oportere : Causam autehanc externa in artis potestate esse: Vim
insitam ae prolificam semini plantaruanimalium infundere, no artis quidem, sed solius naturae esse munus: At materiam metalloria imperfecte mistorti resoluere re ad materiam argento & auro proxima reducere, eamque re argetum vi uti vulgare perficere, no solum naturq in mineris terr ,sed & extra eas opus esse artis impellentis causas naturaleS ut agant in subiectam materia. Formas eorumdem metallorii CX perpessione materic & corporeis affectibus magis qua ab actionibus iudicari: Eosdem affectusta proportione argeti & auri in materia illis proxima sola mistione accersivi: Quibus qu(sitis & coparatis in eandem
materia proximam statim argentea aut auream formam a causa efficiente proesilire: Argentu dc aurum,precipiae Vero aurum finem esse naturq metalltcq mistionis, Vitrum vero finem esse omniucorporum naturaliti, quae corrumpiatur,
220쪽
re horum materiam tandem in vitrum misceri: Huius & illius scilicet vitri &auri mistionem ab igne esse indissolubilem: Metalla autem omnia & argentum vitium ad hanc auri mistionem arte reduci per causas naturales , & hinc formam naturalem & substantialem auream in materia oriri: Materiam pro
pi sed perfici: Quae mista sunt corpora, si rursus misceantur, perfectiora dc nobiliora esse,quam quae primo eX quatuor rerum primordijs scilicet elementis con creverunt. Qus omnia cum aequilibri solicthyo o Erasti argumentis perpes deritis,Scio voS, qui rerum naturalium periti estis, nec ullis animi perturbationibus vexati estis, iudicaturos esse me
non sine ratione Argyropoeii; & Chrysippoeit defensionem suscepisse, illum
male& perperam eandem artem falsi damnasse, meque optimo iure ab illius sententia ad tribunal vestrum prouocasse, de quod eum iudicare oportuerat in hac disputatione sentetiam illius reiscindendo, meamque in contrarium co-