Apologia argyropoeiæ et chrysopoiæ. Adversus Thomam Erastum medicinæ in schola Heydelbergensi professorem. Ad illustrissimum Principem Ludovicum Gonzagam Nivernensium & Rethelensium ducem. Authore Gastone Claveo subpræside particulari Nivernensi.

181쪽

luce prodiret, ut & tu alio loco loques

de mistione fateris,Eraste.Fatemur igitur chemicos nihil prorsus enicere possse, sed omnes omnium rerum effectus ad Deum, & causas naturales referedos esse,a quibus accepti sunt: Chemicos autem subijcere posse materiam natUrse,Vt ipsa agat, negari non potes . CVin terram colit,cum semina jacit in Candem,non agit,sed es: minister naturae. Qui ignem lignis, carbonibus,oleo aut inflammabilibus flabijcit, non exurit, sed ignis.Vitrum quod ex cineribusta arena fit,vitrarius non efficit, sed ignis cui subijcit materiam. Interim tamen hi

Omnes esticere dicuntur, non vellat causae principes, sed impellentes & aditi Ua- . tes, Sic lapidem philosophicum aut au-rUm non Ciliciunt chemici, sed ministrant catisis naturalibuS materiam , Vt agant in illam. Quod autem ab ijsdem causis naturalibus subij ciente arte alis

quod perfectius mistum produci possit,

quam quod natura sola sine arte cilicitin ij, quae solam mistorum rationem

nomen obtinent, non est: impium cre

182쪽

cur thhis iusqua potest corrupere. Sic auro per--lOge auro est persectior,idque d sectior. plici ex causa. Prior est,quod si mistionis inuincibilis & indissolubilis ratio

habeatur, solutione & coctione diuturna tam firmam solidam & unitam mistionem sibi comparauit, ut nullum in 'posterum imperium ignis in illum habiturus sit,quantumuis diuturnus & violctus: Altera, quod si qualitates primae quibus philosophi vires omnes tribuerunt, spectentur, igneas sibi eadem solutione dc concoctione coparauit, Quibus aurum & vitrum destituta sunt,qUauis alioqui perfectissime mista sint.Hanc

tu uxum non agit in reliqua metalla , uti lapis philosophicus. Cur autem lapishria philosophicus persectiori ae nobiliorimq forma constet, quam aurum , iam dixi superius. In uniuersiam enim qUaeculinque corpora naturalia iam mista rursus

in licentu perfectio a Pullus est

otio nobili Oi de animal semine, ex quibus ortum habuertuit. Sic lapis auuncus

183쪽

A R o v R o P ET C R R v s r 'nobilior auro dc suo argento vitio a quibus proxime habet ortum. Quod etiam dicunt aurum ex argento Vitio vi pulueris aurifici formatum perfectius csse auro naturali, nec id etiam est: impossibile. Argentum enim Vivum Omnis substantiae si ammassilis eii expetE 1 qua forsitan materia ex qua aurum In Visceribus terrae concretum evit, non est omnino purgatum. quartum argumentum. Formarum immissio in materiam' est creatio,

At creatio est solius Dei omnipotentiis opuS, Ergo chemici formam auri in materiam immittere non possunt.

lansio ad migesimum primum

argumentum. Huic argumento idem quod superioribus respondendum est, claemicos scilicet formam rebus impertire nec

184쪽

velle nec posse. In plantis enim & animalibus vim formatricem seminibus insitam vident,in mistis vero tantum corporibus iussum de voluntatem Dei vim efficientem esse agnoscunt, quoties elementa Cerra lege & proportione cole rint. Coeunt autem , cum sub ij cit ars materiam,quam vires re qualitates ei de insitae calore externo iuuante subigunt, re miscent, & hinc forma in materiam prosilit.

desimum secundum argumentum.

Quod natura in unoquoque genere perfectissimum effecit, nec perse dius efficere potuit,aut voluit,ars efficere nopoterit, At natura in genere metallorum aurum effecit perfectissimum , nec perfectius efficere aut potuit,aut Voluit, Ergo ars aurum perfectius cilicere non poterit, Ergo nec ex eo lapidem

philosopbicum , quem auro pellectio:

rem esse oportet.

185쪽

stans ad se secundum

argumentum. Respondeo ut ad vigesimum argumentum , in mistis tantum corporibus mistionem arte ministra & subij ciente materiam causis naturalibus perfectiorem fieri poste,quam in mistis a sola na

tura.

Vesimum tertium argumentum.

d natura non tentat nec potest efficere, ars etiam minime praestare potest, At natura neque tentat,neque potest speciem unam unius generis proXimi permutare in speciem aliam nobiliore eiusdem generis proximi, Ergo nec ars poterit etiam idem pr(

stare.

I sonsio admigesimum tetrium

argumentum.

Idem quoque quod ad superiora re-

186쪽

iget APOLOGIA

sponden luna est, in ortu plantarum In ortu animalium fieri corruptionem prioris platarcto materiae, re resolutiouem omnium ac animaliu cidentium, idcirco speciem Unius gene- fieri com ris proximi in speciem eiusdem generismptione. nobiliorem aut ignobiliorem trans tutari non posse, veluti canem mortuum non trauimutari in capram aut aliud animal, vel plantam unius speciei in platam alterius speciei sub eodem genere plantae, (Quaninis trilicturn 1n lolium,& e contra hoc in illud quidam mutari

dixerint) dedit resolutionem e

uentilam usque ad prima elementa, nisi CX eadem materia post multas mutatio-ncis producatur semen alterius speciei sub eodem genere. In ortu autem mi-In ortu corporum simpliciter, non fieri missorum corruptionem materiae, nec resolutione

simpliciter omnium accidentium priorum, sed diis non fieri solutionem quandam simplicem reli- corrupte o- ctis accidentibus communibus priorior posteriori speciei,& ubi ventum fuerit ad materiam proximam, cam perfici nec distatui aut corrumpi: Idcirco non se necesse metalla, quae missa tantum sunt corpora, in speciem alterius generis

187쪽

quam metallici, cum eX his fit aurum, mutari. Haec aute eX ijs,quae dicta sunt. manifestissima si int, nec repentel da puto. Quod autem natura in mineris metalla reliqua non mUtet in a UrUm,etiam responsum est , in mistis tantum solam naturam efficere non po sse,quae eadem arte minishra efficit Haec autem Omnia superiora& proxima tua argilmenta, Eraste, codem fundamento LitUntur, quod usdem legibus mistioncm mistorum & inanimorum corporiam metiri volueris, quibus ortiam plantarUm de animalium , Quae tamen longo inter se interuallo distare in multis, latis,ut opinor,supra demonstratum est, Atque hinc sequitur aliud tuum argin

mentum.

Vigesimum quartum argumentum.

Si aurum per multiplicationem generat aliud aurum ex materia metallo-1um,seu grana traiici per multiplicatio-Dem generat plura altera grana, eudem modum N progress cun temporis obsc uare necesse erit in multiplicatione au-

188쪽

ri,qualem in multiplicatione granorum tritici, At idem modus aut progressus temporis a chemicis non Obseruatur, nam

per projectionem lapidas aiunt multiplicationem hanc fieri in instanti, Ergo h c auri multiplicatio fieri aut sperari non potest.

sonsio ad migesimum quartum

argumentum. Idem etiam respondendum huic a misi' 's' guinento quod in caeteris, scilicet aliam esse legem mistionis simplicis in mistis corporibuS,& aliam ortus oc interitus in interitia. plantis N animalibus. Ex mistione enim lapidis philosophici vi aurifica illi

insita, per qualitates igneas fit naistio Lapidis perfecta in materia metallorum, & hinc philosophi aurum, seruatis legibus quae in mistioneci prog di sunt: in plantis vero Sc animali- fit multiplicatio vi seminis uniusstionem . speciei. Libenter admittam laephilosophici progignendi ration

a naturae operibus exquirendam cue, dam. ncque ipsum nisi progressu temporis

certo

189쪽

A R G y R O P ET C H R y S. certo & praesinito produci posse. Et quoniam illius ortus est cliam per simplicere solutioncm & militonem, VircS etiam illius in infinitum augeri poste, o Vae 1ia potestate artis subiacere quoties velit

dem soluat& concoquat. Causa igittar multiplicationis grcorum tritici eadecensenda est, quae &auri Est enim vis adaucta utrique, grano scilicet de auro, ex hoc scilicet cum progignitur lapis, At modus multiplicationis sitic augme-ti, diuersus es h. In illis enim noxa nisi stato tetmporis interuallo sit propagatio in hoc per proiectionem in instanti. Haec tamen auri propagatio plerumque sit progressu temporis ut in priori methodo supra diximUS.

Vigesimum quintum argumentum.

Vt ars metalla rc liqua in argentiam aUt aurum transmutet, in materia proximam reducenda sunt, cique eandem formam insculpere , qualem natisra insculpit, or

Atqui nusquam codus aliquod aut

190쪽

Alia materia causa es ciens arti,

alia soli

natura auro aut

argento conscie lonecessaria. 18c A P o L O G I A natura alit arte mutatur in proximam materiam,nam corpus animalis non re

dit in sangliinem, nec sanguis in chylu, nec chylus in alimenta, sed & si posset

ars retrorsum ire, formam, Vt natura,in

sculpere non posset,Ergo ars argentum aut aurum ex metallis efformare non potest.

Oo isto ad vigesimum quintum

argumentum. Con aedimus natiaram aut artem n6 posse resoluere metalla aut aliud corpus naturale in proximam materia, ex qVastatim re nullo intermedio ortum subierint, neque id necesse est apud artem. Probauimus enim solidissimis rationibus & experimentis materiam proXimam ex qua in Visceribus terrae natura sola gignit argentum aUt aurUm , non esse eandem , quam ars subijcit naturae CXtra minerariam locum, sed materiam argento & auro proXimam eamque etiam naturalem, scilicet argetum victu,

tam vulgare, quam quod potentia pro Tima inest reliquis metallis , de ab illis