장음표시 사용
61쪽
A R G y R o P. E 'e scvapor igneo calore agcnte piens delabatur,in priorem argenti viviis eciem coibit de redibit,nulla detracta parte pristini ponderis. Nec quidquan1 substantiae issius e Nase,cX quo vapor ille emigrauerit,subsidebit. Est enim uniformis omnino substantiae & similariupartium , non tamen est aequaliter misturaei, quantum ad tempCrameDtUm attinet, Vincit enim humidum in mistione: Hinc in vaporem abit igne agen C. Ea quoque de causa ductile non cst. Quod autem si tentas Sunum,ex CO amparet,quod cono obuolutum de expres stina Vehementer,transmeat corio allego, quod oleum,quamuis sit tenuissimae ei sentiae,transmiae non posset. Tandem argentium Iitium eandem fere gratait tem habet cum auro, Sexta enim parte
tantum auro minUS gratie est , Vt etiam
experientia didici, Quamuis Geber ipsum profiteatur auro esse grauius : Sed forsitan de argeto vilio purgato & pa lutum ab humiditate nimia arte vindicato intellexit. Horti omniti accidentiucum auro comunium aecde sunt cauta, quas in auro diximus. At vero argentu
62쪽
getentu Usti tuum, quod dicimus esse materia Miuu quod argento & auro proximam, non solum est illud vulgare, quod palam a merca--. toribui venit, & ex Hispania aut Ge argento, indi id aduehitUr , Verum etiam illud,
auro mata CX corporibus imperfecte in ististeriam no plumbo,stanno, aere,& ferro subtili arte siccus ac prolicitur. Inter quae omnia & vulgare Muigare. hoc nostrum nialia nisi in solis accinn-tibus quibusdam est disserentia. Fluida cnim fere sunt sque,& eiusdem proportionis & grauitatis. Vcrum argentii Vitium corporum magiS coctum Vulgari,
Quin & inter sese aliud alio magis aut minus digestum est. Omnia tamen Viignis in vaporem feruntur sursum, Alia celerius , quae minus cocta, alia tardius vchementiorique vi ignis , quae magis decocta sunt. Atque hac de causa argetum Viuiam Vulgare, quod indefinitam alde habeat humiditate, Omnitim celerrime in fugam vi ignis abit. Quod autem in corporibus metallicis insit argentum Vitium,ex eo quodammodo iudicatur,quod fusa& igne liquata omnia argentum vitium fluidum conspiciuntur, quamuis frigore proprio ab igne
63쪽
depos a rursus constent. Equidem vidi
nere bcneficio argeti vitii vulgaris. Abluendo enim dc macerando p recto, quidquid impurum est, de a natura argenti vitii alienum abit in secem, Quod superest , calore vaporatio soluitur. Quod si ultra progredi liceat, ausim af firmare argentum uiuum nihil aliud esse quam argentum & aurum crudum S indefinitum, quod a causa efficiente de-
finitum statam n illa transit. Quod magis apertum posthac fiet. Nolim tamen
cx hoc inferre metalla ex argento Vivo seu materia proxima fluxisse , ut halchemistae sentiunt,imo potius cum Aristotele & Erasto sentio materiam pro ximam fuisse vaporem exhalatione cd cretium. Et Veluti alimenta in animaliti corporibus vertuntur in sanguinem , cuantea sanguis non fuissent, Sic & materia quaeculaque illa sit, ex qua metalla ortum habent, non fuit eadem post eorum Oreum , sed argentum vitium de
nitum quod metallum appellatur, specie tamen aliud ab alio ob diuersam
64쪽
o APOLOGIAsiastionem distinctum. Constans ergo
siit & ratum nullam aliam materiam argento dc auro proximiorem esse apud artem quam argentum Vita una tam vulgare , quam quod metallis imperfectemis his inest. In illud ut materiam omnes conatus impendant, quicunque Argyropoeiae aut Chrysopoeiae fructus expectant. Profligetur omnis alia materia sulphurea, Vnctuosa, inflammanS, adurens, inflammabilis & adustibilis. Sola argenti vitii substantia aquea subtilissima,viscosa , indissolubilis,nullius ignis ardori cedens sit pro materia argento &auro proXima. Ipsum enim est quod ignem Vincit, nec ab illo vincitur. De materia argento dc auro proxima satis. His igitur de ea sic constitutis ad co-Deco M gnitionem causae efficientis progrediene' tanto nobilior & praesta, tior est , quanto artifex suo opere. Ipsa enim est , ut dixi, unde est principium
motuS, qttae Omnia corpora naturalia
mouet,ut talia sint,qualia ipsa esse intuemur. Dixi etiam ipsam esse uniuersale aut particularem: Et utraque in genere desinita est. Est etiam utraque naturalis,
65쪽
A R G y R o P E T sed quae aliquando suopte impcA- - uettur , nec aliunde quam a sola natura impellitur , ut agat , Qualis est iii generatione metallorum in visceribus terrae,quae sola vi naturae prodiere, Qualis etiam est in argento Viuo Vulgari, d eo quod corporibus metallicis obuolutum est, sola natura in lucem aedidit. Quae autem & quales sint hae causae natura CS, certo scire dc assequi non potest mens humana, nec satis constat inter peritiores,qui de ijsdem tractauertit. Sufficiat nobis naturae liberalitas,quae a suis causis cilicientibus occultis arg tu vitium vulgare,& quod corporibus metallicis potentia proxima est insitum Vltro nobis obtulit, quod nobis materiam proximam esse diximus. Ea iniuestiganda est tantum nobis causa efficienS particularis,quae mouet hanc materiam, Ut ex ea concrescat argentum Vel aurum. Huius autem edicientis catusae nat VIa ex
eiusdem definitione sicut & in caeteris rebus omnibus intelligetur. Hanc autedefinire tum ex viribus, per quas agit, tum ex materia argentifica aut aurifica, cui vires hae inhaerent, necessarium esse
66쪽
d, e phauimus. Non enim sicut in reli- quis seminum generibus vis sua proli- sica cuique inest,sic de in materia nostra
proxima vis argentifica aut aurifica in-Cs . In otio enim vis sua efficiens inest, quae calore CXterno adi uuante pullum
edit. Sic& in plantis reliquis animalium seminibus vis sua prolifica inem
nec aliunde exquirenda . At materiae nostrae proxims vis sua argentifica aut auri sica non est insita, quae Candem in argentum aut aurum promouere possit, sed est in alia materia, eiusdem tamen generis, sed formae nobilioris. Cuius dis ferentiae ratio in progressu culicabitur.
Desinitio Causa igitur efficiens est vis & faculias caui, sim argetifici et aurifica Argyrogoni aut G tra - Cladiogoniae a natui indita . qui peepra dric suntates suas igneas calore etiam CX- terno Iuuatit materiam proximam seu
argentum vivum quod stanno, plumboae 1 & ferro potentia inest, diducit & re soluit,& idom,necnon argCntum Vitium vulgare concoquit,& mistionem cius de nondum perfectam perficit,& radicitus tingit, ut m ipsum, iam perfecta & consti minata mistione lioua argenti vel au-
67쪽
ri forma influat. ArgyrogoniI Definitio est semen argentificiam ex argento auro priui Iut persecte concoctum,
seu tinctura argentifica candidi ColoriS. - . .
Sicut Chrysogonia est semen auris in CX auro prius soluto persectissime dcoctum,scii tinctura aurifica rubri colo ris,admirabili tenuitate substantiae prae- dig. Ouibus a natura vis illa argontifica& aurifica ines h. Qigialitates autem illae igneae,per quas agunt,arte & concoctione eisdem sunt acquisitae. Ex quibus dem Ditiso finitionibus satis intelligitur vires agendi causarum tes bifariam diuidi. Aliae sunt ut pr(ci- esscietiu, pue agentes,Allae Vt adiuuantes. Praecipue agentes suntvis argentifica & aurifica, de qualitates igneae semini argentifico & aurifico insitae. AdiuuanteS aiate, ignis & calor externus. Quinetiam resemen illud bifariam diuiditur,ut aliud sit argentificum, aliud aurificum. Haec alltcm Omnia explicatione luculentiori egent, Vt Veritas quaestionis propositae, An sit ars,clarius elucescat.In defini JO- Explicia ne igitur, Vis EsFICIENS, est Ge-tio defini
DUS. In omnibus enim corporibus natu-tionis.
Talibus, quq ortum subiere,seu ex semic
68쪽
nem . quopiam loco seminis, vel in iis,quq in interitum abiere, Vis primum& facultas qusdam adsuit,quq in liqc ageret, eaque moueret, qus alloqui sime motu cadem perstitissent. I sc vis efficiens a triplici fonte promanavit. Quippe cum in omni corpore naturali tria hcc insint,M teria,forma,& Tempera- omnes xlia mentum , ab ijs, nec a pluribus , vires res edi fa-- Omnes proficisci certum est, Quae adcoeultates a inter se se connexa sunt, Vt mUtua opera indigeant, nullaque possit seorsum scisci. consistere. Sed harum omnium pr(statissima & efficacissima,ea est, qui a forma proficiscitur. Quod enim nobilior
sit & materia temperamento,prsistan- . tiores effectus eam edere Oportet. Haec vis quae a forma ortum habet,
forma dppellatur sua inestic habere. cuiquc fornam natiua , nec arte aliqua comparari potest, sed a sola in tura. Itaque in definitione dicitur primum, Vis facultas argentifica & aurifica Argyropoeiae aut Chrysogoniae a
natura insita. Vt enim in semine canino vis insita est,quq seminis materiam mouet,ut generetur canis,quae vis oc facul-
69쪽
A R G v R O P. E T C stas in nullo alio inest semine , mi emine argetifico aut aurifico, ut fiat argentia vcl auru Vas sua inest. At quonia haec vis & proprietas esst accidens, quod per se subsistere non potest, sed semper sub cantii; inhaeret, idcirco addita est definitio Argyrogoniae aut Chrysogoniae, seu seminis, & ex qua materia ortum haberet: Scilicet quod ab argento , semen argenti, ab auro semen auri tr sat originem Nam & si inanima sint haec corpora, neque sibi similia in mi
lente pertranslationem sibi similia producere dicuntur, cum in semen, vel in id quod locum seminis obtinet, transilierint. Et veluti dicimus canem esse
causam efficientem canis,sic & argentu, causa effargeti,& aurum,auri. Hinc pulchre AU- ciens auri, gurelius, Argelitu, Hordea cui cordi demum serit hordea,ne tu Nunc aliunde pares auri primordia in auro Seminassentauri,quamuis abstrusa recedant Forma si- Loimius, nobi multo quaerenda labore. quali
Uyamuis autem a forma ei lique Vi premuribus cffectus omnes , qUOscunque cer agendum
nimus, primum maximeque proficiscu- cax,
70쪽
cd A P o L O G I Atur,atiameia sine qualitatibus primis cle mcntorum, qU.ae sunt in misto corpore,cssct inefficax, Non secus atque artificae sine instrumentis : Non quod instrumcta agant,sed quod per ea melius agatur. Idcoque in desinitione dixi faculta quae t SC Vis Co, aut aurificas agere per enim primis Pires. qualitatibus Vires tribucrunt veteres
philosophi,& medici, praescrtim Gale-DUS , Ut per Cas , qtasectat que omnia hac mundi uniuersitate conspicimus, ab ijs orta existimatierint. Qualitates autem igneas dixi , quod maXime prae caetcris agant, Imo nisi a caeteris quibus perfusiae sunt,Vis earum obtunderctur, Omnia pes fundarent. Has qUalitasCS a Cntes, calorem nonape dc frigus, solas esse causas cfficientes corporum similariinrisori sit Aristoteles, dum solam eorum materia
considerat: At cum formam se con-Hertit, Vt quare hoc argentum sit , hoc , . aurum,aliam causam )xaesi antiorem es
, scilicetMmmdccm. Haec enim hiates forma ViX dirigit qualitates pri