Apologia argyropoeiæ et chrysopoiæ. Adversus Thomam Erastum medicinæ in schola Heydelbergensi professorem. Ad illustrissimum Principem Ludovicum Gonzagam Nivernensium & Rethelensium ducem. Authore Gastone Claveo subpræside particulari Nivernensi.

71쪽

ARGYROP. ET CH

virtute. Sic & vis argentifica aut a trifica per qualitates igneas mouebit materiam nostram proximam , ad formam argcnti aut auri capessendam. Erunt ctiam adiumento qualitates secundae, quae a materia ortum habent, Vt tenui

las Zc subtilitas substantiae: Non quod agant, Sed quomodo forma per quatt-tates priores & principes, Ita re hae per

posteriores validius aut hebetius agiant. Quapropter definitioni additum esst,sic men hoc admirabili tenuitatc pr ditum csse, quod Omnes materiae nostrae proximae partcs celcrrime subeat & pcne tret. Vtra qUc aute qualitates tam priores quam posteriores, cum sint acciden tia , arte intendi posse diximus : Et ob hanc solam intensionem forma acutius agit tametsi ipsa ut dicunt phvsci, non recipiat magis aut minus.Intendi etiam ex Aristotelis testimonio cosstat, Quod omnia concocta calida esse affirmet, cuprius essent frigida : Et quo plus cocta, eo calidiora esse. Hae sunt igitur cause efficientes praecipuae. In omni enim praecipuarum naturalium effectione species prire causamum est & praecipuum efficien S. QUO- caelis.

72쪽

chras vo circa Argygonia argentum, Chrysogo

nia auri , ni, aurum generat in materia nostra A Jgo- prOXima. Temperamentum vero igneunm a m- & materiae tenaitas tanquam instrume-imigcssem, facultati formatrici subsidio veniunt. De utroque autem semine differendi ratio, quod soluendum,& concoquendum sit, de quomodo , ad aliam quaestionem referenda est. De solutionc & concoctione obiter in definitione dictum est,

ut intelligatur ex argento solam tincturam candidam argentificam depromi posse, EX auro Vero eandem, & rubram aurificam. Forsitan de utroque seminera escici inferius plura dicenda sunt. Vis autem adimisissi adiuuans etiam in definitione proponi, , quod non agat primum nec praecipue, sed ut externa iuuet insitam ad agendum. Ea causa adiuuans est calor externus .Hic in omnium corporum naturalium ortu adeo est necessarius, ut huius ope causae illae efficientes praecipuae destitutae dc orbatae tanquam sopirae iacerent, nec ullum prorsum effectu producerent. Nam plantae sine aeris ci cuinambientis calore nusquam coalescetrent. O ua sine calore gallinae aut alte

73쪽

ARGYROP. ET TIrius auis ea sotiet ite nusquam pullos excludercnt. Et animallu foetus absque

Nec minoris aestimanda cst caloris externi vis in toto opere hoc conficiendo. Imo Aristoteles causam praecipuam cs ficientem in mineris metallorum tribuit qualitatibus caeternis,calori scilicet concoquenti, Sc frigori constringenti. Calor igitur hic externus quidquid in metallis calo evoimperfectc mistis ab argenti vitai natura terni. est alienum,secernit, diducit, de eXUrit. Idem qualitates igneas utrique semini insitas, dum concoquitur & producitur, intendit, & in immensum auget. Idcineasdem, dum semen in nactalla pro ij citur aut argentum ViUUm Vulgare, adiri-llat, Vt geminatis & multiplicatis viribus ipsa misceant,decoquant, de praOrcinistionem imperfectam interuertendo dc perficiendo iisdem arge leam aut auream accersant. Postremo definitioni additum est, causam efficientem mouere, distatuere, mistionem perficere, V Actiones quae illius es ni actiones & opera, dem opera

monstrarem. Primum omnis causaeis causae eis ficiens mouet sui ectum aut materiam I us

74쪽

MotuM ad forma non

semper es

ad finem aliquem. Motus autem est via& fluxus inter materiam & finem illii. Finis autem c :,Vel forma , Vel quantitas,uel qualitas, Vel locus. Causa igitur efficiens mouet ad varios fines. Et cum finis Argyropoeiae aut Chrysopoeiae sit,ut

producatur argentum vel aurum, Ergo motus Ille ad formam nouam conicdit.

Forma enim plumbi,st anni, ris,serri dc argenti viui non est forma argenti aut auri, Sed illa sunt horum subiectum remateria : & pereuntibus illorum formis(cum materia sine forma subsistere non possit hanc aut illam scilicet argenti aut auri induci oportet. Videndum cst igitur qua motus specie abeuntibus formis a s anno,plumbo,qrc,serso & argCnto vivo ( quibus perpctuo inhqrcre non possunt,si moueantur) alia eisdem scili-Cet argentea aut aurea succedat. Existimatur vulgo motum omnem ad forma esse per ortum & interitum,seu gCnCra tioncm aut corruptionem, suorum alter

altori semper succedat: Et ortum quideesse motum aut potiuS mutationem a Doesse ad esse , interitum vero ab esse ad non esse. Quod verum esse concedimu S

75쪽

in stirpium & animalium ortu & interitu. At in solis corporibus simplicitermistis, non per corrUpticinem & generationem per disiblutionem & mi stionem simplicem formam iii ici sub tecto demonstrabimus. Subicctum autem hoc quod corrumpitur alat genera tur in vegetabilibus & animalibus , aut dissoluitur & miscetur in mistis simplicibus, est tantum remotum aut propiH-quum. Nam quod est proximum id est

semen,aut quod vicem obtinet seminis, DCC corrUmpitur nec dissoluitur. sed ii. . lius ortus cst per solam perfectionem. Quae omnia dilucidius explicare constitui,iae paradoxum proferre Videar, tu

quod soluendae quaestioni proposit(, tum omnibus fere argumentis Erasti Motis hac explicatione posthac satisfiet, On Arnro nis motus in Argyropoeia re Chryso' preta poeta est in mistione & dii lutione sim Chraso plici. Quid autem mistio & dissolutiopoeia esssit,quomodo diuidatur, & in quibus ab mictio

ortu & interitu differat, & quid utrisque ' 'commune sit, licam. Quonia quaestio- pnes hae magni admodum sutit monacti. anadde mistione sunt opiniones. Axi-

76쪽

smd in stoteles sub sincm tractatus de mistione sto Ari- definit. Mistio est miscibilit unalteratorum Vnio. Hanc definitionem reprehendit Scaliger libro exercitatio-

Ouid indignam philo

scali sopho reputat, &sic definit. Mistio est

gero. motus minimorum Corporum ad mutuum contactum. Haec definitionis varietas , de quae de ea plerique senserunt, propter mittionis Vocabulum aequiti ocudifficilitatem pepererunt. CVm enim Omnia quar diximus naturaliUm corporum genera, scilicet inanima, Vt lapidesta metalla, & animata,ut stirpes & animalia ex elementorum permistione c5- creuerint, mista omnia appellari possunt. Sed primi generis corporibus mistionis nomen proprie conuenit, de per solum mistionis motum ortum habuere. At aliorum corporum genera etiam

praeter mistionem aliquid aliud habent, nec illorum perfectio a solo mistionis motu prodij t. Hinc Aristoteles antemistionis desinitionem discrimen ipsius a caeteriS motibus & mutationibus posuit, obscure satis & breuioribus verbis quam necessarium fuisset et Et mistionis diuisionem

77쪽

bum ullum de dissolutione simplici,quq

mistioni aduersatur, addidit. Cum autem , ut dixi mistionis & dis lutionis vocabulum sit aequivocum, dc in sequi- uocis partiendum prius quam definiendum , veritasque diuisiones aliquae adsc-rendae sunt, Lilicet tam eius quae gene raliter & confuse, quam eius, quae pro prie mistio dicitur. Mistionis vocabuluindicat ea, quae miscentur,plura esse nU- mero. Mistio alia est prior,alia posterior. Mistionis Prior est, quae ex primorti quatuor il

diat ictit qualis est in lapidibus &metallis , & inanimis & subterrancis corporibus, quae primam esse corumdeclementorum sobolem diximus. Posterior vero est quae ex iam mistis element f prodiit. qualis es in stirpibu , animalibus,eortique partibus. Aliter etia secunda potest diuidi mistio, ut alia sit a natura diuiso.

sola,qualis est in omnibus corporibus

naturalibus, quae solius naturae vi creuerunt et Alia a rte, qualis est in corporibus iam a natura OritS, qUse rursus arte miscentur, ur in diuersae speciei

78쪽

Mistio perfecta simpliciter g suae Missioperfecta cό. parate

qua sit. sv 'APOLOGIA

corporibus, seu sint fusilia, aut liquida

aut sicca & minutissima corpuscula trita. Sed & eiusdem mistionis alia est diuisio , Ut altera sit ad formam unicam Cortam, qVae miscentur, colastituendam: Qualis est in omnibus corporibus naturalibus , quae suam quaeque eamque unicam formam consecuta sunt, Altera

est, ut sit ad unionem minimorum cO porum & contactum manciatibus eoru

formis nativis, qualis est in liquidis corporibus, ut aqua & vino mistis, aut fu silibus, ut metallis, aut siccis,qUae in tenuissimas partcs redacta simul miscentur. In hac cnim mistione diuersa haec corpora suas quaeque formas retinent. Alia etiam est ciusdem mistionis diuisio. Vt alia sit persecta simpliciter , alia comparate. Mistio perfecta simpliciter, est corum, quae cum diuersarum prius essent specierum,postquam coierint, Vnicam formam substantialem adepta

sunt, Vt sunt omnia corpora naturalia.

Mistio perfecta comparate est, quae dc si simpliciter in se se introspecta persecta dicatur,ad alias tamen collata magis aut minus persccta est, tam in his quae

79쪽

diuersorum sunt generum , quam quae diuersarum sunt specierum sub uno genere proxime comprehensarum. Quin- Mistionem etiam re haec mistionis perfectio com-pparata varie aestimatur, Aut exbus corporum, quae mista sunt, praestantioribus, aut ignobilioribus: Aut ex c5nexione partium mistorum corporum solida vel imbecilla : Aut tam ex viribus & actionibus corporum mistorum, quam eorumdem compagine. Mista enim tantum corpora , Ut lapides & m talia, si vires & actiones eorum considerentur, ignobiliora caeteris corporum

generibus iudicabuntur,quod ex sola elementorum mistione constent. At piam Tropteriae motum quendam habent, animalia. Medi νim magis manifestum, homines vero prae- stirpes O ter motum rationis & intelligentiae sunt animalia

participes, & praestantissima edunt ope-perectio ra. Itaque agendi facultate magis defita Mniuntur. Et hac ratione perfectiora di

cuntur mista inanimis necnon caeteris

aliorum corporum generibus. At si ijsdem plantis & animalibus connexioneta soliditatem lapidum Sc metallorum opposuerimus, horum sane mistio erit

80쪽

perpesio-- qiungantur. Sed & inter se .hc lapides re metalla,& haec etiam inter se

ipsa collata, perfecte magis aut minus mista dicentur. Q horum enim metallorum partes,ex quibus constant,lauialido scilicet & sicco, adeo tenaciter haerent, ut igne dissolui aut distrahi haudquaquam possint, perfectius mista dicetur , Ut argentum & aurum, Atque hac de causa etiam argentum vivum. Quae autem praeter hanc arctam & indissolubilem mistionem adeo aequali sunt te-pera meto,Vt ferri sursum igne nequeat, perfectiora etiam mista appellantur, ut eadem argentum aurum , secundum uniusculusque perfectionis gradu. Quorum omnium accidentium causa nil superioribus est dicta. Quod si in his corporibus inanimis aliquod corpus a CpCriatur, quod vires & qualitates nimium CX erantes obtineat,sive a materia,sive a forma, seu a temperamento , seu ab

Omnibus profectas, & praeter has fuerit ctiam indissolubile & fixissimum, & in