장음표시 사용
51쪽
seu dispositio manifesta erit sensibus ex
similitudine accidentium citis dem ma teriae qUam qili rimUS,CUm ijs,qt O argeto & auro insita intuemur a perpessione materiae corUmdem,& a csteris mctallis potissimum distare. Sunt autem accide-tia haec quatuor numero. Primu , quod crgeto
inflammantur: Secundum, quod parte . si 'CX quibus constant, humido sciliceCS: sicco,igne,qui cuncta dissoluit m nime di sipentur aut distrahantUr. Tertium, quatuor. quod tenuissime sint essentit. Postr mum, quod des a re grauissima sint. Proprie tame,ne quiScalumnietur, haec auro insunt, Argento,ininus proprie. Qui tractant artifices argentum & aurum,ita de his accidentibus proprijs iudicant, remox apertius demonstrabo. Hqc accidentia ex Aristotelis authoritate sunt corporei affectus, qui sensibus iudicantur. Materia igitur, quam facile cum argento & auro coire,& ijsdem accidentibus proprijs pdditam esse oculis cosphXerimus,ipsa erit materia argento & au-xo proXima apud artem, neque alia,quiqab efficiente causa in argetum & aurum
52쪽
promouebittur. Hanc suo proprio nomine describemus, si prius argento & auro quatuor liqc accidentia inesse demon strauerimus , & causas Corum lcm , quod ci teris mctallis non insint, & quare. Quod igitur argentilio & aurum non exurantur nec inflammettur , eXCO appa- aim in liquata igne nullum Vaporem noV iil sim stilphureum aut inanimabilem spirent. mo licc est quod ,mnusti stantia sulphu
mreae inflammabitu& vnctuosae expertIa sint. Omne enim fere corpuS Datiarat duplici constat humore,altero Vnctuoso oleoso re inflammabili, ut est sulphur,
Oleum , adeps. Altero,aquco, quo taU- quam visco terrenae corporum partes iunctae cohaeront, suique rerum omnium CX elementorum permistione concrCtarum communis est. QMdcunque igitur corpus inflammationi subiectu est, litimiditatem habet oleo finitimam, huiusque solius gratia conflagrat, Quippe
quae ab aere orta acris calidam qualitate retincat. Aqueus autem humor, qUI tcr-
renarum partium est glute,ab igne vinci non potest. Ille enim frigidus,humidus, hic ignis calidus & siccus. Et cum conmixariis
53쪽
trariis inter se,ut etiam iam dictum est, pugnent qualitatibus, neutrum cedit alteri. Solus igitur aquei S lita mor argentum & aurum luctUr,DC ab igne exuratur. Nullius enim humoris olcosi aut sulphurei participia sunt, qui igni ferat Opcm,Vt Vichoriam aduersiis humoremaquemn qut ijsdem inest. rostrato Gli-qUa Vero metalla,quod sulpurei cuiusdahumoris, qui etia odore deprehenditur, participia sint,cxuruntur,& nigredinem ab igne contrahunt. QUOd aiarem argenti & auri partes essentIaIes , scilicet am humidum & siccum ex quibus constat, igne non disset uantur nec secernantiar, colliquatio eorumdem saepius i nc rci-
teratandem facit. Nihil enIm ex eorum
pondere decidit. Equidem mcmini me superioribus annis Vnciam Ulaam attrita, plurissimi testaceo vasculo inclusi,& al-tcram Vnciam argCHit ptiri etiam alter; vase separatim inclusi co OCO , quo vitrum vitrariorum fornace liquatum est lperpetuo,collocasse,ibique ambo fusa liquata duobus continuis mensibUS per mansisse,iasque transactis dc a Vascillis dia fornace Vtraque exempta stateris librass
54쪽
se : Et auri quidem iacc minimum de pondore decidisse conseXi, argentum vero duodecim g tantum parte. Quod sane admiratione dimum est,ucrissim titamen cffc ipsa cliperientia didici. Huiusce autem rei causa cst,pcrisecta siccidc latimidi mistio &vnso , qtaae tam ar erissimo foedere iuncta sunt,ut etia igni bus violentissimis indissolubilia lint.
Humidum enim temperatur a sicco &siccum ab humido, dc fit in Vtroque argento scilicet & auro substantia una
qualis & in suis partibus similaribus ho-mcomera,& uniformis. Hinc cum nititur ignis ipse E facere re dissollicia,& humidum aqueum in vaporem efferre,
Contra cum ignis idem,terreum ab humido secernerc contendit,& in cinerem Vcrter cohibetur ab rumi A i ta ut virumque tutum, incolume, & inuictum
in isnis pugna persistat. Haec aut m indistblubilis inis io dc vivo proprie de auro est intelligenda , Cuius nacminit sacra scriptura, Probabit, inquit, nos Detis tamquam aurum in fornace, Et Augurelius in sua Chrysopoeia sic ceci,
55쪽
Vni quoniam nil deperit auro Vire,velutibium consumit nulla vetustas, neque rubigo aut aerugo conficit ulla, Cuncta adeo miris illis compaψbus haerent.
Huic solidae mistioni proxima est argenti puri mistio. Cuius etiam meminit Regius Psalmista , Eloquia, inquit,
Domini, eloquia casta , argentum igne cXaminatum, ter probatum,pturgatum septuplium. Attamen igne parum illi deperit, re exuritur. enim superitis igni duobus mensibus colliquatum duodecima parte pristini pondetis decidisse dixi . in superficic vitro citrinis Simo opertum vidi, quod in leo b incude Ocrcussum separatum fuit ab r-gento,quod intus purum perstitit. Haec
duodecima pars argesi deperdita eXU- sta in vitrum illud citrinissimum transiit. At reliqua metalla omnia patho tepore igne continuo agente exhalant, metallica materia re forma euanesce te dc per euntet,quod superest, in vitrum trans tutatur. Omne enim,ut recte scII-
sit Geber,propria priuatum humiditate, isionem nullare des praetcr Vltrificato riam. Cuius dissolutionis cor upt,o-
56쪽
liis causa est cliam contraria, et quam in argento & auro diximus, scilicet quod humidum quoddam sulphurcum & inflammabile humido eorum aquco permistum sit,ium quod illorum mistio sit imperfecha ad mistionem argcnti & au- d am n collata. Tenuitas autem argenti & atl-
Semm modum dilatabilis, scdnvisit his mcxcdibili, CX eo deprehenditur, i, , Yssic illius ia superficium coria
quare. Poris alicuius inaurabit, quam argenti Cem Unciae vix inargent ut Id runt niuratores, & di rgentatores. CG-tera vero metalla nihil ad auri tenuita
tem accedunt. Causa autem tantae tenUI-
tatis est puritas litimidi desecati in argeto & proprie in auro. Causa Vero cras De auri, sitiei est impuritas terrestris. Tandem ae
caeteroru postremum accidens proprium auro dc meta orsi argento,praesertim auro prae caeteris Om-
deiistotc nibus,est densitas ta grauitas. Et Vt cer- sciatur,quanta grauitate aliud ab alio distet,quod ter expertus stimi proscram. Vnumquodque metallorum in filum trahi produc aurifabro mandaui, quinetiam & clialybem. Filum auri forcipibus scissuta est,ilina latera pende,
57쪽
ret sexagitata duodecim grana. Deinde uniuscuiusque metalli fila codem foramine tracta & producta cadem longitudine separatim scissa sunt. Sic Untiquodque filum staterae appCnsum fuit. Auri filum, ut dixi, dragmana, qtiae seXaginta
duodecim sunt grana,pcdere vidi. Filii argeti citis longitii linis eo icque foramine tractu triginta sex , plumbi itide triginta sex, filum aeris triginta , filumcla ibis viginti septem , filum ferri viginti sex, filum denique stanni vigin im causae gra
JUmqUC. Causa tantae grauitatis auri ess uitatis a qualitas & uniformitas partium ciUs-am.
dem,& perfecta mistio, tum vero puri, taS & tenuitas, corumdem humidi de sicci perfecta decoctio & incrastatio, laesdem & subistatic sulphuree dc aercae pri-
latio. Cause autem contrariae sunt, ne
tam grauia sint metalla reliqua,Scilicet dissimilitudo partium licterogeiacartim in metallis , impersecta mistio, impuritas,crassities, dc in quibusda imperfecta decoctio,in alijs exustio, & in omnibUS sulphureae substantiae aereae & lcuis mistio Quae igitur materia magis tota substantia argento dc auro erit similis, ma-
58쪽
gisque ad propria ijsdem accidentia accedet, ea profecto iudicanda erit proxima materia, in quam iucumbere & conatus omnes impendere Argyropoeiae
Chrysoporiae artifices necessario oportet, si naturam velint imitari, & vi esti-cientis causae,de qua mox dicam,forma argenti aut auri eidem inducere, Proximae enim Vnicuique materiae,quam pOtentiam consummatam dicimus, statim vi causae cilicientis exir insectis accedit
forma naturali quadam & quasi dicas ineuitabili necessitate , ut recte tradidit Ambianensis ille medicus Fornelius summiis Philosophus libro priore de
abditis rerum causis. Nonne vides puluere illum pyriuin stativi nulla mortalium internecione, flammam attrit Iconciperer Quippe quod nulla alia materia igni sit pro mo Tob siccitatem dc tenuitatem pulueris, quae qualitatibus i-
ct m gnis conueniant: Per motum autem sit calor. Sic qualitatibus omnibus argenti proaeividia re concurrentibus In materia proxi- argento& ma, X ea sit argentum &aurum. At ne auro apud qhici quam diutius remorer aut suspen- artem. sum teneam, ratione ex iis quae dicta
59쪽
sunt,& experientia , quae inferius narrabitur,probare possium argentum uiuum esse illam argeto dc auro materiam pro-
xima Stet a. Cuius fidem faciet demo stratio ex j em quae diximus, scilicet similitudine totius substantiae argenti
viui cu argento & auro,& consensione corumdem accidcntium propriorum cuvirisque. Primum norunt inauratorcs cunullo metallo argentum Vitium liben- militudinetius coire quam cum auro puro, hinc cu totius sub argento, Ex quibus malagma conficitit, statia a praesertim cae auro & argento vivo cum gelitu volunt inaurare vasa. Et quo puritas Vtrumque , co cclerius miscetur alterum
alteri. QMd nulla alia ratione fit quam propter similitudinem totius substantiq.
Caetera vero metalla non ita libenter amplectuntur argentiam viuum, aut si facile coit cum eis,ut cum stano & plu-bo, non propter similitudinem substantiae miscetur,sed propter indcfinitum e rum humidum aut quod illis ines gentiam viuum. Quod autem argento vitio eadem, qua in argento re proprie auro diximus accidentia, insint, etiam dentia ha- monstratione probatur. Est enim a-
60쪽
queum argentiam Vivum, inde illi nomen hydrargyrum: Omnis enim humidi oleosi unctuom & sit rim ei expers
cs . Hinc exuri,minus inflammari potest , hinc in illud sis imperium non
habet, sacc sulpEur quod omnia exurit metalla auro excepto: Id enim manifestum est sensibus. Excoquitur enim cinnabaris factitia cx argento vitio & sui phure , & trita & mista oleo tartari Magne valido in vase vitreo luto obstructo in vaporem sursum elata redit in argentum Vitium , nec quidquam illi deperit. Idem in argento vitio stibii malo cucnit, Ita ipsum appellant. Haec norunt artifices. Q d si cum argento Vi-Ho a natura mista fuisset portio quaedasulphureae exhalationis, minime dubitandum csset ipsum inflammari & exuri potuisse, ut in caeteris mctallis auro cxcepto euenire solet. Quod Vero ad perfectam partium illius,sicci scilicet dc humidi,vnionem & mistione attinet, igneu non minus quam aurum dissolui potest. Fortur quidem in vaporem sursum , sed non propterea partes illius, ex quibus