장음표시 사용
51쪽
sarum ornamenta, dispertitique thesauri qui ob hoc in decretis patrum inuenitur ibidem primitus futile repositos. Sed quantum supererat vindictae iustae ultioni excessit nimietas egenoru in plerisq; locis, thesauros Ecclesiarum. Na de ipsi famelici nimia affecti inedia si coligisset eos repleri cibo, distenii insatione protinus morie
bantur. Alii autem cibos manibus contrectantes ori tentantes imponere: sed conquiniscendo desciebant,non valentes cxplere quod cupiebant. aantus cnim dolor tunc: quanta moestitia: qui singultus:qui planctus: quae lachrymae a talia cernentibus datae sunt; praecipue a viris Ecclesiasticae religionis, Episcopis videlicet, atque Abbatibus monachis & sancti monialibus, simulque omnibus in commune utriusq;io sexus & ordinis Deum metuentibus, non valet stylus quispiam explicare characteribus: aestimabatur enim ordo temporum & clementorum praeterita ab initio moderans secula in chaos decidit se perpetuum,atque humani generis interitum. illud praeterea stupore nimio permirabillimum, quoniam in tam clandestina diuinae vitionis calamitate rarissime reperiebantur,qui pro talibus contrito corde, de humiliato corpore ut expediebat, leuarent corda cum manibus ad Dominum, tibiq; subueniendum interpellarent. Tunc nempe Esaianum illud elogium nostro impletu est tempore quod dixit, Populus non cs conuersiis ad percutientem se. Erat enim in hominibus quaedam duritia cordis cum hebetudine mentis, & quonia ille summus iudex Δ auctor totius bonitatis dat velle rogare se qui nouit quado debeat misereri. ' Depare or abundantia anmmisi mi apseone Domini. C Λ p. v.
AN No a passione Domini millesimo memoratae cladis penurias subsequente
sedatis, nimborum imbribus respectu diuinae bonitatis & misericordia c oepit laeta facies coeli clarescero congruisque aethereis flare, placidaq; serenitate magnanimitatem conditoris ostendere: telluris quoque tota superlicies amicabili: ervitirens frugum abundantiam funditus inopiam expellendo portendere. Tunc ergo primitus coepere in Aquitaniae partibus ab Episcopis & Abbatibus ceterisque viris sacrae religionis deuotis ex uniuersa plebe coadunari conciliorum conuentus, ad 3o quos etiam multa delata sunt corpora sanctorum, atque innumerabiles sanctarum apophoretae reliquiarum: dehinc per Arelatensum prouinciam, atque Lugdunensem, sicque per uniuersam Burgundiam usque in ultimas Franciae partes, per univcrsos Episcopatus indictum est, qualiter certis in locis aprasulibus magnatisquo totius patriae de reformanda pace & sacrae fidei institutione celebrarentur conc ilia. Quoci etiam tota multitudo uniuersis plebis audiens laetanter adiere maximi,medi- Ocres,ac minimi: parati cuncti obedi equicquid praeceptum fuisset a pastoribus Ecclesiae; non minus videlicet quam si vox emissa de coelo hominibus in terra loque tu Terrebat enim uniuersos clades praeteriti temporis, instabatq: metiis te adi- Piscerentur opulentiam futurae ubertatis: erat quippe descriptio capita nil digesta, o qua continebantur tam illa quά fieri prohibebantur, quam ea quae dei tota iponsione omnipotenti Domino olferre decreuerant. In quibus potissimum erat de inuiolabili pace conseruanda, ut scilicet viri utriusque conditionis, cuiuscunque antea tuissent rei obnoxii, absque formidine procederent armis vacui. Praedo namquo aut in uasor alterius facultatis legum districtione arctatu vel donis facultatum, seu Pocuis corporis acciri me mulctaretur: locis nihilominus lacris omnium Ecclesiaria in bonor & reuerentia talis exhiberetur, ut si quis ad ea cuiuscunque culpae obnoxius confugium faceret,ill aesus euaderet, nisi solummodo ille qui pactum praedictaeracis violasset hic tamen captus ab altare praestitutam vindictam lueret. Clericissimiliter omnibus,monachis manctimonialibus, ut si quis cum eis per regionem o Pergeret, nullam vim ab aliquo pateretur. Plurima autem in cistacin conciliis constatuta sunt, quae per longum duximus referre. Illud sane memorandum: quod omnibus in commune placuit, qualiter omia bus hebdomadibus sancti , dpcrpetua, sexta die abstineretur, a vino & carnibus septima: nisi sorte graui, infirmitas compelleret, aut celeberrima solemnitas interueniret. Si vero eiste hoc qua intercederet, ut hic tenor paullulum laxaretur: tres proinde pauscrui
52쪽
victu sustentarentur. Tunc innumerae cinitates patratae sunt infirmantium in eicdem conuentibus sanctorum. Sed&ne cui friuolum videretur in multis disrupta cutis discillaque caro crurium de brachiorum nuper curuorum erigendo in statum pristinum plurimus sanglis est indebatur. Quod utique in ceteris quae dubitare poterant, fidem praestabat, quibus uniuersi tanto ardore accensi,ut pcr manus I Piicoporum baculum ad coelum elevarent, ipsique palmis extensis ad Deum, Pax pax, pax, unanimiter clamarent, ut esset videlicet signum perpetui pacti de hoc, quod spoponderant inter se de Deum. In hac tamen oratione, ut euoluto quinquennio confirmandae pacis gratia id ipsum ab uniuersis in orbe fieret, mirum in modum eodem denique anno tanta copia abundantiς numenti oc vini, ceterarumque frugum t. extitit, quanta in subsequente quinquennio contigisse sperari non potuit. Aliquis enim victus humanus praeter carnes seu deliciosa pulmentaria nullius erat pretii. Gratautem instar illius antiqui Mosaici magni Iubilei: sequemi vero anno tertio daquarto non minus prouenit. Sed heu, proh dolor, humana denique stirps immemor beneficiorum Dei ab initio prona ad malum, veluti canis ad vomitum, vel susIota in coeni volutabrum, irritum in multis facere propriae sponsionis pactum. Et scut scriptum est impinguatus & dilatatus recalcitrauit: nam ipsi primates utriusq;
ordinis in auaritiam versi ceperiat exercere plurimas,ut olim fecerant,vel cliam eo amplius rapinas cupiditatis, deinde mediocres aa minores exemplo maiorum ad immania sunt flagitia deuoluti. Quis enim unquana antea tantos incestus, tanta a- 2.dulteria,tantas consanguinitatis illicitas permixtiones, tot concubinarum ludibria, tot malorum aemulationes audiuerat. I nsuperad cumulum tanti mali,cum non ensent in populo, vel rari, qui ceteros corrigentes talia redarguerent, impletum est prophetae vaticinium, quod ait, Et erit sicut populus sic sacerdos. Praesertim cum tunc in seculari potestate, tum etiam in Ecclesiastica religione totius regiminis per-Dnae constiterant in puerili aetate: propter peccata enim populi contigit tunc illud Salomonicum,quod ait; Vae tibi terrae. Nam de ipse uniuersalis Papa Romanus nepos scilicet duorum, Benedicti atq; Ioannis, qui ei praecesserant, puer se e decennis intercedente thesaurorum pecunia electus extitit a Romanis; a quibus ex inde frequenter eiectus ac inhoneste receptus nulla potestate viguit. Et ut iam aperi in taxauimus ceteros tunc temporis Ecclesiarum praelatos, aurum potius vel argentum exaltabat quam meritum. Proh pudor,de his euidentissime Scriptura est, immo os ipsius Dei principes extiterunt,oc non cognoui. De Uiuniis pusilotius orbis,3 adri pultarum Domini mers missam P. C A p. VI.PE α idem tempus ex uniuers , orbe tam innumerabilis multitudo coepit confluere ad sepulchrum Saluatoris Hierosolymis, quatam nullus hominum prius sperare poterat: primitus enim ordo inferioris plebis: deinde vero mediocres: post haec permaximi quique Reges 3c comites ac praesules: ad ultimum vero, quod nun- ηοquam contigerat, mulieres multae nobiles cum pauperioribus illia perrexere: pluribus enim erat mentis deside tum mori, priusquam ad propria reucrterentur. Contigit enim,ut quidam a Burgundiae partibus ex Augusti dunese territorio Lethbaldus nomine cum ceteris illuc pergens deueniret, qui prospectis locis omnium sacerrimis, cum ad illum cum montis Oliveti deuenisse contigit, ex quo Saluator
ad coelos ascendens tot cernentibus idoneis testibus, venturus inde iudicare vivos de mortuos,est repromissus, proiiciens se in crucis modum totoprostratus corporo cum lachrymis inenarrabile mentis iubilo exultauit in Domino: reerigens se identidem palmis ad 'lum extensis, nisu quo poterant corpus i ibrabat in altum ac in voce huiusmodi aperiebat mentis desiderium. Aiebat namquc, Domine Ictu, qui sis propter nos de sede maiestatis tuae ad terras descendere dignatus es, ut genus humanum salvares, quique ex hoc loco quem oculis intueor, carne vestitus remeasti adcc lo ,Vnde veneras, obsecro tuam omnipotentissima in bonitatem, ut si hoc annocii me anima ex hoc corpore migratura non hinc recedam: sed in conspcctu loci tuae a censionis fieri contingat. Credo enim, quoniam sicut te secutus sum corpore, qualiter
53쪽
qualiter ad hunc deuenirem locum: sic anima mea illaesa & gaudens post te stringressura ad paradisum. His peroratis, reuersius est culm iociis ad hospiti m. Errat autem iam hora prandii ceterisvero discumbentibus conuersus ipse ad lectulum vultu alacris, ac veluti graui sopore paululum requieturus, illico namque obdormit cens, ignoratur quid viderit, protinus dormiens exclamauit,Gloria tibi Deus. socii qumque haec audicntes, monebant illum ut surgens comederet: tui noluit, scii vertens si in latus aliud, dixit se pati aliquid incommodi, recubansq; usque ad vesperum conuocatis sui itineris socii; vivificae Eucliaristiae requirens, accepit viaticum, illi quo dulcitet talutatis emisit spiritum. Iste proculdubio libera vanitate, ob quam multi. o proficiscuntur,visblummodo mirabiles habeantur de Hierolblymitano itinere in nomine Domini Iesse fideliter petiuit patrem, quodq; accepit. Cuius socii reuerte-tes nobis ea quae diximus retulerunt: politis tunc apud Besue monasterium. Eodem
tempore quippe Odollicus Aurelianorum prasul illuc pergens quid viderit nobis
que narrauerit non praetermittendum videtur miraculum. Die igitur magni illius
linthi quo ignis mirabili Dei potentia veniens ab uniuerso populo p ilolatur,
ibi cum ceteris idem praesul ad stabat. Iamque dies ipsa in vesperum transiens repente penes horam qua sperabatur ignis ast iturus, unus Sarracenorum scurraim -
pudentissimus, ex plurima illorum multitudine, luae annuatim semper una cum Climitianis adcile solet. exclamauit, ut Christianis mos est,cum primum videtur aios, Κyrie eleis cauillanter cachinnum emisit, extensaq; manu arripuit cereum de manu cuiusdam Christiani aufugere tentans. Qui illico arreptus a daemonio tur Pitcr nimiu vexari coepit, que prosequens Christianus, cereu abstulit. Ille vero to ius acerrime protinus inter Sarracenoru manus expirauit. Quod facta omnibus in comune terrorem immisit: Christicolis tamen gaudiu&exultationem prςbuit.Sta- vero, vi adblet Dei virtute erupens ignis ex una lampadarum,quae septe ibidem pendere cernuntur cursim eructando ceteras inflamauit,quam etiam cum suo oleo
pr fatus Episcopus emens auri libra a Iordano qui tunc praeerat Patriarcha secu detulit, atq; in sede propria repones, plurima infirmis contulit beneficia: detulit etiam Roberto Regi parte praegrande venerabilis crucis Domini saluatoris missam a Co-3 stantino Imporatore Graecoria cum multitudine palliorum olosericorum, cui idem Rex miserat per eunde Episcopum spata capulum habes aureum thecamq; auream Cum gemis pretiosissimis. Tunc otia inter ceteros Robertus Normanorum Dux cuin ti multitudine suae gentis Hierosblyma proficisces, detulit secti plurima auri degrgenti donaria erogam gratia; qui dia rediret apud Nicea obiit urbem, ibidem lis Pultus quieuit, te quo maximii apud suos idcirco extitit iustitisi,quoniam no fuerates proles matrimonio aliqua ad regimen iuscipiendia prouinciq.quamlibet sororem Angloria regis canue manifestu est duxit se uxore,quam odi edo di uortiti secerat, ex concubina tamen filiu senuerat V Villelmi nomen ataui ei impones: cui antequam
Proficisceretur,uniuersos sui ducaminis principes militaribus adstrinxit sacrametis. o qualit cr illia in principe pro se, si non rediret eligerent. Quod etia statim ex colenta regis Francorii Henrici unanimiter postmodu firmauerunt ; fuit enim usui a primo aduentu ipsius geritis in Gallias, risu perius pernotauimus, ex huiusimodi cocubina-
runa comixta one illorum principes extitisse. Sed ac hoc ne supra modii putetur a ominabile ibet coparatione de filiis concubinarum Iacob inducere,qui ob hoc no caruere paterna dignitate inter ceteros fratres costituti patriarchae. Et logo post inscriore tςpore singularis monarchiae magnus imperii prolochri ilicola Constat inus . ex cocii bina Helonalegiti genitus fuisse. Pr terea dam quidam de sollicitatoribus qui eo tempore habebantur consulti a pluribus fuissent,quod tantus populorsi concursus ad Hierosolymam designaret olim seculi inauditus praeteriti. Responsum est so a quibusda satis caute, no aliud portendere, quam aduentu illius perditi Antichristi qui circa finem seculi istius dii a testante aut horitate pr stolaturassiariirus.Tuc M
gentibus uniuersis via Orientis plagae unde venturus est, patefacti, obuiaalli cunctae nationes incunctanter imi procellurae. Reveravi illud Dominicum adimpleat ue
54쪽
SVa iisdem vero temporibus con ingens rediuiua Sarracenorum in Africae paratibus aduersus Christianorum populum perfidia persequendo eos terra mari ii
quos uos reperire poterant, quosdam cxcoriabant vivos,alios trucidabant. Et cum
iam diu multumque inter utrosque debacchatum plurima caede suillet; pluresque strages ab utrisq; partibus datae, congit ut ex deli ratione partis utriusq; in comminus illorum acies pugnaturae deuenirent. Illi praesumentes confidebant in rabida feritate immensae suae multitudinis,uictores sese fore existimabant: nostri vero licet iis admodum pauci numero, Dei omnipotentis auxilium inuocantes per interuentum genitricis ipsius Mariae, sanctique Apostolorum principis Petri, omniumque sanctorum sperabant; de illis fiducialiter obtinere triumphum, praecipue quoquc in voto, quodin ipsius procinctu belli voventes sese obstrinxerant, ut si videlicet manus Domini valida gentem illam perfidissimam in manus illorum concluderet, potito de illis triumpho, quicquid auri argentique seu ceterae suppellectilis ex eisdem capere contigisset,lotum omnino ad locum Cluniaci, Apostolorum principi Petrodemnarent. Iam olim namque, ut superius pernotauimus, plures ipsius sentis veri religiosi in eodem coenobio sacri instituti habitum suscipientes, totam gentem ad amorem eiusdem loci cons uerant. Sed quid plura, inito pugnae certamine diu tomultumque congrestum est: Christiani tamen omnino inlaesi victores apparebant. Ad ultimum quoque tantus horroris tremor inuasit Sarracenorum exercitum,ut eluti pugi obliti , fugam arripere tentan tes, quamuis nequicquam, propriis irretiti iaculis, unino virtute Dei stupentes haeserunt: Chri stianoria ni vero quantus erat cuneus diuino sortificatus auxilio, tanta col lem caede prostrauit, utex innumera bili multitudineillorum vix pauci euaderent. Mot get nempe princeps illorum, qui quasit Moyses ita confuse nominatur,illo proelio dicituri esuisse, collectisque spoliis confecerunte eisdem plurima argenti talentorum pondera, memores voti quod Deo spoponderant Est namque mos arracenorum ad proelia euntium,ut sese pha letis argenti vel auri plurimum perornent . quod tunc etiam deuotioni nostroriam sapraestitit augmentum, qui protinus miseruntquicquid exinde prouenit, ut vora in Quorant ad Cluniense monasterium. Ex quibus venerabilis eiusdem loci Abbas Ociborum super altare cancti Petri perhonestissimum fieri praecepit. Caetera vero liberali dispensatione famosiissime, ut decebat erogari indigentibus usque ad assem mandavit Sarracenorum: nihilominus tumultuatio ad praesens c5quassata quieuit. De Nureum artis aduersus Chricti ros inparagus Aquilonis.
ER M A Ni A igitur, quae a Rheno sumine sursum versus ad Aquilonaremor- q. I bis plagam tendens sumit exordium, gentibus incolitur quam plurimis, serocissimis tamen atque permiscuis ; inter quas una ceteris crudelior, commanens in ultima parte sedere Retiae. Nam prima Retia licet a Reno utraeque dicantur in partu eiusdem Reni conlacet occidentali, quae scilicet corruptae regnum Lotharii vulgo nuncupauit. In altera, ut diximus, gens Leuticorum barbara omni crudelitate fer cior:cuius vocabulum a luto derivatur. Est enim omnis illorum habitatio circa ma re Aquilonate, in paludibus Ardentibus.& idcirco Leutici quasi Lutei vocantur.
Hi quoque anno a passione Domini millesimo de suis egressi latibulis, vicinas sibi
prouincias Saxonum ac barbarorum nimium crvdcliter deuastantes, res Christi norum ad solum usque deleverunt, viros ac mulieres trucidantes exterminabant. so Aduersus quos Imperator Conradus cum excrcitu pcrmaximo egrediens multotiens plures ex illis caede prostrauit: non tamen sine damno suorum. Ob quam renatotius Ecclesς clerus ac plebs regni sui semet amigcntes, Dominum rogauerunt, ut ultionis vindictam de tanta barbarorum vesania illi concederet, ut ad sui nominis
55쪽
mam illorum partem contriuit: ceteri fugae praesidium arripientes ad loca suaru ira paludum inaccessibilia nimium praetetiti euaserunt, de qua victoria idem Imperatoraccepta confidentia, rursum collecto exercitu Italiam pergens ad ipsam urbe in Romam progrediens uniuerso rebelliones, qui contra cum insurge tentaverant, anno integro ibidem degens proterendo compescuit pactum etiam securitatis &amicitiae, veluti Henricus cum patre illius egerat cumrege Francorum Henrico filio Roberti statuit, cui etiam leonem pergrandem amicitia: gratia misit, qui postmodum uxorem nomine Mathiidem moribus egregiam de regno eius, ex Gc rmaniae nobilioribus accepit.
Designo quod inple apparuit. C A P. IX. ' NNo igitur,eodem die Dominicae pallionis, millesimo die tertio Kalendarum Multarum,sexta feria, Luna vicesima octaua facta est eclipsis seu deliquium Solis ab hora eiusdem diei sexta usque in octauam, nimium terribilis: nam sol ipse fac usestsaphirim coloris gerens insuperiori parte speciem Lunae a sua rei luminatione
quartae. Intuitus hominum in alterutrum velut mortuorum pallor conspiciebatur: res vero quaecunque sub aere croci coloris esse cernebantur; tune corda humani
generis stupor ac pauor tenuit immensus, quoniam illud intuentes intelligebant portendere quiddam fore superuenturae cladis humano generi triste: nam eademio die natale videlicet Apostolorum in Ecclesia beati Petri quida de Principibus Romanorum conspirantes in ripam Romanum, cupientes illum interimere: sed mirunt me valentes, a sede tamen propria expulerunt. Sed ut praemisimus tam pro hac re, quam pro aliis insolenter patratis, imperator illuc proficiscens propin edi restituit. nec non& alia pasti minorbe cum in Ecclesiasticis, tum etiam in rebus secularibus multa contraius fasq; patrata contigerunt, instinctu nempe rapidae cupiditatis pene nullius tuta fides in altero quem est fundamentum & columen totius boni reperiebatur. Et ut euidentius foret, quod peccata terrae coelos pulsarent, sicut Propheta clamat, propter creberrimas populi iniquitates sanguis, inquit, sanguine tetigit: napostmodum pene in uniuersis mortalium ordinibus ins lentia pullulante.ac vigoroso iuilae seueritatis, tenoris': tepescente, ut illud Apostolicum nostraegenti rectissime potuisset improbari elogium,quod ait, Auditur inter vos ncses,quod nec inter gentes: nam impudentissima auaritia humana pectora inuadente, periclitabatur fides in cunctis. Exinde procedebant rapinae & incestus,litigia caecarum cupiditatum, furta N: adulteria immani stima. Proh pudor, horrori erat cuique referre de se quod sentis bat memo tamen propter hoc a nefario malitiae usu sese corrigebat. Iterum quoque post annos quatuor facta est eclipsis Solis undecimo die Kaledarum Septembrium, ieria quarta hora sexta, atque ut semper si Luna vicesiina octaua. Eodem nihilominus anno Conradus, cuius superius nactionem fecimus, apud Saxoniam Roman rum obiit i mperatoricuius filius Hemicus nomine, quem ipse vivens pro se regem o constituerat, imperauit V Villelmus etiam Pictauorum Comes multis pecuniis, libera captione, qua filius FulconisGot fredus cognomento Martellus illum in proelio capiens, spatio trium annorum tenuerat, ad propria remeans ipso in anno finem
vitae habuit. Hugo quoque Antisodorensis Episcopus vir nominatis sinus vivendi finem fecit: similiter Rainaldus Comes eiusdem ciuitatis Landrici Comitis situς, qui filiam Roberti Regis duxerat uxorem; ipse quidem audax a quodam milite g
neris infimi audacter interemptus est. Is quoque pertimescens ob audaciam, siculi contigit praepropere sibi sunus imminere,dum adhuc viveret, Abbatiam in honore Domini Saluatoris constructam monasterio beati Germani ex integro perpetualiter possidendam restituit; quo etiam sepultus quiescit. Praeterea Fulco Andegauoso rum Comos, de quo superius quaedam retulimus, ter Hierosolymam iam perrexerirat, veniensque Metensem urbem ibidem obiit: cuius corpus Lucanense ad monasterium, quod ipse construxerat, delatum est, atq;
in eodem sepultum honorifice. plicii liberquarum.
56쪽
i. a. Debe o mi rege . s. De tertia H si Solis. . Dedisse rane Lugoram is praesitim.
s. De extirpatione Simoniam. Varia ριν Iones. CAP. I. ER. v M diuersarum permutationibus ac variorum casuum euentibus attonitae aures, mentesque obtulae, seu hebetatae uniuersorum tunc temporis pene mortalium, tum etiam infestationibus sinistrorum spirituum, aliquibus tamen reuelationum utilium pliantasiae manifestatq' tu ille creberrime serebantur. Cui namque monacho una noctium
visum est hora,qua matutinale agitatum est signum, astuisse sibi quendam teterrimum, qui eidem plura persuadendo inserebat huiusce colloquium; Caronquiens, vos monachi tot labores, tot vigilias, atque ieiunia, nee non amictiones & pialinodias , pluresque alias humiliationes exercetis extra communem aliorum hominum vium, nonne innumerabiles secularium homines usquead vitae terminum in diuersis flagitiis perseuerantes, eandem tamen percepturi quam vos expectatis requiem' Suisiceret enim dies unus, vel hora ad promerenda praemia aeternae alitudinis vestrae iustitiae. namque tu ipse, miror qua de causa tam sollicitus mox ut
audis signum velociter exurgis a lecto, runipisque dulcem semni quietem, quum posses quieti indulgere, vel usque ad tertium si num. Est etiam quod tibi pandam secretum valde memorabile, licet nostrae sit parti dispendium, vestrae quoque salutare remedium. Nam constat omnibus annis, die qua Christus resurgens cx mortuis vitam reparauit humani generis, ab eodem uniuersa spoliari tartaro, d suos quoque reduci ad supera. Pro qua re nihil vobis pertimescendum quicquidi buctit voluptatum carnis ac desideriorum securi agere potestis, haee nempe &a- Iia perplura ; sicuti erat fallacissimus daemon eidem monacho illud.ns frivolaretu- Iir, adeoque illum illexit, ut communi fratrum sinaxi matutinali desuerit. Illud sane quod de Dominica resurrectione seductorie confinxit, verba sacri redarguunt Euangelii, quae dicunt ι Multa corpora sanctorum , qui dormierant,surrexerunt. Non inquiunt omnia, sed multa: & ita reuera prostetur fides Catholica,licet cm maliquotiens vera omnipotentis praescientia disponente fallacii limi omnino daemones minus irrita praenuntient, tamen quantum ex illorum deliberatione fit, perfunctoria ac seductoria constant; vel etiam si contigerit ex parte quae praesagatis ab eisdem fieri non plane saluti humanae sunt profutura , nisi torte diuina fiat prouidentia ob correctionis solertiam. Huiusmodi igitur millimet nuperrime muli otiisens Deo propitiante palam est contigisse: nam dum aliquando in beati martyris Leo legarii monasterio, quod Capellis cognominatur positus degerem , no quadam ante matutinalem sinaxin astitit mihi ex parte pedum lectuli forma bo- sonuinculi teterrimae speciei: crat enim quantum a me dignosci potuit, statui mediocris, collo gracili, facie macilenta, oculis nigerrimis, fronte rugosi ci contracta, deprellis naribus,os exporrectum, labellis tumentibus, mento iubtracto ac perangusto, barba caprina,aures hirtas & praeacutas , capillis stantibus & incorim
Posius , dentibus caninis , occipitio acuto, pectore tumido, dorso g bbaxo,
57쪽
clunibus agitantibus, ve stibus sordibus, conatu astuans, ac toto corpore praeceps, arripiensque summitatem strati in quo cubabam, totum terribiliter concussit lictulum , ac deinde infit. Non tu in hoc loco ultra manebis. At ego territus, cui gi- lansque scuti repente fieri contingit, aspexi talem quem pr et ripis. l ptu voto insccndens identidem aiebat non luc ultra manebis. illico denique a lectulo exiliens, cucurri in monasterium, atque ante altare sanctissum patris Bencd: ti prostratus, ac nimium pauefactus diutine decubui, coepique acerrime ad memoriam reducere quicquid ab ineunte aetate ostensionum , graui umquc Peccaminum procaciter seu negligenter commiseram. Tum praecipue quoniam renς o nulla pamitudinis satisfactio ob amorem seu timorem diuinitatis a me ex inde
successerati: in quoque miser dc confusus iacens, non habebam quid potissim uiri dicerem , nisi tantum, Domine Iesu qui venisti peccatores salvos facere secui
dum magnam misericordiam tuam, miserere mei. Interea confiteri non erubesco , me non solum in peccatis parentum meorum genitum, verum suisse moribus importunum, dc abibus intolerabilem plusquam narrari queat extitisse. Victiam cuiusdam monachi, mei scilicet avunculi abstractus a peruersistima quam
prae caeteris agebam secularis vitae vanitate, cum estem sermo duodenis, atque monachili indutus habitu. Heu, proli dolor: quoniam veste solummodo, non mente mutatus : quacunque enim a patribus vel spiritalibus fratribus mo- Q desta &sancta charitatiue mihi suggererentur, truculenti animi inflatione turgi dum scutum cordis gerens, dictante superbia, ne salubria me contingerent, oppinebam , dehinc senioribus non obediens, coaequalibus molestus, iunioribus nerosus, atque ut vere fatear uniuersis mei praeientia grauedo, erat leuamen a
msentia: praeterea his quae luiiusmodi praedicti loci fratres instigati expulerunt meu a contuberbio suae habitationis i tamen scientes non desore mihi locum quempiam commanendi tantum ob litteratoriam notionem, hoc etiam perfrpe e pertum fuerat. Post hoc igitur in monasterio sancti Benigni Diauonensis mari Pris locatus, non dispar : immo idem mihi visus est in dormitorio fratrum incipiente aurora dici currens exiit a domo latrinarum, taliter inclamando, Meus ba 3 Q calaureus ubi est, meus baccalaurcus ubi est. Sequenti quoq; die, eadem sere hora, aufugiens abiit ex inde quidam frater iuuenis, mente leuis limus, Theodoricus nomine, reiectoque habitu per aliquod temporis si acium, ieculariter vixit , qui Postmodum corde compunctus, ad propositum sacri ordinis rediit. Tertio quoque est apud coenobium beatae semperque virginis Mariae cognomonto Mele dente, demoraret una noctium dum matutinum pulsaretur signum , & ego labore quodam fessias non ut debueram mox ut auditum fuerat, exsurrexissem. mecumque aliqui remansissent, quos videlicet praua consuetudo illexerat, ceteris ad Ecclesiam concurrentibus. Egrediens autem pos h fratrum vestigia Hanelus ascendit gradum praesignat s daemon ad dorsum manibus reductis haerensque clo parieti bis , terque repetebat dicens, Ego sum, ego sum,qui sto cum illis qui remanent. Qua Voce excitus caput cleuans, vidi recognoscens, quem bis dudum iam videram: post diem vero tertium, unus cx illis fratribus qui, ut diximus, clauiculae cubitare soliti suerant procaciter a monasterio egressus, praefato damone instigante, sex dies extra monasterium cum secularibus tumultuose mansit. Septima tamen die correptus recipitur: profecto ut beatus Gregorius testatur, quibusdam luc apparent ad suum detrimentum c aliquibus vero ad emcndationis emolumentum, quod mihi contingat ad salutem orari, ac prouenire opto per Dominum le- sum rodemptorem nostrum. Illud nempe attentius in memoriae commendandum, quoniam dum manifestissima prodigia in corpore adhuc constituuntur, siue I* per bonos, seu per sinistros spiritus ostententur , non illos diutius in hac came victuros , quibus huiusmodi videre contigerit. Huius quoque assertionis experimenta multa comperimus, ex quibus etiam nonnulla memoriae commendari placuit, ut quotiens euenerint cautelam inserant potius quam deccptionem. Apud
58쪽
mine, tempore quo B cimo Lingonum prasulatum tenebat: hic vero una dierum Dominica iam vesperascente cum coenaturus ei 't, exiuit paullulum serescitandi gratia ad sen estras domus suae, prospiciensque indita Septemtrionali parte egredia .cies equi cum , velut in proelium innumerae multitudinis pergentes ad Occido tem, quas cum diu multumque intuitus fuisset, aestuans vocare quempiam e siris
ad testimonium tanti ostentus; dum autem coepit clamare ut occurreretur, rare
scendo protinus disparuerunt: ipse quoque tanto animi terrore perculsus, ut vix alaehrumis se continere possiet, dehinc coepit infirmati, eodemque anno, ut opti
me vixerat obiit; portento denique subtractus quod vidit, illi qui persensere testes . fuerunt. Nam sequenti anno filius Regis Roberti Henricus, qui post illum regnauit, ad idem castrum ira permotus veniens cum ingenti exercitu, multa ibidem hominum caedes ab utraque parte patrata est. de hoc profecto constat, quoniam ea quae viderat, & sibi prospexit, ξ aliis, licet disti militer, mirifice tamen apud Antiliodorum in Eceses beati Germani contigisse meminimus. Erat ibidem stater Cerardus nomine, cui mos erat post solemnes matutinales in oratorio remorari; uic contigit quodam mane ut inter orationes obdormisceret, qui protinus sta ui sotrino deprellus, velut exanimis delatus est foras monasterii, sed qualiter aut a quibus hucusque nescitur. Qui expergefactus reperit se in claustro extra in a sterium eiectum,admirans indicibiliter quod factum de se se cernebat simili quippe modo contigit cuidam presbytero in eodem monasterso pernoctanti, dum in io ubterioribus criptis, ubi nihil asportatum post chorum monachorum: namque de eadem Ecclesia certa relatio constat, quoniam si contigerit noctu luminare cx- cingui, quousque reaccendatur ciustodes ciusdem Ecclesiae nullam quietem posse cor sequi. Praeterea fuit quidam frater, qui solitus erat ad altare sal ax Mariae. quod excellentissime constat frequenter orare ac gemitus 2 compunctionis lachrymas fundere; umina igitur ei erat quod pene uniuersis accidit inter oratum frequenter spuere ad delum bae saliuam emittere. Contigit vero aliquando ut somno Oppressus obdormiret, apparuit ei stans iuxta altare quidam candidis indu mentis circundatus, praeferens in manibus pannum candicissimum, atq; in huiusmodi erumpebat verba, Cur me,inquiens, sputis propriis verberando illinis: Nam ego, ut cernis, suscipio munus tuarum orationi tm, deferens illud ad conspectum ita pericordissimi iudicis. Qua visione correptus trater ille,&sese continuit, eccet ms, ut se in quantum valerent in sacris locis continerent ante monere curauit, licet hoc natura dictante proueniat: tamen in plerisque locis gentium omnimodis
abstinetur in Ecclesia ab screaticinum sputis, nisi sorte suscepta delatura ex inde so vas in quibusdam receptaculis, 5e praecipue apud Graecos, ubi semper tenor E clesiasticus cautissime viguit. Clarere igitur locum praedictum diutine meritis beati Germani, ac ceterorum sanctorum ibidem quiescentium signis & prodigiis
miti donis fanitatum, quam in vitionum vindi stis ad se pertinentia diripicntium
manifestum est Si qui nempe deprimatibus patrii; huiusce loci rerum inuasores seu ε
diremptores ilibreuerunt; Deus ex inde ultor ipsorum genus cum suis rebus in opprobrium d poenae ad nihilum redigereconsueuit: huius enim testimonium intelcetera nostiae assertionis euitans extat vitio generis cuiusdam Bavonis, necnonda filii eius Aluualonis, creberrima ij confusio Silliniaci sacrilegissimi castit. Praeterea egomet quondam rogatus a conseruis & fratribus nostris eius de loci, ut altariorum titulos qui a scholasticisviris compositi olim fuerant,sed vetustate ut pene cuncta latis cente minime comparebant, formarem: quod ut competes erat, libenti animo quomodo valebam adimi ere studui. Sed priusquam ad coepti operis calcem opus perducerem ex nimia corporis statione,ut reor, nocte qti adam in s rato conquiniis cens ita cottachus membris omnibus hecterica pallione, ut non erige ς memet, ne- staque in Iatus aliud vertere ullo modo valetem. Post triduum vero in ectra nocte nimiis detento angustiis, apparuit mihi vir canitie venerandus, qui rite in s binnis per brachium erigens aiebat. Exple quantocius quod coepisti dolere vltra ne paveas. ibilico vero expergefactus memet admirans, excutiensque a lectulo cucurri ad altardvictorioibrum inartyrum victoris videlicet Apollinarisque ac Georgii, quoniam illorum
59쪽
illorum oratorium contiguum erat Domini infirmorum ibique uniuerserum Deo humili mas grates rescrens, alacer matutinales expleui solemnes; die vero insecuta toto intcgerrime , alens corpore eorundem martyrum nominibus propriis ibi dem composui titulum. Ecclesiae denique maioris erant altaria numero viginti duo, quibus H decens erat titulis synopi, de versibus hexametris conuenienter digestis, sanctorumque e*itaphiis reparatis religiosorum etiam virorum quorundam tumulos itidem peromare curaui; quod sanae meniis hominibus admodum placabile fuit. sed vi pater Odilo sepius plangere s litus fuerat, ita contigit: Heu , proh
dolor, inquiens,Quoniam naeuum inuidentiae licet in ccteris gratietur hominibus, io tamen in finibus aliquorum monachaliter vivere prosellis cubile sibi locauit mam auidam a sui monasterii fratribus exosus discedens, venit ad nostros, a quibus ut mos illorum semper fuit, deuote susceptus est. Is autem veneno inuidiae insecit A batem cum aliquibus monachis compellens in tantum aduersum me odium, ut Praescriptos altariorum titulos destruerent uniuersos. Sed protinus Domino ultore affuit illius vindex, qui incentor extiterat fraternae discordiae: multatus enim illico damnabili oculorum caecitate, olfendens pedibus irrecuperabiliter usque in finem vitae suae. Cuius denique rei eventus tam vicinis quam longe positis non minimam praebuit admirationem. Contigit ibidem ipso in tempore, ut aliqui e fratribus subinde migrarent ab hac luce: quorum unus nomine V vesterius cognomen- Ο o, ut erat statura pusillus ac natura simplicissimus, incipiente nocte magni sabbathi resurrectionis Dominicae qua ipse obiit. Apparuit enim in hora sui exitus innumerabilibus viris ac mulieribus columna lucis ignea a culmine monasterii ad coelum usque pertingens. Quibus nempe non dierum fuit misericordissimi Dei actum largitione, qui animam fratris istius suae gloriolae resurrectionis voluit participem fore, ac uiuentibus viam innocentiae demonstrare. Quaeri soleta nonnullis, cur tempore nouae Legis vel gratiae non manifeste, sicut antiquitus fiunt visiones diuinitus ac rerum miracula t Quibus paucis respondendum est ex ipsius diuinae Scripturae testimoniis, si tamen cor illorum capax fuit Samcti Spiritus donorum, libet quoque ut Deuteronomium euidens primitus exhiboso attestimonium. Postquam enim populus Hebraeorum pastus quadraginta ann
rum coeleste manna, Iordanem transiens, in terram venit Chanaan, cessauit cor-
tum pluere illudi nec ultra usi sunt tali cibo filii Israel. Quid igitur in hoc facto nobis innuit, quibus paene omnia in figura contingunt, nisi quod transito nostro lor dane , id est Christi baptismate, non vltrapraesagiorum coelitus signa debere inquiri: sed potius nobis debet panis vivus ille sufficere; quo quis vescetur, vitiet in aeternum possessurus terram viventium. Rursus vero cx praecepto Domini constitutum est a Moyse, ut quaeque vasa ex praeda hostium illi populo prouenirent, lignea aqua expiarentur, quae aenea igne. Simili quoque modo figuraliter exprimit,quoniam vasa iidem homines, qui ex praeda hostis antiqui in partem cesserunt Salu o toris, aqua baptismatis atque igne marWrii purificandi essent. Non minus etiam virgeus ille serpens, qui Moys pavorem incussit, ita ut fugeret illum, & rursus accipiens illum caudatenus, enectus est virga. Typice in hoc facto perspiciendus est, signatur per serpentem ex virga factum deitatis potentia ex sanctae Mariae virginis carne induta. Per Moysen enim Iudaicus populus, qui cernens Dominum Iesum verum Deum & hominem, fingit ab eo incredulus: sed recipiet illum circa finem seculi, quod exprimitur per caudam serpentis. Ille quoque transitus maris rubri, in quo illud mare diuisum vel exsiccatum est: deinde gentes ex praecepto Domini gladio extirpatae euidenter signam regnum lsraeliticae gentis temporaliter sui sitiens marcescendo adnullari. In initio quippe nouae gratiae, vel regni Christicio stans Dominus Iesus atque ambulans super fluctus maris, ac Petro, quem Ecclesiae suae praefecerat secum ambulare concessiti fidelibus uniuersis intuetur, nisi quod subactis gentibus uniuersis.& non funditus perditis vel cxtirpatis, cxeliacmstabilietur Christi regnum per secula mansurum. Est enim frequens attestatio diuini sermonis, quod videlicet mare fguram gerat praesentis seculi.
60쪽
Saepe igitur dum aliquis rem permaximam verbis elucidare cupit in se te descε-
ciens minuit, ut sciptura dicit, Qui est scrutator in 'citatis, opprimitur a gloria. Sedeuris a permisimus, breuiter intimabimus. Constat enim myrterium eucharistiae paucissimis perspicuum dum sit pene mortalibus uniuersis incognitum .si uti cetera quae fide constant & intuitum oculorum non exposcunt. Illud praecipuo commonendum: quod corporis & ianzuinis Domini Iesu Christi vivificans cons ctio existirnetur nullatenus in sese pati dispendium, aut casu aliquo incurrere periculum. Si quando autem videtur conlabi, seu deperire per negligentiam sibi tractantium, rellat eisdem si non alacriter poenituerint, damnationis iudicium. At cum Dominus dixerit, Qui manducat meam carnem, & bibit meum sanguinem, habet vitam aeternam , de ego resuscitabo eum; nullo modo putare debemus, o quodquam animal praeter hominem caruis resurrectionem percipiat, sed nec nisi fidelis etiam eucharistiam percipit ad salutem. Denique extitit quidam in nostro tempore in clericali habitu, dum iure culparctur quodam elimine, contigit ut sumeret audacter iudicio examinationis donum eiacliaristiae calleis videlicet
sanguinis Christi, cui protinus per medium vimbilici egredi visa est pars candidistima quam sumpserat eiusdem sacrificii, dans procul dubio eviden, indicium reatus se indigne percipientis: illico vero confitens quod prius negauerat, digno. poenituit. In Cabillonensi quoque pago, ob imminentem cladem, vidimus qui videre ex pane sacrato veram carnem ei sectam. Apud Diuonem castrum eodem zotempore, dum a quodam deferretur cuidam aegrotanti, casu excedere manu ferentis , qui attente quaerens, reperire minime potuit: Poth annum vero euolu tum,
repertum est iuxta viam publicam, ubi sub diuo ceciderat, ita candidum, atque incontaminatum, ac si hora eadem cecidisset. Lugduni denique in monasterio Ba barense, dum quidam, ut credi debet, inconuenienter bustulam vel pixidem itiqua seruabatur, ut mos est, adtractare vellet, e manibus illius sese eripiens, longius in aere stetit.
De ccismate etiam quod a quibusdam corporalis appellatur, plurimum expet-
tum est praestare remedia, si fides exigentium non fuerit dubia: nam contra incendia saepius eleuatum, aut extinguendo compescuit, aut retrorsum pepulit sed in in Partem alteram retoriit. Membra quippe aegrorum dolentia multotiens caria restituit, febricitantibus nihilo minus impositum, salutem contiis . Apud monasterium Reomense , tempore venerabilis v villelmi Abbatis contigit, ut incendium circumiacentia monasterii depopularetur: arripientes autem eiusdem loci fratres crismate conto impositum, eleuauerunt illud contra incendii flammas dire flagrantes; statim vero idem ignis in se se retorquens, minime amplius quam inuaserat, arripere valuit; panis tamen ille Dominicus , aura flante, a contulo clapsus, plus minus duobus milliariis auolauit usque ad villam, cui Titi algas vocabi Ium es , ibi iue super domum cuiusdam veniens sedit, quo prosecutus ad mon sterium dignanter est delatus.Contigerat enim in ipso anno,die Passiae in Ecclesia, ququae monasterio adiacet beati Pauli nomine dicata, ut calix vivifici sanguinis de stacerdotis manibus in terram laberetur: sed ut praedictus pater competit, ut erat vir rasolertis ingenii, tribus e suis monaeliis huius delicti culpam poenitere praecepit, Videlicet pertimestens ne culpa insipientis presbyteri suos inuolueret cum illo ad vindictam ultionis. Quod etiam secisset,si non obstitisset prouidentia sagacis viri, emi probauiteuentus. Atque idcirco ista praemisimus, ut intimaremus fidenter credere quoniam sicubi casus huius sacri ac vivifici doni negligenter euenerisi ultionis cladem diuinitus imminere ae subsequi. Quemadmodii versa vice quolibet in loco' condigne illud tractari contigerit, abundare cAmodis uniuersis.sed & illius magni sci mysterii celebratio, quatum prosit animabus destincto tu fidelium cum in mul- so tis sit probati stimum, libet tamen e diuersis prasen tialiter producere ad medium v- m. In remotioribus Asticae partibus Erat quidam Anachorita, de quo serebatur quod spatium viginti annorum tenebat illum omnino segregatum a coire tu vilius hominis: vivebat enim labore maniau, dc radicibus herbarum. Contigit ut homun-Φcio quidam genero Teiphalus, unus ex illis circuitoribus regionum, qui nunquam