장음표시 사용
41쪽
De Ocio Cretico . C p. XI. u Tri Ametsi in libro de Plantis Aegipti duas stirpes
pro lycio meminerimus, quippe arbores YZeg,&Ahialid Arabibus vocatas, nihilominu S, nisi mea me fallit opinio, hisce pnnis proximis mihi aliam lycij plantam ex Creta misiam, a Vero antiquorum lycionon abhorrentem,in montanis illiusce Insius e prouenientem, videre licuit. Haec arbor partia est hominis altitudine supra terram elata, spinis horrens, foliis buxi, angustioribus tamen,quaternis, aut quinis stimul ramorum partibuS eminentioribus citra pediculos, inhaerentibus : igitur caudex habet utrinque ramos multos, graciles,rotundOS,sere rectos, duros,ligno sos,habentes quasdam inaequalitates in ipsorum rectitudine, quippe qui habeant breui interuallo, partes quasdam eminentiores, a quibus singulis, tres spinae acutae, nigrae, durae, simul cum foliis buxeis, sed tenuioribus exeunt, in quibus floreS duo, vel tres a suis pediculis pendet, a quibuS deflorescentibus succedunt una, duae, Vel ad summani tres baecq ob longae,nigrescentes,pj peris magnitudine,
ta rotunditate, iapore stiplico, primo subdulci, post amarescente. Radices non vidimus, verum si ex iis, ut antiquitussieri consueuit, succus eliciatur , lycium vocatu S, tantopere ad medicinae usum commendatuS, plane ignoro . De eo stre-co, nos in libro de platis Aegypti scripsimus capite de V2eg , Quod pertinet ad istius plantae facultates, at q. ad usus medicos procul dubio habebit & haec planta easdem, & vires, &vsus quos antiqui de lycio tradiderunt, cum praesertim, de haec stirps notas veri lycii habeat, & solia, &stuctus cum adstrictione amarescant, primo enim gustui subdulces apparent , & mox leui ea dulcedine cito resoluta, amari este sentiuntur,quae amaritudo in ipsis remanet modica.Ipsoru m essentia mixta est,ex substantia tenui, calida, amara, qua calfa,cit, siccat, detergit,ex terrea frigida, Stasicca,qua adstringit, refrigeiat,siccat,roborat, meatu Sclaudii: Hinc fit, quod in acti-uis qualitatibus mixtione calidae,&frigida: ipsius substantiae, xcdduntur,temperati, siccat vero supra secundum excessum
42쪽
cum adstrictione, unde mirum non est, si ulceribus, oris, labioru m, aurita ira, au i , & si milium parti u m m edean tu r, si caliginem ab oculis amaritudine detergant, at q. etiam Caeliacis, di senterici S, cruentis . reiectionibus, sae minarum q. profluuijs opem ferant, cu imper OS assumpti, tum intus inditi. Haec omnia, succus,qui ct ex soliis,& ex fructibus,vel ex radicibus,ut voluit Dioscorides, parabitur, praestabit. Quomodo
vero sit is parandus, Dioscorides, & alii probe nobis tradiderunt. Lycium a lycia prouincia abundantius hanc stirpem producente, dictum est, atq. ut ait Dioscorides Pyxacantha i
43쪽
BE PLANTIS EXOTICIS. Spartium Creticum.
44쪽
De Spartio Cretico . Cap. XII, Lanta ex iisdem natalibus ad me delata est procera, tensissime fruticans, bicubi talis, ct amplioris altitudinis urculosa, quippe ramuli Sacrassis veluti caudicibus rotundis, viridibus, den Se maculis paruis albis punctorum a borta modo, infectis, nascentibus longis, subtilibus, sursum recte actis, flexilibus, rotundis, cortice viridi praedita, Hi deorsum ramulos multos habent utrinq. inaequalibus interuallis inordinatim positos, & in medio, ramis, solijsq. nudi sunt &postea sursum in cymis dense rami sicant. Folia habet aspalathi, seu acaciae secundae , & flores, dc siliquas. Nomine spart ij ad mei haec planta mi sta est. An vero spartium sit Dioscoridis non
auderem assirmare, quando eius spartium, seu genistano habeat folia,& haec nostra genista ijs scateat undiq. in virgis a ramis prouenientibus,etsi virgae circa medium in udae sint, neq. virgae etsi recte, flexiles Videantur, aptae videntur ad viteS vinciendas, Nihilominus, ct si haec nostra planta non erit SpartiuDioscoridis erit saliena, vel notis accedet ad Spartium quod Mesties ita descripsit.Spartium genista latinis arbor est montana,cuiu S ramuli desinunt in virgas multas, rectaS, flexiles, fractu contumaces, quibus vites,& alia ligantur. Flores habet flauos lunata figura, siliquas phasiiolis similes , dc semina in his lenti similia, interuallis distincta, quibus liquido constabit hanc nostram plantam non nihil ad spartium descript una a Mesue accedere. Neque haec stirps hactenus ab aliquo cognita suisse videtur,nisi quis dixerit eam esse Quam vulgus genistam aculeatam appellat,quae expressa est in historia generali plantarum , Negari non potest hanc plantam in multis cum nostro Spartio conuenire, quippe in ramis virgis . iunceis,in folijs dc si non perpetuo in omni exortu,terna, sed etiaquaterna multis in locis cernantur in floribus, ct siliquis paruis,compressis,& latis, & in semine iciaticulae sinisti, Nihilo minus toto Vt aiunt caelo, nostrum Spartium differt; primo nostrum Spartium habet ramos, cortice egregie Viridi, punctis
45쪽
DA PLΛNTIS EXOTICIS. asctis, crebris albis, toto emaculato. Ab hi S ramis virgae quae ld-gae, iunctae, subtiles, flexiles, in alium . recte actae procedunt, id proprij habent, ut in primo fere exortu, citctimqUaque alias virgas parua Scomplures promant, folijs, floribus,& siliquis paruis, latis q. refertas, & circa medium virgarum magno interuallo, nudae apparent,neq. ramulOS, ne . solia, ne q. flores,neq. aliud quicquam habentes,circa apicem Vero rursus, multos surculoS, circumquaq. sol ijs, inoribus i. suo ten POre, vel silli quis praeditos, producentes, qui ordo in singulis Virgis a ramis exeuntibus, perpetuo Obseruatur, quod nulla aliam plantam facere vidimus,semina etiam genistae aculeatqscribunt esse nigrescentia, cum nostri spartii colore subruffinspectentur. Qujd amplius cum scribant totam plantam illiusce genistae aculeata: sambuci modo tere, a te. gustu iam ritu d i ne in in d ii ce r e. Nost ru m Te ro sipa r ti v m n e q. sin te P, n eque amarum est quin immo subdulcescit cum insipiditate. Qivibus certi reddimur, nostrum Spartium no esse genis lamaculeatam,sed nouam plantam hactenus omnibus ignotam. Flores, & semina vitiae saporem habent ex quo in activis, de passi uis qualitatibus videtur temperata nihilominus assi mant,& tenera germina, ct flores, & semina valenter purgare pituitam,& serosos hv mores,& per ventrem, & per vomitum, quod ec si ex qualitatibus manifestis eam facultatem habere nequeat, id ex occulta facultate a tota Cytaiunt substantia proficiscente habebit.
46쪽
PROSPERI ALPINI Spartium spinosum.
47쪽
De Spartist spinos . Cap. X I I I, St & alia planta in Creta nascens Spartio praedicto
sim lis,quq ramos multos nigros habet,a quibus virgae exeunt, iunceae subtiles,nigrcscentes, hab tessia exortu surculorum, folia, in eodem exor-iu quina parua ienuia, & ferenteS flores plures luteos, paruos, Spartu Cretici si miles,a quibus siliquae paruae Non dissimiles succedunt. Virga omnes in cacumine deliniit in spinas, non tamen multum duras, hisque veluti triangulos facientes. Haec planta veluti eiusdem saporis, & odoris est cum Sparti ita ejusdem vires habere, credendum est,
48쪽
28 PROSPERI ALPIN ISpartium Spinosum alterum. Proximo
49쪽
DE PLANτIS EXOTICIS. etsDe Altero Spartio spinos. Cap. XIV.
Roximo.spartio spinoso, planta similis ad me missa est, pro thymbra spinosa, quae tantum abest, ut thymbra, fit, quod ab ea potius in
omnibuS, praecipuis . not S, toto coelo dist rens videatur, tymbrae enim, seu saturegiae
-- - proprium est, Vt acutum, suavemq. Odorem
respiret thymo similem, at q. thymi quoq. saporem acrem habeat. Quibus duobus, cum nostra planta omnino careat,
cum&inspicia sit,& prorsus inodora. Nihil q. mea sententia erit aliud,quam sparili spinosi altera species: siquidem frutex, psit est, Spartio non dissimilis, ramos habenS Crast OS, rotundos, non leues , sed asperos , a quibus virgae sursum recte feruntur , in spinas acutas desinentes, triangulos veluti multos facientes, Folia duplici ordine in hac planta visuntur, Primum ad exortum surculorum,ex ramis spartii similia, sed
tenuiora, ex uno exortu, aut trina, aut quatuor, aut quina :secundo ordine in virgis rectis utrinq. crebra visuntur,tragacanthae modo us . ad apicem fere virgularum, surculorum-ue,ita ut a foliis surculorum, spinae supersint durae, subtiles,ad moduna acutae, omnes . surculi in huiusmodi spinas desinui, folia vero utrinq. in surculis posita , sunt oblonga, partia, e X- trema acuminata habentia, Sparrit spinosi alteri foliis plane similia, aliquantulum maiora tamen. Haec planta radice nititur longa, crasta, lignosci in subtilitatem terminante, in duaS, vel tres radices divisse. Ab eiusq. duobus locis quodam in te uallo visuntur, radiculae, fibrosae, subtiles , ab eodena exortu simul plures. Tota planta, & citra odorem, & citra uapo rem obseruatur. Vnde forte eiusdem qualitatis, cum altero
actio spinoso esse, iudicandum videtur. Cyanu S