장음표시 사용
31쪽
esse scientiam notum est,sipientiamque quondam proprie appellatam. t metsi antiqui nomen hoc eius nouerunt, honorique imprimis habuerunt: nimirum magnum quippiam & venerandum ea voce,naturae instinctu exaudietes: naturam autem atque significationem maxima ex Parte ignorauerunt Sicut aeternarum rerum atque immortalitatis animoru Podda veluti
simulachrum, corum prudentissimi sere, non etiam naturam substantiam4
intellectu pcrcipere potuerunt. Et Aristotcles quidem in iis quae post pli γλ
scripsit, primam contemplatricem appellat ipsam theologiam, eandem. primam pnilosophiam.quam ideo esse censuit praestantissimam, quia praestatissma contemplaturiabstracta,immobilia oc sempiterna. In primo etiam eiusdem tractatus libro,eam ait scientiam veritatis esse tatemplatricem. In eo autem ut dixi)omnes serme falsi suerunt quod imaginem sapientiae pro ipsa sapientia ardenti studio cosectati sunt,in eius umbrasti auissime acquiescentes. eorum ut mihi quidem videtur similes,quos apud Platonem in nono Reipublicae Socrates irridet,ut inanem & filiam voluptatem expetoteis pro vera & selida: eius. gratia depugnantcis inter se.utpote quam dignam esse censeant quam propter digladiari debeant. non aliter atque Stesicnorus olim poeta, inter eos qui ad Troiam erant,dimicatum suisse scripsit pro Helenes limulachm,cum verum snorarent.Idcin auctor libro coclina ait, Hominis philosephi vitam suauissimam esse,voluptatis4 maxime Prticipem. Quippe mentem dominari in philosepho. at ipse mente percipit quomodo
veritas se habeat: in eo4 maximopere oblectatur: id adeo caeteras ut omneis voluptates prae illa flocci pendat:quae a duobus ipsae tanqua fontibus manat cupiditate atque contentione. illisque tatum hactenus delectatur quatenus necesse cst,utpote quas propter seipsas non expetendas sibi putet . Nam &Aristoteles in primo iam dicti tractatus voluminc omnium scientiarum ait
illam maxime sepientiam esse,quae suapte ipsa gratia & discendi causi expetenda est: non quae eorum causa optatur quae ex ea eueniunt. Philosephia autem inquit ut libertas,una se propter ipsem,non usus cuiusta atque utili ratis cauti quaeritur, nec aliam praeterea ob causim. At vero nos ex illa magistra & animite veritatis scriptura didicimus, nequaquam finem bonorum esse sipientiam: terum ad summi boni adeptionem,illam nobis esse om ope,&equis Vclisgi ut aiunt consectandam. In summo autem bono demus nem esse desiderandi. Quod si commentandi iucunditatem dc speculiat, insicra philosephia aestimare hodie & perpedere velimus,nimirum Orth doxiae studium,quae theoria proprie dici potest etiam si antiquitas ad prose- nos usus eodem verbo usi est maiorem multis partibus iucunditatem habere inuenietunsynceriore etiam omnino securitate contemplatores animos
persundere, quam priscae illius sepientiae commentatio olim potuit. Si quidem eius speculationis prospectus intra terminos uniuersi quod vocant,ao ipsis cohibebatur. Nec vero spe ulla & pollicitatione aeternitatis, ani mos sui cupidos, vendicabat illa sibi & auctorabat: nisi cxili quadam somtasse & imaginaria. Nunc orthodoxiae nostrae argumentum eiusmodi estit
32쪽
is est oraculorum conteritis,tam conserta series,tam apta,tam sibi consenti
ens,doctrinae sacrotinctae: adeo denique ultima primis in ea respondetia, de utrisque media ad unguem quadrantia, ut chirographum dicere te & confidere possis ipsus habere sapienti sutiamum bonum finemque expetendupromittetis:quo chirri rapno locupletius nihil esse, nihil testitius, nihil pos sit consignatius. Neque autem cum haec ipsa philosephia talem tantumque fructum sui studiosis in posterum spondet & in aeternum: n5 etiam interim
illos commentanteis delectat admirabilitate ineffabili rerum, temporum, eventuum, eorumque praedictionum. & vero spem suturae beatitudinis pignore confirmat interdum repraesentatae traquillitatis. Nec si oracularis sapientia,nec festiuam praesert nec nitore cutem visendam tyronibus eius ana
ris: tin id squallidum sacrum studium geniique plebeii iudicadum est ab iis qui lautitiis lectionis de lenociniis orationis assueverunt. Est enim sacrosancta philosisphia, veste quidem illa pulla de officinaria amicta, vis edissi mulans de mire symbolica : sed si introspicere institeris, in otia tu augusta
quandam tro rum venerem sanctamque concinnitatem subesse non dubie iudices: & porro ubi gratias caelestes leporesque diuinos inuenias, intra Silenos sui aiunt Satyrosque conditos .cuiusnodi quondam Athenis opisces in officinis habebant ut Synesius inquit ad Philosbphon scribens & Plato meminit in Sumposio.In mensa enim saepe iam dictae sapietiae,animi philosephorum resciuntur multiplicibus ferculis, rieque conditis. Est enim sensus historiae atque allegoriae,eiusque multifariam variae:& qui sensus anagogicus dicitur.e quibus cinnus unus commentationis confici potest, unde mens qualibet auida,ita impletur ut nunquam satietur, glisce te utique semper desiderio una cum voluptate.Indet fides speratae immorial tatis certais persuasio ad diem usque fati indies adolestit,illud commentantibus animis veraci specie contemplationis selida. imagine repraesentans: quod olim stoicorum consectaria fallaciter colligebant de inaniter, ut sapies uno minor deo futuruς sit,ac diuinitatis particeps. Uerum permagni interesse planum est experienti,quo stomacho quisque nostrum ad ipsas sapientiae epulas accesserit. Et antidotum quidem petiuasionis constantissim rerumque interiturarum contemptionis,praesumptum non semel oportet,aduersus aegritudines, aestus, curas angores,rationum philosephiae conturbatores.quae auocamenta
sunt ipsa animi philos hantis conuiuae de parasiti sapientiae pro instituto vitae cuiusque ipsa magis aut minus incessentia. Et quidem halcionidum propemodum dierum tranquillitatem a curis externis coelestium rerum meditatio poscit:atque in eum usque heliconem ascensum unde strepitus sita ntis semper multitudinis, S velut in tumultu,incendio ruina, naustagi pie runque consternatae: hauriri vel oculis vel auribus nequeat. At non ex quo uis instituto vitae in cum verticem scansilis est aditus,nec subvolare eo pos sunt quibus alae non enatae sunt. Volumina porro inspiratae sapientiae, dum rum sunt generu .altera enim sunt sui sic dicam exoterita, ualia sunt eum gelia,primore sensu excepta,omniaque serme quae noui telia menti esse di
33쪽
cuntur. quaeque monumenta sunt ipsius si pientiae, id est ut Graeci vocandis diraeim,inter homines versantis, & vestigia more hominum ficientis in orbis meditullio interim mortales instituentis ad immortalitatis beatissimae desiderium, ad quam natura ipsi com Prati sunt. Haec quoniam ab omniabus summatim sciri debent, ideo tanquam in compitis ciuitatis magnae dc convenarum ecclesiae , exposta sunt, & cuilibet obuia, qui aut legere modo ipse possit, aut audire ab alio recitata concupierit. Ait ra sunt tanquam acroamatica, cuiusmodi prophetarum vaticinia dixerim, canticaque diuinorum, quos spiritu sapientiae prouidentia , afflat
que entheo dignata est. ipsius denig sapietiae coelestis apophthegmata, Delii ut dicitur in natatoris ad explanationem indigentia. tum siqua sunt similia instrumenti priscae sapientiae,in altiore suggestu posita, quatij in arce divae
collocata, inaccessa multitudini. Vetera etiam scripta & documenta sapientiae, proprie theologia constant: recentia eo amplius ea quam theuigiam vocant:quanquam ea seri quae 'trina Orico nos dicitur,sane est theurgio. Sed in ea theurgia adumbrata cernitur tantum: quasi quaedam ut Graeci dicunt, oeconomia,aditum praestrues sapientiae tan, O me aduentanti oc concionaturae.Verum cum hoc tempore humanae quae vocatur disciplinae, suam propemodum claritatem cleyntiamque pristinam receperint: ipsius quoque sapientiae studium erudite nitide4 constituere,philosephiae conuenitorin doxae. Nam professionem sipientiae, non Gepundiis sui ita loquar 'manae infantiae, sed florentis aetatis adultarumque virium ornamentis, dignitatem suam tueri ac maiestatem decet. Mihi vero rei naturam amplitudinemque aestimanti, oraculum primae & vltimae sapientiae, sic in secrosinetis monumentis esse, tanquam in scrario quoda videtur augusto & venerata. Caeterum antistes eius atque interpres responserum esse,ea quam Graeci paedia nos literarum peritiam iustam dicimus: quae choro disciplinarum liberaliuconstat. quam tamen & ipsam tyrocinium aliquandiu oportet in limine sapientiae,sermoni. s3mbolico aureis initiare. Longe vero hac literarum professione quam nobis suseipiendam esse dico antequam studium capessinius ultimum idem & summum, amplior est illa, ab antiquis etiam dicta sapientia, rerum humanarum cognitionem diuinarumque complexa:quae non prius ipsa studiorum curriculo defunctam esse se existimabat, quam soptimo sui dicitur spatio decutio ad metam peruenerat. Sed quibus in externa distisina cum successu ve satis iusta stipendia impleuisse contigerit, indeque ad sapientiae christianae studium aspirare, ut olim multis euenitae ego tam felices arbitror,quam qui urbium multarum visendi cause, morujvarioru & memorabiliu inspiciendi,diu peregrinati, ad extremu in ciuitate quanda amoenissima atq; beatissima ascridui uni bis domiciliu & lare domesticum semel collocant. At vero moderandae vitae rectes instituendae ideo commoda est antiqua quos philosephia,quia in multitudine de celebritate hominum conueriati lentuum deprauatrix est. Siquidem vita ciuilis pro
34쪽
dentiaque communis, non germana ratione,sed spuria res humanas contemplatur & expendit, ut notum est attente aestimantibus. Simul actionum suarum summam votorumque,adulterina quada ratiocinatione errati j colligit. quippe quae hominum vitam iis institutis temperet,quae indigenis de ciuibus huius orbis congruunt. At ii qui sanientiae dicto audientes sunt,incolas tantum hic homines de peregrinos esse cesent: ob id4 in coelum qua si in patriam & sedes suas aspirare omni ope es tendunt:n5 aliter atque ani
mi coelo extorres, ad tempusque vitae relegati .contra si in multielici comedi cio vitae urbanae mersi sunt,reuertendi in patriam animum amiserunt. m-que lethaeas aquas biberint, iisque inebriati fuerint, in vinculis de ergastulo opus fictui: cu tamen ipsi sibi s luti religione,liberiique videantur. Contra quae incommoda philosephiae commentationes praesertim plato nicae, quasi
antidota comparata sunt ab hominibus ingeniosissimis. Verum enim uero a Grecorum oc gentium exlegum literi ad Hebraeorum studia casta de ci cuncisa migrare, oc a multa diuturnaque ingenii exercitatione in literis institutionis illius peregrina abruptum facere transitum ad sanctiorem philosephiam,diuinarum tantum rerum contemplatricem, non cuiuis procliue est. non magis quam a virentibus de amoenis ingenii pascitis,ad inculta aspectu primore & horrida transire illorumque longe dissimillima. hiulca est enim de rimosa rerum dissidentium iunctura oc agglutinatio. neque ea vel lectio vel commentatio est stomachi literarum tantu delitiis assueti & peo imbuti. Quocirca mens profana expiabilibus initiis ut dicere coeperam paulatim lustranda est,antequam specimen sui facere incipiat, castius cautius commentando in vestibulo magistrae sapienti quod Graeci vocant otest ἄγαν vid κατ, csid deinde ita sc comparare studiosum homie oportet, ut iam non animi causa sacris literis incumbere, sed animaepotius assuescat.
Neque enim vitra suo sed ehilosephiae stomacho seruire costituit qui ad hoe
studium bona fide sese contulit cum suis omnibus facultatibus hoc boiana ut dixi fide, strenua , voluntate aliquandiu factum fuerit: & cd se animus iam vere philosepnus paulatim progressus sit,ut ad exhedra interiore philos hiae abstrusioremque insinuauerit,ecquis est deinde tam aduersa si
lute natus, quin nuncium tandem remittereraratus sit exoticis illis doctri nae lenociniis,quibus diu lactatus oblectatus,psuit3Tum enim demu Men curius externus oc mortalis,aduenieti coelesti Mercurio aequo animo de reuerenter cedit,cum sapientia humanam oraculari & diuinae imp rem esse omnino intclligit. Quoel nisi urbanae vitae sirencs, atq; in celebritate homi num hallucinante meris, metem intus conditam, meditationis aeternitatis suapte natura seriantem,illecebris selicitaret multi sitiam variis,& vero nisi auribus de oculis illabentia nugarum illicia animum abducerent e principatu suo:quotus est tandem quisque sic diro iudicio, ita praepostero sensu prinditu quin illis intabescere chartis utilius esse ac suauius duceret,quam scenae vitae ciuilis, quam populi oculis de plausui exitialiter seruire 3 denique
quam animam per tot aestus, tantas iactationes, tot euripos affectu uni
35쪽
ciuilium agere Sed ad illam pugnam nati sumus scilicet, perennem & inexpugnabilem , corporis atque animi, in qua huius copias tametsi natura instructiores ac potiores,tamen impares esse identidem experimur sensuum temeritati, qui praesidium eius obtinet. Aduersus quam temeritatem pet lantia coniunctam & licenti philosephia externa surgens & accincta, se rum illa quidem facultatum venditatrix est diserta & mirifica: Ceterum in consiliis praesentibus auxiliis. expediendis, non perinde efficax & strenua. digna ni nilo secius ipsa mediusfidius cuius elogium audire non gravetur orthiaoxia,in Phaedro Platonis a Socrate pronunciatum, magno auctore philosophiae. Neque vero nescii sunt inquit ille) qui discendi cupiditate tenentur, quod cum animam eorum philoibphia acceperit plane vinctam in corpore, ipsij agglutinatam tum illa per ipsum veluti per carcerem quendam, omnia quae in natura rerum sunt, estemPlari, non etiam semetipsam per se, cogitur,& in omni versatur ignoratia. dc nutus quidem carceris grauem ipsa conditionem perspicit eiuscemodi: nempe quod idem ipse vinctus animus, ultro dat semetipsum in nexu, vincula etia sua priecupiditate astringes.
Qu- igitur ego dico, probe norunt homines disciplinae cupidi quiaque
philosophia cum ipserum animum sic affectum susceperit, cum eo placide agit eu consetitur,liortatur,vinculis exuere aggreditur. Docet enim & ostedit quod oculata rerum speculatio,quod etiam oricularis plena sit circus -ptione .denique quod fallax sit in uniuersum per sensus rerum contemplatio. Quare auctor est illi philosephia ut ipse abscedat a sensibus, quoad eius quidem certe per necessitatem id potestEundem porro hortatur in seme ipsum colligere se atque coagmentare. nulli alii quam ipsum sibi credere id quod ipse per sese intellexerit corum quae in natura rerum sunt, ipsum esse per semetipsum . quod vero per alios coiiderarit in aliis aliud esse,nihil quicquam existimet verum esse. At tale esse docet quic uid sensile est ais aspoctabile. quod vero ipse videt animus,id utique intellectu percipi, nec oculis occurrere. Proinde nominis vere philos hantis animus, existimas non resistendum esse huiusmodi Elutioni sui,voluptatibus temperat quam seri potest maxime,cupiditatibus etiam atque formidinibus. Quippe qui secti ipse reputet & colligat,eum qui vehementer laetetur, timeat, tristetur,cupiat: notanto malo affectum ab ipsis rebus esse, quantum est quod quiuis cxistima re possit. le est, si quis aegrotauerit, aut impendia propter cupiditates s
cerit. Quoel vero malorum omnium maximum est atque ultimum eo malo ille quidem affectus est. sed rationem eius nequaquam habet. Quodnani est illud rudem o Socrates linquit Cebes. Qui domnis hominis inquit ille)animus,simul laetari aut vehemeter aegrescere ob aliquid cogitur,simul existimare id unde ita afficitur manifestilliinu esse de verissimum aeum non sit ipsum huiusmodi. Quae talia sunt aute, oculis illa subiecta sunt, nec ne subiectar Prorsus quidem inquit Cebes subiecta. Atqui animus inquit ille) cum hoc pacto asticitur, maxime in nexum corpori deditur. Quonam modor Cebes inquit. Nimirumίinquit Socrates quoniam una quaeq; Voluptas & aegri-
36쪽
tudo animi,cum veluti quidpiam claui habeat, animii assigit corpori,& tanquam infibulat, coetorisque eum similem facit, ut qui eadem opinetur vera esse quae corpori vita sint.Nam cum se praebeat assenserem corpori, iisdem rebus laetantem,iisdem quoque moribus esse cisitur ipse, iisdemque alime iis uti .denique is esse qui pure hinc migrare ad elysios nequeat, sed semper corpulenta grauitate exire,ide ; statim aliud in corpus incidere cogitur, de tanquam cum eo situs inolestere.e quibus illud sequitur,expers ut ipse diuinae ac pura: sa implicisque communionis. Quibus verbis Plato intelligi
voluit commentitiam animarum transitionem, quam transanimationem
Graeci suo vocabulo appellauerunt. Haec igitur de similia peregrinae sepie tiae dictata praeclara sunt illa quidem dc digna commemoratu .Md tamena inter incunabula censenda gernianae philosephiae, quasi praeludia eius studii sapientiae, quam philoiscoriam vota re instituimus. n oc omnes orbicularis doctrinae partes, exercitameta sunt praecurrentia ad theologica theurgicamque philosophiam, quae setasut diximus meritissimo suo theoria dici potest.At vero ipsi philotheori ubi iam ad arcem sipientiae conscendere coeperunt, aut tantum succedere ad primos eius gradus, indeque fines bonorumalorumque speculari, tanto philosephiae externae discipulos dignitate pre sessionis Se commentandi beatitudine praestant, similes ut hi prae illis eorum mihi esse videantur, qui Menippeis amoribus capti fiunt: aut latalicis in hortis acquies si animis suis indulgetes inani voluptate & imaginaria. Menippei autem amores quales fuerint, Philostratus his seia verbis prodidit in vici Apollonii siue historia est illa, siue mythistoria,ut magna pars eius operis merito existimari potest. Mentepus inquit prat Lycius,annos quinque de viginti natus,ingenio mediocri praeditus oc corpore rectὰ constituto, similis4 erat facie pugili bono de ingenuo. Hunc Menippum amari a peregrina mulicracula vulgus opinabatur.quae de formosa ipsa videbatur esse de delicata valde, tum diuitem sese esse muliercula dictitabat. quorum reuera nihil erat, etiis ita videbatur. Ac Menippo quidem seli in via aliquando iter ficienti quae Cenchreas serebat,phantasma occurrit specie muliebri: apprehensa4 manu eius mulier iadiu amore eius captam se esse dixit. Phoenissam auae sese origine esse aiebat, sed in suburbio nabitare Corinthi quoddam suburbiorum nuncupans. Menippe inquit illa si venire constitueris, cantilenam me cantitante mire oblectabere:vinumque illic bibes quale ante hunc die nu
Ouam . nec vero ibidem tibi ab aemulo metus erit: tecum enim uno victura Rim, sermosi cum sermose. Quibus verbis iuuenis pellectus serat autem caetera ille quidem firmus virilis philosephus,sed impar amoribus) ad mulierem se contulit sub vesperam, deinde cum ea eo minio consueuit ut atalent qui amant.necdum enim suspicabatur visum eshqui cum ipse litiabatur. Apollonius autem cum ed venisse in morem statuarii intues in Menippia
hominem veluti pictor oculis perlustrabat. dein ubi peragnitum homine iam habuit, Heus tu o sermose in uit , quem fiseminae decorae captant, scitote serpentem sinu Bucre,vicissimio foueri a serpente. cuia verbu Menip-
37쪽
po admirante, Nam tibi inquit Menippe mulier est non Hozecquid autem amari te ab ea censes Sane quidem Menippus inquit vehementer mulier amore mei capta est. Nempe tute igitur inquit Apollonius eam uxorem ducturus es 3 elegantius enim erit sopinor eam nuptam habere amantissimam tui. Uerum age quam mox Menippe suturae sunt nuptiaet Q inprimum, ait ille, cras etiam sertasse. Nuptiarum deinde die stato, atque ab ipse Apollonio notato de obseruato, commodum aduenerant conuiuae, epularij iam coeperant, cum Apollonius ad diem ipsum ad horumque affuit. tumque ad epulanteis conuersus, Vbinam linquit illa est bella & delicita,quam propter nunc potatis i En tibi illa, Menippus inquit:& simul rubore perfusus assurgit. Tum ille,Aurum autem dc argentum inquit reliquaque vas quiabus hoc conclaue exornatum cernim us, vestra sunt Menippe, nec ne sunt Mulieris sunt inquit Menippus .hoc enim est titulum omnium meu quod dicere iure possim mallium ostendens suum philosophicum. Nbnne igitur vos tandem Τantali hortos quosdam scitis esse,qui nulli suntrinquit Amulonius. Nos verὀ aiunt illi eos demum apud Homerum scimus eue,ut quibuς ad inferos descendere non contigerit. At vos inouit ille ista quae cernitis hoc omne ornamentum eosdem ipsis hortos exiuimatote esse. no enim haec materia,sed materiae est opinio potius. Qu9 autem ipsi vera esse gn statis ea stiae ego dico,isthaec bona sponsa,Empusarum est una,quas quidam lamias este,quidam laruas arbitrantur.amant autem Empusae,ac rebus venereis gaudent, tum carnibus praecipue humanis delectitur:& quos homines quidem comesse statuerint,eos ante licitant motibus venereis. Tum m lier ipsa sponsa, Heus tu inquit homo, melius ominare,& apagesis, ales:ex crari simulabat ea quae dicetem audiebat Apollonium: deinde philoseph cauillari muliercula ut plerunque delirat eis.Verum aurea ipsi pocula arge-teaj cuncta suppellex,ut quidem esse videbatur,inania & evanida interim abierunt,ipsi refellente Apollonio.serui etiam vinum mistentes,& concinnatores opseniorum,atque omne illud simulitium ata ministerium, repe te non comparuerunt cum Apollonius praestigiam resutasset. simul ipsum
illud phantasma lachrymabundum orare Apollonium institit,ne se torquedo cogeret fiteri quid ipsum esset. Urgente autem Aeollonio nihil. indutigente, Empusim plane sessa est esse: eamque ob caulam Menippum epulis saginare ut eius corpore vesceretur. Menippeis igitur delitiis similia dc omnino phantasmatum instar,speciosi illa protinae sapietiae atque ascititiae, missa de miracula esse mihi videtur,quod quidem certe attinet ad fines bonoru & malorum. At ex eo loco pedet summi boni quaestio de adepti qui
terminus est, quod extremum,quod primu,qud omnia referri debet humanae metis seria meditata. Qtio omnia bene de inculpate agendi,recte de i nocenter vivendi, apposite de optabiliter moriedi, consilia spectare. Quapropter in ea commentatione,si minus florente aetate traduxerimus, senectutis ulte tabernaculu, scenat extremi actus quasi fibularis huius vitae & umbratilis, collocare debemus.ut olim multi se runt annis melioribus, qui recte
38쪽
constitutam studioru rationem habuerut de explicatam, florente pietate illai memorabili & exemplari. Miscranda vero eo nomine prisca philosephia, quod summi boni fructum posthumum, atque eius studii, multo maxima pars doctissimorum nullum esse arbitrati sunt praeter propygationem nominis & memoriae. Tametsi Plato eoru Homerus, columen & decus philos, phici nominis,nonihil de eo suspicatus est. Qui si immortalitatis humanae rationem finem, i enucleate intellexisse quas indem iliadas, quam disertas, quam admirabiles de expetendo summo bono, S rates ta ilictus apud eucommemorassetZquantas autem Odysseas vitae ciuilis atq urbanae, quae monstra, quos errores in huius steti transitu quot pericula subeuda disseruisset εQuare antiquorum in hac parte philosephiae ignoratia,nihilominus virtute philosephica praedita, nobis culpa capitale exprobra neglectu. idcprecabilem redarguit cogniti nobis summi boni & propositi. Mihi vero haec nostra philosephia, familiae dominicae & coelitus adoptatae peculiaris, dos ese vide tur literaru in studii: non aduentitia, ut illa prisca, & extrinsecus allata, sed ab ipse patre hominum creatore. prosectitia, diuinitusqtie oblata. Quae
quid tande habet ipsa no solidu non eminens,non expressumi omnia enim visenda. exoptanda, exposcenda, impetrabilia, propria & aeterna mox polliacetur sacrosancta philosophia: eorumque spem locuplete interim repraese ratea pars ipsius quae hierographia dicitur, iis quibus similiariter insinuare in sipientiae sacrarium & pinacothecam contigit. Nec vero mortalium animos inani sagina sapientiae imaginariaq; explet: id quint externa in Platonicis secit, ut Stoicos nunc omittam ob vaniloquentiam irrises: sed solidis suti dictum est) epulis salutaris doctrinae,spei. certae atquae beatae quadam velut ambrosia alere selet ac vegetarc. Quoniam ver ue huius Ameriae congressus familiares non cuiuslibet nominis sint, non cuiusuis aut i i aut temporis: ideo eius amoris aemulos nobilissimos quos, secisse sere nouimus,ut e modio discedentes, locos expiabilcs quaererent procul vulgi strepitu, unde praecepta ac monita sapientiae exaudiri ab hominibus,& intellectu percipi non aegerrime queut.Tales secessuum amoenitates,immo veri, illas macaron insulas a priscis decantatas,nobile par amicorum Eusebius de Gregorius, aliij permulti in oriente olim habitauerunt, quas auream vitam Saturniamque agentes in theoriae specula,cum ad lustralem illam conleplationem abstru semit se contulissent,quam indagatrix illa & curiosa n5 nouit philosophia. In ponto autem negocioru ciuiliu, in freto cupiditatu,in euripo ambitionis, quae tranquillitas mentis et se potest ad oracula sapientiae interpretanda, anini versndar At vero illa philosephorum schosi,quae Plotinos, Amelios, sceleratos4 Porphyrios edidit, cum passim iam veritas illuxisset, in amoenis illa quidem floridisj campis, sed a summi boni dot cilio deuiis grandes iulos animos fallaci commentatione pauit, atque eous pirustrata es ut velut in hortis Hesperidum aurea mala legere se existimaret,quae in penum philos, phiae sanctiorem recondenda ducebant: nec nisi viris lummis suis similibus impertiendaan ea etiam opinione miseri diroque animi pabul vita vi aD
39쪽
bitror functi sunt. Quibus quam felicius ipsis atque auspicatius ad philosi thiam iucubuerint, ii qui indidem profecti, atque eorum aequales nonnulli,ecundo flatu prouidentiae in mari scopulosse velificati, ad extremum tenus runt portum ortodoxia nemini non planum est sana mente praedito,& nos maioribus ire per altum auspiciis manifesta sides, quam illis ire contigerit quamlibet magnorum nominum philosephis. Nisi forte hodie quoque in controuersiam cadere potest auctoritas christiani dogmatis, cuius olim tantum suit numen, ea vis diuina, ut passim mortalibus ius gentium & naturae extorserit, ratas generis humani opiniones inustasque antiqua uerit: quibus tot annorum millibus imbuta communis prudentia atque cita incocta suerat. Quid autem mirabilius, quam tot hominum myriadas, qui sibi tuenda praedicandamque veritatem entheo afflatu instincti persuaserant, non dico a sensu communi, errantium duce & magistro: sed a stemmate sui generis unumqueque,a sanguine denis suo, & vero a corpore proprio anim uedesciscere, & transire agminatim ad spiritum euocatoremr Eorum igitur exemplo quos supra commemoraui, omneis qui recte philosephari volunt, oportet in anchoris theoricae philosbphiae,& interdum in salo,expectare sativadimonium. Quo insistentius atque absurdius de condicione sua mereri mihi videntur,etiam si frugi di rerum peritia multis esse censentur, ii qui
sublatis illis anchoris studiorum tranquillitatis, & post primae philosephiae
studium, ambitioni vela pandunt, rursus altum pelagusque petentes. Sed quid non designat sacra cupiditas atque auaritiar quibus animo utcumq; in cessentibus,secessit amor actutum rerum immortaliu qui in iisdem praeco diis aemulum no admittit in diuersum homine ab sese abducentem. requi hoc facere non verentur, mirum est quod nuncium ipsi remittere sustinent philosephiae: id quod sine perfidia vix fieri posse videtur . nec id tametam rarum est quam hal onem videre. Quid autem selidae religionis intus fouere eum putemus, qui studii diuturni & sacrosancti segetem,iam venturam ad messem tam uberem inarare dcnuo non vereatur & cuerteret nimirum qui ita consul id de meditato facian eos consilii 5 ropositi vitae sum mam, nec composite nec constanter institutam habuisse oportet:quo nihil est turpius & damnosius. Quo accuratius videre ii debent di attentius, ii quibus adhuc consulere integrum est& explicatum, ne in eandem fi aude incidant.Siquidem eratione maleputata,& vel temere vel oscitater subducta, seri vix potest, ut summa de fructus homini constet aetatis contrit vel in literarum studio,vel in alio quocunque insitum vitae commode de feliciter agendae. At eo sere omnium spectare hominum videtur intentio, laborumque contentio, ut commode vitam & salubriter agamus: nisi illud Ie nos vitam, non agere serid fatebimur. Quid autem miserius est, quam post tot labores excolendis moribus animoque componendo exhaustos,
poenitedam senectute stupiperdamque philosophiam esse ρ Quid datian tius ac lametabilius, q oleu & opera floretis aetatis vel thssi perdere t Noxa porro inexpiabile admittere ob neglectu cultu animi,ob flocci facta sapietiae
40쪽
monita de traecepta ob immortalitatis adipiscedae disciplina deserta aut obliuione transmissam:cuius propter inanem imaginem consectandam nullum non saxum mouit & voluit antiquitas inseniosissima,dim id vero atq; ab minandum . Denique quid potius,quid salubrius, quid porro oblectabili uusenecta saltem aetas & emerita agere potest, interim dum tanquam animam agit: quam sublimia meditari & sulpicere, speratanas immortalitatis polli citationem commentado sibi repraesentaret Et quidem aduersus appetentis mortis tumultus,qui imperitos nomines sere territan lucis, i st par est cupidiores, septum esse oportet vallo philosephiae, quae mortis est commentatio ut Marcus inquit Tullius, id a Platone mutuatus.Τum vitae aeternae contemplatio in exhedris primae philosephiae, strem non euariantem efficit, omnia mox hinc digressis longe uberiora expctibilioraque sutura. In summa hoc habeamus: huius philolsephiae studium, doctrinam inspiratam veram. & salutarem consectari sapientiam. Quae cum olim ipsa per vaticiniorum ambages, oraculaque figurata coelitus demissa esset, atque prodita tantum inrstiisce & symbolice, Dei filius tandem inter homines mortali specie, sub cammque Verae integumento versans, interpres eius esse voluit. Qui cum ipse praecepta multa monitaque dedisset, humanae sapientiae fastigio multum excelsiora, quaedam etiam paradoxa, atque e regione prudentiae mortalium ori posita, in populos omneis nationesque promulgasset incredibili assensu si plurimorum: c6 amplius craterem inexnaustum beatricis sapientiae reliquit in medio mundi positum: ex eoque singulis tantum hauriendum doctrinae dedit, quantum unicuique satis est ad immortalitatem sempiternam & beatissimam consequendam.Ipse vero prouincia sibi maesta perstinctus, ac suo tempore inde decedes, legatis suis quos alias in prouincias dimissurus erat: cum imperio & potestate inusitatis, moeroris poculum laborasque eodem evase propinauit, unde ad faecem usque ide ipse nauserat. Ita non modo momtalibus se magistrum sapientiae aerumnarums vitae exhauriendarum praem5stratorem,sed etiam praeitorem viae ad coelum serentis praestitit, qua discipulos suos alip sapientiae non ire modo docuit, sed venire praecepit & hortatus est. Proinde omni u disciplinam longe cesenda est princeps sacra illa philosis ..phia qua theologia voca eis eam ob causam submittere fasces omneis alias proseisiones aequu est. nosti literam bonam cupidissimi cu de ea loqui institerimus,caput adaperire cotin ud debemus, ut est in prouerbio. Hoc igitur pietate imbuti studiosi teneant, quasi musarum elegatium simul oc piarum oraculum:adolescentis ut animi paedSogon Philologiam,ita senestetis Dira 'lesbphia gerotagogon esse debere. ipsum porro nonae philosephi ita demuvenerandu de augustum esse, si commentationum suarum sanctariu in a ce theoriae collocauerit: quam nobis prouidentia humani generis cupida oc leu atrix, in monumentis sapientiae architectata est,quos libros sacros voca 'mus . Nequaquam autem ad auspicandum ehilosephiae studiu, expectanducsse donec emeritos iam oculos, citatanas speculationem homo studiosus habeat. Et vero homini studioru liberalium curriculum ita ingresso, ut inde