장음표시 사용
21쪽
sussixum: significat tecum, vel apud te Ps. s. &c ex vocev l haurire etiam licet hoc significatum, siquidem etiam Di vocantur, qui cum alio consentiunt, velin bonam partem, Ut P . Er, si Ech3. Io vel in malam, ut h. l. Gen. s. Es i. o. Emphasis ergo est, quod inimici Christi sint non solum Diaboli omnes, sed homines Diabolo adhaerentes, hejus opera facientes. paa frequens hujus vocis repetitio distributionem notat, vel personarum vel rerum, quod notat prima posita: ita etiam praefixuma, ordine conjungit conjungenda .distincte proponit Cujusmodi distincta explicatio hic erat
necessaria, ne victor& victus confunderentur, ne promisissionem tam luculentam obnubilare falsi interpretatione Satanas posset.
y lyNom. cum assixon gen. foem Significata vocismi superius designata huc transferentes, dicimus per semen mulieris intelligi solum Messianas juxta significationem tertiam. Qui dicitur semen, quia nasci homo debebat, juxta significationem secundam quidem ex semine mulieris, juxta significationem primam Suffxum ti notat id, quod physice ab altero per generationem descendit, quo sensu vox an multoties cum suffxo occurrit, ut
Gen. 6,6. I. 2. Sana,M,S EL. 8, ly in sy, 2.3c nec semper notat filii praeciso, sed, nepotem, abnepoterim, longo intervallo sequentes, ceu patet inprimis ex locis illis omnibus, ubi Deus promittit, se multiplicaturum semen sicut arenam maris, vel pulverem terrae, Ut Gen. 28, iq. Q 32, I . EL 8, io ubi multae generationes intelliguntur. Atque sic sustixum indicat, ver nasci debere Messiam a Matre, ut
filius ejus appellari possit, non autem immediate ab Eva, quia
22쪽
quia debebat esse sine Patres ex Virgine. Notanter porro suffxum est memin gen respiciens foeminam, unde novae oriuntur Emphases h quidem foemina semen debebat Diabolum vincere foeminae inquam, qui sexus alias est infirmior,quasi dicat Deus aggressus es imbellem foeminam, sed foeminae imbellis semen te vincet ita legimus suffxum
foem, gen voci I ii emphatice annexum, Gen. q, do ubi consanguinei Rebeccae junt Possideat semen tuum portam inimicorum suorum quasi dicant: semen tuum seu a te tenella virgine oriundum fiat tam potens, ut vires hostium frangar(r indicatur, Messiam semen foeminae futurum sine Patre Nam alias vox a suffxum foem Gen. etiam occurrisset cum suffxo masse respiciente Adamum Ita lagimus. Gen id ii suffxum foem de semine Hagara: Ismaele quia autem Ismael etiam habebat Patrem Abrahamum hinc etiam semen tuum appellatur locutione ad Abrahamum directδmultoties.
est prono m. demonst mast. Gen. redditur latine ipse vel illa Se dicit taurili de Persona, ut Gen. q. q. O. S.(1xde loco, ut Gen. 32.3o. 3 de rebus aliis v. g. pane facierum Levit et .s .in c. g de Deo usurpatum notat ejus immutabilitatem, ceu patet ex s. ior item exis Iso . .
ubi immutabilitas Redemptionis divinae describitur. Et in hac quarta acceptione commode reddi potest, id in ipse. Ex quibus varii significatis id observamus, quod . l. Pronomen an indicet personam, juxta acceptionem primam. Quae persona sit a Messias certissime genus humanum redempturus, juxta Dei promissionem immutabilem, vel etiam per concursum divinae naturae ad redemptionis opus alludendo ad significationem quartam. Monstrat igitur
23쪽
II prono et ne mi rem quasi digito, iat loco vocis praecedentis repetenda n qua sit diceret D EtlS illa ipsum semen, sive, iste ipse uius , qui nascetur ab hac muliere, sive
eius posteritate, ille tibi conteret caput. Putabas te carnem humanam vicisse; sed vinceris a carne humana. En tibi victorem, En tibi Heroa qui tibi aeternam perniciem asseret. Ita vim indicandi Personas obtinet Gen. io, S. ubi indicat, inaro dum men. g. io ubi indicat eum apud quem scyphus reperiretur. 1 pronomen Nan est singulare, licet alias vox D etiam regat pluralem et si collectivdsumatur. Ita singularem de una Persona etiam habemus in locis citatis Gen. goio. 3 Pronomen an seorsim positum significat etiam solum v. g. L. Confide Deo
mT Nan ille facie i. e. .lii, faciet, quia soli Deo confidendum est. Ergo ex lus tribus notis sequitur, quod indicetur quasi digito Messia Persona , qui Messias unus solus
futurus sit victor Diaboli. Notissima autem hic nobis intercedit cum Pontificiis controversia, an vox mn legenda
Illi posterius, nos prius assirmamus. Et quidem nostra sententia hoc solo firmatur sussicienter, quod omnes probati Codices Hebraei constantissim legunt 'nullus omnino nam quod Bellar minus unum se vidis te ait, in quo lectum mn, de eo quid habendum sit, siquanta hic fraus lateat, ostendit Dia Praeses Tra et de Variis Scripturae S. edi
tionibus p. 6 i. Nihilominus ex abundanti urgemus i
quod rerum sit demonstrativum, qualia respiciunt communi ter voces proxime praecedentes, ut h. l. vocem n ' Rioc. parali hujusmodi sunt Gen. r. s. Nomen fluvii secundi est:
Gichon hic est qui alluit totam Regionem Guschi, ver sic.
24쪽
I8 sic icii Gidchel, Gen. d. q. Abel obtulit etiam ple deprimitii sic cet quoi sit Gen. Masse indeque respiciat Di, quod etiam mascul. est, non vero ' ceu nom.
foem Loc rarali stant I e v. q. o. quia res sancta sanctarum
esti sed pam ubi respicit Undi mascul licet etiam
praeced eis . habeatur m quod foemin est. Simile quid obseevare licet, Gen. io, S. 3 quod verbum in tertia person futur mascul Gen. 'am idem arguat. Loca Parali soni PQ sp Conside Deo, iste facet, ubi se itur. Trespicit masse. mn, quod refereti ad Deum c. ys, 23 ipse sustentabit te, ubi futur Petri itiam respicit mascul.&i yidem quoque probat suffxum mascul Gen. Veibi utuncum vox mulierem respiciens habeat iussixum foemin Gen. ut ny il. Vim est tertia persi Sing mascul. lat. Κal cum astixo secundae person mascul quod refertur ad serpentem, seu Diabolum. Rad.' quod verbum significat i conterere vel comminuere sive inpartes contundere. Hinc dicitur Job. o. i p. de fragrosia aedium contusione, in quibus fuerunt liberi Jobi, quasi diceret Jobus; DEUS turbine conteret me, scit eodem modo, quo liberos, quae contritio descripta erat in capite primo vers. significat crepusculo involvere ex cognata radice 'ra quo sensu adhibeturas is p. ii. Ex quibus significatis exstruitur, quia bis hoc verbum occurrit, scit de Messia dictum significat fragros Satanam comminuere, ut partes quasi dissiliant, conculcando eum pedibus dolores acerbos ei inferendo, eum plane destruendo, ut locus ejus non appareat, ex significatione prima Et in nigrum Orcum in perpetuam noctem inimicum hunc detrudendo, ex significatione secunda argum Onbeloi
25쪽
hie habet ' in Tri eris observans tibi &c quod
verbum implerumq;in malam partem sumitur ser ellipsin inimicitias in corde contra aliquem, iram, odium,' injuriae retentionem memoriamque indicat Buxtorsitus vero ex Venet edit legit m erit recordans tui . e. ulciscetur injurias, quas generi humano intulisti LXX legunt
ne mi observo. autherus optime etiam vertit bratretten. Um Vocabulum hoc sumitur varie Nam i proprie
significat caput seu membrum primarium corporis, ut Gen. 8, i . Levit. I, . 8,I8.22.&c.(2 summitatem sive cacumen rei alicujus, ut summitatem montium Mich q, I. Canti c. , S. summitatem Petrae a. Chron asci. 2.3c. 3
nota praecipuum,sicut dicitur de ephtali, Jud ii, io de Asur i. Chron. I 2, p. de Asapho, . Chron. I6,8. item de rebus aliis v. g. de praestantissimo aromate Exod 3o, si de Damasco, EL. I, 8. notat primum, ita dicitur de Mense primo Exod ia, . de annunciatione prima c. o ri. s notat summam multitudinis v. g. Israelitarum Exod. 3O,IE. Num. i, r. Quae fignificationes omnes e significatione capitis fluunt, siquidem caput est pars suprema praecipua hominis. Est prima in membrorum ordinein continet sub se alia membra. Deinde etiam significat venenum quod est in capite aspidis Deut 3r, set Thren 3,io. Unde etiam de venenata herba dicitur Deut. ry, ii de amaritudine vel felle ingenere Ps. 6 ,ret. Ex his significatis dicimiis h. l. UR' notare caput in prima significatione, quod caput serpentem respicit. Quia vero Diabolus latebat in serpente hinc metaphorice per caput adumbratur potentia xvirulentia Satanae, si
26쪽
uidem serpentes in capite robur vires habent. Potentia autem haec notat, quod omnes suas vires, praecipuum atque excellens robur exercere voluerit Diabolus, juxta significationem secundam&tertiam. Notat enim pugnantium multitudinem, quod omnes suos Daemones animari in Christum quasi summatim, juxta significationem quintam. Virulentia autem Satanica respicitur ad significationem veneni, quod interitum hominis molitur. Cumque potentia virulentia illa Satanae in peccato, morte consistat, hanc Christus erat contriturus, ut concideret sicut serpens cui potentia virus demitur, moritur. RR' Et Tu scit. serpens, est Prono m. mala Gen. secundae personae cum praefixo au conjunctione copulativa,&adhibetur hoc pronomen, ut indicetur, magno cum ima petu DEI Min Diabolum detonare, quasi dicat: tu miser
Diabole, tu maledicte, infelix, imbellis inimice, conteres calcaneum. Loca autem ubi nn ita adhibetur multa sunt, tam in singulari quam in plurali. Ita v. g. in pluralimn habemus locum Exod.s,ri. Vos ite accipite vobis stramen ubi exactores Israelitarum in eos indignabundide.
a vvn est secunda persona singultam ast futur Ral, cum affxo secundae personae mascul quod refertur ad senae mulieris sive Christum Rad 'Uvid supra De Diabolo dictum hoc verbum notat ejusdem conatum Christum penitus convertendi hcomminuendi. Sed quia irritus conatus ille, propterea tantum comminuit calcaneum. Quo
indicatur, veros dolores in Christum conjectos esse, vera vulnera ipsi illata sicut serpens vero aliquid dentibus comminuit, juxta significationem primam. Item Diabolum
27쪽
Christum nocte involvisse, cum mortem inferret ut triduis um in sepulchro jaceret Item occuliis opertis noctiarnis insidiis, angoribus, illusionibus euin impetiis e per sua organas milites Romanos alludendo ad significationem secunadam. tametsi neque hoc erat myοAεθ et, sed comminutio solum calcanei.
apy vox haec significatii calcaneum, ut Gen. 2S, 26. y, IJ Ps.s6, - ι metaphorice postremum, sive quod ultimum est, quia calcaneus est ultima corporis pars, ut Psal. io, 33. Proverb. 22, . unde (3xmercedem notat, sive fructum vel emolumentum, ceu finem operis. Psal. y ta.in qua significatione multoties inducit naturam adverbii, ut significet propterea quod, eo quod&c. Dicimus igitur hic locum habere significationem primam, sive notari hic c neum, ut indicetur, vere Christum in carne esse passum, sicut calcaneus vere caro est; passionem hanc fuisse acerbissimam, sicut dolores calcanei maxime sentiuntur. ADque haec laesito calcanei fuit finis Diabolici certaminis ut amplius emcere nil possit, nullamque amplius vim in homines habeat, quandoquidem per passionem Christi plenarie est satisfactum, juxta secundam significationem. Et quanto cum fructui emolumento nostri haec lasio calcane conjuncta fuerit, indicium iacere potest significatio
ius unaei promissio, non est ista, qua Gen. I . . ILP qua cap. s. v. F. extat. Admodum contendunt Sociniant,primam de Christo in prom
28쪽
promissionem Abraham demum esse factam, Sanctos au. tem Patres, qui ante ipsum vixerint, nihil de Messia scivisse Diserte enim maligius, libr. de Divinitate Christi c. r. scribit: auctos Patres qui ante Abrahamum vixerint, nihil
de Messi scisi , illi aute promissionem faciam esse Verum Resp. i Distinguendum esse inter primam promissionem abs te factam, ad certam familiami qua Messias ori
undus) determinatam. Haec non prior, Abraham facta
est. Nec promissio hic iacta per dictam determinationem evertitur. 1 quod vero non Adami, sed Abrahami semen Christus dicitur, fit, quia promissiones tum temporis editae de Messita, originem ejus secundum carnem evidentius ostendebant (; Si in textu de mulieris semine serpentin uni
caput contrituro non habetur Messia promissio, sequitur, quod Protoplasti, omnesque ante Abrahamum Patres nullum habuerint solatium adversus peccata. Verum aliter
longe judicare jubet(i Lapsus primorum parentum conside
ratio. Cum enim illi considerarent, tum bona, quae aria iterant, tum mala quae admiserant, quodque hinc totius generis humani corruptio, miseria, omnisque
ioμta originem sumsisset, an non desperandum plane iis fuisset in tali statu, nisi erecti fuissent prostrati ipsorum animi divino solatio nisi datum fuisset audire vocem per os Dei sonantem de MESSIA, MUNDI SERVATORE, nostraque per eum a peccatori peccatorum poena aeterna liberatione, omniumque restauratione, in integrum resti
tutione Z r I se Dei suavissimam hanc promi mnem danii, intentio. Quae non alia, quam ut hoc laetissimo promisso Protoplastos erigeret, luctumque e lapsu acceptum leva. reti inflictum vulnus sanaret Haec enim inimicitiarum praedi-
29쪽
praedictio non debet ita accipi, quasi per eam Diabolo es.sent concessae vires, sed potius tanquam denunciatio poenae Diaboli, utque verba haec inimicitias ponam, promittant, Deum daturum hominibus aliquid, quo ipsi semel victi victorem oppugnent, ac deinceps eidem semel devicto forti ter resistant. 3 Evae matris de Ahovae possissione votiva exesamatio Gen. , v. i. g Patriarcharum ante Diluvianorum usque ad machum, machique usque ad Abrahamum salutaris hujus doctrina propagatio. s exacIocima rei ipsius cum Messia conυenientia, eventu que ic ris comprobatio quod
firmissimum argumentum est. II.
Non aliud est, quod Patres omnesque pii in V. quam quod nos in N. I habemus Eoangelium.
Negant Anab iis cum Photiniano vitam aeternam bona Spiritualia Sanctis in V. T. fuisse promissa, Chri. stum demum ea, quae olim audita non fuerant, revelasseajunt. Ita enim de nostris Socinus Credunt vitam aeternam non primum in Novo aedere, sed ante quoque in vetere fuisse
promissum es ex ipse Dei promissa a s delibus ejus temporis ex-
Jectatum; quo vix quicquam inveniri pote divinis tere monio es oraculis magis contrarium. Verum Resp. I ut eadem fuit Patrum V. T. fides cum nostra, sic illis non minus factas esse promissiones vitae aeternae, quam Christianis in N. . docent exempla in dentium, da, Gen. I. Lamech Gen. s ro Abrahami Gen. Ir, id Confer Rom. 3. Gal. 3. s. Joh. 8 so David, qui certus de Messia, a Sam 13. i. toto Psalmos ordinavit de Christo, Psi. r. ito uti Caias c. ss. Danie c. o. omnes prophetae de ipso te
stati sunt, Acst. 3, M. Eodem pertinere Protevangelium de
30쪽
L quo in praesenti agimus, supra est evictum. Sedd huc spectat
promissio facta Abraham Gen. is v. protector tuus es merces tua magna nimis. Ibi enim mercedem tantum temporalem, non una aeternam intelligi, unde probabitur item Gen. Et v. ii insemine tuo benedicentur omnes terrae;
tibi per semen Christus Gai n. Id per e dictionem cumprimis spiritualia bona maereditas vitae aeternae, explicante Paulo Gal. 3.3q. innuuntur. Referri praeterea huc debet promissum liberationis de morte aeterna, OL i , V. Iss. De manu inferni redimam eos, de morte oberabo eos Eropestilentia ruat mors,ero lues tua,o inferneubi liberationem spritualem, non corporalem, mortem aeternam,non temporalem, quod
Propheta intellexerit Paulus,his verbis indicat Quum corruptibile hoc induerit incorruptibilitatem, tunc fiet sermo, qui scriptus est Absorpta est mors in victoriam ubi est, mors, stimulus tuus ubi tua inferne, victoria i Cor is, M. Ad promissiones vitae aeterna referenda etiam sequentia dicta Beis omnes, qui considunt in eos si a v. ult. Nolo mortem morientis, dicit Dominus DEUS. Revertimini vivetis c EZech. d. v. 33. Confer. cap. 33. u. tibi priori loco intelligitur vera beatitudo coelestis, quae solis promittitur, dabitur credentibus. Loco posteriori vita spiritualis, aeterna innuitur, quae solis vere poenitentibus pro
pria, iratuitum ipsius initia praemium est. Plura qui
vult B. D. Balthas. Meis nerum adeat in libr. Consider. Theo log Photinianae arti c. . de pro mire vitae aeternae sub V. T.
Et sane, si N. T. Evangeli uni non habui stet locum jam in V. T. sequeretur, Patres in v. T. fuisse lege Mosi salvatos; mod absurdum est , T dictis contrariatur, quae docent, quod utrobique fuerit i Una es eadem usi scationu