장음표시 사용
331쪽
VALER. M A X. LIB. IX. C ΑΡ UT VII. DE SEDITIONIBUS.
4 A. Sempronium Asellionem pr.
x GVatidium legatum, a Pompeium confis
3 c. Carbonem legκtum. SED ut violentae seditionis tam togatae,quam etiam
armatae facta referamur. I. L. Equitium, qui se Ti. Gracchi filinm simia labat, tribunatumque adversus Ieges cum L .fatiirnino petebat, a C. Mario sextiim consulatum gerente in pu olicam custodiam ductum , populus claustris carceris convulsis, raptum humeris suis per stantinam auimorum alacritatem Portavit. a. IDEM QV E QMetelliim censorem, quod ab eo, tanquam Gracchi lilio , censum iecipere nole dat ; lapidibus prosternere conatus est,amrmantem tres tantummodo filios Graccho fuisse. E quibus unum io5ardinia stipendia merentem, alterum Infantem Praene te, tertium poli patrix mortem natum Romae decessule . neque oportere clarissimae famiIiae ignotas sordes in se rin Cum interim improvida concitatae multitudinis te 'meritas, pro impudentia, dc audacia adversus coiisula tum, & censuram tetendisi principesque suos omni μ' xulantiae genere veXaVir. 3. UE SANA haec tantummodor illa etiam amenta seditio. Populus enim A. Numium competito xem Saturnini, vovem jam creatis tribunis, ultoque locodilobus candidatis restante vi prius in aedes privatas co pulit. Extractum deinde interemisi ut caede integerrimi civis,facultas apiscendae potestatis reterrimo civi dare
. CRE DIT O R UM quoque colisternatIO ad versum Sempronii A sellionis praetoris urbani caput in tolerabili modo exarsit. Queiu, quia caussam aedito xum susceperat, concitati a L. Cassio trib. plebis proinde Concordiae sacrificium facientem,ab ipsis altaribus fugere extra forum coactum, inque rabernacula lati ranum praetextatum discerpserint.
332쪽
CAP. VII. DE SE DITIONIBUS. 11 et MILITVM ROMANORUΜ.
i. DETESTANDA fori Rom. confiitio. setis castra respicias, atque magna orietur indiguatio. Cum C.Mario lege Sulpicia, Provincia Asia , ut adversips Mithridatem bellum gererer, privato decretaeis ut missum ab eo Gratidium legatum ad L. Sullam confii-Iein accipiendarum legioniuri catilla milites trucidariant : Proculdubio indignati, quod a sumino imperio, ad eum qui nullo in honore ver aretur, transire cogeiarentur. Sed quis fera L militem scita plebis exitio legati corrigentem ἐ
Iud adversus consulem. Q. muri somplum Sullae coIIegam . senatus jussu ad exercitum Cn. Pomprii, quem aliqiraudiu invita civitate obtinebat,contendere ausum: ambitiosi ducis illecebris corrupti milites, sacrificare incipientem adorti, in modum hostiae mactaverunt: lautumque scelus Curia castris cedere se confessa , inultum habuit. 3. ILLE quoque exercitus nefarie violentus, qui C. Carbonem fratrem Carbonis ter colisulis, propter bella civilia diuolutam disciplinam militarem pia fractius di rigidius astrinsere conatia ,privavit vita ἐν satirasque duxit maximo icesere coinquiuari, quam
pravos ac retros mores mutares
mentes sunt impulsus: quorum ictibus hominum mentes concussite, nec sua pericula dispicere, nec aliena facta justa aestimatione prosequi valent. i. QI A Μ enim temere se Aisic auus superior ex Hispania duabus quinqueremibus ad Suphacein trajecit, in unius Numidae avfidis praecordiis suam pariter 3c patriae sahitem depo mirust Iraque exiguo momento maximae rei casus fluctuavit, utrum captivus, an victoracipio Suphacis fieret.
333쪽
a. ΙΑΜ C. Caesaris anceps conatus etiamfi caeli-stium cura protectui est, attamen vix sine animi horrore referri potest. Siquidem impatiens legionum tardio. eis a Brundulio Apolloniam trajectus;per fimulationem adversae valetudinis convivio egressus, majestare sua servili veste occultata, naviculam conscendit, dc e flumine maris Adriatici saeva teinpestate fauces petiit.Pr tinusque in alvum dirigi iusso navigio, multum ae diu contrariis iactatus fluctibus, tandem necessitati cessit. g. A G E , illa quam execrabilis militum temeritas i fecit enim ut A. Albinus nobilitate, moribus, honorum omnium consummatione civis eximius, prinpter falsas εc inanes suspiciones , tu castris ab exercita Iapidibus obrneretur Quodque accessionem indigna. tionis non recipiri oralati atque obsecranti duci a mili, tibus caullae dicendae Potestas negata est.
a. ΙΤ AQV E minus miror apud trucem, v arvum Annibalis animum defensionis locum innoxio guberuatori non fuisse : quem a Petilia classe Afri. cam repetens freto appulitis, dum tam parvo spatio Italiam , Siciliamque inter se divisas non credit, Velat insidiosum cursus rectorem interemit et Pollaa-que diligentius inspecta veritate , tuns absolvit. cum ejus innocentiae nihil ultra sepulchri honorem dari Potuit. Igitur angusti , atque aestuosi maris alio e tumulo speculatrix ita tua, tam memoriae Pelori,quam Pimicae temeritatis, ista citraque navigantium ocula tum indicium est. a. IAM Atheuensium civitas ad vesaniam usque temeraria , quae decem universos imperatores suos, di diuidem , pulcherrima victoria venientes, capitali judicio exceptos necavit ; uiuiu militum corpor fae vitia maris interpellante , sepuIturae mandare non pintuissent: necessitatem puniens, cum houorare virtutem debuisset.
334쪽
c A P. I x. DE ERRORE. a II εΜERITATI proximus est error e quema
admodum ad laedendum par. ita cui facilius quis ignoverit e quia non sua sponte, sed vanis concitatus imaginibus, culpae se implicat. Qui quam late in pectoribus hominum vagetur, si complecti coner; vitio, de quo loquor, fim Obnoxius. Paucos igitur ejus lapsus referemus. I. C. Helvius Cinna tribunus pleb. ex funere C. Caeseris domum suain pexens , popiali manibras discerptus est pro Cornelio Cinna, in quein faevire se existimabat: Iratus et , quod cum amnis esset Caesaris, adversus eum nefarie raptum, impiam pro Rostris orationem habni sset : Eoque errore proprissus eli, ut caput Helvii perinde . atque CorneIii circa rogum Caninseris, fixum iaculo ferret i officii sui, alieni erroris
piaculum miserabile. 2. NAM C. Cassium error 1 semetipso poenas exigere coegit. inter illum enim pugnae quatuor exercituum apud Phillepos varium , testisque ducibus
ignotum eventiun ; missus ab eo Titinius centurio Docturno tempore , ut specularetur quonam in st tria res M. Bruti essent : dum crebros excessus viae petit. quia tenebrarum obscuritas , hostesne an commilitones occurrerent, dignoscere non finebat, tardius ad Cas-fium rediit. Quem is exceptum ab hostibiis , omnia que in eorum potestatem recedis Ie existimam, finire vi. tam properavit : cum Se castra hostium invicem capta . & Bruti copiae magna ex parie incolumes essent. Titinii vero non obliteranda mentio virtus, qni oculis
paulisper ha fit inopinato iacentis ducis spectaculo attonitus 3 deinde profusus ' in Iacrymas, Etsi tin prudens , inquit. imperator caussa tibi mortis Di r tamen ne Idipsim impunitum sit, acciee me fati tui comitem. Superque exauime corpus ejus iugulo suo gladium capulo tenus demi fit e ac permisto ilirius. que sanguine, duplex victima iacuit. Pietatis haec , Erroris illa. 3. CETERUM falsa opinatio , nescio an praecipitam iniuriam Lartis ToIumnii Ueleutium regis pe- naribus intulerit. Nam cum in tesserarum prospero jactu per iocum colli fori dixissiet, occide r α forte R manorum legati interveniment e satellites eius errore
vocis impulsi, iure inado Iegatos iusiun ad imperium
335쪽
v ALER. MAX. LIB. ID CAPUT X. DE VLTIONE.
Papiria tribus Tuseti Linorum in Poli- Externorum.
VL TI O NI S autem quemadmodum acres , ita
justi aculei sunt: qui lacessiti concitantur, acce pium do Iorem pensare cupieules. Quos latita coinplecti non attinet. I. M. F L A V IV s trib. pleb. ad populum de Titsculanis retulit, quod eoriun consilio Veliternos, Prix Ernatesque rebellaturos diceret: Qui eum conjugibus, ac liberis squalore obsiti , cum supplices Romam venissent; accidit, ut reliquis tribubus salutatem sententiain secutis, sola Polia judicaret, oportere publice ens ver heratos securi percuti: imbellem multitudinem subco-xona venire. Quam ob caussalia Papiria tribus, in qua .Plurimum Tusculani in civitatem recepti potuerunt, Dei nitiem postea candidatum Pollae tribus fecit ina strarum et ne ad eam uillis honos sitis suffragiis perveni xer,quae illis vitam ac libertatem, quantum in ipsa fuit,
ILLAM vero ultionem Sc senatus, & consensus omnium approbavit. Cum Hadrianus cives Roma.nos,qui Uticae coiisistebant, sordido imperio vexasset, id, circoque ab his vivus esset exustiis ; nec quaestio ulla iaurbe hac de re habita iec querela versata eli. x. CLARIB ultionis utraque regina, & Tha i myris, quae caput Cyri abscisum in utrem humano sau- sui ne repletum dimitti j iissit, exprobrans illi insatiabit c leni cruoris sitim , simulque poenas occisi ab eo filii sui exigens: & Beronice, quae Laodices insidiis interceptum sibi fi Iium graviter ferens , armato currum consceudit, persecutaqlie satellitem regium crudelis operis in abstraun, Domine Caeneum, quem hasta nequicquam petie xat, saxo ictu in Prostravit s ac super ejus corpus actis aquis, inter infesta contrariae Pariis agmina ad domum in qua
336쪽
CAP. X. DE VLTIONE. 18sin ea interfecti pueri corpus ocinitari.arbitrabatur,
SONEM Τhesitatum Persariam regi hel. turn inferre parantem , an satis insta ultio ab ini plerit. ambiguae aestimationis est. Taxillo enim gymnaharcnaru quibusdam juvenibus pulsatum se conquesto, perim uum aut tricenas ab his drachmas exigeret, aut denas Platsas singulis tinponeret .Quci posteriore vindicta usio; quIvapulaverant, Iasonem interfecerunt, animi, non eoιpOris dolore poeuae modum a stimantes. Ceterum parvQ Irritamento ingenui pudoris maximae rei exuectat Io su rura est. Quoniam opinione Graeciae lautum in spe ID sonis,quantum in effectu Alexandri reponebatur,
- . LERATE FACTIS. Romanorum. et Tulli e Ser. F. L. Superbi regis.1 c. fimbriae trib. pl. 3 L. CatiIina. Magi Chilonis. S C. Toranti C. F. 6 -Villii Annalis.
Externorum.1 Duorum fratrum Ni
a Mithridatis regis. 3 Sari astris Tigvanis reis
I. AElιi se3ani. NV N C quaten as vitae humanae, tum bona , tum etiam mala substitiuis exemplorum imaginib. pei sequimur; dicta improbe, Sc facta stetera te re
i. V N D E aurem potius, quam 1 Tullia oratare quia tempore vetulit minum, conicietitia nefarium, voce improbum ac monstri simile exemplum est. Quae curri carpento veheretur, & is qui lumenta agebat, luccullis frenis constitisset, repentivae uroi ae caullam requilin. Et ut comperit corpus parris Ser. Tullii Occiii Ibi Jacere; supra idem vehiculum duci iussit, quo celerius in complexum interfectoris ejus Tarquinii veniret. usa tam ampla.tamque probrosa festinatione, non solum se aeterinua infamia; sed ipsum etiam quicum cognoim ne sice Iecis. 'T'No iam atrox est C. Fimbriae factum di dictum: sed si per se aerarietur, utrumque audacissimum.
337쪽
Is egerat, ut Scaevola tu funere C. Marii jugularenurqtiem Potiquam ex vulnere recreatum comperit, accus
re ad populum ivstituita Interrosatus deinde quid de eo secus dicturus ellet, cui pro sanctitate morum satis digna. laudatio reddi non poliati respondit se objectu ruin illi, quod paccius corpore telum recepi Iset. O li centiam furoris regiae reipublicae gemitu pros lieda Ni3. L . vero Catilina in senatu M. Cicerone incendium ab ipso excitatum dicente, Sentio , inquit: & qui dem illud ii aqua non potuero, ruina extinguain.Quem quid aliud ultimemus, quam conscieutiae 1limulis,
actiun 1 Ghichoati parricidii peregille tCONSTERNATUM etiam Mapii Chi,
Ionis amentia Pectiis r qui M. Marcello datiun a Caesia, re spiritum, sua manu eripuit. Vetus etiam Pompeianae militiae comes,indignarus aliquem amicorum ab eo sibi rixferri. Urbem enim a Mitylenis, quo se conruierat repetentem , in Atheniensium portu pugione coL sedit,
Prori nusque ad irritamenta velaniae suae trucidans a te
tendit; amicitiae hostis, divini beneficii interceptor, pu blicae religionis, quod ad salutem clarissimi civis recu. Perandam attinuit, acerba Iabes.s- Η A.N C crudelitatem , cui nihiI adjiei posse videtur, C. Tora ius atrocitate parricidii superavit. Nanque triumvirum partes secutus, proscripti patris sui praetorii & ornati viri latebras, aetatem, notasque corporis, quibus a nosci posset, centuriouibus edidit, qui eum persectui Nitit. Senex de filii magis vita, dc incrementis, quam de reliquo spiritu suo solicitus , an inco- Iumis ellet, Sc au imperatoribus satisfacerer, interringare eos cooptr. E uibus unus: Ab illo, inquit,qiten tantopere diligis, demonstratus, nostro mimiterio, filii indicio occideris: protinusque Pectus ejus gladio trajecit. Collapsus itaque est infelix, auctore caedis,quam ipsa caede miserior.
6. CVI Us fati acerbitatem L. Vi ilius Annalis
sortitus; uilicum in Campum ad quaestoria comitia filii descendens proscriptuin se cognosset, ad c Irentem sitim confugit. sed ne fide ejus tutus ella psisset, scelere nefarii iuveriis effectum est. Siquidem per ipsa vestipia. patris militibus ductis , occidendum eum in conlpe ctu suo objecit: bis parricida, cousilio prius, iteium spectaculo. 7. NE Uettius quidem Sallassiis pro seriptus pa'
riim amari exitus, que in latentem uxor interficiendum,
quid dicam, rradidie, an ipsa jugulavit Quanto enius lavius est Reius, cui taurummodo manus abest t
338쪽
i. I LLUD autem facinus,quia externum, trauisquilliore affectu narrabitur. Scipione Africano P iris δc patrui memoriam gladiatorio munere Ca thagine Nova celebrante, duo regii filii nuper patremortuo, in arenam processerunt: pollicitique lunt ibi sede regno proeliaturos, quo spectaculum iis ud it Iustrius pugna fila facerent. Eos cum Scipio hionuit set, Ut verbis, quam ferro dijudicare mallent, uter regnare deberet ac jam major natu consilio ejus obteinperaret; -- Bor corporis viribus fretus, tu amentia Perstitit. Inii que certamine, Pertinacior impietas fortunae judicio
morte multata est.2. MITHRIDAΤES antem multo sceleratius, qui non cum fratre de paterno regno, sed cum
ipso patre MIIum de dominatione gessit a in quo qui
aut homines ullos adjutores invenerit , aut deos invocare ausus fit, prae admiratione haereo.
3. Q V A N QN A Μ quid hoc , quasi inusitatiim
illis gentibus miremuri cum Sariaster adversus patrem smrm Tigranem Armeniae regem, ita cum amicisco senserit; ut omnes dextris manibus san uinem miti xent , atque eum invicem sorberent. Vix ferrent illi ero salute parentis tam cruenta conspiratione foedus
4. SED quid ego ista consector , aut quid iis immoror. eiura unius parricidii cogitatione cuncta scelerasiperata cernam y omni igitur impetu mentis,omnibus indignationis viribus, ad id lacerandum pio magis qua valido affectu rapior. Quis enim amicitiae fide extimstagmus humauum cruentis in tenebris sepelire conatum, profundo debitae execrationis, satis efficacibus verbis adegerit λ Τu videlicit efferatae barbariae immanitate truculentior habenas Romani imperii, quas princeps, parensq; noster salutari dextera continet, capere potui stit Aut te compore furoris,iu suo statu mundus mansscsert Vrbam a Gallis captam,& trecentorii inclytae genistis uirorum stragem foedam , Alliensem diem, ac op- dentem FEmathiam amentibus propositu taroris tui repraesentare,& vincere volui sit. Sed vigilarunt oculi deorum, sidera sines vigorem suum obtinuerunt rArae, pulvinaria,templa praesenti numine vallata sunt. Nihilque quod pro capite Augusti, ac Patria excubare
debuit, tarpere sibi Penetusit. Et In Primis auctor.' , , ac tutela l
339쪽
ac tutela nostrae lucolumitatis, ne excellentis una me, asiarita sita totilis orbis ruina collaberentur , divino collu- i. Iio providit. Itaque stat pax , valent leges, stacerus psi- x avati ac publici ossicii tenor servatur. Qui autem haec nulviolatis amicitiae foederibus.tentavit subvertere, omin editicum stirpe sua Populi Romani pedibus Obtritus, etiam ρ:ui apud inferos, si tamen illuc ieceptus est, quae meretur, Zre
a rescisti poeta. 3 Homeri. Euripidis.s Sophoeus. 6 Philemonis. Pindari.
primus.& ultimus dies coutinet: quia plurimi litterest quibus auspiciis inchoetur , & quo claudatur : Ideoque eum demum felicem mille Viset; 'mus, cui Sc accipere lucem prospere, & reddure P contigit. Vedii temporis cursis , prout fortuna gu . uaculum rexit, modo aspero, modo tranquillo motu p
anitur, spe semper minor, dum dc cupide votis ex 'tur , dc fere sime ratione consumitur. Nam et ii eo γiui velis, etiam parvum amplissimum est cies, mune annorum multitudine operum superat ido. Alioqui qm
attinet inerti mora gaudere, si magis vitam exigis,qapproba ς Sed ne longius evager , libet eorum mentIO'uem facere, qui non vulgari genere mortis absumpus' ,: Tvitvs Hostilius rex fulmine ictu , cum
tota domo conflagravit. singularem fati sortem, qua ac cidit,ut columen urbis,inapsa urbe raptum, ne supresio quidem futieris honore a civibus decorari posset, caelelusamma tu eam conditioncm redactum; ut eo54 nate
340쪽
nates, & regiam, Sc rogum,3c sepulchrum haberet. a. VIX verisimile est in eripiendo spiritu idem gaudium potuisse,quod fulmen: Sc tamen potuit. Nuntiata euim clade quae ad lacum Thrasymenuin inciderat: altera mater sospiti filio ad ipsam portam facta obviam. in complexu ejus expiravit. Altera cum falso mortis filii nuntio domi maesta sederet; ad primum colispestiun redeuntis exanimara est. Genus casus inusitatum: quas do. Ior non extitixerat, laetitia consumpst. 3. SED minus miror,quod mulieres. v.Iuventius Thalua,collesa Ti. Gracchi cos. iterum,cum in Corsica quam nuper subegerat,sacrificaret; reeeptis literis decretas ei a senatu supplicationes nuntiautibus,intento illa animo leges, caligine orta,ante foculum collaps mo tuus humi jacuit. Quem quid aliud quam nimio gaudio enectum putemust Eu cui Numantia,aut Carthago excedenda tradereturi .
4. MAIORIS aliquanto spiritus dnx Q at Ius, Cimbrici triumphi C. Mario particeph a senatu datus, sed exitus violqntioris: Namque ab hoc eodem Maorio postea propter ei viles dissensiones mori jumus; rece ii calce illito, multoque igni percalfacto cubiculo se i clusiim peremit: Cujus tam iura necessitas maximus Μ riauae gloriae rubor extitit. s. Q V A tempestate reipublicae L. quoque Corne. Iivs Merula consularis, dc flamen Dialis, ne ludibrio iii- solentissimis victoribus esset, in Iovis sacrario venis in- cssu continneliosae moriis denuntiationem effugit r s eerdotisque sui sanguine vetustissimi foci madue
s. ACER etiam & animosus vitae exitus Herenna Siculi,quo C. Gracchus, de arus ce, & amico usus fuerat.Nam cum eo nomine in carcerem dueeretur, in ejus postem illiso capite in ipso ignominiae aditu con, dit, ac spiritum posuit: uno gradu a publico supplicio , manuque carnificis citerior. . CONSIMILI impetu mortis C.Licinius Macer vir praetorius Calvi pater repetundarum reus, dum sententiae diriberentur,in Maeni anum conscendit: Siquidem eum Μ. Ciceronem, qui id ludicium cogebat,praditextam ponentem vidisset, misit ad eum qui dicerer, se non damnatum , sed reum peri illa et nec sua bona h Rae posse subjici. Ac protinus sudario , quod forte inin manu habebat, ore & faucibus eoartatis, incluso spiritu poenam morte praecurrit. iam a cognita re Cic ro de eo nihil pronuntiavit. Igitur illustris ingenii orator de ab inopia rei familiaris,& a crimine' ae domes