장음표시 사용
281쪽
αα UITA , ET GESTA VEN. SERVI DEI
tempus pia temone detinere. Mane dato signo omnes excitari, in Sacellum domesticum ad preces co- uenire ; sero itidem sub nocturnam quietem et inde discussa diurnae vitae conscicntia , recitatisque Beatae Virginis litanijs , sacra aspersos aqua ab Episcopo, cum silentio ad quietem secedere. Iniunctum Sacerdotibus quotidie Missam faceret Clericis unaquaque hebdomada refici Eucharistia , ipso ministrante, & pridie capita rerum meditandarum digerente ; reliquis semel, aut saepius in mense. Moris erat, singulis quartis ferijs carnibus absitinere, ieiunare sexta , nonnullis etiam sponte per Sacrum Domini Aduentum I O, eodemque tempore, ut corpora, mentesque familiae suae paseerentur, mensam illorum facra lectione miscebat; seruato interim silentio. Octauo quoque die monitis falutaribus erudiebat ipse, acuebatque ad honeste , pieque vivendum I rudiores vero in fide, & lege diuina unus de Presbyteris . - Profani sermones , & eo magis impuri, detractiones, simultates, blasphemiae, aleae, & caetera vitiorum genera , ut procul a domo sua abessent, a
tentissime semper pugnauit: si quos eiusmodi conta-gijs infectos offendisset, quam Ocyssime domo expellebat . Vestitus, qui neque fastum, neque luxum
referret ; nitidus tamen, & absque sordibus . Honesta cuilibet pro merito stipendia decernens , numerato persoluebat tempestive. omnes singulari complexus affectu , quemque pro merito afficiebat
honoris . Aegrotantibus nihil passus est deesse, nec sibtrahi stipendium quamdiu iacerent. Plerosque: ex familia ab initio Episcopalis vitae, ad finem usq; habuit fideliter in ministerio perseuerantes , quos
282쪽
obiens iustis praemijs remunerauit. Ad exteros, qui bona Episcopatus procurabant,eiusdem pietatis beneficia diligenter protendit, ut ossiciis pateruae curationis ad salutem neminem non iuuaret. In i .
Atque ut aliquid attingam de priuata operim moderatione, qua Religiosi homines momentis suis adstringunt singula; dum familiar,gregi ve suo studet Alexander,sibi etiam, suisque rebus agendis legem, ac modum imponit, ne quid praepostere contingat. Didicerat quippe exemplo Apostoli, Pastorem animarum , non quod sibi, sed quod multis esset viil
inquirere oportere, sui tamen immemorem esse non decere . Quiare cogitatione anteuertenS opera, Certas quibusque horis praefigebat actionum metas . Somno horas quinas; matutinae meditationi ternas malebat quam binas, Vespertinae unam . Ossicio diuino diluculum; ossicio B. Virginis, item pro de- . stactis , praecariς corons, piae lectioni, Sacrosanctae Missae, & reliquis antemeridianis, quantum opus es set. Quem in mensa seruabat legendi rom assiduuea prudentiar,& comitatis lege moderabat, ut coram extraneis conuiuis aliquid sub finem detraheret, ne prolixiori taciturnitate taedium crearetur. Post mensam animi recreandi gratia quςstiunculas de rebus Theciogicis, aut de casibus, quos dicunt conseientis, cum Uicario, cum Theologo, alijsve sacerdotibus agitabat. Reliquum diei partim usitatis , partim aduentilijs ordinate cedebat, studio , lectioni, scriptioni,Clericorum disciplinae, egrotantium curi, negocijs, prout se darent; in primis supplicum au- se ut lationi , quos quantumvis agrestes, & apprimi importunos facilis admittebat,mira ciuilitate audie
bat, dimittebatque hilares, imperatorium secutusFf apophteS
Prudentia in priuata sui moderatione a
283쪽
a 1 6 VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
apophlegma, Neminem a sermone Principis oportere tristem discedere. Si vero quidquam alicui denegare cogeretur,nequa fraur,aut violentia inferretur iustii , id tibi molestissimum esse commonstrabat; hoc saltem ut pietatis temperamento repulsae minueret dolorem. Festis diebus accedebant munia concionum, expiationis poenitentium, Eucharistiee coenet, Cathecheseos. Pricauitque id maxime semper, ne otio aditus pateret vel minimus : Quod certe culmen est prudentiq. His legibus omnium fibi animos conciliauerat, nemini inuisus, omnibus charissimus, euitans nimirum quicquid foret alijs iniucundum , nec unquam
a benemerendo mente, aut manu torpescens .
T omittam, quam equa lance cuique quod sui erat offici rependerit , ut iustum Deo persoluerit cultum , S. R. Ecclesiae Pontificibus obseruantiam, Prepositis obedientiam, subditis cum benignitate curam, domesticis comitatem diamicis mutuas vices, inscientibus doctrinam , egenis opem, omnibus denique Christianam dilectionem, & uno verbo, quod nulli manum negauerit; cum se,ut aiebat, nec sibi viuere, nec esse suum s stmaret:&Ad ea , quae in iuris prorumclatione , ac beneficiorum Ecclesiasticorum di-
284쪽
spensitione secit,excurro: unde appareat quam suerit fidelis dispensator diuini thesauri,& quam solers iuris dicundi iudex.
Nouus Praesul non nullos sacerdotio minus dugnos tolerare necessitate est compulsuo . Verum simul ac idoneos ministros formauit , protinus indignos lacris exclusit ordinibus, & de Parochorum Catalogo facinorosos erasit : Ad Ecclesiastica non admittens beneficia , nisi qui coeteris virtute , ac
scientia praestarcnt: non enim ex genere , aut amicorum commendatione Pastorea animarum probabat, sed ex doctrina, moribus, diligentia , 2elo, &gubernandi praestantia. Quin etiam lata lege statuit, ut qui litteris commendatiiijs beneficium aliquod extorquere niterentur, ij omni iure, & spe obtinendi beneficij cuiuslibet intra triennium pritIarentur . obtinuitq; hisce sanctionibus , ut Ecclesia flagiti sis antea deturpata , mox optimis splenderet Sacem dotibus , ac Ministris . Porro in hoc iustitis distribuende ossicio ab omni genere munerum cauit re
Iuris dicendi, & seruandae aequitatis vindex fuit acerrimus; ut quisque quod ulum est retineret. Quoniam Vero nonnunquam quae in Principe triumphat iustitia, serdescit in Ministris ; non nisi beneumoratos,& probatς rectitudinis viros tanto applicabat ministerio: aduenas sepenumero preferens , qui non tam facile carni, & sanguini acquiescerent.
Sedulo inuigilabat ne ij quidpiam iniquum decem
nerent, neve alij detrimentum, aut iniuriam paterentur; aut apud eos locum haberet personarum acceptio . Libellos supplicum non raro perlegebat ipse, auscultabatque conquerentes. Iudices, ac reli-
Legitim aheneficio, diMinutio . Vindex aeerrimus iuris
285쪽
Iand ne ite infligit mulinetas pecunia
siqua 4 sillas destinat inopia ope
di di 8 UITA , ΕΤ GESTA VEN. SERVI DEI
quos ministros coram aduocabat *pissime, exquirens singillatim causarum seriem, ne quid perperam
per eos fieret , aequitatem impense commendatam sillis habens. Quemadmodum autem a muneribus intemeratas ipse manus seruabat, ita ministros ab eorundem acceptione continebat,sua cuique de suo decreta mercede, ne donis facile contaminarentur . Uicarium
grauiter aliquando increpavit, quod permitteret cubicularium suum pecuniam ab sis accipere, quox ad aurem, & colloquium Episcopi introduceret, repulsis coeteris; idque se perpgre ferre palam testatus. est; Iusso Uicario, ne id ultra a quoquam fieri pateretur , Nevd ipse sportulas acciperet , quando satis pingui stipendio ducentorum in annOS Zureorum s. a se statuto fruerctur. Quod utique ubi auditum est, reliqui scientes Episcopum omnis iniustitiae vitOrem , ab. Omni fraudulentis specie, ne deprehenderentur, sibi in-posterum cauerunt . Calamitosis,ae derelictis quo magis iustitia prodesset sua, per omnes horas , etiam cibi sumendi, patere ad se aditum voluit. Miserorum libellos supplices examinabat, ut iura foueret: Integritatis
Episcopalis , ac perfectet iustitis singulare omnino
exemplum LMulctas pecuniarias non ita frequens approbabat ; delinquentes alia potius via meliorem ad frugem reuoc.mS; tanta erat ipse clementia : Si quas tamen, aut ipse, aut Uicarius infligeret, Cas non in rem suam, sed in subsidia pauperum,in Ecclesiarum Ornamentum , aliave pia opera destinabat . Oeterum seuere castigandi parcior, & cautior; nimirum impellente tantummodo seueritate iustitiae, ut semper
286쪽
per locum daret lenitati, quae mitigata iustitia est i Illud inter caulas iudiciale crebro pronuncians, Si plectendi sumus a Deo , ob Misericordiam potiusquam ob iustitiae asperitatem plectamur . Inspice iustitia, A Uementia mixtum iudicium . Rogabat Episcopum Actuarius Vrbis Ticinensis, eximi supplicio reum. At grauius est facinus,respodit Episcopus,multae ; purgandum, ut iustitiae satisfiat . Cunim is quo se liberaret aere careret , decreuit tortorio fune suspenseo per binas horas puniri ;dicebatq;Quos ille culpa sua patiexur cruciatus, iulos ego commiserans animo ruscipiam. Vtiq; ostentans se non debiliora iustitie, quam misericordiae
praecordia gestare. . o Suggerentibus posse ad eleemosynas, aut EccIesiarum constructionem multum contrahi pecuniae ex ossicio Cancellariae Episcopalis, si venale faceret, ut alias alij , aurem nunquam praebuit, inferens, is nihil turpius,aut tetritas in Ecclesia quam veru se dari eiusmodi ossicia et Comparatum namque nam tura esse , Ut qui emit, vendat; ne loco cumulan-D dae pecuniae ε iacturam faciatis tui, In Ecclesiastica dignitate, libertate, rurisdictrone tuenda , ut minime segnis, aut connivens, ita neque pertinax, aut summi iuris exactor tetricus fuit. Uerum pia quadam aequalitate , & benignitate Eccle
siastica, ita se cum Reip. Magistratibus , & Insuls
prefectis gessit, ut citra omnem controuersiam Ecclesia ius suum retineret, & illi debitam sacrar potestati obedientiam , honorem que sponte deferrent is Bona vero fructusque Ecclesiarum a laicis olim , inique usurpatam restitui in antiquos. Ecclesiarum usus edixit, curauit, coegit. Fortita δε
. DGeuin Caneellariae diuendi re,cusa aBeelesiastiis eam dignit tem , ae liu
287쪽
nimus . Fortitudinia cxem Meta.
ειο VITA, ET GESTA VEN. SERVI DEI
C A P. X I LATUR A pauidum coelestis
quidam vigor, & egregia ani mi magnitudo,virtuttura exercitatione parta , ingebant, quae ad nulla aduersa sinerent trepidare, atque ad ardua audacius prouocarent. Inclytum
Christianae fortitudinis opus edidit iunior, cum assumptam humero longissimam erucem per Urbem Mediol num trahens, illam in pegmate, inde excusso circulatore ierexit, & spiritu fidentissimo ad attonitum populum verba fecit de Mundi contemptu . Quid illud , quod rogatus quibus armis virtuteS prae omnibus sibi dilectas , ut aiebat , Castitatem nempe &Humilitatem se comparaturum speraret ὸ audacter ,, respondit, Iniuriarum perpessione, occursu rerum is difficilium , & asperarum , despectu quoque mei,, ipsius, vel si nequam habear. Spopondi etenimis ipse mihi cruce angustiasque omnes adoriri,qua D scunque feret occasio e que si genio mini is deant, decreui vim facere , dicereque in animo Q ipse mihi . Hoc est quod appeto, quod quaero . Subsecuta non inferior constantia iubi de paternae domus retinaculis victor egressus,bona, pompasque seculi triumphauio, & quo liberior, hilariorque nutum coelestem insequeretur 9 iugo se se submisit om
288쪽
dinis Religiosi. Addam viriliter , & insuperabili
virtute iniquas animae passiones funditus debellac se , quas qui deuincit iure fortior vocatur, qua squi validissima vincit maenia . Episcopatum Alerid-sem etsi primum propter humilem sui aestimationem recusaret, magna tamen mentis altitudine se epit; ubi quamuis regionisi illius asperitas , fera hominu conditio, vulgaris perfidia, scelerum turmae sortissimum quemque possent terrefacere , non tamen ter
ruere Alexandrum , qui labores gloriae diuine, salutisq; humane grati non honores,aut delicias exoptabat .
Episcopus diuinum negocium inuicta egit constantia i neminem per verecundiam timens , immo ubi de diuino honure res esset,/ cuivis in faciem resistens . Ab ossicio pastorali non emas, non imbres , non montium prerupta, non traiectus maris ,
non infirma valetudo non aliud quid piam asperum retardavit. Munificentiam metus inopiae nihil imminuit: Fiducia in Deum fortis in fauces pestilentiae se dedit, in medios proruit enses; Appellente ad Corsicae littora classe Turcica , cum aufugerent domestici, stetit pro gregis sui custodia immotus, &missum,quo seruaretur,equum illico remisit, iugulupotius magnanimiter oblaturus, quam creditas sibi oues.turpiter desereret Ηonestam denique mortem meticuloso receptui, quem suadebant sui, praetulit , dum Ticinensis Dioecesis Pars cias lustraret . Quodque summae fortitudinis certissimum est argumentum, nunquam is turbato, vel animo, vel vultu apparuit, fortia siue agens, siue dura patiens , Ingruentia mala stimuit generosa, ac voluntaria perpessione. Parentis Obitum tranquillus audi; t,per-
. . petuas De, negociuinuictus agit Perientis minimi franga
289쪽
a 3ε VITA, ET GESTA UEN. SERVI DEI
petuas thfirmitates, etquo toletaint animo, Padi, TLcini,& vasti pelagi pericula deuorauit imperterritus, quin ab ipsis socijs terrorem excutiens. Inter labossi quondam angustias relictus, denegatam ministror laquam expectabat,ope sortiter perpessus est. Denique excellentia fortitudinis exepta longe excellentiori illo absoluens,mortem ipsasn ista quadam, -κ ampla animi securitate subluit, adstantibus pariteE mgre rorem leniens. Quapropter si magna aggredientem, vel aduersa sustinentem speetes, magnanimum in aprimis& constantem utrobique miraberis. :
GE iam temperantiς fructus exequamur . . Nihil ille appetere, poenitendum magiistra Temperantia didicerat, libit dine sq; & immoderatos animi impetus sub iugum ratio- nis mittere . Acta singillatim nonnulla. perstringamus. Castimonis primum extitit cultor, custosque vigilantissimus . Mulierum condisuetudinem , atque adeo colloquia, ita semper au'fugiens, ut si quando illas auscultare ex ossicio, vel Charitatis lege cogeretur , id in aliorum conspectu, demissis oculis, & aperto loco fieret. Virgineum pudorem, summamque semper honestatem in verbo, gestu, corporis motu tum ipse integerrime tenuit,
290쪽
tum a suis seuere exquisiuit. Quam fuerat a puero professus castitatem, ita illibatam seruauit, ut omni parte vitae suae continentisilinum fuisse constet , ac suspicionis omnis infamiae expertem . Porro eum Uirginem ex hac vita migrasse , qui ex consessionibus probe nouerat Ambrosius Rotulus, non temere assirmauit. Ne vero detrimenti aliquid , labem v vllam Angelicus Flos pudicitiae contraheret , spinis arctioris abstinentiar, horrore solitudinis , laborum fatigatione , corpori'; affli stationibus sepiendum sensit inde languidos corporis artus repetitis flagellis dilacerare, cilicio extenuare, inediaq; conficere, quantum natura pateretur, solicitus fuit. A Cupedijs autem , & cunctis guis irritamentis, cibiq; ac potus excessu omni, Veluti animae, corporisque pestibus vehementer abhorruit: cui parcae semper, frugalisque mensa in delicijs erat. Idcirco etiamtum adolescens in paterna domo amicorum conuiuia caute declinabat, ne inter lautitiam , &copiam dapum cupido gulae aliquid vindicaret vltra victus necessitatem . Post haec gemino, ac tergemino ieiunio hebdomadam temperabat omnem, repudiatis quarta feria carnibus , Quadragesimali abstinentiae solemnia sacri quoque Aduentus ieiunia coniunxit. Episcopus Caenobiali quadrae nil apposuit; duplici ferculo totam mensam instruens, eoqς minus exquisito condimento, & sine delectu, qui famem arceret, reficeret vires, delicium non ministraret. Quod speciatim in visitationum angustijs ob- seruabat, cibo parabili utens , ne Parochis dispen- .dio esset. Sed longe plura sobrietatis insignia vitam percurrenti se se offerunt.
Poris asstietationes psobrietas ieiunia . Tenuia apue ratus.