D. Antonii Massae Gallesii Legalia opuscula. Quorum titulos indicat uersa pagina utilitatem uero declarat sequens impressoris epistola

11쪽

.E Mois Galles Pallas legeret cum scripta diserti, de habet hic nostri pectoris orsa,resert Aut sibi praescribat titulos lim pagina nostros, Palladio aut posthac desinat oreloqui.

Formosam imprudens intreis du ludit in undis Acteon Phoeben uidit,le interiit. At tu legistrae scrutatus pectora D tuae,

Caucasea pendit poenas sub rupe Prometheus Ignis quod coelo semina surpuerit.: Enitet docta prudens Gallesius ore, DAstreae supcras depopulatus opes.

Vendicat Astreae clypeum nam uictor& hastam Massa,atq; amiste signa rescit fidei.

12쪽

ILLUSTRISSIMO AC REVE/

rendissimo D. D. Alex. Caesarino S. R. Eccle . Card . ampliss . Antonius

Massa Gallaeus S . D.

Llustissime, ac ReuerendissimcDomine, Cum Gulielmus Pontanus, iuris do/ctor celeberrimus, cuius e

go olim Perusiae Auditor fui, nuper mihi per litcras significasset, se animadueriniisse in quodam meo libello, me pollicitum de legum principiis opus editurum: ac propterea cutiant homines semper nouitatum auidi me imo pense rogauisset,ut qualia snt caprincipia, quaeue ex eo opere latura si utilitas, ad cum restri' berem: ac simul efflagitauissequi se certiorem sacerem,a quo principio,actionum differenti'qua' rum quaedam bonae fidei, quaedam stricti iuris esse traduntur, deductam existimoni et hac motus ut ipse scripsit) rationc quod a nemine, qui ea dc re hadtenus traetauerit, sibi esset satisfactu. Cumq; ego sibi cuti non ingratum decebat discis pulum ad quae me rogasset respondissem . idem ad me non multo post rescripsi meam responsionem,& sibi,& quibus eam amicis ostcndisici,adeo placuisse,ut a multis ncdum lecta, sed cita ex scripta fuisset:quamobrem, aiebat,no parum se uer

13쪽

ri,ne ab illorum aliquo,quibus illam amice credi disset,aut inco,aut alimo nomine, impersecta, in emendataq; imprcssoribus tradoea .Ego igitur illius timor aut omnino meum, aut saltem ad me magis pertinere intelligens,& praesertim cum superioribus sim diebus cxpertus, quanto indisseriminc uersetur hominu uita: praeter animi messentcntiam,libcitu hunc iacic constitui:ut siquid forte de me interca fieret,uir aliquis doetiosiquod ego nondum planepcrscccrim,argumento inuitatus,& adiutus naco,perficere possit . Sumpsi austem mihi lioqui ipsum libollum sub tuo nomine foras darem, cum ut si meae erga re obseruantiae testimonium,tum praecipue, ut tui nominis spicudore,ac uirtutum fama, legentium opinioni facialius imprimatur. Vale. Ronas. XX. Decemb. M. D. XXXIX.

14쪽

SUMMA NOTABILIUM RE/

l rum,quae uel hi primum,uel aliter quam alibi determinari uidcntur. 1riliru' Ob Des tu i l 'tii i Historia de inuentione iudiciorum bonae

2. Causae talis inuentionis. 3 Formula supcr hoc excogitata. 4 Significatio nominum, re disserentia , quae crat inter iudicia bonae fidei,dc stricti iu/

ris a

b Diuersa ratione dici contractus bonae fidei,& iudicia bonae fides. 6 Qgod diuisio actionum in bonae fidei,& meti iuris,non sit ex differentia substatiae. Qgod ea diuisio nihilominus sit recto,atque usitato modo,saeta . . Js Sed quod sit alia ratione superuacua,ec instilis, sublatis, uidelicet, causis propter quas bonae fidei, & stricti iuris differen

tia introducta fuerat. 9 Quod caeters dictarum actionum disserenytiae a Doctorib.irrationabiliter tradus i o Verus intellectus.*.actionum. M.q. rea.inst. de adsoni.ex quo comprobani tur supcrius dicta, dc insupcr dcclaratur.

arbitrariarum actionum natura.

il Qgod prser enumerata in dicto.*.amonu, . essent alia bonae fidei iudicia, ec de signi

15쪽

ficatu nominis fiduciae.

a Impugnatur doctrina Baldi, dicentis quod

de aequitate canonica,omnes contractus

sunt bonae fidei,&c.6c obito de qualitate scriptorum Baldi, dc quam ea sint ac curate legenda. i3 Certitudo quae in peti tionibus exigitur,quotuplex sit. i4 Certitudo in sententi'quotuplex, Scur exigatura

Compromissorum, dc arbitrabum sentcntia

rum ratio.

I 6 Vera ratio principii iudiciorum bonae fidei.i7 Actio dotis,quod non sit de ivrc gentium.

is Incerta,uel alternatiua petitio, quando reci piatur. l9 Cur ex multis licet honestis dispositionibus, ec comerciis,ues nulla,ues no omnis, uesno plena dctur tum actio, tum Executio, unde etiam nudi pacti natura dignosci potest.2o De certitudine sententia; notabilis disquimtio. at Cur mutuo, ex stipulation bonae fidei iudicia non eicerentur. 22 Cur iniquus sit denegare dc situ:q mutuucommodatum,dc precario conccssiun. 23 Cur directis iudiciis,tutelae,mandati,prostrario,& depositis,damnati,sint infames.

18쪽

DE IUDICIIS BONAE FIDEI EX

responsione Antonii Massae Gallini,ad Gulielmum Pontanum Poeusinum. Ilai

cipia iudiciorum bonae fidei,

Pontanc praeceptor ueneranodo,neccssario prius ab initio quid de illis habeat historia,rcpetendum duxi:non quia uel te quaesiuisse hoc existimem, uel No ubi de legum principiis scribere sum pollicitus, de Romanis tantummodo legibus, atq; dc temporum dc historiae principiis intellexerim: sed quod haec ad illa quaesum dicturus, non modicaeuidentiae lucem lant adlatura. Et quidem ini tio Vrbis non crant actiones, sed iure gentium manu Regia controucrsiae dirimebantur:donec latis legibus.xii. tab. actiones compositae sunt, qui σbus inter se homines disceptarent,quas iac popuσlus ut uolici institvcre ccrtas sol nesqr esse uoin lucrunt:ut sic in Rep.dcgentibus consultum fosret,& ne iudicia ad cuiusuis arbitrium uariare,&subsisterent nec ne,sententiam undelibet expcetare cogerentur,dc appellabatur haec pars iurisdinis acti a qua tractatum est,tera agere,idest iis amonibus expcriri. . Quod autom attinet ad rem no 'vt.1 de offstram,solemnis,atq; omnibus in personam actuis st q

nibus communis conditionis formulae,uerba erat

19쪽

l Ant. Massae Gallesiper quae concludebatur.Advorsarium darc oportere,it l,facere Oporrere,prout dandum uel facien'Vt inst. dum,aut utrunq; set in obligatione. l . Verum a Wre si i-ρ σp quia cautu crat iisdem s.xii. tab. ut certum quid uiseisa 4 i. 'peterctur,atch id ne plus dcbito exprimi deberct,cο,er με. alias qui lege agendo plus petens, quam quatummo tost obl. lcae poemiserat, formula excidissct, causa cadorct,

dceept i. i. ex aeriam expresse inter trahentes,& nihil praemo. .i. terra in iudicium vcnirc ncc cxtraneorum ulla co Vt iust o sideratio admitteretur,sed satis cssct fi ea praestareat is, ct cis x Rr lux lingua nuncupata emcnt. . Erant autem pro . Rosco. interdum qui propter obligarionis tum inccrtitus et deorat.lω. dincm,tum perplexitarem, non potcrant omnino

V ' certum quid peterent describoee:ama ita coacti,uci prob. .de milius petebat quam debitum putaren cl pctacupact.i.puctuu lum pcrdcndi causam subibant,immcriti:uel ad qης h. 4s compromissum confugiebant inulti .Erant practeotius o res qui bona oc simplici fidc contrahentcs, uci ni)hil omninoaici non omni parte picnas cautios nes cxprcslcrant,sici inique detrimcntum patiet bantur Proinde sine lcgqusu introductum est. ut

in iis iudiciis, quae ideo postea bonae fidei dicta

sunt, si dicis comunis forinuis coclusioni addcrcstur.Ex fide bqna. tunc nem cisci necesse certum quid peteretur exprime,ati ita periculum perdendi causam subire: ne* illud arctissimis contra eluuuerbis constitutum ius nocerct:sed unusquiser iudicis officio consequcrctur id quod cliam non ex

20쪽

De iudieiis Bonae fidei. 2pressum aequitate suadete appareret, aduersarium si Si dare aut siccre oportere,ex fide bona ita ut iabcra potestas permitreretur iudici,qiuidnam agcndum esset,ec conueniret,iton praescripto, legum ec strictis contractuum ucrbis solummodo qua in 'Vt in .dererc. sed etiam ex bona fido contrahcntium arbita ho βtrari,quicquid alterum alteri e bono,Na quo prς exco infibet. stare oporteret. Igitur quia dictae communi for C.de comp6. mulae addcbantur uerba .Ex fide bona .ita ut conis i β.cluderctur. Ouicquid aduersari uni dare aut facere

oporterct cx fido bona ab ipso huiusmodi formulae aaditamento alia bonae fidei iudicia di sta sunt; alia ucro differentiae causa,stricti iuris. Qu od ita eslc,tum ex aliis multis,tum ex his praecipue loecis probari vidctur. Inquit enim Ci.li. osti. tcrtio. Atm istidos us malus ctiam legibus crat uindicatus,ut lutcla. xii. rab.& circumscriptio adolescenis

tum lcgc plectoria, dc sine lcge,iudiciis in quibus additur,ex fide bona,& paulo inserius. quide

Scaevola Pont. max.summam uim csse diccbat in omnibus iis arbitriis,in quibus addorctur ex fide bona,& idem in Topic.In omnibus igitur iis iudieiis,in quibus ex fide bona cst additum, plurimus est causarum usus.& alio loco. Arbitrum illum adegi quicquid sibi dare facere oporreret, ex fide bona.& Paulus Iurecons. . in quantum illum i, idemnari ex fide bona oportcbit. Vasabatur aute f. lacri prius hoc bonae fidei nomen,atq; additamentum, eodem. Cic. tae in tutelas,societatibus Muciis,ma