Wilebrordi Snellii R.F. De re nummaria liber singularis

1쪽

ν ι i. o l

2쪽

Hollandiae M Zelandiae

V τ ' A rerum commercia necessitis is humanosocietia

tem Hirio quidem introduxis, e uiam: missitas deibri fre quentauit. Nam primitus agricolae, pastores

menatores, aucupes, ii Hores, messificatores, arboratores resiqusque etiam opifices commutabant ea quibus opus non esset, it

acciperet aliunde quae sibi adessent. quae quos

permutationis huius comoditate duredine delinitos, tandem etiam mercaturae et usinualuit, merciumque inexplebilis satietas e rum animos inuasis. ' Ueruntamen cum ius plicissima ilia rem permutatione pretiorum saepe maxima inaequasitas itae importuna,in quasi assidua οἶ - ut

3쪽

huius controuersiae nummus sequesier datus.

'A . Hae. enim, quemadmodum

apud Geometras p. sus es, p. m. digitus,

pro communi omnium pr. mmalium mensura Wurpuri aptus ,res omnes adommetriamc aequalitasem reuocauit ii eoque ex by orbesi ω hominum arbitrio pondere, quantia tute, in magnitu e definitus. Unde sidorum apud Hebraeos, drachmurum apud Graecos, denmorum et alsium asonatorumque apud Latinos surpatiopro pecu'ia , pondere non secue frequentata. Verumenimuerὸ cum iurempestiuum saepe esset metalli cuiusque pondus asibrum omentanea examinare, ac multis discultatibus o septa O intriacatam metusspuritatem, in auro edi' argento

traxime strutari,aut Ddii lapidis inditio in- 'dagare,quae mel versat fimum hominem decipere queat. Aeno metasio intus admixto, omnempensetandi laborem, ω examinandi periculum charactere aliquo publica autoritare impresso ac auerunt. D. metaltam exilitare

4쪽

exilitate sea certa notatim Diu ω ponderis te te iurib irato, tanquam Pisto, pub&ά autoritatea communiuerunt Ut haec cura 'ipublicae , Tristipolositu potessatem concesserit: neque cuiquampriuato ea abutendi facultas data'. 'deoque Frincipum ediolas dilirentissim cautum, ne iis,qui monetam publicam su-

Dcumve absimulassent ii impune esset, ranquam publicorum sigilhrum Miseriis,quque pro vero Nicero adulterinu sup

ponerent. Nummi certe autoritas in

uentio hominum generi tam grata accidui ab omnibus clementiore coelo solo natis, eritam a barbaris, apud quos saltem et da re rum mutua extarent commercia, auid fime surpata strictisime sit obseruata. Caeterum quia antiquae monetae notitia haud exiguam lucem meterum scriptorum monumentis aferat, mi ob crebram mentionem non

et tiruso um, sed propemodum nec aria vi--atur, res haec maximo studio noctia , patrum memoria apraetiantibus miris sustitata, ct in lucem est reuocata: quorum in-

- 3 dustria

5쪽

dustria bonarum literarum studi sariorita iniceptaque fuit, mi post hummos a ris

Budaeum ω Agricolam non tamen abstinis rivi maenum fur consultorum ferie ricti=mM quifrue, ouisius, Carolus molinaeus, Hotomannus, iliacira θMarruvias, abiq.

praeterea quam plurimi, qui vel ab iis dissa suo ordine modoque di rere, vel houi ipsi ialiquid afferre conati t. Ut plane frugra meus hic labor et Heripossit,sii orum accurata diligentia nostraesedubtuti nihil feceris resiquum. Neque enim inficiari possummomnes fere summa cum laude ρο- industria in hoc labore mersatos, etsi alius at o felicius. Nequaquam tamen propterea deJerandum arbitror, quasi non aliquam fastem partem

reliquerint intactam. aestum enim musta . dicere , ω quam plurima νno ambitu complecti conantur , ipsi sibimet non raro obώ-quuntur. Et certe in materia tam et bere, isti non scribentium solum autoritate examinanda, sedetiam nummorum veterum momentis suere comprobanda quorum consensu mutuo, tauquam incorruptismo testimonio,

6쪽

omnis meritara certissime confirmetur. AIqne ideo si quando ab idorum sevientia abeo diuersus, abeo autim nonsemel, maxime hoc pracsctum meom, euidem simis argumentuin ipsa meritiae ictum me in idam sententiam desciuisse. Huius autem tutatum lecto-

ra astento polsus committam, quam mi ca

sitatim praedicando gloriolam aliquam inde assectare iidear. Neque enim id me fuerit meus p or, crete equidem satis super q. assecutum tabo , sibin mel auquasarem

tilitas ad beneuolum lectorem redundabitu D qugm 1 .plura in medium profuerim quin hactenra qui quum, non nulti tamen

μης suppressi, in quibus i mihi necdum

tauquam adiudicem suum mittitur. 'Nam cum praefer huius aeui consuetudinemauris scisnt ax- relsiquarum amitam cognitione comunxeris N quibus: λmmd e r ingenio praeter reliquos excellas,ne' illaru sis expera,

7쪽

quae inter bra primum olim tenebant locum, quarum rudes a limine suae cicademiae an e bat Plato, quemnam alium fuerat aequius me huius rei cupere arbitrum, quam cum qui bon

rum is ex aequi fimus iuxta ω peritissimus

esseposset tisantiquamuis smnes artes cora: Anum quodam Diruulo inter se continitantannescio tamen quodnam arctius Ninculum pia

animo meo iniiciata cum enim Tibi ria, maioribus patria Delphi es mihi quidem nasissoluas Loda, ab auorum autem attin ea teraquino sim oriundus, faedere To; uod 'maioribus olis nostris pubiscitur etiamposteri tenemur. uamobrem exiguo, sed intricato iacterita pere impegisse , aut humnisus se is mi ab is . teraprebendiso 'bmota. Aradduis ἀψvt tanquamsociae meti laborantis ueniis An vero vel ini tibi baet hostru prosario iateilexero 9 maximum me operae

8쪽

VMIs MATVM priscorum rationem sutumatim & breuiter hic referre constitui:vnde veteris monetae valore

cum clitu'. seculi & loci gestimatione contendendi ratio semper esset in proptu; atque ita scriptoribus pristis aliquam facem allucerem. Neque vero id ea fine, ut aliissuum honorem eam praereptum : sed potius Vc illis, si quid ab ipsis veritati congruenter dictum sit,siuarti existimationem sarram tectam praestarem et si quid a nobis accuratius inuestigatuin, id publicae utilitati ne inuiderem. E numismatum igitur generibus Romana maxime & Gricca explicare constitui. Pecunia e triplici metallo triplex sere in usu fuit, cuius primus autor ignoratur, vetustissim mentio in sacris Gen. cap. 33. commate IJ proposita videtur,ubi Abrahamus agrum ab Ephrone ad sepulturam uxoris emit: ita tamen ut dubium sit argentum ne illud signatum etiam, an tantum ad pondus expensun fuerit certe Abrahamus non numeralle, sed Ephrotii appendisse dicitur quadringetos siesos. Et filii Iacobi patriarchaeGenesieri capite 3 commate a1. aiunt Iosepho se referre pecuniam secundum pondus suum . Sed as Romanam rempublii am me confero. . Serulus Rex - a ' primus

9쪽

meus tradit. Signatum est nota pecudum, Vnde& pecunia appellata: vel certe quoniam id solum veteres possederunt, & unum hoc diuitiarum genus ab ii* usurpatum sit,' siquidem omnis pccuniae ipecus fundamentum, ut Varro & Columella testantur.

. Nummi fuere duponssius, ossis,smbella, triens,

quadransdextans, uncia,sextula, omnes arei.

Nummus GUeca dictio est, vel potius Sicula. Varro, nummi, id , Siculis. Cui sententiae Pollux lib. 9. cap. subscribit, & autorem laudat Aristotelem. Nummus, inquit, Latinum nomen Videtur, sed Graecum reuera est, ς ὲν Ιταλία-Σιυ- Dotiensium Italiam & Siciliam incolentium. yox Epicharmo poetae in chytris comoedia viarpata. Aristoteles scriptum reliquir in Talentinorum republica numisma quoddam μμων

vocari, in quo Tarenti Ne ptuni filii delphino inuecti Mi imago ea prella. huiusmodi nultimum aereum pondere granorum 124. habui, cui parte v impressa effigies viri nudi delptino insidentis, sub deIphini corpore quasi pila aut. sphaerula: iii

praLitteris Graecis TAPAN Ti. noris fugacibus, sed tan n atteio facile legerentur: parte alte ra

iti in ir hi quo manu,ut videbatur supcr il arani exiEnsa, ita obscure ut reliqua coniebare non potuerim. cuius destriptionem hic propterea cxhibui, ut Pollucis locus ille clarius intelligatur. Sunt itaque νοεοσμι &-ὲ νη-- lege & con- snietudine dicta. Quare inepte Suidas ex Suetonio lCitat nummum a Numa nomen traxisse, quod is lprimus aes de serium Romanis pro pecunia signa-

uerit,

10쪽

i E RE NUMMARIA. suerit, quam sententiam Isidorus libri I s. cap. I7. quoque sequitur. vel potius as ab aere.qita si aes. Varro, as &eius partes aetei erant. de Dyonysius Halicarnacseus libro 9 ην δὲ ἀπαειον , χαλκεον νόμσμα, ργλιτῶιον. Item Pimius, Libralis, unde etiamnunc libella dicitur & dupondius appendebatur assis. nam libram pondo as dicebant. Hinc aera militum, tribuni aerarii, aerarium, & obaerati ab aere dicti. Indidem graue aes, S aeris granis poena. dicta. Liuius decadis primae libro quinto de A.

Virginii & Q. Pomponii tribb. plebis pessimo

exemplo, innoxii, inquit, decem millibus. grauis aeris damnati stini. graue aes inquam, quia tuarassis librali pondere. millia autem aeris, semper strum intelligenda. Exemplum non ignobile extat apud eundem libro , cum anno 'rbis449 hoc est ante natiuitatem domini annis 4or, , senatus primum decreuisset, ut miles stipendium de publico acciperet, tributo plebi indicto, idque ii uitis & rellictantibus tribb. pleb. . Patres, inquit,

bene coeptam rem perseueranter tueri: conferre

ipsi primi, quia nondum argentu signatum era ars graue plaustris quida ad aerarium convehentes: speciosam etiam collationem faciebant. AES quoque stipem dicebant: nam quod asses librae pondo

eram, qui acceperant maiorem numerum, non in

arca ponebant, sed in aliqua cella stipabant, id est

componebant, quo minus loci occupareti a stipando stipem dicere coeperunt. Tale illud Suet nil in Augusto cap. 9 i. Ex nocturno visu stipem quotannis die certo emendicabat a populo,cauam

manum asses porrigentibus praebens. hinc stipena 2 dium