Apologetica dissertatio de iuris vtriusque architectis, Iustiniano, Triboniano, Gratiano et S. Raymundo; auctore Ioanne Chifletio ..

21쪽

II. Sed quoniam humano malo liuor & inuidia pronis auribus excipiuntur , plerique pergentes non qua eundum erat, sed qu alios ire intuebantur, nihil minus antiquum habuerunt, quam quod ratio

ossicij illorum postulabat. Quibus enim ludibrijs

Antistitum utriusque Iuris grauissimam diguitatem & amplissimam auctoritatem exagitatam videmusοῦ Hanc publice atque in foro graphijs quotidie confodiunt. Ut libet iliadunt, lacerimi impinre, malin que. Tingunt magiari feriaras sanguine e cuiusmodi mineruat apud Prudentium Doctori suo V. .,.. C auo iuuentus ingrata persoluit. Nihil est tam et olucre qu- malidictum; nihilocibus restitiuur Laetibit ' citius excipium nihil latius dissipatur. III. Hinc io Satyra Menippaea Lipsη, inter Iureconsultos clamores & confusae voces Tri niani audi ' bantur: Ecce me infelicem l , ὁ πι-ros Iabores meost non corrigunt me solum, sed corripiunt, quasi maiias imo ita fide in exscribendis legibus Nersatum. 'od sam , ctum, quod immotum est, tangunt. Violatorea: maiestatis, π vltore gladio puniendi. Occurrendum ' itaque vanis credidi, ipsisque Iureconsultis consedcontra se pugnent, velintque aliquando ab ingrati animi

22쪽

animi nota liberari ; cum sit illa exploratissimae veritatis B. Ambrosij sententia: Primum scendi, nobilitatem esse magistri: tantoque turpius gratiam sis non referre a quisus institutus fueris, quanto honestior causa referendae: cuius etiam est obligatio aliqua naturalis, non quidem eiusmodi ut vim habeat obligationis iuris naturalis, quam Ius gentium induxit; sed quae ab honestate naturae ducitur, ide apud bonos & claros viros satis habet momenti: banc praestare debemin, inquit Franciscus Con-

nanus, quamqvis m, nec gentium nec ciuitatum Lege te- Iuris Cisa. neamur . Judex autem nos condemnare eius rei nomine

non possiis Lex mero ciuilis id posset constituere, quod fecit Lex Macedonum, quae dedit in ingratos actionem. .

CAPUT

23쪽

4-DE LV. ARCHITECTIs

C A P U T I I. In Iustinianum Imperatorem,& eius Quaest

rem Tribonianum ad inuidiam Comparatae inuectiones.

I. En probrorum portenta , quae in doctissimum Caesarum , & eius Q storem passim conge

runt ' Tribonianin homo nocentis imus,auarin

Gentilitia superstitionis re- , i- quotidie nouum varium, constituit. II. Iustinianis Imp. indorem ac plane rudu , faeculo infelici fimo ruri eoncinnando se accingit,-- , Triboniani ope o ingenio se . II Tribonianis pernicios imm assentator, athein, in Codicem Iustinianeum leges inuehit ipsorum Augustorum qui Chrisianam Religionem persecuti sunt. LV. Hinc factum ut Budium ciuilis prudentia

Clericis se Regularibin interdiceretur. . V. Antonim Faber, Euda-, Duaren-, abii, Tribonianifacinora,audaciam atque inscitiam notant.. V l. IuPinianis analphabetin, simple soli , more asinino auriculaae mouet. V II Franciscin Balduinin deflet perturbationem Iuris a Iustiniano relicti: Triboniani flagitia, Bult tiam atque audacem ignorantiam refert.

v ERIT igitur, si Superis placet, in Aula Iustiniani homo quidam nocentissimus, immani auaritia, cui fides, decus, pietas,honesta atque inhonesta omnia quaestui fuere quid ad famam

24쪽

APOLOGETICA DISSERTATIO. ysamatri sui relinquere potuit, nisi memoriam scelexum sitorum ἡ Hunc Tribonianum fuisse aiunt Pamphylium nescio quem , pecuniae ad miraculum auidum, auctore Suida, Ius pretio /vendere solitum, impium, , omnibus modis a Christians Religione alienumsquem cum Iustinianus Imperator Quaesturae praefecisset anno Imperi j sui tertio, Gentilitiae superstitionis reum agere coactus est, eique a populo ad caedem quaesito magistratum abrogare sed cum Axauctorato successisset in paucos dies Basilides,breu1 sedatis turbis, pristinae dignitati restitutus , sic eam administrauit, ut homo auarus nulla fide, nulla iustitia Ius quotidie nouum variumque constitueret

Hoc uno tamen auctine quis ferat Z ὶ Ciuilis Prudentiae disciplina posteris tradita est, certisque finibus circumscripta : quodque Iulius Caesar , &nonnulh post eum Imperatotes multo paucioribus in libris & aetate ingeniosissimorum hominum feracis lima attingere ausi non erant, huius unius suasu atque impulsu Iustinianus Imp. indoctus ac plane rudis, longe pluribus in libris, &smnium bonarum artium interitu ac saeculo infelicissimo aggressus est, ut hoc insigni ac peraudaci facinorς vetus verbum comprobaret ; Ex imperitia audaciam, ex doctri a

atque petitia dubitationem dissidentiamque gigni A 3 III Igitur

25쪽

DE I. U.. ARCHITECTIS

I I Igitur accinctus Operi, quod post homines natos

dissicillimum, maximeque arduum Romanis Sapientibus visum erat, dum sibi praeclari adeo neg iij curam a Principe non modo commissam, Verum permissam intueretur; pemiciosissimus assen- r. c. ι . rator multa illi velut auctori ptimo adscribere non dubitauit, quae multo ante Iustinianum tempore ab alijs Principibus Iurisque - conditoribus statuta fuerant. Assidetis Imperatori,teste Procopio, vereri se vehementer assirmabat, ne ob singularem pietatem in caelum improuisὁ surriperetur.'δε ο

copij aequalis : Erat quippe Tribonianus gentilis atheus. unde Leges scribens nomine ipsius Iustini, , ...'nt apponere Verba consueuit: A rum Numen: .st sanxit AEurnitas: impiosque Imperatores Ze-G- 4ς Spi- nonem & Anastasium, sententia Romani Pontificis , e catalogo Imperatorum abrasos, penitusque dam Boromin natos, nihilominus cum insigni pietatis titulo in L m 1 9. gibus a Triboniano conlcriptis reperimus nomina-Gn iis tos: cuius etiam studio factum est, ut cum Christa

nil norum Principum sanctionibus Christiana Religio abundaret, suis nihilominus fauens Ethnicis Impe- ratoribus, Ethnicus ipse Legum conditor atque col-' lector in Codice Iustinianeo exscripserit Leges ipsi

26쪽

Apo LUGETICA DISSERTATIO. Triim Augustorum, ut Diocletiani & aliorum, qui Christianam Religionem persecuti sunt.. Quamobrem summi Ecclesiae Romanae Pontifi- IV.

athematis propolita, seuerilsime pso' magnope-hristi militiae addictys, eiusve Sacris initiaisso egibus Ciuilibus operam dare; ne illarum 2bis Esi studio fierent putidi Legulei, cantores formularum, praecones actionum, aucupes syllabarum, implicandarum litium artifices, magisque Iuris quam Iustitiae consulti ; & non tam aeMitatis Vindices, quam textores laqueorum, quibus irretirentur miseri liti- Cu-αι gantes; dc, quod scite Comicus dixit, Iagib- funda- sei. sea. i. sin Ressublicas Legibus euertremi. Certe talem suisse Σ. - is Tribonianum illum hominem Ethnicum, quo praecipue usus est Iustinianus ad colligendum & emendandum eum Codicem, quem a suo nomine Iusti- 'nianeum appellauit, monet Baronius. Hic enim homo pecuniae quam aequitatis studiosiqr Ius pretioveudebat, ac pro illa auctoritate qua pollebat apud Iustinianum, Leges quotidie pro cuiusque necessi-- - tate vel condebat vel antiquabat, prout famelicum , 'canem sic eiusmodi homines, qui non quale quid . st quaerunt, sed quanti, Seneca & β Bariolus appellantὶ aura bene nummati marsupii assi auisset. . nes populi. Eodem plane sensu Ludovicus Viues de causis stilia M

27쪽

8 DE I. V. ARCHITECTI scorruptarum artium: inquit, dicunt Tribonis. .

num fuisse magnum , eruditionemprudentia , iudi

cio evirum, non dubito s sed hominem nec optimum, quem Suid, ait consuesse Leges mendere ps' o tales figere ac refigere, quales congruerent iis qui piarimum n , merarent. Neque in eum sementior Coelius Rhodi. Erat, inquit, vir ingenii ω ad simulam ιδ o. dum facti, impius quoque,ω Christiam cultu ex professe bsis, auaritiae cumprimis mancipatus; sic mi ad omnem lucelli auram Leges Derit ac refixerit: hic stauris stiarans, pestifero astitu Iustinianum Imp. ita infecerat, mi numquam moriturum persuaderet, sed viuum sentien- temque in caelum transeatum iri. 1 ι , & iudicium Antonij Fabri t At quanti virisi σαν. Is passim Triboniani facinora, audaciam atque in- tib io. scitiam notat, & monet plus Iuris rationi tribuentari. . i. dum , quam illi qui secum ipse pugnans, multa de suo. nimia Iuris imperitia, s lo parum eleganti adiecerit; ab obscuro ad obscurius, ab absurdo ad a surdius gradum fecerit ; quique inhumanas & impias manus veterum Prudentum scriptis intulerit, &barbare loquens cautelampro cautione scripserit, ali iudicijs. eiusmodi

Sed quid Duarenus-s, inquit,

daeus noster dictitabat Tribonianum accisas nobis Pand cta a

28쪽

Has , di mutilas verius quam compendiosis tradidisse' adeo ut quotidie nobis diuinandum sit in his , quibus, si

Neterum 'exfarent monumenta, nilia erat futurum dilucidius. Neque tamen hasce reliquias, qualescumque sint, ideo refluere ω auersari,sed amplecti potius , boni consulere debemus 3 simiamque iliam imitari, quam scriptores quidam tradunt, cum catulum quemdam suum pulchellum edi carum amisisset, alterum foediorem, quem prius inut- sum habueru=ά in se. Ueterum etiam Interpretum simplicitatem , in Tribosiano explicando mire anxiam, sugillat idonea similitudine Bartholomaeus Fatus Regius Lute tiae Senator. ubi ait. Captum illud confuseneam. ineruditum ac redundans cum scribendi tum profitendi Iuris ci-i genus passim a recentioribus Jur 'eritis repudiari: neque esset Coa iniurias cum in eo mix fludu's assequendo haud mustum di ferre ab iis videremur .qui metalla sigant, quibus immenses montes perforare . ingentem terrae Nim eruere magnis impensis M laboribus necesse es, priusquam vel ad plumbum Nolant, qm argemum quarum: ac plerumquem elusi, impensam atque operam se perdidisse perquam grauiter ferunt, iussignanturque. Atque tina Caso - sari egregia uia cogi tu de Iure Cinib ad certum modum redigendo, ac ex inmensa dissusque Legum topia optima quinque necaessaria m paucis imos libros conferendo proces

29쪽

sissent . ut Irusiniani miso Impreatoru par prope volunt vi singuiarissue ratio fuerat, praecipua quaequa

Consultorum monumenta in centonem contria di ne perapetuo atioquin intercepta opera, suas eximηs auctoribm laudes inuiderent; haec tamen perfunctoria Diboniasi σeius seriorum opera accisa Iurius quam tentatae adhuc μ-

premam in signis cuiusdam artificis manum desideret. -- curauere Graeculi illi ad Perpetui Edicti imitationem, δε-lum titulorum ordinem, reliqua cuique titulo subiem ea--a ej60,O, Hformi seu membrorum transpositione, non tam corpus quam monstrum e pluribus compositorum verum figmentis es gentes, ultro etiam c udere. Et dubio procul est, quibus nutas fere procurando eo, quem in se Aceperant, moderaso ordine rerum , sententiarum delectus fuerit, praesertim varν ω diuersae sectae auctoriabas in inum cogendis, non pauca inuicem obstantia emodis. His ita orebitectum istum Tribonianum in telligit) purum sincere bis mersatum: quippe Leges pretis fixisse ac refixisse Suidas testatur, Procopio istius obruista fidem sic eleuante, mi concesso interim auaritiae oriamine, paene inuere videatur. Vtcumque constat harum aliquas sub Iustmiani nomine recens Livi, ab eodem subinde antiquatas fuisse s ali s praepostere. adeo superinductis, ψ utra ab inera corrigatur, non semel ab is

ci Funis, tum de lana caprina sapissime, prae mψά bis floriae

30쪽

APOLOGETICA DISSERTATIO. Isoria optimari que Afi taurum ignoratione, sit alum

eatum.

Besthasar Bonifacius, mitior quidem in Tribo- VI. nianum, sed in Iustinianum vehementior: Hoc, inquit seu iure,seu priuilegis Iu linianis, si qui quam alius, M.tinum meritis gaudere potest-debet,qui nihil rumquam fortiter aut sapienter fecisse , sed per ministros pleraque bene ac feliciter transegisse misius est. enim nesciat huic Imperatori bessi Il iam a Narsere re Selisaris 3 Pacis decora a Triboniano Dorotheo fuisse parta Si tamen quod intra fientio libere apud te possum deponere, mihi I sinianus nequaquam evidetur bene de mortalium genere merui se . Gemmo quippe facinore , quod utrumque plerique susticliant , si paulo utentius rem intro*icimus, ingenti posteris detrimento suis. Dcisi enim Gothos etiam tum mitescentes Italia nostia expuisset, nos eos nunc omni barbarie disiui , , ruditare deters, optimos Principes haberemus . Et nisi huic rursum pernici a illa incessi sit

luido Iuris Idmanorum ciuilis perturbandi , , mete rum Iurisseritorum libros deflorandi, non regnaret nunc in reginam Artium Iumstrudentiam tota fluiditas ignoraritia, quantam ne in Esius quidem IViniani ingenio fuisse 'Procopius putet, etiamsi auriculasi mi illa ait, more asinino agitaret: quamamque neque I dam, neque

Miciatus opinari possnt sub JUiniani erantum babita se ,