Liber de munitionibus castrorum: Textum ex codicibus constituit, prolegomena, commentarium ...

61쪽

Illud quoque ramentum agrarium de limitibus G ea. 215--21s, quod Frontino vulgo adseribitur,

quanquam hae res haudquaquam emta est , γ, aeque

esse ex libro de limitibus onstituendis defeeibi γυuit, atque hujus Ioel ex fragmento illo Τ) Quod autem ad errores attinet, quoa Gebmannus diei auet rein de limatibus onstituendis ineuriose deseripsisse, de his quidem fateor me nune eeuratiu quaerere Enposse. Utor enim textu Goesiano, quaeatio autem illa

ex ipsis odieibus diiudieanda est. Sed ut insint in

utroque eidem aeriuendi errores, rursus quaerendum est, uter utrum expilarit. Si autem revera Dagmentum illud de limitibus a Frontino pronetum est, si revem auctor de limitibus onstituendis id expilavit, hine tamen non sequitur, auetorem de limitibus on-

posse nisi terminum, post quem liber ille seriptus sit nee iotiorando despexisset argumenta, quibus oes. not. p. I47 et Blume 5 376. Aggenum Christianum fuisse et postremis imperii Romani temporibus vixisse demonstraverunt. Qua omnIno Iavitate eis judicaverit, perspieitur inde, quod ne illin quidem locum novit, ubi Aggenus Hyginum laudat p. 46. G. unde clarissime elucet, Hyginum non potuisse esse compilatorem Aggeni. Siculum Flaccum recte rajani tempori assignare videtur Niebuhr, Rom. Graeli. 2, 375 ed. I. aut , III ed. 2. . Pro amitatore Hygini eum habot Blume , 4 , M. M In eod. re fol. 24a--27b Julio Frontoni tribuitur, sed est liber ibi nepigraphus et aesphalua est Eberis. In alio quodam odie Hygino tribuitur, v. oes noti P. I66. Frontino adscribunt praeta Lachmannum eis p. 8 9. M. ne rie in Ze eis. f. d. Auerta. 839. p. 847. Iebub m . GraeL I, 542.47 Quae p. 2I5. 26. II init Ieguntur, concinunt eum locis miniani libri p. I50. 13. Iss. 15I IM IOI. I54. 155. IM.

62쪽

stumandis non esse monum Traiani Mepudem. Nam vel eum, qui de eonditionibus as eorum et dε vemiarum generibus aeripsit Frontini libros in tisum

suum eonvertisse eertissimum est 38 .Rua vero argumenti vim, quod Laamannua laea re emi putat, quod auetor versibus nonnullis Virgilii Lueanique laudatis speeiem quandam doctrinae

sibi oneiliare studet, agnoseere omnino non P sum. Cur enim homo plebeius altioris eruditionis expera non potuerit ineunte saeeulo aeeundos aequae euelatia doeteinae speei gloriari ae posteriore tempore, ego heret non video. Atque hae quidem eontra argumenta Lainmania disputata sunto. Sermonem in a ' ita eum aemnone Iibri de eonditionibus agrorum et de eontrovemiammgeneribus et vero etiam libri de munitionibus ante rum eonspirare videbimus, ut eundem omnium trium librorum auetorem esse eonfirmet. Ab eodem Itheum de limitibus onstituendis et librum de eonditioniti inorum et ontroversiarum generibus scriptos esse, vel ea re quodammodo probari videtur, quod utri que libri auetor status provinetae Pannoniae peritiaώ-mum se exhibet ' Et videtur sane loeus libri a

48 Praecipue hoc feeit in controversiis, quanquam de hac quoque re judicium dimetis est, quoniam Frontinus incorrum tua non exstata CL Blume , 38 sq. 4s Pag. 58 sqq. 50 Ηyg. de lim eons I98. G. Certa enim pretia agris

benda ea mensoria insen- Nam et in Parisia re in ista

63쪽

timitibus onstituendis ante alterius liuei laeum aeripi. tus esse D. Auctor porro libri de ainibus eo tin -

endis Aggeno Urbis Hygini nomina novis fit β γ si igitur hie Hyginus diversus esset ab unius Tmiani

aequali, mirandum eris esset, Aggenum , qui monum quoque de eontroversiis e novit expilavitque ' in, nunquam ne verbulo quidem Hyginos duo dintinguere. Ipse denique de limitibus onstituendis . Me haudquaquam adeo ineptus est, ut ideire ab unius Te iani aequali abiudieandus sit. Auctor Hanu n auum ae proprium iudicium profert ε). Itaque videndum, sintne ea, quae in Hyginum Traiani aequalem eonvenire non videantur, ab interpolatore quodam prosecta,euiui aliqua eris vestigia deprehendias mihi vide .

Aria oravi amodi ea i tam freque=uer diaeonvenia, quam ι- Pannonia quem loeum ad Trajani tempus retulit udorsi quoque in Zeltaehr. f. seaeli. Reehιε. a. , 0, 25. . yg. de cond. gr. P. 209. G. V. supra P. I, not. 25 .st Sine dubio assignatio, de qua P. m. s. sermo est, eam ipsam causam tanta accuratione fiebat, quod antea uisa semper ibi exortae erant. 52 ogg. Urb. p. 46. . Nam decumanum imiιem ra-xerunt, a ut 'sinua deacrisi , ab occidente tu orienιem. Cardinem vero a meridiano in πιenιrionem auaerunt. v dam vero eae dures eos Merunt onaretulos. Nam et alibi mae meti iam ab his, qui Otia ον uim et sectarem aecutiat ι, quo fefelli ratio seometriae uia tamen, seu Myinitia conatavi G. constituti deerou mites, ita suonaoiae s- datur, ut decumanus maximus in orientem reaeis Mear

64쪽

Consilium erium, ex quo ordo et dispositio partium

singulam ex eantur, seeutus est uetor, adeo ut

erileienda sit sententia eissii, qui totum librum ex

quatuor entonibus inepte eongaminatum esse arbitratur . Quae eum ita sint, donee gravioribus erit eibusque argumentis de eontrario mihi persuadeatu in ea sententia persto, ut librum de limitiuua eo eL tuendis Traiani aequali adaeriuendum esse existimem. Utrum antem tituli, quibus et hie liber, et alte in die Ameriano inseribuntur ), reeti sint, an fata,

55 Quatuor illos centones complecti putat paginas I50 259, 5s IM, 6 -m, T - 202 d. oes. Quod loeus, qui est . 67-I77, eoncinit eum loeis nonnulli Ithri, qui poeticon astronomieon inscribitur, afferri non debet contra authensam libri de limilibus constituendis imo est illud argumentum ex eorum numero, quibus eis reete probare studuit

p. 88I), librum quoque Poet. aer esse profectum ab Hygino Traiani aequali. 56 Libro, qui apud Oes p. 160-20 legitur, ut addita est in eod. Are lex Mamilia G. 339. 3403, in prior parte Areoriani subseribitur: siniis maιiei constituta semesιer, in posteriore Liber nisi 9romaι ua e lisit, quaeum subseriptione eoneinit titulus in folio 37 ba: De lib. -- sin Womaιieum, quem suspeetum esse supra p. 34, 3 vidimus. Verum hujus libri titulum fuisse puto de imitum onstitutione. f. p. 69. G. Meda eo erim neglegentiae iam, eum de iam tum oneretutione disputemuo, praeterire οι opermn exempla. - Alter iber inseribitur in eod. mrone de ι muisus nisi subseribitur De uinito. 'seni aer seiae ter. une titulum falsum esse puto prolaetumque inde, quod fragmentum de limitibus Goes 203. 204. reliquis assutum erat. Sed nomen Hygini, auetoris libri de eond. agri et de

Contr. m. Propterea non eontinuo suspeetum est; et etiamsi

Hygini nomen uetoritate odiet Are defendi non possit, to-

65쪽

non potest duudieari, misi ab eo, qui amplioribus,

quam ego, odieum subsidiis adjuvatur. Librum de munitionibus agimurum Laamannus non mino radani aequali, sed eidem, quem auetorem libri de limitibus onstituendis statuit, tribuit, quoniam odiet auetoHtas in uetore libri de inuti-- eonstituendis saeem videatue, et sermo is sit, via Traiani aetati non eonveniat. A de sermone quideminis agemus. Quomodo autem odieis Ameriani auetoritas magia uetori de inutibus onstituendis Iaveat, equidem non video. Ipsius enim Ameriani avetoritate ne nomen auetoris nee titulam eonfirmari vidimus 7 . Si autem verus esset titulus ne u liber Hygini romatici, in ea tantum re consensus inaeῶ tionum librorum de limitibus conatituendis et de m nitionibus astrorum emeretur, quod auetoris nomini

agnomen Gromatici additum eat δ' , quod abest albtulo alterius libH. Quod quidem argumentu satis Proseet leve foret, praesertim emim libri de limitibus eonstituendis titulus suotuetve intae Hygini ἔτι auri constitutio et liberimini romaticus 'i. Ut autem diueam de munitionibus --rum LM-mnino assignem, qui de eonditionibu agro uintius tamen disputationis nostrae vis eo non infringitur Rus enim cardo in ea re versatur, ut demoustretur, duos illos libros eidem auctori esse tribuendos. Quod a domonstravimus, vel sine cod. At coriani auctoritate nomen Hygini tenendum est propter Aggen Urbiei laeum, quem not. I X- seripsimus.

66쪽

et de eontroversiarum aeneribus seripsit. imprimisaddaeo eo, quod is rei militaris status, quem auetoe ante eulos Iahuit, tempori Traiani prorsus eonvenit ε' Ae primum quidem, it totius libelli amamentum demonstrat, liber eo tempore seriptus est, quo astra aeeuratissime muniebantur. id quod egeti tempore jam diu intermissum esse legimus i). In pedite etiamtune robur exemituum Romanorum eme-hatur militem enim auetor pro pedite dixit, opposito equite eum ingraveseente vi et aetoritate equitatus post Hadriani tempus miles pro equite dieius ait β'.Si praeterea recte statuimus, ab Hadriano novam ei militaris eonstitutionem esse tros tam ad eamque legionis antiquae formam, a Vegetio deseriptam, maereserendam ). dubitari nequit quin ea legionis forma, quam Hyginus ante eulos habuit, ante Hadrianum in usu fuerit. Hygini Milicet cohortes legion riae senis enturiis onstant, quarum in singulis et

seni homines Itisunt. Vegetii quinas Iahent inque singulis homines entenos undeno mini porro legiones equitatu earent Vegeti proprium atque -- situm equitatum habent Videmus igitur ursini

legiones eam formam reserre, quae ex Marii Caeaari

67쪽

que tempore in usu fuit proptereaque insurdum esset, si mini legiones tempori adseHberemus, quod posterius esset tempore ejus legionis, quam emius tanquam antiquam deseripsit, prorsus ommutatam speriem prae se ferentis. Quodsi hae ratione terminum eonstituimus, ante quem librum aeriptum esse statuamus, terminum, Post quem seriptus sit, quaeramus. e proseeto eum prima eohortes legionariae Hygini tempore duplum iam militum numerum habuerint i ), cuius usus a eentis Hmum vestigium Caesa is tempore invenimus. β'); eum Hrgini tempore vexillariorum usus, qui Augusti aetate institutus erat βρ), prorsus eonfirmatua esse videatur Τρ); eum alae et Ohortes miliariae, quae apud Hyginum inveniuntur λ), Claudii demum Vespasianique tempore in usu esse eoeperint 73ὶ eum eohortes denique equestres ne Vespasiani quidem tempore ad eam perseetionem pervenisse Videamus, quo Hrgini tempore pervenerant ni dubitare nullo paeto poterimus, quin liber aut Domitiani aut Traiani tempore seriptus sit. Tota de tempore libelli disputatione supersedere poteramus, si loeus ille, ubi uetor eum, ad quem librum dedit, alloquitur 733 mansisset ineorruptus. 67 ΗΜ R

ibid.

5. 23. 24 30.

68쪽

Corruptam enim esse anomationem Domine fratre ipsa res ostendit. Quis enim fratrem Imperatorum Romanorem tempore Dominum appellaret, nisi aut frater

Imperator, aut ipse fratris servus esset, quorem neutrum in uetorem nostrum eadem probabile est.

Domini autem appellatio, quam vel Tiberius mensavit 'si), eum paulo ante Domitianum frequenti usta at hilita esse rideatur 7β0, Imperatoris euiusdam ' nomen in ea eorruptela latere puto, praesertim eum retor fautorem suum praeterea Magnitudinis appellati-omet ' ). Seripsit autem sine dubio aueto Domine Haliane β). Ad Traianum enim libram datum eam, non ad Domitianum, euius et ipsius nomen audariore

eoniectura in textum inferri possit '), eo probabilius est, quod Traianus non solum bellis gloriam inuit

rem appetebat, sed etiam constitutiones militares emusit '), et vero etiam eorum industria- comprobabat, ελ. Di 57 8. 6 Di 67, 3.77 Hyg. 47. ut, si dignatus fueris injungere, novitatem meιaιionis ad magnitudinem tuam primu adferam. 78 Eandem appellationis formam habes apud Vopise in Aureliano c. 4. Aurelianua disia Et ego, domine Valeriane, Imperaιο Auguste, ideo uncta Dei. 79 Scilicet si scripseris Domitiane Imperator, ui tameneonjecturae vel id obstat, quod Imperator postPositum est, quanquam in nominativo eri eandem collocationem habet Dginus apud Blumium , 69. Possit etiam aliquis conjicere Domine Imperator , quae appellatio eo tempore satis altata erat v. Dosith Mag. interpret. lib. tertius, p. r. I8. Boehing). Attamen vel hae conjeetura propter iterarum ductus dimet-

lior est.

69쪽

qui rem militarem libris exposuerant t). Videtur autem liber de munitioiubetis Misorum eo tempore aer tus esse, quo exemitus in hellum protieturus erat '. e dubito, quin ante eandem expeditionem seriptus sit, ex qua reversus aueto epistolam illam ad Celsum seripsit, quae inter rei agrariae libros exstat 3 . In eodie quidem Axeeeiano βε hae epistola Balbo eui. dam tribuitur, noeum eum Balbum ave onfundas, qui Augusti aetate menso erat si, illique Blume, qui ante Hyginum pro uetore habuerat βε , epistolam revera adseribit '). Sed odieis Aeeeeiani his in rebus auctoritas propter miserrimum rebetypi habitum non mas a est itaque eum eadem epistola in aliis eodieibus aut Frontino aut 'pso tribuatur, quorum posterioris nomen falso illi praefigi patet, solus Frontinus cum Hygino de epistola illa litigare possit. AeFrontinus quidem satis ingeniosum patronum invenit Dederichium qui epistola illa eandem rem narrari

8l Veg. 2, 3. Nam unius aetatis uint, quae fortiterflunt, quae ver pro ιilitate rei publieae acribuntur, aeterna sunt idem fecerunt alii Omprurea, ae praeeipue Fr-ιinua, vino rastans ab Damodi omprobatus in atria. De quo loco cf. Dederic in euaehr. f. d. Auerthumawisa. 839. p. 85 82 Hyg. 7. mae se novitas metationis tibi spero placebit, a primum quotidianam metationem raetabis. i. om-

menti meus.

Goes P. 28 sq.

De quo v. P.

70쪽

eenset, quam revaus narraverit Frontinus in Steat, gematon libris θ' . Quem tamen Ioeum a Meueati eontemplatus eris, inveneris, omparationi nomin i, Iomin loeomm nimia tenuia subiaeere indieia Neque enim prosecto sumit, quod loe illi inter se non repugnant. Utrumque ad eandem rem resere posse non nego, referri debere ederie non dem stravit. Limite enim aeque en a Domitianus Traianus tabello Daeie agere potuit, omninoque Traianus eadem mensorum opera egebat, qua Domitianus 'in Aeemdit, quod nimiam prolaeto adulationem Frontino imputari neeesae esset, si illam epistolam de rebus a Domitiano gestis seripsisset. Quanquam enim Domitianum laudibus ab eo elatum esse constat i), e t me adulatio eius vix potuit progredi, ut de elaea expeditione et vietoria Imperatoris verbis grandibus 1 queretur δ). Quae multo reetius ad Traiani expeditionem Daeicam resere videntur δ). Quapropter epistolam illam anetori de munitionibus castrorum adaer Serim, eum praesertim maximae, ut in tam parvo laeo, inveniantur sermonis similitudines Si transitus o

89 Strat. 1, 3, 10. Imperator Caesar Domitianua Au-9uει- cum Germani more su e auibus et obaeuria Iaιebria subinde impusnarent nostro tutumque regressum in profundassiparum haberent, limitibus per centum visisti millia uastium actis, non mutavi tantum statum belli, sed subjeei diιioni auae hoates, quorum refusis nudaverat.