장음표시 사용
11쪽
AD H E REN N IV Mtionis est,quod intercurrit nonnunquam, ut Hei, ut criminationis, aut transitionis, aut alicarus appara um rationis uel laudationis causi. Tertium genus est id, uod ὰ causa ciuili remotum est: in quo tame exerceri conueni quo commodius illussuperiores narratiorasia, ginis nes in caups traetare possimus. Eius narrationis duomcnta, nigenera, niim qModin negotijs, alterum quod in personis positum est. Id quod in negotiorum expositioisarum, Ira Ane positum est,tres babetparteis, fabulam , historiam ,
argumentum.Fabria est,quae neque ueras,neque uem similes continet res,ut eae,quae tragoediis traditae sunt.
Hirsor aer, Historia,est res gestased ab aetatis nostrae memoria rea um in nota . Argumentum,est icta re quae tamen fieri ροαj I tui uelut argumenta comoediarum. Illud genus naν Peri ura rationis,quod in personis positum es debet habere sermonis I siuitate,animorum dissimilitudine, grauit tem,lenitatem,stem,metum, fusticionem,desiderinm,
disimulatione,misericordiam,rerum uarietatessortis nae commutationem,insteratum incἴmodumsubitam laetitiam,iucundum exitum rerum.Verum hoc in σαercendo transigitur. Illuriquod ad ueritate pertinet, λει α - . .s ρ mρdo tractari conlimia aperiemus. Tres conues nil res habere narratione,ut breui ut dilucida,lit ues
= risimilis sit: quae quoniam feri oportere sicimus, qηe;
admodum faciamus,cognostendum est. Rem breuiter narrare poterimus, si inde incipiemus narrare, unde necesse erit,et si no ab ultimo initio repetere uolemus, σὴ summatim,non particulatim narrabimus, CT si non ad extremum, sed usique eo, qκo opus erit,prost
12쪽
vLIBERI. 6 deerrabimus ab eo quod coeperimus exponere t si exitus remm ita exponemus, σι ante qκoque qμα facta sunt ciri possin tametsi nos reticuerimκs. Quod Παnus si dicά me ex prouincia rediisbe, profectis qκoque in provinci; intelligatur. Et omnino no modo id quod obest ed etiam id quod neque obest,neque adiuua satius est praeterire. Et ne bis aut sepius ide dicamus, cara Mendu est,etiam ne id,quod semel si pra diximus,deinceps dicamus hoc modo: Athenis Megara uesteri aduuenit Simo ubi aduenit Megaba,insidias fecit uirgini: insidias postquά fecit,uim in loco attulit. Re dilucide narrabimus, si ut quidque primu gestum erit,ita pria
mum exponemus,eν rerum ac temporia ordinem cons
seruabimus,ut gestae res em aut ut polliisse geri uidebuntur.Hic erit cosiderandum,ne quid perennate, ne quid coton ne quid ambigue,ne qκld noue dicamus, ne qua in alia re trapeamus,ne ab ultimo repetamus, ne loge perseqκamur,ne quicqκod ad rem pertineat, praeteream 3, π si persiquemur ea quae de breuitate praecepta sunt. nam quo breuio eo dilucidior,et cognitu facilior narratio siet. Verisimilis narratio erit,si ut ever smos,ut opinio,ut natura postula dicemus: si statia teporam,personaru dignitates,consiliorum rationes,locomm opportunitates constabunt.ne refelli posit,aut teporis partim fuisse,aκt causam nullam aut locum idoneum non fuisse,aut homines ipsos facere, aut pati no potuisse. Si uera res eri nihilo minus haec omnia narrado conseruanda sunt. nam sepe ueritas. iisi haec seruauta int, fidem facere non rotest. Sin erit ab eo migis confernanda erunt. De iis rebus caute confligendum
13쪽
AD HERENNIUM est,quibus in rebus tabula, ut alicuius firma ductoriaetas videbitur interfuisse. Adhuc quae dicta sunt, arbis tror mihi constare clim caeteris artis friptoribus, nisi δε- de insinuatione noua excogitauimus, quod eam praeter caeteros in tria tempora divisimus,ut plane
certam uiam e T persticuam rationem exordiorum haberemus . nunc, Hod reliquum est, quoniam de rearam inuentione distulandκm est,in qua singulare Hisumitur oratoris offctu, simus opera, ut nihilo misnus indust ite, rei utilitas postulabir, quaesiuisse videamur i prius pauca de causarum diuisione dixerimus. - Αω, - - CAUSARUM diuisio in duas partes di butat est.Primu perorata narratione debemus aperire quid conueniat cum aduersariis ea εκα nobis utilia erunt cἴκenient,quid in controuersia relinquatur,hoc modo: Interfectam esse matrem ab Oreste conuenit
mihi euaduersa's: iure fecerit π licuerit ne facere,
id est in controuersia. Item e cotrario , Agamemnonnem esse a Clytemnestis oecipum confitentur: eum id - Ti. ita sit me ulcisci parensem negant oportuisse. Deinde
J Iὰ . II ' cum hoc fecerimus distributione uti debemus. Ea diuis
rn duas parte enumemationem, π eqsitist e o . numeratione utemur,cum dicemus numero, quot de rebus dicturi sumus, tam plus quam trium partium numero esse non oportet. Nam π periculosium est,ne; quando plus minus ue dicamus, Cr fusticionem GDα. ret auditori meditationis et artifcij,quae res idem abα rogat oratori. Expositio est, cum res, quibus de rebus dlaturi sumus,exponimus breuiter π absolute. Nunc ad confirmationem transiamin.
14쪽
est in confrmatione o confutatione. nam cum adiumenta nostra exposuerimus ,cotrariaco dissoluerimus, a lute nimirum munus oratorium confecerimus.
ntruq e igitur sacere poterimus, si constitutione caua se cognouerimus. Causarum constitutiones alij quaα 5 -- conutuorfecera noster doctor Hermetes tres putauit esse, THA
non ut de illorum quidqua detraheret in entionesed 1 -ms iaut sederet id quod oportuisset simpliciter et gulas ma, rea Hemiari modo docere Ioue distribuisse dupliciter et bipertito. Costit tio est prima deprecatio defensioris eu decusito, μηπι'
vis insimulatione coluncta. Costitutiones itas, ut dii ConraF. εια ximus res sunt, oiecturalis legitima uridicialis. Con con a flecturalis est cum de facto controuersia est,hoc modo:
Aiax in ol ,postquam resiluit quae fecisset per ins
num,gladio incubuit. Vbibes interueni occisum conrusticatis e corpore telum cruentum educit. Teucer inesteruenitricum fratrem occisium,et inimicum fratris cugladio cruento uide capitis arcessit. Hic quonia conritectκra uerum quaeritur,defacto erit controuersis,et ex eo constitutio cause coniectura is nominatur. Leαgitima costitutio est cum in scripto aut ex scriptis alisqκid cotrouersiae nascitur. Ea diuiditur in partes sex, ab e Lui Aescriptum sententiam,contrarius lege ambigua,tia ' γε Fnitionem,translationem,ratiocinationem. Ex scripto S ,om edi sententia nascitur controuersia, cum videtur scriaptoris uoluntas cum scripto ipso dissentire, hoc modo: Si lex sit quae iκbeat eos, qwi propter tempestarem nanim reliquerint,omnia perdere; eoru navim caeteras esse, si nauis costmutasiit,qui remastrui in naui. max
15쪽
ΑD HERE N NIVMgnitudine tempestatis omnes perterriti nauim reliquerκt,in scapham conficenderunt,praeter unu aegrotum.is propter morbum exire 'gere non potuit. casu πfortuna nauis in portum incolumis delata est. illam aegrotus possidet. navim petit ille cuius fuerat. Haec com ostitutio legitima est ex scripto π siententia. Ex cotra
Trijs legibus cotrouersia constat, cum alia lex iubet aut permittit, alia uetat quippiam feri, hoc modo: Lex uetat eum, qui de pecuniis repetundis damnatus sit,
in concione oratione habere. Altera lex iubet augure, in demortui locu qui petat,in concione nominare. Augur quida danatus de pecuniis repetudis, in demortui locum qui peta nominauit: petitur ab eo multa. ἴαstitutio haec est legitima ex contrariis legibus. Ex biguo controuersia nascitur, cum scriptum duas aut plureis res signiscat, hoc modo: Paterfamilias cum flium haeredem faceret, testamento uasa argentea
uxori legauit. Tullius haeres meus Terentiae uxori meae XXX. pondo uastrum argeteorum dato quae uolet.
Post mortem eius, uasa pretiosa π caelata magnifice illa petit. Tullius se quae uelit ipsie XXX. pondo ei debere dicit. constitutio est legitima ex ambiPo. Ex elo tione eonstat causia,cum in controuersia est, qηφnomine factum appelletur . ea est butusemodi: cum L. Saturninus legem frumentariam de simis ibκs trietibus latκrus esse Q- caepio per id temporis sal astor urbanus erat docuit Senatum , aerarium pati non
posse largitionem tantam. Senatus decreuit, si eam leagem ad populum ferat,aduersus remp. uideri eum se
cere. Saturninlis ferre coepit. collegae intercedere. ille
16쪽
LIBERI. 8 nihilo minus cistellam detulit. Caepio,ut illum contra S.C.intercedentibus collegis, aduersus remp. uidit ferare,cum uiris bonis impetκm facit,pontes disturbat, ciustas delici impedimeto est quo seciusferebatur lex: accersitur caepio maiestatis Costitutio est legitima ex δεα finitione. Vocabulum enim definitur ipsi msum qκα
ritur quid sit minuere maiestatem. Ex translatiosne cotrouersia sicitur, cum aut tempus disseretam, aut accusatorem mutuum,aut iudices commutaridos reus dicit. Hac parte constitutionis Graeci in iudiciijs, nos in iure ciuili plerunque utimur. In hac parte nos iuris ciuilis scientia iuuabit. In iudiciis tamen no nishil ea utimur,ut hoc modo : si quis peculatus accus tu quod uasa argentea publica de loco priuato dic
rurs tulisse. post dicere,cu definitione sit usius,qvid fit 1 rium,quid peculatus: sicum furti agi, non pecwlatus oportere. Haec partitio legitimae costitutionis his de causis raro uenit in iudicia,quod in priuata actioα ne praetoriae exceptiones sunt,stcausa cadit is q inon,quemadmodu oporte egerit: π in publicis 3 aestionibus cauetur legibus,ut ante, si reo como Amsit, iudicium de accusatorem utrum illi liceat accusare
nec ne. Ex ratiocinatione controuersia consta cum
res sine propria lege uenit in iudicium,quae tamen ab aliis legibus similitudinem qκandam aucupatur. Sas buti modi: Lex est,si furiosus existet, regnatorum
gentiliηms in eo,pecunia s eius potestas esto. Et lex, Qui parentem necasse iudicatus erit, is obuolutus ποbligatus culeo deiiciatur inprofluentem. Et Lex, Pasterfamiliis uti sup familia, pecunia ue sua legauerit,
17쪽
A. D HERENNIUM Da ius esto. Et Lex,S i paterfamilias intestato moritur, familia pecuniaq; eius agnatorum gentilium s esto. Malleolus iκdicatus est matrem necasse, ei damnato statim folliculo lupino os obuolutu est,π soleae ligneae pedibus inductae punt, in carcerem ductus est. Qui defendebant eum,tabulas in carcerem afferunt, testa: metum ipso praebente confribunt, testes rite affuerat,
de illo supplici κm paulo post pumitur. li,qui haeredeserunt,testamento haereditatem adeunt. Frater minor Malleoli,qui eum oppugnauerat in eius periculo, μάvocat haereditatem lege agnationis. Hic certa lex in rem nulla asscrtu tamen multae afferutur, qκiαbus ratiocinatio nascitur,litare pollierit, alui non po tuerit iure testamentum facere. Constitutio legitima est ex ratiocinatione. Cuiusimodi partes essent legi timae constitutionis ostendimus: nuc de iuridiciali conis Abiaia pit tione dicamus. Iuridicialis constitutio est cum factum conuenit, sed ure an iniuria factum sit, quaec ossis, iis fit M . ii s constitutionis partes sunt duae, quam una. -υ absoluta,ultera assumptiua nominatur. Absoluta est cum id ipsium quod factum est,ut aliud nihil foris ases matur, recte factum esse dicemus. Ea est huiu'oα, di: Μimusqnidam nominatim Accium poetam commpellauit in scena, cum eo Accius iniuriarum agit. hic nihil aliud defendit,nisi licere nominari eli,cuius nora
saeuia Atiis mine scripta dentur agenda. Assumptiua pars estes per se defensio in ima est, sed assumpta ex extra: -- s , neare coprobatur. Assumptiuae partes sunt quatuor,
concessio,remotio criminis,translatio criminis , comαsnce ro paratio. concessio est,cum reus postulit sibi ignosti.
18쪽
L I B E R I. 'Ea diuiditur in purgationem deprecationem. QMo drimi As Purgatio est,cum consulto sie negat reus fecisse. Ea diu
uiditur infortunam, imprudentiam, necessitatem. Fortunam, ut caepio ad Tribb pl.de amissione exercistus. Imprudentiam,ut ille,qui de eo seruo,qui domi, num occiderat, supplicium sumpsit, cui frater esset , antequam tabulas testamenti aperκeri cum is struus manumissus testamento esset. Necessitudinem,ut ille qui ad diem comeatus non uenit,qu od eum aquae inditerclusissent. Deprecatio est, eum π peccasse me re 36sconsulto fecisse confitetur, o tame postulat ut sui mismasItur. Hoc,in rudicio non fere potest usin uenire, nisi qκando pro eo dicimus, cuius multa recte facta constant. hoc modo in loco communi per amplifcax,.tionem inhciemus: Quod si boc fecisset, tamen ei propristinis beneficijs ignosii eoueniret, uerum nihil postulat ignosci. Ergo in iudicium non uanit: at in se αtum,aut ante Imperatorem, in copilium talis causa potest uenire. Ex translatione criminuescausa conu Trat Isigis orsia cnm fecisse nos non negamus,sed aliorum peccatis coactos fecisse dicimus: ut Orestes,cum si defendi in
matrem confert crimen. in remotione criminis can sciem so on 'sa constat,cum a nobis non crimen, sed culpam mio in ta . amovemus, uel in hominem transferimus,uel in re Phr- τως quampiam conferimus . . In hominem. transfertur,
ut si accubet is qui P. Sulpitium se fateatμr occidis: se, id iussu coss. defendat, eur ens dicat non modo impetra se, sed rationem quoque ostendisse quare id facere liciret . In rem confertur, Et si quis ex testamento quod facere lupus sit , ex plebscito Meteα
19쪽
AD HERENNI UMO Pracli inri in coparatione criminis causis constit, eu dieia
' '' inus necesse fuisse alterutru facere,π id ,quod fecerismus, satini fuisse facere. Ea causa hut modi est : C.
Popilius,cum a Gallis obsideretur,neque effugere ullo modo posse uenit cu hostiu ducibus in collocutionem: ita discessit,ut impedimenta relinquere exercitu edisceret: satius esse duxit amittere impedimenta, sexercitu: exercitu eduxit,impedimenta reliquit .accersito maiestatis. Quae costitutione et quae costitutionupsrtes
sint, satis uideor ostendisse. nuc, κο modo eas,Cr quauia tractari coueniat, demonstrandu est: si pri i qeoruerimus, id oporteat ab ambobus in eausa destinari, suo ratio omnis totius ora tionis. feratur. Costitutioe HAM one stiti r reperta, statim quaereda est ratio. Ratio est, quae causambarit,et cotinet depensionem,hoc modo: ut docendi causa in hac potissimu cosi mus Orestes eiis , tetur se occidisse mitrem, nisi attulerit facti ritione, peruertit defensionem. ergo assere ea,quae nisi intercerudere ne causa quide esset. Illa n. inquit,patrem mea occiderat. Ergo ut ostendi ratio ea est, quae cotinet dem fensione sine qua ne parua quidem dilitatio potest morari disationem. Inuenta ritione 'mamentum praerendκm est,id est 3κod cotinet accusatione, quod affertur cotra rationem defensioni de qua ante dictu est. Id costituetur boe modo.Cu usius fuerit Orestes ruatione hoc acto,line occidi,tila. n. patrem meum occim derat utetur accusator firmamento,boc modo, Sed noabs te tamen occidi,neque indemnata poenas pendere oportuit. Ex ratione defensionis,et ex firma=
mento accusationis ixdicit et: stio nasicatur oportet,qma nos iudi.
20쪽
coniuctione firmamenti,et rationis defensione,hoc modo, in dicat Orestes, si patris ulciscendi causa matrem
occidisse,rectum ne fueris a filio sine iudicio Ct teneustram occidi. Ergo hac ratione iudicationem inueniri
fecisse enim negatur: nec firmamentlim exqMirilli quoniὰm non siubes ratio quare e fluet 'li' es sis,. einsciatione jussitatio constituitκr,hoc modo. Intentio, ri ciὁisti Aiacem . insciatio , Non occidi. ΙAdicatio, is Ao ω- a. Occiderit ne . Ratio omnis utriusque orationis, si an* . te dictum est, ia hanc iudicationem conferenda est Si plures erunt costitutiones ut partes constitutions, iudicationes qηοque plures erunt in una caUa, sed οα Mnes si ill resione reperientur. Sedulo dedimus operam , ut breuiter dilucide, quibus de rebus adhuc dicendum fui diceremus. Nunc,quoniam satis huius Molli minis magnitudo creuit, Omodius est in altero lis o de caeteris rebus deinceps exponere,ne qua propter
multitudine literarsi possit animu tuu defatigatio reutdrdare. sed si quide haec tardius i studes,absoluent ,
ciι reru .magnitudini u nostris quoq; occVationibus
assignare debebis. ueruntamen maturabimlis,et, qκod negotio diminutum f'erit,exaequabimus industris,ut pro ino in nos officio, nostro in testudio munus hoc accumulatisme tuae largiam usu olκntati.