Synopsis universae medicinae practicae: sive, Doctissimorum virorum de ...

91쪽

eir din intra sphaeram vicinitatis talituri moratur,4 livam deglutiat, iein seinper ea mn exspuat, ab omiuinfectione, 'Deo' natura juvantibus, erit unmunis. AObservatum sitit scabioses ciue Venere laborantessipeste minus tentari. Frustulum myrrhae in ore de- istentum in locis contagiosis versantibus optimum prin servativum cenIetur Quidam medicus, saeviente pe--ste, sibi ipsi & quibusdam aliis eiaceum in utroque Minguine comparavit unde morbo intacti tuto evasi serunt. Observa apiant 'restus DieMerbron, Galli, πλ, ermani, omnes Smegmatopolas Lotrices Oinnes sequi ex officio sapone utebantur, immo qui saltem indusia sapone elota gerebant, in peste illico mori. Boerhave. Misis Lim Art. ι 3. Peritissimi inquit Piso nonnulli Indiae in dicastri plus praesidii in limonibus ponuni, quam in lapido Bezoar aut Theriaca contra alaliguos morbos, ct pestilentes febres, atque ipsa venena. Ego autem sine actantia affirmo, me ex nullo alio aliquo remedio simplici tot felices ess ctus in tota praxime observasse, quain ex limonibus. /Communis Turcarum praxis inquit D. Harris intractatu de morbis insantum p. 88. in curanda peste fit per succum si num in omne jusculum liberalius instilaatum, per frusta limonum saccharata ore frequenter masticata,' per potum apud nos vulgatissimum dictum Sherbeit, hoc est, per ipsum regimen si igidissemum utpote quibus alexipharmaca nostra calidissima bonis auspiciis sunt plane incognita, aut nullo nuinero saltem habentur. Vistitari AE t. 7 . EX regno vegetabili supereminei Cani-pώρ hora, quae ab omnibus practicis extollitiiu inquit Em mulierus unde nobiles expertissimum oleum pestilenώ tiale Hesmii, medici Veronensis, qui cuin hoc mira praestitit, adeo ut ipsi post mortem Veronae statua b rit erecta Compositin est ex L cε-horae vetani escor cur ana. . . quae Pisa invicem bene juncta comsti-

92쪽

uituunt hoc mirabile remedimn pro praeservatione dis p. s. et 6 pro curatione at vj ad xv in velibido idoneo expectando sudorem, a viperarum sa sambuc laudantur. At i N. In usu etiam sunt quainplurima alia reme Alia Remis . A composita ad praecavendum S curandum gravissi- si illam hunc morbum, ut acetum pestilentiale , q. pro-

, inica, antidotus pestilentialis, cataplasma psilentiis, Uus diaphoreticus, spiritus theriacalis cam--ratas, tinctura beetoardica, Malia innumera apudispares medicos , Aqua prophylactica. Icad. Ange aeriar ana j.

Fol. R. m. v.

fit ad O utii,

Carlin.

93쪽

M PESTIS.

se bene obturato flent in infusonudies x. deinde adde FOL

Pro bubonibus rumpendis.

94쪽

SUDOR ANGLICIS

an. τε Sudor Anglicus coepit anno 168ς circa ini 23 'sum mensis Augusti, durav1tque usque ad nnem Octobis; quainvis Sennertus dicat, hoc malum dein- Mys o annos regioni huic familiare re perpetuum sitis, tamen nostrates, medici, historici, qui

tunc aut prope ea tempora vixerunt, eum perfecta re

magna intervalla habuisse observabant; cumque 66 annorum spatio solum1d do quater redierit, scilicet Aristi. Isso IsIT 1328, Is I. vix unquam supra sex me se delaviisse nonnunquam spatio trimestri terminanina fuisse, eumque tempestatem valde humidam semper praecedaneam habuisse. At vero singulis, qui hus increbuit annis, maximas ubique edidit morialium Rages ut ab unoquoque ejus regno quibusdam in lota temaψars hominum brevi desideraretur. Tanta Lit ejus malignitas, ut, quamprimum urbem aliquam tonderet; singulis diebus quingentos aut sexcentos in

paret, ex aegris primo vix centesimus evaderet.

art. ἰ77. Morbi typum a Sennerto compendiose iste: μγ methodice descriptium, etiam nostris Authoribus consalim, hic inserere visum est. Morbo hoc correpti fiatim sine bubone, carbunculo, exanthematibus, languore dissolvebantur,' animo deficiebant cum stymino virium languore, inquietudine καρδιωγμω capi fi dolore, pulsu crebrori celeri, inaequali cordis- d palpitatione maxiniari sudore vero dissiliebant

perpetuo dc copioso, id non finiebatur, antequam morbus solveretur, quod intra choras contingebat: nam illii sudorem non proliciebant, neque cur 'discis utebantur,' qui impatientius calorem ferebant,

inramque frigidam captabant, ii omnes subito intra a horas moriebantur. ostea ubi morbi hujus ratio innotuit, ut aegri sudoris elicerent, ac cardiacis se munis xςnt, pauciores moriebantur dit.

95쪽

Curati de Art. 7S. Circa curationem paulo accuratius scribit AroitW Pol dorus Virgilius post aegrotantium plurima experimenta Mobservationes , a juvantibus' laedentibus nefas, ita usu venit, ut remediui unicuique pr0mptissimum inventum sit, quod hujusmodi est. Si quis interdiu sudore corripiebatur cuin vestitu protimis cinbatum eat si nocte, tum quiescat, nec se a loco in veat usque ad aq horas exactas interim ita se stragulis oneret, quo non provocetur sudor, sed ita sponte mol- liter stillet, cibi nihil capiat, si tam diu famem toler re possit; neque plus potionis consuetae, ac calefactae hauriat, quam modice satis sit ad sitim extinguendam;

inter hanc curationem imprimis caveat, ne manvinquidem aut pedem suum refrigerandi, recreandique causa extra stragula proferat, quoa facere lethale est. Addunt alii toto isto nycthemeri spatio a somno pro sus abstinendum fuisse. A sudatione hac pestilenti recuperati postquam aliquamdiu sani perstitiuent, quandoque ii eum tirius, imo interdum vice tertia i ,

debant.

SMον An Sudor Anglicus fuit morbus temporarius, nasuae η Britanviae indigena. Coepit primo anno I483 in eXese citu regj septimi, quum ad portum infordiosem appulisset Londini saeviebat araim Septemb. ad sinem Octobris, Et exinde quinque aliis ieibus in insilla nostra comparuit, idque semper aestivo tempore primo in 1 8ue ' deinde in 13o6 'δε tunc tertia vice in Isi 'ubi tanto impetu aestuabat, ut in instanti quasi tribus nempe lioris, mortem inferebat inter optimates multi S populares plurimi moriebantur; in quibusdam oppidis incolarum dimidiam partem abstulit. Tum d mum in Isa8y', quarto redibat, quando aegroti intra sex horas perierunt vitia iesus regis Henrici 8' valde periclitabatur plurunt inter siliciis interibant. Ἀnnos quenti,

96쪽

que , scilicet I ap. semel tantum Bestiamin Germaniam infestabat, apud quos multi occubuerunt. ΡΟ--no anno Issi Angliam ultimo invisit me onas

raseentum ac viginti indies moriebantur. Salapiae spe-enues, in Caius author noster commoratus est, in-t vi hominum clade invaluit, tanq iam Pesis Athea tremenda est ejusdem descriptio, hoc oppido per I in menses deflagravit, quo tempore mille homi-- micidavit. Maxima proprietate ab illo vocatur 'min Psilentialis contagiosa unius diei. Modus invasionis sic se habuit Imprimis sngu Θ t. D. ,- aliquam partem affecit symptomata concomidiata sierunt calor internus Mardor, sitis inexplebilis, anxietas, aegritudo 'entriculi a praecordiorum riso tamen vomitus cephalalgia , delirium, deinde laudos somnolentia gravis, pulsus celeris Velie mem, respiratio cita laboriosa Infantes, paupe- m. st senes eaeteris huic morbo minus obnoxii repe si hin reliquorum autem pauci a contagione liberi, inter correptos paucissimi convaluerunt Exulescit in Galliam, aut Flandriam prophylaxeos causa minus sospitali freti pariter eodem fato cum com is suis obierunt. Et insuper, quod dictu adhuc Erabilius est, peregrini tunc temporis in Anglia ho-

istantes contagio immunes extiterunt, cum Angli pe . existentes morbo correpti sunt Medici hujus novi morbi adeo exitialis aspectu iter Methοφισει perculsi primo obstupiuerunt, nec quid facien- in sit bene norunt: Experientia vero a juvantibus Mentibus petita paulo maturius docti eundem debitor inlini medicamentis obtemperare didicerunt. In- Rcatio curativa primaria, ac praecipua fuit sudorem iutyrum ommere e diutiussustentare: Sudbr enim quo-Fumodo imminutus, abruptiis, vel suppressus moriem accelerabat; quocirca aegroti omni opera a frigore muniendi fuerunt, si sudores sponte se haud F; satis

97쪽

satis copiosi fluxerint, medicamentis diaphoreticis αBragularum plurium impositione provocandi fuerunt,d vires cum cardiacis bino sustentandae. Morbus hic acutissimus quindecim horis ad amen exsurgebat, sed non ante hor. a4. res in vado fuit. In quibusdam . necesse fuit sudationem repetere, iam in robustior hiis quandoque ad duodecimam vicem. Nonnulli, qui sudoribus haud sussicienter indulserunt in Febre maumoris inciderunt. Primis quinque horis potus omnia in prohibendus erat hora μ' morbus increvit, qua delirium superveniebat somnus per totum morbila cursui essedulo excutiendus erat, ct carnes non conce

dendae ,

CAP. II.

IVE FASCIc LUS MORBORUM SECUNDUS

Inflammatio. dista 'tio AE t. r. Tnflammatio in genere est tumor renitens ad tactum cum rubores, ardore, dolore Mente, tensivo, pulsatili punctorio&gravativo, quibus semper accidit febris plus mihus acuta. Tumor vel reso, vitur, et suppuratur, vel in scirinum abit, gangrae nescit, remortem infert.

Avis A t. a. Inflammatio saucium smaniae dicta est Myipti' dissicultas transvorandi cum se cationis periculoJ ob vehementiam tumoris faucium in morbo nascenti adest querela sine ratisne, atque dissiciles motus colli S

98쪽

retturis, item saliva plurima, subdolens Lucium uasus cum asperitate sensibili, diffieultas deglittitionis uixae, tum spirationis, velut impedimentum tanquam alvitis crassioris humoris crescente malo partes LMae rubent tument, uti tonsillae, summitasguι--sere ad suffocationem dehinc intumescit cossum a vultus humores evadunt crassiores, culi pro- amentes sanguinolenti; demum lingua ultra dentes doteriora prolabitur, siccescunt fauces, gelidus torpor articulos invadit pulsus est celeri demus, locini evi summo dolore, neque articulata, postremo mutata; livor vultus, recursus poti liquoris per na-mj, gutturis atque pectoris stridor, re quibusdam quasis in caninus, pulses defectio, quibusdani oris spu

D. I. Lanis mundis ac mollibus, ct non infectis, in eis. Rulci atque calido oleo infusis protegendum est collumum thorace adhibenda est phlebotomia intra diatri a. qua calida pro potu ordinario praebenda est. S , D E H in m. A L . Angina inter Ver aestatem ut plurimum vinae da.. laeditur Sequuntur febris insultum dolor da. - inflammatio, unde a tumore vulae, tonsillarum 4bryngis, nec deglutire queat aeger, nec spiritum utere. . s. Mittatur sanguis e brachio copiose Tin Avirinae emymr partes inflammatae melle roseaeeo, sp vitrioli vel 'st y -phim ad summum acorem permixto vel P vitrioli b. mox Gargarisma sequens usurpetur non Vulgari 0 sed ita, ut sine ulla agitatione in Ore continea- , donec incalescat dein exspuatur repetatur se,

99쪽

M. F. Gargarisma. Emulsio Refrigerans sequens in dies suinatur. Semi Melon.

M. Hordei Istig

Sacchar canae q. sM. F. S. A. Emul o. Sequenti mane, nisi febris re dolor inter deglu.tiendum remiserint, venae sectio repetatur, catham in diem posterii rejecta, alias catharticiim lenitivtunae hibeatur Manente adhuc affecti quod oppido rarum repetatur adhuc Venae sectio MCatharsis Epispasti, cum ac forte applicetur cervici post primam Venae s cstionem omni mane, si diebus purgationi datisnnem refrigerans Memolliens injiciatur, Diaeta tenui utatur aeger, xlecto per horas aliquot quotidie absistat. BOERHΑAVE. Visa fine Art. . Angina duplex est Species prima sine ullos is, Γ ἰ tumoris externi internive signo, alte cum tumore aliiii quo prior in fine morborum diuturnorum, maxime post ingentes repetitas evacuationes, contingit; pallorem faucium & siccitatem, tenuitatem, coInites habet; quare nervos musculos resolutos plerum que habet fere semper est signum imminentis mortis. -Anginae gravissimae sunt inquit Hippocrates progno' si celerrime interimunt, quae neque faucibus, neque sein cervice quicquam conspicuum faciunt, plurimum ,,Vero doloris re oria pnaeae inducimi. Remedia vasa

vacua

100쪽

vacua bono succo vitalici eplentia, calefacientia inor- roborantia indicantur; sed raro curatur. Quandoque edam oritiae subito sine signis manifestis praegressis ullis morbi vix capit medelain fere semper post mortem suppuratum pesinonem demonstrat. Ia.)art. 7. Angina nim umore accidens Varias Occu Avira eam' i partes, uti linguam, ejusque mustulos, palatiun , - ρης, i filias; uvidam pharyngem , laryngemque, ea 1λ- musculos ossis Hyoidis musculos, fistulat pulmonalem, e phaguin ejusque musculum, e quo ptae harum partium inflammantur, eo saevior est morbus&periculosior decurrit enim consuetiunim monis generalis iter, easdemque facit ac patitur mutationes in resolutionem, pus, gam a scirisum. At g. In specie hac inflammatoria omni arte en Indieatis.utanda est resolutios a Venae sectione larga. si o=us t -- iverit ahquoties repetita a Pur antibus ore haustis,

in fi xibus. 3 ne potuque tenuissimo. ' fularissisque medicamentis Vapore tepido due hausto 16 26s. fomentis, epithematibus, pris incis, &c His successu carentibus, denuntiata,

rus acerba prognos, celebranda erit Bronchotomia, i, qua operatione consulatur auctor, ut etiam de a

ma Mematoria, eatarrhosa, scis os, usuratoria, ongraenosa, singulatim.

sila illis Anginae specie, quae Cynanche appellatur, Leontor gr suffocanti Laumgotomia restitui potest. Morbus - , pse periculosior est, quam haec operatio, quae hoc Mempore magis ad praxi esset revocanda Circum pectione nihilominus hic summaspus est, ne, si aliae,quoque partes, pulnao scilicet, pleura, gula, c. in dammatae, aut jam pure repletae, irritus sit labor, ficalumniandi ansam praebeat. Omnibus igitur bene,consideratis operatio hoc modo est aggredienda re--clinetur aliquantum caput, quo in conspectu magisnprodeat trachea, annulique ejus cartilaginei a se invi- ricem