Synopsis universae medicinae practicae: sive, Doctissimorum virorum de ...

81쪽

pestis invasionem brevi post venae se Monem iis, qui praeservationis gratia adhibuerunt, insecutam esse, qu propter omnibus prohibuimus. Cauteria seu potius sonticulos hirimi insignes medici sumanopere Commendant, eorundem insignem utilitatem nos quo que multoties vidimus. Prophylaxeos gratia in corporibus sanis firmis sat erat, ut alvus servaretur ii a non fluida in cacochymicis vero paulatini a Clemem ter alvum subducere necessarium duximus, dc prae reliquis, cum Pil. Russi, utpote quae tot saeculorum experientiis ad pestilentem malignitatem comprobatae sunt. -Usu sulphuris communis Hippocrates estem istam,iamosiam Graecia abegit sumtus ejus pro aeris emen- ,,datione' pro potus medicntione perquam laudatur, ,,uti quasvis corruptionesin alterationes, ita sanguinis ,,putredinalem aliserationem praecavet. In graviori m ,,lignitate indusium bestimenta impraegnari pos lint,cum fumo Iulphuris , Ettinuuer. Art. TX quoad antidotos inter simplicia imprDmis duo cominendavimus primum erat abacum, nempe illius fumus per tubulum seu fistulam ore attractus, ct post paucam retentionem inde rursus dimissus. quemadmodum ordinari a fumi Vctoribus sumi solet, illius usum in hac peste tam in meipso, quam inplur, mis aliis, insigniter profuisse observavimus. Alterum erat radix Helenii, vel scca masticata, vel in pulvere simpla, vel saccharo condita de antidotis aliis compositis consulatur auctor Cap. Io Pauperibus consul, mus, ut quotidie mane duo vel tria oblearia aceti nisi optimi biberent, atque illud in hac peste animadvertimus fuisse unum ex optimis praeservativis quamplurimis etiam spongiam cum aceto geriacrii ebriam naribus frequenter admovendam dedimus. Art. Ny. Quod ad meipsum attinet, mirabantur quidem multi, quod ego, qui quaslibet sedeat infectas indiscrimi1iatim invisebam, a tanta contagii violentia

82쪽

non laederer imprimis, nec terrori, nec irae, nec moerori, locum concedebam; si forte meipsum aliquo modo contristatum perciperem, turii tribus quatuorve vini haustisus assumptis cor exhilarabam, atque ita tristi tum fugabam. In vi stu utebar cibis euchymis potus mihi erat cerevisa commimis ut vinum album tenue ves mediocre, quo interdum usque ad hilaritiatem, nunquam ad ebrietatem, utebar Mane inter horam quartam ct quintam aegros inviseriis nihil omnino cibi aut lotus aut medicamenti assumere potui, sed oblatis Deo precibus solummodo aliquot granici damomi minoris masticando jejunus primos aegros invisebam usque ad horam sextam: Tuin vel Theriacae vel Diocordii pauxil-hm, vel corticem aurant conditum, vel ut plurimum radicum Hrionis conditarum tria quatuorve friis uixcomedebam; circa horam septimam vel octavam frustum panis cum butyro ali caleo ovillo viridi entabam, superbibendo haustum erevisae . quandoque haustumrim absenthitis bibebam, circa decimam, si per diiun Iceret, fistulam linam abaci exsugebam, post pinimiaim duas tresve, ne pauciores post coenam. saepe etiam intermediis hori post ineridiem duas tresve fistulas sumebam Si autem ab aegrotorum foetore me vel tantilliun alteratum sentirem, statim postpositis omnibus negotiis, qualicunque diei hora foret ad Tabaci usum fugiebatia: nam, ut verum fatear, abacum pro primario praeservativo semper habui. 4e vera tale esse, non sola ratione ductus, sed experientia edoctus com peri neque aliud melius pro ordinario usu hacte uis inventuti fulis existimo; sed observatu dignum est, ianon norinsuetis auxiliatitur jumis ii quapropter ego solo Tabaeo contentus nullis aliis suffumigiis utebar,st postea ejus usum rursus dereliqui. Art. rvio Circa pestis curationem semper plurimum auri hallucinati fuerunt omnes medici, dubii cautarum, dubii remediorum Causa enitia morbi adhuc latet, ne

83쪽

que ullum lia geni s remedium proprium inventum est par tanto malo. In peste actu laborantibus a rarae sectione religiose abstinendum est purgantia quoque en vomitoria maxime fugienda sunt; alvi constipatio non metuenda, etiamsi in longum protrahatur, utpote quam nullis noeuisso animadvertimus In ipso morbi primcipio statim alantidota sudorifera confretendum est: haec autem reme ia, alexi armara dicta, mi illa fiant ac Varia, quae variis modis miscentur & componuntur pro morbi ipsius genio α reliquis circumstantiis, vi rum decisio ex medici judicio dependet neque extis Simplicia. regulis deteritiinari potest Simplicia primaria sunt quae sequuntur, radix petosudis, aristolochiae, helenii, bi 'ozeriar. gentian. an Lering.Icommer serpent. Virg. DL scordii rutae, carae ben, δονα rorismar fores croc calenduL sambuci, fructus berber. poma ydonia, citrea, rant. limon. eorumque cortices, acetumst lex, a se bucinum calendulatum iuromista myrmet, amphora,

succinium. vipera, i&c Compositiones sunt fere inmnitae quamplurimarum formulae apud authorem videri possunta author suspeehim habet crocum, quomam cerebrum petere soleis amphora a quamphirimis valde laudatur, itemflores huris, &si athii coimnem dantur etiam oleum vitriolivi oleum Adph per campa Methodus Art. s. Curationem sequenti methodo inintubmus imprimis cubicula nitida servari, c ter viaterve de die aerem suffumigiis alterari jussunus, ct statim aegris morbi primo, secundo, vel tertio die potium euum sudo iseram exhibuimus, iisque bene stragulis contectis sudores copiosos per duas, tres, pluresve Horas habita semper virium ratione promovimus; qui si dissicilius prodirent, arenam cateiactam siccam lineis saccis infulam pedibus axillisvi inguinibus appositimus Si a primo sudore non levarentur aegri, post paucas horas sudoniserum de novo repetendum est; si post secundum sudorem febris cum aliis symptomatibus adhuc

84쪽

isae incresceret, nec quidquam levarentur aegri, pessimum erat indicium poti decem vel duodecim hca sequentibus diebus adhuc quater vel quinquies prout amemtas exigere videbatur sudorifera rei teravimus. hiennediis autem horis varia antidota ad veneni vi vatiam extinguendam, latin emata corrobo antia, ac redisi ros ritia , vel apoetemata convenientia, ali 'de quae malignitatem a centro ad petrimeriam peli bin, nec non cibos quosdam liqvictos faellis digesti ivs,' antidotali condimentorum qualitate alteratos, extiti uimus Symplomatum quoque morbo conjunctorem diligentem rationem habuimus, de quibus proximo heo dicemus. ant tela. Inter symptomata, quae pestem comitan reatistar, communissimum est bris maligna pestilens φαδε 'tε 'ne plurimum gravis periculosa existit. Manc nos, hac constitutione, eodem ter modo, sicut . sempestem, tractavimus,&sudorifera alcitie antidota a illius cusationem maxime profuisse observavimus, dummodo abstinereinus a calidioribus, vel, si iisdem in placeret, aliafrigida, ut acetum,sccum citri, ς. . Misceremus Vigilias in peste non magnopere me moliariu das esse docuit experientia sed sopor in principio sψω. maxime damnosus mali ominis erat; si ad somnum rimis proclives essent quod admodum familiare erat illos primo die a somno studios1ssime prohibuimus, die dum alexipharmaco assumpto prius bene sudassent.

anxietatem, virium debilitatem xvomitum, mi Amtietasion

Mose profuerim remedia pauca sequentia, primum II et '

iam late mixtura mitM.

M. Cinmam an Fig.

85쪽

stent per horam unam aut alteram deinde per limreum colentur, colaturae adde Confect de macinth Isne noscho A. Secundum erat hoc Linimentum; I OL Nuc Moseat express Scorpion vel Lauris. Theriae Androm ana 3j.

-succis j. - Gavoph. vel cimam. t. iij. Mi linimentum. Ρro scrobiculo cordis,' ventriculi regione inungendis, bis terve de dio superponendo hanc pastam ad nem calefactam. ad Calam Arom. Nuc. mincat an s. GarIoph. Benzoin ana 3g. Fol naenth 3ji Pulverietatis adde Mic pami scalis. Fiij vel R Acci Rosci q. sM. F. Pasta. subinum Ad linguae ariditatem, post varias alias collutiones IssWh tentatas. solam quam Amplicem plus profuisse animadvertimus. 1hil perniciosius quant haemorrhagia a rium,' menstruorum, sputa cruenta quam citissime omni arte sistendae sunt, aut actum erit de aegris. Illud saepissime observavimus, fi alvi fluxus in principio non sisteretur, postea plane incurabilem in omni-

bus fuisse.

86쪽

ari. 0. Bubonum curationem per suppurationem omnino tentavimus quamprimum igitur aegri, sive in

ipso morbi principio, sive in progressu duritiem album cum dolore sentirent pone aures, in collo, sub axillis, vel inguinibus, huic plerumque ad citiorem tumoris provocationem,& maligni ichoris extractionem, o catorium in inferiore ejusdem parte applicaVimus, ita ut vesicatorium ipsam duritiem attingeret, ut hoc modo ulcepe facto locus apertus teneatur, re damnosiichores naehus effvant cucurbitulas minus approb mus; secunda die ut noxia materia ad bubones attrahi, stique digeri, ac suppur ri posset, toti inmori cata--smata attrahentia is emollientia, ac suppurantia iiD- posuimus, quibus praeter alia etiam caepa fercus co istinum, ferrientum panis aridum & similia admissa erant: nonnullis etiarnsolas capas subcineritas aliquanimassatas, deinde contusas, pauco theriaci bin yri insulsi admixto cataplasmatis forma biduo vel tri duo imposuimus; cum autem tumorem am satis indignum esse, atque ad maturationem tendere videremus, me attrahentia amplius non addidimu , sedsolis ma-tinantibus usi sumus, ut tumores citius ad suppuratio-sen perduci possent. 8aepe ab ipso principio usque ad persectam suppurationem hoc H hina emplastrum im .posuimus, quod omnibus intentionibus satisfaciebat,

eoque solo in ores ad integram sanationem non raro perveniebant; I Gum galban Met. Diut em ov-4 c. diaras cum gummis a gj misceantur. Notan-4um tamen nos quibuslibet tumoribus non impositisse

seniora iurarahentia, sed tantum.1odo iis, qui sub axit,lis, in inguinibus oriebantur: tumoribus autem, qui prope aures vel in collo prodibant, talia non conveniebant: nam talium usu eosdem, cum mimosus- secationis perieulo, imo cum multorum exitio, saepe paucis horis enormiter accrevisse observavimus, quapropterjua emollientia , is leviter tantum attrahentia

87쪽

his imponebantur; aliquando necesse fuit, cum tardius proeedebant, tumores scalpello incidere. sed hoc anto fere ad perfectam maturationem pervenissent, non est faciendum sequenti digestivo us sumus

ia M. Caveri debet, ne ulcera nimis cito occluderentur.

Videatur in annotationibus methodus experientissimi Pauli Barbere de curandis bubonibus ex emplastrum magnericum arsenicis. acluneati Art. 14. In carbunculis tractandis saepe prima istrM seeunda die imposuimus f=lia bra cae morae is mparum inuncta, quod apud vulgares in frequentisimo usu erat. Postea statim imo ut plurimum a 'sep incipio sequentem pulticulam applicuimus, quam hil inventinus, cum quo carbunculorum separatiore curatio citius ac melius peragetur;

88쪽

Interdum etiam addebantur iam M. 3ij. Apud ULgas in usu erat pix a lis cum aquali parte sipoda, eam qua sela saepius vidimus anthraces citissime sepa. nisi, claviores optime sedatos. Quo mitius traist

rentur, eo melius xcitius curatos fuisse millies obse rarimus. xanthemata mortis instantis praesagia erant, Ex-M- eque curationi tempus dabant, quam si admissient,

'rsu feris auxi armae curaupi debuissent.

S , i AE H M. An. ἄν Amti morbi ut urimum Deum halent au- ν--- rem; Aut chronici nos i os Pestis vix Britanniam sequentius quam post annorum circiter quadraginta revolutionem devastat; sejam vero ex peculiari Dei ci Minenda plusquam quinquaginta annos immunes vix

an is Pestisprimo insultu rigorem ac horrorem, em δε- quemadmodum 3 febrium intermittentium accessio- sis ne sere perpetuum habet comitem, mox vomitus enormes, dolor circa cordis regionem ac si torculari premerenti febris ardens aegros indesinenter divexant, donec aut mors ipsa, aut benigna bubonis vel parotidis enuptio, quae materiam morbificam foras ablegat, eos ab luctuosissimo discrimine liberet Rarius quitem accidit, ut citra ulliam febris praesensionem imyuat, ac homines de improviso e medio tollat, in inti purpureis praesentanei intentus nuntiis, etiam dum id sor versantiu erumpentibus, quod tamen nisi iuruis admodum funestae exordio vix contingit; si etiam nonniinquam, ut tumores prorumpant, nec fe- .se nec graviore aliquo symptomate praegresso. Art. 18. eris dispositio quantumVis γοι κωδης pe Aisi diis.' excitandae per se impar videtur nec pestis epidemi t. m. merit, nisi accedente idonea aeris diathes. Art. 113. Vel per sanguinis mio nem Vel per sudo αν dimi. N pestis expugnanda videtur posterior methodus sae oφής.

89쪽

pe funesta filii: mae sectio vero larga manu i eti-- tis vicibus celebrata, nullo tumore protuberante,

mini adhuc, quod scimus unquam funesta tuinore

vero conspicuo instituta , senipe damnosa, ratio in propatulo est, nempe quoniam motui naturae adversatur. Plures' gravimini scriptores venae sectionem probant, praecipue Botallus, sed tam largam venae δε-ctionem paucissimi admittent. Alia est itaque methodus therapeutica, nempe, mittatur sanguis in te sto, aestatim aeger stragulis quamplurimis obruendus est, hcaput. obtegendum ad sudores ciendos ex tegumentorum pondere, o cum sudor promanare inciperet, abvi profluvium xvomitiones ultro sedabuntur; tunc sumat aeger bplum sequentem cum Julap. cardiac Sex ta quaque hora, sudorique indulgeat.

Croc. gr. iv.

Succ. Xerm. q. sM. F. Bolus. Omnique arte aebntinuandus est sudor ad vigintiquatuor horas , nec prius indusium vilitandum est ubcunque madidum quod si sudatio citius abrumpatur, illic symptomatumsaevitia recinidescit, & omnia inpe jus ruunt. In sequenti luce commune catharticinnexhibere soleo atque hac medendi ratione, anno a peste proximo quampluriinis febre pestilentiali correptis sanitatem restitui, adeo ut ne unus quidem ex eo mor bo niihi desideratus si postquam eandem exercere inceperam. Huuna liberalius ingurgitatum, aliaque sol tiora praeservativa statis horis dierum assumpta com- plures, qui alias salvi intactique verisimiliter permansissent , in hunc affectum conjecerunt. Temperan

90쪽

item sobriumque Meratem gravissima Pessis Athenien ,,sum non attigit, neque ullo fere aevo eidem Anuiss

D P I. Art. 11'. pro castigandis hominiuri sceleribus pe-Pesti, ratis. tiae primitus a Deo immissam ipsi agnoverunt ethni IV - β.ὀ; ideoque pro extirpatione ejus, precibus itamentis, aeque ac medicamentis insistebatur. H. 17o. Ad prophylaxi recordandum est Hip- ν. dilaxis. ocritis praeceptunis labor, cibus . potus, somnus, δε--,-mia stat mediocriter. lures novi, qui He minii vernis vino & considentia fortificando Archeum, nec aliis antidotis usi inier infectos sine contagii

noxa versabantur.

. n. 7 . D. Hen. ver in praxi medicus felix, uet-αν plerisque aliis hanc Spartam renuentibus, peste labo 'γ'ν rantes audaciter invisebat Londini anno 164o ut seipsum a contagio muniret, antequam domos infectas adibat, solummodo vini generos haustum plenioremi erere, deinde perambulatione a peracta, idem antidoto repexere solebat tandem ad castrum I Lliso ordiae occubuit cum duce quodam in eodem lactis Ascumbens. Illius medendi methodus sic se habuit;

θ, pilusquam exanthemata aut bubones exterius apparerent, vocaretur, ut plurimum vomitoria exhibuit ex fusione croci metallorum cum vitriolo interdum Rom.

tu vomitione finita, diaphoreticis statim exhibitis in ludorem conficiendos praecepit; deinceps intervallis quibusdam pro refectione virium eoncessis, usque ad morbi declinationem diaphoresin continuasdam: sin post uigmata apparentia accerseretur vomitione posthabita intuin sudorisecis insistebat. F G M. Irt. I . Si quis, inquit Bonetus qui auri aegri, Praeservisim Mersatur, qualicunque porbo affectis, nunquam, ' ρ ρ