Liber de conscribendis epistolis, ac de progymnasmatis...

121쪽

iam habere , m comprehens Panti illis momenti esse putabimus, qui ad. Eoqimulae laudem ii spirant i reticum in deuenerιnt, tanquam in exploratu tars locis hibere exmrrat, atque exultet oratio y

toris rudimenta OS utilianus appellat, maiora quidem vera ' dean rure se, tu qua omtum eta demia Nimili uirilere possit oraLori

quentίae laudem in iudicri s , causisque tra-c audis .ui Nersatam . atque ita, t Aemo gloriosum illud orato; is Domen ciutinuerit, qui non idem hausas agendi acultatem esset adeptura dictum quidem sta exiti imabitsub ara tam tota ilia uididiorum forma causa r que agendarum rat:one, quae apud veteres illos primis erant quasi oratoris in crumna ba a ii iis suam sedem no Eroru temporum amres collocare poce : atque in est is Otremo pradu cinis fere nde illi sit, ad elo uetuis, sariti am jaciebant Iradrem. irvenis laedatim vitrum

122쪽

matio improboru=ν,- icuius sen tentiae tractatio quae

ne continetur; opinionis prae red Tel hone-sa confirmatio, es turpet reprehensio, confutatio, que omnia rn oratori s ruiumeri tis Quentii siue numerat, eius modi quidem sunt , x ex eissingulis persedia oratio consim' i atque omnibus sur s numeris abso luta. stiore, laetatis nostrae rationem harae-m G superiora illa, qufi attigimus, qua non sola ipsa ab oratore traia ari,sed oratiolii ornatus causa a seris olent , minores quide artes; ac Nero, que modo comme-rauimus, quaeque ad persectam orationem Ulaiendam Talent, maiora iami oratorIs Opera appellare possumus. qua persecte tractandat 3 oratorie etsi rhetorum praceuptis opua esse fateor , persectaque ipsius oraetorie artis cognitione; tamen rat aetate nostra quentia comparanda frigent studi

non equidem. ideo, quanta cu drilitate, atque fructu haec teneris adolescevribus praeepta tradatur. Dius enim quisque est(quod N inter

123쪽

inter caeterm rationes rana maxime lugetri pania celitis pudeat EoPeura , t non modo ad exercendam oratoriae secutatis arrem , qua ista comparatur, sed ne ad ipsa quidem eius praecepta caenoscenda . atque

percipie da satis sibi temporis assumes itacet lime in tenebris eloquevrtadet re nos, neglecta pene ab omitibus atque contempta, si qui vero adolescentcs propter eius samqceir starem aliquo studio incitati ad eius se scholam contulerunt , salutant quidem it iam ab ipso fere limine, atque ad aliar Im aratium , ac facultatum gmnasia prius a M ut, quam pulcherrimam erusFormam e cerepotuerunt 1 quamF la pexissevi, atqμe attentius essent intuiti, voti d iro quiu miro i sim amore caperentur. Quare qui eius'

124쪽

e,in eo magi, , quod non curus' ura iudicii ut, ex tuis locis, quae topica appellat Itur,argumlita,atque rationes reuere , easdemque apte disponere, disi desit nulla omnino artis est, ad haec er) tractanda ita facilis , rer inuentio es in dispoisitio, cum tralise ipsis uero num ocidis aperis me subibciatur, ut nemo tam esse possit vel ad excogitandum tardus, vel immarnio ad disponendum

iudicio, qui, nis plane plumbeus hir, horum subsidio D. liquid, atque adeo multum p sirificere. Sed quoniam ne inuenisse quidem satis est numiaque disponere, rat orarisi persecha Fir,msi elocutionis lumina acce-d n os ipsem progymnasmatum tractationem a rethorum praeceptis mutuabis ure, quil de elocutione ipsi, atque oratorio numero tradere solent: ut praecipuas illas rhermicae parres Inventionem, Dispositionem atque Elerationem quas, us is i tractantinos breuius hoe proramnasmatum ar

125쪽

dilutur, comemur . 2M essen. Fus procedere, re oratoris tum nomen adit pisci, tum laudem consequi bellat , ijsse eoercuisse, auctore Quintillam , ac suasore, cum ad illa maiora peruenerint, umonopere poenitebit: ex hoc enim quasi igradu od altiora ilia,ac sublinuo-raFacilius ascen AC

126쪽

DE ORIGIN E PRO- GYMNAS M AT V M.

memorat, quida Inuentu es e voluccuod tame Quintilianus quasi parucompertu, atq; exploratu affirmareno audet;illud tame c6cedit;apud ipsum Demetriu multos eloque et studiosos hs se diligeter exercere talis tofi,ut no immerito huius instituti auctor esse videatur .RomanOS Vero, ut alia multa, sic etiam ad formandu oratore, eloquentiaq; Copam randa valent, a Grecis acceperunt, CXtremis L. Crassi temporibus isi dem se exercere coepisse, tumqu*maxime exceluisse Plotiu ipse Cicero auci Or etc. Quibus idem Roman Oca

127쪽

Pret magmata, iam eloquetit parens, sic se clelectari alitum fiteatur, nullum ut diem ab illis vacuum abire permitteret: nullum quo non aliquid commentaretur, ac declamitaret. Quod si minus constat, ex quo primu fonte manarint, Aphthonius tame sophista nobilis, ac declamator insignis eadem in ordinem quendam, artemque redegit,ae Graece conscripsit. Quem nos in iisdem tratandis ordinem seque-mUr, eademque aliquanto susius ad tyronum intelligentiam explicabi

D Hetorica, quae Ars est benedi- cendi, cuius artifex Orator est, quinque omnino partibus constat, Imrentione,Dispositione, Elocutione, Memoria, Pronuntiatione. Inuentio est excogitatio rerum Veram mmaut verisimilium, quae quaestio-

128쪽

nem probabilem reddant. Dispositio est rerum inuentarum in ordine distributio. Elocutio est idoneorum verborum,&sententi arum ad inue-tionem accomodatio. Memoria cst firma orationis perceptio. Prolaianciatio est ex rerum,& verborum dignitate corporis,dc vocis modertio.

Atque ex his quinque partibus tres quidem primae praeceptis praecipue iuuantur,reliquae duae,& si sua quoque praecepta habent,naturq magiS, qua artis sint. Materia vero in qua artifex huius artis versatur, quaestio est. Omnis autem quaestio ad tria causarum genera refertur. Demonstratiuum, Deliberativum,Iudiciale. Demostrativo laus,dc vituperatio: Delibe ratiuo suasio, ac dissuasio; Iudiciali accusatio, ac defensio contin tur. Ad inueniendum igitur quid in unoquoque genere de quaesi ne

proposita dica potat, certa quaed im

129쪽

Pro 'in malasine Ioca Rhetores c6munker designat. ac notant ad disponenda, quae Inueta sint, nonnulla etiam praecepta tradu t. Progy mnasmata igitur hoc pri stant, ut non modo loca comuniter Ostendant, ex quibus erui rationes,& argumenta possint, sed ex uniuersis quae cuique quaestioni magis conueniant,ea notent, & simul quae inde depromantur argumenta, rati nesque disponant; ut mox in pro-- positis patebit exemplis. Ergo prolocas, quae Topica appellant Rhetores , haec esse possunt: nam de Elocutione priuatim disseremus. Sunt autem progymnasmata quatuordecim, Fabula,Narratio, Clitia,

Sententia, Confutatio , ConfirmamtIO , Locus Communis, Laus V

peratio , Comparatio , Ethopoeia, Descriptio,Thesis, Legissatio. Quae si ad tria illa causarum gcnera, quae

Rhetores constituunt, referre ve-

130쪽

Prexere; attam oratoria. ci Iimus; Laus quidem, vituperatio, dc Comparatio ad Demonstrativum genus pertinent: Chria, Sententia, Thesis ad Deliberativum; ad Iud ciale vero Consilitatio, & Confirmatio : quinque reliqua omniu cari sinum generibus communia sunt. De Falisti. cap. S. FAbula est, in qua neque verae, tacem de

neque verisimiles res continentur. Quae cum a Poetis otiginem traxefit, ea tamen saepe Vtuntur Oratores s valet enim tum ad delectandos audientium animo. , tum ad permovendos plurimiam. Nam &fieti sermonis iucunditate reficiun tur auditores , & veritate ipsa, quae eiusmodi narrationi iubest, ad id de quo agitur , impelluntur. Tractatur autem fabi a aut breuiter narratione simplici: aut fusius, cum personis, quae inducuntur infabm

iams