Catonis Disticha moralia : cum scholiis Desiderii Erasmi Roterodami auctoris damnati : omnia opera Erasmi Cavte legenda, tam multa enim insunt correctione digna vt vix omnia expurgari possint

11쪽

Irasci ab re noli. Ne sis morosus. Nam omnino non commoveri, stipitis est, potius ; quam homini S. Neminem irriseris. Est enim arguitientum arrogantis stultitiae Veeste Miserum ne irriseris. - Sic enim quid alti coclices habent, hoc est, Animi vitia rideri merentur : calamitas miseli cordiam me retur potitis, quam nasu in ad uitium dato. Cui dre Oideto. .

Est quideri, aliquando danda pecunia mutuo, sed non quibuslibet; sed reddituris bona fide, si d digitistcssicio , denique ijs , quibus non graveris in dono'

dare.

- itidicio iadesto. Ad imi id vocati . & id olim erat Ossicium praecipuum in amicos, id esse in j ii dici j s.

Convivare raro.

Saep hs vocare ad i convivium , exhaurit substantiam: saepiuς ire ad convivium, sordidurn est. Ad ra- Iius utrumque ficere, humanitatis est. Quod fatis esse domi. Hoc est, non ad voluptatem , sed necessitatem n turae. Pueris septem horis dormisse , satis est.

iusjurandum serva Nim est te haere jurandum quod autem juraris, praestandum est , nisi scelus sit, quod juraris.

12쪽

Vino se tempera. Esto moderatus in vino, vel abstine a vino. Nam adolescenti dare vinum , est oleum igni addere. Pugna pro patria A . '. Pugnandum est, non pro quavis re, sed pro de sensione patriae. Nam , Carum morς , mercede pugnare turpillimum est, & plusquam gladiator utandi Asel temere credider M. Id est , ne facilis sis ad credenda quaevis, quae dicuntur. Tute consule. Π A te ipso pete consilium , qui te tuamque optime ii ostri. Aut. t ὸ consule. Id est , cave a consili jς periculosis , tuta consilia sequere. Nam duplex est lestio.i ι iMeretricem fuge. Litteras disce. AEtas enim prima stuclio litteratum optime coercetur a sortis. 2 id mentiri debe . Turpe in puero ingenuo omne i mendacium. Pla nuder legit, velis pro debeι. & magis arti dc t. t a

Beneficia non sunt conferenda nisi i in bonis, alioqui pereunt. Sed Christiani etiam in inimicos.

Id est , a convicijs tempera , neque carpas vitam alicujus. i Existimationem retine. Bonam famam tuere, ne perdaS: perit enim,fac te,

at non facile sarcitur. A 6 4 Equam

13쪽

ρημm iudiea Id est, non ad lucrum, aut ad gratiam , sed ad re.

gulam aequitati S. Tarentes patientia visce. Ferendi sunt parentes etiam iniquiores. Beneficiy accepti memor esto.

Nam dui pulchrum est oblivisci. Accepti meminisse decet. d pratorum fato. Multa enim disci intur in agendis causis. Consulim es . Id est, calleas scientiam, & morem juris, ut possis

amicis opitulari. . , Utere virtute, Non viribus neque dolo. Iracunaliam tempera. Ante monuit non esse iroscendum sine causa Nunc admonet , justam etiam iram moderandam csse. Trocho lude. ε flem fuge. Trochus convenit pueris. Alea infamis erat,&apud gentiles. Nunc principum lusitis est, immo quorundam etiam deliciae. Nihil eae arbitrio virium feceris. Tyrannicum enim est, respicere quantum possis,

non quantum liceat. Minorem te ne contempseris.

Ne fastidias inferiorem te , quod est elati, non

14쪽

-liena concupissere noli. Esto contentu S tui S. i Coujugem ama. Ut omnium fortunarum sociam. Liberos erudi.

Filios castiga, & institue. Fatere legem , quam Use tuleris. Quam Conditionem praescribis alijs, eadem ut re ipse in aliος. Pauea in convivio loquere. Ut sit alijs etiam loquendi locus. Illud aude , quod jumium ect. Quod turpe factum est , id ne asse stes a g morem libenter ferι o. odium omnibu ς modis fugiendum est. Amor amplectendus, etiamsi quis parum dignus est, qui

redametur, tamen amari te patere.

15쪽

DISTICHORVM

SI Dem ea animus , obis ut carmina dicunt, Hic tibi praecipue sit pura mente colendm.

iri I Ulpi 'existimabat Deum placari victimis pe-i V cuisum, rebusqtie corporeis. Verum cum Deusi piu sit animus, hoc est mens, non corpus, & contentane una est simile gaudere sit miliis, nimirum potissitatu cogendus est puritate mentis-Quin,& hocli e Christiani merito corporeis quibusdam caerimoni js colunt Deum. cum gratissi mus cultus sit animi pictas. Tales enim adoratores siti aerit Pater, qui in spiritu adorent, cuin ipse sit spiritus. Ni illa gratior pietas Dixis, quam si vitam illorum imiteris . hoc est, icterant ana, mansueti dinem , castimoniam. Atqui haec animi si int. Riximus est Deus. Fac quantum potes a corpore te adcucas, & ad illum quantum potes accedas, & gratissimum immoles sacrificium pura me te . Nam vulgus istis manibus ac pedibus ad Saortim accedebat: Tu mentem purga. Hujus sordes Deum ostendunt,

qui videt edi qxiae sunt in animo, non in corpore. Si

Dema

16쪽

Si., hic non dubitantis est . , sed ratiocinantis. Ut carmina. Nam Virgilius in sexto , Deum spiritum ., & mentem vocat. Praecipue. Ut intelligas non da innati cultum corpol alem, sed hunc tamen, ne in phani iii, esse Deo gratissimum. Pliu vigila semper, nec somno dedit m esto. Nam divi urna qui ci vitrys alimenta minittrat. Sensiis est. Cum vita vigilia sit , juxta Plinium , cavendum est, ne maximam vitae partem sonino perda- Iuli S, praesertim cum e somnolapti a vita multa nascamilr, & corporis, & animi. Viri Mem primam esse puta , compescere linguam: Proximis ille Deo, qui sicit ratione tμcore. Prima, id est, summa maximaque virtus est, mode i ari linguam, ne quid temere loquaris. Deus enim qui sapientissimus est , raro loquitur, & non nisi necessi

ria, cum nihil non videat, nihil non i telligat. Itaque proximiis est Deo , qui sapienter, & animi judicio

novit tacere . .

Sperne repugnando, tibi tu contrarim esse Convenit nulli, qui ριum dissidis ipse. inii secum ipse pugnat, nec sibi constat, litie cum aliission venire non potest. Hoc est, qui moribus est inae,.qqalibus, nec ullo cer to vitae instituto, is non est aptus

ad aliorum consuetudi Mem. Φ .

M vitam in ficim hominum , si denique moros: Cum culpes alios , nemo sine crimine vidi it 'ortales aliorum uotant vitia: sua nemo videt, ctisn nullus viiijs careat, si quis Proprius vitam , ac mores excutiat. A 8

17쪽

Qua meitura renci, quam uti sint cara, relinquervi illivi opibm proponi tempore debet. Aliquoties expedit in loco res carissimas abjicete, si periculum afferant: veluti gemmas, & aurum, quo vita sit in tuto r aut voluptates, quo valetudini consulamus. Non enim voluptates spectari debent, sed 3 tilitas. Constans , re ianis, τι res expostulat, e M. Temporibus morti sapiens sine crimine mutat. Pro tompore licet alios atque alios mores sumero, ut modo gravis sis, modo lenis ; hoc est placidus ac re-' missus , pro re, pi oque loco. Vide num legendum sit Iovis, pro lenis, quod magis respondet ad constans: visit senilis. Aliquando persistendum in sententia , aliquando mutandum consilium pro tempore. Porro versus constabit, si legas. Ccnnans, re levis ut re, eumque expostulat, esto. Neque dubitem assii mare , hanc germa iram esse lectionem. Carmen alij emendant: Con Eans, re lenis, sicut νεου postulat, esto. 2 il temere uxori de servis crede querenti. Saepe etenim mulier , quem coniux diligit, odit. Illi id uxoribus ferme peculiare est , ut maritos instigent in servos.Unde monet, ne temere fidem habeant

cumque mones aliquem, nec se velit ipse moneri, Si tibi sit carin , noli demere coeptis. Non satis cst leniter admouere peccantem amicum, urgendus est: insistendum , ut vel improbitate ante

18쪽

LIBER I vineas, si quid erit i quod ad famam illius, aut salu

tem pertiateat. comtra verbosos noli eontendere verbis: Sermo datur clinetis , animi sapientia paucis. Si ctim cot satis agas, non est opus multis verbis : si

cum stulto, frustra contendis; propterea quod stultitia vel busissima sit. Dilige sis alios, vi sis tibi carus amicud, Sis bonus esto bonis, ne te mala damna sequantur. Sic amicis utere , ut ipse tibi sis proximus. Sic alijs benefac, ne tibi ipsi noceas. In priori versu est venusta redditio similium in aetige, & amicis : in secundo

contrariorum,

Rumores fuge , ne incipim novus atictor haberi, am ntilli tacuisse nocet; nocet se loquutum.

Ne quid in vulgus i parseris, propterea quod rumor saepenumero in ejus caput recidit, a quo prosectus est. Si rumor nihil habet pcriculi, tamen nihil nocet siluisse e si quid habet, nocet loquutum esse. Rem tibi promissam certo promittere noli: rara Mes, ideo quia multi multa loquuntur Noli cert5 promittere cuiquam', alieni promissi si adiicia. Quod in te. situm est, id praestare potes : alie nam fidem praestare non potes . Et vulgus hominum ad pullicendum facili inum , in praestando saepe fal

Cum te quis laudat, iudex tum esse merarento. Plus ali s de te, quam tu tibi credere noli.

Ne teipsum a stiuica .aliorum laridatione. , i scd issa

A ipsius

19쪽

ipsius eonscientia. Teipsum interroga qualis sis, & si animus tibi responderit , te longe alium esse quam hic, aut ille te facit, magis credere debes tibi ipsi,

cui notior es, quam alijs. icium asterilia multis narrare mementor

Atque aljs cum tu benefeceris, ipse sisto. Beneficij accepi meminisse oportet , oblivisci dati. Qui dat beneficium, ejus est dissimulare se dedisse, ne commemorando videatur opprobrare. Ejus qui accepit, & passim praedicare, ne videatur ingratus, & im

memor.

ultorum cum facta senex, dicta recenses, Fac tibi Decurrant juveni, quae feceris ipse. Senex qui multa viderunt, & audierunt, multorum dicta factaque solent referre. Sed curandum est , veita nos geramus in juventute, ut in senectute succurrat nobis, non solii in quid alij re iste dixerint, aut fecerint, verum etiam quid nos ipsi. Ne eures, si quis taetro sermone loquaturi.

Conseius ψse i, de se putat omnia dici.

Cum videris quosdam inter se secreto colloqui, ne statim suspiceris eos male de te loqui. Nam id signum est hominis male sibi conscii. Cum fueris felix , qua fiunt adverso, caveto: PYon eodem rurμ respondent ultima primis. In rebus secundis ne quid accidat adversi cavendum est. Solet enim fortuna saepius verti in diversum , 8c laetis initi js addere tristem exitum. Ergo cum res secundae sunt m3xime , uim maxime mωitandum est,

20쪽

zari LIBER I. is quo pacto adversam sortunam feras: ne si inexpectata venerit, & improvilum te oppresserit calamitas, sucin

cumbas.

Cum dubia , s stagilis sit nobis vita tributar

In morte alterim spem tu tibi ponere noli. Legendum esst hoc haeredipetis , & qui testamentis inhiant. Fit enim saepenumero, ut qui mortem alterius expectabat, prior ipse moriatur , etiamsi junior, aut robustior fuerit. Nam ipsa hominis vita stagilis, de incerta res est, & quovis casu abrumpitur. Exiguum munus cum dat tibi pauper amitus, Accipito placide, plene, est laudare memento. Munera sunt aestimanda non scio pretio , sed animo donantis. Ita legimus summos princeps aquam manu cava haustam , & malum oblatum , summa cuti alacritate , perinde ut maximum munus accepisse. ccipito placide, alacri vultu , ut ostendas tibi gra--m esse. Et plene, id est, non malignε, sed candid8, Si prae te seras , pro ex igno munere te multum dein

ib M snfantem nudum cum te natura crearit, 3 vibravertatis onus patienter ferre memento.

l Finii natura nudos produxerit , satis intelligere

ossiimus divitias alienas esse , neque secundum hominis naturam. Si membrum perdis, est fortas, δquod descas, aliquid tui decessit. Sin opes auferuntur aut non contingunt , noli valde cruciari. Siquidem in his, quae vere sunt hominis, nihilo plus habent Reges, quam tu pauper. Vis sche quid vea A io, tuum