장음표시 사용
11쪽
RNET ORIC A. uNon dixi hanc togam,qua sum p mictus: nec is arma, scutum, & gladium huius imperato- ,,
ris: sed quod pacis est insgne &oiij, toga:
contra autem arma, tumultus atque belli: si more poetarum locutus, hoc intelligi voltii: nbellum ac tumultum paci atque otio con .cessurum. Quaere ex familiari tuo Graeco' illo poeta,probabit genus ipsum,& agnoscet: '
neque te nihil sapere mirabitur. Pro Marc. uterq; tropua cum proprijs verbis adiungitur. Semperq; mea consilia pacis 3 togae - γηcia, non belli atq; armorum suerunt aliqua-as do in uno verbo metonymia duplex est. Pro ,, Marcel. Victoriae serccitatem extimescere,,, pro ferocem victoriam, modus est quartus. Et ferocem victoriam, quae faciat victorem ferocem,secundus modus est. Ergo haec motonymiae ubertas est tam latis in causarum. offectorum, subiectorum,ad luctorum campo finibus propagata. CAP. 7. DE IRONIA.
Ironia, est tropus a contrario ad contrarium. ιρον cauillator, simulator, dissimul
tor,illusor,irrisor: sc ρωνυα simulatio, distamulatio , dissimulantia, illuso,irriso dicitur. Hoc proprium est in hoc tropo nomene Valet aute tropus hic,cum ad caetera omnia, tum in primis ad iocandum: in eoq; genere Socratem Cicero author es . Orat. leporedi humanitate caeteris praestitisse.vnde & i se Mρων appellatus est,quod se imperitum fingeret, admirator aliorum, tanquam sapien-
12쪽
tum. Percipiuntur autem ironia, vel rei, vel: pronunciationis, vel utriusque dissensione. Nam si altera, vel utraque disentita verbis, lapparet voci mentem esse contraria. Genera
ironiae si qua sint) dissentaneis diuiduntur. Ironiae libertas magna est in his formulis:
Heus bone vir curastiprobe. Centurioni a pugna absentiam excusanti. quod in castris custodiae causa remansisset:., Non amo dixit Africanus nimium diligentes. Sic cum Lamia deformis interpellaret' odiose, Audiamus inquit C rassiis) pulchel- ' luna puerum. Cum essetam stina: Non potui' nia hi inquit Lamia formam ipte fingere, in- ' genium potui. Tum hic audiamus linquit D Crasi us)disertum. Multd etia arrisum est V ,, henientius. Generis huius est illa simulatio. M libera luna, respiraui. bene habet. Sed δερω- is νειία cotinuata , facit allegoria gratiorem Iti,, Clodium , Integritas tua te seruauit, mihi crede) pudor eripuit, Vita anteacta seruauit. Verr.j.Dum est unde ius ciuile discatur,ado' ' Iesceles ei in disciplinam tradite: mirum est hominis ingenium, mira prudentia. Aen. Egregiam vero laudem,ctstolia ampla refertis ruch pueri tum magnum 2 memorabile nomen, Vina dolo diutini si 'mina victa duorum est. Hic & rei, & vocis si oratio bene proferitur, disiensio inanefesta est.
13쪽
RHETORICA. isbusdam dicitur, ut in his sor muliS, pra temo em mitto. pro Pomp. Sinite hoc loco, Qui-. . xites sicuti poetae solet,qui res Romanas u rihunt. praeterire me nostram calamitatem, quae tanta fuit, ut eam ad aures L. Luculli 'non ε praelio nuncius, sed ex sermone ru- 'mor afferret.8. Aeneid.
suid memori infandas cades' qui facta v. mi
eram' Etio. Aeneid. Quid repetam exulas tr cino in littore classes Luid tempestatum rege iri ventos urentes A folia excitos' aut actum nubibus irim 'Pro Clu. Mitto illam primam libidinis iniu- is riam: mitto nefarias generi nuptias, mitto cupiditate matris est pulsam matrimonio filiam,&c.Nihil de alteris Oppianici nuptij, ''queror: Praetereo qui,deam sibi domum se demi delegit, in qua quotidie superioris vi rari, mortis indicia, & spolia fortunarii vid in
ret.Ironia deniqi est, quae ἀπόρ ατιι negatio in dicitur. Non agam tecum iure sumino: non dicam quod fortasse obtinerem.Verr. I. Nec is
ea dico, quae si dicam, tamen infirmare non ,, possis, &c. Sunt haec & alia in te falsi accus toris signa permulta,& quibus ego nuc utor. Hic, Nec ea dico,Non utor.απορα res simile 'habent. C A P. s. DE METAPHORA. Tropi primum genus adhuc fuit in Metonymia & Ιronia : secundum sequitur 'in Metaphora & Synecdoche. Metaphora is
est, quando ea sinuli sgnificatur simile. Ita- ,, quo
14쪽
ique metaphora est ad unum verbum coirGcta similitudo. Tropus autem nullus est florentior, qua metaphora , nec qui plus luminis asserat orationi: prisertim si ratione supta est, S ad sensus ipsos admouetur, maxime oculorum, qui est sensus acerrimus. Nam . in odor urtanitatis,&mollitudo humanit eis, murmur maris, & dulcedo orationis, sunt ducta a clieris sensibus.Illa vero oculorum multo acriora,quae ponunt pene inconspectu animi, quae cernere.& videre no pocismus. Sed haec omnia plenioribus exemplis melius intelligentur. Nihil est autem in rerum natura,vnde simile duci non possit: in- didemque ideo & metaphora. Pro Sest. Cuius
' ego patrem,Deum atq; parentem statuo for-ον lunae nominisque mei. Hic tanquam Deum ., & parentem intelligis. i. Tusc. Honos alieri artes, Omnesque incenduntur ad studia, gi is ria. Aeneid. .
Spem fronte sirenes, Item, is Magi L irarum fluctuat aestu.
is 2. Orat.Vt sementem feceris, ita mentes ita Brut. Latrant quidam oratores, non loquuntur. In Pisonem, cum de Epicuro voluptatis magistro agitur, Ad illius hanc oration αρο adhinni jt. ' Hi perbole vero & allegoria in metaphoris praecipuam laudem obtinent :&hic vul- so etiam praecipue collocantur: Aiqi ex hyperbolica metaphora oritur mira sublimiatas orationis, cum rebus inanimatis actum
15쪽
quendam & animos damus,ut Arist. it.cap. 3. Rhet. admonuiti deinde Quintil. lib.8.cap.6.
emini. minantur In caelum opuli - Item , Aene.
pro Marcel. parietes, medius fidius C. Ca, iasar,ut mihi videntur,huius curiet tibi gratias agere gestiunt. . Allegoriae multδ sunt hic illustrissimae ' Philip. . Virtus est una altissimis defixa radicibus,quae nunquam vi labefactari potest, ' nunquam dimoueri loco. 3. Catil. Memoria
vestra,Quirites,nostra resalentur, sermoni-.,sbus crescent, literarum monimentis inue - ,, rascent,&corroborabuntur. ver. .Ipse in-i, flammatus scelere,venit in forum: ardebant ,, oculi,totoque ex ore crudelitas em:cabat.Ho- '
Onauis,referent in mare temuirluctus: δ quid agis fortiter occupa
De Orat. Quare Coracem istum vestruiti patiamur nos quidem pullos suos excludeo 're e nido, qui evolent clamatores odiosae molesti.In Pis. Neque tam fui timidus, ut qui 'in maximis turbinibus ac fluctibus Rei p. na uem gubernasIem, fatuamque in portu col. 3Iocasiem, frontis tuae nubeculam, aut colle- is eae tui contaminatum spiritum pertimesce- rem. Alios ego vidi ventos, alias prospexi,, v animo
16쪽
animo procellas: alijs impendentibus per culis non cessi: sed unum me pro omnium salute obtul i. Frontis nubeculam, &coni ' minatum spiritum, hyperbolicam elationa h bent. l
Metaphora igitur eiusmodi fuit: superest
sy necdoche,cum ex parte totum, aut contra significatur.Pars autem est membru vel spe is cies.synecdoche membri est, quando ex in
, bro integrum significatur. Phili p. i. tecte '' ipsa imisera, quani dispari domino quanquaquomodo iste dominus sed tamen quam a ' dispari domino tenebantur. virgil.Aene.I.
Haud aliter puppesi tuae pube is tuorum
a, Prosa mucronem pro gladio , & tectum is pro domo recipiet: non autem puppim pros, naui, nec abietem pro tabellis , ait Quintil. lib.8. cap.6. Allegoria quaedan, hic est. Catil. M i. Nullo me modo posse ijsdem parietibusviis to esse tecum, qui in magno periculo essem, , , quod ijsdem moenibus contineremur. Hic parietes pro domo, moenia pro urbe intera' ligis. Multorum te oculi ct aures non sen-'' tientem,sicut adhuc fecerunt, speculabuntur atque custodient. i. Catil.hic oculi' ci aures, pro oculatis & auri- αν iis hominibu .
17쪽
nificatur genus. Catil. i. Certe verendum no , erat, ne quid hoc parricida ciuium interso iacto, inuidiae mihi in posteritatem redundaret.Sic infinitum numerum dicimus pro ma
gno. Plaut. Se ins tkst eiusmodi proferre.
Or. r. Cuius ex ludo tanquam ex equo Troiano innumeri principes exierunt.Sic numerus singularis pro plurali:quo modo s*pe est in tauio,' manus praelio victor. Georg. . Haud fecit ac patriis acer Ronsaniri in armis. Item Or. i. Quid tam necessariu est, quam ten ere semper arma, quib' tectus esse possis . id est possimus, vel quilibet possit. Allegoria hic est frequentior. Agr. 2.Cum haberet haec Re1publ. Lucinos, Calatinos, cidinos, homines non solum honoribus p puli, rebusque gestis, verum etiam patientia paupertatis ornatos,& tum cum erant Catones,Philippi,La iij quorum sapientiam temperantiamque in publicis priuatisque. λ- rensibus domesticisque rebuo perspexeris: tamen eiusmodi res commissa est nemini. Hic Lucini,Calatini Acini, pro ciuibus h noratis & pauperibus:Catones, Philippi,Laelij, pro sapientibus re temperatis usurpantur. Sed hic Troporum significatio etiam ab Oratore explicatur.Talis in Iuuenale,satyr. a. allegor ia est:
18쪽
Oceanum, quoties aliquid de merίbus audent, Oni curiossimulant, ct Bacchanalia vivunt.' Hic Sauromatas& glacialem Oceanii dixit, 'pro quolibet remotissimo loco, Curios pro temperatis,Bacchanalia pro quolibet inteni perantiae genere. Idem:
Venerem & Martem dixit pro amici 5e natore. sic Ecloga. Alter erit tum Tiphys, ct altera, qua vehat Argo Deleris Heroas,erunt etiam altera bella, Atins iterum a Troia magnus mittetur Achilles. Significat autem gubernatores, ct naues, . &bellatores, & hostilia oppida. Sic Agr. x. .. Hunc Capuae Campano supercilio ac regio.. spiritu cum videremus,Magios,Blossios mishi videbar videre,ac Iubellios. CAP. 1 i. DE SYNEC DOCHE integri. synecdoche totius est,quando ex toto pars fgnificatur:estque integri vel generis: int gri, quando ex integro significatur membrii
Pubulagustassent Troia, Xanthumis bisui. - . Die intelligis & partem pabuli,& partem
Xanthi fluuij,non tota pabula,non totu Xa
Aut ararim Parthus bibet inut Gerinania Tigrim. i. Epist. q. lib. Res vides quomodo se habeat: Orbem terrarum distributis imperiis ardore b.
19쪽
RHETORICA sobello. orbem pro globo, synecdoche est membri pro integro,& orbem pro parte Ombis, est synecdoche contraria integri pro me bro,id est pro imperio Romano. CAP. D.DE SΥNEC DOCHE
generis. synecdoche generis est, quando ex gene- ,, resignificatur specie . pro Mar. Et certὸ in arismis,militum virtus multu iuuat. Virtus pro sortitudine. Hic tropus 3. Tus. explicat . z. Cat. Sine dubio perdidimus hominem , m gnificeq; vicimus. Hominem dicit pro Catia 'lina. Verr.3. Ad quam spe tam perniciosum, 'tam importunum animal reseruetist Animal νη pro bestia dixit Orator. Nec tamen qiualia obet hic audebis , ut dicas pro equ0 quadrupedem,ait Quintilianus.sic Tydides, G P li des,pro Diomede & Achille: sc potia pro Homero aut Virgilio, 'rator pro Demosthene aut Tullio.Sic pluralis pro singulari. Ad Brutum: Nos populo imposuimus, & orato. res visi sumus. G, Allegoria hic etiam frequens est. Catil.i. Exire ex urbe Consul hostem iubet.His generalibus vςrbis,urbe, consul, hostem intolli,
Atque haec de tropis;quorum si praestantiadi excellentia spectetur,longὸ princeps erit metaphora, ironia deinde iuccedet, tertia. erit mςtonymi .postrema synecdoche. Vsus 5 i autem
20쪽
autem etiam frequentissimus est metaph xae. deinde metonymiar,tum synecdoches: r rissimus ironiae. Hanc autem inductionem, octo Ciceronis consulares a Petro Ramo ol seruatae concluserunt. An raecipue tres sp cie , metonymia, metaphora,synecdoche, sae pe colunguntur.In Piso. Vnus ille dies mihi 'quidem instar immortalitatis fuit,ctim Sena- tum egressum vidi populumque Romanum uniuersum, cum ipsa Roma prope conuulsa sedibus suis,ad complectendum conseruato rem suum procedere visa est: quae me ita a ' epit,ut non modo omnium generum , a ta- tum, ordinum viri ac mulieres,omnis sortir- nae ac loci,sed etiam moenia ipsa viderentur, &tecta urbis ac templa laetari. Hic metonymiae sunt, senatus pro senatoribus,Roma pro Romanis: synecdoche, tecta pro aedificijs, moenia pro urbe: metaphorae autem l nae,i exinanimatis & brutis rebus, animatae & actuosae, Procedere, accepit, laetari,praecipuam laudem obtinent. Atque haec prima Rhetoricae elocutionis ὀψοποιια suit. .
CAP. r . QVID FIGURA, ET Vi figura dictionis.
Exposito in tropis primo genere eloci 'ionis,sequitur ut de figura secundo loco dicendum sit. Figura est elocutio, qua orationis habitus a rocta & simplici consuetudine
mutatur.Vt enim tropus', est singularum vocum: sic figura, coniunctarum est: vique V