Orontii Finaei, ... De duodecim caeli domiciliis, & horis inaequalibus, libellus non aspernandus. Vna cum ipsarum domorum, atque inaequalium horarum instrumento, ad latitudinem Parisiensem, hactenus ignota ratione delineato

발행: 1553년

분량: 57페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

11쪽

PRIMA PARS

ordinantur.Vesut ea quae sequitur figura, utcunque demonia strat: in qua circulus ab c d, meridianum repraesentat: recta uero b e horizotem obliquum: Sca e e recta,circula uerticalem,qui rectos cum meridiano causat angu-Ios: recta porro fd et, ipsum imitatur Aequatorem

cuius poli sunt puctah,l. Quilibet

insuper ex JO gradibus uniuscuiusque domus, in minuta sexagenaria solito more distribuitur,instar uidelicet cuiuslibet gradus Zodiaci alteriusve cisculi: idque per circulos magnos, communes itide meridiani & horiZontis Intersectiones pertranseuntes quos positionum appellat circulos. Is autem circulus, qui ex eisdem sectionibus meridiani Sc horizotis, per datae cuiuspiam stellae centrum transire diffinitur, horizon ipsius stellae nuncupatur imo singuli tam primarm supradictarum domorum distinctores,quam etiam subdiuisores circuli,nihil aliud csse uidentur,quam obliqui quidam hori Zotes: ut ex ipsarum domorum calculo fit manifestum: de quo undecimo, duodecimo, atque decimotertio canone primi libri nostrorum C nonum Astronomicorum luculenter expressimus. De collatione harum XII domorum Vniuers,cum

XII signis Zodiaci.

QUEMADMODUM IGITVR ZODIACVs

' circulus,tam ab horizonte, quam ab ipso meridiano circulo bifariam perpetuo diuiditur: haud dissimiliter praedictarum duodecim domorum suprascripto modo distributarum, sex

12쪽

infernum, totidemque supernum occupant hemisphaeriues: sex praeterea ortivam mundi partem,& totide occiduam conspicere uidentur. Vt duo consequenter magni circuli, ad rectos angulos in Zodiaci polis sese inuiccm dirimentes, quatuor ipsius Zodiaci cardines, duo uidelicet aequinoctia, toti-ε demque solstitia notant: sic meridianus Sc horigon, ad rectos itidem sese intersecantes angulos, quatuor Mundi cardines, insignioresue praedictarum domorum angulos, in pr fato circulo uerticali, designare uidentur: utpote, angulum Orientist quem uocant horoscopum occidentis , mediu caeli, atque subterraneum angulum ci dem oppositum: primae uidelicet, quartae, timae,atque decimae domorum initia praefinietes. Habet enim angulus orientis,a quo domus ipsae numerantur, quandam cum sectione uernali si litudine, quae signorum Zodiaci facit exordium:& angulus medij caesi, cum aestiuo solstitio: occidetis uero angulus, cum aequinoctio autumnali atq; subterrancus angulus,cum solstitio brumali. Et proinde,quarta quae est ab ortu ad medium caesi, uernali quartae Zodiaci:& a medio caeli ad occasum comprehcnsa,aestiuae ab occasu autem usque ad subterraneum angulum, autumnali: ab angulo denique subterraneo ad ortum,hycmali eiusde Zodiaci quartς similis esse uidetur. Sex prςterea domus superiores,hoc est,patens occupantes hemisphaerium, borealibus signis Zodiaci: sex uero subterraneas, australibus quodam mo-bo respondere fit manifestum. Adde, quod ueluti quatuor signa ab aequinoctiis, &solstitialibus punctis inchoata, utpote Aries,Canccr,Libra, Capricornus,cardinalia, mobiliaq; dicta sunt:&sequentia quatuor,Taurus uidelicet, Leo, Scorpio, &Aquarius, fixa: cetera uero quatuo utpote Gemini, Virgo,Sagittarius,Pisces, indifferentia, siue comunia, ab ipsis uocitatur Astronomis: Sic inter duodecim domos quae ab ipsis. quatuor angulis, intersectionibusue meridiani de horizontis.

cum ipso uerticali circulo exordiutur, utpote, prima, quarta, septima,atque decima, angulares nucupantur: sequentes Uero quatuor,secuda uidelicet, quinta, octaua& undecima,su cedetes:reliquae uero quatuor,tertia,inqua, sexta, nona, atquα

13쪽

pRIMA PARS

duodecima,cadentes, seu deiectae dictae sunt. In summa, praefatae is domus ipsis Iz Zodiaci signis, multifariam multis. que nominibus congruere, similesque fore uidentur:& a iu-Nmdies. diciariis Astronomis, in plano per linea

meta recta, ut reprςsentatur .

o Quales autem .pprietates ha-ς beant ipsa domorum interstitia, quidue Iillis eristentia

sydera contrahere uideatur, hoc loco declarare,non est o-

per pretium. Confugiendum igitur est , ad quadripartitum, atque centilogium C. Ptolemati Pelusensis,caeterbsque ab illo emanatos Astrologos. aod praefatae Ia domus cailestes, uti supra traditum est, rationabiliter distinguantur,ab auctoritate confirmare.

1 QVANVIS SUPRA DICTARUM DOMO -

rum distributio, cuiuis etiam mediocriter erudito) rationa- Iis,ac imitanda iure uideatur iuuat nihilominus, nonnullo rum in mathematicis,& iudiciaria peritorum Astrologia auctoritate,illam confirmare. Habes igitur inprimis,Claudium Ptolemaeu Peltifensem,& Halyebcn Rodan illius interpretem,aliosque non aspernandos Astrologos, potissimum Arabes,qui ipsius Ptolem aei quadripartitum, atque centilogium sequuti sunt .Idem nanque Ptolemaeus, illiusque sequaces Α-strologi,arcum senudiurnum, atque se nocturnum puncti orientalis 1 subscripta cotinetur figura

Septentrio.

14쪽

DE XII DOMIBUS. 8

orientalis Eclipticae, hoc est, ipsius horoscopi, uel ascendetis, in tres partes inuicem quales diuidebant,& ex Mundi polis, per ipsa diuisionum pucta, & ascendens punctum Ecliptic ,

quinque magnos educebat circulos, qui una cu meridiano uiam uersum caelum in I 2 domos diuidebant, quarum quaslibet

duplum unius horae, hoc est, 3 o gradus Aequatoris comprehendebat. Sed meminisse oportet, hunc C. Ptolem iam Pelu-siensem , c terosque Arabes illius interpretes, sub recto propemodum sphaerae situ habitasse in quo circulus Aequator in

eum concidit uerticalem circulum, qui rectos cum meridiano efficit angulos, ubi praeterea diurnus arcus nocturno sem

per est qualis. Vtebantur propterea Aequatore circulo, non quatenus is erat Aequato ed quoniam pr fati circuli uerticalis fungebatur officio: Mundi quoque polos, ueluti communes meridiani & horizontis intersectiones subrogabant. Circulus preterea qui per ascendens. Eclipticae punctum ducebatur, a recto discrepare non uidebatur horigoteaeuius rei fidem facit, quod ipsarum domorum cuspides, per rectas colligebat ascenssiones. In obliqua igitur sphaera,ubi praefatus. Aequator ab ipso uerticali circulo dissidet, ea domificandi ratio uenit prorsus obseruanda,qualem nuper tibi deseripsimus. Idem p terea C.Ptolem us, septimo capite primi tractatus sui quadripartiti ait, Sola motu diurno similes efficere mutationes, quales per quatuor anni tempora. Eodem itaque modo diui- dendus est uniuersus ambitus ipsius caeli , quo & ipse Zodia cus,seu uia solaris utpote in quartas, & quarta qu libet in tria sisnoruir ue mansionum interstitia. Idem etiam asse rit Albumasar differentia 26 sexti tractatus sui magni intro. ductorij: ostendit enim domorum distinctionem faciendam esse ad imitationem diuisionis ipsius Zodiaci. Habes insu- per Campanum Nouatiensem, uirum in mathematicis suo tempore rarum, ut illius testatur opera:qui 29 capite su sphς ,traditam a nobis domorum distinctionem,ueluti ration lem, atque cςteris probabiliorem, summatim perstringere,aa imitandam esse in quocunque sph K sit fideliter admonere uidetur. Huic etiam astipulatur Ioannes Ragusinus Gazu-

15쪽

PRIMA PARS

Ius,qui de hac domorum confirmatione atque calculo,multa praeclare scripsit ut Regio montanus testatur quae ad manus nostras peruenire nusquam potuerui. Hanc quoque domificandi rationem extolsit plurimum Henricus Bate Ge

manus, in sua Astrolabi) atq; Directorij compositione: inquit

enim capite tertio, Et propter quadam opinionem de domibus, Sc aspectibus,quae fortassis arationibus suis non est penitus exclula, quamuis ab authoribus non exprimatur,&c. Deinde subiungit capite undecimo, ubi domos aequare, dc aspectus dirigere docet: Si uero cuiquam libeat domos co quare, or aspectus dirigere, Sc alia per modum illum, secundum quem imaginamur hemisphaerium diuidi in partes aequales, per magnos circulos traseuntes per ambas sectiones meridiani circuli & horizontis, circulum altitudinis,qui per oriens Moccidens vadit, uniformiter diuidendo: quia forsitan hic modus, aliquibus rationabilis uidetur, dcc. Adde quod bona pars peritoru Astrologorum,eoru potissimum quibus in hac parte fides adhibetur, aspectus planetarum,caeterasque radiorum proiectiones,per gradus aequales dirigere solet, Sc ita so- re dirigenda omnia,passim admonere uidetur: hoc est,per domos inuicem aequales,ut in gradus aequales instar signoru Zodiaci distributas, quales supra descriptimus . Quod plerique

aut ignorantes, aut nolentes intelligere, hos gradus aequales ad solum reserunt Zodiacum: quasi reliquorum circulorum gradus inaequales sint ad inuice, &directiones ipst per ascensiones supra circulos ipsarum domorum distinctores, ueluti supra quosdam horizontes, non absolueretur . Eiuscemodi nanque domorum gradus, aequales praefati nuncuparunt Α-strologi: ad differentiam illorum, qui tum domos, tum illa- Ium partes,sive gradus, inaequaliter diuidunt: quorum opinio,quam irrationalis & reproba fuerit, disserendum consequenter esse uidetur. De irrationali quorundam opinione,qui praefatos circulos in qu acuque sphaerς positione, per Aequatore transire copet luti deq; ipsius opinionis reprobada prorsus ineptitudine.

16쪽

DE XII DOMIBUS. 'QUI IGITUR PRAEFATUM PTO-

lemaeum Pelusiensem, caeterosque tum Aegyptios, tum Α- rabes Astrologos imitari uoluerunt , & ea quae illi tanquam in recta sphaera degentes obseruarunt, datae cuiuis obliquitati sphaerae indifferentor coaptarunt,peccarunt turpiter.Nam cuiuilibet domus partem sursum, partem uero sub horizonte, contra ipsius artis,& omnium Astrologorum prς cepta detrudebant. Quod nonnulli peritiorcs tande animaduertentes Astrologi,circulos ipsos domorum, non per Mundi polos, sed mutuas meridiani & horizontis intersectiones uti supra declaratum est) ducendos esse censuerunt: sed qui trigenos Aequatoris gradus,uelut in recta sphi ra, non autem praefati circuli uerticalis, comprehenderent. V t subscripta fi-h . gura demonstrat: in qua rursum me

ridianus a b c d , Aequator b e d,

illius poli puncta

liquus f eg, Scis 8 uerticalis circulus

qui rectos cu me ridiano facit an is

liqua, ut in figura. Hac igitur domificandi rationeri AbrahamAuenaris alioqui peritus Astrologus suo introduxit tempore: quae tandem aperitioribus reiecta fuit Astrologis,& in suam harmoniam, quam tibi supra descripsimus, fideliter reuocata. Quod Ioanncs Saxonensis Germanus, primus tabularum Alphonsi natum, ac ipsius Alchabith clarus interpres ut caeteros omittam) aperte confirmat. Inquit enim commeto eius partis Alchabitu,cui titulus est,de esse citculli accidentali: Est enim alia imaginatio de domibus, quam tenet Abraha Auz-

17쪽

PRIMA PARS

naris, S imaginatur trasire circulos per diuisiones Aequinoctialis, dc per intersectionem circuli meridiani S horigontis cx parte septentrionis,&c.Deinde subiungit: Ista uia non comuniter tenetur, ideo non curo eam multum explanare.

Eandem nihilominus dudum reiectam opinionem, Ioannes Regiona ontanus,llide germanus,& pro suo tempore, atq; aetate, in mathematicis admodum eruditus,in usum reuocare conatus est: quem omnes sere iuniores Astrologi , sola illius auctoritate suffiitti, leuiter sunt imitati. Inter quos nonnulli , qui uel inuidia, aut philautico furore, ad aliorum insectanda opera propensiores existunt, quam requirat philosophica ne dicam Christiana modestia: meipsum, εἴ alios nonnullos,propterea quod suprascriptam,& a Campano probatam domi ficandi rationem,ueluti fideliorem, caeteris praest re no sne ratione iudicauimus:ineptissimis scriptis,nullis autem rationibus,aut probabilibus argumentis,prouocare non Crubuerunt: quorum exprimere nomina, tantum abest ne illis respodeamus duximus prorsus indignum. Verum ut iis . qui de aliorum scriptis, citra inuidiam, uel affectum, iudicare consuevcrut,satis hac in parte faciamus: imbecillitatem ipsius opinionis Regio montanae , ab studio contradicendi potius, quam a ratione subortam, hoc loco declarare duximus operaepretiu. In primis itaque,domus horizonti uiciniores minores erunt caeteris: quae aute propiores, meridiano tanto maiores: tantoque magis inuicem magnitudine discrepantes, quanto sphaera obliquiorem fuerit adepta positionem: quod& de ipsarum partibus,pendenter erit iudicandum. Non po-tcrunt igitur radiorum in terram, aut alibi proiectorum an guli, & proinde neque illorum uires, atque potestates, sub rationali differentia, seu discreta mensura discerni: quod per ipsam prius enarratam domorum constitutionem, etiam in quacunque sphaerae positione, indiffereter obseruatur,quemadmodum radicalis ipsarum domoru origo uidetur exoptare. In hunc enim finem eiuscemodi caesi domicilia excogit xunt Astronom i.utpaulati ni clauatis syderibus, aut sub ho--onte depres is,iplumve meridianum circulum ad motum

Vniuersi

18쪽

DE XII DOMIBVS. Ic

Vniuersi praeterlapsis,sensibiliter immutata praedictorum sy-derum irradiatio, certis quibusdam, ac inuicem aequalibus ut de annua Solis in Zodiaco reuolutione dictum eiu discernerentur interuallis. Quisnam propterea in tota unquam uidit sphaeralium circulorum harmonia, ut magnus aliquis

circulus per alios circulos in suas partes diuidatur, quam eos qui per proprios illorum polos incedunt: & uersa uice, magnos itidem circulos per datos emitti polos, nisi in gratiam re relationem illius circuli,cuius sunt poli Quemadmodum enim Zodiacus inra signa,& signum quodlibet inso gradus,per circulos magnos e propriis pollis egredientes diuiditur:& Aequator per eos circulos,qui per suos,hoc est, Mundi

polos Incedunt: meridianus autem per eos itidem circulos,

qui ex mutuis hori rotis, & ipsius uerticalis circuli, qui rcchos cum utroque facit angulos, prodeunt intersectionibus, quae ipsius meridiani sunt poli: horizon denique per circulos uerticales,qui ex illius polis, utpote uertice, Sc opposito puncto demittuntur: Haud aliter prςfatum uerticalem circulum,meridiano Sc. horizonti orthogonum, per eos circulus magnos pendenter diuidere est opera retium, qui eX eius polis, hoc est, mutuis horizontis cum meridiano sectionibus prodire diffiniuntur, cuiusmodi sunt ipsarum domorum distributo res circuli. Omnium insuper magnorum circulorum sese inuicem secantium interualla, per eum semper dimetiuntur circulum,qui inter utrasque dictorum circulorum uelut inter suos polos laequi distat intersectiones. Haec igitur renouata domificandi ratio, quam tantopere iuniores insequuntur Astrologi,omnibus modis relicienda est,ia descripta a nobiscum Campano ubique locorum obseruanda: ni uolucris artem ipsam,& uniuersam sphaeralium circulorum harmonia, atque insigniorum Astrologorum praecepta funditus euertere, M salsum uero obstinate praeserre. . Solutio argumentorum Regiomontanorum, aduersus Campanum,& eos proinde qui illius sequuntur opinionem.

19쪽

PRIMA PARS QUANQUAM AUTEM PRODUCTA A

Regiomontano contra Campanum, illiusque probantes opinionem argumenta,in proprium authorem retorqueri uel facile possint: placet nihilominus,eorundem argumentorum imbecillitatem obiter perstringere. Accusat itaque primum Regi Omontanus ipsum Campanum,quod domorum distinctiones in eo dimetiatur circulo utpote uerticali qui prorsus imaginarius,nulliusque potestatis esse uidetur: Quasi Aequator circulus non fuerit abstractiva cogitatione delineatus, de uirtutem aliquam ex seipso tribuat syderibus. Cum apertum si siueram domorum distributionem, eum tantum sibi uendicare circulum,qui regularem quandam,ac sensibiliter per singulas domos immutatam radiorum proiectionervi in quavis sphaerae positione apth distinguat: quod solus uerticalis uidetur emcere circulus, inter utrasque meridiani & horizontis intersectiones collocatus. Nec facit ad rem ipsam, facilis,aut dissicili ab ipso Campano,uel G azu lo,aut alio quouis traditus domificandi calculus. Ex qua cnm logica subinscrtur: hie non exacte supputandi rationem expressit,ergo proposita domorum designatio reiicienda est. Multa enim sunt uera, atq; certa,quae nihilominus calculo uidentur esse dissicillima. Arguere praeterea,quod longe maior arcus Eclipticae in una domorum includatur, quam in alia, est aperte cauillari: clim idem in primis iuxta Regi Omontanum domi ficandi modum de necessitate contingat,atque in maiori praedictorum arcuum differentia,propter ipsarum domorum inςqualitatem . Sed hoc, nihil ad rem faccre uidetur: cum ita syderum altitudo, siue deprcssio ad hoIizontem relata circulum con syderanda sit, quae ad diurnum motum Universi radiorum angulos,& proinde uires sydorum sensibiliter immutet. Secus foret,uba praefatae domus iuxta prima illarum diuisionem, in ipsa desumerentur Ecliptica. Qui autem arguunt Regio montani auctoritatem,propter eam quae in illo fuit cruditionem,caeteris omnibus esse praeferendam, multis iniuriam faciunt, nedum ipsi Campano, qui fuit suo tempore doetissimus, ut pcr eum uersa, atque conscripta testantur opera. Non. Diuiti eo by COOste

20쪽

Non erat igitur adeo friuolis allegationibus, tam apertis rea nitendum argumentis, quibus praefata domi ficandi ratio, caeteris praestare conuincitur. Qua dum imitandam esse obiter admoneremus, nemincm propterea in nostram sententiam adstringere nitebamumetsi cuipiam minus placuisse uisus sum, in illius situm erat arbitrio, quam uellet opinionem in suum usum reuocare.Nemo quoque iudicium,aut libertatem,seu rerum cognitionem, a nobis auferre poterit: ut eam quam probabiliorem, dc rationibus sustultam videmus opinionem, insequendam fore non consulamus. Sed de his satis si quae autem aliae introductae fuerint domificandi traditio nes , indignae sunt, quae recitentur: tantum abest ne in certamen cum ipsis uenianzAstrologis.

Vt ipse XI I domorum in Ecliptica factis distinctiones, dato

quovis tempore, de oblata sphaerae positione colligi debeat.

ἡ RELIQUUM EST, PAUCIS ADMONE

re qualiter ascendens Eclipticae punctum,una cum caeteris domiciliorum cardinibus,ad datum quodcuque tempus,& oblatam poli borealis exaltationem colligi uel facile possint. Id autem ascensionum tum rectarum , tum obliquarum absoluendum est beneficio Ipsi namque domorum distinistores circuli, obliqui quidam esse uidentur horizontes: excepto meridiano,qui rectum horizontem imitatur, utpote,qui per Mudi polos transire di finiatur. Tria itaque huic negocio praenoscenda uidentur. obliquitas in primis ipsius dati horizontis, hoc est,quantum super illum alter Mundi polorum exaltetur: Id autem ex secunda parte ter in capitis libri quinti nostrae Cosmographiae seu mundanae sphaerae,uel decimo canone primi libri nostrorum Canonum astronomicorum quos recens edidimus.) dignosci uel facile poteri t. Supputandum est praeterea, quatum idem Mundi polus, super unumquem quereliquorum circulorum praefata caeli domicilia designantium extollatur: Quod ex undccimo canone ipsius praeallegati libri prima,colligere non est difficile, M simul praeuidere

SEARCH

MENU NAVIGATION