장음표시 사용
281쪽
Lill R. De Prissanain aqua hordei Aratum. cap. I s.
t X hordeo Achilleio ab Hippocrate. 3. de morbis& Aristophane vocato hoc est magno , &optimo, ut in linguis exponit Galenus, atq ue etiam Theophrastus.3. de communis plant. cap. ij. 8. de hist. cap. .apud veteres Graecos,& Latinos primo factos inuenio panes quamqua Athenaeus hunc panem deterrimum omnium hordeaceorum facit Graccis olim in maximo precio habitos. Romanis uero, ut Plinius lib. I 8. resertdamnatos,ob id seruis,& gladiatoribus aledis destinatos; Hos panes μαζαν apud Veteres, & praesertim Hippocratem fuisse puto, & si Erotianus Maram apud Hippocratem factam putet ex omni farina cum Oximelle,aut posca,aut mulsa,aut aqua. Far quoq. elficiebatur atq. id erat hordeum incisum, quod etiam in usu habebatur, pracsertim alendis cohortalibus auibus, ut habemus apud Columellam lib.8.Cap. . s. I I .atq. Palladiulib. I .cap.28.Fiebat,& farina, quae aquae cocta plus appellabatur,& interdum lacte miscebatur. quemadmodum meminit Galenus lib.de attenuante viet.cap. 6. De
hac scribit Plinius eam Graecis ignotam fuisse,cisciebatur quoque polentaα λφιως a Graecis nuncupata,quam Plinius auctor est Romanis olim ignotam, apud Graecos vero celebratam extitisse, nepc qua ipsi milites suos alerent in hoc a Romanis damnati. Constabat haec u riis modis, sed laudatissima ex reccnti hordeo modice
frixo, deinde molis fracto, & post aqua perfuso, ac cincto. Fiebat praeterea piissana, quaqua piissanam etiam ex oryza & tritico seri consueuisse memorant Hora litas. 2.ser.Galenus I. de alim. faciat.& Plinius lib. 18. Fiebat ultimo aqua,de qua apud Arabas Auicciana Aue mena,& alios celebris est mentio,quamqua sub nomine
quae hordei ptisanam quoq. complectantur Arabes
282쪽
Q V A R T v s. I 2 Iapud graecos vero,&latinos, nunquam sere habeatur mentio aquae hordci nisi sub nomine cremoris piissanae. Igitur alijs omissis de ptissana, & aqua ordei verba faciam, quoniam de his medici in primis agunt. Ptissanam inuenio apud graecos atq. latinos scriptores fuisse nomen rebus multis commune. Nam primo Oinniastu me tacea deglubata, ac pistillis decorticata piissanae appellatione, vocata inuenio, ἀπο του πΓαριν, quod est pinsere, vel decorticare; sic enim legimus apud Galenur.de alim. facult. 6.& 9.ptissanam ex chondro, quae erat speciesZeae, ἱκοκκοο nec non triticeam,de qua etiahabetur mentio apud Hippocratem,in lib. Me πα Θων,
qui maior de morbis apud Herotianum inseribitur, &Aristololem primo prolγ',38. Plinius autem lib. I 8.cap. a , mentionem facit plisianae oryzae, de qua loquens Horatius a. ser. dixit vas piissanarium DryZae. Columclla quoq. lib. a. cap. 7. videtur demonstrasse, quod eκ semine quoq. lini,sicut ex hordeo fieret piissana. Dicebatur secundo piissana,de omnibus his non seiuna erudis,& deglubatis,sed etiam coctis aqua veluti monstrat Plinius loco citato , & Galenus 8. meth. & 7. cap. 6. ubi docet parandum esse chondrum coctum instarptissanae. Tertio dicebatur proprie de hordeo, vel decorticato solum, ara. deglubato, sicut monstrare videtur Pollux, de quo Martialem locutum puto, quandor i. lib. scripsit in Panicum.
Frmmentum milium, ptissanam,faba q.solebas vendere.
Et de quo loquitur Constantinus lib. II. ubi pro curatione doloris capitis boum laudat piissanam crudam, vel etiam de hordeo decocto. Ptissan vero ex hordeo decocto apud Galenum lib. de ptissana ita priciebatur:
hordeum mundatum, secorticatum,integrum non c6 tussim,ut monet Galenus loco citato,& Averroes s.colleα3i in aquae purissimae ponebatur Io. partibus,
283쪽
ginetam lib. I. cap. 78.quindecim,atq. sic ad ignem maxime ebulliebatur quous'. hordeum intumesceret, deinde ad lentum ignem coquebatur,quous'. totum hordeum colliquesceret,atq. aqua illa succuleta euaderet. Sim. ptissana simpliciter,ptissana hordei,ptissana tota, ptistana non colata apud veteres appellabatur; quemadmodum scribit Gal. I. de acut. 26. 28. I. de alim. ubi etiam dicit coquos saepe consueuisse piissana haud tantum coquere, quantum erat necesse. Quod si haec piissana percolabatur sacculo, vel stamine, ita ut pars succulenta remaneret, terrestrior uero, & lignosior abhceretur iam non amplius sic vocabatur sed ptisana citata, vel ἡ-rii: idest succus piissanae nuncupabatur, ita quod apud Galenum duplex tantum erat missana hordeacea, non colata, siue tota: & colata, vel su
cus hordei hordeatam uocant Itali) & haec e illa aqua hordei, in quam dicit Avicennas ingredi de corpore hordei. Est tamen sciendum, ut habemus a Galeno in lib. de ptissana, & ab Avicenna sen. I. quarti . Veteres quando in ptistana requirebant uim abster riam coniueuisse eam parare ex hordeo non decorticato, quod docet Gal. lib. de ptissana, & I. de alim. Dcult. cap. 9.Atq. de huiusmodi piissana loquitur Plinius lib. aa. - cap. 23. ubi dicit. Ptissanae, quae ex hordeo fit, laudes uno volumine condidit Hipp. quae nunc omnes in Alicam transeunt, contra quanto innocentior est halica. Hipp. tantum sorbitionis gratia laudauit, quoniam lubrica ex facili haurirctur, quoniam sitim arceret, 'umniam in aluo non intumesceret, quoniam facile read retur,& assuetis hic cibus in febre bis die posset dari, tatum remotus ab istis diatri tarios a Galeno damnatos, qualis fuit Thessalus intelligit qui medicinam fame exercent. De hac eadem loquitur Galenus, quando
284쪽
Mipp. commendationem piissanae, quam habet 1. de actit. 28.& per totum librum exponit. Condiebatur autem piissana varijs modis,modo aceto,pipere,melle, sapa,cimino,amV. modo alijs; pessimus omnium iudicabatur ille; quando parum coquebatur, & sapa, vel merule,& cimino miscebatur,potius ait Gal. I. de fac. alim.
cap. 9. cyceon appellandus, crat enim cyceon,ut n eat Erotian us, potio farinae commixta, vel,ut Gal. d ceto. Epid. com. 6. tex. I. Homerum ac Hippocratem
usurpasse,mixtio cibi & potus: nec non polentae, & vini quam piis sana; de qua locutum puto Hesychium, quando piissanam dixit esse Cyceonem, & etiam ApDcium opsodaedalum in A. ubi condituram piissanae recenset. Nos certe melius eam lacte seminum melonum,
vel amygd. dulcium,& saccaro condimus. Praeter hac piissana apud latinos, & arabas fiebat aqua, ex hordeo tam decorticato, quam no decorticato, & est illa in qua dicit Avicennas nil de corpore hordei ingredi. Accipiebatur pars una hordei electi,& emundati,aquae partes et O. ac bulliantur quousq. pars quinta remaneret, deinde colabatur atq. exprimebatur; abiecto hordeo sola aqua expressa reseruabatur pro usu. Hanc Celsus cremorem piissanae dixit libro 3 . capit. 7. & alio in loco,ubi inuicem vini cremorem piissanae dat. Vnde patet omnes Galeni interpretes hallucinatos, ubi χυλο, ἡμιένης transferunt cremorem piissanae cum transscrre deberent succum,quoniam cremor ptistanae
apud latinos est aqua hordei expressa.non succus ipsius substantiae hordei, ut apud Galenum. Nec me latet apud Arabas extitisse diuersas mensuras in facienda qua hac, quando Avicennas, Mesues,& Averroes praedictam mostrarunt.Auenzoar uero,& Halliabas aliam. Sed hoc euenit pro ut magis, uel minus nutrientem, ac
refrigerantem eam reddere studebant. Itaque si quando
285쪽
do placebit parare hanc aquam pro aegrotis, eamq. magis nutrire optabitur,curandum erit, ut multa posetio hordei apponatur, ueluti Octaua,aut decima,ac inultum bulliat ; sin magis curae erit refrigeratio dii paucior crit hordei portio, ut uicesima, alq. non tamdiu bullietur. Ceterum quam ex farina hordei aova coctam fieri consueuisse monet Avicenna, non uiueo in usu fuisse apud Graecos,puto tamen ipsam Latinos habuisse,ata, hanc fuisse eam, quae Romae publice uendebatur , sub nomine polentae, de qua etiam mentio est apud Gal. i. de ali. facul.9. & lib. de atten. uict. 6. quaquam etia fieri potest, ut 'tissana ap ipellaretur, quam ex pluribus rei in bus, ut tritico Oryga para il l . . . . consueuisse iam di i l
286쪽
Nunc primum Graece,& Latine edita.
287쪽
288쪽
X quo inter tu praeclarissimos huiuscevm si' professores, ut ego quos
cooptarer a uobis, dignus habitus su , i emper cogitaui, ut animi meigratitudinem aliquando apud uos te
tam facerem sed hactenus nihil mihi conti it cuius persectae conditiones plane vota mea explere visae sint. Ne tamen quod occasonis inopia o me ingratitudine potius factum putetis, aliquod velutiproh mis uturarum mearum erga vos actionum tradere sa- tui, non quod vesbis in me maximis benefici,s hoc testimonio ulla ex parte re fonsurum me confidam, sedur ex huiuscemodi exiguis rebus quam voluntatem geram, se id aliquam do praestaturus bintelligatis. Etenim cum tibros quatuor variarum in medicina lectionum a me olim Romae collactos edere a multis. qui gymnasticam meam anno elapso editam, magnoq. eruditorum applausu receptam hiemes idem his uenturum sperant, coactus effeta moremque ex auditortibus meis plurimi. qui obnixe peterent,ut illis quam manuscriptam haberem Aleuandri illius Tralliani summi medici de Lumbricis episeolam Graecam, mulatque Latinam nec non aliqua ex plurimis quae feci de rebus medicis resonsis coniungerem , non potui omni ex parte deesse ise, qui a me iure quodam omnia exigere videntur. itaque responsis in aliud
rempus dimissis, vinolam sub vestris nominibus publicam I a dam
289쪽
Eam curaui ersuasum habens hac nuncupatione non par ancuritatis illi accessurum esse. Eud nam ess Alexamisi episeolaprimo iudicat codicis Vaticani a quo illam accepi, metustas, deindescribodi modus,atque orationis character,psremo Arabum scriptorum sides, qui cum quaedam,quae solum in hac epistola reperiuntur,eopacto citent, o res Tralliani consueverun sane videntur ipsam veluti illius genu, nam agnouisse. Vesrum igitur erit hanc qualemcunque alicriter suscipere, torque s Deus dabis P certo in aera a me expectare. Valete Paraui, Kal. Nouembris. M D LXX.