장음표시 사용
271쪽
sem per vere solia ficus sint talia, ad credendum impebior Plutarchi locum mendosum esse, atq. ita restituendum ἰα ικιω-δες θέρος ἀραχνίων α ληθει προδηλοῦν,
quo'. pertinet quod a Strabone memoriae mandatum est lib. Gcogr. 3. Hispanis haud esse peculiarem muscarum multitudinem,quam sacpe consequi pestis consueuit,ut Romani interdum,in Cantabria aliquos sint constituere coacti,qui muscas venarentur,& secundum me sura capturae mercedem acciperent. Nam p tius siue muscarum,quam miων, seue murium quemas
modum legunt alij,ibi scribendum esse ut credam,facit Plutarchi auctoritas, cum muscae araneis sint simili res,& ratio, quod mures gignantur a sicca putredine, quae aerem non colaminat. Accedit Plinij auctoritas, qui lib. Io. cap. 27. scribit Elaeos Myagrum Deum muscarum inuocare consueuisse ipsarum multitudine pestem afferente. Est & apud Laertium in Empedocle, historia a Timaeo excepta,& a Suda rcpetita, quod se, licet Empedocles Etesijs aliquando vehementer flantubus adeo, ut fruges corrumperent excoriari asinos ius sit, facti'. viribus eos collibus, & montium verticibus admoueri ad cohibendos flatus,cessantibusq. ventis ab euetu rei κκωλυσάνεμο vocatum esse. Haec historia quoniam parum fide multis digna videtur,ea sane veri umiliorem existimo, qua Plutarchus in lib. et πολυηπαγ μοσωυης narrat his verbis, ὀ gi φυσιάζ. Ε'μπεδοκλῶς ορῶν
Videlicet ympedoclem cum animaduertisset grauem quendam, & pestiferum austrum per montis scissuram in campos, mitti obstructa ea pestem a loco auertisse. Quid porro esset ἄπνουο Empedoclis, quo ille ut Lae rius di Sudas narrat,dicebat nominem sine pulsu &spiratione
272쪽
V A1R T V s. II 6 ratione triginta dies seruari,a quoquam explicatum no inuenio. Galenus sane lib. 6. de locis affere cap. I. meminit Heraclidis Potici libri,qui απνους inscriptus erat, ubi is, ut videre c,affectioncs explanabat, quibus aegri absq. respiratione pulsu, aliove ullo motu reddebatur.
In hoc itaq. libro forsan ab Heraclide monstratum est, quid fuerit, nunquid medicamen ,an potius vieso existimo) morbus.uteri praesecatio vocatus, vel ipsi similis. Quicquid sit hoc certum puto apud Laertium non Am νουν igitur HeraclitusJ se is HeraclidesJ nec, fabs'. strepitu aut putrefactioneJ sed absq. spiratione, Ex S dan Galeno esse legendum; apud quem eundem Heraclidem, cuius Laertius meminit, significari opinor. Quamquam etiam ubi Sudas habet άσιτον ,& Laertius M ιτον, legendum Απυκτον, ex Galeno in loco citato
certum habeam. Plinii locus emendatus,Hippocratis locus a Plinio citatus,
Pponam loci Pliniani non inutilem emendatio i nem in quo explicando mirum est Hermolaum Barbarum doctissimum adeo insigniter dormitasse lib. n. I 6. cap. 2 o. sic in omnibus fere codicibus scriptum reperitur. Harum generi non decidui, oleae, palmae,lauro, myrto,cupresib,pinis,ederae, rhododendro,& quamuis herba dicatur sabina rhododendrum, Vt nomine apparet a graecis venit, Alij nerion vocat ut,
alij rhododapnnon sempiternum fronderosae similit dine caulibus fruticosum. Putauit Barbarus Oaodode-drum a Plinio herbam sabinam dici,quod sane a veritate longe alienum est,quando rhododendrum,& sabina multum disserunt,ipseq. Plinius lib. a . cap. II. dicit rhododendron tempore suo nome latinum no inuenisse,quam
273쪽
vocavit. Itaq. sic Plinianus contextus restituendus est
hederae, rhododendro,& quamuis herba dicatur ) Ω-
binae. Rhododendrum ut nomine apparet, a Graecis venit.Nam Plinius vult dicore etiam sabinae non decia:
dere solia &quia de arboribus erat sibi sermo, iccirco addit ea verba quamuis herba dicatur deinde peti
quitur rhododendi i tractationem. Hunc vero locum etiam Melchior Guilladinus herbariae rei,omnis l. cruditionis vir peritissimus,lta ante me restituerat. Vt mi, hi carior,& certior esse debeat emendatio, quia in ea dem cum uiro acri iudicio praedito sententiam sori
na quadam inciderim. Ad naec Plinius lib. 38 cap. mscribit Hippocratem tradidisse non prandentium eXta celerius senescere, uerum id remedijs non epulis ceci mnisse,quod multo utilissima sit temperatia in cibis. Hipi pocratis similem sententiam nullibi adhuc inuenire mini licuit, nisi in a. acutorum morborum uictus lib. ubi scriptum est eos,qui prandere consueuerunt,si prandia demiserint imbecillos fieri, iqna uos praecordioru d loribus torqueri,ac ueluti suspesa uisi era gerere, quod etiam in libro de ueteri medicina fusius dixit. Quem locum si Plinius nobis indicare uoluit, aliter quam sec
rit Barbarus cius uerba erunt interpretanda, quod scilicet pradiu intermissiim uoluerit Hippocrates secunda Pliniu ijs nocuisse, quia morbis detinebatur,& curationis gratia temperate uiuebant; non autem iis, qui ual tudine fruebantur, ac inter epulas quotidie uerlaba tur,quibus alioquin utile erat a prandio abstinere cum lautissime sere semper coenarent. Nisi magis placeat quemadmodum in lib. artis ueteris scriptum est dic re. Aliis prandium conducere ob necemtatem, quia si non prandeant offenduntur, & non his qui aut ob u luptate, aut ob aliquem alium casum alierutra faciut.:
274쪽
Loes Hipp. restituti,ct collati Lucretio Arim locus restitutus, ct alter dessensus. cap. 16.
N principio eius Hippocratis libri,qui
inscribitur,l, haec legii latur verba. - Αγώ σου αν-
εοντος, idest viri semen ab omni humore corpori in existente proficiscitur, quae non paucam eruilitis multis diis cultatem peperere, non satis intelligentibus quomodo a quolibet humido secornatur semen: sed cum ipse legerim in vetustissimo Vaticani codice non α νο παντ υχου, sed ανο παντος - idest,non ab omni humore, sed ab omni sana corporis parte:ita restituendum locum,atq. omnem ambiguitatem tollendam putaui, ratio est,quoniam in serius Hipp. non tantum ab omni humore,veru metiam a solidis, & mollibus partibus, tandemq. ab uni uerso corpore semen emanare scribit. Ad haec Arist. i. degen. anim. cap. II. ubi aduersus Hipp. non paruam habet de semine disputationem monstrat
eius lententiam fuisse quod etiam alibi Hipp. sensisse
reperituo seme tantum a partibus integris no mancis, atq. deprauatis proficisci, argumento, quod claudi quaquam hoc non semper fieri vult Hipp.) ex claudis nascantur,quoniam a partibus vitiatis semen non duc tur. Hipp. autem opinionem etsi Ari stoteles ibi euertere omni studio contendat,eam tame aliquado in Prob. secutus videtur,sicuti I .sect. quando reddens caussam cur venere utentes resoluunturam. debiliores redduntur, idem ait quod Hipp. quoniam scilicet ex uniuerso corpore semen profluit,& paucum ex multo nutrimen
λο - του ς εατος, ut ego posse legi puto, siue quod in 13. prob. ait quoniam semen paruum quid existes magnam vim habet, si quidem ex multo paucum cossatur ,
275쪽
Theophrastus s de caussis. Pli. cap. 7. scribit viti si medulla extrahatur,vuas absq. acinis fieri, atq. eum euentum illis favere,qui semen ab omni corporis parte duci Dutant,eandem Hipp. sententiam vel xiii antiquam habuit Lucretius in q. nisce carminibus
Ex homine humanam semen ciet ma hominum Hiscuod simul atq. suis eiectum sedibus exit
Ter membra, alq. artus decedit corpore toto In loca conuemens nemorum certa
an eodem Hipp. de genitura libro haec scripta inuenti
ι πλειονα δεχ νονοάνηρ , id est, multo minus in concubitu delectatur 1bemina, quam vir , pluri aute tempore Vir. Sed postrema in manuscripto antiquo leguntur, πλει να AZονονη οανηρ,videlicet muliere minus in coitu uiro
adelectari, sed diutius ipso perdurare in Uluptate, tu lverissimum esse ea ratio pei suadet, quonia vir calidior quicquid senserit Parmenides muliere existens uelociores motus obtinet , quorum merito ardentius & cibitus desideria sua terminat ; mulier uero ut est frigidior ad cuneta,atq. tardior, sic in uoluptate finienda frigidiuscule se habet, ac perdurat magis Ad Mes.Salina prostitutae libidinis foemina satis aperte declarauit, quae dc si centies in die uiro sese commiscuerat,potius tame de lassatam, quam satiatam se praedicabat. Ad hoc item allusisse potuit Tiresias ille, qui iudex eledius ad decernedum Iouis ne,an Iunonis maior esset in concubitu voluptas,sententiam tulit,uiros ardentius mulieres pertis nactus, amare, atq. concumbere. Sic namq. Arabum
opinio est intelligenda,quando maiore mulieri, quam viro voluptatem tribuunt: scribit ibidem Hippocrates, ex quacunq. corporis uiri parte plus prodierit in gen, tu ram,quam mulieris; quod partus ille magis patri ad-siuilabitur: Undecunq. vero a corpore mulieris plus
276쪽
Q V A R iΥ-v s. r i gvenerit,mulieri similior euadet. Quam sententiam, si cui & quamplurimas eius libri alias Lucretius, qui primus rerum naturas Romana linpua explanavit,ac plurima ab Epicuro, Democrito, & Hippocrate mutuatus est hisce versibus explicuit.
Semper enim partus duplici de semine constat,s . q. Hrisii rite est magis id quodcunq. creatur , rinus habet plus dirae aequa quod cernere possis, Sive mirum subola siue es muliebris origo.
Porro in lib. de natura pueri, quem esse ueluti partem quandam libri de genitura facile ex fine unius, & ait rius principio colli itur,striptum est, Mo - γατρὶ
λυνὰ Vbi cum obscurum sit quid sibi uelit, μη συγγενες clarum euadet si quemadmodum in manu scripto anti quo legitur,in hunc modum restituatur, α,1 ς ἐονσῆ-κα ρ ι, qui enim morbi a familiaribus pue
perio perturbationibus ualde diuersi contingunt lethales fere sunt, quod necessarium sit aliquam masna adesse caussam,quae morbii inducat,nec a naturalibus purgationibus uincatur,q uaeve& purgationum molestiis,& partus laboribus adiecta malorum prauam societat εgignat. Addam hanc coronidem , illud euenisse libro de natura pueri,quod multis aliis Hippocratis comm εtarijs cotipit,qui trasmutati, imminuti, atq. aucti sunt, uel prioribus ἰllis seculis, quando circa libros homines negligentiores erant,uel quando Hadriano imperantea Capitone,& Dioscoride in unum collecti sunt. Nam praedicto libro apud me compertum est totam cam partem importune interserta fui sse, ubi Iongo sermone de caussis disseritur, quibus terra, & aquae nonnullae hieme calent, aestate frigent;quandoquidem ne l. praesenti materiae quicquam fere conuenit, nec ullo modo ei
disputationi aptari potest, quam de augumento planta G g a rum
277쪽
rumta in supernis,quam in infernis partibus instituit. Itaq. uidebunt eruditi an tota ea tractatio sit ex eo loco tollenda , alq. in librum de aer aq. transferenda in ea scilicet partem,quae olim lib. de uulneribus capitis male interiecta conspiciebatur, Athenaeus 7. Dipnos refert Aristotelem in lib. objκαν scripsisse piscem asebium solum inter animalia cor in uentriculo habere:quarem ex anatome falsam esse probare conati sunt Rondeletius,& Salvianus. Ego autem cum intelligam hoc fieri non posse,ut cor ibi sit, ubi cibi coquuntur, Philos, phum adeo stupidum fuisse, ut hoc uerum putaret, nunquam crediderim; iccirco si id unquam scripsit Arist teles,nil aliud significare uoluit, quam immensam eius animalis voracitate, magnamq. stomachi respectu cordis amplitudinem ; sicuti namq. eos qui uentrem sere non habent prominetem dicimus in dorso illum ger re: similiter piscem qui magnum stomachum haberet, cor pusillum,dixit Aristotelescor in uentre habere. Clemens Alex. a. Paedagogi cap. I ..uoraces inquit, & e qui mentem in uentre in diunt assimilari asino pisci, quem Aristoteles dicit,solum ex alijs animalibus cor in uentre habere.
Quoties ueteres in die manducarent. cap. 17.
Nier doctos diu fuit no parua quaestio semel ne
i in die talum,an saepius veteres manducarent.M.
Antonius Muretus uir elegatissimus,& doctissimus in hoc laborauit, ut etiam quater in die manducasse interdum probaret; in quo certe non fefellit. Ait men ego hanc rem sic statuendam existimo. Graecos,& praesertim Hippocratis tempore nullam hiusce consuetudinis legem firmam habuisse; sed multos ter, si res semel, pluri mos bis cibum sumere consueuisse; ut . Cata
278쪽
Q V A R T V s. I I sCardanus omnino deridendus videatur. Qui quod i
pore Hippocratis ter,& plus ederent;totidem etiam cacasse in con .in secun d. piognosscripsit. Id autem clarissima Hippocratis auctoritate confirmatur, qui in a. derat.viet in acutamorb. ubi sanorum hominum consuetu.
dines multis verbis exponit, sic loqtur vi τοῖσι -
πνησωσιν, ρξυρεγμιιώδεας. i. Quippe siue bis, siue semel duntaxat in die, quis cibum accipere solitus est, si subito consuetudinem mutauerit,noxam,imbecillitatemq. subibit. Etenim prandium assumens, qui id non consueuit, protinus imbecillus,grauis, aegrotus, segnisq. mdditur. Et paullo post sic scribit, κουτοεγε πολλοι εἰσὶν οι Tφορως φερουσιν Rς σιτεονυδροι γῆς ηυιερης ἐς πλη Θος,οὶ αν ου - τως,ε Θι αν. id est. Quamquam sunt nonnulli quibus mihil molestiae affert, ter in die cibo repleri, praescrti in si ita educari consueuerint. Ex quibus,& alijs multis eo in loco scriptis facile colligitur, mores hominum graccorum in comedendo diuersos fuisse. Quod uero linato miratus sit Siculos atq. Italos bis in die impleri cibis,ita plane intelligendia est quod rari essent, qui usq. ad satietatem quotidie bis cibum caperent,cum Hippo
idest, Maiori tamen molestia assicietur is: qui ter eadedie ad satietatem v . cibum ingesserit, ac multo magis si crebrius etiamnu assumpserit ; Vbi satietatem ciborufrequentatam in die eadem maxime obesse docens, monet quoq. non fuisse hanc eorum hominum consuetudinem ; quod similiter innuit Aristoteles in probi. v bmedicoa concubituris praecipere solitos,ut parce vespei
279쪽
re manducarent,scribit: sed clarius hoc testatum fecit Plutarchus,qui 8. sympos. 6. tradit olim infames suisse, qui ante coenam quicquam edebant, quemadmodum etiam Hippocrates in lib. de aer, aq. & loc. pransores
infamia notatos ait. Immo ibidem a Plutarcho notata cnα χι-μα,&αρτον, siue ientaculum, Sprandi uide ueteribus significast e,atq. alterum dictum esse απο τοῖ vi κρατου. i. a mero, quod solu cii pane ueteres mane sit
batur id facietes; alterum uero quasi ,-ον. idest facili-rnum, quod faciliter pararetur, ut ex his omnibus colli satur quam rarissimos fuisse Graecorum,qui pluriesilidie cibis implerentur,quaqua multi etiam ter esitaret Ceterum Romanos ita assuevisse puto,ut scilicet maior hominum pars semel saturarentur, atq. id vespere,m ne vero aut modicum quid, aut nil omnino sumerent; . rarissimi ter esitarent.Quod certe Horatij, Martialis, &aliorum,qui Romanos mores postoris tradiderunt, probare possem scriptis;sed unum Galeni testimoniurii mihi sat crit.Qui in lib.de tuend.val. s. senes nutriendi r tionem exponens,satius esse ducit illos ter cibum sumere atque illud factitasse Antiochum medicum, ac Tel phum grammaticum monstrat, quasi hoc praeter communem aliorum vivendi morem esset .' In 6 quinetiam cuiusdem tractationis lib. eorum victus ratione doces ,
qui negociis districti sunt, cosiderari mandat melius ne sitii, die semel,an bis comedere;atq. hoc ex consuetudine dissiniri debere, quasi certo scirci homines Romae nam in lib. illo ad Romanos, ut plurimum sermonem habere certum est modo bis, modo semel comedere,varissime vero ter,ut etiam ex Cornelio Celso in principio librorum suoru de medicina intelligere possumus, nec non ex Plutarcho,qui in loco nuperrime citato,scriptum reliquit priscos Romanos moderate prandere si
280쪽
orsim,cum amicis vero coenare cosueuisse. Ideoq. coenam quasi κοινίμ, id est communem ab ipsi us appellatacsse.Quod vero de ientaculo , &comessatione, a Latinis auctoribus memoriae mandatum est. sic accipio puellaeis sexu solos ipso.vsos perinta ac hodie,vbiq. fore gen tium hoc usurpatum est, ut pueri summo mane semper aliquid cibi capiant,ea propter in Curculione Plautus facit Phedromum adolescentulum Veneri ientaculum. Vouere,similiter,& in Truculeio Phronesium meretrix. sic ait. ii pro omJobsecro . - . Qui istic apud me erat huius pater pueri, illa est, usque ad iniri ientaculum Iasii tali.
Idem significauit Mattialis lib. I .hoc disticho.
Praeter pueros, senos tantum valetudinis gratia utebatur ientaculo,nullos alios unquam usos puto;quod si aliqui erant,qui uteretur protinus,tamqua incontinentes notabantur: ita quoq. de merenda apud Afranium, &alios, quae erat,vi Nonius docet, cibus post meridiem sumptus,censeo dicendum sicuti & illos non parua infamia affectos existimo, qui comessationes seu cibos post coenam sumebant, atq. comessatores nomine indecoro vocabanturivi non mirum sit, Clementem Alexandrinum in a. Pedagogi vehementer in pueris quoq. pra diola,coenas,epulas,atq. mercitas,quae omnia αγα. zπας id est,charitates aliqui appellabant damnasse; Quemadmodum pariter mirum alicui videri no debet, s Aulus Vitellius Imperator luxuriosissimus,&incontinentissimus,epulas suas saepe trifariam, interdum quadrifaria disperciebat in ientaculum,prandium, coenam, Vic messationem, quibus omnibus, sicut ait Suetonius, Vo