De philosophia Euripidis [microform] ..

51쪽

XVIII

a se Anaxagoras, primiis Sumnii et veri de inter Graeco sacerdos, frustra hactenus quaesitam veritatem ex

intimo naturae sacrario in lucem proferre ausus est. Sunt verba Meinersit v. Schneither disputatio de Euripide philosopho Groningae P. I T. 33 v. priorem h. l. partem in pro grana Gymn. athol. 1857. p. 10. D. Steinhar ad Plat. IV. p. 376, ubi Anaxagoras auctor nominatur rectae rationis, quae intercedat inter mentem et materlaui.

1ο Aristot de anima I, 2. 'Aναξαγορας δε ηττον διασαφεῖ περὶ αυτων πολλαχου μεν γαρ τὸ ιτιον του καλως καὶ ο ρθως τὸν νουν λεγει σερωθι δἐ τὸν νουν εἶναι τὸν αυτὸν τῆ ψυχη εν απασι γαρ υπάρχειν αυτὸν τοι ζωοις καὶ μεγύλοις καὶ μικροις καὶ ιμiοις ιαὶ ἀτιμMoτεροις - Aristot de plant. I. I. ὁ δε υναξαγορας καὶ ὁ ημοκριτος καὶ ὁ Ἐμπεδοκλης και νουν καὶ γνωσιν Qειν εἶπον τὰ φυτὰ Cir schol ad Aristoph. Nub. v. 23 et 265. - Cir. Anaxag. g. . sed Schata bach. et si gna. 8. Plut quae St. nat. l. ed. Hulten vol. XIII. p. l. ζωον γὰρ ἔγγειον ὁ φυτὸν εἶναι, οἱ περὶ Πλάτωνα και Αναξαγο ιαν καὶ Ληιιοκριrον χνται. 16 v. Steinhar ad Plat. IV p 553 adnot. 29. 17 v. adnot. 5. D. Aristot plant. I, 1. υνε δαγορας μεν ουν και 'Eia πεδοκλῆς ἐπιθυμίω ταυτα φυτά κινει- σθαι λεγουσιν, αισθάνεσθαί τε κει λυπεισθαι και ηδεσθαι διαβεβαιουνται', ὁ μεν Ἀναξαγορας και ζωα Dαι καὶ ἐδεσθαι καὶ λυπεῖσθαι εἶπε, Io ἀπορφοῆντων φυλλων και λαυρίσει, τουτ εγιλαμβάνων. . Aristot de patet anim IV, 10 υναξαγορας ἐν Ουν φησι διὰ ὁ χεῖρας εχειν φ γονιμώrατον εἴνα των tωων Τὸν ἄνθρωπον. se Schaubach. l. c. p. 188. q. 19 CD. Stetuliari ad lat. IV. p. 551 adnot. 22, ubi Aristoteles citatur de anim. I, 2. Solii AnaxagoraS

mentem nominat omnis doloris expertem.

20 CD. Plui. οἱ δ' ἀπλυναξογορου τὴν et viri ἀεροειδη λεγον τε καὶ σωμα. se Schneither. l. l. p. 42. qet Boiiter ech l. l. p. 12. D. Barnes ad Helen. v. 964 Ambigue Anaxagoram nec satis accurate disputasse de

23 In hac re longius processisse Euripidem, quam Anaxagoram, docet dessen inargrin.: Ueber dei religiosen Standpunkt des Euripides 2. Abscliniit alensburg 1849. pag. 13.322 Cis. Sciuieither. l. l. p. 18 Sqq, αδ Quod Euripides, utpote poeta, vocibus πνευμα, ψυχη, νους multis locis eandem vim tribuit, ut animum

significent, in eo, qui offendatur, nemo reperietur.

26 Trojan. v. 640-45. 26 Aeol. rg. 24 cis Fic heri Senee de nat deor. progr. lisabeth gymn. 857 p. 20, ubi similis locus citatur. Bias. II. 29 4 comparatus cum loco Scripturae Sacr. 27 CD. Cic. N. D. l. 2. c. 59. ueliner Ciceronis in philosophiam merita. Hamburg. 1825. p. 2l2 dessen. l. l. p. 3. 28 Dictys si g. IV. - Tragoed incert. rg. 183. 29 Quin etiam illam vanam imaginem, quae speciem II elenae gerebat, secundum uripidem Juppiter sinxisse dicitur ex aere Cis Helen. v. 116 l, aliis locis. 30 Steinhar in prooem ad Phaedon Plat. IV. p. 435. κ)i Belleroph. seg. 3. Orest. v. l26. ω φυσις, εν ἀνθρώ3ποισιν ως μεν εἶ κακον, σωτήριον τε τοῖς καλως

κεκτημενοις.

32 Phoeniss. v. 877. 33 Cyclops. V. 62I. 34 Trojan. v. 739 sqq. Imprimis conserendus est Hasse Urspriing, egensat und amps de Gute undBosen immenschen. En twichellinus de physi schen Lehre de Euripides. Magdeburg. 859. p. 13 sqq. Omnino hie libellus dignissimus est, qui legatur, tum propter diligentiam, qua compositu est, tum propter doctrinae subtilitatem et dicendi lacultatem et elegantiam.

3β Belleroph. si g. 3 ως ἔμφυτος μεν πῶσιν ἀνθρωποι κακη Phoenix g. 12. - duplici hominis natura, de illa coelesti et hac terreatri, quae seniper Secum pugnant, .m S.I. l. p. 11. adnot. 2.36 Hippol. v. 167. Hercul sur. I 47 sqq. Belleroph. m. 20. - Ηypsipi fi g. 6. Incert. tragoed. si g. 150 et 160. D. Hasse. p. 25 sq. lato censet, animum humanum jam suisse, antequam in corpus detruderetur, malas autem cupiditates, in qua incidisset, efficisSe, ut in terram tanquam in exsilium mitteretur. Spech. l. l. p. 4. - Euripidis doctrina de infelici hominum in terra conditione comparari potest cum Empedoclis de eadem re sententiis. - Quod contristabatur poeta hominum fragilitate et imbecillitate, hinc Euripidis morositas animi et maestitia v. Prior Part. Ineam detur P. 20. Cfr Mo SchOp. vit Eur. σκυθρωπὁ δε ὁ ειδος τὶν καὶ ἀμειδης καὶ φευγων τὰς συνουσίας. ειν καὶ μισογυνης δοξάσθη et Vit Euripid ex cod. Havniens Thom. Μ vit Eurip.:ῆν δε συννους και γρυφνὁ τλῆθος καὶ σκυθρωπὸς καθα καὶ 'Αριστο ν άνης σκώπτων φησί στρυφνὸς δε ἔμοιγε προσειπεῖν Κυριπίδης. D. IIaSS. pars I. p. 5. et 25. 37 Ad Hecub. v. 284. clioliasta adnotat. εἰς τρία μεριζομένης τῆς μυχης, si λογικὸν θυμικὸν καὶ ἐπι μητικον . . . et με θυμικὸν εὶ κειται παρα τον καρδίαν τὸ δε ἐπιθυμητικόν παρα τὸ τὶ παρ' ὁ δε λογιστικὸν παρὰ etis ἐγκεφαλον καὶ λόγον αυτοκρατορ εχει πρὸς ἐκεῖνα. unc animuin tripartitum, de quo apud Platona legitur Cis. r. Spectat. l. p. 2ὶ, uripidi quoque notum suisse probabile est. Illam Platonis de animo doctrinam magis excoluit Aristoteles Xenophon Cyrop. VI l. 1. duplicem animum bonum et malum, internoscit. D. Has s. pars II. p. 14 adn. 2. - Commixti igitur quaedam est in homine duarum naturarum, illius melioris divinas et deterioris ex corpore proficiScentis, quae Semper Secum pugnant et maxime refert, utra ex illo certamine superior evadat: v ῶν ἐνοιτο χωρὲις ἐσθλὰ και κακα, ἀλλ' ἐστι τις συγκρασις, ῶςτ εχειν καλως. D. Valchen. l. c. p. 238. 33 Hecub. v. 357. Sqq. μῆτερ, ο δ' ημῖν ιηδεν ἐμποδων siet λεγουσα, μηδε δρωσα συριβουλο δε οι θανεiν, πρὶν αἰσχρων μη κατ' ἀξίαν τυχεῖν . . . θανων δ'αν ιη μαλλον ευτυχίστεοος ο ζων τὸ γὰρ ζῆν μη καλως

as Andro in v. 99-l01 χρὴ 'ουποτ' εἰπεῖν ουδέν' λβιον βροτων, πρὶν ῖν θανοντος την τελευταίαν ιδης, ἴπως περάσας risiἐραν ῆξει κάτω. D. Heraclid. V. 36-839. Jon. v. 343 Sqq. Verba: εν δ' αὐευτυχες ολις ποτ' ἐξευροι τις ἀνθ ρωπων βίω recte videtur Xplicare Matthiae selicitatem unius generis, ideoque unam eandem que felicitatem, quae sine arietate perdurat, continuam, et Similiter rotius. D. Hass. l. l. p. 25. adii. I. Incert. tragoed si g. 160. - Iphig. Taur. V. 425. Sqq. - reSt. V. 948. Hippol. v. 185. Phoenix si g. 9. Hypsip. seg. 6. In omnium aetatum Scripti leguntur querelae de miseriis, de vanitate vitae humanae. Thales inter mortem et vitam nullum discrimen Statuit. Quaerenti enim ex eo, cur non moreretur, respondit: Quod nullum discrimen est. v. Thu dichum in interpretatione Sophocl. Om. I. P. 31 I. Sqq. - Trojan. v. 609 sqq. - se Cic. de seneci. c. 23. CD. Stet tiliari ad Plat Phaed. l. c. IV. p. 563 adn. 65.60 Aleest. V. 666. 63 Phoenix si g. 9. τι ζῆν re ισμεν του θανειν δ' ἀπειρία πῶς τις φοβεῖτα νως λιπεῖν τοδ ηλίου.

ΑΒ Phoenix si g. 9. - Hippol. v. 169-74 se schol ad h. l. 63 Melanip. si g. 8.- Alcest. V. 905 sqq. - Hecub. v. 186. Sqq. PolyXena, postquam sibi moriendum esse audivit, matris calamitatem deplorat, ut superstitis, ipsius, quippe quae moritura Sit, fortunam esse meliorem. Iphig. Taur. v. 435. q. Incert. trag. rg. 48. - sis Cic. TuSc. I. 49. D. HaSS. l. c. p. 10: Quoniam mors ab omni miseria homines liberat, Talthybius praeco respectu habit laborum, quos filia effugiat, de hac morti destinata Hecubam Senem consolatur: χει πότμος νιν, ἰς ι ἀδεηλλάχθαι κακῶν. - Cresphoni. rg. 13. quem locum latine interpretatus est Cicero in Tusc. I. 48, ubi Silenus docuisse dicitur regem Midam, non nasci homini longe optimum

esse, proximum autem, quam primum mori. -- Jam Vetere Thrace non laetabundi, Sed lamentantes recens natos

accipiebant. v. Stetialiari prooem ad Phaed. IV. p. 563 adn. 65. - Mortem bonum potiuS SSe, quam malum, cst. Nues Alin. l. l. p. 102. q. Supplic. v. 964 Sqq. - Melanip. si g. 8. 1 Heracl. v. 578 sqq. st Erech si g. I l. Incert. trag. rg. 148. - Polyid si g. 7: τίς δ'οιδεν, εἰ τὸ ζῆν, . . i. quae sententia iisdem vel bis repetitur Phrix. 14. sis Aristoph. an. 1082 ed. Teubn.ὶ ibid. v. 1404. q. Incert. trag srg. 138. Aristoph. Ran. v. 420 Athenienses viventes mortui dicuntur. - Plat Gorg. p. 492 Cic. Tusc. I. c. 31. -

52쪽

Hippol. v. 984 sq. Suppl. v. 518-20 Chrysip. stag. 6. χωρεῖ δ' ὀπίσω τα iis ἐκ γαίας νυντ' εἰς ταιαν, τα δ' ἀπ' αἰθερίου βλαστον να γονῆς εἰς ουρανιον ποῖον ηχθε παλιν πιν, σκει δ' ovdis των γιγνουενων, διακρινόμενον δ' αuo προς αλλου μορφῆν ἰδίαν απεδειξεν. Incert. trag. si g. 154. 127. - Med. v. 982 ἐς ἴλλο σχω ι ποσταντες βίου - On. v. 979 sq. - Supplic. V. 1093. q. Helen. v. 56 I. 569. q. v. 571-73 hoc loco virtutibus praediti homines, quos dii non odio persequantur, malis potius labores imponentes, Non ex moreturipidis in insulis sortunatis post mortem collocantur. Mae insulae pleruntque ad occidentem versus finguli tur Cis. Horat Epod. 16. v. 39 sqq. Homerii ' Ηλυσιον πεδίον Odyss. IV. V. 563 sqq. ad extremum oecidentem situm ita describit, ut ejus descriptio plane consetitia cum posteriorum poetarum insulis fortunatis Herodotus eas Aegypto attribuit Thal.). - si . Incert. tra g. rg. 12T. - iis Cic. de amic. c. IV. - Per ironiam Euripidem illudens Aristophanesi Pax. v. 88 ed. Bothe sententias poetae perverse interpretatur homines mortui in Stellas mutati in eoelo splendent. - Orest. v. 657 sq. Animi mortuorum Supra terram Su Spen Si Pendent, Sentientes, quae homines prope sepulchra loquuntur. - Iphig. Aul. v. 1460. Sqq. hic die filiam tuam vidit mortuam et viventem, . . in aliam vitam euntem βλεπειν saepe eodem Sensu, qu ζῆν). - lecti . V. 63T. - Iphig. Aul. v. I 359-62. - D. Cic.

8 Sic Hesiodus in Dieb et Oper. v. 213-380 magni esse momenti censet remunerationem mortuOIram. Pindarus pluribus locis dicit, animos hominum permansuros et Ore, ut in alia vita praemiis asse tantur v. Stetn-hari prooem ad Phaed. Plat. IV. p. 548. adn. 5. - Bon homini nihil mali accidere potest neque viventi neque . mortuo. NueSSlin. l. l. P. II 0 Ssi. - Φ. Pech. l. c. P. 14. 9 Hecub. v. 407 post mortem cum iis, quos in vita dilexeramus, conveniemus. Trqjan. v. 1177 Astyanax post mortem cum patre Su una erit. - D. Plat Apol. Ocr. p. 40. M Phoeniss. v. 952. - Alcest. v. 666. - Stoici diu mansuros Miuit animos semper negant Cic. Tusc. I,

c. 31. - CD. Nuesstin Platon Apologie de Socrates. Mann heim 1838 p. 109 sq. - ueline l. l. p. 215. Plato tantum veri philosophi immortalitatem animi demonstrat: v. Spech l. l. p. 6. inlceSt. V. 718 Sqq. cho Smorienti Alcestidi exoptat, ut, si qui major ibi sit bonis fructus, horum particeps Proserpinae assideat. Qui locus eo magis est respiciendus, quod, tuum dii inseri alias implacabiles dicuntur, iidem mites et benevoli describuntur

.i Irridetur propter has sententias Euripides ab Aristophane Ran. 08 et 1476. Pax. v. 819 sqq. .

Plato quoque vitam post mortem ita sibi fingit, non ut animi alius cum alio confundantur, sed ut singuli sui conscii Sint Spech. l. c. p. 14 et I 6. M Non magis de immortalitate animorum deque vita meliore post mortem sutura dubitasse Euripidem, quam Platonem Phaed. aut Ciceronem Tus e. ex poetae locis ad hanc rem pertinentibus elucere videtur.

darum so wenige it,ahrom Verlangen gegogen ei den, et si in inem Verborgenen, hienteden noch unbe-halanten Lande liegen. - Erechth si g. 11. Pirith. rg. 8. - Ut Plato immortalitatem animi, quam omnium hominum propriam essedo det ratio, sic Horatius vitam beatam sapienti ad judicat Epist. I. 6, 20.).

3 Anaxagoras capitis damnatus Lampsacum aufugit, ubi mortuus est. Duae ibi exstructae arae, Veritati et Metiti inscriptae, testimonio simi, quantopere eum cives dileXerint. D. ues Sti l. l. p. 72. q. - D. Xenoph.

Memor Socr. IV. C. T.

2 De discrimine inter ομοιotis ρείας, imprimis inser aera et inter mentem V Schaub. l. c. p. 102. q. 3 Haec sententia constans antiquorum philosophorum suit. Summam Anaxagoreae philosophiae assius, qua est perspicuitate et concinnitate allatis locis ad rem spectantibus comprehendit et discrimen, quod de aedificato mundo inter Graecos philosophos et inter libros divinos intercedit, illustravit: prs. II. p. 5. et T. - Lucret. I. Ibi millam rem ex nihilo gigni divinitus unquam eis Pers. III 84. 6 v. Anaxag. seg. I. D. Schaub P. 75.6 Anaxag. rg. 17. - Cavillatur hanc Anaxagorae doctrinam AriStophanes Aves V. 667 sqq. sed Bost).' Anaxag. rg. 8. D. Ovid. l. I. Initium Metam. 7 V adn. 6. - περιχωρησις est motus in orbem, motus circularis. Idcirco in Socratis persona Anaxagoras illuditur ab Aristoph. Nub. 380 αἰθεριο δῖνος cis Nub. 828 δῖνος βασιλευει τον Λί' ἐξεληλακως v. Schaub. p. 107. - CD. H. Muelle ad Aristoph. Nub. V. 1476 interpret Geranan. Om. I. P. 306.).8 v. adn. 6 cfr AnaXag. rg. 18. 9 Anaxag. rg. 19. 30 Anaxag. rg. 20.

12 Anaxag. si g. 8.13 Orest. v. 1058-60. Hippol. v. 984 cis schol ad Orest. 1058. Hypsip. rg. 6, quem locum interpretatus est Cicero Tusc. III. o. 25. D. Valchen. l. c. p. 56. 5T. 35. . o. - AnaXag. rg. 22. - Nullam omnino rem exstingui, ne corpora quidem, apparet ex segm Chrysip. I. D. Cic. Lael. . . Tu Se I, c. 11. o. 49 cis Ritter, Geschi clite de Philosophie tom. I, p. 292 298 sq. 304 320. - Supplic. 5l8 sqq. 16 v. Schaub ad AnaXag. rg. 14.16 Thales aquam, Anaximander naturam quandam aqua subtiliorem, aere crassiorem, alii philosophi alitidprincipium esse omnium rerum creatarum arbitrati sunt. v. Cic. Acad. prior. II, 37; de Nat Deor. I, 10. 11. Aristot de Coelo III, 8. V. Schneither. l. c. p. 34 sqq. p. 40 sq. - Quum tetuliari in prooem ad Tim tom. VI p. 253 adn. 233 dicit Nach Anaxagoras sonderien sicli die lemente aus de Homo omerien ers aus, undnalimen die linen Euhommende Stelle imMeltraume, ais de Geis si gulewege angetangen atte Simplie gurPhysi de Aristot. p. 33 b. Bruchst. b. Schaubach intelliguntur elementa ignis, aer aqua, terra, quae appellantur.

53쪽

6 v Schaub. l. c. p. 81 sq. D. Dr. Ed Zeller, die Philosophie de Gri echen. 1856. . Auit. I. Thi. p. 72:Λristoteles sagi Anaxagoras alte die gleichtheiligen orper τα ὁμοιομερῆ ni die leniente de Dinge. est. Tennemann Gesch. d. Philosophie, I p. 310 Die Aeliniichhei beetieli sicli dahe nielit aus alte tosse usammen

eollective , sonder ausdeden einetetnen Stos distributive Alii interpretantur, homoeomerias ita S Se omParatas, ut in unaquaque homoeomeria omnium reliquarum particulae insint. iocumento autem esse, homoeomerias esse mixtas omniumque rerum Semina continere, quod quum pane nutriatur homo et aqua, tamen ear et SSaeorporis crescant et augeantur, id quod non fieret, nisi et in pane et in aqua particulae essent carm FSSibusque similes. Nomen ducere quamlibet rem a majore et potiore parte, qua contineatur Sic aurum appellam, quod major partium multitudo auro similis Sit cis Schnei t. l. c. p. 34 sq. - D. Schaub. l. c. p. 87. q. Di SSentiunt etiam viri docti, utrum vocabulum oμοιομερῆ ab ipso Anaxagora proficiscatur, an ab Aristotele aut alio quodam philosopho inventum sit. Ex iis, qui Anaxagoreunt vocabuliun esse negant, imprimis nominandi sunt Schleier-macherus, Ritterus, Hegelius et qui nuperrime philosophiae antiquae historiam scripsit Zellerii l. c. p. 672 se judicium fecit Ε selbs hann edocti die se iis drii che ὁμοιομερη etc. nichilebrauch haberi, deni si seliten

nichialos in denins ei hallenen Bruchstii chen ganZlieli, sonderi si finden libertiaupimur m aristoteli schen Sprach-gebrauch threarhlarung. Contrariam sententiam de sendunt endtius Brandis, tedemantius, Carus, chali-bachius offendit quidem, quod non leguntur illa vocabula in si agmentis Anaxagorae, sed satis magni momenti videntur es Se ipsorum veterum te Stimonia v. Simplic. iii phys Aristo t. p. 258. a. τα ειδη, περ ὁ οιομερειας καλεῖ. Stob. Eclog phys. I. 11. 12 p. 296 ed. Heeren Oμοιομερείας αυτας ἐκάλεσεν καὶ αρχὰς τω οντων. Plut Plae. phil. I. 3. ὁμοιοριερείας αυτας Hάλεσεν. In eunde in modum uiuiti tum priorum tum posteriorum temporum. Snon ab ipso Anaxagora prosecta Ssent illa vocabula, saltem unus aliquis scriptorum id attigisset. sis Schaub. l. c. p. 89. Ex Latinis primus vocabulo ὁαοιομερείας usus est Lucretius. Nat Deor. I. 830 Sqq.: Nunc et Anaxagorae scrutemur ὁμοιο ιερειαν, Quam Graji memorant, nec nostra dicere lingua Concedit nobis patrii sermonis egestaS: Sed tamen ipsam rem facile est exponere verbi S, Principium rerunt, quam dixit ὁμοιομερειαν. Quomodo in singulis homoeomeriis omnes reliquae inesse possint v Schaub. p. 94. - Vitiositatem Anaxagoreae de homoeomeriis doctrinae idem Schaub attigit p. 148. q. 37 Anaxag. rg. 3.18 Anaxagoras non existimat fieri posse, ut unum elementum in alterum commutetur ac proinde e uno elemento omnia oriantur, Sed propter infinitam rerum, quas videntus, copiam jam ante aediscatam mundum innumerabilia fuisse elementa. v. Schaub. l. c. 146 sq. me diversa res creatas explicandi ratione philosophorum . Schaub. l. c. P. 79. q. 39ὶ ιακοσμεῖν et διακοσμησις sunt vocabula piopria, ubi de descriptione mundi disputatur. v. Seliaub. P. 11. 114.20 De inordinata rerum congerie, de rebus in coelum et terram separatis cum Anaxagora Euripidem con Sensisse testis est Diod Sic. I. p. 11. D. Melan si g. 6 de cujus seg. primo versu Dionys Halic art. rhet P. 85 2l: τ αρχη του λογο αυτ αἰνιττεται την προς το διδάσκαλον ευνοιαν et omnino totam tragoediam Melanippe in Anaxagorae honorem Scriptam esse probabile est. v. Schneith. l. e. p. 36. 21 seg. inceri trag. III. b. Sic item Anaxagoram docuisse, aere et aethere in terram delapsis ex hac secernendo omnes res procreari, testes proserri possunt Varro . R. Rust. Di Og Laert. Irenaeus, Theophrastus, quosv Η s. l. c. p. 12. D. Natal. Om. mythol. VII. 13 cfi'. Selineith. l. c. p. 20.22 De generatione animalium . Schwb. P. 181. q. 23 Sehaub P. 174. - Εlectr. v. 669 sqq. Sol ex medio coelo occidentem versus h. e. meridiem VerSu motu est, ut ex eo tempore septentrionalis regio nubibus obducta torpeat ac rigeat, aestuosa Sit et servida australis. D. HartuM. ad hunc locum cis Schaub. p. 175.2β Quod Euripides dicit Phaeth seg. 11.): καίει τὰ ποψήω τἀγγυθεν δ' ευκρατ' ἔχει, hoc eum παραδοξον tu Anaxagorae schola ortasse didicisse censet alchen. p. 33 sqq. me radiis solis temperationem coeli efficientibus, Vitruv. lib. 8. c. 4. Eadem sententia Euripidem fuisse, sin docet Phaeth. II. D. Valchen. l. c. p. 32.

XXIII

6 Euripidem, quoniam non apud inferos antalum, Ixiona, alios homines scelestos torqueri, sed in coelo circumvagantes poenas dare demonstravit Hartung. censet cogitasse de aeriis lapidibus, de stellis transvolantibus, aliis phaenomenis, fortasse etiam de stellis errantibus v. Hartung. ad Orest v 5 sqq. - Εxstat locus difficilis huc spectans. Orest. v. 954 sqq. cuius loci sensus ad illud redit, quod Scholiastes scripsit: εἴτε παραγενοίμην εἰς την μεταξυ γῆς καὶ Ουρανου τεταμενην πετραν ητις αἰωρει rαι καὶ φερεται μυρίαις στρεφομνη χρυσαῖ ἀλυσωσιν ἐξ ουρανου, τ. 1. Hartung. censet, descriptionem prorsu convenire Stellae erranti, quae certis circuli circa solem moveatur et ideo tamquam mille catenis aureis alligata circa illum feratur. Solere uripidem philosophiae praccepta tabulis ornata persequi et ipsum Seholiasten adnotare: τὰ φυσικα τοῖς μυθικοις καταμίγνυσιν ὁ Ευριπέ-dqς Atenim cur poetae descriptio magis conveniat stellae erranti, quam ipSi soli, artung. non explanavit. 27 Anaxag. si g. 24. a. v. Orest. v. 973 sqq. et Hartung. ad h. c. 29 Anaxagoras solem massam lapideam ignitam μυδρον διαπυρον appellavit. V. Anax. rg. 24., eumque secutus Euripides solem lapidem esse censet πετρον καὶ βῶλου. v. Schaub ad Auax seg. 24. Scholias ad Orest. v. 954. schol. Pindar. l. I, 97, qui idem tradit, jam olim Tantalum sciem μυδρον appellaSSe et ob eam rem Poenas pependisse, ita ut sol impendens perpetuo eum terrore impleret Similiter de eliquis corporibus coelestibus Claromenium statuisse, v. Schaub. l. e. p. 142. D. Valchen l. c. p. 30 31.

0 v. Seliaul, p. 60. di v. alchen. l. l. p. 39. - Circum terram seruntur corpora coele Stia, quae, quamvis graviora, non decidunt in terram propterea, quod maxima moventur celeritate, unde major vi exSiStit, quam ea, qua Suo pondere in terram Ver Sus trahuntur. V. Schaul, p. 157, 158.32 Anaxag. rg. 4, quae quidem verba ad alia corpora coelestia cum Rittero p. 260 287. retulerim, quamquam aliter in i pretatur Schauh. l. c. p. 93. D. Schaub. p. 161. - Lunam coli et quasi alteram terram S Se, multis montibus et urbibus ornatam, Xenophanes, alii philosophi docuerunt eis. Fabric Bibl. Graec. I, 20. P. 13 I. sq. magnam ingenii vim et mentis acumen Anaxagorae probabile est maxime movisse ipsius Socratis animum, qui quamvis alienus esset a rebus physicis tractandis, tamen iterum ac tertio hujus mundi, in quo omnia ad voluptatem et usum incolarum instructa essent sapientissime, ordinem laudavit atque pulchritudinem. v. Xenoph. Μemor. I, 4. -18. IV, 3. 3. Socrates deinceps hac re maximam vim exercuit in ipsum Platonem. v. tetuliari.

prooem ad Plat Phileb. IV. p. 582). δ V. Archel seg. 2. D. Schaub. p. 179 sqq. Increscentis ili causam Αεschylus quoque quaesivit in nivibus Aethiopiae solis calore liquefactis Euripidem Anaxagorae de ea re sententiam Seeutum esse, v. Diod Sie.

I. P. 46. v. Helen init.

Adnotationes. me linibus honorum et malorum.

si g. incert. 16. καλλιστα Μουσων φθεγγεται πλουτῶν ἀνηρ - PhoenisS. V. 404 sqq. 2 Incert. trag. rg. 204.3 Med. v. 12. q. segm. dub. 34. o Danae seg. 6. 6 Androm seg. 23. - Palamed si g. 1. - Belleroph. si g. 20. 21. 32. ed. Boui. quamquam hic locus ab aliis Danaes fragmentis adnumeratur, in quibus est 13 secund Matth. . Omnino fabula Bellerophon plena erat sententiarum perversitate et impietate in deos insignium, ita quidem, ut quum loco quodam divitiae virtuti et omnibus, quaecunque homini sunt carissima, praeponerentur, Spectantium indignatione tantu tumultu exoriretur, ut secundum Senecam ep. 115. ipse poeta in scenam prodire cogeretur tumultuantes sedaturus et rogaturus, finem sabulae exspectarent, priusquam de sententiarum consili et ratione arroganter praejudicarent Euripidis Bellerophontem Pegaso vehentem describit in sabula Pace Aristophanes Trygaeum inducens in scarabae sedentem, admonitum a filia, ne decidat neve materiam praebeat claudus Euripidi tragoediam scribendi. D. H. uelle in prooem ad Arist. Pac Vol. II. p. 125. Sqq.

54쪽

XXIV XXV

Alexand si g. 14. - Archel frg. 18. Incert. rg. Dag. 216.32 Orest. v. 1510 sq. Ipse Plato Leg. II p. 661 sq. censet, valetudinem, pulchritudinem divitiaS, ceteravere bona esse justo homini, qui illis recte utatur, inutilia injusto, qui abutatur. 33 Ino re. 22. Peleus. Dg. 4. το ὁλβον οὐδὲ Ουδαμου κρίνω βροrοῖς, ν ααλείφει αo η γραφην θεός - Orest . 323 sqq. Andromed. rg. 26. Meleag. rg. 20. Incert. trag. rg. 236. Jecub. V. 270. Alem seg. 15.16 Electr. v. 876. q. st Jon. v. 88T. - Heracl. v. 836 sqq. - Helen. V. 274. q. - AegeuS. rg. 11.36 Alexand si g. 3. - Archel seg. 26. - Auge fi g. Belleroph. rg. 27. - no lag. 18.17 Scyriae seg. 2. - Hecub. v. 598-603 - Heracl. v. 595 sqq. - Hercul sur. V. 475. Incert trag. rg. 68.13 Phoenis s. v. 562. - Αlemen si g. s. σκαιον τι χρημα πλουτος ἡ τ' ἀπειρία - Archel seg. 33. 19 Cycl. v. 302 sqq. 20 Incert. trag. rg. 239. 21 Phoenis s. v. 472. - Bacch. v. 268 sqq. - Troad. V. 1114. M Ae seg. 7. Iphig. Aul. v. 17 27 399. qil. - Hecub. v. 598 sqq. - Hippol. V. 70-74. - aceti.

26 sq. Troad. v. 1114. - Electr. v. 3T. q. nobilitas Sine nummi magna Vanitas. Ino. rg. 22.23 Herc. sur. v. 02 sq. - Iphig. Aul. v. 295-300. quum quis tyrannus factus St, alio mores induit, nouamplius amiris, quos tum maxime adjuvare debet, aditum dat conveniendi. - Jon , 536 sq. ζητω τις εἶναι, των iis αδυνατων πο μισησόμεσθα λυπρα γαρ τα κρείσσονα. 'Phig. Aul. v. 17 sq. ab omni periculo remota est vita pauperum ignobiliumque D. illud: λαθε βιωσας.

Φογους κλυειν, ἐν χερσὶ σωζων ολβον, οὐδ' hειν πόνους εἴη γ' ἐμοὶ μιν μετρια μη λυπουμένω.26 Antia seg. 12. saepe cum opibus insipientia est conjuncta. - Phaeth si g. IT. qui divitiis comparandis gaudent, plerumque perverSi sunt; nam caeca ortuna, quibus favet, non tantum oculis Sed etiam mente captos

27 Me v 127 sqq. τα δ' υπερβάλλονι οὐδένα καιρον δυναται θνατοῖς, μείζους δ' ατας, τα οργισθη δαίμων, ο&οις ἀπεδωκεν - Hero sur. v. 795. - Alcmaeon. rg. 11. τα μεγδα μεγάλα καὶ πάσχει κακα. Incert. rg. 4. - Heracl. v. 233. - Herc. sur. v. 61-69 exemplo est Hercules, qui momento temporis e Summo gloriae et sortunae cistigio in maximam miseriam detrusus e St. 2η Phoenis s. v. 501 sqq. In versuram pro νομιμον, quod reperitur in codd. legendum Videtur μονιμον tum propter veterum interpretationes, tum propter Sententiarum rationem. 29 Med. v. 611 sqq. - Phoeniss. v. 325 sqq. 355. q. 373. - PhoeniX. rg. 10.30 Phoeniss. v. 370. ἀνδρος κακως πράσσοντος ἐκποδῶν φίλοι cis Schol.). - Hecub. V. 1165. q. at Orest. v. 1041 sq. - Androm. v. 371. q. - Supplic. v. 256. q. v. MI. q. Capaneu et praesentibu et

absentibus amicus erat, anima imPleX, incera candida. -

da Theseus. rg. 9. κρ.ῖσσον δε πλουτου και πολυχρυσου χλιδης ἀνδρων δικαίων ἀγαθῶν παρουσίαι. ar Orest. v. 112T. Sqq. δε Hecub. v. 364 sq. magni est, nobili et ingenuo loco natum esse, Sed pluris dignum esse nomine ingenui. a. Med. verss. 787 800 sumnias laudes continent regionis Atticae, invictam esse terram dicit poeta, sellices praedica incolas, ibi florere litteras et artes, quae studium gignant virtutum Atticam Sse patriam Musarum, quas prorsus recedens ab aliis auctoribus Harmoniae filias vocat, que Scilicet, Si conjunctae coluntur, animi concentu Di quendam et harmoniam eniciant. Ad verba: αιε διὰ λαμπροτάνου βαίνοντες ἀβρως αἰθερος Schol. adnotat. ατε δη του παρ αυτοι ἀερος εἰς τουτο ' σοφίζειν' πεφροκύτος. si . Cic. at Deor. II. 16: etenim

licet vis re acutiora ingenia et ad intelligendum aptiora eorum, qui terras incolant eas, in quibus aer Sit pumis aetenuis quam illorum, qui tantur craSso Oel et concreto. - cis Hor ΕΡ. II. I, 244. - Ceterum verss. Med. 787. Sit l. qui laudes Atheniensium continent, quod optimum fructum, qui ex artibus et litteris in mores ipsamque vitam edundet, perceperint, Medea opponitur, in qua, quantu navi prudentia antecedat, non eadem σωφροσυνη, quae in Atheniensibus ani uiadvertatur. - Med. v. 509 sqq. a terra eruditorum Onurnum abest immoderata licentia et vis et arbitrium, sed ex legibus Omnia disceptantur, neque quum qui virtutibus excellit, Obscurus Versatur inter cives et ignobilis, sed praedicatur ab omnibus. 6 Incert. trag. rg. 37 ἄπιις μενέη ἀετω περασι 1ος, ἄπασα δε χθων ἀνδρ γενναίω παπρίς - cis Horat. Ep. I. 1l, ubi pro γενναί ' incolumis legitur. - Sic Socrates apud Ciceronem mundanum se esse arbitraturi Tusc. V. c. 3T). D. illud proverbium: Biedermanias Erbe legi in alien Laiaden Agricol proverb. d. Eisleben.

δ7 Hippol si g. 8. - Alcest. v. 43-46. v. 696 292. - Iphig. ul. v. II 32-35. - Meleag. m. 13. Phoenix sin. 9. - Orest. V. I 478. q. δη Suppl. v. 182 sqq. - ac doctrina, deos terram praeclare exornasse et homini tot bona tribuisse, ut beatus vivere posset, si contentia esset iis, quae a diis data essent, Euripidem oppugnasse Prodici doctrinam Welcherus vidisse sibi videtur: D. astra in progr. Uebe de Euripides Hiheliden Neisse. 1848. cis. Xenoph. Memor. IV. 3 I0 sqq. - Cic. at Deor. II. c. 60. δ' Androm. v. 99 sqq. χρη δ' ovποτ' εἰπεῖν Ουδεν ὁλμον βροτων, πρὶν δν θανόντος την τελευταίαν MPADπως περάσας ημεραν ῆξει κατιο - Heracl. V. 838. q. - Troad. V. 610. - Antiop. si g. I. 42. - Chryripp. seg. 4. ουδεὶς οἶδεν ἄνθρωπος γεγὼς ουτ ευτυχους ἀριθμον ουτ δυστυχους. - Temenid. m. 14. - Protesilas. si g. 4. - Hippol. v. 935. Incert. trag. m. 148. 3 Androni. v. 80. q. Hecub. v. 625. 635 sqq. - Alcest. v. 869. q. - Helen. V. 274. - Troad. V. 498. q. 3 Phoeniss. v. 494. Incert. trag. m. 160. - Hippol. v. 165 sqq. - Troad. V. 498. q. - Bacch. v. 782 sqq. - D. Cicero Tusc. l. I. 48. st SupΡlic. v. 520.: υτ γα κεκτημεθα ημἐτερον αυτο, παν νοικῆσαι βίον, κἄπειτα την θρεφασαν αυτο δεῖ λαβεῖν. D. HasS ad h. l. hic quidem locus aptisSimam suppeditat materiam, qua, quos in Su physicam philosophiam verterit Euripides, appareat vult enim eos redarguere, qui hostes caeso antiquitus sanxerant terra non contegendo SSe. PhoenisS. V. 521 ουτοι τα χρηματ' ἴδια κεκτηνται βροτοὶ τα των θεων δ' ἔχοντες ἐπι- ριελουμεθα. st OreSt. v. 951 sqq. - Hecub. v. 904 sqq. - Supplic. V. 535 sqq. Omne fortunam Venerantes Sectantur, sed illud semper cogitandum, quani sit mutabilis dea et inconstans. D. Horat. d. I. 35. Gon. V. 343 sqq.

Troad. v. 1148. Sqq. - Ηere sur. v. si2 ως ουδὲ ανθρωποισιν των θεων σαφες eo Horat. Ep. I. 18 II1. :-Dona deorum sunt nuitabilia, incerta. Ergo virtutes sunt homini propriae neque pendent ex deorum voluntate. Vides insolentiam veterum, quos Christianorum modestia deficiebat. Haec modestiae virtus comparari non potest nisi penitus perspecta summa dei potentia ac majestate. - Alexand Og 16. - Androm. m. 24. - est UaSS. PrS. II. P. 2. - Anaxagoras quaerenti cuidam, quisnam Sset beatus, nemo, inquit, ex his, quo tu elices existimas, sed eum in illo numero reperies, qui a te in miseriis constare creditur Valer MaX. 7. 2. 12.). - Socrate quoque

55쪽

XXVI

Xenoph. Memor. l. IV raro homines selicos fieri dicebat, quia plerumque in rebus dubiis c incertis vitam

beatam quaererent.

Ατ Med. v. 1168. Sqq. 8 Troad. v. 400. Sil. 9 Helen. v. 980 sq. - Archel si g. 36. Incert. trag. Dg. 13. laso 'ovδεν πρεσβυτερον νοαιζω σωφρο- νας, ἐπεὶ τοῖς ἀγαθοῖς ἀεὶ ξυνεστιν. - Bacch. 876. - Med. v. 605. UO n. v. 1505. mi Pp Ol. v. 95 1034. Alcest. v. 176. 27. - Iphig. Aul. V. 360 496 1091. - Hel. v. 47. - Androm. V. 360. - Η Ι POl. V. 2 69o. Saepissime vocabula σωφρων, σωφροσυνη, σωφρονεῖν angustiore significatione continentiae , Pudicitiae ab

Euripide usurpantur: Orest. v. 540. 1104. Phoeniss. 520. Med. 862. iii pol. 3T T. Iphig. Aul. 727. Iro ad. 339 : opp. urori divino. 11 989. 018. Bacch. 274. 432 opp. insipientiae Hel. 882. 1510. 1578. erc. 69.

Electr. 233. Hippol si g. 1 T. Melan si g. T. ed. rg. 4. Incert. trag. rg. 163. Androm. 574 581. H lapol. 631 949. 988. - Sic item Plato censet, pii beatus esse velit, eum temperantem Sse oportere et uitari totum mundum in quo coelum et terra, dii et homines temperantia et justitia contineantur, unde nitidum, utpote qui hene ordinatus sit, nomen κόσμον duxisse esse. enhel: Platos Lelire uber asi , elis te ut de die luehselig- heit Programna SonderShausen. 1857 4. 10. 22. - D. Ste inhari prooem ad Phileb. IV. P. 598. Electr. v. 339 sqq. 504 sit. - Jon. v. 20l: tuamquam ex iii genui sorma Saepe conjici potest generosus

animus Med. si g. 9 argent et auro melior nummu est virtus, dia utendum St.

1 ΙIeracl. v. 595 sq. fr. Cic. Nat Deor. II. c. l. pietas, cui conjuncta justitia Si reliquaeque virtutes, e quibus vita beata exsistit par et Simili deorum ada Incert. trag. rg. T. - adem de sun uno bono fuit Platonis doctrina. si . enhel. . . . clis Uic desin bon et mal. I. c. . extremum, ultimum bonorum omnium philosopliorum sententia tale esse debet, ut ad id

omnia referri oporteat, PStim autem nuSquam.

ηδ Med. v 605 sqq. στερνι δε με σωφροσυνα δωρημα καλλιστον θεων. ibid. V. 125. qil. - Bacch. 879. sqq. his versibus, luantumvis dissentiant in explicandis singulis viri docti, praedicatur aurea mediocritas. In hac est illud καλον, ut nun tuam homines elatius se gerant, nunquam imperii cupiditate, ambitione, alius annia perturbationibus jus violent, sed pie casteque explendis ossiciis deos venerentur. Ibid. v. 1019. Sqq. τ σωφρονεινδε και σεβειν τατων θεων, καλλιστον ἐμαί, αυτ καὶ ο νωτατον θνητοισιν Dαι ρῆμα τοισι χρωμενοις Antiop. si g. 8. - Hippol. v. 496. - Phoeni S s. v. 520. Incert. trag. rg. 117. - Med. V. 125. - PhoeniSS. 500 sqq. Iphig. Aul. V. 16. q. A Xenoph. Memor. III. 9, 14. IV. 1. IV. 8 6-8. - Xenoph. pol Socr. g. 14 oraculum Ap qllinis est: μηδεν εἶναι ανθρώπων μητε ἐλευθεριώτερον μητε δικαιότερον μητε σωνοονεστεινον. tiam hoc loco σωτροσυνη continet societatem illam virtutum et cognoscendi et agendi et Socrate σωτρων appellatur, quod homo persectus et omnibuS numeris absolutus est, pii, si quis luam, vitam beatam adipisci pos Sit. Quod autem notio δικαίου σώφρων sejungitur, id ob eam rem factum est, quod δικαιοσυνη, quamvis eirin σωφροσυνη coaluerit eis. Menior. III. 9 4. 5.), ut 'tus Si primaria. - Sostrates illum optime censebat vivere, qui maxime id ageret, ut quam optimus fieret, jucundissime illum, qui maxime sentiret, se meliorem fieri V. . . l. ββ Aegeus seg. 7: που κοεῖσσον της ευγενίας το καλως πρασσειν - Socrati Hi Omie nou e nummis nascitur virtus, sed e virtute numini. v. Plat Apol Socr. p. 30. - uSSlin. ad i. S. I. - Androm. V. 752. q. 6 Incert. rg. rg. 5. - Frg. Dub. 36 αρετη 'εαυτην θλα των πονων ἔχει - lectri V. 872. Sqq. Pirith frg. 8. - Hippol. v. 404 μόνον δε τασι τουθ ααιλλασθαι ἰφ, γνώμην δικαίαν καγαθην, τι παρῆ Incert. trag. Pg. 4 et 61 - 1 r. Plat Apol Socr. p. 41: bono homini neque vivo neque mortuo quidquam mali accidere potest atque dii ejus saluti prospiciunt. - cis Apol Socr. p. 30 et ues Stin. l. l. p. 85. - Non prorsu neglexisse Euripidem externa bona valetudinem, facultates, reli tua, multi demonstrant loci tragoediarum, ut acile dixeris, Euripidem, sicut postea Peripateticos felicem praedicasse virtutibus praeditum, eliciorem, qui virtutibus adjunxisset externa bona. β7 Phoenix seg. 6 φθόνον υ σεβω τθον. χίλαι δ' ἐθελοιμ αν ἐπ' ἐσθλοῖς D. Horat. d. III. 24, 3 iam β' Polyid si g. 10 πλουτεῖς τα δ' αλλ' o μοι δοκεις ξυνιενα , ἐν τω γαρ λβρο φαυλοτης ἔνεστι τις, πεν α σεσοφίαν ελαχε δια λειςτυχες. 49 Ino seg. 22. - Aeol frg. 4. - Oed si g. 12. - Simillimum locum asser Ficheri l. l. p. 20. ex Senec. Ep. 10I, 5. comparatum cum loco Script Saer.

et s

H χρημάτων γα δουλός ἐστιν ν τυχης, Η πλῆθος αυτον πολεος ξ νόμων γραφαὶ Ei ργουσι χρῆσθαι μὴ κατὰ γνώμην τρόποις. 76 Iphig. Atil. v. 39 πονηροῖ φωτb ἐδοναὶ κακαί. - Hermiones Xemplum docet, ut mala facinora mala

Od. IV. 9 45. Sqq. - D. HaSS PI S. II. P. II. 77 Aeol. rg. 11. τί δ' αἰσχρὸν, αν μὴ τοῖσι χρωμενοι δοκῆ. Secundum Stobaeum V. p. 70.ὶ Πλατων ἐντυχων αυτο I, o Eυριπίδη, ἔφη, αἰσχρον ό γ' αἰσIρον, καν δοκῆ, καν μὴ δοκῶ . Merc. v. 467 sqq. auripidis illudendi causa Aristoph. versum illum exhibuit Ran. V. 1402. Both.h Phoenis s. v. 465 sqq.:

56쪽

XXVIII XXIX

Ου γαρ πεφυκε δουλον ουτε χρηματων, Ουν ἀσφαλείας, ουτε θωπείας χλου.

ibid. seg. 5. ἀρετὴ μεγιστον των ἐν ἀνί ρωποι καλον. - cir Goebel Euripides de vita privata ac domestica quid senserit. monast 1849 P. 9. q. 81 Med. v. 1168 sqq. - Orest. v. 1 sqq. - Maignen in libro Morale 'Euripide, a Paris. 1857. p. 75. et 82. - Ceterum Cicero Tusc. IV. 29. narrat Socratem, quum tabulam Orestem doceret Euripides, primos tres versus revocasse, quod in eundem Sensum poetae verba accepi S Set, quo ipse verteret: Neque tam terribilis ulla fando oratio est, nec sors nec ira coelitum invectum malum, quod non natura humana patiendo efferat. Otavertendo prorsus alium sensum Cicero Euripidi obtrusit atque revera hic versibus suis expressit. Contextus enim doeet, id Euripidem dixisse, nihil mali unquam esse in terris, quod non hominibus accideret. - ΙIere. v. 466 sqq. Aug. rg. Ino si g. 18. - Supplic. V. 535. qil. illi enob seg. I.

83 Hecub. v. 317 340 Sqq. ηε Alcest. v. 578 sq. - Hel 980. q. - Quod tam saepe Euripides infirmitatem generis humani et fragilitatem, fortunae vicissitudines queritur, quod meliorem post mortem vitam obscuram dicit et caligine obductam,

ita ut mortem tini eant homines, adhaereant huic vitae calamitosae, ob eam rem en Set Maigne l. l. p. 76. q. Euripidem nuctuasse de vi atque enicacitate virtutis neque firmiter virtute comparari beatam vitam ibi persuasisse. Immerito. - Verba in Supplic. v. 201 sqq. continent sententiam Christiano dignissimam hominem decere adversus deum submissum esse et modestum, neque poscere, quae de Sint. D. Maign. l. c. p. 78. Incert. trag. rg. 70:

θνητος γὰρ ων και Hi τὰ πείσεσθαι δοκει Θεου βίον ζην ἀξιοῖς ἄνθρωπος ων est . essen. l. c. p. 5: Wie Sohrates scine Freunde σώφρονας περὶ θεους ii machen strebte, o aucti Euripides in sol chen Stolle ei habene Vorstellungenteigubringen on dem goti lichen es en undison dem et halinis Zwischen Otter und Menschen, Verschmahen alle μετεωρολογων σκολιὰς ἀπάτας, si g. inceri trag. 158. Similitudinem Socraticae et Euripideae doctrinae ad erudiendos homines testatur etiam illa opinio, Socratem in componendis tragoediis Euripidem adjuvisse. aign. l. c. p. T. citat Aelian Var Hist. II, 13. Diog. Laert. II, 18 Athon. IV, 134. - Ceterum verum et germanum Socraticae doctrinae interpretem esse Xenophontem non tantum Maign. l. c. p. 8, sed etiam nuper probavit Krueger in edit comment Socrat. Gothae et Ersord 1858. p. 13. qq. 86 Supplic. v. 203 sqq. - Hippol. v. 112. - Hecub. v. 904 sqq. ως ἀγνωσία εβωμεν θεους. - Hel. v. 662 Sqq.

87 Hypsip. seg. 6. quem locum Cicero intena retatus est Tusc. III. 25.), simul commonefecit, hoc genus Euripideum consolationis a necessitate deductum valde placuisse Chrysippo Stoico, displicuisse eademico

Carneadi, qui diceret, scelestorum esse se consolari ratione habita necessitatis. Cicero in hac re cum Chrysippo recte consentit. Iphig. Aul. V. 28-33. - Heracl. 595 sqq. - Hercul sur. V. 304 sq. Dictys seg. 7. Prioris loci ἐκμοχθεῖν non est perpeti, Sed ut contextus docet contendendo avertere, eodem Sensu, quo asterius loci ἰασθαι, avertendo rebus suis mederi Here sur. 277. τω δ' ἀναγκαίω τροπω ς ἀντιτείνει, σκαιονηγουμαι βροτον - est Cic. Tu Se I. 42, 100. - 49 118.

- Dictys. rg. I. Ino. m. I. - Cresphoni. seg. 10. D. Maignen. l. c. p. 79. ubi alios ex Euripide

locos citavit. si Alcest. v. 879-84. - Jacobsi est conjectura, Anaxagoram his versibus a poeta designari. D. Cic.

Tusc. III. 14 30. Electr. v. 875. η με γαρ φυσις bona indoles, virtus αἰεὶ παραμενουσ' αἱρεῖ κακά. In his sive legis

αἱρεῖ sive αῖρει, nam fluctuant editores, sensus ex sententia deui sere esse debet virtute, quae perdurat, elevantur mala. AIρεi tanquam captiva reddit mala, αιρει tollit, aufert. - Troad. V. 459. 93 Hecub. v. 186 Polyxena, quum se immolatum iri audivit, matrem, non e ipsam commiseratur, meliore seeSse conditione, Si moriatur. - Troad. v. 580. - Socrates Plat Apol. Oer. p. 29. Summum bonum mortem ducit, nedum maluit habeat. - CD. Cic. TuSc. I. 42. - Plat Apol Socr. p. 40. - D. HaSS. PrS. II. p. 10. q.

9- Jon. v. 1505 sqq. - Teleph seg. 27 μοχθεῖν ἀνάγκη τους θελοντας ευτυχεῖν.9β Jon. v. 448 sq. D. Horat. d. III. 3. EpiSt. II. I, T. Sqq. 96 Teleph. N. T. 97 Androni si g. 3. - Oenom seg. 5. - Hel. v. 900. Quamquam sorti homini lacrim dis profundere licet in rebus adversis, tamen magis decet ni noSum virum lacrimas retinere Hel. v. 940 sqq. D. Androm. N. 28. 98 Thes si g. b. quem locum Cicero in Latinum convertit Tusc. III. 4. ct addit quod Theseus a docto se audisse dicit, id de se ipso loquitur Euripide S. . . . 99 Cis. Maign. l. c. P. 80. 100 Alcest. v. 756 sqq. - Bacch. V. 782. Sqq. Antiop. si g. 44.10 Iphig. Aul. v. 31. - Hercul sur. V. 101: κάμνουσι γαρ τοι καὶ βροτων αἱ ξυμφοραὶ, ,καὶ πνευματ' ἀνεμων ου ἀεὶ ἐωμην ἔχει, ,es, ευτυrουντες διὰ τελους υ ευτυχεῖς. is ἐξίσταται γαρ πάν ἀπ' ἀλληλων δίχα. - . Cfr. Horat. d. II. . II. 10, 15.102 Alexandri si g. 3. - Archel seg. 26. - Aug. rg. 9. - Belleroph. si g. T. Ino. m. 18. - Supplic. v. 254-57. 103 Antiop. rg. 44. - Heracl. v. 838. q. lex seg. 3. - Danae. N. 4. - Supplic. v. 256. q. mel. v. 1396. Sqq. - Supplic. V. 535. Sqq. - Troad. v. 654 sqq. - Hercul sui . V. 106 το δ' ἀπορεῖν ἀνδρος κακου. 30β Ino si g. 19. - Hercul fur. v. 105. Oοτος δ' ἀνηρ αριστος οςτις ἐλπίσιν πεποιθ εν αἰεί.106 Bacch. v. 785.

07 Phrix. rg. 15. Bι ἐλπίδος ζῆ καὶ δe ἐλπίδος τρεφου.

08 Oenom lag. 3. - Hercul sur. v. 277 τω δ' ἀναγκαίω τροπω ς ἀντιτείνει, σκαιὸν ηγο ιιαι βροτον. 09 Alcest. v. 521. Incert. trag. rg. 175.110 Oenom seg. 3. - Socrates de hac re ai. ter judicat qui, quod utile ibi esse videretur, non faceret, eum rem nondum satis perspexisse, alioquin enim, quod intelleXisset, facturum. v. Xenoph. Μemor. III 3, 4. et Plati Charmid. 3 Iphig. Aul. v. 151. Ino. 1 g. 18. - Protesil seg. 4. Incert. tr . N. 69. 122 148 149. - Androm. V. 99 Sqq. Med. v. 1168 sqq. - Troad. v. 498. q. - reSt. 948-53. - Hippol. v. 167 sq. - Troad. v. II M. Sqq. - Αntiop. frg. 41. - Sthenob seg. 1:ου ἔστιν, oςτις πάντ' ἀνηρ ευδαιμονεῖ' η γαρ πεφυκως ἐσθλος ου hει βιον, η δυπενης ων πλουσίαν ἀροῖ πλαγια. Incert. trag. rg. 228. Iphig. Aul. v. 1198. q. - Incert. trag. rg. 160. - CD Herod. I. 86 μηδενα εἶναι -

ζωντων αλβιον. - D. Supra de animo. Secundum Euripidis igitur doctrinam ipse deus, quandoquidem divinum

57쪽

πιώmum cum terrenarum partium fragilitate conjunctum esse voluit, auctor exstitit vitae humanae, si cum divinaeo paraveris miserae. Contra plerique omnes populi tabulis, quae de aurea aetate serutitur, demonstrant, incliorem suisse primorum hominum statum, liberum erra laboribus et a peccatis, prorsus diversum ab hac nostraranditione deplorabili. Atque docet ratio, non impetrasse a se summum deum, utpote qui Sit Optimn Sapientis simus potentissimus, ut homines lamaret omni vitiositati et imbecillitati obnoxios, concessisse cum hominibus, quos tanquam sua ipsius exemplaria esSe volitit, voluntatis libertatem, qua illos abusos paullatim degenerasse

atque deperdita dei similitudine se ipsos detrusisse in hanc vitam calamitatis fragilitatisque plenam cis Elyenich. Moralphilosophie. Bonn. 1830. I l86- qq- 312 Jon. v. 1505 sqq. oτω δ' nαυνεται ξυμφοραῖς οἶκος, σεβον μου δαίμονα θαήρεῖν χρεων - τελο γαρ ι μὲν ἐσθλοὶ τυγχανουσιν ἀξι-. - Hippol. v. 406. S pl. - Phrix. rg. 10. νοσουσι οἱ βλέποντες, οἱ δ' ὀλωλοτες

Ovδεν νοσουσιν, Ουδε κέκτηνται κακα. - Polyid si g. T.

Adnotationes ' De virtutibus earumque ometis. De Virtuti ius universe.

3 Hermione in sab Androm.), Menelai filia, quum Andromachae, Neoptolemi amicae, vehementer irasceretur, per patrem insidiarum ac doli plenum adjuta, malis artibus, absente uarito, infelicem captivam morti tradere voluit Sed quum Pelei grandioris natu, domestica jura acriter defendentis, minis perterrefactus domum Pro laetus esset Menelaus et Hermione, sola relicta, secum reputasset, quantam Patefacta re motura S Se conjugi Siram, quod innocenti Andromachae hujus quo filio parvulo interitum parasset, adeo eam cleris tentati poenituit, ut s lute desperata sibi ipsa vel gladio vi suspendio vim inferre vellet voluntaria morte vix retenta querelas emittit et lamentationes, quod malarum consuetudine mulierum se corrumpi passa esset Illa in ipsius domo se requentasse atque blandis collo siuiis captiosisque argumenti S, quae asSidue repeterent, accendisse. - Non minus vere in tragoediis Oreste et Electra illam divinae legis omnium animi insitae cum prava ivlole contentionem describit Matricidio enim perpetrato, quanto dolore, quanto angore uterque et Orestes et lectra vexatur et areitatur in Orest.) majoribus animi morsibus Orestes, utpote qui Sua manu Seelus commiserit, torquetur, ut paullatim amentiae perniciosis Simae implicatus gravissime laboraverit. medio tum quidem, pium de matris caede inter utrum iu convenisset, Oreste a natura de Scivit est Electr. yium enim Aegisthus per dolum interfectus esset, et matre, quae adventabat, procul OnSpecta in eo esset Orestes, ut facinus aggrederetur, in dubitationem incidit ac metum, ne suam matrem occiden flagitium committeret, adeo, ut a sorore haesitantem confirmari oporteret Nimirum aliud est rem constituere, aliud perficere. Itaque animi assectiones depingens Euripides a naturae veritate non aberravit cis Munk, Griecti Litteraturgesch. p. I. p. 238 Ε is dem uripides ine lese Kenninis de men schlicheu Hergens uicti ab Zusprechen) Illud offendere possit, quod in ipso discrimine, quum orestis animus necteretur, omnem Electra humanitatem exuerit, ut cessantem fratrem ad matrem occidendam cohortari posset Sed primunt est attendendum, seminam viro imperfectiorem de quo infra disputabitur magis ad deteriora inclinare, deinde, suadere lectram, non ipsam agere. - Cis Electr. v. 355 sqq. ex moribu et animo et agendi ration aestimandi sunt homines. )med. v. 1022 sq. θυμὸς δε κρεισσων των ριῶν βουλευμά rων, ςπερ μεγίστων αιτιος κακων βροτοις. - Totam pugnam terribilem, quam in animo Medeae pugnant bona et mala natura, antequam elanda acinora perpetrantur, mirisco explanavit HasSius P. II p. 26 sqq.), tui, quomodo in eadem re Euripidem imitati sint Romam poetae, Seneca et vidius, p. 32 significavit. Euripides volentes et Polyxenam et Iphigeniam ad mortem duci fingit, ut ostendat, libertatem constare posse cum necessitate, cum dei voluntate. Nam Si quis ut servus aut anilita flagellis eoactus patitur, quae patienda sunt, meritum ejus est nullum . Nemo enim, ut ait Lessiugius debet debere est. Hartung. ad verss. 332. sq. Hecub., ubi ex Cleanthis hujus loe imitatione Scripsit: κακῆ φανουμα κουδεν ησσον εφομαι, dum alii codd. auctoritate dueti legunt κακὴ φανουμαι καὶ φιλοψυχος 'η. Vide, ne mutatio et audacior, quam sententiae ratio non sagitat). Excelsior Polyxenae animus quam Iphigeniae videtur, nam illa, simulatque nuntiatum est, sibi moriendum psse, non recusat mortem at utriusque puellae conditio vitae plane diversa illam servitus exspectat foeda, huic omnes vitae amoenitates arrident. Quam ob rem non mirum, hanc primum vitae amore motam queri de inseliei

sorte palamque confites, se invitam necessitate opprimi, post magnum demum animi certamen et repugnantiam pronuntiare sese mactari velle. Illa dimicatio in duplici homini natura posita est. Terrenum corpus vitam amat, profundere vitam ad patriae salutem non recusat altiora et immortalia petens animi pars inelior. Irtiquum igitur de uripide judicium fecit Boutervi eckius l. l. p. 25 si quod in morum descriptione tragica peceavit Eurip. , admirabiliter eorrexit in Iphigenia Auliden si Primum enim generosam virginem morti devotam tam timidam tamque pusilli animi inducit, ut dolori non temperan vitaeque amore abrepta Xclamet male vivere melius SSe, quam bene inori 1l35J. Qua illiberali sententia positam nihil aliud, quam natu: alem vitae amorem animo imprimis puellari insitum exprimere voluisse certissimum est sed eandem rem aliter verbisque Agamemnonis filia minus

indignis exprimere potuisset. Iniquius etiam de hac re judicavit Schlegetius . . p. 146. Iphigenia in Aulis istein den Nelgungen nil rasten de Euripides besonder angemes Sener egenstand es ham hie daraus an, eines an ste Rulli unim die uia schulilige Jugendin&ΚiudlichLeit u erregen Indessen is Iphigenia nocti lange helae Antigone schon Aristotele saeuierkt, das de Charaliter nichi gelialten ist: die nehende Iphigenia se de nact

her sicli illi auso pseruden durchaus nichi altrilich. iis Arist. poet. c. 15. Rectius, ut ait Has S.I. I. P. 24 adn. 2., judicavit Sophocles, quum diceret, se ei Sonas, luale e S Se Oporteret, Proponere, Euripidem, quale eSSent. D. Arist. Poet. C. 25.

β Antiop. rg. 31. - Licymn. seg. 1. 6 Med. v. 126 sqq. - Phoenis s. v. 13. qq. - Heracl. V. 4l2.: qui justitiam exercet, in eum justos Se praebent alii. - Dictys fi g. . et δίκαιον ἰσIυε μεγα. 7 Helen. v. 764. η Phoeniss. v. 520. iiii. In colloquio cum Ulixe habit si ab Hecub. v. 236 80 Hecuba victores adhortatur, ut eo D tinente Sint Verba κ' γω γαρ ην ποτ Ἀλλα νυν ουκι . . 1. in mentem revocant verba Schilleri Auchmir istolles olligerathen etc. Supplic. v. 495. q. Bacch. v. 53T. προς σοφου γαρ ἀνδρος ἀσκεῖν σωφρον' ευοργησίαν. υοργησίαν Schol ad Hippol. 993 diuit πραοτητα - D. Valchena r. p. 241. S l. tiam in amore temperatio est Servanda. Honestum amorem eundem virtutis cultorem commendat Euripides. - Helen. v. 1055. 9 Suniniae injustitiae et perfidiae exemplum videmus in Menelao trag. Orest.), qui insidiose resti imperium eripere Studet. merael. v. 2 sqq. ysiis δικαιος τοῖς πελας πεφυκ' ἀνήρ, ὁ δ' ἐς τὸ κερδος λῆιι εχων ἀνειμνον πολει τ' χρηστος καὶ συναλλάξαι βαρυς αὐτω δ αριστος - Med. v. 552 sqq. qui quamvis it injustus sapientiam simulat, summis suppliciis dignus est. 10 Ino. rg. 10. utina in medicis contingeret, ut invidentiam, pessimam gelieris humani luem vel erro vel herba vel salubri potione auferrent. Oedip. si g. 10. ii Belleroph. si g. b. 32 Med. v. 1022 sq. θυμὸς δε κρείσσων των ἐuων βουλευμάτων, σπερ μεγίστων αἴτιος κακων βροτοῖς. Aeol. rg. 13. Incert. trag. rg. 244. A θερuo βουλον σπλάγχνον. 33 Med. v. 84 sil l. Recte fiat iung. ejecit versum 86 οἱ μεν δικαίως, οἱ δε και κερδους χάριν et propter sor-

anam et propter rationem sententiae, neque in hac re a Schol auctoritate receSSit - HiPpol. V. 505 S i l.

3Α Androm si g. 15. Antig. rg. T. Dictys si g. 6. st Iphig. Aulid. v. 634. σοφος γ' o θρεψας, χἀ διδους σοφωτεῖοις. st Hecub. V. 575. Sq i. εχει γε ulντοι και το τρεφθληνα καλως δίδαξιν ἐσθλου τουτο δ' Mire τις ευ μάθy, ιδεντο γ' αἰσχρον κανόνι του καλου μαθων Generositatem nini a parentibus ad liberos transire, ergo hereditate homines virtutem adipisci, ana inde ab Homero vulgatum erat est Theognis. v. 436), quamquam ipse Homerus Odyss. l. II. v. 276 sq. dicit: παυροι γάρ τοι παιδες ὁμοιοι πατρι πέλονται, οἱ πλέονες κακίους, αυρο δ πατρος αρείους. Euripidis et ejus aetatis philosophorum multui intererat, ut sententiam illustrarent, magnam in bono mores vim exercere rectam institutionem et eruditionem. Iphig. Aulid. v. 504 Sqq. diversi quidem sunt moribus et natura homines et sacile agnosci potest vera non aliunde petita bonitas, sed tamen magnam vim habet ad virtutem comparandam educatio, nam et pudor, tuo imbuit homines educatio, nihil aliud est, nisi sapientia et ratione cognoscere honestum oblectantqm gratiam affert. Havtung locum ita explicat: Die angeborne Sche vor dem nediere und

esse in vers. ex Hippol allato ratio loci docet, sed hoc Iphigeniae loco esse pudorem institutione injectum, tota verborum collocatio demonstrat. ἐξαλλάσσειν aliteri non est idem valere rectius vertitur diversum esse,

58쪽

XXXII

vel id quod aptius est naturae loci, oblectamentum habere. Sic ἐξαλλαγματα sunt oblectamenta. D. Both. ad h. I. Multo post Socratia tempora caput erat disputationunt philosophicarum, utrum doceri osse virtus, necne. D. Horat. p. II. 18, 100. Unus ex posterioribus Platonicis, Maximus Tyrius saee. II. duos de illare libellos scripSit. 7 Hippol. v. 351 sqq. D. Hartung. ad h. l. ' cis Xenoph. Memor. II. 7, 7 sq. ibid. I. 2, 57. D. Dissen de philosophia norat in Xenophontis de Socrate commentariis tradita Gottingae. 1812. . . De consensu, qui omnino intercedit inter Euripidem et Socratem de rebus mores spectantibus est. Polich. de tragicorum Graecorum philosophia et de sontibus, ex quibus eam hausisse videntur Ρrgr. d. Gymn. i. lausthal. 1858. p. 14. ' Plato Civ. IV. p. 440 amrmat, qui, quod rectum justumque sit, intellexit, eundem sacere. At quam multi reperiuntur, qui sibi dictum illud Ovidianum Met VII. 20 s l. putare cogantur: Vide meliora Proboque, deteriora Sequor. ' D. uehner prooem ad Memor Socr. . . b. p. 10.3: haec doctiqna a Socrate opposita videtur sophistarum rationi, qui, quum scientiam suam doctrinamque ostentarent eaque ad lucrum quaestumque aciendum abuterentur, eam a virtute plane disjungebant. A D. Stetialiart. Prooem ad Hipp. min. dii. I. .

sii den

59쪽

8. Mathemati 4 tunden, nach Κambly. Die tereo metri vo de Pyramido bis et Ende, an Repetition in de Arithmetiti Wiederho iunides gangen Gebieis Oberleh-re Dit trich. 9. hysi 2 tunden Die Lehre on de Warme, de Magnetismus, de Electricitat, nach Bretiner Oberlelirer it tricli.

Ordinarius Gymnasiallelirer Dr Gortit mites Niunde D. I. Religio 2 tunden Dogmati bis iam heil. Sacrament de Busse; irchenge- schichte voti Constanti bis gur Reformation Religionestelirer Dr. nobloch. 2. De ut soli 3 tunden In 2 tunde Censu der i 0 haustichen uni Clausurarbei-ten Geschichio de deuischen Literatur bis 1525, elesen tarde das i bellangentie undander Proben de mittetalterlichen Literatur, pater Wallenstein Tod on Schiller Gymnasiallelirer Dr Gortit et in 1 tunde ein Abris der Psychologie is se intellian gur Logili,

3. Latoin 8 Stun lan. nra tunde Repetitio de Grammatili Stilii bungen nach

Stere ometri bis gur Pyramide Progressionen, Rentenrechnung diophantis he n reci-

60쪽

7. Mathemati 3 Stunden In de Geometri die g. ill-27, in de Arithmeti dio