장음표시 사용
11쪽
quisnam Sit ille Script0r, ex quo tanquam communi lante Polybiust et Livius sua hauserint. Quem cum Nitetsch ipse olim Q. Fabium Pict0rem 88 iudicavi8Set ), 08tea Silenum Sse, rerum Hannibalis auct0rem, SuSpicatu8 Sty). Car0lu autem Boellcher ' lianc n0vam protulit sententiam, ut Livium libro XX se XXII totos x Coelii Antipatri historiis transscripsisse, o Sileno Polybium t Coelium liausisse diceret. Contra ea Adolsus olim di praeter Coelium etiam Fabium et Valerium Antiatem annalium scriptore a Livi in duobus illis libris in auctorum numero habito PSSe robare studuit idque Nitggelii ita persuasit, ut sententia priore relicta
Livium in iiiiii belli Hannibalici narrando unius Coelii historias, per sequentes libros unius Valerii titiatis annale secvium 8Se sibi fingeretq).
Nuperrime hanc rem tetigit Maximilianus Posiae in eo libello, quo accuratius diSserit, quibus auct0ribus in bello Iannibalico enarrando usus sit Dio Cassius ). Cui quanquam Di saepius ipSum Livium SecutuS Sse videtur, quo in sequentibus libri per
Saepe uni usum Sse persuasum habet, tamen ab ea regreSSu Sententia utriuSque Seriptoris narrationem ex eodem lante eoque Romano fluxisse dicit, quo fit ut Coelium c0mmunem illum ducem et
unium libr0rum XXI et XXII Livii auct0rem esse arbitretur p. 73).
-XXX et p. Polybium in I. -XIV, ex uno sonte haustas esse suSPicatur in libello, qui ita scriptus est ,I ivilis et Polybius, Scipionis rerum scriptores, o ettingae 1869 .
' Quaeritur unde belli Plinici secundi scriptores sua baliserint. Diss. Goettingae 1872. h Rdmischo Annalistili, sortiti 1873, p. I. β Diss Bonnae 1874. - Praeter Posnerium Boeticheri sententiam assensione Omprobaverunt Solia in dissertatione .d sontibus Plutarchi in secundo bello Punico narrando Ronnao 870ὶ Luch hola in Unteir such unge liber die uellon des Appian undito Cassius sit die eschichthdes gweiten uia. Erlegos Pyrit 1872ὶ, Dynacher in dissertatione , uber
die uelle de Silius Italicus ' ille id a 874).
Donique his ipsis diebus Lud0vicus ollor multum opera laborisque consump8it, ut Polybium et Livium tanquam communem ducem et magistrum illius belli narrandi L. Calpurnium Pisonem secutos esse probabilibus argumentis doceret. Min0 pars virorum doct0rum Veterem amam delandit. Quo in numero sunt . Lachmann ), Lucas '), Carolus M ot 0rmannus β Peteri, Le0p0ldus Vielhaber'), duardus W0elfflin , qui Livium in libris XX et XXII conficiendis Polybio potissimum
auctor USU OSSe, ea Vero re8, quae cum narratione Polybiana discrepant aut apud illum non extant, maximam partem ex C0elio petivisse iudicant.
Ita tu cum huic quaestioni de Livii auctoribus recte solvendae plurimi magnam vim magnumque pondus tribui intelleg0rem nonnullasque res minus diligenter Xaminata esse uidicarem, hunc studiorum orbem delegi, in quo primum ingenii vires periclitarer. Sane quidem l0n id 0lum agitur, quanti faciamus Polybium t Liviuna, quanquam b0 ipsum S gravissimum; sed qu0niam litterae graecae et latinae parem du08 rerum Scriptore inter Se comparandi opportunitatem vix nobi praebent, hinc Simul certa quaedam norma repetenda erit, ad quam omne n0Strum de veteribus
histori eis iudicium dirigamuS.
3 De gweite punische rie uia se in e uellen, arburg 1875. de sontibus historiarum Titi Livi commentatio duplex. Goettingaei 822 et 1828. ' disputatio de ratione, qua Livius usus est per Polybiano Progr. Gloga I 854. εὶ Livius uti Polybius. Vobor dio uellen os l. undis 2. Buchesdos Livius Halle 1863. β Veterum historicorum Romanoni relliquiae, Lipsiae 1870 inde a
pag. CCXIIIJ.' Livianiscite iudien im Jahresborichi uber das Gymnasium de h. h. Theresianischen kademi in ion 1871 und 1872. y Antiochus vota Syralius und Coelius Antipater, interthur 1872. Titi Livii a. u. c. libri XX et XXII. Lipsiae 1873 et 1875.
12쪽
Triplici potissimum modo licuit antiqui scriptoribu ea, quae ab antiquioribus rerum gestarum auctoribus tradita essent, in rem
Nam primum omne res ita uno anno aut 0mpluribu anms continuis acciderant, i unita Scriptori S opere ad verbum fere in novum librium cita poterant transferri. ut leviora quaedam mitterentur. alia adderentur, Verba DbSolet cum moVicii mutarentur. Hac ratione quinto et sext0 08 Christum natum Saeculo plerique chronicorum c0nditore auctoribu Suis Si Sunt, velit Prosper Hieronymum tranSScripsit, Prosperum Vict0riu8, Victorium Cassiodorus Cassiodorum Iordanis, ita tamen, ut ui quiSque auctori opu continuando ad suam ipsius aetatem perduceret Simili m0do etiam
nonnullo antiquos in uni Scriptores opera sua confeciSSe Sunt qui
putent, volut Nissono iudice Appianus, cum res annis 20 - 146 gesta. persequeretur, meminem raditibuit praeter Polybium, quem ipsum an rebus Hannibalis mactandis tanquam unicum ducem Pisonem secutum 48Se suspicatur eller Idem isse et Boseitcherno Livium quidem hanc scribendi rationem aspernatum SSe contenderunt: nam quartae et quilata decadum partes aliquot 0ta ex Polybi liistoriis tum transtulisse et libro XXI et XXI nihil aliud fg quam exemplum partis cuiusdam C0eliani operis Me secundo
bollo Punico scripti, nullo denique Livium auctore Sum SSe, quem non transscriberet ) Quae si recte docentur, illi rerum Romanarum Scriptores veteribus auctoribus quasi in servitutem Se addixerunt, qualiquam ne Livianarum quidem peri0charum conditor pleni operis vestigia tam anxie pressit, ut nulla re aliunde petita adderet. Deinde duo vel tres auctores alternis vicibus ita poterant ini Κriti scho Untersucliunge liber die uelle de Livius pag. Min. CL Boeticher pag. 381: Livius at gar ei ne andere methodU
usum vocari, ut rerum domi militaeve gestarum aliae ex aliis transferrentur, Sive ad Verbum fere, Si V pauci mutatis. Hoc contaminationis modo Volline Livium in libris XXI et XXII triplieom
rerum amam ita connexuisSe arbitratur, ut exempli gratia libri XXI. capp. 17-20 49-51, 60-61 ex Fabio, capp. 21 - 24, 26-48, 52-56 ex Coelio, capp. 25-26 init.), 57-58 62-63 ex Valerio Antiate peteret. Postremo nihil obstabat, qu0minus duo vel tres auctores a Livio ita adhiberentur, ut quae quisque de quaque re, Velut de Hannibalis Alpium transitu, de pugna apud Trebiam commi8Sa, memoriae prodidisset monte in unum comprehenderet et in conscribendo opero suo unius quidem auct0ri tanquam p0tissimi ducis vestigia teneret, eum tamen vel ceterorum libr0s iterum evolvendo vel e memoria vel ex suo arbitri retractaret et amplificaret. Hac ratione capp. I-XI epitonia de Caesaribus quae vulgo Aurelio Victori tribuitur ex huius scriptori libro pleniore et ex Suetonio congesta sunt ), eodemque fere modo Peteri Woelfflin alii Livium annales suos consecisse iudicant. Etiam B0ettehero identidem ea obversatur pini0, quasi Livius libro XXI et XXII ex c0mpluribus auctoribus c0lage88erit, Sed taedio huiuscemodi laboris factum esse iudicat, ut unus auctor adhiberetur ). Et id quidem n0 negaverim Veteribu temporibus libros nisi multo maiore molestia quam nostra aetate in usum vocari nequivisse. Quanquam enim iam nonnullis Saeculis ante Christum natum charta membranacea inventa erat, ex qua poStea codices quadrati c0nfici 0lebant, tamen Augusti aetate plerique scriptores et librarii papyro, qua minoris constabat, utebantur. Et cum Sin gulae papyri paginae in formam voluminum conglutinarentur, volumina legentibus ambabus manibus tenerentur sinistra quidem ea parS, quae iam perlecta et c0nV0luta erat, dextra ea, quae legenda et
13쪽
explicanda restabat '), vix seri potuit, ut inter Scribendum complurium voluminum argumenta inter Se compararentur. Atque non solum ea, quae manu Scripta Sunt, legentibus maiorem asserunt difficultatem saepiusque in errore no inducunt quam quae typis et prelis expressa Sunt, Sed Vetere Vocabula quoque non
disiungebant intervallis ' neque aut libros in capita ac paragraph 08 dividebant aut indices secundum litterarum ordinensi consti trito8
habebant. Sed quanquam haec Boeticher concedo, minime tamen exiStimo Livium his rebus coactum e ,8e, ut in quaque operi paIte uniuS duci quasi Signum Sequeretur. Nam primum veri Simile est vet0res Scriptores auctorum librOS, cum OS VOlVere pero Sum SSet, neque quod quis quaereret oculis facile inveniretur, eo diligentius perlegisse et iii componendis operibus Suis Saepius quam recentiore memoria
fretos ab eis discessisse. Accedit quod iam Niebuli ' n0n dubitavit, quin Livilis, ut Scribendi m0lestia levaretur, libros Suo scribis
dictaverit. Certe historiarum quae dicuntur auctores, Velut Coelius, Sisenna Salliistius, et Livius in eis libris, quibus suam ipsius aetatem describebat, ne poterant quidem priorum auctorum veStigia anxie
Cum voluminum forma et magnitudine etiam divisio operum apud antiqu0s scriptores usitata ita videtur c0haeSisse, ut plerumque singuli libri singula volumina explerent ); quae ne legentibus molesta essent, libri certum qu0ndam modum vix excedebant ). Itaque etiamsi priores auet 0res minus tiam Livius comm0d legentium c0nSuluerint, tamen n0n est verisimile, aut primum Coelii librum ea, quae a Livio in libris XXI et XXII narrantur, paenei CL Marquardi, antiq. Rom. Ol. 5, 2 not. 3485, atten bach se Schrist-wesen im MitteIalter p. 104 sqq. λ Cf. Suet. Aug. 87 ex tr. ' Vortrage liber rom. Geschichte herausgeg. Von Ister . s. M CL Liv. 31 1 3 Cic. Tusc. 3 3 6, Vitruv. etc. Excipiuntur tamen ab hac lege Vellei Paterculi libri duo P, 14 1 coli. V 131 - 1 et Plinii studiosi tres, in sex Volumina propter amplitudinem divisi q. Plin. epist. i). si Cons. Ne p. Hannib. 13 4 cum praes. g. 8, Quintil. 9 4 046, Trebelli Pollionis Valer 8 5.
omnia continui880 ), ut Boetichero videtur, aut Livii de eadem tertiam totam, ut elle existimat, a Pi 80 ne pendere, qui Septem libri Shistoriam Romalaam inde ab Aenea Sque ad Gracch0rum temp0raperSecutus erat ). Deinde ei scriptores anti iiii, qui non Solum docere ali OS, Sed simul delectare studebant, non tam Saepe quam nos facere SolemUS, auctores suo testes asserobarit; sed os aut omnino silentio praeteribant aut ii 011 10minabati nisi ubi varia sania tradita erat, ut aut certi0ri auct0ri aut pluribus auct0ribus de habenda esset aut, quaenam fama Ver propi0r 8Set, discerni nequiret. Itaque Nit Z sch,
qui Livium iii libris XXI et XXII 0mp01iendis Polybium noli in usum VocaviSSe ex eo dixit intellegi, qu0 Polybii 0men in illis
nunquam commemoraretur'), mihi non magis persuaSit, quam Si SchlosSerum Ostrium omnes rerium scriptores reglexiSSe contenderet
praeter e08, quorum teStimonio ille ii ominatim utitur. At vetere rerum Script0res le tum quidem, cum auctores Suo nominant, Verbum pro Verbo reddunt, Sed plerumque S0lam rem Spectant, Velut conferas Liv. 21 46 10 servati consulis decus
Coelius A ad servum natione Ligurem delegat;
3 Si ex Coelii Dagmentis 2 et 25, quae apud H. Peterum leguntur, coniecturam sacere licet Coelius extremo libro primo pugnam Cannensem narraverat, ut Coelianus liberes responderet Livii libro XXI. et t. XXII. eapp. 1-50. In tertio libro Pisonis res anno 304 a Chr. gestae enarratae erant cf. rg. 273, liber septimus incepisso videtur tib septimo saeculo urbis ab anno 158 a Chr. cf. si g. 36), liber sextiis si amnium annos 201 - 159 continebat. Itaque Piso totum bellum Hannibalicum libro quinto videtur complexus esse. Etiam Cato in Originum libro quinto bellum Punicum Secundum, in libro quarto primum persecutus erat. CL Nep. Cat. ora.' Cf. Nitzsch, rom. Annali stili, p. 14. - Fortasse Livius iam in altera
decade cum primum bellum Puniciani enarraret, Polybio usus erat eiusque mentioliem fecerat. In tertia de cade sine dubio nullus locus excidit, ubi Polybius commemoratus erat. Ex eo tamen quod Polybius 30 - 45 i , ,haudquaquam Spernendus auctor Oini natur, suspicari non licet eum nunquam antea a Livio laudatum esse; iam etiam 33 - 10 10, ubi Livius iterum Polybium testem citat, non incertum auctoreni eum appellat.
- Posnem suspicatus est p. 59x Livium dioes loco memoria dapsum Coelium posuisse pro salerio innitate. Idem sere accidit Ciceroni qui Orat. q. 29. Eupolim pro Aristophane nominaverat, sed mollitus ab Attico e orem corrigi iussit. M. Peter vet. hist Rom. reli. p. Cy Livium 40 29 Valerii Antiatis nomen pro Pisone scripsisSe Oeet.
14쪽
Tac Germ. 28 rivalidiore Olim Gallorum res suisse Summus auctor divus Iulius tradit , quibu Verbis respicit Caes. b. g. 6'24: ac fuit antea tempus, cum Germanos Galli virtute Superarent ;Plut Ages. 4 ο δε ηοιν ὁ Ξενοφῶν, τι πάντα di πατρίδι πειθόμενος ἴσχυε πλHoτον, or ποιειν ὁ βουλοιτο, quae manarunt e Xen. g. 7. 2: τι δυνατώτατος ων ἐν τῆ πόλει φανερός, μάλιοτα τοῖς νόμοις λατρευων. et c. etc. Itaque opinio eorum, qui Livium Polybio in lib. XX et XXII
auctore Sum non SSe X e concluSerunt quod non Verbum everbo expresserit, mihi parum probatur. Saepi Ssime vero Scriptores Veteres, cum e re ex auctore certo aut incerti petivisse commemorent, tum clamem non nominant, Velut
Liv. 1. 48 9 Serviunt imperium dep0nere in animo habuisse)quidam auctore Sunt Liv. Torax , ea frequentior jam est quam cuius Piso
Liv. 6 G2 bellatum cum Gallis eo anno circa nienem flumei auct0 est Claudius . . . pluribiι auctoribus magi adducor ut credam decem laud minus post anno ea acta. etc. te. Itaque si in Livii libris XXI et XXII similes loci nobis occurrunt, qui in universum quidem cum Polybio concinunt, nullam video causam, cur eo ex olybio hauStos Sse negemus, Velut Liv. 21.1.4 fama est etiam λ Hannibalem . . . iure iurando adactum quibuscum cons. Ol. l. 3. c. II); 21 ceterum magis constat elsephant0S ratibus traiect08 cf. Pol 3 cap. 46); 21 38. Hoc maxime m0do in Italiam perventum est quintomen Se a Carthagine nova, ut quidam auctore sunt cs. Ol. 3. b6 3). Caveas rigitur, me de auctoribus, quorum apud Livium mentiosacta aut non acta est, nostrae aetatis more inductu falso iudices. Ut vero historicis 6 manis in adhibendis e0rum libris, quibus
3 Cs Buen geri Theopompea, Argentorati 1874, p. 3. Notinulli viri docti, in his Boeticher p. 363), Livium Verbis fama est indicare putant se hanc rem auditu accepisse neque certo auct0r debere, Sed hane vim non semper vocabulo famae inesse intellegitur ex Liv. IT 3, quem locum supra cxscripsi. s. oelfflin ad Liv. XXI.
auctoribus utebantur, maiores difficultates obstabant quam 08tris, ita tiam disciplinae et artus, quibus instructi erant in rebus Scribendis minus adiumenti his praebebant. Jam me conferam l0nge diversam 40rum . qui n0stris temporibus ad historiam cognitionem se conserunt, rationem Studiorum inde a pueris iniri Solitam, apud ill0 mem0ria priorum temp0rum, quamvis in ludi rhetorum et philo-S0ph0rum non neglegeretur, minime tamen ad criticam rationem corrigebatur. Sed te clamatorio iolore exornabatur Praeterea ante Livium nemo sere ad annales vel hi Storias condendas accedebat, qui per complures annos ad rem publicam moderandam cientiam
et studium suum d0mi militiaeque i0ntulisset. Ita fiebat, ut illi
quae a rerum Scriptoribus memoriae prodita essent vel quae famarum Oribusque accepiSSent, n0n iudicio integro examinarent et percenserent, sed ad rhetorum praecepta caligine potius obducerent, neque totius mundi se incola et iiVeM SSin rec0rdarentur, Sed Romanorum partes Sequerentur Vel studiis civilibus ducerentur. Historiarum enim confectionem inpud R0manos rei publicae commodis inserviisses idque praecipuum suiSSe historicorum consilium, ut iuvenes maiorum virtute aemularentur ex eo ipso intellρ- gitur, quod sero aliarum gentium mem0riae Studere coeperunt. Cum se ipsi princip0m terrarum populum Sse crederent, in primis rerum a populo Romano gestarum memoriae consuli Volebant, meque 'istoricorum id potius videbatur Sse, ut Veritatem propter se ipsam
indagatam traderent, quam ut populi Romani n0mel al0riamque illustrarent, de hostibus quod sequius esset 0querentur. Etiam studiis saeti0num vel singulorum hominum ' rerum aestarum memoria serviebat denique doceres debebat qui ingenii vere Romani esset J His igitur rationibu ducti Vetere Scriptores res. Romanorum et Carthaginiensium clitteris mandaverant 'asdemque Livius in retractanda annalium memoria secutus St. Etiam Nissees et Boeticheri monuerunt livium in quarta de cade interdum nimio Roman0 defendendi studi ea mutasse, quae Ρ0lybius tradidisset, et in libris XXI et XXII idem factum esse in univerSum
λ CL Sall. Jug. 95 Sisenna parum mihi libero ore locutus Videtur. Sullam Caesarem similes dico. M CL Liv. praes. S. 10.
15쪽
concedunt, Sed quotiens ad rem praesentem ventum est, Livium nimio patriae amore commotum a P0lybi disceSSiSSe negant.
Scriptores vero Romani in annalibus conscribendis noti Solum plus aequo Romanis favebant, me cum plerique e0rum in rhetorum ludis eruditi essent, etiam res in iratorum modum iXOrilabant. Ipse Cicero ' rhetoribus concessum isse iudicabat metit iri in historiis, ut aliquid argutius p0ssent dicere, et Quintilianus ' rerumge Starum Scriptoribus eadem dere licere existimabat. quae ut 0Stra aetas fabularum quas dicimus '0nianensium rauctoribus concedit. Quo oratorio colore issen et Boetichor iam LiVian Os quoque ali-nale adSpersos esse recte dicunt, tum in quarta et quinta ducadibus Livium tonnunquam v0rba Polybiana af rhetorum praecepta mutaviSSe et Xornavis Se praeclare dem0n Straverunt q), Sed quotiens
in libris XXI 0 XXII talis locus occurrit Booti cher animi fluctuat, excuSationem aliquam parat, denique ad alium auctorem coii-
fugit. Neque tamen diibium est, iiii Livius, qui di ipse indillescens artem rhet0ricam professus esse videtur in hic libris non 'minus quam in quarta decade ea, quae a re rium auctoribus tradita essent, retractaverit et quasi quibusdam verborum floribus consperserit. Velut in . 22 c. 39 ubi aulus consul a Fabi, Maximo monetur, n0n minus certaminis Sibi cum collega Varr0nae quam cum Hannibale futurum, ill0s vir0 familiarit0 inter se collocuto e SSedicas; sed primum Fabius irati0nem labet, Moinde Paulus, num discedunt Unum addid0rim, n0m tandem idem habendam isse 0rati0nibus inter narrati0nem Livianam insertis et ipsi rerum gestarum narrationi nam interdum Livius h0minei in rati0nibus ea dicente fecit, quae ipse non vera esse existimabat aut de industria Silentio praeterierat. Velii Hanno 21 3. 4 Hasdrubalem florem aetatis Hamilcari fruendum praebuisse ait, quanquam Livius ipse
21.2.3 eam amam aspernatu est, et 23. 5.12 Varro contionans Hannibalem ponte ac moles ex humanorum corporum Struesecisse' et milites vesci corporibus humanis docuisse ' dicit, quarum rerum commenticiarum in libris XX se XXII nulla mentio fit.
Florus 2 6 18 Hannibalem id secisse narrat apud Cannas in torrente Vergelli, cons. Val. Max. IX. 2 ext. 2 App. Hann. 28 et Lib. 63, Luci alii dialog mori. 12. Appianus Celi tom. I. p. 36I3 editionis Beh-kerianae idem fecisse tradit Caesarem, cum et gus devicisSet.' Apud Polybium IX Hannibal Monomachus ina peratori Hannibali suadet, ut milites carne uniana Vesei doceat, sed ini perator
16쪽
Tre potisSimum auSae videntur obstare, quominus Livium in libris XX st XXII Polybio auctore usum esse dicamus. Primum snim nonnulli viri docti Livium vetera foedera Romanorum et Carthaginiensium, quae apud Polybitim leguntur, Si ei nota fuissent, silentio praeteriturum fuisse negant. Deinde multae discrepantiae in ei operis Liviani partibus, quae summatim cum tertio Polybii libro conSentiuiit, tam graves esSe dicuntur, tot res in illis relatae Polybianae narrationi repugnare, 0 apud Solum Livium extare, ut ea explicare nequeat, qui Livium pleraque ex Polybio petivisse credat. Denique ex quaestionibus, quas illinantis et issen si Livii libris XXXI-XLV instituerunt, ei lici videtur, Livitum in Singuli rebus narrandis Singulo non plures auctore in Sum Ocavisse. Hae causae quo iure obici 08Sint, nunc Videamus. Apud Polybium igitur, ut ab eo argumento proficiscar, quod sine dubio gravissimum est, in lib. III cap. 22-30 quinque foedera commemorantur, quae Romani cum Carthaginiensibus fuerant, nec plane liquet, cur LiVius ea in opus Suum non transtulerit. Tamen hanc rem non tantam esse iudico, ex qua effici possit Livium ex t0t terti0Ρolybi libro nihil hausisse. Nam ex his foederibus, ubi de Sagunti expugnati0ne disceptabatur, duo tantum maioris momenti erant unum quod a Catulo consule anno 241 a Chr. n. alterum quod p08tea cum Hasdrubale imperator ictum erat. Itaque
Polybio, qui id spectavit, ut non modo caSUS VentuSque rerum, sed ratio etiam causaeque c0gn0Scerentur, rerum geStarum ordine
interrupto vel a primis temp0ribus liberae Romanorum rei publicae repetere et quinque illa laedera cum lect0re communicare non
minus licuit quam alias res nonnullas in eodem libro per digreg-sione exponere, praesertim cum hilinum salsorum foederum auctorem esse eique a compluribus fidem haberi intellegeret ). Contra ea non video, qua ratione ductus Livius, qui per digressiones omnia memoratu digna explanare non soleat, de innibu R0manorum et Carthaginiensium 10ederibus in exp0nendi rebu anno i a Chr. gestis debuerit disserere. Sane i quidem Offici Suo SatiSfecit, cum Catuli et Hasdrubalis foedera ita commemoraret, ut ad verbum fere cum Polybio concineret. Sed ut ipse iudices, ipsa Livii . Io. 19 et Polybii l. 3 c. 29 Verba describam: Haec derecta percunctatio ac de τα δ' Ἀπο Γωμαιων λεγο nuntiatio olli magis ex dignitatu μενα νυν ἐρουμεν τοτε p0puli R0mani visa est quam de ista ου ἐχυh0αντο ια τον laederum iure verbi disceptare,
duc Hasdrubalis cum Lutatii priore laedere conparandum erat cum in tutati P foedere diserte additum esset, cita id ratum
fore, si populus en Sui S set, in Hasdrubalis foedere nec exceptum tale quicquam fuerit, et tot annorum silentio ita vivo eo conprobatum sit laedus, ut ne mortuo quidem auctore quicquam mutaretur quanquam, etSi pri0res foedere rataretur Satis cautum erati Saguntinis sociis
δρουβας, ἐν αἷς se τον Ιβθρα ποταμόν Ῥὶ διαβαίνειν -
μη προσλαμβώνειν Ἀτέ- Ους υμμάχους παρα τους πάρχοντας te.
17쪽
14 Hanc disceptationem de iure foederum a Livi aut ex ipso Polybio aut ex c0mmuni qu0dam utriusque sonte haustam osse apparet. At si libri III cap. 29 a Polybio ex antiqui0re quodam
auctore petitum est, etiam ea foedera, quae cum a Polybio commem0rentur, a Livi omnino non tanguntnr, ex communiciis lante
fluxerunt, et Livi ea Silenti praeterire n0 magis licuit, quam si ea apud ipsum Polybium legerat. Ceterum Livius et 7 27.20 9 A et perio ch. XIII illorum foederum mentionem secerat, quanquam paucis Verbis, fortaSSe etiam in . XVI, quo originem Carthaginiensium et primordia urbi e0rum reserebat, de eis disseruerat. Itaque primum illud ad quod vir0s doctos prov0eare vidi argumentum admodum infirmum SSe censeo. Nec mai0rem Vim liabet alterum argumentum, quod petitur ex discrepantiis Livii et Polybii, quippe qua et ipSae, partim ex usu du0rum vel trium auctorum partim ex indiligentia et levitate Livii ortae, rerum Script0rem, n0n Servum librarium illum suisse
ostendant. Qui cum Saepe earum rerum Oblitus sit, quas ipse narraVi88et, et res later Se pugnante rettulerit, Sane auctorum libros non a cura perscrutatus St, qua Sum eum esse Boeticher
videtur credere. Ceterum cum plerique his discrepantiis nimium momentum addant, nobis ex ip80rum Seripti nonnulla exempla asserre liceat, quae illos ipsos in Polybi et Livio interpretandis non eam adhibere ostendant diligentiam, quam Livio attribuunt. Velut olliner p. 9 P0l. x 20 I τυγνότητα του συνεδρίου παυειο ουοι θαυμ σιον Significare putat laudant senatus Romani constantiam cum nihil aliud sit quam mirabili, m
templo Iunonis in promontorio Lacini insculptae fidem atque auctoritatem se alii traditioni praetulisse dicit μ. Sed olybius de aliora ama nihil significavit neque aliud quicquam dicit quam sibi liberum suisse vel illis copiarum Punicarum numeris in opere suo locum dare vel eis fidem non habere ). Apud Posnerum p. M haec leguntur: Con8ulem, qui emporium prope Placentiam ab Hannibalis obsidione liberaverit, Sem pronium fracelium fuisse Iola ic Dionis itarrationes discimus V.
Recte de ea re iudicavit oelfflin in Antioch. p. 4 i.
Ei vero Sempronio, qui ann0 2l a Chr. n. con8ul fuit, nomen erat Ti. Sempr0nio Longo, 0 Graccho i. Quasi ello p. 93 de Maharbali expediti0n Romanisque, dum in ponto faciendo distinentur, oppreSSi narrat, interpretatione parum accurata ex Liv. 21 45 2 Surrepsit, cum is Numidas ad dep0puland08 agr0 dimiSSo esse tradiderit. Deind0 Nitzsch DII annibalem, qui a patre iure iurando adactus erat, se nunquam Romani amicum fore, id Scipioni narravisse putat; at illud haudquaquam discrepat inter auctores, Ham1ibalem eam rem Antioch regi Xp0SutSSe. B00ttelier p. 4l2 in n0bili pugna ad Trasumennum commissa decem milia R0man0rum per adverSo hostes eruptionem sedisse dicit, quaSi Vero On e milium numerus legatur et p. Pol 3 84 II et p. iv. 22 6 8 δ).
Idem p. 372, in Liv. 21 22 3 lecti0num elephanti XIV iamplectitur, quamvi8 cod. Olb et recentiores editores ad unum omnes hol. XXP pra0beant ), qui numerus id0m apud Pol 3 33 16 Xtat. Denique Boetichur p. 367 Liv. 21 14 1 argentum aurumque omne ex publico privat0que iii ignem conicientes et Liv. l 15 1 quanquam pleraque ab domini de industria corrupta erant sibi ia0 ropugnare dicit cum 0mne ' et pleraque liis locis id0m significent. Sed diversam quodammodo opinionem de his vocabulis proseri l. 387, ibi rigit de Liv. II 38 5 Taurini Semigalli proxuma gens erat in Italiam degre880 id cum inter omne conStet, o magis miror ambigi. quanam Alpi transierit, et vulgo credere Poenino transgres Sum Ἐ0elium per Cremonis iugum ficere transisse Nam cum Polybius si Hannibalem ad Insubres Mescendisse dicat et inde M 60 I contra Taurinos profectum S80,
3 Cf. Fast cons Capitol. in . . . I p. 435 Monamsen ibidem p. 524, Dionem Cass. p. Zon. VIII 23 sinit. et 24, iv. 21 6 3 et 34 42 3, App. Hisp. 14, Frontin strateg. 2 5 23. Gracchum pro Longo nominat Eutrop. 3 9 s. etiam Ampel. 46 x apud Trebiam vulnerat. Flacco
. Inveniuntur decem milia apud Appialium Hann. 10h; sed qui pari numero Romani ad Trebiam hostium aciem perrupere, ab Appian non
commemorantur, unde tam memoria lapsum esse conicias.
18쪽
Boeticher ex hoc loco Liviano vinci putat, Polybium non fuisse in auctorum Livii numero. Fateor hunc locum difficillimum ess ); sed quomodo ipsi Boeticher faveat, qui Livium solo Coelio auctore usum 8Se cen8et, non Video. Ceterum aliis locis compluribus Livius rhetorico more vocabulum .,0mne8 Surpat pro plerique , Velut )21 5 17 omnia trans Hiberum praeter Saguntinos Carthaginiensium erant; 21 G pacatis orianibus Hispaniae p0pulis; 21 Gin 2 miles gentesque et terrae Hispaniae):22 ceteris omnibus salutaria magis quam SpeciOS Suadentibus es. Pol x 82 Μ τινῶν iομένων); 22 milites Hannibalis mixtos ex conluvione omnivli gentium. Immo Nitzsch ipse interdum ionines ' scribit cum de multis vel pleri8que cogitet. Velut omnes claro nostrae aetati hist0rico negare dicit, urbe a Galli incensa plerasque litteras interiisse, ut Livius tradit; sed Octavio lasone teste et omnis en et Schwogler et Iline et LeWis Livium non erravisse iudicant ). Itaque cum nostri erun Script0res et viri docti et ipsi interdum ab auctoribus suis discrepent, quanto plures discrepantia Livio, cui tanta laboris molestiae obstiterint, invito excidisse necesse est 3
discrepantias pressit. Livium serrasse dicit p. 376 de tempore, quo Hannibalsem Gadis profectum esse 'radat Haec des discrepantiis. Restat tertia causa. Nonnulli enim contendunt, e ei quaestionibus, quas issen de quarta et quinta Livii de adibus instituit, apparere, Livium in Singulis operis sui partibus argumenta ex Singulis auctoribus petere solitum esse, et qua in libris XXX XLV Polybio debeat, ea nullis rebus aliunde petiti aucta esse. Qu0 in posterioribus quidem decadibus factum 88e 0 negemuS; sed cum ex eis Polybi libris, quos Livius in quarta et quinta decadibus tanquam duce Secutus est, praeter fragmenta nihil super8it, liber tertius intactus extet, ex hoc p0tius libro cum Livii libris XXI et XXII comparato coniecturam faciamus, qu0modo Livius Polybi usus sit. Neque necesse est Polybium a Livi eadem semper ratione adhibitum esse; et revera Livii is, cum l. 3 c. bellis Punicis narrandis se satigatum esse significet, p08teriores libros non eadem opera et cura videtur conscripsisse. Accedit qu0d in p0stremis libris, quibus Livii ipsius aeta deScribebatur, ne poterant quidem singulorum auctorum libri exprimi. Itaque cum Livius rationem studiorum identidem mutaverit, etiam illud argumentiam, quod petitur ex ratione, qua Livius libro XXXI-XLV confecerit, ad quaesti0nem de libris XX et XXII 80lvendam n0 magni momenti St.
Quae cum ita sint, cum multi viri d0cti Polybium a Livi in
eis quos modo dixi libris in usum Vocatum SSe negent, quaeritur, quoia an modo illi factum esse iudicent, ut Livius et Polybius tam saepe et tam manifesto inter Se consentiant. Ac primum hunc consensum ita evenisse dicas, ut Livius 10ne Polybio ipso, sed ex alio scriptore, qui Polybium Secutus SSet, sua liauriret. Et vero NitZSch, qui saepius opinionem Suam mutaVit, nuperrime in eo libro, quem scripsit de annalium Scriptoribus Romanis p. 21), Livium, cum prima res ab Hannibale geSta ex Coelio transtulisset, postea hoc auct0re relicto Valerium Antiatem,
Mi P0lybi usus esset, ducem elegisse' suspicatur Quae opinj0' Quomodo vero factum sit, ut sui dissimillimum elegerit. alii ' pediant.
19쪽
Boeticher ex hoc loco Liviano vinci putat, Polybium non fuisse in auctorum Livii numero. Fateor hunc locum difficillimum osso ); sed quomodo ipsi Boetichero aveat, qui Livium solo Coelio auctore
usum SSe cen8et, non video. Ceterum aliis locis compluribus Livius rhet0rico more vocabulum , omnes Surpat pro plerique ,
21 5 17 omnia trans Hiberum praeter Saguntino Carthaginiensium erant; 21 G pacatis omnibus Hispaniae populis; 2 30 onities gentesque et terrae Hispaniae):22 ceteris omnibus salutaria magis quam SpeciOS SI1adentibus es. Pol x 82 τινῶν οιομένων); 22 milites Hannibalis mixtos ex conluvione omnium gentium. Immo Nitzsch ipse i ii terdum , ,0mnes' scribit cum Me multis vel plerisque cogitet. Velut omnes claros nostrae aetatis iis t0ric08 negares dicit urbe Gallic incensa plerasque litteras interiisse, ut Livius tradit; sed Octavio lasone teste et omin senet Schwogler et Iline et LeWis Livium non erravisse iudicant ). Itaque cuni nostri rerum Scriptores et viri docti et ipsi interdum ab auctoribus suis discrepent, quanto plures discrepantias Livio, cui tantae laboris molestiae obstiterint, invito excidisse necesse St P
discrepantias pressit. Livium erra8se dicit p. 376 de temp0re, quo Hannibalem Gadis prosectum esse tradat Haec de miscrepantiiS. Restat tertia causa. Nonnulli enim Ontendunt, e ei quaestionibus, quas issen de quarta et quinta Livii decadibus instituit, apparere, Livium in singulis operis ui partibus argumenta ex Singulis auctoribus petere solitum esse, et qua in libris XXX XLV Polybio debeat, ea nullis rebus aliunde petiti aucta esse. Qu0 in posterioribus quidem decadibus factum 88 non negemuS; Sed cum ex eis P0lybii libris, qu0 Livius in quarta et quinta decadibus tanquam duces secutus est, praeter fragmenta nihil supersit, liber tertius intactus extet, ex hoc potius libro cum Livii libris XXI et XXII comparato coniecturam laciamus, quomodo Livius Polybio usus sit. Neque necesse est P0lybium a Livi eadem semper rati0ne adhibitum esse; et revera Livius, cum l. 3 c. bellis Punicis narrandis se satigatum esse significet, 0Steriores libro non eadem opera et cura videtur conscripsisse. Accedit quod in postremis libris, quibus Livii ipsius aeta describebatur, ne poterant quidem singulorum auctorum libri exprimi. Itaque cum Livius rationem studiorum identidem mutaverit, etiam illud argumentum, quod petitur ex ratione, qua Livius libro XXXI-XLV consecerit, ad quaesti0nem de libris XX et XXII solvendam n0 magni momenti St. Quae cum ita sint, cum multi viri docti Polybium a Livio in eis quos modo dixi libris in usum vocatum SSe negent, quaeritur, quonam modo illi actum esse iudicent, ut Livius et Polybius tam saepe et tam manifesto inter Se con Sentiant. Ac primum hunc consensum ita evenisse dicas, ut Livius n0ne Polybi ips0, sed ex alio scriptore, qui P0lybium Secutus SSet, Sua tauriret. Et vero NitgSch, qui saepius Opinionem Suam mutaVit, nuperrime in eo libro, quem scripsit de annalium scriptoribus Romanis p. 21), Livium, cum primas res ab Hannibale geSta ex Coeli tranStulisset, postea hoc auctore relicto Valerium Antiatem, Mi Polybi usus esset, ducem elegisse' suspicatur Quae opinio
in Qiuomodo vero tactum sit, ut sui dissimillimum elegerit, alii 'x' pediant.
20쪽
quanquam ita c0mparata St, ut neque confirmari certis argumentis neque refelli possit, tamen itZ8ch vix cuiquam, qui Sciat, quam multa Valerius impudenter finxerit, fidem faciet, illum auct0rum libris perscrutandis alienisque opini0nibus perpendendis maiorem diligentiam adhibuisse quam Livium. Accedit quod cum NitzschPolybium in usum vocatum 8Se ob eam cau8am neget, quod nunquam nominetur, ne Valerius quidem in libris 21 - 24 0mme
Alii permulti illum c0nsensum oriri non p0tutSSe 0ntendunt, nisi Polybius et Livius communem quendam ducem Secuti 8Sent. Quem communem utriu8que auctorem sui88 Velint, id scire n0stra nihil refert, cum omnino haec opinio n0bi sal8a esse videatur. Nam si commune iii auctorem adhibitum esse dicas, Stenda nece8Se Sit, quomodo factum sit, ut Polybius et Livius in aliis rebus consentirent, in aliis discreparent. Sed eas res spectanti, in quibus c0nvenit Livio cum P0lybio, nihil tibi verisimilius erit quam eas ex ipso Polybio haustas esse. Discrepantiarum contra magnam partem non ex communi quodam lante fluxisse facile intelleges. Tria enim sunt genera discrepantiarum. Scilicet Saepe unus auctor parvam aliquam rem narrat, cuius alter mentionem non facit; veIuti quae Livius 21 21 9 et 21 22 5 sqq. de Hannibalis itinere Gadis acto et prodigio ad Hiberum viso memorat, a Polybio apud c0mmula emauctorem inventa quidem, sed c0nsulto omis8a esse dica8. - Deinden0 raro aliqua re ab uno auctore paulo aliter narratur quam ab alter0, Velut
Liv. 21 23 3 sqq. decem milia poditum Hannoni ad praesidium obtinendae regionis data et mille equites . . tria milia itide
Carpetan0rum peditum iter averterunt. Hannibal supra Septem milia hominum domos remiSit, Carpetanos quoque ab se dimis
Hic si quis Livium communis ducis vestigia accuratius expressiSSedicat quam Polybium, non habeam quod contra noneam. Vel cui
oblocuto esse dicat non improbem, Si apud communem auctorem scriptum sui88 putes plerosque contra Flaminium sententiam dixisse.
At si Livius et Polybius aperte inter se pugnant, tum quidem excommuni sonte non p0tuerunt haurire. Velut Si contuleris quae apud Livium 1 48 8 scripta sunt , nec procul inde Hannibal cum consediSSet, quantum Victoria eque8tri elatus, tantum anxius inopia, quae per hostium agros euntem nu8quam praeparati commeatibus mai0 in dies excipiebat , et ea, quae Polybius 3 68 Iceteris rebus cum Livio concinens tradit Ἀννίβας ὁ περὶ τετταράκοντα σταδιους ποnχών των πολεμίων αυτολκατεστρατοπέδευσε του των Κελτῶν πληθος το τὰ πεδία κατοικουν,
ουνεξεστηκος ταῖς των Καρχηδονίων ἐλπίσι, δ αφὰλῶ ςμ ἐν χορηγει το στρατόπεδον τοις ἐχι τηδείοις, τοι μων δ' ην παντός ο ινωνεῖν εργου καὶ κινδυνου τοι νε ρὶ τον Ἀννίβαν - , quam mediam inter Livium et Polybium memoriam apud communem auctorem extitisse dicas Nonne c0ncedas necesse est, Livium nimio R0panorum Studio inductum ea tacuisse, quae apud P0lybium legisset, o de industria illa contraria aut ipsum finxisse aut quod vero propius est, ex auctore Romano arripuisse Hae igitur discrepantiae, quarum numerus haud parvus est ), cum non neglegentiae aut olybii aut Livii debeantur, sed a certa ratione certoque c0n Silio prosectae Sint, quanquam propter illas ipsas viri docti ad communem Polybi et Livii auctorem confugerunt, tamen hoc artificio non lacilius explicantur quam si Livium ipso Polybio Sum esse iudicamus. Quamobrem cum nullam aptam causam Videamu8, cur olybium et Livium ex c0mmuni quem dicunt lante derivemus, hanc opinionem non amplius curabimuS.
Age vero, cum neque ab eis, qui Livium in libris XXI o XXII
Polybio 8um esse negant, neque ab eis, qui utrumque auctorem communis cuiusdam ducis vestigia expressisse contendunt, probabiles causae in medium prolata sint, quid obstat, quominus Polybium Livio in usum vocatum esse dicam praesertim cum nonnullae
res, dum Livium diligentius lego et cum Polybio c0mparo, hane sententiam mihi confirmaverint.