장음표시 사용
31쪽
Coolium memoriae prodidisse Cicero de divin. L 35, de mat deorum 2 3 8 auctor St. Omnino verisimile est Livium maximam partem earum rerum, quae a P0lybi aut praeteritae aut breviu narratae sunt, ex C0elio hausisse, velut prodigia i Hannibalis aduleScentiam et mores, bellum Saguntinum, legationes in Hispaniam et Carthaginem miSsas, partem expeditionum prima belli hieme ab Hannibale susceptarum, res urbanas, alteram famam de captivi Cannen8ibus. Deinde ea partes narrati0nis Livianae ad Coelium referendari Videntur eS8e quae verbis superlatis Vel inanibus excellunt, veluti descriptio ruentiae
XXI 31 9 12 et Alpium XXI 32 6-7y et ingens lignorum strues in iugo Alpium facta XXI 37 2) ac ne in pugnis quidem narrandii Livius Coelium meglexit, sed iterumques initium pugnae ex Ρ0lybi hausit, in sine memorabilia quaedam ex Coelio addidit quo factum est, ut Livianae pugnarum deScriptione perspicuitate fere careant. Denique, qua de re W0elfflin Ant. . . 29 sqq. pluribus exp0Suit, vix dubitari 40test, quin Coelius interdum res ab antiquioribus auctoribus traditas ita mutaverit, ut Romani suo iure suaque ratione egiSSe, 08tes ius gentium foederaque neglexisse aut illiberaliter decissae viderentur. Itaque riuae hoc modo depravata apud Livium narrantur. Coeliin videntur deberi, quoniam Livius ipse ab io, quod Verum AESSe crederet, OnSulto di8cessisse non putandus est Eiusmodi loci sunt:
XXI 10 oratio Hannonis, qui et priores bello a Carthaginiensibus et Saguntino bello ab Hannibale laedera rupta esse dicit; XXI 25 5 ubi pro triumviri ab aliis legati supp0siti erant; XXI 4, ubi ricipio Padum Iicinumque eo conSiliin Videtur
traiecisse, ut Victumulas ex obsidione eriperet; XXI 45 2 Maharbal missus ad populandos s0ciorum Romanorum agr0S;
I 37 13 - 14 Victumulae direpta et incolae caeSi. Ex olybio igitur et Coelio Livius in componendis libris XXI sit XXII pleraque hausit; sed iam supra complures loco commemoravimus, quibus Livius plurium auct0rum mentionem iniecit, unde verisimile fit tertium auctorem ab eo adhibitum esSe Favent huic opinioni 21 47 6 et 7, ubi Livius contra Coelium pugnans haec
ScripSit 'potiores apud me ait tores sunt, qui biduo viae locum rate iungendo flumini inventum tradunt e cum Magone eqr ues et Hispanoruin e editos praemissos dum Hanniba traicit gravius peditum agmen, interim Mago equitesque ab transitu fluminis diei O ius ui=here Placentiam ad hostes contendunt. Na=inibal paucis post diebus sex milia a Placentia castra communivir . Apud P0lybium enim 3 66 11 110 legimus Mag0nem cum equitibus et expeditis praemissum esse sed Hannibalem ipsum δευτεοαιον ὰπ της διαβύσεως ad 10stes venisse. Similes Sunt 22 II ' 11. Dicit enim Livius, et Coelium, quem 2 8 5 qq. ipse Secutus est, et ceteroS, in quo numero est Polybius 3 87 6), fugisse, Fabium non dictat0rem Sed pro dictatore fuisse. Itaque his quidem locis Livius praeter Coelium et olybium tertium auc-t0rem consuluit idem vero saepius factum ess libri XXII capitibus 40-4 diligentius examinatis intellegetur. Illo enim loco narrat Livius, Hannibalem apud Gereonium inopia coaetum salsa ugae specie 0man08, ut pr0elium inciperent, pellicere temptasse, doinde insidiis cognitis falsa imagine castrorum relicta in Apuliam
profectum esse. Sed facile Si cognitu eandem rem a Livio ex du0bus auctoribus petitam bis narratam esse. Itaque cum Polybius eius rei mentionem omnino non faciat, uterque autem illorum auctorum Romanis faveat, Coelium alterumque Scriptorem Romanum Livio eius rei testes fuisse apparet. Sed ut ipse iudices, ipsa Livii verba ex editione Woelffliniana adscribam Liv. 22 32. 3. adeo in0pia est coactus Hannibal, ut ni sibi cum fugae specie abeundum timuisset, Galliam repetiturus fuerit nulla relicta spe alendi exercitus in eis l0cis, Si
tibus bellum gererent. Liv. 22.40. 8 - 9.nae unde raperet quidem Sc.
Hannibal quicquam reliqui erat
. . . Ut Vix decem dierum, qu0dc0npertum p08tea est, frumentum supere88et, Hispan0rumque obs Liv. 22 43 2 qq. ibi plures dies propter inopiam frumenti manere nequitn0Vaque c0n Silia in dies n0n apud milites 80lum mixto ex conluvione omnium gentium, Sed etiam apud ducem pSum Orie bantur nam cum initio fremitus.
deinde aperta vociferatio fuisset exp0Scentium stipendium debitum
querentiumque annonam Prim0, poStrem famem, et mercennarios
milites, maxime Hispani generis, de tranSitione cepisse consilium
32쪽
iu0piam tran Sitio parata fuerit, i fama esset, ipse etiam interdum Si maturitas tempori expectata Hannibal des fuga Galliam
foret. dicituri agitasse, cita ut . relicto Liv. 22.41, 6 sqq. t peditati omni eum equitibus me itaque locuta et tempus inSi proriperet cum liae conSilia diis aptum se liabere ratus, nocte atque hi liabitus animorum esset proXima nihil praeter arma se in castris, movere inde statuitrente Secum milite castra plena in calidi0ra atque eo maturiora omnis lartunae publicae priva messibus Apuliae loea Simul ut, taeque relinquit, tranSque pro quo l0ligiu ab hoste receSSiSSet, Ximos montis laeva pedite in transfugia inpeditiora levibus Structos condit, deXtra equiteS, ingenii eSSent prolectu eStinpedimenta per convallem me nocte ignibus Similit0 factis ta-diam traducit. bernaculisque laudi in Speciem 42 Paulus. Marium Sta relictis ut in Sidiarum par prioritilium praelaetum cum turma Lu metus i0ntineret RomanOS. Sed
cana Xploratum mittit. qui ubi per eund0m Lucanum citatilium
Simile narrationes etia r apud Appianum UI 17 18 et apud Z0naram P. I 41 7 C occurrunt, qui tamen fugam fraude inStitutam SSe 0 c0mmem0rant, sed Hannibalem Semel imulata fuga R0mano pellicere ad castra diripienda fruStra temptaSSe. Et profecto Stultum est illud, qu0d Livius tradit, Hannibalem, cum
R0manos d0lo ad proelium producere non Ρ0tutSSet, longiuS, Ut transfugia inpeditiora essent, ab hoste recedere voluisse ob eamquerem, quadquam nocte proficiSceretur, pauca tabernacula reliquiSSe. Videtur igitur alter auct0 verae fraudi salsam causam Subdidisse, forta8Se memor fugae post melium apud Grumentum factum, quam eadem sero fraude ab Inrtib9le institutam esse auctor est Livius 27 42 9-12. Simili raude, ut Arretium perveniret, Hannibalem
Livius in priorem nai rationem inSeruit j, id apud Appianum et Zonaram paulo aliter describitur; lane diverSae famae auctor est Polybius 3 110 5-T . Quem igitur script0reni R0manum praeter C00lium a Livio in usum Vocatum esse dicam 3 Videamus primum, quid ille de auctoribus suis profeSSus it. Livius in decade tertia praeter Coelium et Polybium Liv. 30 45 5 hos auctores laudat: 1 21 38 3 L. Cincium Alimentum,2 22 Fabium Pictorem, 3 25 39 12 Claudium, qui annales Acilian0S ex Graec in
Latinum Sermonem Verterat,4 25 39 15 i80nem, 5 26 49 3 Silenum, 6 29 22 10 Cl0dium Licilium,7 Valerium Antiatem SeptieS. IIorum uinium Scriptot uin Opera tota Liviunt lectitasse vix quiSquali contenderit. Immo in eam parten potius inclin0, ut putem e08 qui Semel laudatitur, Cl0dium niaxiliteque qui numeri alicuius testes afferuntur, Cincium Fabium, Claudium, PiS0nem, Silenum a Livio aut ex gravi0re alio auctore, qui eo citaverit, descript0s aut in re dubia consultos esse. Accedit qu0 Cincius Propter gravem errorem Vituperatur, Fabius et Silenus utpote iam a Polybi et C0eli in usum vocati prae illi minori 1n0menti erant. Itaque ex Septem illis auctoribus unus Valerius, qui a Livio 25 Gin 14, 26 49 3, 30 1, 11 et 29 7 singulorum numerorum
testis, 28 46 14, 29 35 2, 30 3 6 b alia causa laudatur, in tertia decade Saepius videtur consultus 8Se. Neque id quidem ullius m0menti est, quod in libris 21 - 24 Valerius nunquam nomitiatur; nam ne Polybii quidem in his libris mentio fit neque in libris 2 et 24 praeter unum Coelium, cuius testimonio Livius 23 6 8 utitur, quisquam laudaturi
in Liv. 22 41 1-2 in prohibendis praedatoribus . . . haudquaquam par Poenis dimicatio fuit ad mille et septingenti caesi, non Plus centum Romanorum sociorumque UeiSis. - Fictum videtur id proelium ad exem- plar proelii apud Grumentum commissi, cum in utroque proeli numeruS hostium caesorum aptorumve Septies decies maior Sit quam , Romauorum sociorumque eisorum. Cons. Liv. XXVII. 2.
33쪽
42 Valerium igitur Antiatem, Sullae aequalem, qui minimum LXXV annalium libros reliquerat, a Livio in libris XX et XXII in usum
V0catum esse primus Suspicatus St olliner, ii omnia fere, quae in illis libris propter accuratam notitiam rerum Romanarum X Romano auctore videantur profecta 8Se, Velut re urbanas, prodigia, dictaturam Fabii Valeri deberi iudicat. Deinde Herm. Hosselbarth het 0elfflin hin libris 21 24 pauca ex Valerio hausta
Cum Polybi librum t0tum Coeliique aliqu0 relliquias cum Livii libris XXI 0 XXII conferre nobis licuerit, Valerii, quanquam Livio in eis libris, qui ad 08tram aetatem perVenerunt, is tricies quinquies n0minatur, nullum Xtat fragmentum, quod ad prim0s belli Hannibalici annos pertineat. Itaque Videamus neceSSe St, quae narrationis Valerianae fuerint propria quaeque ei similia sint
Valerius igitur cert0s ac definito numeros exhibere solebat, qui iam antiquis difficiles ad fidem visi sunt velut in fragm. 3 apud Peterum 527 Sabinas raptas isses dicit; in D. - in Sepulcro Numae regi simul cum ipso Numa conditos esse libros duodecim pontificales Latin0s, totidem Graecos praecepta phil080phiae Pythagoricae continentes '; in D. 43 Cretes reddidisse captivorum milia quattuor; in D. 45 p. 266 Pet. Liv. 38 55 6): quo commodior pax Antiocho daretur, L. Scipionem e milia p0ndo auri, quadringenta
oct0ginta argenti tu accepiSSe, quam in aerarium rettulerit, A. Hostilium octoginta pondo auri, argenti quadringenta tria, C. Furium auri pondo centum triginta, argenti ducenta. in r. 47 a. 184 a Chr. veneficii damnata esse duo milia hominum. Praecipue in pugnis describendis Valerius certis numeris eisque impudenter auctis adfirmabat, quot homines pugnavi8Sent vel caesi captive SSent, qu0 equi, quot c0rpiones, quot Signa militaria qu0t carpenta capta essent. Velut
in D. 19 legimus, 200 Romanos cecidisse, ex Aequi primum 2400, deinde 4230;
De pugna Cannensi diss Goeti 1874. y Livii lib. XXI pag. XV, Hermae vol. IX p. 23. R CL eter et hist. Rom. reli P. C.
in D. 24 Sc0rpionum capta 19 000 ). in fr. 29 4000 oen0rum caesa; in r. 30: 12 000 Poenorum occisa se 1700 capt08, deiiide Hannibalem legatum cum aliis decem legatis ad Scipionem Venisse; in D. 31 regem hilippum castris exutum osse, 12 000 Macedonum caesa, capta 2200 et signa militaria 32, equos: 30: in D. 32 ad Cynoseephalas caesa esse 40 000 Maced0num, capta 5700, signa militaria 49; 'in fr. 34 anno 196 in pugna apud Comum commisSa caeSaesse supra 40 000 10minum, signa militaria capta et carpenta 732 et aure08 0rque mult08, castra eo die Gallorum Xpugnata direptaqu0 et Comum poS die pauco captum; in fr. 35 20. 000 Celtiber0rum apud oppidum Iliturgi pugnavisse a. 195), 12 000 ex eis cae8a, oppidum captum et puberes 0mne interfect08; in D. 36 supra 40 00, Hispanorum ad imp0ria caeSaesse a. 95); in D. 39 60 000 militum a. 191 ad Therm0pylas contra Roman08 pugnavi8se, ex ei 40-000 cecidisse, supra 5000 capta cum Signis militaribus 230; in D. 41: . . Cornelio consule a. 191 Boiorum occisa Sse 28 000, capta 3400, signa militari 124, quo 1230, carpenta
in D. 42 rumorem Romae sui8se, L. Scipionem et cum eo P. Africanum in colloquium evocatos Antiochi et ipsos comprehensos esse et ducibus captis ad ca8tra exercitum ductum aquo
expugnata et deletas omne copia Roman0rum; in D. 44 in Olympo m0nte a. 189 ecisa esses 10 000 Gal
in D. 63: a. 10 iu pugna apud Araugionem laeta duos filios Manlii consulis caesos esse, 0 000 Romanorum oci0rumque trucidata, 40 000 cal0num et lixarum interfecta decem homines SupersutSSe. Livius Galerium antiatem nestem affert primum G 5 13
3 Cf. Liv. 26 49 3 scorpiones maiores minoresque ad 60 capto8 Scripserim, si auctorem Graecum sequar Silenum, si Valerium Antiatem, maiorum scorpionum 6000, minorum 13,000 adeo nullus mentiendi
34쪽
D. 19), ubi numeris militum caes0rum a Valerio s0lo traditis diffidit, tum 4 α D. 20 inter alius auct0res. Deind0 in libris qui extant nulla Antiatis fit mentio ante 25 39 14 D. 23), ubi Livius Claudium, Valerium, Pisonem de numero h08tium L. Marcii
ductu aesorum variare dicit mediumque timerum tradi a Valerio. Proximo l000, 26 49 3 D. 24), aut quem Valerius aut quem Silenus tradiderit iumerum Scorpionum Carthagine 10Va captorum
fictum esse intellegit. Etiam 30 19 11 D. 29 diibitat, utrum
Valerius mentitus sit an ceteri scriptores gravem rem neglegenter
praetemniserint. Deinde Hilagis magisque Antiatem vituperat ). Itaque c0nicere licet Livium in primis tertiae decadis libris
n0li Secu atque in prima decade Valerium ita Secutum SSe, ut eum minu quam 0Stea cum alii auct0ribus conserret. Sed curoundem in quarta decade iterum iterumque nominat et Vituperat, cum eum Silentio praeterire potuerit 3 Videtur id ideo laetum esse,
qu0 Valerii auct0ritas Augusti temp0r tanta fuerit, ut Livius sibi
vera narranti fideli li0n fore putaret, nisi Antiatis mendacia plana serent Favet huic opinioni, quod ex Valerio Antiat petitum esse videtur elogitim M Valerii Maximi ilici sum in statua, quae in foro Augusti posita erat ).Qtiae cuni ita int, e0s 000 Livii librorum 21-24, ubi numeri militum caeS0ruia capt0rumve 110 verisimile inveniantur vel inter praedam ex aliqua pugna reportatam Signa militaria c0mm0m0rentur quaeque Similia Sunt, e Valerio Antiate petitos esse recte mihi vid00 8uSpicari, Velut 21 IT: septingent0s milites occiderulit, Se Signa ademere. 21 60 6 6000 hostium caeSa 2000 capta cum praeSidio castrorum nam et caStra Xpugnata Sunt.
21 caesa ad 12 000 exuti prope mite armis dom08 passim palatates per agro diffugere.
22 G tria ppida vi expugnant inde cum ipso Hasdrubale
duobus proeliis gregie pugnant ad I x 000 0stium occiderunt, 4000 cum multis militaribus igni capiunt. 22 24 14 duo castella eo die expugnaSSe scit Minucium);6000 hostium caesa 5000 0manorum.
22 41 2: ad 1700 caesi non plus 100 Romanorum ociorumque occisis cons. Supra pag. 4 not. I).23 35 . 1 hominum eo tumulto n0cturno caesa tu duo milia cum ipso duce Mario Alfio, capta ' et Signa militaria quattuor et
triginta. Gracchus minus centum militum iactura castris hostium potitus Cumas se propere recepit.
23 37 est supra 2000 hominum occidit et 280 milites amisit; signa militaria ad 4 cepit . . . et ex Hirpinis oppida tria vi recepta . . . Supra 5000 captivorum Sub hasta venierunt. 23 40 12 12.000 hostium causa Sardorum simul Poen0rumque ferme 3700 capti et signa militaria 27. 23 46 liostium plus 5000 caesa eo die, vivi capti 600 et Signa militaria I et duo elephanti, quattuor in acie occisis. 0-manorum minus 1000 intersectis . . . tertio post diu 272 equitos ad Marcellum tranSfugerunt. 23 49 9 60.000 hostium eo die in pugna gerunt 16.000Mrea a Romanis tamen adeo haud dubia victoria fuit, ut plures
numero quam ipsi erant Romani hostium Occiderint, ceperint amplius 3000 hominum, paulo minus 1000 equorum, militaria Signa ), Septem elephantos, quinque in proelio occiSis trinisque eo die castris potiti sunt. 23 49 13 supra 3.000 hostium caesa, supra 2000 capta cum signis 2 et novem elephantis. 24 16 A minus 2000 hominum ex tanto exercitu et ea mai0r par equitum cum ipso duce effugerunt, alii omne caesi aut capti; capta et signa 38. Ex victoribus 2000 ferme cecidere. 24 I in supra 12.000 hominum caesa duobu proeliis, pluS 1000 capti cum 36 militaribus signis. 24 42 4 39 elephanti pilis confixi. Hoc qu0que proelio ad 12000 0minum dicuntur caesa, prope 3000 capta cum signis militaribus 57. 24 . 42 i cibi iterum Scipio c0nflixit; nec dubia victoria fuit:
minus tamen dimidio hostium quam antea, quia pauciore Super-suerant, qui pugnarent, OcciSum.
35쪽
24 I plus 8000 l10minum caesa, haud multo tinus quam 1000 captum et signa militaria 58, et p0lia plurima Gallica fuere, aurei torque armillaeque, magnus numerus . duo etiam insignes reguli Gallorum eo proelio ceciderunt . octo elephanti capti, tres
Valerius igitur a Livio in libris 21, 22, 24 interdum nobis videtur in Sum vocatus SSe, saepius in libro 23. Fortasse paulo diversam rationem inter Livium et Valerium intercedere iudicaremus, si vestigia Valeriana per omnes Livii libr0s persequi n0bis licuisset. ReStat, ut pauca exp0namus de eis partibus libr0rum XX ut XXII, quae cum Olybio aut Omnino non consentiunt aut minore ex parte, eaSque inter Polybium, Coelitina, Valerium, dividere co
In pr000mi belli Hannibalici XXI. - 4 Livius pleraque,
quatenus ex aliquo Script0re petita, n0 ex Livii ingenio profecta sunt, X 0mano auctore lausit, ita tamen ut Polybium n0 neglegeret. Cap. 1. . 1 - 2. Similia Thucydides praefatii et similem praelati0nem Coelium iistoriis suis praemisisse P08ner p. 57 recte iudicat. Cap. I. g. 3-5. Odium Carthaginiensium et Romanorum Barcidarumque odium n0minis Romani Livius causas belli Hannibaliciaeque perhibet atque P0lybius 3 sqq.), qui c0ntra Fabium pugnan primus cauSas et initia huius belli discreverat, neque aliter quam ille III. II Hannibalem patri perpetuum odium in p0pulum
Cap. . . 1 - 4. Livius aliam Sequitur temp0rum rati0nem atque illam cuius Polybius auctor est. g. 5 Polybio T. 36 )videtur deberi idemque sero significat quod verba ex Coelio hausta , quia mirae artis in Sollicitandi gentibus imperioque suo iungendis fuerat. g. 6-7 Polybi discrepant nam cum Polybius ra Hasdrubalem noctii domi suae a Gallo quodam propter privatam iniuriam obtruncatum esse dicat, Livius, cum quo consentiunt Valerius Maximus 3 ext. ), Justinus 44 i), Appianus Hisp. 8, Hann. 2). Diodorus 25 17 et apud Suidam . . χρῶμα), eum palam interfectum SSe narrat a Servo, qui pro domino a IIa8drubale obtruncato iustas poena repetiverit. Hannibalem imperatorem esse appellatuni Livius c. . . I)eisdem sero verbis tradit quibus P0lybius 3 13 3-4); do adulescentia moribusque eius cap. 3-4 prorsu diverSam sequitur famam ). Ac virtutum quidem, quibus Hannibal dicitur praeditus
fuisse, descriptio originem vid0tur ducere ex Sileno, quem Coelius Secutus erat, vitiorum contra a Romano auct0re profecta esse. Nulla autem vitia Livius Hannibali attribuit quam quae omnium D0rum communia esse dicuntur, et quanquam 30 IT 18 Numidarum genus praeceps in Venerem Sse dicit eoque nomine etiam MaSSinissam Romanorum amicum. Vituperat, tamen Hannibalis morum integritatem in c0ntroversiam vocare, id quod alii fecerunt ), non est
Sagunti oppugnationem ), quam Polybius III. 17 brevissimo absolvisset, Livius XXI 6 - 16 ex Romano auctore, X Coelio, petiverit necesse est Nonnulla tamen vestigia Polybi inveniuntur in c. 15 ac temp0rum quidem rationem in c. I g. 3 eandem reperimus quam apud Polybium III 17.9, 33 5 56.3). Ι 17-20 Livius narrat Romanos intendisse omnem curam in belli apparatum ac denuntiationem ' et frustra Hispaniae Galliaeque civitate in 80cietatem pellicere conatos esse. Cum olybio c. 29-30 consentit Livius c. 19. g. 1-5, ubi Romanos ex iuro laederum egisse docet. Reliqua fere omnia Polybius misit; 0-mano igitur auctore Livius usus est, et Coelio quidem favent forma
Do ea re exposuit Oelfflin Ant. p. 40-46), qui vocabulum obsoletum ,discriminata tempora c. 4 g. 8 ex Romano fonte fluxisse recte
' CL App. Hann. 43 ἐπ σουφος ν ου συνήθους, ερω Πένον τε εχευ ἄγριος xv et Plin. n. i. 3. g. 103 oppidum Salapia Hannibalis meretricio amore inclutum . Contra ea Justinus 32 4 11 haec dicit: pudicitiam eum so Hannibalem tantam inter tot captivas habuisse constat), ut in Africa natum quivis negaret . . De ea s. oelmi Ant. p. 29 qq. ' Princeps legationis Romanae, si Livium 21 18 3 auctorem sequimur, Q. Fabius erat id est, ut videtur, Q. Fabius Maximus Cunctator , si Dionem Cassium 55 - 10 et Zonaram 8 - 22), quibus Posne causa non addita assensus est p. 14 et 44), M. Fabius.
36쪽
4849C00liana icit in et cel0cium mentio e 17. 53, cum Coelius a Sempronio celocem in Africam praemissam esse dixerit ). Qua Livius XXI 49-51 de rebus anno I in Sicilia et a
Sempronio gestis memoriae prodit, ea ex Romano sonte hausit. Nam
Polybius, cui fidem habet C. eter R), narrat Sompronium in Afri eam missum sesse c. 40 I et Lilybaei quantas posset copia paraxisse, ut Carthaginem ipsam obsideret c. 41 33, sed rev0catum a senatu classem domum id est Romam misisse, copias terrestres terra Ariminum iter facere iussisse c. 61 9-11, 68 12-14); Livius, quem secuti sunt omnisen hist. Rom. q. 585 et lino hist. Rom. II. 156), prorsus alia tradit. Sed ne cum Coelio quidem illum consentire ex eo intellegitur, qu0 eiu celocis, quam a Sempronio in Africam praemissam esse Coelius lag. 12 Scripserat, mentionem non facit. Omnino Sempronius in Africam transmittere, quod sacer ipso Livio 21 17 6 auctore iussus est, apud Livium XXI 51 in animo non habet. At fortasse dicas idem eum facturum fuisse, quod p08tori0re anno Servilius consul fecerit ): ad Melitam navos appuliSse, ut inde ad insulas Menigem et Cercinam cursum teneret. Quid 3 cum naves Punicas in Italiam profecta esse ab Hier0ne acc0pi8Set, n0nne prius ad insulas Vulcani traiecisset, quam
Melitam peteret num Melita capta Lilybaeum rediisset Itaque
cum Livius neque cum Polybio neque cum Coelio concinat reStat, ut eum Valerio Antiate usum esse statuamus. Et profecto haud pauca Sunt, quae SuSpicionem moveant. Primum enim haud facile tibi persuadeas Carthaginienses, cum tantum instaret bellum si mari qu0que dimicaturi SSent, non unam eamque magnam elaSSem paravisse, quae cum Hannibale Se coniungeret, Sed duas parVas, quarum una cum mille armatis oram Italiae depopularetur altera Lilybaeum aggrederetur. Deinde vix fieri potuit, ut litterae Hieronis a Messana prius Lilybaeum pervenirent quam naves unicae ab
in s. iv. 21 - 18 . 10 et oelfflin iit. p. 33. y CL Coel. r. 12 Pet.: Sempronius Lilybaeo elocem in Africam mittit visere locum, ubi exercitum Xponat . . hist. Rom. I. p. 336 et 348. Cons. Ol. 3 96 12 et Liv. XXII. 1. Falso Ihne II. 192 Servilium ab incolis Cercina decem milia talentorum accepi88 scripsit; LLiv. 22 31 2 decem talentis argenti acceptis .
A fgatibus iisulis; nuque Hiero laudaridus orat, Si Aemilio prauioriiiihil praeter litteras nitSerat, ipSe cuni claSSe Sua MeSSanae manserat. Praeterea et 21 il narrati0ni Valerianae similis est et pugna navali 21 49 8 sqq. 00dem sero modo describitur quo pugna in ostio Hiberi commissa 22 19 6 qq. quam ex Valerio petitam
esse recte iudicat oelfflin ) accedit quod et in Melita, quae a Lilybaeo 00dem ferae spatio vivo Carthago distabat a Carthagine longiore quam Lilybaeum, nihil Romani timendum erat et classem
pr0pterea verisimile n0n St, quod Hannibal nulla naves habebat. XXI 57-59 de rebus prima belli Hannibalici hieme gestis )agitur, quarum Polybiu ut Minu graVium menti0nem non facit. Quae Livius tradit, ea aliquanto liltra Verum aucta SSe cenSemUS, hausta autem esse ex du0bus fontibus suspicamur propter 21 57 4,
ubi Livius hae, inquit, quere hibernae expediti0ne Hannibalis , quasi 110 alia expediti, hiberna narretur in cap. 59 Capita 70 58 Coelio videntur deberi, 5 Valerio. Illud haud dubium est,
id melium, quod in cap. 9 narratur impudenter fictum esse irimum enim nullam vide cau8am, cur Hannibal, qui cum omnibuScopiis ad Placentiam castra movisset α 59 4. 1), postero die ne dimidiam quiden partem earum adversus h0stem duxerit. Deinde
ineptum egi, quod g. 4- legimus, Hannibalem, cum duos exercitus consulares ad Trebiam VicisSet eorumque maiorem partem occidisSet, a solo Sempronio nullis n0vi auxiliis adiut in suis ca8tri oppugnatum esse. Itaque idem auct0r, qui Sempronium Melitam cepisses lixit, etiam hoc pr0elium videtur ementitus osse, fortaSse ut re a Semproni gesta augendo Scipioitum gloriam minueret ).Pr0digia a Livi et XXI in o XXII ex Coelio sumpta esse iudicat 00listin Ant. p. 5); ex eodem videntur fluxisSe, quae XL si de Flamini narrantur.3 in Hermae vol. IX p. I 23 Specularum mentio AEL 21 49 8 et 22 I9 et x. 27 - 4 ab eodem auctoi videtur Prosecta Sse.' Do eis diligentor sagaciterques disseruit . Se eo inmerma Vol. VIII pag. 152-66 Neglexit tamen orba Livii l 57-4 comitiis consularibus Hiabitis in diiberna rediit cum pag. 156 Scipionem apud Pla
centiam cum II annibale lignasso Seriberet.
' Valeri iam Scipionum claudem malodicendo detrectavisses intellegitur
37쪽
Coeliana icit et celocium mentio se 17. 53, cum Coelius a Sempronio celocem in Africam praemissam esse dixerit J. Qua Livius XXI 49-51 se rebus anno 1 in Sicilia et a Semproni gestis memoriae prodit, ea ex Romano fonte hausit. Nam Polybius, cui fidem liabet C. Peter R), narrat Sempronium in Africam missum esse se. 40 I et Lilybaei quantas posset copias paravisse ut Carthaginem ipsam obsideret c. 41 33, sed revocatum a senatu classem domum id est Romam misisse, copias terrestres terra Ariminum iter facere iussisse c. 61 9-11, 68 12- 14); Livius, quem secuti sunt ominsen hist. Rom. q. 585 et lino hist. Rom. II. 156), pr0rsus alia tradit. Sed ne cum Coelio quidem illum consentire ex eo intellegitur, quod tu cel0cis, quam a Sempronio in Africam praemissam esse Coelius lag. 12 Scripserat, mentionem non facit. Omnino Sempronius in Africam transmittere, quod sacer ipso Livio 21 17 6 auctore iussus est, apud Livium XXI i in animo n0 habet. At fortasse dicas idem eum facturum fuisse, quod p08toriore imo Servilius consul fecerit ): ad Melitam naves appuliSse, ut inde ad insulas Menigem et Cercinam cursum teneret. Quid P cum nave Punicas in Italiam prosectas esse ab Hierone acc0pi8set, IJ0nne prius ad insulas Vulcani traiecisset, quam
Melitam peteret num Melita capta Lilybaeum rediisset Itaque
cum Livius neque cum Polybi neque cum Coelio concinat reStat, ut eum Valeri Antiate usum esse statuamus. Et prosecto haud pauca Sunt, quae SuSpicionem moveant. Primum enim haud facito tibi persuadeas Carthaginienses, cum tantum instaret bellum. Si mari qu0que dimicaturi SSent, non unam eamque magnam claSSem paravi88e, quae cum Hannibale Se 0niungeret, Sed duas parVas, quarum una cum mille armati oram Italiae depopularetur, altera
Lilybaeum aggrederetur. Deinde vix fieri potuit, ut litterae Hieronis a Messana prius Lilybaeum pervenirent quam naves unicae ab
' i. iv. 21 - 18 . 10 et oelfflin rit. p. 33. y CL Coel. r. 12 Pet.: Sempronius Lilybaeo eloco in Africam mittit visere locum, ubi exereitum Xponat . ' hist. Rom. I. p. 336 et 348. ' Cons. Pol 3 96 12 et Liv. XXII. 1. Falso Ihne II. 192 Servi- Iium ab incolis Cercina decem milia talentorum aecepisSe scripsit; LLiv. 22 31 2 decem talentis argenti acceptis .
Α0gatibus insulis neque Hiero laudandus orat, Si Aemilio prauiori nihil praeter litteras iiserat. 49Se culi claSSe Sua Memanae manserat. Praeterea et 21 i 'ra narrati0ni Valerianae similis est et pugna navali 2 sqq. eodem sero modo deScribitur quo pugna in osti Hiberi commissa di 19 Sqq. quam ex Valerio petitam esse recte iudicat oelfflin ) Accedit quod et a Melita. quae a Lilybaeo e0dem fere ripatio vivo Carthago distabat. a Carthagine longiore quam Lilybaeum, nihil Romani timendum erat et classem quoque Romanam Ariminum veniSSe, non Solum terreStreS, copiaS, propterea veriSimile n0n St. quod Hannibal nulla naves habebat. XXL 57-59 de rebus prima belli Hannibalici hieme ostis agitur, quarum Polybius rudi minus gravium mentionem non lacit. Quae Livius tradit, ea aliquanto liltra Verum aucta SSe cenSemus, hausta autem esse ex du0bus sontibus Suspicamur propter 21 57 4,
ubi Livius Gliae, inquit, quere hibernae expeditione Hannibalis , quasi non alia expediti, hiberna narretur in cap. 59 Capita 570 58 Coelio videntur deberi, 5 Valerio. Illud haud dubium est, id melium, quod in cap. 9 narratur, impudenter fictum esse irimum enim nullam vide causam, cur Hannibal, qui cum omnibuSc0piis ad Placentiam castra m0visset α 59 4. 1), 0Stero die ne dimidiam quidem partem earum adversus tostem duxerit. Deinde inseptum egi, quod g. 4- legimus, Hannibalem, cum duos exercitus consulares ad Trebiam Vicisset eorumque maiorem partem OccidiSSet, a solo Sempronio nullis n0Vi auxiliis adiut in suis castris oppugnatum Sse. Itaque idem auctor, qui Sempronium Melitam cepisse finxit, etiam hoc proelium videtur ementitus osse, ortasse ut res a Semprolai ge8tas augendo Scipioitum gloriam minueret ).
Prodigia a Livi et XXI in ut XXII ex Coelio sumpta esse iudicat 00listin Ant. p. 5); ex eodem videntur fluxisse, quae XXI i de Flamini narrantur.
in Horma vol. p. 123 Specularum Mentio et II 49 8 et 22 I9 et x. 27 ab eodem auctore videtur Prosecta Sse.' Do eis diligenter sagaditerque disseruit . Seec inmermae Vol. VIII pag. 152-66 Negloxit tamen orba Livii l. 57-4 comitiis consularibus habitis in liberna rediit cum pag. 156 Scipionem apud lacentiam olim Hannibale pugnasse Seriberet. ' Valerium Scipionum claudem maledicendo detrectavisses intellegitur
38쪽
In libr0 XXII Livius, cum praesertim res urbana intuli sustus quam P0lybius xp08uerit, minu saepe cum illo c0nsentit. Quae ex Coelio, quae e Valerio petita Sint accurate definiri non potest. Valerio videntur uberi 19 6 12 et 20 4-21 8 ubi agitur de rebus a Scipionibus in Hispania gestis), 24 11 14 d proelio apud Gereoniuin commiss03, 31. 1 de Servilii c0nsulis naviumque expeditione iii Africam lacta), 40 - 42 12 de Hannibale apud Gereonium Romanis insidias parante). Coelius praecipue in eis partibus in usum vocatus est, quae orationibus arte serpolitis Ornatae Sunt ).
Liv. 22 a non ex Graeco aliquo auctore Fabium dico), sed ex prisco Hodam scriptore Romano petitum esse satis intellegimus ex verbis seiugae atque formidinis ergo iv. 10 14 20 sugae sormidita isque), Sall. Iuc 55 7 suga atque formido), Cie ad Attic. 8 14 1 stigas et
APUT V.C0iivenit litter miles, quaeStionem de lantibus Livian0rum librorum XX et XXII prae ceteri eius generis quaeStionibus propterea magni S8e momenti, quod cum ea cohaereat iudicium do fido et veritate n0 80lum e0rum script0rum faciendum, quibus mem0riam rerum bello Hannibali 0 gestarum debeamus, Sed innium fere, qui res R0manas posteri tradiderint. Iam si recte Se habent, quae de ea quaestione exposuimu idem sere cum C. Peter et E W00lm
toriis ita hausit, ut pauca ex Valerii Antiatis annalibus adderet. Polybium praecipue Secutus est et in rebus Ordinandi et in itineribus Xercituum pugnisque describendis ex Coeli in primis eas res petivit, quae Vel per legat0 vel in urbe actae erant vel ad aera religionesque pertinebant Valerium rarius auct0rem adhibuit, ut Oxpleret quae a Polybi C00li0que brevius absoluta esse viderentur. Et quanquam plerumque Singul0s auct0res retractavit Τ), interdum tamen rem ita instituit, ut quae apud unum legisSet in famam, cuius alter auctor esset, insereret ). Quo videtur actum esSe, ut
Livius imprudens et nonnulla res bis narraret et Saepe Secum ipse pugnaret.
De eis rebus, quae bi narrantur, falsam pinionem pr0tulit Iceller p. 2), rectam oelfflin ). Haud raro enim Livius variam de eadem re exhibet amam velut 21 28 et de elephantis trans Rhodanum traiciendis auctoros in duas parte abire commemorat, ut leve pr00lium apud Ger00nium factum primum e0dem m0d qu P0lybius narrat, deinde Secundum qu08dam auct0re gra-Vem pugnam e die actam esse dicit eamque describit Interdum
i vel iiD 21 3 1 Polybio lx 4 debetur; 21 3, 2-5, 2 Coelio, 21 b, 9 3 - 17 Polybio 21 cap. - 14 Coelio. velut 21 15 I- nonnulla o Polybio in Coclium, i 48 9 nonnulla ex Coelio 21 60 7 nonnulla ex Valerio in Polybium supplendi
causa inseruit.' Ant. p. 69-75.
39쪽
autem eandem rem apud eos quibus utebatur auctore tam vario modo descriptam invenit, ut cum diversas res tradi putaret eiusdem rei tanquam duarum rerum insciens duplicem traderet memoriam. Exempla haec sunt: 21 - 25 4 Livius n0n aliter quam Polybius narrat Manlium iusilvis multos su0rum amisisse et in apert0s campos ) 0nfugisse; . 1 Roman0s iterum silva intrasse et septingentos e0rum a Gallis caesos esse dicit, cuius rei Polybius non est auctor. 21 26 6 ceteris metu aut pretio pacati iam in Volcarum
perVenerat agrum μ, quod Polybio sebetur 3 41 7 Ἀννίβας ἐπαραδόξως τους ἐν χρημασι πείμας των Κελτῶν, τους ἐβιασάμενος κε ἐπὶ του Ποδανο διέβαoιν , nihil aliud est quam qu0 Livius 21 24 5 Coelium secutus m0nuit reguli Gall0rum capti 0nis cum b0na pace exercitum per fini Su0 tranS-
21 42 4 Livius Polybio usus exponit, hia ratione quibusque verbis Hannibal, cum Scipio appropinquaret, milites suos adliortatus sit. 21. 45 4-9. Hannibal iterum milites cohortatur plane alia ratione, id qu0 a 0lybio n0 traditur, unde c0nSentaneum St, Hannibalem semel apud milites verba fecisse iugilemque c0ntioiaiS Livium duo exempla exhibere. Neque ipsum Livium fugi880, Hannibalem P 45 -- inutilem rem agontem a se induci, Sati intellegitur ex verbis, quibus alteram c0nti0nem narrare incipit: - nihil unquam satis dictum praemonitumque ad 0h0rtandos milites
Etiam 21 60-61 Livius duplicem famam male videtur c0nnexuisse. Nam 60-61.4 P0lybium Secutus narrat, Hannonem Victum esse et Hasdrubalem cis Hiberum venisse Sed brevi se recepisse ). Deinde alia narrantur bella 61 5-1 1 a Polybio n0 relata: Scipi0ne in hiberna profecto Hasdrubalem iterum Hiberum transgressum 8Se et Ilergetes a R0manis defecisse; sed et Ilergetes et Lacetano et Augetan0 victos esse. Credo equidem etiam apud R0manum Livii auct0rem Hasdrubalem, ut Hannoni Succurreret, sem0L cis Hiberum veni880 i0qu tempore Ilergete cum Se
Apud Pol. 3, 4, 13 pro φθλων seribendum est φιλῶν cf. oelfflin Ant. p. 56. Id unum addidit, sex milia hostium caesa esse, duo capta cum praesidio castrorum. Pluribus verbis quam a Livio et Polybio pugna ad Cissim facta describitur a Frontino strat. 2 3 IJ.
coniunxisse, Liviunt ipsum res in tam malum ordinem redegiSSe. Praeterea multa sunt, quae su8pici0nem moveant et Valeri Antiati videantur deberi. Primum cum Hannibal et Scipio paucis diebus ante occasum Vergiliarum Liv. 21 3 5.6 ad Rhodanum venerint, vix eodem anno illa omnia in Hispania potuerunt fieri, quae a Livio narrantur, prae8ertim cum unius oppidi obsidi t0tum mensem absumpsisse tradatur 21 61 10). Deinde Indibilis Ilergetum regulus, quem etiam inSequenti anno in fines sociorum Romanorum impetum fecisse s0lus Livius 22 G-4 memoriae prodit, Simul cum Hannone 40manis captus erat ). Accedit quod nullam video causam, cur Scipio hibernis excitus etiam Augetan08 aggresSu Sit. Cum de rebus, de quibus ipse Livius sibi c0ntradicit, difficilis sit quae8ti0, a pr0posito n08tr 40n erit alienum pauci eXponere, quae te nobis nondum χ0mmemoratae in ipsis libris XX et XXII secum pugnent. Atquo primum d Hannibalis pueritia Livius sibi non c0nstat. 2D 1 Pol 3 QP 5 7 Hannibal novem anno natu a patre in Hispaniam duci videtur, 1. 43.15 ipse Se in praet0rio patri prope natum, certe eductum esse et in 37 novem annorum domo prosectum post sextum et tricesimum annum rediisse dicit. Contra ea 21 3. ab Hasdrubal in Hispaniam arce88itur vixdum pube neque diutiu quam per triennium sub eo stipendia facit 2 V. 10. De hac re exposuit oelfflin Ant. p. 40-46. Item pugnantia inter se tradit Livius de praeda, quam Hanlii-bal Sagunti invenerit. Nam quanquam 21 14 1 0biles Saguntini omni auro et argento in ignem coniecto plerique Semet ipsi inflamma praecipitant, et urbe expugnata milites ab Hannibale omnes puberes interficere iussi g. 3 in caedibus vix ullum aetatis faciunt discrimen 15 Q Saguntini tu inclusi cum c0niugibus liberisque 14 d0m0s super se incendunt aut sortiter pugnante occiduntur, tam0 15 1 - 2 non aliter quam apud Polybium 3 17 10 urbs capitur cum ingenti praeda , Hannibal multam vestem et suppellectilem pretiosam Carthaginem mittit, captivos militibus c0nd0nat, relliquias praeda vendit 21 21 1), in Italiam profecturu bsides
t Pol 3 76 6 Liv. 21 60 7 ipse dux eum aliquot prineipibus capiuntur . Quo tempore Indibilis in libertatem restitutus sit, nusquam commemoratur Fortasse huc pertinet Dionis Cass. rg. 57 Dinis . .
40쪽
Nec magi c0uveniunt inter se 'i, ubi Scipio Massilia redien Genuae naves appulisse, et D 39, 3 - P0L 3 46 i), ubi Pisas navibus venisse dicitur i. Praeterea discrepant quae apud Livium leguntur de iugo Alpium. Nam 2 36 Q per rupem quandam arduam aegre expeditu mileS
retinen manibus virgulta ac stirpes circa eminentes' Se demittere 90test et 21 37 2 Poetii arb0ros circa immanes deiciunt; l 37 4 autem e0dem l000 iumenta prope fame ab Sumuntur: nuda enim sere castumina Sunt '). Ferditiandus Volgi' set L. Iceller p. 194 inter Se pugnare cen- Sont etiam Liv. 21 39 10 45 1, 47 2, cum Scipio Hannibali occurrens duo flumina traiecisse, trans solum Padum Se recepiSSedicatur. Sed quanquam verba Livii 21 47 2 castra ab Ticinon10ta festinatumqu0 ad Padum si parum distincta Sunt, tamen cum Seipio iam 21 39 10 ad Ticinum pervenisse dicatur, elle aperte errat qui 21 45' pro R0mani ponte Ticinum iungunt Scribendum putat: Romani ponte Padum iungunt. ObSeura ea qu0que Sunt, quae Livius tradit de C. Atilio Serrano praet0re et de Ti. Sempr0ni c0nsule. Nam 2 26 2 Atilius unam legionem cum quinque milibus 80ciorum in Galliam ducit, 21 I9 3 copias suas Scipioii tradit, 21 62 10 R0inae commoratur,2D63 15 Flaminio Arimini duas legiolius tradit. Recto igitur mihi videor suspicari Atilium Flaminio tradidisses duas legi0nes dilectui De praeda Saguntina s. ocissit ad Liv. 21 14-2 et 15 1 ADt. p. 37 et 38 ad locos quos ille congessit adde Val. Max. 6 6 ext. l. y Cons. oelirlin ad Liv. 21 32 5 et 39 3.
' Cons. itae oelfflin ad hos locos adnotavit. Livius unam rupem mille pedum tam rectat fuisse dicit ei vero scriptores, quos Vituperat Polybius 3 47 9, omnes Alpium montes tam arduos esse ScripSerant.
tzsch, qui rom. Annalisti p. 14 Livium Polybio usum esse ob alii causam negat, quod ol. 3 20 3 et 47 9 neglexerit, et hane quam dixi disserentiam eamque quae est de pueris in senatum introductis reticuit
et propterea Vehementer erravit, quod Livius totam digressionem a Po
lybio 3 47 6 48.12 institutam totaque capp. 18-28 misit neque omnino in critica arte exercenda rhetorumque flosculis abiciendis eandem quam Polybius diligentiam adhibuit. M in quaestionibus criticis de primis Iannibalici belli annis, serotini 1864, pag. .
novo conscriptas, cum ill 21 63 5 privatus clam in provinciam abiisset. - Sempronius 21 59 10 Lucam concessit tamen 21, 63 15 logi nos suas Arimini Flaminio tradit, cui 21 63 l ea legiones, quae iacentiae hibernabant, Sorte evenerant; tum Flaminius Arretium iter facit 22 3 13. Nonne haec mira sunt Sed nisi sali 0 21 59 inepte ex Valeri Antiat in reliquam narrationem insertum est. Commendatur hae n08tra sententia eo, quod Hannibal 21 59 10 in Ligures c0ncessisse 22 I I Pol 78 ex
Gallia in Etruriam iter fecisso dicitur ). Perpseram Livius interpretatus est ol. 3 78 5 Ους Κελτους δυοχεραίνοντας ἐπὶ τ o τον πόλεμον ἐν se παραυτῶν χωρα λαμβάνειν τὴν τριβην, cum 22 1 2 haec Scriberet: , postquam Galli Sua terras sedem belli esse premique utriuSque partis exercituum hibernis videre. Oblitus enim est Romanos lacentiae et Cremonae, in ips0rum col0niis, hibernasse 21 56 9)eisque commeatus ad OSSe subvect08 21'57 5); nec minus ob -
litus si Hannibalem in Ligures, Sempronium Lucam
Doinde apii Livium duplex occurrit fama de imperi consulum iunctis exercitibus bellum gerentium. Nam es Fabium
et Minucium, cum ei imperium aequatum 88et, legioneS, Sicut On- stilibus mos esset μ iniser se divisisse dicit; 22 32 1 Atilius Fabianum. Servilius Minucianum exercitum accipit; setiam Varrone et Paulo imporalatibus milites semper ambo consules adeunt. )Contra ea Livius 22 AD 3 Varr0nem et Paulum alternis diebus imperitasse et 22 45 i Varronem, cui s0rs eius diei imperi e880t,nilii consulto collega pugnam Cannenssem commiSiSSe narrat. In
opi igitur Varro, qu0 castra 10stium diripere cupiVerit, dux 80diti0ni appellatur, cum eo die totiu8 exercitus imperium
penes eum fuerit, siquidem 22 41 3 Paulus, cuius o die imperium orat μ 41 6 nocte proxima μ 42. 1 ubi inluxit recte Soy Itineri in Ligures facto luco asserre videntur ep. Iann. 4 3,inde per Ligures Appenninum transiit petens Etruriam et Pol 2 16 2,
ubi Ligures usque ad Arnum it regionem Arretinam latuisse traduntur.' Cons. Mommson: oem Sinaisrecht I p. 78.
y 22 42 2 ad praetoria consulum) iuberent, ducerent), . II ad consules , . 12 consules imperi potentes secit).