Vetus Latium profanum tomus primus decimus Vetus Latium profanum & sacrum auctore Petro Marcellino Corradino sanctissimi domini nostri Clementis papæ 11. subdatario. Tomus secundus in quo agitur de Latio gentili

발행: 1705년

분량: 330페이지

출처: archive.org

분류: 로마

291쪽

Liber III. Caput VII. 27s

LIBERO PATRIS A C RQ. XANCTIUS Q. L. NYCTE VsΑUG. N. PROCURATORA RAT. POMPTINAIbidem, testimonio eiusdem, repertae sunt statuae marmoreae insignis structurae, exhibentes transformationes Neptuni rapientis Celmnem Atlantis filiam, Tyrumque filiam Salmonet. Quare Xanctius ycteus villae dominus alludere voluit fabulae Neptuni, quenia ex Celaene genuisse prodebant Nycteum patrem Antiopes Nymphae , ex Hygino Fabula s8. & Apollodoro lib. 3. Bibliothecae cap. I. f. s. In MS. vetusto vidi relatum hunc cippum Circhensem.

MARI C. SANCTL. PROCILIUS M. F. POMPTPROCILIANVS

V. S. L. MSi haec inscriptio genuina est, inde patet Maricae Latini Regis uxoris redem sacram Circeiis positam fuisse. Sed cum hujus MS. author an nymus multa reserat tibulosa, satis sit inscriptionem retulisse, quamquam non putem suppositicium lapidem, quum Latini prisci Cisecen Maricam etiam dixerint ex Lactantio de Falc Relig. lib. r. cap. 2I. Alexandro Geniat. lib.6. cap.Φ

292쪽

Vetus Latium Profanum

CAPUT VIII

De Portu CirceVensi.

Ortus Circelen sis meminit Homerus Odysseae lib. ro. IMeam autem ad infulam per enimus:ubi habitabat Circe pulcricoma. Heic ad littus navi devenimus clam , Navium capacem in portum. Strabo etiam lib. s. sic : Post Antium es Ciseeius mons, in medio eorum s Stura sumius , in ad eum N alium statio. Ηine contianuum est, impetuosumque litus , nisi qua ad ipsum Circe m parmum habens portum. CIuverius itidem lib. 3. Ital.antiq. pag. IOO2. haec subdens: ceterum ab occidentali Circeii promontorii latere quum exiguus quidamsinus curvo littore recipiatur , Portus loco usi sunt eo Circesenses. Ad haec Holstentus in adnot. Iin. 29.: Im inuses magnus er pulcberrimus , vulgo Porta di Paula dictus, cui lacus profundissimus S.Mariae jungitur. Portus ille bis mille navium capax est , visuntur circum quaque Romani portus vestigia , scilicet annuli ferrei ingentis magnitudinis, ex quibus naves olim religabantur . In toto littore Latino nullus est portus buic comparandusse ab arenii expurgaretur,fumine lacui immisso. Haec quae Hossienius asserit , verissima sunt , nam & ego vidi amplitudinem istius Portus , annulos ferreos , dc vestigia clara regii plane operis et quare mihi coniicio. Strabonis aetate hunc sinum exiguum fuis, se, ut is testatur, dein eum in tantam majestatam crevisse et quata vero aetate , bc qui Imperator Portum hunc in regiam amplitudinem redegerit , non liquet eruditis. Sunt qui memorent eum Portum magnifice, uti reliquiae in-nuunt , extructum a M. Iulio Philippo Imperatore anno V. C. millesimo circiter , quod in ruderibus ejusdem reperta sit sequens inscriptio in laudem Philippi.

293쪽

Liber IIL Caput VIII.

DIVO GORDIANO VICTORI PERSARUM: VICTORI GOTTHORUM VICTORI SARMATARUM DEPULSORI ROMANARUM SEDITIONUM: VICTORI GERMANORUM SED NON VICTORI PHILIPPI

Hunc lapidem Circeiis effossum referunt Petrus Crinitus de Honest. discipl. lib. i . cap. r. Sebastianus Maccius in MSS. Chisianis Inscript. antiq. pag. 2qI. tom. I. Illum Ligorius in Portu Circeiensi statuit, quod tamen in incerto vagatur, nam saxum Portus non meminit, & proculdubio si Philippus eum condidisset, inscriptam lapidi reliquissent posteri ejus rei causam. Quare ego suspicor Trajanum, qui oram maritimam a Centum Cellis ad Bajas, qua portubus, qua viis , qua ductibus aquarum, qua Coloniis additis , vel restitutis exornavit, testimonio antiquorum apud eruditissimos viros Franciscum Blanchinum in differt. de lapide Antiati, quania elapsis annis emisit in lucem, & Illustrissimum Philippum a Turre Adriensem Episcopum de Inscript. M. Aquilii eap. I. pag.q. eundem etiam parvum Circejensium sinum, uti is erat Strabonis aetate, ampliasse, de in regium Portum redegisse. Immo arbitror inscriptionem relatam potius innuere Circeienses in hoc Portu Divo Gordiano Imperatori lapidem dedicasse, quum saxum decora Gordiani disser

tissime memoret.

FINIS TERTII LIBRI.

295쪽

INDEX RERUM

GEi herois sepulcrum apud Athenienses p gina . In cella ad illius vestibuli laevam pictus Ulysses ex Ilii arce Palladium. surripiens ibid. AEGER In vallis ad Iapidem primum Appiae viae I 8. In loco nunc vulgo nuncupato Ia Cassarella, ibid. & x ς. Ibi lucus, Camoenarum dictus cum valle, di pratis a Numa Camoenis dicatus I 8. Illic fons AEgeriae sacer, ει antrum ad similit dinem Aricini ibid. In istone, an in Aricino Numa solitus fuerit congredi cum AEgeria Nympha ibid. Hujusmodi lu- Ius, vallis, sons, & antrum 1 Romanis Lerata Camoenis, & AEgeriae, & quare ibid. & I ρ. . Lucus in Aricino AEgeriae α; Dianae a quo dicatus fuerit Quibus populis esset communis. ibid. In hac valle fuit aqua Mercurii ibidem. Vide ME URII

AQUA .

AEMIMus Philemon AEmiliae gentis Libertus ditissimus Uirulam habuit in agro Setino in i co nuncupato Urileiavone I 62. S i 63. Ibi praeclarae villae ru

dera I 62.

AERARIυΜ apud aedem Saturni Latini habebant, & quare inde m Mos iste in Latium invectus ab Herculis sociis 3 o . . Thesauri , publicusque census in exteriori Fano condebantur 29. Sacra pecunia, & donaria Deo facta in penitiori Templi recessu ibid. Sanctius aerarium 29. Qitantum auri, argentique usu extraxerit ex aerario ibid. &3o. AErarii Praesectos Aug. . stiis instituit a. t 3. Setiae aer rium fuit et . V SETINOREM

ALRANυΜ oppidulum, ubi fuit rus Pompeii I o 1: Qua occasione conestum Albani oppidi, ct dein civitatis Episcopalis iutus ibid. - ALBANUs carcer, ubi situs , eiusque descriptio is 2-In eo custoditus septem diebus Perseus Mace- . doniae Rex cum Liberis ibid.ALaim gentis villa in Setino agro ID. Rusdem sepulcra in Se

tina via 2 9.

MsIOLA urbs inter Setiam, & Coram , in jugo Lepinorum montium I 2 4. In Pomptina sita ibid. Quomodo Pometini agri denominatio accipiatur I 23. dc

ALcΜAEONis Amphiarai filii tum Ius Psophidiis Ei 8. Circa illum Cupressi tamquia ipsius manu satae, di sacrae non caedebantur ibid. ANNim gentem aliqui ficiunt La- . Vinatem, & quam Σχ6. Hoc reiicitur ibid. Alii Lanuvinam,& quare. Et hoc reiicitur ibid. Cn. Flavius Scriba non fuit hujus gentis consanguineus ULdem , & χχ . Setina fuit, & ad

296쪽

ij Index Rerum .

1, men plerisque hu)us gentis, & Fulviaei fuit ΣΣ Nonnulli . viri -ι illustres ex tilla, & ex. Bassis, -LFabianis Apulitiis, &Euch

i ritS. exi eadem ortis referuntur

de seqq. Villam habuit in

ANNIA gens altera ex Succubitano Hispaniae municipio , Etruria,

. aut Faventia oriunda ΣΣ5. 232.

S 2s s . Ex illa fuit L Annius

Verus Imperator 226. EX e .

. dem Veri, do Verissi, seu Verisi- simi , quo cognomine saepe Hadrianus Imperator usus est a'Σ. di Σ33. Galli quoquo, & Libo-

ANTIsTiae familiae . sepulcrum in-- ter decimum T & duodecimuni, lapidem Appiae viae I 89. ANTIUM urbs . in Pomptino sita: I 24. & Iets. Quomodo Pome-: tini agri denominatio accipia

ANTONIA gens ab Hercule, sed: Herculis filio familiae suae jactar bat. originem, . & I 12. Id que illi Hercules tutelaris Deus Γλώ. Quid a Pomponio . Musa. in denariis expressum. ut Anto- t. niae familiae alluderet i ibidem .

. Clientes . habuit . . Setinos ,- α Triumviratus tempore suae fa- . etionis ... Ejusdem gentis villa celeberrima in agro

Setino I 8. Et ad Appiam viam Thiae &1ph. qillius situs, Re am-jitud o a& M ibi tes aquarum, & etiam sulphurei ibid. Balnei vestigia, & illustrium aediunt rudera etiam ho- die cqespiciuntua ibid. Ea globodieque nuncupatur Amόnia- ...na . & mons , cujus summitatem: :. attingebat, Antonianus, & comi: mipto i mine uti nur, ibid. Hanc villam Antonia gens plu-- i rimunt adamavit, & quare a. & Pss.. Illius fundus creditur, -' qui a Theodosia nobili foeminai: Ecclesiae Romotae relictus fuit

ANTRONI A gens, seu, sed minus o recte, Autronia ex Apiolarum--, ne urbe, Latina, anaen Sabitiis. oriundat A quo Romam tra- . ducta fuerit Illius sepul- . crum in via Ardeatina ibidem. - Plebeja . Romae illustris: ibid. dc m. I ApioLAE , seu Appiolae urbs Vetu- . stissima priscorum etatiuorum ' 86. Pometiar i finitima uidem . 'mo loci' in agro Setino fuerit: 8 . A L. Tarquinio prisco di- ruta, dc concremata ' ibidem, . & 88. Et ex. illius' praeda Circus Maximus Romae conditus --. In Pomptina palude sita I 24: Sed Verius in Pometino agro I 28. Sed quomodo Pome- . tini agri denominatio accipia

APOLLINIs templum Setiae extru-: etum so. Quo Ioco situm s I ... Illius rudera ibid Apollinis, .aliorumque : aedes ad Appiam. Viam non procul a Porta Ca-- Pena 27s . Ejusdem templum

297쪽

Index Rerum . iij

immensae molis ad Appiam viam Terracinae 1r4. Ubi nunc est Ecclesia cathedralis S. Caesarii ibid. Aliud ejusdem templum in Soracte monte 26 4 Ubi sacrificium, quo Sacerdo tes nudis pedibus prunarum a dentium struem illaesos peram bulasse narrantur Mid. APPIA aqua inducta fuit ab Appio Claudio Coeco Censore I & 16s. Ab eoque sic appellata

ΛppiA Via strata fuit ab Appio

Claudio Coeco Censore I 64.2 seqq. Ab eoque nomen acce-

Pit 164. & I L . Incipiebat a Capetia Porta I . Vel intra Urbem a Septizonio Severi ibidem de 1 4. Eamque idem Appius coiiuravit Capuam usique I 6s. & Iσ6. Quo & quanto tempore hoc opus perfectum fuerit ibid. Ejus longitudo, &1atitudo ibidem. Ejus structura mirabilis, & opera propter hoc facta ibid. S 1 2. Haec via Capua Brundusium usque non fuit strata ab eodem Appio I 66 .

Quo tempore, e quare eo usique munita fuerit ibidem , &I 6 3. Augustus Appiam viam pen ollapsam restituit ibidem.

Vespasianus refecit ibi . & I68. Domitianus instauravit I 6 . Nerva Coccejus refecit I/8 . Et metis milliariis distinxit Ios. Item Traianus refecit I 68. Α - toninus Pius remiuit Ioo. Item Ualens Imperator I I O . Item

Theodoricus Gothorum Rex ibid. Dicta etiam fuit Triumphalis, & quare I 6s. Item Tra-janx a Trajano rinctore, &exornatore 168. Item Valeria

Claudia & Ulpia Claudia, &quare Ισρ. Item Domitiana a Domitiano instauratore itidem. Ab Appii foro Terracinam usque nunc tota palustris est retς. Ejusque sparsim in aquis mis

randae reliquiae cernuntur ΣII.

Reseruntur itineraria per Ainpiam viam Roma Capuam us que cum pluribus locis, urbibusque occurrentibus I g. &I 4. Describitur accurrate e dem via Roma Terracinam usique cum insignioribus locis, S: monumentis, quae in illa, vel juxta illam erant ibid. & seqq. Romani ad Appiam viam minnumenta, & villas constitu bant, ut venientes ex Graecia, Risica, & Asia eorundem nobis litatis, & honorum titulos lege

Appii Forum conditum ab Appio Claudio in Appia via, quam ipse straverat D. Fuit veluti Emporicum quiadam ibidem. Et oppidum, cui nomen a Foro,& ab Appio conditore mansit ibid. Quo exemplo similia fora in Italia constituta sint ibidem. Quando conditum ibidem . Quo loci fuerit situm , de eo diversae opiniones ibidem, & 94. Probatur fuisse in loco agri tini, quem accolae dicunt Casa-rilis di Santa Maria, ibidem,& seqq. Ubi ampla visuntur vestigia deleti oppidi ς 4. & Ios.

298쪽

Index Rerum

Cumase Ilam, & Cavatam vocant. I in Quoto lapide per Appiam viam distaret ab Urbe 94. 9s. Ios. & 2 in. Fuit sub clienteIa Appiae , seu Claudiae gentis, &usque ad quod tempus I 9.mus statuae ibi positae ibidem. Fuit situm iii Pomptina palude

I 23 . Sed verius in Pometino agro I 28. Sed quomodo Pometini agri denominatio accipiatur I 23. & I 24. Nunc cum uni verse agro circumjacente Pomptinae paludis aquis submersum iacet et 29. Fuit in eo Liberi patris templum, dc quare I I I. Vide LisLRI PATRls TEMPLUΜ . Prope Appii sorum arcus admirandae structurae Ios. & Ios. Balneae etiam, balneumque

- aquae sulphuratae illid. Capra-marmorea Foro Appiensibus religiosa, & quare IS. Seu pomtius caper marmoreus, & quare ibid. & i Iul. Apud Appii forum stationem habuit Beatus Paulus Apostolus I99. AQUIMIE gentis, & Lucretiae m numenta ad Appiam viam inter Capenam portam, & secundum lapidem I. ARA Maxima Romanis dicebatur Ara Herculis ab Evandro erecta L. Ibi decimae Herculis offerebantur , juramenta, & pacta peragebantur ibidem. Ad ipsius sacra institutum ab Hercule Sacerdotium in duabus familiis Potitiorum , & Pinariorum& ε . Pinariae interdictum ad epulas sacras convenire, & qua

ARBOREs ab Heroibus plantatae , proprie apud tumulum H rois sacrae erant 2 8. Referui gur exempla ibid.ARrm A urbs ad quotum lapidem Appiae, viae fuerit , de ea div ae opiniones I91'. & r 9 Quae magis placeat Situs vetustae situi recentioris non consentit ibid. ARRIn gentis monumentum ad Appiam viam i7 . Si tum pr pe locum, ubi nunc aedicula, Vulgo nuncupata, comine gis

vadis, ibid.

ARRUNTIAE gentis sepulcrum interi decimum, S duodecimum l. pidem Appiae viae I 8 Q. ARTENA urbs Ecetrae proXima I 2 T. In Pomptina palude sita ΙΣ . Sed verius in Pometino agro I 28. Quomodo Pomenti iii agri denominatio accipi tur I 23. & I 24. ARTIFiCυΜ collegia an fuerint Latinis, non liquet sy. A Numa Romae primum fuerunt instit

. ta & quare ibid. & in Romae , di in Coloniis ad excidium ussique Romani Imperii manserunt ibid. Numerantur diversarum artium collegia, & qui illorum meminerint ibid. Collegiorum

Romae & in Coloniis jus ibid.& is i. Quis illa posset instituere de eorum nonnulli mores referuntur ibid.ARvALEs statres in Luco Feroniae quotannis sacra faciebant 263. AITUR A oppidulum in agro Circejensi Romanorum villis celeberrimum ΣTE.

AUGUsTus Legionem Scythicam. IV. histituit si . Vinum Setinum

299쪽

Index Rerum. V

Iauna praetulit cunctis ros. &I46. Pomptinas paludes exsiccavit Ex iisque exsiccatis agrum sibi fecit privatum Appiam viam pene collapsam restituit 167. Statuas eorum , qui Romanum Imperium ex minimo maximum

reddidissent in utroque Eri sui

Porticu dedicavit i 11. Eidem vivo, mortuoque templa, face dotes, & collegia sacrata in omnibus provinciis, perque urbes celeberrimas 1 I. Flamines viventi adsignati, & Sacerdotes constituti iθια Ejus templum, Augustales, qui ejus sacrificia curarent, & collegium Augustalium Setiae fuerunt ibidem,

ΑυGusTALlυΜ collegia post momtem Augusti conitituta 11. Illius sacra curabant asserere in Et penes eadem erat de iis sacris judicare ibid. Hoc sacerdotium tempore Tiberii initium habuit 1 I. & Coloniae imperantis Urbis exemplo A gustalium Sacerdotum collegia instituerunt ibi em. Augustales

Seviri, & Augustales Magistri, qui essent in & Et an iisdem, an alversi ibi dem de mErat Augustalium sacerdotium annaleis & sh Α Decurioni-hus cooptabantur s6. & .

Ad collegium Augurialium peditinebat sacerdotium prorogare ad quinquennium 1 p . Seviri Augustales munere quavis functi titulum honoris gratia retinebant ibid. AUGDsTI fossa ab eodem ducta a foro Appii ad Feroniae usque Fanum tria milliaria Terracina distans ii 4. Ejus longitudo ULdeis. Quisti aquis implereturi& ii se Augusti aetate in

mare non intrabat Irg. Per illam navigabatur, & quomodo itineri per Appiam viam insediviret I hin & IIA. Non fuit illa, quam nunc GPatulam vocant , sed alia, quam Cavatam appellatit ibidem I H. S am. D cta fuit prope Appiam viam per agrum Circejensem, & dein Sertinum , & FOroappiensem 26o. Eandem Nero auxit II s. Vide

NERONIS FOSSA .

ΑυcusTi villa in agro Setino Is T. . Finitima villae Maecenatis ibid.& iso. Sita in regione , quam ii Pulaazo appellant ibid.& Is I. Eo loci rudera insignis villae visuntur, Pomptina palude fere abirpta Iso. ΑυLi Persit Satyricorum facile cPrincipis villa ad octavum lapidem Appiae viae I 8s. In ea mortuus & sepultus traditur

bid. AURELIAE , Avilliae, Aveniae, & Attiae gentium monumenta ad Appiam viam inter portam. C penam, & secundum lapidem cis I. Statuitur etiam Aureli rum monumentum ad sextum lapidem ejusdem viae I 8 s. AURIGARυΜ, qui Circentius agitabant , factiones diversae M 2. Quae diversis coloribus utebantur ibidem. Primo duo fuerunt Albus ,& Russeus: dein additi se Prasinus, & Uenetus ibidem . Quibus ii colores voti , seu co Nn E seis Duiligod by Cooste

300쪽

Index Rerum. vj

secrati essent ibidem. AuRUNCA urbs Auruncorum a Sidicinis deleta re Reiicitur opinio , illam ponentium in Campania ος. & sequentib. In prisco Latio uisse probatur ει seqq. Sita in Pomptina pal

de I 13. Sed verius in Pometino agro I 2 8 . Quomodo Pometini agri denominatio accipiatur I 13. & I 24. Ea urbe deleta Aurunci Suessam Pometiam convenerunt χ. de seqq. Quae ideo de etiani Suessa Aurunco

METIA.

AURUNCl populi prisci Latii habitatores Io. Ιχ. εc seqq. Inter

Ulantem' Circeios Io.Cur ita

vocati Incoluerunt etiam Campanos agros 59. dc TO. Suessam Pometiam ncoluerunt

Aurunci Latini nominis N. AusoNA antiqua Au num urbs I. dc M A quo condita I. 1 Latio non proeul a Circeio MLA ONEs prisci Latii habitatores o. & Ti. Inter Pometinum, des Oscos ibidem. Campaniam etiam incoluerunt dc I

ne fuit Italia re Et Latium Π. Primitus Beneventana regio θ& i. Quod tamen non plata

ibiae

BALNere prope Sinuessam , quae

mulierum sterilitati succurre hant os. BARηARr omnia fere Latii magnia fica monumenta, & cum primis Appiam viam foede vastarunt, i 1ΚBARBARIcr campi fuerunt vasta planities circumquaque Regetam locum Ieti. Ad quadragesimumsextum lapidem Appiae viae xii. Illius descriptio I 2 l.

Ibi Gothi Uitigin Regem Ee-Ferunt I Ihi. &χII. Cura Romanis nuncupati Campi Barbarici Lai. & 122. Uictoria ibi a M. Valerio reportata ex duce Gallorum ibidem , dc I 22. Cur propterea cognomen habuit Corvini thiae BAsi LicA sancti Petri Apostoli ad Cisternam Neronis I9ς . Sita via Appia in Silice ibid. Quando rei taurata, de decorata ibid. Eo loci fuerat vetustum oppidum ibid. BASILII monumentum, seu Basilii

bustum ad Appiam viam conterminum AEgeriae, dc Camoenarum sylvis i p. Locus latrociniis perquam infamis ibid.BAssi ANi castrum recens inter Setinos de Lepinos montes I 6 I.

Si tum ubi magnifica villa T. Julii Petini Bassiani fuit ibidem,

pit Mid.

BENEVENTANA regio juxta aliquos prima in Italia vocitata est A sonia 69. To. & II. Quod tamen cet im. BosoN1A familia Lanuvina, ex qua Antoninus Pius Imperator, &alii Caesares ejus gentis I94. Villam habuit ad decimumseptimum lapidem Appiae viae ibid.

SEARCH

MENU NAVIGATION