장음표시 사용
251쪽
r 8 IVL. MAM MEAE FELICITAS PUBLICA.
rum , cui mors utriusique inviderit r meminit & Divus Augustinus lib. de Civitate Dei: L. Licinius Lucullus anno ab V. C. DCLVI. Cos cum L. Cotta construi curavit eidem Faelicitati aedem e refert Martianus lib. Topographiae 4. Foelicitatis templum in exquiliis fuisse: idque postea a Nerone domum auream extruere Parante, combustum: quod stelicitas sedeat in solio, magna fuit populi Romani in Augusto fiducia, ut se sub eo principe nimium foeticem existimaverit, cum per Valerium Messalam eodem mandante populo, Bonum, inquit, faustumque si tibi , domuique tuae Caesar cingusese enim nos perpetuam foeticitatem Reipublicae S Leta huic precari existimamus , Senatus te consentiens cum Populo Romano, conssitat patriae Patrem. Cui lachrimans respondit Ausustus his verbis, Compos factus votorum meorum , Fatres conscripti quid habeo aliud meos immortales precari, quam ut hune consevsum vestrum ad ustiis mum vitae finem mihi perferre liceat. Haec Suetonius in Augusto. Quid caduceus in dextra, quid in sinistra Cornucopiae designent, alibi explicavimus: nempe in expositione sepulchri marmorei clari L simi Andreae Alciati, quam brevi in lucem dabimus, cum jam sit ad finem pene perducta.
M. VALERII ACILII III. UIRI v I R T V S. IN M. Valerii Acilii iij. VIRI pervetusto numismate haec fuit
forma virtutis expressa, Mulier erat columnae laevo innixa cubito, dextera serpentem tenebat, clarum est per serpentem immortalitatem intelligi, ex hieroglyphicis, ut virtute duce eam comparemus , & per serpentem veteres saepe sapientiam intelligunt: vide Alciatum in emblemate Neptuvi Tubicen ; & ut Mercurius cubo insidet, sic virtus columnae innititur, hoc est, fortitudini, propter Herculem, ut puto, sic per serpentem , quia Hercules adhuc infans in cunis geminos angues eliserit: serpentis imagine Genius intcrdum essngebatur. Pcrsius, Pinge duos angues. Author est Plinius lib. XXXV. cap. X. AEdem virtutis a Cornelio Pino, & Achio Prisco
Vespasiano Augusto restituenteo pictam fuisse: ad portam fuerat
254쪽
extructa quasi monitos esse vellent ad bella proficiscentes, nisi per virtutem aditum ad honorem, εἴ gloriam, non patere. Augustinus in lib. de civitate Dei , ait, Neminem Honoris aedem otuit ingredi, nimius virtutis esset ingressus. De aede honoris de virtutis vide V larium Max. lib. a. cap. j. aedem virtutis 6c honoris dicavit apud portam Capenam, M. Marcellus: meminit Cicero libro de Natura Deorum , & libro a. de legibus, Vitruvius lib. Architecturae vij. cap. I. de Plutarchus de fortuna Romanorum , de Livius lib. 97. memine
L. Α U R E L. COMMODI ROMA. IN quodam argenteo Commodi Caesaris numismate , quod mihi
his diebus ostendit Guidus Pan Ziroilus jurisconsultus doctissimus, ec elegantissimus, & non sollim in jure civili, sed etiam in omnibus bonis literis, nempe his, quas humaniores vocamus optimh versa tus, nhcnon in Romanis antiquitatibus mediocriter instructus, cum Patavii apud ipsum ego, dc nonnulli alii esissemus, qui saepe ejus domum frequentare solemus, ut ex eo aliquid addiscamus, haec emgies fuit: in altero latere erat ipsius Commodi imago his literis, L AVRE L. COMMODUS A UG. in altero vero erat emita Roma, temonem sinistra , dextra autem cornucopiae habens, his literis, TR. P. V. IMP. LI. COS. II. P. P. interprctabamur tunc Vidus Pangiroilus 6c ego illam mulierem sedentem esse Romam , quae temonem haberet, qui quidem ut inquit ille) fortunam referat, & cornucopiae abundantiam, ut ex pluribus exemplis aut horum constat, significari, de in hac quidem tota imagine reipublicae Romanae felicitatem depingi: non omittam , quod mihi idem Pan giroilus in antiquis rebus examinandis diligens scrutator narravit, se illud numisma Commodi ad pondus cum denario Veneto, quem vulgo Marcellum vocant , contulisse , seque deprendisse eadem magnitudine, eodemque pondere fuisse , quo dc denarius Venetus constabat, cui rei Budaeus vir doctissimus in lib. de rise calculum alicit, idem asserens.
255쪽
NATURAE IMAGO.FRANCISC VS Lui sinus Utinensis I uvenis doctissimus &
mei amantissimus lib. t. parergdn cap. 4.. se quoddam numisma vetustum vidisse refert, in quo fuerit expressa hominis saucii figuis ra , qui se ipse medicamento curaret, exponitque ille designare Naturam , quam rem ex Themistii verbis lib. 1. Pissicorum Aristo. telis comprobat. Nam Ars , ait Themistius, extra opus posita est. Natura vero intra es constituta. Homo igitur quise ipse saucium curat , cui Naturam Aristoteles comparavit , intrinsecus , a stipso, adfinem , id est, ad bonam valetudinem excitatur: & Aristotelis quidem verba sunt lib. a. Fbyscorum tex. 86. quae hic non recenseo,quia
a quocunque possunt legi, & hoc anno, quo Phy sica audio sub M. ANTONIO IENVA gravissimo Philosopho Patavino , a me studiose perlecta sint, ac omni animi perpensione pensiculata. Illud hic, quod Lui sinus non attigit, adjungam ex AEgyptiorum hieroglyphicis, qui hominem sibi ipsi medentem designare volentes Picam
Lauri folium ore tenentem, ac Leonem simiam comedentem Pingunt. Lco enim febricitans , si simiam comedat, sanatur: Pica autem cum aegrota est lauri folium in nidum immittit, &ita convale. scit. Ideo superioribus annis ego pingi curavi Leonem simiam deum rantem , cum his verbis, SIBI IPSI S ALUS. cum etiam hujusmodi quam plura hieroglyphica per me excogitassem, quae aliquando in libellum sum comesturus, versiculis etiam totam rem declaraturis
subscriptis, sed certe in expositione numismatis Luisini pace viri tanti a me dictum sito illud amplius desideravi sicuti & in libris parergou ejusdem clariorem quarundam rerum expositionem) ut mihi Cmusnam essetis nummus, & notas poneret. Nam cum res in hujusmodi numismatibus explicatur, tota prout est historia meo judici exscribi debet, ne lectori alterius cupicnti noscere, illusisse videamur, climantiqua lectione nimium oblectentur animi legentium: & si ad calculum, &-ολομαν juxta sententiam Aristotelis lib. Metaph x. a. reS omnino perducenda non est, quod nonnullis etiam auditoribus molestum est, cum ad minutiora quaeque eum, qu i doceat, deinscendere videant.
258쪽
Constantius Landus Comes Oct io Lando Comiti,
NVMISMA tuum argenteum paulo ante apud Montem Ct
rum, oppidum in Placentinis agris repertum, quod Fabritius filius tuus dulcillimus hodie in hoc mane mihi nomine tuo obtulit, donoque dedit, verti ac reverti digitis mira quadam animi obleuatione, intendique oculorum omnem aciem, Ut notas lege rem , quae circum orbem nummi sunt, id quidem anteriores literae ,
ubi imago adparet, Iustiniani Caesaris mihi essigiem prae se ferre videntur. Attamen subdubito aliquantulum , corrosa enim sunt elementa posteriora, hoc est, ea, quae sequuntur nomen , & quae illud perficiunt in primo orbe, & id conseio hac de caussa, prointerea quod a tergo sunt literae quae facile legi possunt, cum oleagina corolla , quae sic a me leguntur, DN. AT HALARICUS REX. constat aenim ex magni Aurelii Cassiodori epistola , quae est libro Variarum octavo prima , Athalaricum Iustiniano Imperatori de pace scripsisse, quam contraxit ille cum Justiniano, ubi legere est illum Iustiniano valde amicum fuisse, & in tenera aetate constitutum , imo videtur etiam proximum sanguine fuisse ipsius Iustiniani, hoc est, nepotem. Sed ut rem propius ac apertius cognoscas, hic verba nonnulla ejus , quae sunt in praedicta epistola Cassiodori subjiciam : Vos avum xostram tu vestra civitate cel scurulibus extulistis: vos genitorem meum in Italia Palmatae claritate decorastis desederio quoque concordiae factiu es per arma fitas , quia nobis pene videbattir aequaevus , hoc nomen adolescenti cavgruentius dabitis , qualia 1 Uris senioribus praesiti is in parentelae locum nostrum Iam transire debet affectus. Nam exstio ve-sro genitus naiturae legibus vobis non habetur extraueus. t Atque ideo pacem non longinquus , sed traximus peto , quia tunc mihi δε- distis gratiam nepotis, quavis meo parenti adoptionis gaudia praesitistis. Introducamur.in vestram mentem , qui adepti firmus
regiam haereditatem. IIIud es mihi supra dominatum , tantum aetatim Dissiliaco by Gorale
259쪽
talam rectorem habere propitium. Primordia itaque nostra solatia mereantur principis longaevi habere: Pueritia tuitionem gratiae consequatur e S non in totum d parentibus destituimur , qui tali protectione fulcimur. Sit nobis regnum nostrum vincutis gratiae obtigatum: plus in illa parte regnabitis , ubi omnia caritate jubetis , & haec Cassiodori in Athalarici nomine Justiniano Caelari constripta. Ex qui biis perspicue cognoscitur illum nepotem fuisse Iustiniani imperatoris, ex adoptato ipsius parente, illumque puerum tunc fuisse. Hinc suspicor hanc imaginem potius fuisse Athalarici , quam Justiniani , clim sit puerilis , nec quicquam simile habeat cum imagine Justiniani, quam multoties vidi. Notas autem sic legi posse, ex his, quae partim supersunt corrosis, conjicio, IMP. JUSTINIANI NEPOS . a tergo autem cut supra dixi)DN. AT HALARIGUS REX. Sed forte aliquis damnabit hanc
nostram conjectionem, quia, cum moris sit, ut in veterum numinmis in primo orbe, in quo imago imperatoris aut regis ponitur , nomen etiam eorumdem eo loco ponatur, in hoc aliter sit: huic objectioni sic responderi a nobis posse credo. Primum enim ita in nummo scriptum est, & ita numisma emctum fuis , ut posterior pars in oleagineo circulo Athalarici nomen repraesentaret e quod ideo factum opinor propterea quod angustus nummuli orbis esset. Nam perbreve fuit numisma , & adeo parvulum , ut auricularis digiti non excederet unguiculum. Ideo in posteriorem locum numismatis transsatae sunt notae : his credo satisfamim obsectioni:
si quis aliter sentiat, & meliores rationes afferat, herbam illi ut est in proverbioo & cespitem cum gleba porrigam. Hujus autem regis Gotthorum plures extant epistolae , apud Cassiodorum lib. viij. &lib. ix. variarum ad plures conscriptae: de gestis autem ipsius Athalarici, qui Amalasi unthae fuit filius, Diaconus, Procopius, Ablavius, Suidas, Ottho Phrisingensis, Sabellicus, Franciscus Irenicus lib. H. GERMANIAE cxegeseos , & nuper episcopus quidam Gotthus in lib. Gotthorum, Uandalorum, Ostrogoti horum, Visogoti horum, εc Langobardorum Iulio iij. P. M.
dicatis meminerunt : quae omnia brevitatis caussa omitto. Illam interim hoc loco inscriptionem non praeteriens , quam superiore anno Ticini ex vetusta tabella marmorea arripui, quae adeuntibus
260쪽
portam Templi divi fecundiani publice se OFre, hisque verbis
legitur, DN: ATALARICUS REX GLORIOSISSIMvs H SSEDIS SPECTACULI ANNO REGNI SUI TERTIO FIERI FELICITER PRECEPIT. ex his autem notis illud in marmore animadvertendum, Atalarici nomen absque flatili litera esse scriptum, quod aliter in numismate cum aspirata litera adparet. Memini autem me, cum exciperem has notas, tunc videre in Proximo pariete ejusdem templi divi Secundiani, statuam marmoream regis in solio sedentis, cui puer ministrabat poculum dextra porrigens, in propinquo vas habens. Rex autem nescio quid prae manibus habebat, quem regem, propter vicinitatem mensae marmoreae a nobis supra demonstratae, ipsum Athalaricum fuisse existimavimus: illae vero sedes, de quibus in inscriptione sit mentio, quid significent, illud opinamur, aut ibi Regem ipsum edidisse liquod spectaculum, aut ibi sedes suas habuisse&habitasse, ideo adhuc illam statuam sedentis regis ibi conspici a praetereuntibus. Et haec jam sumiant mi Patrue OCTAVI, quae si omnino tibi non arriserint, non in me omnem culpam, sed & in vetustatem quoque rei, & in edax tempus conjicito, illius nobilis epigrammatis Au- uti poetae memor, cujus extant illa, Truncatis convul a jacent elementa figuris , Omnia confusis interiere notis. Miremur periisse homines , monimenta fati uni Mors etiam Iaxis nominibvsique venit. Sed hic libet illud addere, quod his diebus mihi scripsit ANNI L CA VS a secretis cardinatis Farnesi, Imaginem nempe, quae in hoc nummo extat , omnino esse Iustiniani imperatoris, quod etiam ex ejus ad me misso argenteo nummulo perspicuum constitit. Sic igitur in orbe nummi est scribendum , IMP. IU