De iure primi fori siue beneficio primae instantiae ordinibus Imperii perfecte pleneque impertiendo nec restricte posthac praefiniendo ... disputabunt die 8. April. 1741. Io. Georgius Estor ... et Esaias Rudolphus Breier ... auctor responsurus

2쪽

ILLUSTRISSIMO ATQUE EXCELLENTISSIMO

DOMINO

LINDENAE RELIQUA AUGUSTISSIMI DUM UIUERET CAROLI M. CAESMIS CUBICULARIO IN CONSILIO SANCTIORI

CARO LISERENISSIMI DUCIS BRUNSUICO. GVELFERBYT iMODERATORI EMINENTISSIMO ET PRIMARIO STATUS ADMINISTRO

. . .

DOMINO SVO GRATIOSISSIMO

AC MAECENATI RELIGIOSISSIMO MENTIS CVLTV PROSEQUENDO.

3쪽

VIRO

NON MODO IVRIs

TUM PUBLICI TUM CLIENTE LARISTUM PRIVATI SCIENTISSIMO SED ETIAM EORUM QUAE AD AERARIUM PERTINENT CALLENTISSIMO

VEL SAPIENTIA VEL CURA VIGILANTIA VEUEL EFFUSAE BENIGNITATIS UBERTATE DE PATRIA OPTIME MERETUR HOC QUOD EST PER TENUE OPUSCULUM SI VENIA DABITUR DEDICARE AUDET ET TAMQUAM SANCTISSIMI PIGNUS OFFICII AC DEVOTISSIMAE TESTIMONIVM OBSEQUENΤIAENvNCV ΡΛΤIS PRIVS M ULTI PLICATIS QUE PRO SALUTE EIVS VOTIS

, ES AIAS RVDOLPHUS DE BREIER.

4쪽

SECTIO PRIMA

IUDICIIS INPERIORIBUS ET SUPE

RIORIBUS QUATENUS INSTANTIAE VOCANTUR. I.

's I magnam omnino vim atque auctoritatem, uti fas est, sententiarum, a. iudicibus latarum, Germani esse voluerunt; tantum tamen iudicum decretis non tribuerunt, ut ea veluti oracula, ex tripode emissa, valerent, quae nullo modo neque reuocari neque mutari possent. Tanto minus vero hoc serendum existimarunt, quanto magis studiosi erant libertatis, quae Vix patitur, ut pro iustis et legitimis putari debeant, quae fortunis ciuium aduersae sunt, et a lege iureque constituto discedunt.

g. II.

sene igitur sapienterque ab omni iudicioriam aetate, in quibus civiles controuersiae disceptabantur, apud Germanos haec ratio constituta fuit, ut lites, tum rusticanorum, tum ciuium, tum equitum, quae alicuius

A s erant

5쪽

6 sECT. I. DE IVDIC. INFER. ET SUPER.

erant momenti, prouocatione ad superiorem iudicem deserri possent, quod luculenter eX Veterum Gemanorum legibus et monimentis demonstTauerunt IOAN. NICO L. HERT de consiliationibus legibus et iudiciis in

Germania f. XVIII. et XXII. GEORG. LUDOVICVS PBoEM ME R de prouocationibus iuris Germanici, et C H R NsTIANUS VLRICU S GRUPEN ob eruatione I. capute I. g. II. P. 526. sq.

g. III.

Quae quum ita essent, fieri non poterat, quin unusquisque, qui ius suum in iudiciis persequebatur, suae fortunae perfugium haberet in duobus minimum iudiciis, siue ut hodie loquimur, duabus gauderet instantiis; id quod etiam usii per totam Germaniam seruari uno ore tradunt viri usius forensis callentissimi. Quapropter operam perderem, si in re nota atque apud Omnes peruulgata testes adhiberem.

g. IIII.

Inde factum est, ut ius hoc, quo constanter et perpetuo Germania Olim usa est, in ipsas imperii leges scriptas migraret, teste ordiriasione camerali anno C IDCCCCXCV. Promulgata, g. item es soli cet. et illa, qua res camerae iudiciaria anno C Io In L v. fuit constituta, parte II. titulo I. g. I. D soli auch demnach das Musirlicti Cammer - Gerichi in erster Instantet oder Recht- fertiung cet. Eadem Verba leguntur in conceptione ordia nationis cameralis parte II. tit. I. g. I. P. 37I. Hinc recessus 'mperii de anno C l O ID C L II II. g. C U. et C L X U I I I. et capistilario caesaris Caroli M. artic. XVIII. beneficium primae instantiae nemini auferendum esse, tam accurate Diqitigod by Coost

6쪽

QUAT. INSTANTIAE UOCANTUR. 7te praecipiunt, ut nihil diligentius eas cautum voluisse videatur, quam vi a iudicibus sincte illud custodiatur.

Iam primo omnium hoc nobis datum negotii est, ut vim potestatem Itie, et Varias significationes vocis INsTANTIAE eruamiis, et quae illi notio hoc loco subiecta sit, paullo accuratius eXPonamus. f. VI. Germanis aeque ac Romanis illud perplacuit in .stitutum, ut actor forum rei sequeretur, hoc est, reum apud iudicem ipsius rei congruum siue competentem iuris experiendi gratia conueniret.

f. VII.

Quum vero iudex is competens dicatur, cuius iurisdictione proxime reus subiectias est, et a quo coerce. ri potest; ita iudicium, quod iudeX congruus eXe cet , forum competens audit, hoc est conueniens et

con ruum.

Inde itaque sequitur, ut, suum in controuersiis alicuius momenti litigantes duo haberent fora, id est duas instantias M. II. , iudex secundi fori non fuerit iudex competens eo tempore, quo litem actor ordiretur 9. v I. , siue, ut loquimur in prima instantia, actionem reo intenderet. Quoniam reus non est proxime sis. . lectus iudici fori iucundi.

Veteresatilem COMPETERE dixisse pro comae nire siue congruere, multis striptorum locis comprobari potest. s v E T O N IO teste in Octauio cap. X X X I. me adiu-

. rauit.

7쪽

rauit, si cuiusquam neptium suarum competeret aetas,

oblaturum se fuisse eam. Loquitur enim de Augusto, ut neptes illorum, qui hoc detrectabant, Vestae facineuouere voluit, si legitimam haberent aetatem, quae sacris Vestae conueniret. Hoc quoque sensiu AvLus GELLI vs libro I. noctium atticarum capite I. secundum naturalem membrorum omnium inter se competentiam dixit. Competentiam enim hic nihil aliud, quam comvenientiam significare, nemo non videtis. X.

Quod forum veteres dixerunt, ubi nimirum aliquis in iudicium poterat Vocari, illud recentiores instantiam nouo vocabulo a glossographorum sorian turba et hambaria forensi, egregiis illis verborum architectis, inuento, denominauerunt. Scilicet ab instando nomen dumimest, eo quod actor Urgeret et quasi instaret apud iudicem, ut, quod actione petiuit, sibi detur. g. XI.

BENEDICTUS quidem CARPE OVIUs, quem in re iudiciaria ducem habemus et principem, titulo LPII. articulo L processus ruris n. 27. p. II7. quum per Oppositionem separat primam instantiam a secunda, hanc notionem non reNe videtur introspexisse, quoniam primam instantiam definiuit per litem, coram eodem iudice disteptatam. At vero aliud est ipsim iudicium, ubi controuersiam Ordiri debet actor; aliud e contrario est continuatio seriesque litigii, coram iudice coepti. Vno verbo, CARPTO UIVS confundit diuerses ideas, quarum alia est: vhi actio intendenda 8 altera vero, qua iudicium proprie consideratur, quod est inter litis con-

8쪽

qVAT. INSTANTIAE VOCANTUR. 9 testationem, ut iudicii principium, et sententiam definiatiuam, ut eius finem. unde vulgatum illud: iudicium a litis contestatione incipere, et in sententia definitim

desinere. HERMANNUS VULT EIVS libro II. iuri prudentiae Romanae capite X X X I. p. 495. b.

g. XII. Varia quoque et multiplex huius vocis significatis

in legibus occurrit, quae prius exeUtienda est, quam ipsem complicatam notionem euolUamUS. . Acrem et assiduam flagitationem notat in L. XXX XLII. g. I. D. de pignoralitia actione, L. vlt. C. de oper. pubi. Sic instanter petere . ΜARCI AN O idem est ac vehementer et magna cum contentione rogare in L. vn. D. de Iibess.ssimi n

Nee multum de medio recedit altera eius signis catio, qua idem iureconsultus instantiam accipit pro duligenti debiti repetitione et exactione in L. XXXII. D. de Uuris. Ita eadem notione, in L. VI. C. de postliminio reuerss, praeses prouinciae emeaei instantia compellere dicitur, , et, in L. I. C. de is exuri propter catann. sacramenti timore contentiosam litigantium' instantiam compescendam esse statuitur. Quin idem notat verihum instare, uti obseruat BARNABAS BRIS SONIVS libro uri II. de verborum, quae ad ius Iertinent, Agni' tione col. 9O9. 9IO.

g. Xdd. Sed habet instantia adhuc alias significationes, et

diuersas ab iis, quas memorauimus. Modo enim a lite distinguitur, quod liquet ex L. L x x III. f. M. D. de iudiciis, modo uenotat intentionem actori oppositam, siue

9쪽

w sEc T. I. DE IvDIα INPER. ET SUPER. contradictionem rei, quo sensu accipitur IusTINI, No in g. I. Inst. de poena temere litiganto

Ait enim rem non aliter filis allegationibus in iis dicio uti, nisi prius iurauerit, quod putans, se bona in. stantia uti, ad iudicium peruenerita

Sane quum antea moramenti iure uterentur Quiria res, et postea Iustinianus generale iusiurandum de calumnia inuenisset atque hoc in numerum iurisirandi publici retulisset, teste THEODORU REGNERO DE BAssE NN de iureiurando veterum capite III r. g. X U III LP. 232. 233. mens legiStatoris haec esse videtur : reus iuret ex ANIMI SUI SENTENTIA. Nam omni iuriiurando publico haec verba praefabantur sollemnia: Ex ANIMr MEI vel T UI) SENTENΥΙΑ. Siquidem haec sormula iuriiurando adeo erat propria, Ut, Obser-

Uante IO. FRID. GRONOUO libro in I. obseruationum Capite ri II. P. 223. Verb- IURO Verbis conceptis

addere, necesse non merit. Iurat igitur reus se honavit instantia, hoc est, se neque temeritatiS, neque mendacii esse cuinium, siue, Ut ANTONIUS CONTIUS ex suis manuscriptis adiecit: quod non calumniandi animo litem mouisset, sed existimando, se honam caussam habere ς non se calumniandi animo exceptione usum, vel ad infitias luisse, sed iuris sui opinione eL fiducia fretum

10쪽

rvΛΥ. I 'STANTIAE VOCANTVR.hro IIII. institutionum titulo XVI. g. I. p. 264. OG ivrus νίαυτον opstii συνειδότι αντιλέγειν τῶ quod se putatas hona consisentia actori eontradicere. Vides ergo BENEDIC v Μ CARPT OVIUM hallucinari, quum pante I. constitutione LI. definitione XV m. n. 6. P. 23.

hoc g. institutionum instantiam, aerem et assiduam ita, gitationem significare, statuit s. XVIII. Deinde iste loquendi modus in iure non insolens est, quod instantia de ipsa lite dicatur, seu potius comtextum et continuationem controuersiae innuat, in iudi- citra deductae, quando scilicet iudicium exercetur alitis contestatione usque ad sententiam I. x IJ BENEDICTUS CARPTOv l. d.

f. XVIIII.

Inde quoque est, ut iudicium ibi finiri debeat, ubi coeptum est, quia instantia non perimitur, licet reus domicilium lite durante mutauerit, vel mortuus fueriti

Non subducta semper ratione sententias iudices ferre, quum non ignorarent Homani et Germani, prudenti eonsilio noluerunt caussas, praesertim grauiores, uno iudicio terminari, ne hoc fraudi litigantibus esset, ideoque iis dederunt prouocationeS

Quin Germani adeo sollicite ciuium commodis prospexerunt, ut prolata sententia, litigantes interrogandos este sanxerint: starene velint iudicio scabri