De decoratione liber / ... Ex Hieronymi Mercurialis ... explicationibus a Julio Mancino exceptus primum, et in capita redactus. Additi nunc primum duo tractatus; alter, de varicibus; alter de reficiendo naso: nunquam antea editi

11쪽

ILL STRISSIMO AC

REVERENDISSIMO D. D

MINO ASCANIO PICCOL HOMI-neo, Rhodi Archiepiscopo atque Sena

rum designato. domino ac patrono suo colendisi. v IIvs MANCIN vs P. F.

M admirabilis est Anti

stes in pilissime,pulchritudinis 5ditio atque natura, ut sine luce atque splendore, nec cerna , nec Oblectare

oculos possit contra vero tanta est lucis excellentia S virtus, ut ea si absit, et,quae pulcherrima sunt,4 aspectu dignissima, omne suum ornamentum amittere videantur si adsit,omnia dignitatem suam noua semper cum speci antium laetitia, atq; Voluptate recuperent. Quod cum amplitudini tuae ita clarum sit, nullum viverborum lumen ad id illustrandum requiratur,ea prudens,ac volens praetermitta,

j ij

12쪽

IVLII MANCINI quibus,&sapientiae tuae singularis,Mossicii mei simul oblitus esse videri possem.

Hunc ita aue de corporis humani decorat tolles, liue pulchritudine librum, adeo ab ex re nationibus exoptatum ut Omnia Acci lentissimi Mercurialis praeceptoris mei tuique obseruanti mimi efflagitantur a me ex ipsius eruditissimis explicationil, publice habitis, diligenter colle-ci iam, Mininum quasi corpus redactum editurus:faciendum mihi illa existimavi, ut eum abiciatu illustrissimi viri nomine illustratum in manus hominum darem. atque hoc eo libentius facio, quod in te liga licet ipse Mercurialis, ut est Omni dii-ciplinaruina genere ornatissimus polite

admodum,d. praeclare, sicut caetera,eam,

quae in hoc libro continetur doctrinam explicuerit me tamen admirabilem illam totius tractationis grauitatem iopiam

assequi nequiuisse. quo vero, splendorem lumen,&clarius,5 uberius a cipere posset, quam a te inueni nemincm; Cum cum te esse plane constet, qui non

magis illustrissimae familiae tuae splendo-re,illustrissimi parentis ci fratris clarita-

13쪽

EPIST. DEDICATOR.

te, archiepiscopatus amplitudine, quam

doctrina praestantia, caeterarumque admirabilium virtuturii luce praeclarissima insignis,omnia quamuis clara magis illustrare,ci cohonestare queas. Interim hoc

qualecunque sit, quod a me tibi addictissi

simo offertur ni unus, voluntatis,ac obseruantiae erga te meae testimonium, ea qua

Omnes bonarum artium studiose sotiere soles benignitate quaesi accipe, ac tuo patrocinio dignare. Quod si gratum tibi ut spero, fuisse cognouero, ad maiora benigno quodam tuae grauitatis impulsu etiam atque etiam incitabor. Vale. Patauio Idibus Iulii, MI LXXXVI.

14쪽

CAPITUM INDEX.

id sitan semetica, eductoratoria, sequod subie tam, o multa depul

chritudine es tu tu in roponuntur.3 De ortu, o autoribwCosmeticaeartis. II De cuilitate Mimartis. Subqua medicinaeparte costocetur ibid.

spulchritudo corrumpatur aequibi rimosis agendum. Issi Deobustate totius corporis,o artium. IF De lancibio 3 I DegracitiIais. De viij ciuis es primu de colore desedato in quo multa adcoDreattineti ponutu sis Io Demaci tufaciei,o manus a se aritas. Si

attinentibus. DI De cultura lorum. DII De cultura cutis. δ Io De maculi aciei. ἔσι De cicatricibus.

a De et ibicita usu risiatis. IV ot vitis cutissub antia molestetur, cur de odores etiam diserendum. Ioo

15쪽

Defissuriscutis, o resciendis sis. Ioab Dcvujs,quae cutem inaequa re ut,

primo deverruci a De caltas. a Devaris. a Defurunculu.

dem itiata gura. a Devnguium leprositate. sorditis se colore gutum immuta-a Dere uia euparonychis. 13s Des ore, tum in uniuersum, tum etiam Iarumcunque corporispartium,esmulta Icitudinis imaadorirem pertinentia dis tantur. r

is ....

17쪽

HIERONYMI MEI CVRIALIS DE DECORATIO

NE TRACTATUS OCV-

PROOEMIVM. Vicunque aliquid memoria di

gnum scriptis tradiderunt, in id conuenisse videntur, bona, quae felicitate faciunt, duum esse ge- nerum alia externa, alia vero interna. Et internorum alia esse, quae ad animuspectant aliaveris, quae ad corpus Bona animi procurare, augere ad philoibphum spectare omnes fatentur sicut bona corporis custodire augere, unius Medici videtur esse munus. Cuautem bona corporis, ut docuit Aristoteles i. Rhetor. cap. s tria potissimum sint, sanitas, robur,atq; pulchritudo tres Medicinae factae sunt partes: quarum illa, quae sanitatis curam gerit,duabest sanitas, sis mi Q. , siue curatrix vocata est: dum autem praesens est,i γρὴ, seu alubris Medicina nuncupata reperitur: quae autem roborico parando. custodiendo studet γυμιας;- nomen adepta fuit: quae postremo pulchritudinis curam habet, κον a Graecis a Latinis Deco

18쪽

, HIER MERCU RI ALII ratoria, siue exornatoria Vocata est. De qua po- strema Medicinae parte, ut hoc tempore vobis teractarem tria me impulerunt.Primia fuit,qubd rhaec pars Medicinae, a veteribus. a recenti, iribus,tra ieiune tractata inuenitur ut fere nonae hipsius deletum esse videatur Alterum fuit, quod pars salubris ita perfecte , exquisite tractata est tum a veteribus,tum recentioribus,ut nihil illi iure addi possit Gymmasticam post veteres, nos neque forsan sine gloria, neque sine fructu

tractauimus it iure quodam ad nos ipsos spectare videatur, hanc artem Decoratoriam pene abolitam renouare&docere: immo, cu diuinus Plato in Gorgia scribat, Cosmeticam Medicinae partem,quae veram pulchritudinem tuetur,esse Partem Gymnasticae artis. muneri nostro forsan deesse iudicabimur, si hanc partem omittamus. Tertium fuit utilitas,ne dicam necessitas,quq ab hac arte speranda est ab ominibus Medicis: si diligenter apprehedatur. Et ne ullo tempore poeniteat vos, operam huic studio strenue nauasse, priusquam ad particularia deueniam,statuiquq dam praemittere, quae deducere poteruret vos in notitia utilitatis,&dignitatis totius huius artis. Erunt aut equar tractabimus in uniuersum haec. Primo quid sit ars haec Cosmetica, siue Decoratoria secundo loco,quae fuerint ipsius incunabula,&principia: quive autores: tertium erit, quis

sit usus, quae com moditas ipsius:quartovi viti mo declarabimus, quaenam pars Medicinae sit haec ars His enim ante alia diligenter perspectis,

19쪽

DE DECORATIONE . non dubito quin viam stratam habituri suis ad intelligendum omnia, quae ad hanc artem spe

letant.

uid aras metica me Decoratoria, b quod

ei ubinum,ta multa depulchritudine G iurpitudine proponuntur. V. L. IT igitur auspicemur. Decoratoria ars, siue ut Galenus vocat. i. de med. locat capit. a. Cosilietica nihil aliud est,nili habitus intel- lectus factivus pulchritudinis naturalis corporis humani conservativus,&instaurati tuis. Est haec ars habitus intellectus,quias' locupletissime docet Arist. 6. Ethicorum omnis ars cum ratione aliqua facta est habitus intellectus, ex frequentatis actionibus comparatus. Sic enim dicebat Plato in Gorgia coquinariam si experietiam, siue peritiam experientia comparatam: non au tem artem ratione constitutam. Et quia habitus

intellectus alij sunt activi, ab speculativi, alii factiui: haec ars minime est habitus activus, aut speculatiuus quia huiusmodi habitus, dum operantur,post operationem nihil permanens nihil firmum relinquunt cotra autem habitus faetiui.

Vnde,cum haec ars post sui operationem semper aliquid relinquat, facile colligitur habitiam ei Θfactivum csse. Qioniam autem habitus quilibet factivus circa aliquid necessario versatur, quod quodam pacto facere videtur summo iure agditum est, versari hunc habitum circa pulchritudinem:quae cum duplex sit, adulterina, ex falsa al-

20쪽

tera vero vera,hqcars circa solam veram pulchritudinem versatur ratque hic est verus character, quo ars Decoratoria a Comotica siue comptoria differt,scilicet quod ars Comotica siue comptorial versatur circa pulchritudinem meretriciam,spuriam,vi adulterinam propter quod non sol iam a Platone, a Clemente Alexandrino

lib. .praedag cap. 2. 3. est vehementer refutata: verum etiam a Galeno nostro tanquam Medico parum conueniens,damnata lib. I de med. localdocicitato. Est autem pulchritudo naturalis adhuc duplex. alia animi,alia corporis. Pulchrit dinem animi curasse custodire,5 augere, vel solus Philosophus debet, vel Medicus habitu Philosophi indutus ut Galenus fecisse videtur in libro de cognoscendis . curandis animi in orbis. Ceterum pulchritudinem naturalem corporis curare, ad solum Medicu pertinet, propterea ad artem decorandi, ut iure in descriptione addita sit particula corporis. Ceterum quia in corporibus etiam brutorum sua pulchritudo reperitur circa quam artifices varij, praesertim Veterinars Medici versantur, ut haec ars nostra destingueretur a Veterinarijs,4 alijs non sine summa ratione addidi particula humani Potest autem quilibet artifex circa artem suam,seu stabiectu artis vario modo versari, vel conseruando, vel efficiendo, vel reparando. Sed haec ars circa pulchritudinem versatur,non quidem eam faciendo:nam solus estDeus omnipotens&natura, quae, vel qui pulchritudinem incorporib. facit: Medicus