장음표시 사용
41쪽
DEDECORATIONE Si postremo spectemus modum ipsius actionis: dico calore commoderato , calore, misi , posse etiam pinguedinem fieri. Nam quis est modus, quo fit pinguedo ilic est, quod pars aerea sanguinis, qui co uertendus est in pinguedinem, partim absumitur, partim crassescit. Vbi aer crasset actus est, fere idem ipsi cotingit,quod oleo, dum crassescit nam si videatis oleum cras. se factum, paulo minus mutatur pinguedinem, seu adipem. Sedilhid interest, audit adipis substantia magis coagulata est:&ideo multo dii iacilius liquatur ab igne, quam oleum crasses actu.
Itaque si spectemus hanc sidentationem, ia-lor commoderatus,&remissiis potest hanc facere Exemplum habetis lapidum, qui generantur in corporibus animalium. Hi enim qua ratione condensantur λ non quidem gelu, nec frigore nugae enim sunt, quod in vivo corpore sit unquam gelu quod possit codensari sed fiunt,
quoniam calore comoderato vesicae renum, partes subtiliores consium tantur,& terrestriores remanent, quod quidem fieri potest ob diu urnana actionem, vel caloris moderati, vel remissis oris.Sed quid dicemus ad tot autori atesZad, tionem quod, quae liquantur a calido, condensentur a frigido Respondeo illud quidem verisimum est: sed cum calor,&frigus comparati-ue Ope ab autoribus dicantur haec veritas est. quae liquantur a calido insigni, condensari veta frigore, vel a calore diminuto, qui habet rationem frigoris, ut propterea vetissimum siliqv
42쪽
HIER MERCURIALI sri adipem a calore, Meundem concretum esse a frigore, hoc est a calore imminuto hanc puto esse veritatem huius problematis irrefutabilem. Causa internae mediatae complures sunt: in priam is est sexus, te quoculoquereturGalenus a.de temper. dicebat, mulieres fieri oboesiores viris: propterea quod frigidiores sunt sed ego puto alias etiam conuenire rationes, docausas Primo humiditatem nimiam,& abundantiam sanguinis,cuius indicium est, quod singulo mense insignem excernunt sanguini copiam secundo, amulieres sunt maxima ex parte sedentariae diacebat autem Aristoteles 3 sect .proble i . sedile pinguedine inducere. immo nisi Galenus pro frigore intellexist et calorem remisium .iuraremi pium esse hallucinatum, quia inter omnia animalia nullum est, quod magis pinguefiat, quam sus attamen scribit Aristoteles io seci . probi Σ3 sues calidissimos esse, propterea byberno
tempore non emittere pilum. Cum sint igitur sues calidissimi, attamen pinguissimi evadant:ita ut relatum sit, mures saepe perfodere corpora suum,& ab illis ob pinguedinem non sentiri Inter has causas est aetas unde pueri solent pinguiores semper esse viris cum propter ubertate sanguinis oleo si & aerei, tum maxime propter caloris natiui copia Temperatura etiam calida, &humida inter has causas reponitur.postremo
est dispositio paterna cum ex pinguibus paren tibus oriantur pingues filij. Causi internae, sed praeter naturam, iam omnes morbi diuturni:
43쪽
DE DECOR ATION E. et quippe cum exploratissimum sit, multos ex ijs, qui longam valetudinem superarunt, fieri oboesos;nec ine ratione, quia longis morbis, non solum consiimuntur inutilia excrementa, verum etiam habitus corporis permutantur, ita Vt, qui 'antea praui fuerant,meliores evadant. Caus, externae plures sunt in primis aer frigidusvi humidus, ut dicebat Galen 2 de simpl.medicamentisca. 2o. Hinc est,quod hyeme corpora magis pinguescant in regionibus frigidis nam receptissimum ei sub plaga septentrionali corpora fieri pinguissima Somnus etiam causa pinguedinis
est. quia in somno magis coquitur sanguis, 'inde magis unitur, Massimilatur. Quies, ictu est ex iis causis propterea dicebat Aristoteles, sedile facere pinguedinem. abstinςntia a curis,astud ijs, potissimum autem a venere unde consueuerunt animalia,& aues castrari:vt abstinentia Veneris pinguiora evadant. Potus vini crassi,&generosi copiosus pinguedini genera laevalde cofert. Cibi quoq; multi,optimi,pingues huic gonerationi valde conferunt,ut sunt oua lacticinia omnia, pasticia.pulmeta sunt enim aliquet mulieres, quae pinguefiunt usu frequentissimo panis aqua cocti ad quod confert proprietate quadavsus medullae nucis Indicar De sale dubitari porrvtru eius usus conferat ad pinguedine Plutarcia in quaestionibus naturalibus quaestione . scribit, Apollonium Herophili illius Magni filiuni
consueuisse pinguefacere emaciatos usu rerum
salitatu quod etia coafirmari posse videt c5-
44쪽
α HIER. M ERAE V PALI Isuetudine pastorum qui ut pinguefaciant oves, Scapras,exhibent ipsis sal.Ex altera parte est idePlutar. quiquar rc rationem ob quam aqua putealis minus nutrit, inquit quia ipsi inest maior pars alis, qui extenuat imaciat corpora praeterea experientia certa est, corpora consumi, ω tabe fetia sale Dictu est bene, talem suapte natura, cum exsiccare&cosium e re valeat, ineptis simum esse ad pinguedine inducendam sed per accidens potest conferre pinguedini faciendae: de id duobus modis Primo quia sal est veluti vehiculum alimenti; de veluti cuneus,quo alimentum partibus alendis ins gitur secundo,quia silexcitat appetentiam, sitim. Vnde propter haec cum plus cibi,&potus ingeratur, fit nec citario, ut pinguedo augeatur. Cognoscere pinguedinem, promimum facile est, ut non sit opus signis sed quia, alia est naturalis,ut audivistis, alia adscititia seu accidentalis,opera pretium est noras habere, quibus utraq; laaec pinguedo dignoscatur.Si oboesitas sit a natura, auatuor signis potissimum cognoscitur, venarum angustia,glabritie, corporis virium infirmitate, carnium frigore. Adventitia autem cognoscetur, Venarum amplitudine,hirsutia,virium infirmitate,corporis aequabilior frigiditate. Oboesitas naturalis in curabilis est propterea dicebat Gale. . Meth. a 3 Nicomachum illum obcessiimu ut curaretur, indiguisse Esculapio, immo vero si quandoque tenetur curatio huius obcesitatis,tantum
obcst quicquam profectius haberi, ut potius incidant
45쪽
DEDECORATIONE cidant oboesi in deteriores agritudines Caeteruea,quae ad tuentitia est multo facilius curatur, trainoi periculo Scriptum est ab Hipp. .aphor. crassos fetu ob custos minus vivere, quam ma-lcilentos. Qua sententia Hipp. quatuor rationib. confirmari potest. Prior est Gai in comm . illius aphorismi,ubi scribit,crassos e natura,cum habe- iant venas angustiores. consequenter haberem inus sanguinis, minus spirituum, minus caloris a litui . idcirco minus etiam vitae Altera ratio est: proposita ab Auic.pingues expositos esse exiti 'a illimis aegritudini b. a poplexiae, paralysi, asthmal ti, syncopae,febribus pestilentibus .Exponuntur autem his aegritudinibus pingues, quia cum habeant omnes cauitates angustas, facile obstru-lchionibus tentantur Tertia ratio proposita esta ab Auic.quod pingues, tardius percipiunt tum interna,tum externa vitia,eo quod pinguedo ci- , tra omnium controuersiam expers est penitus sensus. Quarta,& vltima est, quodvi si obcesi ,- 'rias aegritudines percipiant:tamen,aut remedia -dhiberi no possunt,aut parum iuuant; nam polliculosa est in obcusis, ut ait Auic. sanguinis mis-Do,periculosa sunt pharmaca, dc purgatio es:quet
vero extrinsecus adhibenteir aegerrime penetrat.
propter pinguedinis resistentiam. Quare costat summa sapientia dictum esse ab Hipp. crassi,s pingues minus vivere emaciatis. Sed video dubitari posse; num haec sententia verast na Auic. p. quasti trat. . in sine capitis s. scribit,pinguedinem esse quidem laboriosam molestam, sed
46쪽
significare supra longitud inem, hae, confirmatur Auio auctoritas Aristotelis testimonio, ut in
lib. te long d breuit vitae cap. s. nolonge a principio dicit causam mortis esse siccitatem siccarique faciliter humida tenuia idim culter aut ex liccari de interire pinguia. amobrem his testi linoniis videtur probari posse non recte Hipp.di ixisse oboesos minus vivere. Respondendum est eid quod dixit Gal. in commentario phorismi citati,scilicet crassitiem naturalem necessario breuitate vitae indicare propter allatas rationes, sed cras nudo aduentitia, minime indicium est breuitatis vitae ratio est,quia in his corporibus cum reperiatur latitudo venarum, copia sanguinis, caloris, facile etiam intelligitur adesse uberrimuvitae substentamentia. Sed quid dicemus ad Aristotele3 si recte me Philosophi percipiatur,nihil contradicit Hipp. quia aliud stloqui de humido natiuo', in quo vita collocata, sae aliud o lqui de humido non nativo, huiusmodi est humiditas adi posse. Si loquamur de humido nati suo ut loquitur Hipp. verissimum est humidum phoc natiuum, quo pinguius est, eoajnicilius con istumi, propterea sicut animalia, quae habent
hoc humidum natiuum tenuius,immo, de plantae citius intereunt, pari pacto, annia alia plantae, quorum humidum natiuum pinguissiest diutius vita utar, quia dissicilius hoc humidum a calore consumitur. Curatio huius obcest tis duos scopos praecipuos habet, ut docuit nos i Ges..Iq. meth. I S. Prior scopus est, ut iam facta Pingue-
47쪽
DE DECORATIONE. amedo liquetur,&assumatur,qui fit usu rerum calefacientili,& exiccantiu alter scopus est,ut prospiciatur, ne noua nguedo generetur, 'ropagetur. Intercipitur generatio pinguedinis, si vel subtrahatur alimentit,vel sit cosumatur su trahitur alimen tu aut priusquam corpus ingrediatur,aut ubi iam corpus ingressum est. Primo modo subtrahitur quotiescunque pauci cibi Lferuntur,aut inutiles alendo; subtrahitur secui
do modo,quando nutrimentum a rebus alendis in alias partes uocatur. His autem sicopis, atque etiam consumptioni ipsius alimenti iam ingrcssi corpus satisfacere oportet ijs auxilijs,quae sistenta ledicis administrari Et ut primu de auxilijs chirurgicisi'quamur, fuerunt aliqui, qui existim runt ad pinguedinem detrahedam magnopere conferre sanguinis missionem;sed hanc sententiam iure reprobarunt, & Caelius Aurelianus,&Auitaeo quod in corporib.o e sis,uircsita lagui det sint,vi nequeat sustinere hoc remedij genus. mare multo sapientius fecerunt,&Russus Ephesius, Gale R uisus, qui laudauit frequente usum cucurbitularum siccarum, Gale qui commendauit,sium frictionii, quae fiunt pannis siperioribus, quae fiunt sale vel nitro Plinius auctor non contemnendus lib. 7.cap. 7.sicribit, Apronium quendaRomanum ab oboesitate curatum esse, detractione pinguedinis; quo pacto fuerit detraci a minime clare significauit Plin Sed si,ut videtur significare,id factu existimauit ferro,iabulas nino es e puto, sicuti et meras nugas esse
48쪽
HIER MER C RIAL sexistimo, quas narrat Aliantis lib. si de varia hi storia,cap. 1; ubi scribit, Dionysium EracleotentClearchi filiu usque adeo oboelium fuisse, ut vix respirare posset,& consilio medicorum consueui de acutissimis acubus curare, ut dum dormiret,sibi latera,& carnes perfoderemur usque adsensum, quo sic pinguedo tandem consumeretur. Quanquam sunt alii, tui scribunt,ipsum essu curatum usu hirudinum toti corpori adhibitatu
sed ego puto ut dixi meras nugas esse, haec auxilia sit peruacanea: inania esse. Transeo ad vi ctus rationcm,in qua tota curationis ratio posita
esse videtur.Itaq; primu ille, qui ab obcesitate liberari cupit;deber ante alia eligere ibi aere calidum riccu, aepe esse apud igne,versati sub sole,
esse in laconicis siccis, tandem aere solummodo frui, qui sit calidus usiccus vigilandum qua diutis inaesicri potest,&siquando tire dormie dum id facere oportet sta pra strata durissima, upra terram,supra ligna. Ad haec oportet curis, &negocij sese immiicere, dare operam literis, de studiis: dicebat enim Cael. Aurel propterea co pora studentium, ut plurimum eis macra, quia constituunt pinguedine . ni fallor, licebat Gal.
tet ocium,sese quam vehementissime exercere. Propterea Hip.in lib. 2. dedi ta atque etiam lib. devictu salubri dicere solebat, ad consumenda pinguedinem magnopere conferre cursus celerrimos, ambulatione vehementes,&cibu assu
49쪽
DEDECORATIONE. 33ere adhuc anhelante spiritu ob labores ,sic etianter alia exercitationes, ut nos quandoque in innastica demost rauimus volutatio facta hui,4 super arenam valde imminuit adipem &arnes; sic etia usus veneris magnopere carnes, cpinguedinem demit unde apparet animalia, .lomnia salacia,propterea esse tenuia emaciata, iquia materia pinguedinis, d carnis usu veneris rconsumitur.Hic valet quod scribit Caelius Aurel. i venerem nimis eis minare corpora, quia multo maior est comoditas quae habetur aduersius pin-lguedine,quam sit illa effeminatio, ut ipse loquitur aluum lubricam habere, ex iis est, quae auxilliantur diminuenil pinguedini Potus debet esse,aut vini aquosissimi,aut aceti cum aqua, aut ipsius aceti solius, aut vini granatorum. Sunt quii laudant,si quotidie cyathus aceti calidi cum mo dico piperis summo mane capiatur quod non improbo sed nihil inuenietis fructuosius hac in re,quam usus cuiuslibet potus parcissimus, ct usus poschae, siue aceti dc aquae.Inter cibos primuratio habenda est panis omnes conuenerunt in hoc ad pinguedinem diminuendam panem fur si furaceum maxime esse utilem. sed quia, ut dicit
Poeta ille hic cib' est potius caninus ideo laudo potius panem hordeaceu, de quo dicebat Arist. at .sech.probi. problemate a. minus nutrire, qua triticeus. De aliis cibis ita constitu edum est, de bere omnes cibos obcesorii paucos esse, aut multos prauos, ne scilicet pabulum pinguedini subministretur. Quare carnes omnes vetusta
50쪽
pisces similiter salit in usu esse debent. inter
carnes valde commendantur perdices sepores; quandoquidem haec animalia nunquam pinguescunt: quanquam,ut suo loco dicam, de carne leporina veteres habuerunt hanc sentetiam; si septem diebus edatur facere pulchritudinem,sicysus fructuum acidorum, acrium in praeser-l tim amarorum utilissimus est. Unde laudare so leo. amigdalas amaras,& nucleos huiusmodi,quae vim habent insignem exiccandi, consumendi. A dulcibus de pinguibus semper cave. dum est, praesertim illud unum procurandum
est,ne unquam fames expleatur. Post ictus rationem succedit cogitatio de alijs remedijs adhibendis.in quorum administratione debet medicus prudelissimus esse; quia ut monuit Coel Au- rel. aratione alienum est effugere malum, in deterius incurrere,&egore ipsa expertus sum, ialiquando aliquos , ut exuerent pinguedinem, ad mortem esse perductos.&hoc obiter dicam. .
meminita e legisse apud Cardanu in lib. de subii. ubi tractat de plantis, regem quendam Hispanorum interiisse, una procuraret pinguedine d ponere usu cuiusdam herbae quam dicit Card nus fuisse linguam auis vocatam.Debent omnia medicamenta in hanc rem accomodata, facultatem haberesibtiliantem, ut monet Aut quandoquidem medicamenta subtiliantia tria operatur attenuant humores,disssipant,vi eos a me-bris auocant. sunt medicam et pro pinguedine tollenda diuerserum generum Alia enim alterantia