장음표시 사용
121쪽
DE et C OR A TIM NI. ros est propterea quod praeter intemperiem adsunthum res, aut vapores acresvi mordaces, qui curecta petant ipsam cutem,eam turpiter scinduci Sed video dubitaturum esse aliquem,si hoc verti est, cur fiat,ut quantumcunque corpora ab igno calefiant,nunquam tamen,vel pedes,vel manus scindantur Respondeo id quod respondet Aristoteles 3 8.sec problem ubi quaerens rationem propter quam sol denigrat corpora, non auten ignis,inquit esse,quia caliditas ignis penetrat,nec firmatur in cute secus autem calor solis, qui fr- matur in cute, nec penetrat pari pacto dicendii puto,n Oscindere ignem, quia calor ipsus penetrat,cum e conuerso in febribus vapores,di hu- rnores peres firmentur incute. Simile quiddani dixit Aristoteles 3. Meteor.capit i ubi sermone habens desulmine, scribit aliquod esse fulmen ita tenue,ut penetret nec cutim assiciat aliud es se crassius,quod cum firmetur incute, illa d nigrat, deurit.itaque haec est responsio ad propositam obiectionem.quanquam possemus e iam dicere, ad ignem neminem ita approxim re, aut detinere manus: pedes, ut magnopere exsiccentur.De febriae hecticisci inarasinis,cur
scilicet cum extrema exsiccetur cutis, notamen scindatur, rationem duplicem esse existimo: v-nam,quia inmarasmo colliquantur omnes partes, carnes, pinguedines, quicquid cuti iapsi inhaeret. propter quam colliquationen ,cum continuo irrigetur cutis,fit, ut minime consuma
tur humidum illud continuatiuum, proinde
122쪽
Ios HIER MERCUM A Lis non scindatur tuis: alteram quoniam ubi cutis orbata est illis partibus carnosas,qua ipsam diste-dian corrugatur in sese, ilicatur unde fit, ut cum plicata sit. non possit praesiccitate extendi,
atque hiscere post imus etiam addere, eos qui labor iit ita a semper uti cibis humectantibus,vi defit,ut humiditas continua minime ex toto consumi queat. Ad secundiam dicendum
cst calores': exsiccare uidem, attamen duo e
iam at illi uare ire facere colliquando facit victitis continuo humeci a confer ictur,ita ut humidum continitatiuum non absumatur, arefacietid , autem facit, vesichores cvapores aciis, qui asoouin cutim scinde et, 'ec- spiret,5 exinaniantur.Secus est de frigore;quod quidem non solum exprimendo humidum consumit,verum etiam indurat,& condensat indurando facit ut humiditates non fluant ad cuti me condensando facit, ut chores4 vapores mordaces retineantur qui retenti non est mirum
sicutim diuellant. Nec quicquam obstat quod Teoph in lib. de igne dicat, in Ponto propter frugus colliquari inter terrae viscera metalla,quoni
am etsi aliqua fieri potest frigoris ope colliqua-
tio,illa tamen propter cutis densitatem non potest peruenire ad ipsam, de eam irrigue. Cur autem mulieres minus tententur,ea ciliatio, quia hic sexus multo humidior est, quam virilis iraccum sit humidior, non potest nisi eximia aliqua caussa ita cutis e siccari tauri patur nam p Opic hanc audem ha auditat cm,diccbat Aristoteles
123쪽
DE DECORATIONE Iorteles ib.proble. mulieres carere pilis, quippe qui ex deustione & siccitate potius oriantur. Quanquam Alexand. I.probi s. carentiam pilorum adscriptisse videatur potius densitati, quam humiditati cutis de qua re,non est ut nunc loquamur. Caeterum pueri duabus de causis maxime omnia una his malis frequentius tentari solent primo
quia negligent inimis int, neque sese admodum
tueri solent vel a nimio ii, vel frigore secundo cum calorem intestinum ingentem habeant, atque innumeras fuligines,ubi corpora ipserum a frigore densantur,si ut calor mire auctus,&cosequenter fuligines, cutim ipsam&exsiccent,& pertundant. Ad quartum problema dicere oportet,eos,qui valde iecur incensum habent,se racis imos esse δ ichorum, vaporum acrium domordacium,qui cum nec ab ipso ecinore,nec
ab aliis partibus jubstineri pos in t fit ut undique propellantur, donec ad cutim ipsam perpulli, Mibi firmati, ama odendo scindunt, redissecant. Accedit etiam quandam esse sympathiam inter manus,pedes,& iecur, ut facile sitiecinore patiente compati etiam de manus, pedes atque id intelligitur ex eo, quod quicunque calidi sunt iecinore, simul etiam perpetiiovi manus, ie-des flagrantes habent. Haec sympathia ni fallor inuitauit uicennam xl diceret digitos breues indicare iecur paruum, uigitos ungos iecur indicare vallum . quam sense iam inueni tis apud Aa cen. r. primi doctrina . summa .rrach.I.d 4.3 tractat a .capit iuuenietis
124쪽
etiam apud Rhasi .continentis cap. I.&4.Quaquam Aner. .collect .cap. .irrisisse videtur hanc sententia,dicens, eum,qui ita existimauit, ignorare ubi sit in corpore humano virtus generatiua Ad quintum dicendu est,causas internas multo enicacioresti potentiores esse, quam sint externae.Nam ut dicebat Plin.libro .cap. 6. dentes,neque malleo pertuntatur,neque igne OG sunt domari &tame pituita salsa dc acris eos exedit consumit . quia cauta externae non continuo agunt;internae autem irrequieto motu semper agunt; ut diceba ille, ita cauat lapidem non vi, si De cadendo. quare miria esse nulli debet,si pedes ab ichoribus,&vaporibus mordacibus pertundantur,in scindantur minime autem id patiantur, neque contrectatione saxorum, neque ab ullis alijs rebus asperioribus. Accedit id,quod dicebat Hippocr. in lib.de nati pueri, scilicet pedes a natura sortitos esses venas, neruos plurimos atque denssimos,quo fit,ut propter duriciem copiam harum partium, non adeo ab asperitate laedi possint, hoc est quod dicebat Tertullianus in libr. do anima aduersus eos qui sensus criminantur, scilicet eadem pauimenta videri manibus aspera, pedibus vero lenia, eo quod pedes cum durissimos habeant nervos denssimos, non ita percipere possunt asperitatem, ut manus. Quod autem ferrum deter tu in calceis,non aute pedes,
ratio est, quia a ferro semper aliquid detrahitur nihil unquam additur.at licet aliquid viae asperae a pedibus
125쪽
DE DECORATIONE. a pedibus detrahant; semper tamen aliquid intus additur,quo fit,ut tantundemst id quod co-tinuosibministratur illi, quam quod continuo detrahitur. Cognoscuntur scissurae ipsis oculis, quandoquidem si sint in labiis, lima apparet, tumor atque etiam rubor,& durities.Si sint in manibus aut pedibus;praeter fissuras,pellis&dura de aspera est, ac interdum apparet veluti co te combustus, quemadmodum & in pedibus.
praesertim circa calcanea,vi in manibus hoc est in extremis partibus apparent ci tumores rubet& scissurae adest interdum pruritus, quae omnia fatis demostrant scissuras esse.Si fiant a causis ex
ternis,cognosseuntur relatione aegrotantium; tu
eo,quod faciliter curari soleant si fiant ab humoribus acribus,&mordacibus;praeter combustionem apparentem oculis, percipitur etiam veluti ardor in parte offensa,&interdum manare soletichores si sani a frigore , cognoscunturA tempestate. quia calo recreare soletor te offensas.Solent scissurae,siue labiorum, siue manuum, aut aliarum partium sponte finiri, praesertim
temporum mutatione: interdum tamen usque adeo pertinaces sunt, ut vix etiam remedijs cedant.quamobrem opus est modu auferendi has
affectiones intelligere. Et inprimis quonia plerunque proficisci olent ab externis causis, oportet huiusmodi causas penitus amputare: id quod fit potissimum recta victus ratione, siue ut dicebat Avicenna,cibi rectificatione. luare fugiedus est Maer. ventus frigidus. sque non possunt
126쪽
HIER MERC RI ALII vitari seruandum est ut sempere manus, pe des,& aliae partes tectet optime conseruentur.& Auic. 7.Quarti trach. 3 cap. II. monet, ut labia tegantur vel pelliculis ovorum, vel alth: nam haec tegmina tuentur labia a violentia frigoris. Ambulandum est moderatissime, & hac etiam in re
Auic. q. I. doch. s. cap. c. documentum dedit,na
pedes nimis frigefiant, ut calce sint semper latiores, non autem titisti eo quod dum mouentiat pedes,si latiores sint calcei,magis calefiant fricadae sunt mantis,pedes atque cxpe aqua calida, de etiam frigida lauadi. Nam pedes sicci utilitatemetia percipiant a frigida aqua; qui aut habet Aristoteles primo probi s .s6. perniones huius modi mala curanturvi frigida, docalida diuersis
rationibus. frigida. quoniam frigus repellit humores: vapores ne offendant eas partes,&hoc experiemini,eos,qui abluunt sepe manu, pedes aqua gelida in summa hyeme, pr seruari ab his malis: alida, quia ubi humores aut vapores fluxerunt ad affectas partes colliquantur, sua- quae calid ,&colli quati dissipantur. Aliud etiam circa rationem victus est animaduertendum, ut quotiescunque pedes,vel manus animio frigore laedantur, ne has partes refrigeratas ibatim igni apponendas curetis, sed potius vel pannis calidis, vel aqua calida foueantur constat enim non solum credibiles dolores excitari, verum etiam
scissura Malia mala in ij partibus fieri Fugien
da sunt vina generosa, salsamenta, aromata, cibi acriores a proprietate commendatum inuenio usum
127쪽
D DECOR ATIONE. iri, sim olei sic amini,&decoctu cancror u fluviati lium. atque haec de cibi rectis catione stat dicta. Circa qua oritur problema, cur stat,ut si pedes refrigerat statim objjciantur igni, vivi dolores, scissurae orian tu isto ter sci probi. 7 MAJex.
I. prob. I. dixerunt hoc idcirco seri,quia magna
de subita fit mutatio a fi igore sum tuo ad summii
calo e. omnem aute subitanea mutationem esse molestam&dolorosiam blanda autem quae fit paulatim.Sed haec ratio minime mihi fatis accomodata videtur; nam definita est voluptas Platone in Philebo Timaeo, nec non etia confirmata Galeno; quod sit sibita mutatio a statu pisternaturali ad naturale. hoc si verum est,nd solusubitanea mutatio deberet inducere dolore imo potius deberet voluptatem producere .lta i in
hiis hac in re philosephatus videtur M. qui et .
de loc.ast c.ca. li. te inaeq.in temp.8. i meth ca. .dixit hoc in casu fieri acerbissimos illos cruciatus, proptcrea quod in parte quae talest, duae hiant inaequales intemperies, naiam praeexistes frigida, altera vero summe calida ab igne non quod huius modi intemperies fiant in una eade- qtie particula,&ex duabus fiat veluti una inaequaljs intemperies, quemadmodum falso quida putarunt sed quia in diuersis partibus fiant hae inaequales intemperies. unde cum una quaelibet sponte dolorem faciat, rationi consentaneum est, duas multo maiorem dolorem esse parituras. Post vi etiam institutum, diligenter examinandum est quaena inisci Turae, ilice an leues
128쪽
HIER MERCURIALI san vero grauiores,cuiusmodi sunt plerunq; manuum, pedu.si sint leues,statim deueniendum
est ad localia remedia,&si scissura factae sint inlabijs: naribus;pomada vocata quae fit ex adipe suillo, carne pomoru solet utilissima esse, si illinatur scissaris dum itur cubitu.sunt aliqui,qui se-uum candelaru illinunt,nec male.nam ii scopus sit humiditate illam consumptam reponere,haec remedia valent,ut etia medulla vitulina, bubula. Plinius comendat sevum hircinia,una cum adipe anserino;&Gal. 3 de remediis facile parabi. proponit sesam puluere melle exceptu quo ego in 'terdum feliciter etiam usus sum sed notandum quoties hcc linimenta sunt administranda,optimum esse,ut prius partes perfundantur aqua tepente.Auic.septina quarti loc.cit. pponit quoddam remediu,quod saepe vidi risum excitare, nimiruit quoties itur cubitu inungatur umbilicus oleo comuni, aut gosi pium immaceratu oleo saperponatur umbilico. sibi fundiusculae sint labioru& nariu scissurae illinatur hoc medicamelum. Recipeo l. violacet, succi maluae an unca. adipis anseris medulla: vitulin an drach ij.tragac illi drach. .s misc. ad ignem. Quod si&profundiores&insuperabiles sin addatur una vel altera drachma lithargy ij. sic enim linimentum essicacissimum erit. Si scissurae manuum de pedum leues sint,poteritis primum curare ut aqua calida simplici pedes foueantur&naanuses non iuuat, parandum est decoctu crassum ex rapis .hoc enim solet. perniones am
129쪽
DE DECORATIONE. ira busta ex frigore frequenter adhibitum curare; oleum etiam sesaminum adhibitum, decoctum cancrorum fluviatilium, auic laudat trag canthi pulverem Caeterum si sint di profundiores &contumaciores, vide lum est,num foueantur aptavis&mordacibus humoribus. Nam
si foueantur a prauis humoribus videndum est, numquid etiam adsit plenitudo sanguinis, aut
eopia. mo in casse, inchoanda it curatio a sanguinis missione, vena iecoraria Neque dicatis nos nunc tractare decoratoriam, S propterea non esse transeundu ad remedia adeo generosa, quia cum in contumacibus scissuris sint adhibenda localia grauia ne usu horum aliquid deterius contingat,haec sunt facienda. Si adsint praui humores, primo lenienda erit aluus hoc modo. Recipe flor cassiar. irach. D. elect de sebelle
drach.iij. mis&fiat bolus. tum praeparentur humores decocto ex scabiosa,con olida, cichoreo&fumaria. praeparati humores expurgetur hoc pacto. Reciperhab.elec.corticis elleb nigri, an.scru. iiij.fol. senae drach.).s.passularum drach. iij.seminum citri. crup.f.Infundantur omnia sec.artem
in unc.iiij. aquiscabio ς,&facta expressione,adde lect.indi maioris drach. iij.manna elec unci iij. mis. fiat potio Purgato corpore, descende- dum est ad localia grauiora. primo manus pedes illinire oportet hoc inimento. Recipe ol. amys i. dul unci'. medullae cruris
130쪽
pistillo plumbeo. si hoc non iuuat,adsciatur dracb.j.vel .ij hydrai gyrii extincti. Id autem curandum est, ut quo tempore haec remedia adhibentur, semper&manus pedes :pelle peruncta obtecti conseruentur quod sit fiant fissurae a morbo gallico pertinet haec cura 'tio ad eos, qui gallicum curant.Solent interdu, i 1&naribus,&auribus,&labj ita ossicere,ut par fies illa abscindantur: solent etiam&nares, aures saepe vel in bello,vel alia causa amputari,ut ora summopere deturpent.In his casibus, si parsites scisset paucis partibus iaruis sint priuata ratio medendi est ,ut scarificentur partes denuo, donec sanguis emanet, atque denuo vnio proprijs medicamentis procuretur: quod in mini linis affectibus solet interdum ex voto contingere:Sed si magnae partes desint vel naribus, vel auribus opus eii solummodo partes illas deside ratas fingere.&ratio fingendi est,ut pasta illa qua istant laruae, partes scit repleantur huiusmodi enim pasta die adeo affabre aemulari carnem
vivam,ut saepe haec vitia non dignoscantur. Sed in natibus hoc non solet homines affectos prorsus consolari: dc propterea tempestate nostra praeclaruni inuentuna habitum est eorum, iii nares reficiunt. nain Calabria certu est reperiri, qui reficiant narcs.est etia Bononiae excel.Taglia cotius,qui dum essem Bononiae, nuper mihi indicauit duos quibus refecerat nares Certe res