장음표시 사용
101쪽
DE DECOR ATIONE. arfacta ex argento sublimato,una cu aqua, vel se limoniana;& interdu ego vocatus sum ad mulieres quae usu importuno sublimata huius aquet intumuerant secundu faciem peci iis simili paviebantur ad dealbandam faciem .Praeter aubedinem procurabant rubore, praesertim circa genas,&labia. medicamentum quo rubor inducitur,apud Plautu,&alios vocatur purpurissum, apud Graecos, Latinos dicitur fucus unde mulieres dicuntur fucatae,&purpuris alae quod c-
ro esset huiusmodi medicamentum non est certum genus ullum assignatum: via deputo, varijs&diuersis sa fuisse feminas veteres, ut&nostrates Apud criptores antiquos, praesertim Plautum inuenitur, meretrices consueuisse rubefacere faciem rubrica quam appellat pharm copolae Margara. no solum colorabant genas; verum etiam labia. Ad haec utebantur radice an-cliuis, utebantur etiam fuco agresti, qui est genus fruticis Plinius scribit in usu fuisse terra a
gentariam. nunc utuntur ligno illo, quod ex India adfertur. appellatur veretinum. Utuntur etiam cocco,qui appellatur grana.utuntur etiam purpura, ostro nam miscent huiusmodi puluere cum oleo odorato,&vnguentum faciunt,atque ita detersa prius medulla panis facie ipsi hoc
medicamentum illinunt. Atque ut reperio tota ars comptoria,tum apud veteres, tum apud no
stros in his potissimum posita est quae scopum
praecipuum habet colorem pulchrum,4 gra
102쪽
HIER MERC RI AI et smulieres turpitudinem suam non possunt medi.
cina curare, vel quoties taedia remediorum medicorum substinere nolunt. Hac igitur dimissa, ire leo ad maculas faciei pulchritudinem diminu l
De maculi facio. cap. XIIIIIa figitur maculet sint, vel naturales, vel ac
cidentari . Naturales sunt,quae fiunt a prae i
gnantium appetitu. vocantur,oglie, vel sunt naevi,qui fiunt a natura circa faciem, Gnares. Si si sint accidentariae , ve lint maculae rubeae, vel flava vel vitiligines, alphi,vel cicatrices , vel vi bices,aut sugillationes.nam ab his omnibus a ignopere solet facies detur pari, ita ut opus sit auxilio medico Maculae, quae nascuntur ob appetitus praegnantium,fiunt ob vehementem ima- Cinationem praegnantium .scribit enim Avicen. lib. te anima,parte .capit. .mulieres,aut etiam
viros interdum cupientes aliquam rem, usq; adeo in illius imaginatione firmarici haerere,ut nosolum proprijs corporibus. verum etiam exterius formam inducant proportionatam imaginationi. appetitui .sed huiusta odi maculae nullo auxilio deleri possunt: occultantur beneficio picturae de qua iam dictum est. Caeterum macula: rubrae trium sunt generum, aliae simplices 'aliae cum duritie, quas scribit Celsus loco citato, vocatas esse ephelidas aliae sunt cum ulcere M
culae rubrae oriuntur a sanguine crast , viscido, di calido
103쪽
DE DECOR ATIO dc calido ad faciem vel tras Disse,vel attrai torqvi
prout est acrio calidior,crauior,tenuior,sic modo facit maculas simplices rubras, modo duras, modo cum ulcere Macul vero flauae, si ut ab hu- ore biliosi, similiter vel transmissi, ad faciem, elattracto. Neuter horum humorum in ipso vultu generationem habet, sed aliunde in ipsam faciem veniunt, de generantur in iecinore ob intemperiem calidam, de siccam iecinoris inde
obseruabitis pene semper huiusmodi maculas, quaecunque sint, potius fieri in dextra parte, qua sinistra, scilicet propter rectitudinemvis nat'
thiam, quam habet ad iecur. Praeterea iuuat ad generationem horum humorum temperatura
calida, desicca, naturalis dispositio paterna, aer frigidus, siccus; nam dicebat Rhales huiusmodi rubras maculas vehementius grassar hieme; huius rei adferens rationem Auic dicebat, idcirco hyeme magis hanc affectionem domin ri, quia vi frigoris externi coguntur intro magis humores,ubi coacti magis feruent, tonse quenter magis laedunt Praeterea huiusmodi faciunt maculas caetera in vii tu errata, ut sinat potiones in eracis maluatici,vsus aromatum,melli ciborum salitorum Macrium. Cognoscian tu facile maculae ipso risu quia nemo est, qui cognoscere non possit, maculas,& earum species: praeterea humores a quibus fiant. Vtrum vero curabiles sint, cognoscitur ex vetustates: quia quanto sunt vetustiores, tanto sunt curatu dissiciliores: item usu remediorum,
104쪽
ta HIER MERCURIALI squia ubi sapienter Medico longo tempore
sine utilitate sunt tractatae,nulla est spes curationis:ubi vero recentes sunt,ubi aliquod a remediis beneficium suscipiunt, spes est curationis quae curatio in eo potissimum collocata est, ut materia, siue humor qui facit maculas, si durus est, molliatur, dissipetur, incidatur, ut cutis ipsa corroboretur, ne in posterum humores facile suscipiat. Et quia facilitas receptionis proficiscitur ab intemperie calida vultus; ideo eiusmodi intemperies corrigenda est quia vero nascian tu omnia ab immensa iecinoris caliditate ac siccitate, opus est refrigerares humectare i
cur. In curatione macularum rubearum commune rem dium est ratio victus accommoda ta.&cum tota vis huius morbi posita sit in caliditate riccitate sudendum est, ut omnis vi- stus refrigerans, iumectans sit. Quare abstinendum jnprimis est ab omni motu vehementi, atque vino generos , . calido; siquidem ut scribit Hippocrates G. Epid. calidis naturis conuenit quies,&aqua potus fugienda sunt omnia salita, aromata, cibi acres, omnia dulcia praesertim quae fiunt cum melle post hcc cogitandum de chirurgicis. Et quia vis huius mali calida est, non blum utile, verum etiam necessarium fuerit, nisi aliquid prohibeat, sanguinem mittere,&praesertim a vena iecoraria. Praeter haec, si in ullo casu usus cauteriorum utilis est, proculdubio est in hoc ut viderim solis cauterijs cruribus af-- fixis,
105쪽
DEDECORATIONE. tu affixis rubedines faciei penitiis esse deletas. Si fiant ex suppressione menstruorum aut haemorrhoidum,sanguis mittendus est ab haemorrhobdibus,vel venis pedum post haec descendendum est ad usum aliorum remediorum. Et si maculae rubrae sint, lenienda est aluus hoc pacto.
Recipe floris cassia drach. io puli sta marind. vnc. s. misce cum sacharoe fiat bolus Lenita aluo,praeparetur humor hunc in modum Recipe
Recip. dici decoch vnc. q. aceto si simpl. ytu p.
deendi uia an. via c. I. misc. Praeparati humores
Hac purgatione licebit uti tam in rubris maculis, quam in flauitie vultus Expurgato vultu, deinde veniendum est ad localia,in quibus administrandis oportet videre,rubrae ne sint macula: an satiar.& si rubrae,an solus color sit, an coniunci us tumor, vel durities an adsint ulcuscula. Si sola sit rubedo ut plerunque fit, in primis soleo uti vel aqua palearum hordei, vel cremore tisanae. Si non confert,vel non tollit morbum, deueniendum est adgrauiora,& soleo tunc uti puluere corticum ouorum distatuto, seu eliquato vel cii succo limoniam,vel cum aceto:vior etiam hoc in casu succo solatri vespere dum itur cubitum.i
106쪽
se recenti,vel cum recocta seu uina. Si praeter xubedine m,adsit etiam durities, Cor Celsus lib. 6.cap. . commendat emplastrum factum ex resina, sale fosiali, melle vinum e fragis maxime valet in hoc casu. Ego tor butyro recenti diligenter toto cum aqua rosacea, cui etiam admisce modicum ulphuris,interdum etiam modicum camphorae. oleum sectum ex vitellis ovoructiam utillissimum est. Si adsint etiam ulcuscula, valet unguentum de cerus a cum sulphure, camphora butyrum etiam cum lithargyrio, camphora. Sed valet etia hoc inimentia mirifice. Recipe rutae agrestis,folioriolivae n. tracti.'. Terantur diligenter,&misceantur,nacu ungueto de cerussa, aut etiam cum butyro diligenter toto in aqua plantaginis. Si color flauus sit,iuuat abluere faciem posea,li Est aceto,di aqua:iuuat etiam succus limonis cum felle gallinae coquitur
enim fel diligeter, listbluitur & deinde illinitur.
Recipe tartari combusti,tithargyriian .drach. 1 vitellum oui assati misceantur omnia in mortario, illinantur faciei. delet enim maculas deturpantes faciem. Atque haec est ratio tollendi,&rubedinem faciei, sis auitiem pro conseruatione pulchritudinis, formae. De cicatricibM. P. XV. Raeter haec vitia, solent etiam duo alia cotingere circa faciem,&manus,quae, patientes,&medicos mirifice sollicitant uni aute cicatri
107쪽
DE DECOR ATIONE. sices, vibicesseti sugillata Dicam primo de cicatricibus quae sunt vestigia quaedam: notae, quae
relinquuntur post grauia vulnera dc ulcera. dico
grauia quia interduin ulceribus,& vulnerib.sola suprema cuticula dilaniatur,quae sponte renascitur,&nullam deformitate inducit Cicatricum, quae deturpant,disserentiae plures sunt aliae simplices sunt, aliae cuiauitate,& diminutione partis,aut cum superexcrescentia.Simplices sunt, vel nigricantes,ut sunt,quemadmodum dicitAristoteles,cicatrices, quae si ut ex iteratis ulceribus, vel diuturnis similiter nigrae sunt corporum quae laborant viso lienis aliae sunt rubiae,aliae vero liuidae:sant etiam aliqua albae,ut cicatrices oculo
rum. Cognoscuntur cicatrices primum visu, quia apparet nota alterius coloris, quam conueniat, de nota cum diuisione aliqua partis secundo tactu,quia si sit cum partis diminutione, sentitur cauitas: si cum additione percipitur tumor: semper autem aliqua percipitur durities. Sunt cicatrices omnes cum diminutione partis ins nablics,& fabul ae sunt quae ab aliquibus dicuntur de pinguedine humana, quod scilicet curat huiusmodi cicatrices illud verum est, in teneris corporibus,qualia sunt puerorum, facilius sin ri quam in senibus. Quae fiunt ex ditaturnis, di repetitis ulceribus, omnes paria insanabiles sunt,& solo fuco obscurantur 'uar autem fiunt ex simplicibus ulceribus, neque diuturnis, tolluntur beneficio,& artis,& naturae. Sed priusquaad usum remediorum descendam,sunt nonnul-
108쪽
HIER MERCURIALI stabietiiter disputanda non iniucunda. Primu est cur cicatriccs ut plurimi nigrae sint,praesertim inlienosis,&in ulceribus inueteratis, repetitis. Secundum est, cur in oculis cicatrices albae sint, quod non contingit in alia parte.Tertium cur in cicatri ibus brutorum , praesertim asino hi, &equo hi,pili renascantur, in cicatricibus corporis humani non amplius renascantur pili. Circa pri naum scribit Aristoteles 9.probi ulcera inueterata,& repetita facere partem frigidiorem, He- biliorem;propterea quod sanguis, qui eo coctait congesatur, congelatus nigrescit. Haec Aristote is re ponsio non est damnanda; rumtamenn 6 puto semper veram esse primo, lulas anguis, ubi propter congelationem nigrescit, id patitura vehemetis imo frigore partes, quae pasi, suntvlaera e vulnera, minime possunt esse usq; adeo refrigeratae,qua loquidem nutriuntur, quod fieri non potest sine calore.&si tactu iudice timur,non apparet in illis maior frigiditas, quam
in reliquis Itaque puto multo satius esse si dicamus, nigredincia huiusmodi cicatricum non esse nigredinem receritem, quae quotidie fiat propter refrigerationem; sed esse vetustim, factam ex sanguine combusto eo tempore, quo partes 'lceratae erant inflammata es calidae co- stat enim,quando panni,vel telae colorantur id
fieri beneficio caloris, qui calor usque adeo infigit colores corporibus, ut in posterum sint indelebiles. me lienosis, scribit itidem Aristotel. propterea nigrefieri cicatrices ipsorum, quia sanguis
109쪽
DEDECORATIONE. 3sanguis lienosorum corruptus, aqueus est. Esse queum sanguine lienosorum non est ex toto absurdum quandoquidem Hipp. lib. . de in orbis cribit lienem esse sedem aquae,quod ego interpretor, sanguinis aquosi: sed multo accomodatius videtur dici posse, idcirco in lienos fieri cicatrices nigras, quia initio dum ulceribus laborant, sanguis atervi melancholicus, qui in ipsis
exuberat,eo confluit, colore nigro partes vlceratas saturat,vi inficit.&1 c est etia ratio propter quam,Vt annotauit Hipp.r.epid. in illis, qui liene laborant dentes semper nigri fiunt. Adsecundum problema respondet ibidem Aristoteles albas seri cicatrices oculorum, quoniam iacatrix semper inducit colorem contrarium pristino.vnde cum ulcera oculorum plerunq; fiant in parte nigra oculorum, iure cicatrices albae a
parent. Sed hac in re mihi non penitus satisfecit.primo quia fiunt etiam ulcera in parte alba oculorum,a quibus tamen minime cicatrices redduntur nigrae. idcirco arbitror hanc esse causam, quia, cum oculus plenus sit albo pituitoso humore, fit,ut ad partes viceratas,vel vulneratas facile confluat humor hic albus,qui cocretus, &veluti condensatus deinceps cicatrices albas reddit. Erat postremum problema de pilis, cur sci. licet in cicatricibus corporii nostrorum minime
spondet cutem hominis esse non aliquid separatum a carne sed esse portione quanda carnis,que ob frigus externum concrescit in superficie, vel
110쪽
' . HIER MERCURIAL 1 suti videmus concrescere terras quasdam supra pultes, maximequς fiunt ex farina. in his enim, veluti crustra superinducitur,quq tame est eius
dem naturae cutota pulte cutes autem brutora
non sunt, inquit huiusmodi, sed veluti res quaedam a carne separat .Cum igitur, laquit, fiunt ulcera in corpore humano, vel vulnera, si potest pars discissa, dc sauciata redire ad pristinam naturam, de consequenter non potest eos de effectus hoc est pilos producere secus aute contingit inhrutis, in quibus cutis a carne secundia naturani
separata si diuiditur redit ad pristinam naturam, sed debiliorem& propterea producit eos de effectus nempe pilos sed propter debilitate immutatos secundu color em.Hς responsio vera quideest,sed mininae rem acu attingit:quandoquident potius adfert quandam causam uniuersalem, dcnaediatam,quam immediatam. Itaque aliae adferendae sunt, quae sunt ab Aristotele propositae,.sect. problem. Prima est, quia cutis hominis angustissimos meatus habet, nec admodum multos cutis brutorii, qua semper debebat esse obtecta pilis habuites copiosiores meatus, iosequeter latiores. quo fit, tibi coalescit cutis hominis,facile meatus illi occaecetur,d pilis egresiliadimant: contra fit in brutis, in quibus, et si coalescant partes vulneratae, non tamen in ipsis ita oc cari possunt pori meatus,vi ex toto egressum pilorum auferant. Potest etiam Malia adferri causa insinuata ab Aristotele, scilicet, quod pili hominum sunt tenuiores, de imbecilliores