Ex libris 23 Commentariorum in vetera imperatorum Romanorum numismata Aeneae Vici Liber primus

발행: 1562년

분량: 142페이지

출처: archive.org

분류: 로마

23쪽

COMMENTARIORUM

IN C. IULICAE SARIS AENEAE VICI PAR MENSIS

LIBER PRIMUS.

ΟN vereor, quin, cum ego hoc tempore res hactenus, ut opinor, ab hominum cognitione remotistimas, non tam eorum, qui litterarum stladium contempserunt,' meorum, qui suam omnem operam

in illustranda antiquitate posiverunt,mandare litteris instituam, illud a me plerim ---xtat postulaturi, ut in huius libri exordio, ψe utilitate, quae ex veterum nummorum, quos mihi his libris onendos propositi, percipi cognitione potest, quae certe v ria , ac multiplex est, copiose disset M. verum, si ij meminerint, ea me de re duobus libris antea diligenter egisse, non dubito, quin ijdem facile hoc me, non admodum necessario, disputati ius onere liberaturi sint: praesertim vero, ubi consilium mihi esse intellexerint, insis rebus tantummodo, quas alij aut neglige Na praeterierint, aut voluntate neglexerint, laborare . id quod hactenus me in caeteris praestitisse fatae omnes testari possunt: quip. . D pe cum

24쪽

pe cum ego primus, id quod pace aliorum dictum velim, viam ad

obscuras veterum numisinatum notas interpretandas ostenderim. Hoc autem loco satis esse duxi, libris x x rii. Caesarum unius, & quinquaginta, quorum penes me numisi ista sunt,auersas notas explanare, a C Iulio Caesare usque ad Gallienos, inter quos quadraginta sunt, qui Augusti dicuntur. quos libros visum est ita viuidere. Numisinata sex Imperatorum tam aurea, & a gentea , quis aerea ad veram magnitudinem expressa, dominam te Caesare percussa, a principio belli ciuilis usque ad Neronem imp. sex libris digessimus. Septimus inde liber ea,quae sunt Gal- Iobae, Viteli ij, & Othonis, continet. inde Vespasianorum, & Domitiani, tres, qui sequuntur. a Nerua ad Antoninum Pium quatuor reliqui. L. Veri, & M. Aurelij quintus decimus. Deinceps, Commodi, quae fuerunt, in sextum decinuim coniecimus: Pertinacis usque ad Pescennium Nigrum Iustium, sic enim in eius nummo nunc lego Clodium Albinum & Seuerum in septimum decimum: Goae, & Caracallar in decimum octauum: Macrini,& Hagabali in decim nonum: postremo Alexandri nummis explana radis x x. liber in dicatus: Maximini usque ad Hostili num senem x x t: duorum Plisipporum x x et r. Dech usque ad xo Gallienos xxiii: Singuli libri titulum prae se serunt noua, ac diuersa ratione ornatum. Omnium praeterea Caesarum imago varijs parergis insignita erit, in quibus effigies crunt, & signa cum eius principis natura, moribus, virtutibus, & viiijs congruentiarvi altera quasi animi imago oris imagini adiuncta esse videatur.

Iam vero post vitas principum omes eorum capitum partes,qui aliqua nota erunt diuerse, in tabulis numeris signantur. post m. pitum tabulas omnes quoque numeris notatae crimi numisina tum paries auersae; quos numeros secutus quisque,earum expi nationes facile poterit inuenire. quibus cadem in ipsis tabulis nu 3 omisinatum exemplaria addentur, ut quem quisque nummum c piat, cum facile pro suo arbitrio inuenire possit, cum vno conspectu in tabulis omnes intueatur, vacuis etiam locis pro omni partitioue in tabulis assignatis, ut, si in nummos hic non descriptos quis

25쪽

icuius uiammi expositionem requiret, dum illam legat, propositum cotinuo ante oculos nummum ipsum habeat. nobis enim curae fuit, numiserata ita inter senectere, ut quasi cathena quadam se deinceps inter se traherent. quod idem in explanata per singulos deinceps annos historia institutum seruaui. Q quam molestus, ac dimcilis labor sit, qui se post me ad hoc studium contulerint facile iudicare poterunt: quam autem utiliS, ac fructu sis es ipsa declarat; quippe cum ad notitiam historiae consequena o tam nihil esse ordine accommodatius constet. Huius autem totius operis tanquam exemplar, ac typus erit hic liber, in quo nummi C. Iuli Gesaris Dictatoris explicantur: post quem caet ri, prout quisque abseluetur, deinceps edentur: adeo ut idem liber sepius non sit comparandus, & a me, tanquam ex altera Africa, noui quotidie aliquid expectetur. fit enim, ut sise, contra quam sperauimus, aut fato, aut immatura morte praerepti nubium laborum nostrorum in vita fluctum videamus, & labores nostros cum vita ipsa amittamus. Quare non inutilem rem alijs,nec fortasse sine aliqua mea laude putaui me facturum i hos aliquamao do, qualescunque essent, ingenij, atque industriae meae fructus' studiosis harum artium hominibus impertirem, quos ego x II. armorum interitatio collegi, partim diuersis veteribus nummis &in omnibus Italiae angulis, & extra Italiam ex nobilissimis clamarum virorum Mutas, ex aurificinis, a mercatoribus, collybistis,

agricolis, & alijs huius generis hominibus, apud quos haec reperire potuerim, conquirendis, eisq; mea manu primendis, atq; in aere incidendis,partim ex infinita Graecorum,& Latinorum scriptorum, quos legi, memoria, repetendis, quorum etiam verbis ad nuiorem enarrationis meae fidem saepe usus sum. Neque vero

3o satis habui,nummos ipsos diligenter intueri; siquidem nullus in

his libris nummus erit, quem non videri sed eorum etiam ectypa apud me habere volui. quorum numero sunt praesenta ij tumari ei, tum argentes, atque Mimi, qui in nobilissimo quoque M custodiuntur, quorum a dominis eorum liberaliter mihi coq Da pia

26쪽

pia factii est. quos ne merita laude fraudarem, idoneis Iocis om

aes enumerare decreui. Neque vero horum omnium, quos commemoraturus sum, nummis Ibium sum usus, sed ad hos etiam, quos meo mihi sumptu paraueram, addidi. quanquam in eo adeo fortuna mihi est aduersata, ut, quod celeriter exequi potuissem, id differre coactus sim, eorum praestitim, a quibus adiuuari debebam, ope desertus. Verum diuina aspirante benignitate, & aluquorum amicorum liberalitate ex parte adiutus, quorum nomiana loco idoneo non tacebo, dabo operam, ut promissa praestem tmodo intelligam, industriam hanc, & voluntatem meam harum Iodisciplinarum studiosis esse non iniucundam. Huius autem disputationis mΗ a Venere capiam exordium. Haec enim in numinis Caesaris esse videtur effeta, ut esset gentis Iuliae monumentum, uae Hulo Ascanio traxit genus, qui filii Veneris nepos: ut, cum e Psare scriberem, primam eius originem demonstrarem, quae ab Ilio Asiae oppido fluxit, euersis a Graecis anno post orbem comditum oro. unde etiam Atia familia manavit, ex qua originem

duxit materno genere primu sesar Augustiis, deinde multis postisculis nobilissima in Italia principum Estensium semilia: qire cuante Atia diceretur, post ab Atest oppido municiph Patauini ela rorissimo, olim impersi sui sede, mutato antiquo familiae nomine

Mensis est appellata: quemadmodum vir eruditissimus, Hier nymus Falerus, Alsonu II. Ducis Ferrariae apud Senatum V netum Legatus, elegantissime ostendit in historia Ferrariensium principum. Atiam vero gentem antiqua stirpe ab Ati Troiano,

Iuli Alcamj Aeneae filij secto, esse profectam, satis aperte docuit

Poeta, cum ineundae ab Augusto gratiae caussa, cuius mater Atlatuit, ita cecinit: Alter Atis , genus unde Ath duxere Latini,1 Paruus Atis, pueroq; puer dilectius Iulo. 3o Quod idem testimonio Seriiij interpretis confirmatur. Ubi vero de signo Veneris dixerimus, tum & de Cartae, cuius caussa nummus ex sus est, disputabimus . atque hoc institutum in caeteris deinceps tuebimur.

27쪽

BELLI CIUILIS INITIO

ANNO AB URBE CONDIT A

rl C. IUL. CAESARE COS. DICT

ROMAE CAPITIS GALEATI,

AMORVM VENEREM MATREM

RY v n omnium fere veterum scriptorum testimonio perspicuum est, Iuliam gentem iam inde ab Ascaniis, ut dixi, Aeneae filio repeti, citi cogno men fuit Iulo, a prima eius menti lanugine, cum Merentium singulari certamine superauit. quod Seruius tradit,cum versum illum exponit es At puer Ascanius , cui nunc cognomen Iulo, i Additur. Et a Venere deductum esse, veluti ab illa,quae Aeneae fuit mater,

Io atque dicti Iesiaesa: quod quidem & le Caesar clare ostendit apud Suetonium in Catae, inhabita oratione pro Iulia amita defuncta,

28쪽

Q IVL. CAESAR COS. DICT

D defundis, dicens . Amitae meae Iuliae maremum genus ab regibus si ortum, paternum cum dijs immortalibus coniimctym est. nam si ab Anco Marcio sunt March reges, quo nomine fuit mater: a Ve sinere Iulij cuius gelis familia est nostra. Igitur cum Iulij a Venere is orti sint, hoc in nummo argenteo, quem ego pulcherrimum habeo , Veneris ipsius simulacrum, steptrum dextera tenentis, v pote reginae generationis, formauerunt, duobus Cupidinibus

ciuium trahentibus, cum cithara,&inscriptione: L. IvLI. L. F.

ab altero latere, urbis Romae caput galeatum, cum litteris: c AE- , Α κ, hoc est Lucius Iulius Luch filius Caesar. Venus exponitur, Iogenerandi totius naturae virtus, ut Eusebius in libris de Prapar, tione Euangelica: ob idq; apud Thebanos,reste Pausania in Boeoti js . Veneri tria constituta hiere simulacra, varijs cognominibus insignita, quorum alterum Vraniam appellarunt, Pandemum auterum , tertium Apostrophiam. Cognomina haec Veneri Hormoniae imposuisse aiunt: Vraniam enim a casto amore, hoc est can sti: Pandemum a coitu, de generatione: Apostrophiam, ut a cupiditate nefaria & facinoribus scelestis genus humanum auert tur, dici volunt: siquidem tres fuisse Veneres dicunt ; unam ex elo patre,& Dia matre, natam apud priscos: & hanc honestae rorei praesidere volunt: alteram ex virilibus Coeli, & spuma maris r& huic turpes congrcssiis assignant: tertiam Iouis,& Diones nymphae filiam, ex qua Aeneam natum tradunt. Verum Poetae, quae fiunt a tribus Veneribus, uni omnia ascribimi, quod unam coel stem naturam putant omnium esse um causam, quanquam per diuerses fiant: hacq; de causa unam tantum Venerem pingunt :cuius virtutem his celebrat Lucretius: Aeneadum genitrix, hominum, diuumq; voluptas, Alma Venus, coeli subter labentia signa Quae mare nauigerum, quae terras frugiferentes 3o Concelebras: per te quoniam genus omne animantum Concipitur, visitq; exomun lumina Solis.

Vnde etiam illud est Virgilij in Venere: Vina sitim sedant: natis Venus alma arandisseruiat:

29쪽

BELLI CI HLIS INITIO.

t Seruiat: hos fines transilijsse nocet. Duo porro Veneris currum trahunt Cupidines. nam ex ea totu. dem natos Amores poetae asserunt, ut Ouidius Amorum libri terth elegia ultima:

Qua re nouum vatem tenerorum mater Amotum.

Et quarto Fastorum idem: . . . Alma faue, dixi, geminorum nuter Amorum. i

Hinc illud etiam est Silij:

Cum sic suspirans roseo Venus ore decorosso Adloquitur rutos. Quorum alter est coelestis & diuinus, alter vulgaris, ut dixi, atq; plebeius, ut in Symposio docet Plato. ille ad operationes holi has, iste ad turpes congressus impellit. ideo Veneris currum trahere fingunt, quod omnium effectuum sunt causae, & ex eis omnia procedunt, & oriuntur. Alioquin autem duo hoc in nummo Amores sunt descripti, quoniam ueteres ex Venere una duos natos coluere Cupidines ; alterum ex Vulcano, ex Marte est rum , quem Antemta appellant, genitos: & hoc propter naturae consensum, conuenientiam j;, vel hominum mutuam animorum zo coniunctionem, quibus hic a veterum superstitione praefectus fuit, atque existimatus mutuis vinculis per quasdam vicissitudianes ac reciprocationes animos,&rerum Genios illigare; homunes y parum in amore gratos ulcisci: iccirco amore & oestro se censi, cum se despici animaduerterent, hoc inuocabant numen ad eum virum, vel feminam plectemdam, quae in amore grata minime suerat,nec mutuas operas dederat. de hoc intellexit Maro, de Didone loquens, Aeneidos quarto: si quod non aequo scedete amantes Curae numen nabet, iustumq;, memorq; precatur. Jo nam& Seruius eam Anterota inuocare interpretatus est; licet non recte, quis sit Anteros, explicasset, cum numen Cupidini contrarium existimauerit, ut vir cruditissimus Caelius Calcagnunus disputat, atque plane ostendit. Huius autem vim, & nat lem luciindissimo apologo Platonicus Porphyrius complexus

30쪽

C. IVL. CAESAR COS. DICT

est, cuius veiba in Latinu versa hic subijcienda duxi. χ' tempore, inquit, Venus Cupidinem peperit, pulcher alioqui ae

venustulus puer ille visebariir: Vt qui nec tantillum a matre pulcherrinia degeneraret. Caeterum haud quaquam excrescebat in magnitudinem,ac staturain, quae pes itudini respondereti sed manebat plurimum tempus eo habitu, quo natus erat. Am xia igitur eam ob rem, atque inops consitu mater Migebatur; nec minus Gratiae infantis nutrices. itaque oraculum Themia

dos adeuntes , nondum enim Apollo Delphis praesederat

orabant supplices, ut ad insolitam, ac nulla non admiratione dignam calamitatem aliquod remedium inueniret. tum Tho. mis. At ego vos, inquit, hac selicitudine levabo. nec enim satis naturam & ingenium infantis videmini perspexisse. Nam tuus iste verus Amor o Venus nasci orsitan solus potest: a ,scere autem solus non potest. Quod si cupis ut adolesi ruini terotis opera opus est, qui reciproco amore, beneuolentiae viaces rependat. Erit autem sis fiatribus hoc ingenij, ut vicissim alter alteri mutuetur & lusiatur incrementum: & si se mutuo intueantur, aequali propagine germinabunt. sin vero alter deficiat,ambos pessum ire oportis it. Hoc usa consilio Venus An a qterotem parit. Quo vididum edito in lucem, Cupido statim adoles ere, enatasq; repente pennas explicare coepit, etiam

procero corpore incedere. cisi cum huic serti obnoxius sit miris plerunque & inauditis confictatur aerumnis. Nam imterdum pullulat, interdum deflorescit: rursus augetur, ita tamen, ut nunquam non praesentia statris indigeat: quem si grandeseere animaduerterit, longe Pandior ipse erici contendit. Sin vero pusillum exiguumq; csse deprehenderit, saepe velinuitus clanguet. Porphyrij praeterea eundem Apologum apud Caelium sic his digestum carminibus habes: Mulciber adlectat Veneri, cogitq; volentem: Illa deum blande pellicit, me deam. Cypride natus Amor: iratum excipit Ilithyia:

illi fastioia sedula Iuno parat. Nymphae

SEARCH

MENU NAVIGATION