장음표시 사용
11쪽
revelationem divinam , se ro habitu suo doctrina de regi m e lita jam recepta a ba retic arur tertiis pro habitu Cone tisio num e larum. in frustra prima scatio coinciun cum Habitu fidei,qui Idiotis etiam competit.quos tamen Theologos dicere insolens nee subtilitatis otiosae vel odiosae insimulanda distin icti a les se Theologia utat heologus vertis
non alter te sui ipsus postrema nimis circumscribit vocis vim amplitu ille in media propius ad rem accedit quo referas illud Pauli 2. Tin. r. vers. I s. 24. nec non illud Tit. l. v. o. est enim habitus ad litilli as,declarativus, argumentativus, discursivus nec inconveniens iungere tres illas acceptiones, quae definitum nostrum aliouatenus illustranti
X II. Dicitur haec Theologia Habitus Intellectus , quia c. illi inhaeret eumque perficit piacticus esse subintelligitur, quia
tendit perducere ad vitam aeternam divinitus datus, pendet enima Revelatione divina, ex operatione gratiosa Spiritus unde, ut habitum es se intilligamus Scriptura fidem describit ui ἔξιν Ebi v. ιδ quanto magis itaque Theologia hoc nomine erit digna; ut
practicum concipiamus Scriptura eo manu lucitJohann. o. v. ut denique θεριδοπ agnoscamus. Scriptura illam refert inter ωσ κατα coelestiaJacob. s.
XIII. Non itaque accedimus primo illis, qui negant The logiam esse Habitum, ut Enthusiastae, Fanatici quache Lliin lam ponunt in Raptibus, Inspirationibus, Vilionibus V io lilia quorum princeps Valentinus vult, illam esse compres cruptis Prophetarum QApostolorum, ubi Iesus Chri ac rix Angularis,in cum Scriptura eam confundit vel illis qui pinere substituunt Doctrinam cum Cloppen burgio, nornt ech. Maliis, Disciplinam cum Martinio, R evelationem cum P largo, relativa pro absolutis actiones ves principia pro I pia ivenditantibus. Nec secundo illis, qui statuunt vel Theologia esse Habitum Speculativum, cum Ps, iis eius quam plurimis, axi me Roderico ab Arriapi. qui asserit, Theologiam, quatentis git
de DL , non posse esse practicam, neque quatenus agit de tri
12쪽
ornatione Christi. ejusque sanctitate, de Angelis, de homine, aut de poenis inferni, denique non ita certum esse, an, quatenus agit de actibus bonis supernaturalibus, sit practica vel Habitui quendam mixtum, speculativum scit Minsimul practicum, vel formalis ter vel eminenter quanquam prior Sententia apud quamplures praevaleat, asserentes, Theologiam esse simul speculativam iracticam ormali re , magis tamen speculativam, quam practicam, qui producatur per actus, quorum alii sint sormaliter speculativi, alii formaliter practici, praestantiores habeat Theologia veritates speculativas, quam practicas confundentes differentias Oppositas, ut coquus ura. Videantur in hane sententiam proni Thomas, BoiIaventura, Gregorius de Valentia, illius Petrus
24. Ioseph malit vel habitum practicum, aut ded, quia prae ceptis belle id vivendi contineatur, ut sentit Episcopius aut
traxi operum, cum tamen non sint medium ad finem Theolo giae a Dii ordinatum, altitem se a ternam, adstruere nituntur eum quibusdam Novatoribus vel tandem allectivum , t topinio Alberti Magni, quam hodie ipsi etiam Ponti
aut declarativum, ita censente Aureolo referente Occam O
tertio illis, qui Theologiam nolunt esse habitum . oσδοπν vel ill recte vel in e . nimium tribuentes vel Traditionibus vel Rationi cum Pontiliciis, Calvinianis consillatur Ludovicus Abellyl: holomaeus chermannus nec tamen est consequens, ut vult aut teliniis Amesius, si Theologia sit habitus θεο δοτο- , nec Haturiis indagine humana, ut carieti, per Doctrinam esse de 4 Gidam . cum docere Viscere semper sese habeant ad perfecti mem insece .XI Q, is ci alius qui determinant, nostrum quoql
consequuntur calculum, junc Theologian clos arara latici ait cum quibusdam Scholasticis. Amon a . Ita ex Reformiunc per scientiam cum Fiancri de Marchi . lic
a ab Aristotcleaece istis Theologiae co-.b s
13쪽
trantur, partim, quia Scriptura densa nomina . Et gia . atque nunc hoc, nunc alio titulo illam ornat, ex sapiendi itim quia illi quinque habitus tantum in inhilolophiae circo se continent, dubiit in num non plures etiam in ipso Li minis naturalis Ambitu partimini Poteles nilai novit dei stia Theologia, propterea nihil hic celanire S ituit libri auteni quatuor Theologia Aristote ita lLUurae xcusi inter suppoli titia vel 3. ulu deputanXVI. Exercet opinio illa de Scies Lia fatigat etiam maxima in Papatu Ingenia nondum enim liquidum illis, num sit Scien . tiaratione principiorum evidentium juxta Franciscum de Marchia, num ratione sui S in se considerata, an vero ratione viatorum, iacuibus imperse ignoscenda,ad mentem Caietani. qui illum sequuntur. Secundo nondum liquet, an ex toto sit Scientia neene, tum non aliqua ratione practica, quod quidam ex recentioribus defendunt. Tertio si Scientia. quomodo non sequatur Evia dentia, quae alias Scientiam comitatur, quam quidam negant,quia dam admittunt, ex diversa radice eandem deducentes; Alii quidem ex influxu, consortio praemissa naturalis, quae ad aliquam de si de subsumatur. Sed non semper sit illa subsumtio, nec ol
stat fidei divinae. Alii ex fidei splendore qua Theologiam ita illustret, ut sit evidens. At cum habitus fidei non se teneat ex parte objecti, neque motivi, istud sit obscurum, non potest ex eo recipet evidentiam assensus Theologicus. Alii, ut Henricus Candavensis, statuunt quoddam lumen medium inter lumen fidei. lumen gloriae, quo intelligantur articuli fidei, non tantum credantur, ex quibus tanquam principiis eliciantur conclusiones evidentes, comparant istud lumen aurorae, fidem tenebris, gloriam fulgor meridiei, quae sola excludat fidem. Hujus opini ni sequacem facit Dexam Archi episcopum Hispalentem Ioannes de Rada controversia r quamest inter D. Thomam ricotum, ad hane accedit tarthus anus dicens, in quibωda esse donum iste Ee-
ω, I liquo modo non solum eredantur, sed et te trani, Squodammo openetrent
in candi inordinem credendorum, ra hiarem Catholica ve- l. v. unum haec potius innuunt articii esse evidenter cre
dibiles, quam esse evidenter scitor Z XVII.
14쪽
Essiciens principalis designatur verbis,divinitus da Ius, qualii vis enim interveniat lectio, meditatio, actuum repeti. adeoque inter acquisitos sit referendus, non tamen proptereati e T labitus divinitus dati . cuilis causa principali Dcus, . ut res divinitus revelatae, in quantum amo i lendenda ad sali item reale objectum, ita personalesl, ni Viator contendens ad patriam Colop. I. v. 2y. peccator, cui subveniendum per fidem, unicum scit medium , t parte nostri, perducendus ad salutem aeternam, quo ipso exprimitur utroque finis ultimus. suppi floria si . quae generalis 2.2 ι . VIII. A tramite itaque veritatis recedere censemus illas qui proprio Spiritui vel ratiocinanti vel coni ri. buunt, idem ab immunes non sunt i geliani, Calviniani. inptati it Photiniani Calumnia vero est Melchiori
y i, non solum animi sed etiam comprecnusio tamen apud istos habeatur pretio. l . Secundo illos, qui ex Pontificiis dicunt Objectum Theologia formale Quod esse a cum Lombardo, de quo tamen disceptant, vel cum tigone Victoritio opera repa. tionis L anae, vel cum Lin sis Cassiodoro totum Corpus
Chrmi iam una cum capite tuo, ves cum Hi nisi substanti. am divit illi L ignos cnda Christum in opere reparatio vel cum urando a in no ,rium, vel cum Bonaventura
15쪽
XX. Non minus divagantur Scholae Pontifici addicti in Objecto formali Quo seu ratione formali objectiva Qua, sive
pro p ilibusdam principia revelata ut perhumanam tantum ruina re alta ad mentem Vasque si quibusdam Lumen supernaturale mixtum cum naturali, eci, i litis, Gre- solium de Valentia; qui bii, latis Lumen ivina re S, con-iormiter Thomae statuentinus , nec non de rationi li sub Qua disputantes, Ludovico Molina ita disserentes u,
in pari Ui . . t. , Quae tamen aliis non sapiunt, vel acilli trientibus ratio luit turmalem sub qua sed ad Objectum roserentibus, vel formalem rationem sub qua diversam a ratione foris mali Quae repudiantibus. XXI. Ita enim ipsi socii quia ex parte objecti duo tanti formaliter messo: er pertinent inrequiruntur ad cognitionei O; quibus etiam susscienter pec cantur indistinguuntur potentia Si bitus cognoscitivi Nimisum objectum sve subjectum,quod cognosciture
quo spectatis: iam ratio Drmata quae principaliter terminans potentia aut habittis coguitionem; ου Medium quo Oenoscitur quae I a tio formalis objectiva propter quam I. t interim in abstracto eoncipiatur sive in concreto, ut formaliter afficiens sive denominans obje-um quod 'rursum sive haec a ria S proxima, sive iis quata S remota prout vari a gnari po- Theologid, qua in aliis 1 ratione etiam, Doctores quandos di linguant rationem sub is, a ratione quavi haec fit medium primarium ει remotum qu nititur arie us illa medium immediatum G primore quas de iam ad vitandas a mnet a ruitio attones , me pro ibi tu quasi sermone relinguam mos tradendi, innus, his non : ac leges abraxece ῖtate limo, illes , ter rationem formalem
n ea distinctio na ipsi nude loquamur, veteribis plan et deatur fuisse incognita.
16쪽
XXII. Tertio illos, qui finem Theologiae ex Thomaevi sequacium quorundam opinione, constituunt partim speculatio. nem, partim ope iationem , vel simpliciter contemplationem, cum Durando vel, conformiter Cloppen burgio,tandem Zelum Dgi secundum cognitionem.
X XIlI. Proprietate Theologiae sunt I. Unitas. Est enim habitus unus. ad modum reliquorum, quorum Unitas colligitur ex objecto mediis fine, si sint practici Veritas, procedit enim ex Revelatione divina Sanctitas, cum Author illius Eus, Regula Verbum. Objectum divina Iubjectum Anagnoste pius, ELtectus Sanctificatio. XXIV. ejicimus itaque illos, qui negant cum Arriagaci aliis . Theologiam esse unum habitum Theologicum. Qii, , Scepticismum cum Arminianis probant in Theologia. Qui cum Nigellanis sanctitatem derogant Theologiae Academicae, convutiis prosequuntur quotquot Doctores prodeunt ex Universitati. s. Theologiam brevem,& simplicem, facilem esse statuunt.
XXV. Est etiam Theologia necessaria, tum ex mandato divino col. 3. v. 6. tum ex ratione sinis Iob. 2 o. v. 3 t. dignissima, quae omnes alias disciplinas eminentia sua transcendit Proverb. g.
v. t s. utilissima, quae in quamplures usus sese diffunditi et Timoth. XXVI. Frustra sunt I. qui hane neces statem extendunt ad Theologiam Scholasticam, quos salse ridet Rodericus ab Arri
P.& refutat Tom. t. disput. I. sect 4 g. a. scribens: arbitror m pliciter non es necessariam, vi enim in lage natura Eafuit Theologia, vix etiam in I scripta, cur enim , s libros revelatos quis legeret, intelligeret preci: , qua ibi de niuntur precipiuntur,ces idem caeteri facerent 'as, crederet S exequeretur , id non ei ad salutem sussceret cur si diotias aliis solum audiret declarationem eorum fine alterascientia, sicut a Praeceptore qui audit declarationem Ciceronis, non posset salvari, etiamsi minores, majores diversu verita: es non inferret indes propter refutandas haereses etiam non
est simpliciter necessarii, tum quia non est necesse per se hares esse, tum quia forte refutari possent sine alia Theologia diversa ab ipsa
explicatione S. Scriptura, nisi hanc ipsam explicationem voc&scientiam Iraeologicam , quod jam ad quaestionem de voce pertinebit. Im-
17쪽
Exercitui I. pium vero S insulsum est Effatum Ricardi de Mans Franius ani in
Concilio Tridentino dicentis . . Dogmata Opera Sc . . b. ιζυrlim in praesenssc esse enucleata, ut in posterum ex Scriptura ea addisceremas opus , eam olim in Ecclesia legi in Scholis addisci solitam ad populum institiendum, nunc et eris accisa lectitari, ut orare doce
a solum, qui uicus debeat esse i ius usus. l. Qui Theologiam subalternam disciplinis philosophicis, maxime Metaphysicae, de quo Durellius pag. ol. III. et Theologiae utilitatem vellicant.1inpediunt disputationes publicas volunt exulare pacis causa, ingeminant illud impie docti politici, sterium quondam Theologia erat facta verὸ ea nune populare oblectamentum, quibus nihil reponimus praeter Votum Mosis Num. I. v. 29. Qiae tribuat ut omnis pupuix propheteti X V Il injurios Pautem in nostros declamitat, e pecumen luculentum edit Ignorantiae ille superciliosus Ismael scribens: Gl sibi. t Theologo, ιὸ ab eis to tur quaestiones ad salutem non neces artae , quibus tamen ne dubio, necessitate , inge-xium acuitur , ipsi autem toti quanti luntur , dignissimam
mine occtipationem reputant, di uir.rnt, egendone auiscribendumst 'iston au Salomon se de aliis multis nominibus propriis meteret I .:i, quae conantur immutare. Euod argumentum majorem Lai l. uod enim periculum salus aeter-
τ. . .. ero , hoc utar aut illo verbo aut quia .. U. t. t. .ectu per c , , J I . . . longum laborem deprehendero,
Oid eo signi care voluerit Salustius aut Quintiliantis Z eert de his; uomodo dixisse credendus est Eus Ieremiae 2. II dereliquerunt fontem aquae iii χ, foderuit sibi cister nac, cisternas dissipatas, quae continere non valent aquas. I putationes de DEO ac de ejus perse Lonibus a sidiunt ut inutilei; appetunt autem suam extιnguere siti ut grammaticalibus frivolis quaestiunculis,a, liendum per duplex t an per fmplex. XX VIII. Nam fiam vis reponi pos it meri Oil id antiquum ein Bono λ iuxta Senecam nihil acutius f ari s , quaedat rii, Scacia ipsa subtilitas faciat non tamen etiam ni irant subtiles elucubrare materias, nec in in tiis occi ur, cum philologia sacra em Ulum habeat a
Theologii, a qui alieni simus Rod occulta nec contes eno non est
18쪽
est ericulum Salutis in v tria lectione, ergo non condi ei illius Observatio refricet sibi illud quod in primordio dixit Rodericus, Ingenium a ui quibusdam etiam non necessariis. Qui vero in nos nostros vescadere possit illudJeremiae,nullo indicio constat, qui enim quaeso illi, qui derelinquunt f ntem aquae vivae, sive de Scriz-ptura, ii ve de M ista exponas, quam Pontifici io illi , qui cisternar dissipatas sibi fodiunt, quam Theologi Papales, ad traditiones,ad Sinctorum opem auxilium confugiet, te ' Num nostri non examinarunt Argumentum de Di oin persectionibus divinis num, quia ad senticeta usque inanium d frivolarum Quaestionum non descendunt , rimari cupiunt, quae ipsa Trinitas inter sua profunda voluit recondita accusandi erunt negligentiae a temerariis, modestia in ipsis calcanda, fastus erit fovendus in illic, qui coelum stultitia petunt quales videnra in primam partem Summae Theologicae excurrentes, inter quos palmam aliis praeripere tentat Thraso ille Lucroniensis. XXIX. An autem Theologia nostra, quae viatorum, si sub alternatam Ea leatorum, eo modo, quo Perspectiva subalternatur Geometriae, fervide disputatur in Papatu Thomistarum quidam ita definiunt Ditimur,quod in beatis est duplex scientia de Diso prima est perfectis ma, etiam j Ῥεο ο ns Ut m beatifica, qua ab Augustino dieitur cognatio Lit
scientia, per quam ex principiis lumine gloria cogni Iutae aucunt Con-eIHiones dem go virtute luminis naturalis, eas i cogno strent separatim per propria, species, haec dicitur ab Augustin cogni: io esse ritua. Hoc rem in dicimis, Theologiam nostram subalternari scientie xl l . prout dicit isonem beatificam, haec enim est per fecti via dii ' eminentissima, quamvis non fit discursva, non au
tem dicimis i. .:ι ternari scientiae beatorum t m accepta;
X X X. ., os primo dicimus, si de scientia Daci sit sermo, non posse dici nostram Theologiam illi esse sub ordinatam secuti. si de Theologia archetypi sit quaestio, ctiam non satis commode posse dici subordinatam illi nostram , quanquam , si te minus hie accipiatur in sensu laxiores, nolimus moros refragari eodem utentibus 5 Si denique de beatorum notitia Theol
19쪽
gica sit disputatio, non posse admitti nostram esse subordinatam, illam vero subalternantem, vel unica ex hac causa , quia principia nostrae Theologiae non sunt conclusones Theologiae beatorum quod tamen in subalternatione proprie sic dicta requiritur. Si perius autem mota de subalternatione infirma sunt, quia petiint principium. X X XI. De Certitudine quoque non levis est disceptatio. Nos existimamus, non tantiam gaudere Certitudine objectiva , ut quidam loquuntur, si datur aliqua talis certitudo,& non ob improprietatem termonis ejiciendus modus hic loquendi, ut nonnulli
censent secundum illud 2. Peti . . . Ist. Habemus firmiorem propheticum 1ermonem, cui benefacitis attendentes quas Iucerna luce t tu lac caliginoso, donee dies Euco stat S lucifer oriatur in eor-dibus fris. Sed etiam gaudere certilitudine formali, juxta illud
2. Timoth. I. v. a. Non confundor scio enim, cui credidi, ta certus stim, quia potens es depostum meum fervare incisium diem de utraque superare reliquas omnes disciplinas, cujuscunque sint gen ris, ordinis dignitatis. XXXII. Quanquam nol muscia quam Conrroversiam movere de methodo,ucretiam partitione Theologiae in admittamus hic abundare sensu suo unum Malteium, nec displiceat nobis distributio illa ratione modi tractandi in catecheticam Macroamat
eam, quae vel exegetica , vel didactica, vel polemica, vel ascetica,
vel ecclesiastica, vel Calistica, vel patristica, vel scholastica, de quibus videri possunt noli, Theologi; vel partitio in tria membra, quorum primum de sine alterum de subjecto, tertium de mediis git, αναλἰγω ad disciplinarum practicarum me modum mordi.
nem non tamen adeo conveniens videtur illa distribu : io, quae mode in is silam placuit, in partem de Crederialis,de Sacramentis,4 de dotarini Morum; neque illa, quae dispescit in doctrina nide Damin de operibus illius; neque illa, quae fit in partem communem .propriam insulsa vero plane est distinctio illa in continuam discretam de qua Durellius, sub nomine continis vel unitae comprehendens ea omnia, quae Trinitati comni unia fue pe-Petur, ut es ingres bilis sve con deretur, vis communica creatu ris; sub nomine veris discreta ea, quae pertinent ad Trivitatem , Incarnationem et illa igelii in quinque partes, compi
20쪽
literv duab , una recta, alter diurυά formata se Cruce, cui su- perscriptum JEsus Nars rus, ad latus Daus merbum. subscriptum Spiritus, persona , Verbum, coelestu personae, merbum,persona, Spirit: s, terrestres persona me non divisio in dilectionem I proximi illa Photinianorum, in cognitionem ci
X X XIII. Loes Theologici secundum Pontiscios sunt,
rii: A quibusdam viginti recensentur. i. Explorata S perspecta auctoritas fve Sententia Sacra Scriptura. 2. Dusdem Authoritas probabiliter existimata. 3. Ε lorata Authoritas traditionum chris S Apostolorum. . Authoritas earundem traditionum pro Militer existimata. s. e lecta Authoritas Ecclesia Catholicae. v comunis consensus omnium Idelium exploratus,ctim aliquid credunι velut adsilem pertinens. . Authoritas ejusdem consensus probabi-ἰiter existimata, quo pertinet e-munior sidelium, aut etiam ipsius per se Ecclesia Morerita, ut particularis quadam celsa est, fensus q*amvis exploratus . . Authorum explorata Conciliorum generalium Iema probatorum. S. Authoritas conciliorum non approbatorum feti torum quidem, sed non explorata, ii, quia non satis cou- stata approbatione, si quia D iis merborum Concilii non est satis per lx st. Aut boritas explo, Ita de initionis Pontificiae ia quaestione Iidei seu religionis. o. Eadem Authoritas prolier ex imata. r. Consentiens es explorata Authoritas S. Patrum in re dei ci e quam ipsi elut deside certam tradiderunt. να.
Authoritas eorundem veterum Patrum , aut non consentiens, aut non Irma, aut non explorata. 3. Consentiens explorata Authoriaias Eccle asticorum Doctorum cuius citatis in re dei tradenda; tu quibus etiam quantum ad Canonum scientiam sinu connumerandi fui canonisa. 4. Authoritas eorundem uox consentiens aut non fatis explorata, quo Jectat authoritas Feci asticae historia nempe de rebus Ecclesiasicis praesertim a Piris ecclefiasticisscripta. 6. Authoritas Ide profanae historia. Ratio naturalis evidens. s. naturalis probabilis. ι . et ut horit Jurisconsultorum legumifi ιι ium. o. Au: horitas Philosophortim. Ad ducem capita quibusdam redo utatur cum ii, ab aliis ad septem cum Gre otio