장음표시 사용
31쪽
qui iade et erit de res revelatili a lacti tantum possun icundo,ut sta Di ita modum revelationis cmri
aut aliquid itere fatetur cunaue tritaeo tam oti tiri nil Tminem fuisse , verba in te Leres Decalog mente m. et .
rit, quam tamen opinionem deserit tellio dicit ex Uuine et . . constare, no fosem verba ver. a uani , cateros eris ni is ii iaciantis , quod ag adhuc coormetur em Deuteron. 3 . praeter usi neminem nisi maginationis ope, videlicet ope verborum , aut Imaginum , DEI et accepi trophet a bim non esse opus perfectiore mente, sed Imaginatione; dein post spinosa 'lillosophidia de Spiritu,concludit Scripturam,si asserat, D gura lines illo repletos fuisse, nihil a e , quam quod Prophetae eularem e r em habuerint quod ipietatem Corollaria tandem nectit sequent i cum maginationuopem C revelati a perceperint, extra Intel ectus liposse sati iam,cur Prophetae omniafer parabolice V nrgin I: Udocuerint omniasti ritualia corporaliter eandum es t Scriptura vel Prophetae adeo im-la I Spriti tu sive Uente loquantur ut
32쪽
X X. Praeterea de Prophetis ita philosophatur primo,Prophetas non fui te perfectiore Mente praeditos, sed quidem potentia vi-τidius imagina di S de Salomone constare, eum quidem sapientiasse non D0η0 prophetico, caeteros excellaiyle secundo. quia implex Imaginatio non involvat ex naturdsud certitudinem, sequi,prophetiam per se non posse involvere certitudinem, cum a sola Ima'inatione , pendeat, si deo Prophetas non certos Disse deDEI Revelatione per ipsam Revelationem, sed per aliquod ignum, quod Exemplis confirmare sata viter fio, signapro opinioni in es capacitateProphetae a tafuisse ita uis nam quo dunum Prophetam certum redderet desua Prophetia, alium, qui et imbutusopinioni bin, minime convincere petiit, sude, syna in uno quot Propheta varias pro ratione temperamenti,' tum deindeProphetiae pro Eloauentia qusdem prophetae variasse, repraesentationes tandem propDetic.7ss hierogl 3pbica, quamvis idem igniscaretur, tam varisse, is quiderii in reperperjicuitate maxime vero id intendit docere, quod Pro hetae vari. , imb contraria , habuerint piniones, Uvaria praejuaicia, ut UProphetias ive Repraesentationcis pro Opinionibus Prophetarum, quas amplaxi fuerint, etiam varisse,prophetiam nunquam illos dotiiores reddidisse:sed eos insuis praeconceptis inionibus reliquisse:
propterea nos iis circa res1 eculativus minime teneri credere. XXI. Denique statuit primo omnes nationes Prophetas ha-Pruisse, donui propheticumJudaeis peculiare non fulle, secundo disputat contra Pharisaeos, qui contenderint acriter hoc donum suae nationi tanti peculiare fui se,& dictum illud Exod 33. v. s. solicitat: andem loca illaJeremiae 3 r. v. 36. Eaech. 20. v. a. vellicat. XXII. De pectorali Pontiscis quod primam ad classem tran tulimus, maxima semper inter Eruditos fuit controversia. Nos existimamus,lpam sententiam esse simplicissimam, quae statuit ipsa duodecim gemmas, in pectorali collocata dictas esse Urim alium mim, adstipulantibus nobis ex Iudaeis Josepho S Rabi Asaria: ex Christi nis, Paulo Fagio, Brentio, eis ero, Maliis. Modum Revelationis quidam probabiliter ponunt coruscationem extraordinarram , quidam iterarum in culptarum fulgorem, quidam configurationem
mon illui lam in eciem literarum exhibuerunt nos nihil detinimus, Ulus etiam tui non promiscuus tro quibusvis, nee in omnibus causis vel casibus, ut constat ex XEmer. c. a .v. 2I
33쪽
Exercitatis LEleazar Sacerdos consule hominum in judici Urim ad Verbui
ejus egredietur S ingredietur ipse olivi silii Israel cum eo, s
eaetera multitudo. XXIII. Non subscribimus hie Ebraeorum I. sententiae, quae Sculpturam Nominis Ιε Ηο .cum aliis substituit, nee r. Pontificiorum ouorundam qui haec vocabula Urim arium mim inscripta Pe- orali aureo Charactare propugnant. I. nee tandem illorum, qui lapides lacidisnetos nobis qbvertunt immediate a DLo productos Displicet etiam II circa modum revelandi sententia Cluistophori a Ca stro, qui articulatam vocem Idolorum quorundam absurdissime admittit; quorundam Hebraeorum, qui Urim exhibui de Lucem, Thummim iteras addidisse opinantur moderni cujiis dam, qui Euai per internam Issi minatione subvenisse conjicit, cum ita non ex Urim de
Thummim, non ex pectorali, fuisset revelatio, sed aliunde tandem, III reprobamus quoque sententiam Molinaei, qui Responsionem: per Urim Thummim refert ad responsa ex propitiatorii, quae tamen diversi fuerunt generis. XXIV. Subteribit Sententiae supra recensitae Rivetus, qui ita
definiat. Omnibus expensis, probabilior mihi videtvrsensus, in quo nominibm hisce designantur lapides illi duodecim in rationali coΓο- eandi, qui nominibu hisce duobus in igniuntur, rati0ne usus ingularis, ad quem destinabantur Itaq postquam e0rum descriptiosacta
stillet, secundum etnateriam, secrenai formarno Scripturam, item miraerum, recte additur,pones in atronali Urim U Thummim de iisdem lapidibus, i. e. ut in illuminati0nes consummatronta seu impletiones, ut nempe ita di*0siti, is rationali impo liti, ex instituto divino in Urima est, in earumvis, aut ad earum reverentem ins ectionem instiretur Sacerdos, defuturis inquirens, certust at, Salios certos oce repossit de eventu impletione eorum, quae ipsi pate iunt. X X V. Dubios quozdam reddidit me: Pauli, quomodo illa sese habuerit, cum ipse dicat, nescire in utrum fuerit in corpore,. an extra corpus, quibusdam existimantibus, ignorasse Paulum, utrum senu cum corpore derit raptus in tertium coelum, cujus sententiae,
hincesse Chrylostomum, quo vergit Grotiana quoque Paraphrasis rquibusdam ver,sentientibus, Paulum dubitasse, utrum ea, quae vidit in raptu viderit, anima in corpore manente , an a corpore sepa
34쪽
XXVI. Audiatur Thomas qui ita quidam intelligere voluerant, ut raptus referata ad corpus dicentes, Apostolum di xij ta, se ne cire, non auidem, an Anima ellet conjuncta corpori in illo raptu, an non; ea an esset raptussecundum Animam scorpus simul ruisimul corporaliter portaretur in Coelum, aeut Habacuc p0rtatus fuit Daniel ultimo an secundum animam tantum 6set in i mnibis DYL: ut dicitur Ezech. R. In istione adduxit me in terram Israel
Et iste fuit intellectuscfindam Judaei, quem exprimit Hieronymus in protra suo super Dan ubi dicit, denique S Apostolum notrum non fuis te ausum asi mare, se raptum in corpore, c. Sed hunc
Intellectum Aug. maxime improbat. a. super Genes ad literam
quia non conveὴiat cum aliis erbis Apostoli soktolus enim d cit, se raptum es in tertium Coelum. Unde scivit pro certo, illud fuisse verum Coelam Scivit ergb, an isiud celum esset corporeum an incorporeum Sed fuit incorpoream sivit quυ corporaliter ibi rapi non potuit, quia in re incorporea non potes eqse corpus. Si veris corporeum fuerat, scivit, quod non fuit ibi anima ne corpore, quia anima conjuncta corpori non potest esse in loco, ubi non est corpus , ni si caelum corporeum dicatur similitudo teli corporei. Sed se Apostolus non dixisset, se cire quod raptus esset in tertium caelum . . in similitudinem ueli. Dicendum est eril secundum A
gustinum, quis divinam Essentiam nullus nidesvit ipsitus Vide
mortali vitd vivens videre potest. Unde dixit Dominus Exod. sq. Non videbit me Homesta vivet, i. e. non vibebit me Homo, nisi totaliter separetur a corpore tisic quod anima ejus non fit corpori utforma, tamen mens ejus omnino in hujusmodi vhione totaliter alienetur a se ibus. Et jam dicendum est qu)d hoc quidem Apo- polus dicit se nescire, utrum scit in illa visione anima ejusfuerit to- taliter separataci corpore. Unde dicitissive extra corpus velutrum anima ejus extiterit in corpore ut Drma, tamen mens ejussuerit a feti libus corpureis alienata.
X X VII. Non possumus autem non improbare sententiam
Cameronis, qui statuit , Pauli iamri fuisse peractam separatione a-
minae rationalis a corpore, ita tamen ut mortuus non fuerit Apostolus,permanente anim i ratiunali, nonnim mortem essee dice si nonsequatur sensiitivae is egetativae extia2io, quod in murre proprie dicta cuntingat. Absu D i dum
35쪽
dum enim animam rationalem a sensitiva esse distinctam eo usque; absurdum, si sit saltem distincta, non divisa, separabilem esse a se ii sitiva absurdum, mortem non consistere in separatione animae rationalis, vegetativam atque sensitivam animam in morte extingui. X XVIII. Superest ut paucis etiam attingamus Genus illud
Revelationis. qno dicunt, sive filiam vocis, quae fueritve- Iut 1 cu,seu sonas imperfectus, qui in Templi concavitates resonarit, vox fiusdam virtutis divinae, quae vocabatur , psecun uni Eliam Levitam Nos censemus, illam esse merum sigmentum Iudaeorum, partim, quia nullo indicio de illa ex Scriptura constat, post Malachiam quievit revelationum divinarum gloria, partim quia inter ipsos nondum convenit de illa, dum quidam dicunt, non fuisse vocem de Caelo exeaentem, sed liam de voce illa exilientem, alii vividam imaginationem illam opinantur, qua factum, ut vocem auribus in uvantem percipere quispiam visu fuerit; distinguunt etiam a Prophetia, inferiorem dicunt gradum Spiritus; an Pi a V istin
extra Imaginationem, quae egregie tali cohaerent. partim quia it m ram Authoritatem Rabbinorum sese resolvit. XXIX. Ineptos itaque existimamus, qui vocem Celitus demissam ad Hagarem volunt fuisse, pii, scilicet filiam ante matrem, ovum ante gallinam, cum secundum plerosque in altero Templo tantum resonuerit a qui statuunt, vocem delapsam super Christum in Baptismo fuisse siliam vocis , exilem c. sonum, contra evidentiam Textus. Gloriam apparitionis, cum Drusio qui ad genus revelationis referunt vocem illam, de qua Joh. a. v. P. Et glori cavilliterum glori icabo illam Actor. q. v. o. Saule, Saule, quid me persequeris' llam denique Hierosolymis resonantem, tempore inclinantis Reipublicae Iudaicae, clamantem migremus hinc. XXX. Ut autem Dius quandoque immediat se revelavit Uita quandoque per Eomines consilia sua pati fecit de Ait gelis c instat inprimis ex L c. I. v. Ir. Apparuit si An eluem Dinis, oscidextris altaris incensit. Uv. I. Mi sus est I. ιλι in civitatem Galileae, cui n0meA Nazareth, au iginem H P. Viro. De hominibus vero ex toto Piophetariam ordine Iium ab Adamo qui secundum Josephum ptimus fuit, ql:ampi ui iureccnsentur ab illis, qui catalogum consignavere sub utriusque Testamenti temporibus,
36쪽
De Revelit P. XXXI. Recte rejicium nostri sententiam illam Episcopii, qui
immediatam DEI revelationem negat in V. .viiii Novo tantum obtinuisse vult,Christo praedicante in Carne, locumque Numerorum II.
pervertit,scribens Mediatus modus revelationis V qui per Angelossi, duplex est, uti di ei te videre es Num. a. v. 6. Primus in Durnio aut vhione Prophetica, secundissi ne somnio aut vi ione Prophetica, per ipsum Angelitraesentaneum Alloquit . Primus Moavs Prophetas omnes Oectat. Secundus Mosen solum, uti diserte verbi Te utit hirbent Sisuerit Propheta in vobis, in vi ione apparebo illi, in Ji ι loquar cum eo. Nonsi meus o es, qui in tota domo meas elis est Ore adis loquar cum eo atqi in vi uae . nun per aenigmata neque petiimilitudin Dominum aspiciet. Ec itinis modus, cui in somniost ocum habet, cumsensus exteriores ligatisunt; taphanta ae aut repraesentatur aut inprimitur Jecies rei revelandae. Revelationis modus in iston est, cumsensus exteriores ligati
non sunt sed veluti deliquium aliquod aut rusum patiuntur,sve susu0pii ur, mente tota inspeciebus, quae interiori Phanta si objiciuntur, apprehendendis Uspeculandis intentio occupata, ac uastia corpore Usun tionibus corporis externis abstrast gait relin vehementi imaginatiun aliquando eri videmus. Hisce duo mmodis revelatio omnis Prophet lainti pervianum . sive is, qui revelationem accepit, scat eam ita ab a- gelo in Iomnio vel vi sione factam e se uti Gen 3I. P. II. lim. 22. v. II. sve referat tantam verba Angeli, nulla somnii aut hionis mentione siti ut Genes. s. v. .escio. Gen a a. v. Gen. I. v. I. Jιν nullam prorsus Angeli mentionemfaciat,sed sermonem totum referat ima ipso DEO Opt. Max prolatum ac profectum sed adaua mentione, quod in somnio aut istione ad
37쪽
Exertistis ILIerium Angeli Et ab utrol revelationis modo dicebantur olim
pro et omnes identes tuti legere est, . Sam 9 P. . . XXXII. Affectiones Revelationis statuuntur Velitas, Perspieuitas, Certitudo . Utilitas, de quibus partim aliquid in disputatione priori de Theologia monuimus, partim in sequentibus de Scriptura uberius agemus. XXXIII. Simiami et Diabolus, unde etiam aemulatus est modo revelationis divinae,in quamvis sit Spiritus tenebrarum, Lumina tamen fundere voluit. Huc referimus I. Oraculum Hammonis, quod Nomen a Chamo deducunt, in extimo Lybiae fine pad G ramanthas. Alterum ad Dodonam, vetustissimam Molossidia urbem in Epiro sitam. Secuta sunt quam plurima alia, Pythium Delphis, Trophonium Amphiarai, Branchidarum in Milesia Sabaeum in Phoc de Sebeniticum in Urbe Bruti. II modos varios per nutus, pers sponsa, per metra, per sortes, talos, atque quamplurimos alios. Egyptiorum quoque Pontifices &Ἀρχλκας Iaphirum gestabant ci ca collum, ex aurea catena dependentem, quam ληθμα appellebant, testibus Diodoro Siculo /liano, quo Diabolus aemulanter exprimere voluit Urimis Thummim Ebraeorum. III. Vates ministro, in hoe ossicii genere, Charthumimin sapientes in .Egypto Gen. . r. v. 8. Mecha schephim Exod. g. v. II. Menachasthim Deuter. 19 v. io Iiddeonim a Reg. I. v. a. Aruspices , Auspices, Astrologos, Chiron anias, Fascinatores, achmannes Indorum Druia da, Gallorum, Bonatos Iaponiorum, Talis mannos Turcarum, Calaibes Brassiliensium, Iougues Mogorum, Vates Hetruscorum, Caialeotas Siculorum, quibus accensendi Simon, Menander Elymas,Cynops, Mattiades, Martianus Montanus, Theodotus Maximilla, de Prisca, aliique friusque sexus homines, Diaboli organa.
38쪽
HAESIS im Thoologia versetur circa Veritates ad salutem necessarias, maxime in illis occupetur, id edque expendendae
erunt, antequam ulterius progrediamur. Vocamur au
tem istiusmodi propositiones Articuli Fidei, de quibusi stro tempore fervide fuit disceptatum, quibusdam in excessu, quibusdam in desecti peccantibus, quorum Notitiano tantum censetur esse necessaria, sed Minsigniter utilis, sive considerentur sigillarim, sive initoto suo corpore, structura contextu.
II. Definitur Articulus Fidei generatim quod sit pars doctrinae revelatae, de objecto aliquo spirituali, nobis ad credendum proposito. D. Vox ipsa Thomae Aquinati secunda secundat Qua si T. Am 6 videtur deducta ex praeco, θρον, vel voce artus, Messe diminutivum , notare aliquid arctum, strictum, coaptatum, ab arcto, arto, vel antiquo artuo propriὰ notat uncturas & nodos digitorum,. quae arcto nexu cohaerent, consillantur Festus Cicero, Plinius. stirpatur de montibus, segete tempore. membris catenae alicujus c haerentibus; translata autem est ad designanda fidei capita sive partes doctrinae, unde a nobis describitur per partem doctrinae. Pars dieitur, quia non est totum corpus doctrinae, tamen respectum di. ei tum ad totum, cujus est pars, tum ad reliquas partes in toto comprehensas quemadmodum articulus digitorum; sicut articulus dr-cit talem partem, quae iuncturam habet cum aliis , ita articulus sideteonnexionem habet eum caeteris ut denique distinctus est articulus ab alio nodo in ipsa etiam cohaerentia arctissima, ita articulus doctrianae talis pars si, quae distinguitur ab alia addunt alii, quem ad. modum articuli montium. ut Plinius loquitur, eminent articulumis dei talem esse doctrinae divinae particulam, quae prae cateris tanquam . in Scriptura emineat.
39쪽
IV. Diximus autem esse Articulum partem doctrinae. Cum enim Articulus fidei non dicatur talis ex fide illa, quae credit, vel qua creditur, quaeque est in bomine tanquam in subjecto, sed ex fide quae creditur, sive oblecto, circa quod credens versatur, ideoque definitur per partem doctrinae quide in iudicio B Himnii, cum ex do
strinas te oriatur, hajus tem do Prinae pars non protinus sit ps ei, quae ex dodrina oritur, ideo non dei, sed doctrinaes ei articulum esse appellandum, Venet alias articulum dei dicinim rectὰ
censet& definit in dia ceps cap. I. I. V. Doctrinam, cujus pars est articulus fidei, asserimus esse revelatam. Nihil enim credendum nisi quod a Di o revelatum, cuius revelationis quidem hodie Complexus est Systema librorum divianorum, sive Sacra Scriptura Canonica, ad quam stimus adstricti, ita tamen, ut revelatum non tantum sit aestimandum illud,quod ora ταλε ξψin illa habetur, sed etiam illud quod per legitimam consequentiam ex illa deducitur, utpote quod ejusdem conditionis, indolis naturae cum illo, ex quo deducitur, divinum, quia ex divino sequitur. A dtinus de objecto spirituali, quo ipso hoc intendimus. Articulum fidei
esse tale dogma, quod versetur circa aliquid supernaturale, coelesteriiri evidens. Ch enim in Sacra Scriptura etiam occurrant naturalia , moralia, historica, Malia, quapropter illis relictis, ta Systemate articulorum fidei praecisis, ex illa assignamus Articulis fidei objectum tantum spirituale, utpote quod solum proportionem habet cum Dogmalibus Typum credendorum repraesentantibus. VI. Rejicimus itaque sententiam primo illorum, qui Articulo fidei non depromunt ex revelatione, sed Visionibus, Enthusia sinis, revelationibus confictis attendunt, quales perquam multos vidit nostrum seculum in Schmenchfeldianis, Uigelianis, Mennonistis, aliis. Secundo, qui omnes fide aniculos creditu ad salutem necessarios expresse in Scripturis haberi contendunt, quae in algi de Seblichtingi est opinio Tertio, qui non tantum exigunt existentiam in Corpore Biblico ad articulum fidei, sed iecessitatis assirmationem, ut scit Scriptura asserat, haec esse necessaria, vel ut evidenter constet unicuique, ut illa, quae in Solis mensa posita esse hoc vel illud e numero credendorum; quo quidem Arminianorum tendit prodigalitas qui ita Ecclesiam augere, haereticos in sinum suum recipere, errores ob dcfectum evidentiae in subjecto excusare, tanquam Pamphili omnibus placere volunta . VII. Nec
40쪽
D inritalis Fidei Fundamenta Fbus. I
VII. Ne possumus praeterire cruda illa Roderki ab Arriaga, Ecclesii Se pontis eis Authoritati supparasitantis. scribentis Constet eri tἰ mitio Pontifici vocetur revelatio iv non, omnia es si c. ιΠΠὶ Urinale propriae fidei, quae scribuntur vel dicuntur,
Spiritu San Poci sistente 'ecialitei Pontifici ne aliquid1 alpi admisiceat, dum definit, esto non loquatur cum illo tunc divinitim neq ei dicat: Hoc is hoc ela fatium. Ouae veritas, ta ratione a priori a me suprafacta ta hac consi matione multorum sacrorum scriptorum eosolo modoscribentium lividetur clara ut iudicem, re prudenser ponderata, non licere ullo modo de ea dubitare, miror, tot graves Doctores ob argumentum illud quod 'ae nihil novi piaritin Sanat revelet, ne a se esse de sde proprie. in omini rigore, quae a Ponti ce desiliuntur,m paulo post Dico tertio, non p be negari, a tempore Apostolorum Uivan elis Iarim multas veritates propostas , ut Fide divina credendas, quae tamen non contineantur implicite in Scriptura. Hoc ipsum ostendo in opinione certa, quae licet non si de de , de quo jam non dQuis defenditur tamen ab Adversariis, scilicet esse des e, hunc numero hominem, Innocentium , esse succestorem Petri G cclis caput,
ut Pater coninh probat di . . . dub. . atqui hic articulin non continetur implicite in Scripturi navi licet primatus Petri contι-neatur, quod vero Roni taus Pontifex sit ejus nuccellor, nasiatenus ibi continetur. Unde ipsemet Conin , ad probandum hanc veritatem, ne quidem unam locum scripturae adfert, o meritis, quiariusim est, sed ex consensu Eccle)iae, o aliunde id probat ergo hic articulos propositus est de novo puit Sacram Scripturam.
V Ill. G ηαι quoque Adliani Petri de Walenburg ratrum, quo se suis commendare ausi sunt, nullius est momenti apud illos, quibus sensus sunt in Theologia exercitati, statuemium, quicquid intum probatum, bonisi mal consequenti ex Scripturis deductilin, non esse articulum de catholicae, sue non es articulum dei qui ab omnibis dePeat credi.
IX. Cum insuper relationem quandam dicant arti uti ad limminem, imo, ecundum Richardum Articul, si vi bilio I ritas demisi, artians nos ad credendum , ideoque etiam colligitur esse omnem articulum propositum ad credendum, ita ut non tantum probe cognoscatur illud dogma, sed massensus eidem adhibea- tur,