장음표시 사용
261쪽
praeterea patrem asserunt fuisse Hipses &Aeginae,&quum rescidisset Aeginam a Ioue ut, tiatam, adeo aegre tulisse, ut fumre commotus undis in ama bellum moueret, ut ait Stati Libri. τώγ.us. Nanil serunt naptam patriis Aegina ab undis Amplexu latuisse Iouis, furit amnis Mastiis, Insensus bellare parat nondu ista licebat, Nec superis sterit, audaces effusus in iras, Conseruisi manum, nec quem imploraret habebat &z Iouem autem commoui eum fulminasse aiunt. Quod idetestatur Starius dum dicit. Donec ut tonitru summotus Nigneisulco Cessit adhuc upis animosus gurges anhelis Fulmineum cinerem magnil insignia poenae, Gaudet Sc Aetneos in caelum emare uapores Sc. Fictio fabulae huius talem contegit ueritatem.Dicit Leontius Asopum regem fuisse Boeotis N ab eo flumen denominatum,cui cum Iuppiter Arcas Aeginam subripuisset filiam, couotatis uitibus bellum aduetius eum mouit,&ab eo uictus atl fugatus est. Quod autem fulminatus suestit,non spectat ad regem, sed ad flumen. quod cum per sulphureos campos transitu faciat,&undis suis ex illis fumum suscitet, apud ueteres iram fulminis caulauit. commentarius Homeri fabulam Asopi er Aeginaesic recitat: Aeginam, inquit, Asopi Duq filiam
postquam rapuisbet Iuppiter, venit Phliuntem, grauida facta Regina, ex ea Redeum genuit. Asopus autem postea filium inquirens, a Sisypho Cy lacu, Er a quo rapta ebet,coperit. Nam Iuppiter ex Phli unte per chorathum in Oenone,ut autor Hi Phere des,fugerat. Asopus igitur nulla mora facta Ioue persequitur, Er eum iam parum abesset quin luppiter in ipso furto deprehenderetur,mutata Aegina in .nctulam,quae postea nomen ab ea reιinuit, Uemsaxum couersia est. Ita, Asopus eum nemine,neq; 'Iiam,nes raptore cerneret 'ustrata ste domam reuersus est. cetera Iuppiter irato animo ferens pro ditionem Si subii principio mortem,quae eum comprehensium abriperet, ad eum misit: quam cum ille viribvi melior adhuc, comprebensam in uincula compegisset,missus est Hercules a Ioue, qui Er mortem tiberauit, o Sisubum morti tradidit, Cr ita Si I pbus ad inferor abreptM,ea poena damnat in est, ut inmane quoddam saxam perpetuo labore in aduersum montem sub luat.
De Hi seo Alapi fluminis filio. Cap. LVI. HIpseus filius fuit Asopi numinis, ut carmine pMbatut Statii dum dicit. Hipsea quadriiugos clypei septemplice tauro S c. 8c insta, Asopos genuisse datur Sce. Hic auteut idem ostendit Statius, auxilium tulit Aetheocli aduersus Polynicem. . De Aegina filia Asopi,quae peperit Aeacum. Cap. LVII. AEgina filia suit Asopi fluminis, ut supra dictum est, quam luppiter amauit, dicit Lib. s. Helia Ouidius Aureus ut Danaen Asopida luserit ignis,&QNam in ignem uetis eam o ricepit M oppressit, & ex ea suscepisse Aeacum uolui, qui postea u i idem ait Ouidius.in sua
lam Oenopia, in qua regnauit, de nomine matris uocauit Aeginam, quae in hodiernuuso nomen seruat. Quod in ignem uersus sit,dum cum Aegina concubuit,arbit mr postius a uirtute subsecutae posteritatis, quam aliunde sumptu. ignes enim uigoris homines fuerunt Aeacides, ut in Achille, Pittho, 6c aliis descendentibus satis uidere possumus. Asopi filia sinope quos dicitur,quam Apollo raptam in Pontum traduxit,er ex ea genuit SIrum, unde Syri postea appellati sunt: tametsi alij Martis cr Aeginae. abi Parnasses Er Manis: quid1 asit no ab Apolline uiciata , sed ab eo Cr Ioue perpetua uirginitate sortium, eum illiste concubitus quicquid
postulasset. ei daturos se promisis ent . in qua sententia videtur er A pollonius fuisse, qui lib. 2.sis ait.
De Cephiso flumine Oceani. xx. filio, qui genuit Na
Ephisus filius Oceani fuit 8c tetri Sc per Boeotia labitur, ut ostedit Lucanus. Boeofitcoiere duces, quos impiger ambit Fatidica Cephisos aqua Cadmessi Dirce, &c. Huius dicunt filiusuisse Narcissum, de quod inesset cmie Zephyri prostratus, Apollinis mi Secitane sanatus est, ut dicit Lactandus. Cito quae pumo aquas Cephisi ideo uocari
262쪽
fatidicis credo, quia penes eum fuerit olim templum Themis. ad quod tum nondum essent oracula Phoebi, Deucalion 6c Pyrrha coit turi dea ra i uetuir t. dc quia ibi darentve responsa. 8cquid fato suturum esset demonstraretur, sumpsit aqua cognomen, & quod deae templi erat, aquceriain appropriatum est. Eribrsan praecedentia sacra responsa instatuto ueteri ab aqua fluminis fieri non poterat,dc sic aliquid uidebatur aqua illius salisse diuinitatis habere. Quod nece Zephyri prostratus lit posset esse intentio haec. Dicit Augustinus in libro de ciuitate dei. Melappum regem sycioniorum nouum fuisse, oui de Cephisus appellatus est, cuius forte regia in parte erat, in qua aestivo tempore flante ZOphyro sanitas erat incolis, eo uero cessante, ut fit,& aliis superuenicubus uentis corrumspebatu t aer. Sc sic factum est, ut nece Zephyri Cephisus in infirmitate incideret a qua beaiiescio Apollinis idest medicinae,quia medicinae deus appellatus est Apollo, releuatus sit Cephisus Sc sanitati restitutus Et si haec riui altabuere uolumus,POssumus regioni, petquam labitur Cephisus.
De Narcisso filio Cephisi. cap. LII ., Arcissus filius fuit Cephisi Sc Lyriopes nymphae, ut satis ostendit ouidius
Cetula Lytiope quam quondam itum hae curuo In pleuit clausae o suis Cephisu in undis &c. Ex hoc satis notam fabula Ouidius refert. Dicit enim, : quod nato Narcissio ad Tyrisam uatem delatus est, ut de suecessu uitae ipsi βhus haberetur responsi ini. Qui respondit percunctantibus puerum uicturuquamdiu se uidete differret. Quod quidena uaticinium primum ab audientibus risum eli sed tande effectu iro taruit, nam cum in fomaosissima adolescentia excreuisset, uenas tot factus a Nymphis pluribus amatiis est, sed ab Echo Parnasi nympha potissime. Sed cum esset in exorabilis. 6cfloccifaceret omnes diligentes se,oration mus nympharii inis petratum est quod infra modicum temporis contigit. Nam die quadam cum tam labore uenanonis quanassu temporis sessus in recentem uallena Iecessisset. liuens letii lina pidum reclinauit fontem, Scuiso idolo, quod ante non uidetat, existimans lantis Nymapham. repeirae pulchritudinem probauit, Sc captus est, εc cum non posset quod arbitrabarur posse contingere, cum seipsum stulta concupiscentia ligasset. post longam quaere iam sui oblitus ibidem inedia petiit 8c in florem sui nominis miseratione nympharum uersus est. Hac ex fictione moralis excerpitur sensus Nam pet Echo, qui nil dicit nisi post dictu, ego intelligo famam, quae unumquem l mortaliu diligit tanquam rem, per qua consitit. Hanc multi fugiunt 8c parvipendunt, εc in aquis idest in mundanis delitiis, non aliter quam aqua labilis seipsos, idest suam glouam intuentur, εc adeo a suis uos Iuptatibus capiuntur, ut spreta fama post paululum tanquam non fuissent moriuntur, Sc si fiat an aliquid nominis superest in florem uertitur, qui mane purpureus 8c spleno dens est, sero autem languidus factus marcescit, εc in nihilsi soli ritur. Sic & hum smodi ad sepulchrum usq; aliquid uidentiat habere sulgotis, sepulchro autem clauso evanescit, de in obliuionem perditur una cum nomine. De Meandro flumine Oceani. xxi. filio,qui genuit
MEander fluuius Oceani Sc terrae fuit filius. 6c genuit Cyanem Nympham. Hune
dicit Liuius in summa cylenatu arce nasci, 8c mediam per urbem effluere, idem per Canas & Ionas in sinum maris deferri, qui inter Pyrenem dc Miletum est. De Cyanee filia Meandri. Cap. LXI.
CΥanee Meandri filia a Mileto solis filio, ε dilecta 5c oppressa ei pepefit Caunii Mbiblidem,ut Ouidius ait Biblida cum Cauno prolem est enixa gemellam. De Phyllira. xxii. filia. Oceani. Cap. L mil.
PHylliram Oceani fuisse filiam dicit Paulus, de a Satumo dilectam es Chiron ε cen taurum peperisse. De Sperchio
263쪽
Desperchio.xxiii. Oceani filio, qui genuit Mnesteum. Cap. LπIII. SPerchius fluuius Oceani & terrae fuit filius. Hic ut ait Homerus ex Polydore filia Peulei,&Boto coniuge genuit Mnesteum, Mut ait Pomponius in sinu Pegaso emuit, erip deuouetat Achilles conras, ut ait Lactantius, si sospes ab expeditione Troiana tesmeasset in patriam. Vm sus Ilutis. στ sunt hi, τιβί ιοῦς τι χορ κρχε πινεθιορ αολοθαρκἱ, χειν rario ii δ' in/
De Mnesteo filio Sperchii. Cap. L XIIII. MNineus, ut ait in Iliade Homerus fuit Sperchii numinis & Polydores filiae Pelei siulius. qui cum egregius esset iuuenis Achillem ad obsidionem Troianam comitastus est.
De Sole.xxiiii. Oceani filio. Cap. LπV. Olem aliua supetis in libro naturalis historis dicit Plinius auctoritate Gellii Oceani fuisse filium, matre non expreM. Et hunc dicit medicitas, S mellis fuisse inuentorem, quod pluribus hactenus attributum est, nec propterea admirandum. Possibile enim est talium multos uariis in locis repertores su isse, cum ubi ingenia meditationesi ualeant, S sic quod apud Graecos credimus Apollinis opus aut Atistes, non aufertur quin possibile suetit apud Oceanum nasci aut aduenisse, qui tantum dum ualuerit ingenio,&eadem experientia com petisset, quem loci incolae ad extollendum nomen eius Sc genus solem uos cauere, SI Oceani per quem forte nauigio uenerat, dixere filium. Nos autem quoniam omnis Oceani proles explicata est, sinem faciemus uolumini septimo.
264쪽
, octauum satumus habet eam pane suorum.
265쪽
R U M GENTI LIUM LIBER OCTAVUS BFVs CARI nebulis caelum, &solis pretiarum desiscere iubar, turbati uentis aera,crebras corruscationes apes
tui,audiri sylvas, mugire solu, &quodamodo in cauersitis tumultuati, in summsi cete maris, &msistra reliqua efferri, terrisi misceri undas, quaerulis uolucribus tacit ut nitatem imponi,& umbras impelli nemotum, & in Iastebras syl uelites abire seras, ac omnia repente tristati co stum est. Ego autem mirari, primo demu tam grandi rerupermutatione exterritu in mediis Sperchii faucibus talis adhuc inuenta prospiciens, quod in Oceano minime uin
mueram timere ccepi, ne in antiquum chaos omnia uer
terentur Nec quid agerem stabat consilium.Tandem dum sic in pendulo essein, &ecce ex orientali Oceano quasi sese ab inseris in altum efferens, tarduati nubilu sydus uisum est. Stygia uelatum caligine quod dum nebulis immixtum intuerer,memor pisceptorii uenerabilis Aiadalo, odiosum ait nocivum Saturni astrum lare cognoui. Cuius dum
perniciosos mores in mentem reducerem, cessit ilico repentinae mutationis pavor, Madmiratio. Et quasi eo apparente suarum miseriarum,a noua rerum immutatione praemonitus. Cum ex ccli filiis secundum coepti operis ordinem esset extremus, ad explicandam
eius splendidam prolem, non uno quidem uolumine, praegrandis quide eaeSed existis sequentibus proximo euocatum me noui. Sane cum Labycinthos quatuor fuisse histos riae testentur ueterum, Aetruscum scilicet M Aegyptiacu, Creten sem ait Lemniacum, est his qui errorum & circumuolutionum plenior fuit, non dubitem quin facilius intrans ..ti ait progredienti praestiterit exitum,quam praestiturς sint in sices grandaevi senis,cusius sermone intraturi sumus ambages. Nam cum tir eum fere omnis uetusti erroris insclinetur, regentilitatis insania, non erit leue ad exitum deduxisse diuersitates opinantiuac dissonantias errantium, Mantiquotu relationes ambiguas, Min propositu pulsum, ac devium exulem,ati agricolam reuocasse regem. Non ergo absq; horrore quoda Oceani littora proleo relinquo inter asperos scopulos& profundos ad inseros usi hiatus, aquarum uertigines plurimas directurus fragilis nauigii prora,& potissime cum mutis dum satis, etiam si per fuscum aerem oculos inpingam,quorsum suasurus sim,aduertes re possim. Spero tamen is qui luridas ditis domos &tertibiles aeterna suligine petulas fas
ctas uictor euacuavi in optatum exitum aperiet aequor immensum. De Saturno xi. 'lislio,qui.x. genuit filios, scilicet primum Chromim.ii. Vestam . iii Cererem .iiii.Claucam .v. Plutonem. vi Chironem .rii. Picum viii. Iunonem. ix. Neptunn m. x. Iouem. iii.& sane de Ioue, Neptuno MIunone non in hoc libro, sed in sequentibus. v. libris scribetur Cap. I.
' 'i Vςstae fuit silius, ut in libro diuinarum institutionum sens
bit Lactantius.Cui an te alia ueteres Opim sororem suam sacro iunxere coanubio,ei lex ea susceptos plures ascripsere filios, quos aliqui serunt deuos rasse omnes,&euestigio euomuisse. Nonnulli seruatum Iouem opis fraus
de,&illi loco eius addunt lapidem promtatum,quasi illu peperisset Opis. Uolunt preterea illum caelo patri uirilia abscidisse falce. Quod illi factu Ioue dicunt alii. Inde quida eum regno pulsum scribunt a Ioue Alii uero apud inferos relegatuΣum inssuper qui illusenem, moestu, sordidum,capite obuolutum, inertem,segnem Marmaσtum falce describat. Cur caeli terti l dictus sit filius,tatione ostendit Lactantius, ubi in lib. Lib.r. . indiui. institutionu in teste Minutiuscelice inducens ait. Saturnii cum fugatus esset a filio, era in Italianum uenisset caeli filiu dictu, quod talemus hos,quotum uirtutem miremur,aut.
266쪽
eos qui repentine aduenerint de caelo cecidisse dicere. terrae autem quod ignotis parentiabus natos terrae filios inominemus.Sunt haec quidem similia u eri, non tamen uera, quia collat etia cum regnaret ita esse habitum, potuit sic argumentari,Saturnum cum potet a/tissimus rex esset ad retinendam parentum suorum memoriam, nomina eorum Caeli terrae indidisse, cum ii aliis uocabulis appellentur, qua ratione S montibus,&flumini bus nomina scimus imposita. Haec Lactan tius, aut alibi diciti Ennius quidem in Euhe mero non primum dicit regnasse Saturnum, ted Uranum patrem,& alibi idem. Appa retergo non ex caelo natu esse, quod fieri non potest, sed ex eo homine cui Utano nomeruit, quod esse uerum T iis egistus autor est, qui cum diceret admodu paucos extitisse, in quibus esset perfecta doctrina, in his Vranum,Saturnu, dc Mercuriu nominauit cras natos suos,& Onem Vranu caelum a Saturno uocitat si idem testatur Lactatius dicens. Legi in sacra historia Vranum potentem situm Uestam habuisse coniugem,&ex ea Sasturi um atq; Opem,Sc alios su scepisse, qui Saturnus cum regno potens efficeretur, patre Ianum caelum appellauit &matrem terram, ut hac mutatione nominu fulgorem suae originis ampliat et,&c. De Opi autem coniuge multa supra dicta stini. Eum deuorasse filios&euomuisse dentu, duplicem tangit sensum, histotiale scilicet&naturalE. Nam in sacra legitur historia, ut alias dictum est, quia Saturnus ut retineret regnum cum Titan fratre pactione habuit occidendi omnem ascit ima prole,quae a se gigneretur. Verum qui
nascebantur masculi clam ab eo a coniuge seruabantur, ei praesentabantur sceminae, M sic absumpti indentur filii quantum ad Saturnum, tunc emissi cum in ultione sua aduersus Titanu coparuere. Circa autem naturale rationem dicit sc Cicero. Saturnus aut est appellatus qsod saturetur annis Edere enim natos fingitur, quia coniuniit aetas tem Poris spatia, a laniel praeteritas insatiabiliter expletur,& c. & hoc quantum ad deuoratiosnem filiorum dictum. De emissione autem dicetur de stu ctibus annuis e terra suscepus. Nam produ in tempore fruges ex terra esto deuorentur, omnes in tempore ab eodem tempore agente deo anno sequenti reddu tur. Ob hanc fictionem ab ignaris minime in
tellectam a non ullis, creditu est detestabile illum lactorii titum apud quasdam barbarasi nationes exortu, quo scilicet Saturno quida, nedum alios, sed natos immolabat propriis os quasi ad instar illius actuti. Macrobius autem dicit in libro sanimaliorum, quod Helcules geryone superato, sacrum hoc apud Italos immutauit. Iussi si loco humanotu ca/pitum, quibus conficiebatur, Oscilla ad humana emiuem ex ceta composita Saturni aus
accensis luminibus imponerent, quod postea diu obseruatum eae Dicunt insuper nat love loco eius Saturno a coniuge lapidem ostensum, de quo dicit Theodonias eum ip/sum lapidem fuisse Iovem. Sed monstratum Salutilo Iouem non suum, sed alterius h . minis fuisse filium &Lapidem nuncupatu quod forsiali sic est. Dicit enim Eusebius Danao Argis regnante Lapide quedam Cretentibus imperasse quo tempore iam Creteiasiis Iuppiter secundum quosdam poterat regnare coepisse. De abscisione genitalium, quam quidam a Ioue Saturno factam uolunt, satis supra, ubi de secunda Venere dictu est Saturta un a Ioue regno pulsum certissimum historiographi arbitraii tur, facinoris causam fascia declarat historia in qua legitur, quod cum Iuppiter Satumum & Opim a Titanibus capras liberasse comperit sorte Saturnus quod regno pelleretur a Ioue,&ideo ad euitendana sortem Ioui insidias tetendisse, ut illum occideret. Quod cum Iuppiter comperisset contractis sortibus arma in eum sumpsi Qui cum nequisisset resistere,& ut uolunt qui da in phlegra uictus aufugit. quod aut ad inferos telegatus fuerit a Ioue falsum esse lacra demo strat historia, in qua sic scriptu est. deinde Titan postqua restiuit Saturno filios procreatos, at 3 educatos esse clana se, seducit secli filios suos, qui Titani uorant, fratre m suu Saturnii atq; Opem coprehedit, ait muro cit egit,&custodia his apposuit. Et posthse paululu subdidiar. Ioue ad ultimu cum audiuisset patre atq; matre custodiis circuseptos, ait in uincula coiectos uenisse cu magna multitudine Cretesiu Titanu Q atq; filios eius' expugnasse, paretes uinculis exemisse patri regnu reddidi Te,a it in Creta redii sse. Hsc ibi.
Pro quibus dicit Lactauus Liberat Iseritet summi Ictitas crimine, quod patre vinxisset compedibua
267쪽
ide Statii dicit. Saturnii telegatu a filio apud inferos, tuc dicemus quod cum Saturnus a Ioue puli us, ut dicitur ii Italia abierit, quae G taxia inferior est, id est occasui pro pii qtii ad inferos descendisse uidetur, Sc ibidem ideo relegatus, quia in regnii redire nequiebat, sic&exules etia nonnunqua dicimus relegatos. Quod aut e moestus senex obuolutus capite tardus Sc sordidus sit, ait ornatus falcet&planetae Sc homini coueniunt omnia. Album alat aut in suo maiori introductorio dicit,Samrnucoplexione sngidii esse Sc si cocum, melancolicu, Sc laetidioris,quae ad moestu homine spectare uiden tu i Dicit preterea eum comestote praegrande, auam, paupere ad inopia usq; maliciosum, inuidii, in gelato ualente, seductore, 6c in periculis audacem,&Guersationis paucae, superbu, limulatore, iactatore, dc cogitatio is quam plurimi atq; profundi cosilii, tardu ad ira, sed irrevocabile fere, bouu nemini cupiente, populatores loco . Est prperea significator operis ad agris
cultura spectantis, mela rationu terram, at diuisionii, peregrinationu longuu atq; laboriolatu, carceruati itistiatum, moero tu, fraudu, 8c afflictionu, destructioitu, amisso mimortuo tu Sceo tu reliquiarii uituperatio lau ac latrocinio tu, effosso tu etiam sepulchroru& vespillonu magoru&uiliu hominu , Sc spadonii. Ous omnia quam colamata sint, Saturno homini attributis,quonia facile indebit occulatus homo, S pro parte in seque tibus etia tangentur, no appono. Sed uidere superest quantu Saturno, de quo sermo cos Mimia sint. Moestus aute sua gitur, ut melati colica copressio, 6 exilii tristitia ostendat. Se' in ex eua,quia tunc erat dum pulsus est 6c quia turpis facies sinat senes,&ut plurimu lacti' dioris, & quia cosilio Sc astutia, qua summe ualent annosi, ualuit ipse. Obuolum autecapite ideo uoluere, ut fuscii syderis Saturni aspectit 8c fugientis habitu, dc occulta Saturnio tu sagaciam, cogitationes atq; simulationes designaret Tardu aut dixere, quia ob grauitatem membro tu tardi sunt seires ad incessum, tardi ad iram, tardu 8c ipsum planeta corpus motu . nam fere in . xxx. annis cursu suo orbe Zodiaci perficit, quod in longe mi noti spacio temporis alii faciunt. Sordidu uero ideo fictu puto, quia impuros habeat Sa turnus praestare mores, seu quia more ueteri regno pulsus, Sc in miseria constitutus adlanum susceptore suu sordidatus accessit, id est uestibus miseria prael edentibus indutus, seu ut ostendatur agricultura exercentes laute uiuere non posse, falce aute ideo insignitus est, aut intelligamus, quia per ipsum omnis agroru cultus primo Italis traditus siti erat enim apud nos ante aduentu eius incognitus, his igitur explicatis, libet apponere quid illi pul soco figerit, qusd uiues egerit, quid etia mortuo a superstitibus impetasum sit. Cum ergo superatus atq; sugatus ubiq; pertequeres a filio, ad ultimu in Italia fugit, ut testatur Virgilius dicens. Ptimus ab aethereo uenit Saturnusoli nipo Arma Iouis sugiens, Sc regnis exul adeptis. In Italia aut ut dicit Macrobius a Iano susceptus est. Et genus indocile,ac disper lana montibus altis Coposuit, leges Q dedit latiuo uocati Maluit, his quonia latuisset tutus in oris. Aurea quae perhibent illo sub rege suere Saecula, sic placida populos in pace re gebat. Apud Italos enim receptus multa osteditante non cognita, Sc inter alia cu eo usi Ut pellibus pecudu durasis igne pecunia coficeretur, ipse primus aera signauit,& nomeri sigilantis apposuit, in umo in figens ex parte una Iani susceptoris sui caput bifrons, ex altera uero navim, eo quod uenisset in naui fugiens,& hoc secit, ut eius aduentus memoria pseueraret in posteros. Hoc tame a posteus factu uelle uideε Oui. lib. i. tibi de fastis scribit, Causa ratis superest Tuscii rate uenit in amne, & infra. Aiunt insuper cum cocors una cit Iano regnaret 8c uicina comuni opera costructa haberet oppida, Satumia scilicet 8 Ianiculu aurea fuisse saecula, eo quod libera tuc esset omnibus uita, nemo seruus, nemo altera obnoxius, nullu etia fertur in eis finibus surru factu, nec sub illo fuit aliquid alicuius pri uatu. Nec signate solu aut partiri limite campii fas erat, in mediu querebat. Quamobrem respectu secu totum taculorum illa aurea dicta sunt. Et Romani apud inem Satu mi aera rium publicum es uoluerunt, ut apud eum locaretur pecunia communis, sub quo suissent cunctis uniuella cona unia. Insuper ignatos docuit arua colere, semina terris dare, t Φ matuta
268쪽
matura colligere, Sc suo tempore stercoribus agros scocudare ex quo cum ex reliqtiis ossiciis, nullum esset consecutus cognomen Sterculius appellatus est,deo tanto ait tali prosfecto splendidum 8c insigne nomen. Demum cum in multis hominum uitam in mestius redegisset, coligit,ut repente nusquam compareret. Quam ob causam excogitauit Ianus, ut Macrobius asserit, honorum eius augmen tum, ac primo terram omnem ditioni suae parentem sumniam nominauit. Ara n deinde cum lactis tanquam deo condidit, quae Saturnalia appellauit, iussi fleum obseruari maiestate religionis, quasi uitae meliostis autorem, cuius rei simulachrum indicio est, cui falcem insigne messis adiecit. Huie deo insertiones surculorum, pomorum Q educationes,& omnem huiuscemodi sertiliutribuunt disciplinas. Et ut idem dicit Macrobius,hunc una cum 'oniuge nonia ullis petd suasum citium S terram esse. Saturnum i a satu dictum, cuius causa de caelo est,ct terra Opem cuius opere humans uitae alimenta quaeruntur, uel ab opere per quod fructus stugest nascuntur. Huic deae sedentes uota concipiunt, terranuis de industira tangunt dos monstrantes ipsam terram matrem esse mortalibus appetendam. Et sic non deum esse Saturnum, sed etiam cclum una cum coniuge agentem uolunt. Philochorus insuper ut appareat non solum Italorum hanc fuisse in laniam, dicit Saturno de Opi primo in Attica statuisse aram Cecropem eost deos pro Ioue terra i coluisse, statuisset ut patres Hamiliarum,&frugibus S fructibus inchoans passim cum seruis uesceretur. Sic Sc Appol se tophanes comicus dicit in Epico carmine, Saturnum quasi sacrum num,nus enim GK cemens est,aut Satorem num quasi diuinum sensum creante omnia. - Romani autes quibus plurimum curae suit nil ab significato componere,cum huic deo templum G struxissent eius in fastigio Tritonas sculpsere, cum buccinis Sterris earu caudas immerssere, uolentes per hoc intelligi, quod ab eius comemoratione in nostruus aeuum historia clara sit,aup uocalis quae ante eum muta,& obscura ait incognita est, quod pet in Drionem caudarum intelligunt. Et haec de Saturno dicta sint. a Nem. ET Ouiditu lib. s. Facto. Fama vetus tunc cum Saturnia terra uocata est, Talia Fatidiri dicta fuisse senis. Fabi stra libata seni duo corpora gentes Mittite,q a Thubcis excipiantur aquis. Donee in bee uenit Tionthius arua,quotannis Tristia Leucadio sacra peracta modo. ι, Quin er oraculi uerbis adducti id faciebunt,in quo erat. καὶ MΦαων Η m -τρι που πιτε σωτα,vbι uocabulam cpandet primo de homine intreectum,ac postea ad Iumina relatu est. Vis
ς Fala Saturno data esse magis eo videtur quod tempus,per quod Saturnam intelligimM, omnia de metit,ut etiam Macrob. indicat. d Que ad bistoriam pertinent de Saturno,uide Diodorum Siculam lib.GH. antiquorum priamo, quarto, π item ultimo. e Et ita Graeci quos interpretantur κρονον quasi κορονοορ π τ ειον νοῖν, ut est apud commmis Homeri Iliad. e. I Reliqua de Saturno,vide. s. cap. .Satur. r. . IIb. Facto. Ovid.
De Croni prima Saturni filia. Cap. M. ι Ronis secundum Barlaam filia fuit Saturni, Lactantius uero non semina sed marem dicit,&latine serpentarium appellari, Sc ab Aegyptiis inter sydera collocatum.Sed cum sonet latine tempus, ne uideatur quod tempus naascatur ex tempore pro certa temporis dimensione accipiendu puto, & quo'l niam Graecia Croni Cronica uocant libros gestorum, quos nos vocamus annales, hanc dimensione Cronim ueteres annu intellexisse puto, quod etia anni uetus Aeoptioru descriptio, Serpetatius scilicet satis uidetur ostendere. Est enim serperarius homo serpente manibus tenens in se in mediu circuli,adeo reuolutu, ut deuorare ore usdam uideaξ. Hoc enim signo pro anno utebatur Aegyptii, antequa eis litterarii charactes res traderent ab Iside uel Mercurio.&sic Cronis erit illa temporis dimen lio, quam annuuocitamus ad hunc anilii designand Celatinus in libro, quem de natali die stupiit ad Caelium
269쪽
apponens,& diuersorum insuper philosophorum opiniones, quas ego curiosis exquisrendas omittam, ut breuitati obsequar, opportuna sumens tantummodo. Est igituraimnus duplex uertens scilicet atq; magnus. uertentem olim Aegyptii habuere Bimestrena, Dimestrem Arcades, decem mensium inaequaliu ueteres habuere Romani sub Romusto rege primo, Cui Numa Pompilius duos addidit, ut. xii.esset mensium, dierum uero cccimi. qui antiquissimus haebreorum fuit annus,&ab Israelitis in hodiernum usi se uatur. Sane cum multas intercalationes annus talis exquireret,ne serias messium hyemales esse contingereti aut lacra hyem alia efficerentur aestiua . Caius Iulius Caesar consulatu suo. iii. annum ad solis cursum aequauisieui fit dierum .ccclxv. cum quadrante constitu ait, eo quod competisset hoc in spatio solem serme Zodiacum omnem circuisse, 6 quos niam quadrantem illum singulis apponere annis uidebatur difficile, instituit ut quarto anno annus esset semper dierum. ccclxvi. diem illam Februario mens addens hac iii foema ne auctus uideretur, v vi. kalen. Mariti bis diceretur, scilicet duobus continuis diebus in quibus uenire contingeret.& hic bisextus est. Hunc autem annu Romani a mense Martio incepere ob Martis reuerelatiam,a quo mense ille denona inatus est. Alii uero ali , , . ter. Magnus autem annus is est secundum Aristotelem, quem Sol es Luna citeri s planetae in eundem punctum unde iuncti omnes discesserint inuicem redeuutes conficiunt, ut si omnes sint in principio arietis,&inde cursum coeperint, quandoculcsiungat si dem in principio arietis inuicem reperiri,annus tunc magnus erit persectus. Hoc fieri dis uersimode putauerunt antiqui, uridem Censorinus ostendit. Dicit enim Aristarchupustata hunc annum confici ex annis uetaeu tibiis. ii. Mcccc. lxxxiiii. Arethem uero Dyrrhara
Orpheum ex. cxx. M. Cassandrum ex tricies sexies centum millibus. haec ille. Tullius quisdem arbitrari uidetur ex. xv M.annis confici. Sed Servius ex.xii M.dcccciiiii.Senex autς uenerabilis Aiadalo Sc Paulus geometra Horentinus astrologi ambo insignes ex. xxxvi M. expleti dicebat. Ex his quippe apud quosdam exortus est error, asserentibus eis si contingat supercaelestia corpora in eundem locum unde alias cuisum coepere reuerti, Se res assumere cursum,eosdem de necessitate productura effectus, quos alias produxere Sc sic
nos iterum,Sc iterum,Hc infinitum uis hanc in uitam redituros. quod quidem credetςtidiculum est. De Vesta Saturni filia secunda. Cap. m.
si' m S xhthi N Opii Ohidius suisse filiam dicit, Ex Ope Iunonem me: Ouus. rast.
morant,Cererem l creatam Semine Saturni tertia Vesta fuit.&c & sic diassuere , inae Saturni mater & filia. De his consula loquuntur auctores nono nunquam unam ponentes pro altera, Rideo dicentes Vestam terram esse, quia floribus & herbis uestita est, de matre Saturni dictum lana eradu est. Quando autem eam dicunt uirginem Saturni filia designat unquam ignem effe uolu re, ut ait Ouidius. Nec tu aliud Vestam quam uiuam intellige flamma Nata de sanasma corpora nulla uides. Iure igitur uirgo es quae semina nulla remittit. nec capit. εα. Hanc dicit Albericus nutricem fuisse Iouis, exponens p ex igne in seriori caelestis alatur ignis. Ego autem contrarium credo eleimentum scilicet ab clemento quod sublinitus est nutriti. Iouem autem a Vesta nutritum ad historiam pertinere reor, cum ut supra dictum
est Iouem natum Saturni aspectui subtractum, & Vestae auiae suae commendatum. Mab ea clam nutritum, Dicunt Sc hanc a Priapo hortorum deo sui me dilectam, quod cresdibile est, cum dicat Ouidius. Nitim ut inuetitum semper cupimus i negatum. Ues stam enim uirginem uolunt, εc uirgines obsequio suo deputavere Romani, quas semper eo quod Cautiori seruarentur custodia libidinosi appetiuere, seu quia absq; igne, id est calore iaceat Priapus. Huius praeterea nunquam uisam dicunt effigiem, quod di
cunt,eo quod incognita sit nam si stamina uideamus, quam illi dicemus esse effigiente
270쪽
a Dicit insuper Augustinus ueteres nonnunquam&Vestam dixisse Venerem, quod&K inhonestum uideatur uirginem deturbare meretricis nomine, potuith fictio rationis aliquid habuisse. Dicimus enim in uenerem, seu libidinem uenientes, in ignem incurrere, ut Virgilius. In surias ignem l ruunt, idest luxuriam. ergo Bd hic calor a similitudine
Vesta uocari potuerit. Nec omnino erit a toto sensu fictionis huius externum cum Ueta dicamus Saturni filia, idest laturitati ex qua saturitate non minus oritur uenereus ignis quam uirgineus pudor, hanc Romani summe coluerunt, sic eius in templo obsequentibus uirginibus perpetuum seruabant ignem,quem semper lumma celebritate die puma Matui innovabant, S sacrum istud inter alia aΤroianis habuerunt.
a Et hane unum ex Di s pertistibM esse uolant,quos secum Aeneri in Italiam aduexit. Id argumeto Visgi Id apud avem eum Hector Aeneae dixisset, fies suos p tibi commendat Troia penates, mox idem acti cit,sic ait er manibus Uiltu,Vestams potentem, ternums dotis effert penetr vi ignem. Vide
De Cetere tertia Saturni filia S matre Proserpitrae. Cap. VII.
ut ab Ouidio supra monstratum est. Hac aiunt Iovi fratri suo placuisse, 6e ex eo concepisse Proserpinam, quam cum rapuisset Pluto nec reperiretura rete,dicut eam accensis facibus Sc maximo cum ululatu per uniuersum orbem exquisitam. Demum apud paludem Cyanes irata, cum rastros Mno. a aratra Sc teta ruralia instrumenta,quae ad culturam terrae inuenerat fregisse filis cingulum comperit, Mab Arethusa nympha certior lacta est, quoniam illam apud in seros uis disset. Quae cum Ioui Plutonis accusesset audaciam ab eo eidem primo suasum est, ut papauera comederet, quae cum sessa secisset in soporem soluta est, & cum expergefacta astis timet Ioui ab eo habuit se filia retrahere posse,si nil apud inseros comedisset, sed accusans te Ascalapho,compertum est eam tria grana mali punici ex uiridario Plutonis gustasA. Quapropter Iuppiter ad mitiganda tristiciam Ceretis sanciuit, ut sex mensibus anni Pinaserpina cum uiro esset, & totidem apud superos cum matre. Narrant insuper, Ninter alia os Lactantius, quod cum perquirens Ceres filiarnad Eleusium regem peruenisset, cuius uxor erat Hyona,& ea peperisset paruulum nomine Triptolemum,quaerere illi nutricem, ultro se Cererem altricem infantulo obtulisse, &cum suscepta esset uolens aluit mufacere immortalem,interdum lacte diuino nutriebat, noctu clam igne obruebat, atq; prster quam soliti erant mortales crescebat puer,quod cum miraretur pater, clam nocturno tempore obseruauit quid in pueru nutrix ageret,&cum uidisset eum igne obrui, exclasmauit, ex quo irata Ceres Eleusium exanimauit, ac Triptolemo ternum contulit benesiscium. Nam fruges eius propaganda & currum draconibus iunctum dedit. Gnibus ille uictor orbem tetrarum frugibus obleuit. Postquam autem domum rediit, Cepheus rex eum tanquam mulum Occidere conatus est, sed recognita tuta Cereris Diptolemo regnum tradidit, qui ibidem oppiduconstituit, quod ex patris sui nomine appellauit Elein s sium 8 Cereri sacra primus instituit, quae thesmophoria Graeci nuncupauere. Ouidiusueto dicit Triptolemum infirmum fuisse puerum,&cuiusdam pauperis mulieris filiu quem Ceres in retributionem beneficii illum curauit,&demum illi currum tradidit, δίcum stumento misit. postremo in Scythia a Lynceo rege fere occisus est. Quem Ceres in animal sui nominis translamauit. Sunt insuper qui dicant, & Homerus potissime m. Odyssea Cererem Iasionem quendam amasse, 6c sese illi amiciua Sc lecto iunxita,&L ontius addebat Cererem ex Iasione Plutonem filium peperisse, 6c tandem Iasionem a Ioue inuidia fulminatum. Recitata tur praeterea&alia, nos aute sensum eliciamus ex dictis. Est igitur Ceres aliquando Luna,aliquando terra, Scia nunqua tein fructus, Spersaepescemina, Sc ideo quado Saturni Sc Opis dicis silia tamina est,&Sycani Sycilis regis coiiunx, ut Theodontius asserit. quando aute ex Ioue Proserpina pati tunc terra est, ex qua
prima Ptoserpina idest Luna nascit ut secundu opinione eotii, qui ex terra omnis creata astitiati