Commentarius pro re domestica et nummaria... a Fr. Angelo Roccha,... directus contra ludum alearum, chartarum scilicet ac taxillorum...

91쪽

Commentarius

Deereta de betata sit reuocanda s. Th. q. a

cularibus negotij fugiendis ab Ecclesiasticis Viris, decernit, ut sub iisdem δε maioribus

etiam poenis ab Ordinario dictae Sacrorum Conciliorum,& Summorum Pontificum prohibitiones in usum reuocentur, non obstantibus consuetudinibus quibuscumque, sicut suberius diffuse dictum fuit Propterea dicta reuocati ab omnibus Ecclesiasticis cuiuscumque status, vel conditionis hominibus diligenter consideranda, memoriae mandanda censetur. Conclusio. De lucro facto in Alearum ludo. Ucrum in Alearum ludo factum restituendum censetur non solum quando quis fraudulenter lucratus est, ut ait S. Thomas in

Σ. . Verum etiam quando ludens lucrum suscepit a victo, qui rem suam, alienare non poterat, cuiusmodi sunt Fili Familiis necnon Religiosi, moniales. Cuinam vero huius generis lucrum restitui debeat Quando item de tali lucro eleemosyna fieri debeat, iam suo loco satis diffuse declaratum fuit. Haec ex Doctore Angelico, ex

alijs

92쪽

Contra Ludum Alearum .

79 alijs Doctoribus, quos in duobus illis Quaesitis in medium attulimus. Lucrum igitur in vetito Alearum ludo sactum restituendum est, Distinctionibus, quas iuxta doctrinam Theologorum, Eanctorum Doctorum in medium attulimus,pensitatis, obseruatis Denique iuxta Theologorum doctrinam ludentes cum Filijs Familias,cum SeruiS,Ancillis,& Uxoribus, cum Religiosis, monialibus,& Beneficiatis, lucrum, quod ab eis

inludo acceperunt, restituere debent Patribus, Maritis, vel Tutoribus eorumdem necnon Superioribus Personarum Ecclesiasticarum, Tales enim Personae super illis bonis nullum ius habent, ut ait erratus in Catonem. Haec autem sunt perpendenda ab Ec-

Iclesiasticis Viris, qui bonis Ecclesiasticis po- tiuntur Talia enim bona no in prophanum

lsed in usum honestum suum, necnon in sanctum, pium sum conuerti debent, seruatis seruandis. Praeterea ex iure naturae iuxta Canones, ac Theologorum dominam decretum L

se censetur, ut ille, qui lucratur ab eis, quildominium in administrationem rerum nomhabent, vero domino, aut administratori re-l

Io verrat

stituere

93쪽

8o Commentarius

stituere debeat, quod lucratum est Serui in bello capti, qui mitius tractandi sunt, sibi acquirunt quidquid eis donatum est, aut legatum,aut licite ludendo lucrantur. Sed serui empti,hoc est, qui seipsos vendide-Lue p. x, runt,non item ii enim , teste Ludovico Lo

in 'pet, quidquid sunt, ipsitus domini esse di

cuntur . Ideo quidquid acquirunt, vel lucrantur, ipsi domin acquirere, ac lucrari

censentur.

6inclusio de Alearum Ludis detestandis,ost euitandis. T denique tot pericula, tot damna, tot mala, tot peccata, tot

blasphemiae , totque nefanda scelera ex Alearum praesertin ludis nasci consueta, evitentur, Aleas detestandas, sub poenis vetitas a sacrosanctis Concilijs, necnon a Canonica Lege ac Ciuili tam Theologorum , quam Sanctorum doctrina illustratis,& celebratis, quicumque ille sit Laicus, omnino fugiat, ac detestetur, praecipue vero Vir Ecclesiasticus, qualibet etiam dignitate insignitus, cui non solum Aleis ludere, verum etiam huiusmodi Ludo

94쪽

intra Ludum Alearum . II udo interesse, siue huius generis Lusiores inspicere , vetitum esse censetur iuxta Innocenti III. Pont. Max sententiam, in tertio Decretalium Libro dicentis: Ad Alea Taxillos Clerici non ludant, nec huiusmodi Ludis intersint. Haec Innocentius dicto

loco.

Conclusis de Ludo Macchorum , siue Latrunculorum

v Sm Cacchorum denique Ludo, nec M Lege Canomca , nec Civili,

tam nec sacrosanctis Concilijs

unquam vetito, nusquisqv

uti potest animi recreandi, vel otium praesertim fugiendi gratia, loco tamen licito, ac tempore decenti seruator In hoc enim ludo , uti non semel diximus, non sors, vel fortuna, sed ingeni vis, vel industria do minatur, malis omnibus, quae ex Taxillis , Chartis lusorijs euenire solent, exclusis. Nunc denique, ut finem dicendi faciamus, praescriptam innocenti III. Pontificis Maximi sententiam , tamquam sigillum huic nostro Commentario, ad Omnipotentis D EI, ac Dei para Mariae semper Virginis gloriam

Innoeentii III. Sententia

95쪽

ωSanctorum omnium honorem , necnon ad Universi Christiani Orbis, praesertimi vero Ecclesiasticarum Personarum beneficiu con scripto, censui apponedum, cita pro sine ap positum esse volo cum alijs Doctor u Sanctorusentent ijs diffuse superius enarratis hic aut breuissime, ut facilius memoriae madentur. Sententia Innocenti III. Pont. Max.

D Aleas,& Taxillos Clerici non ludant, nec huiusmodi Ludis intersint.

Sententia S.Capriani inter alia superius

enarrata.

ALea, Diabolicum cum Idololatria institutum, est Alveus mali, supplantatio amici Alea ne luseris,ubi lusus nocivus est,& crimen mortales, ubi dementia, sine consideratione; ubi nulla veritas, sed mendacio trum mandra . Sententia S. Raymundi inter alia multa Aperius enarrata

O Ludo Aleae teneas, qubd illi, qui tu,

dunt ad Aleas,vel Taxillos, vel qui Ludo

96쪽

Contra Ludum Alearum I do intersunt, vel sunt participes , vel inspecta res Ludi peccant, Maxime si sunt Clerici. Et inmi: Collige, qubitale peccatum sit mortale, graue, cum tales poenae non sint imponendae pro leui ctamine.

Sententia S. Bernardi ad Ecclesia MinisTrum post multa superius enarrata

inique quidquid praeter necessarium M victum, ac simplicem vestitum de Altario retines, tuum non est, rapina est , Sacri

Imprimatur,

si videbitur Reuerendissimo Patri Magistro Sacri Palati Apostolici l par Fidelis vices rens Ego i

97쪽

84 Commentarius

EGO Frater Gregorius tinnius Coronet Lusitanus ordinis remitarum Sancti Augustini professor Sacrae Theologiae Doctor, ex commissione Reuerendisi Patris Sacri Palati Magistri, quam maxima potui diligentia legi,4 expendi hunc Comentarium de vetito Alearum ludo, compositum a Reuerendis Domino FratrCAngelo Roccha Episcopo Tagastensi, Apostolici Sacrari Praefecto in quo nihil reperi, quod vel Fidei Catholicae, vel bonis moribus , Sacrorum Conciliorum Decretis, aut Sanctorum Patrum dictis meo iudicio repugnet quin potius continet aliqua, quae Authoris eruditionem in pietatem non obscure ostendunt dictumque Commentarium impressione dignum reddunt. In quorum fidem, i Die xlix. Aprilis M. DC. XVI. Idem qui supra manu propria

primatur.

Fr Hyacinthus Petronius, ordinis Praedicatorum, Sacri Apostolici Palati Magi

ster.

98쪽

RERUM PRAECIPVARUM,

Qua in Commentario comprehenduntur.

t Alea Vrbs Arcadia. I. 6BBAE Panormita- lea, cognomen Mineruae. nus ex communit Aleae nomen unde dicatur, O

quid Agni re apud Grae

cos. σ

Alearum ludus quomodo malus reddatur. 7ο malas ipsius ludi circum-IIanitas mirum in modum aDoctoribus sanctis ranatus, ct prohibitus nosolum a Chrismanis, vertim etiam ab Elhnicis ibid. Alearum ludus Ciuitibus legibus etiam ab Ethnicis vetitus, maiorem in modum damnatus . . seq.Aleatori inquit Seneca quanto eu in arte melior , tanto ennequior. IVAlearum Ludus d ChrisJ Fidelibus vetitus. seq. learum Ludusia Iuniniano Imperatore vetitus . I3 Alearum Ludus quomodo ne ulla culpa etiam veniali Scriptorumsententia in tertio Decretalitim libro Latrunctitoriam ludum, nec Laicis , ne etiam Clericis prιhi-bliti uisse a mat. 69. 72. Addiceνe,eἰ vendere plus osserenti. 48 V tius quidam Daemon, ident sapiens nomine I heuth,

multarum rertim inuenior. alearum nomina diuersa. pag. 2.' Alearum inuentoris nomen SAlea pro Chariis lusordis 2 3

Aleam iacere, O talea emere, a silire quid sit. 3Alea, Miles quidam vocitatus: Alea , ciuitas Archariae nuncupata. I. O Alea Mi

nerua cognomen. 6

Cleri

99쪽

nachis exerceri possit . a.

Alearu n lusus, antiqua res est.

Alearum Ludus Camnica Lege, atque Concilijs vetitus . GAlea ludendi consuetudo, quam-tiis a poena temporali exeuOret, is foena tamen gehennali non excuset. 2 a Alearis ludus A luetis mali, mendaciorum mandra, Diaboli inHitutum, ct mortale crimen iuxta sententiam M. Opriani. 77 Alea eL mendaciorum, Operiu

riorum mater. 26. 27

Alearum Ludos omnia Iura diuina, ct humana mirum in

modum execrantur. 2 6

Datorem Lucensem, qui De para Mariae semper Virginis Imaginem muro pictam faxo percusit, terra sese aperiens in profundam voraginem δε- glutivit. 3I Ieatoris blasphemi conuersio Aleatoris blasphemi interitus, ictu invisibili tiseeratus 3 8 S. Ernardi Gententia de bo-

Aleaior blasphemus in Saxoniae' dis noeecle, Hicis 61. 62 partibus ictu inui ili per- conclusio eiusdem talis II

cu us, O vulneratus, cecidit in terram mortuus, ct omnia intenina . die inte=iora Iulcorporis cernebantur. 38 Aleator blasphemus miraculose captus sui decollatud. 38. 39 AOAlearum ludus quid in se conti

Ludi iure vetiti legantur. 6 -q9 Alearum quorundam insaniata, ct calamitas admirandi, pen incredibilis in Germa

Alearis lud quonam modo sat

mortale peccatum a. s. Q.

I. a. 3. q. 6. Annorum praescriptio. I MOHolorum canones a Sancto Romundo in medium allati, declarati adprobandum , quomodo in Alearum ludo flat peccatum mortale. 3,

ct equo

Athalus Alearum inuentor . Denique

100쪽

Denique quidquid praeter necessarium victum, ac se licem eissitum de Altario retines, tuum non e I, rapina Hfacrilegium est. 62.83 S. Ternardi sententia de Alea rum ludis o l. 64 8 IBlasphematoris, ct Aleatoris interitur. 38Brabantiae in Ciuitate, quae Lotianium appellatur, magnum fuit miraculum contra olearum Collusores bl phemos. , Aramans Architectus , O Pictor insignis Ecclesiam di cauit tempore Ludovici νυν- ita Ducis Mediolani in bonorem Imaginis Deiparae Ma-raesemper Virginis i nugestantis Filium. 3Caeremoniarum liber antiquus a Benedicti Canonico Sancti Petri conscriptus, Gui- done de Ciuitate Castilli Cardinale posulante,qui a Sum mn Ponti catum assum ptus , CaleAime II. dictus fuit. 6Calc urum, ideA, Latrunculorum fluo Macchorum collu res fuerunt etiam Mecaenas

ct a Galba Viri eruditi,ct

insignes. 68

Canonum Sanctorum ApoHouram liber a Graeca lingua in Latinam translatus a Gentiano Herueto, ct Commentarijs Theodori Balomonis explicatur. Is Canones ApoHolorum a S Rρο- mundo in medium aliati, declarati ad probandum, quo modo in Aleartim itido flat peccatum mortale. 33. O q.

Catonis dictum et 8 6 3Catonis dictum e Trocho lude is

Aleasfuge. 63 Chaptae lusoriae sub Aleae nomino

vocitantur. 3

chrisianus , ct Iudaeus collusores a Deo punit . qC Mu Dominus informa hominis incogniti apparuit con- ira blasphemo Collusores

Alearum. 3 IClericis, Lai Abbas Panormitanus in lib. 3. Decretalium ., Scacchorum ludus nunquam fuit prohibitus. 9. 72Commentari totius uniuersa

substantia pag. lCommunionis priuatis es excommunicatio. I9. q