Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

171쪽

us Nicolat Isthuan fili PannonI

filiis.in inspicereiit,mandavit; & invictis armis. quae omnibus terrori& sotta. lupio, avi eos tum mos exprompsit. nutriciq; de manu dedit, quod apud Barbaros singulatis gla. tiae ac benevolentiae indici m est. Postea purpurati iussu eius. Budenses proce- ri. res epulis de prandio receperunt; & ad multum

lim sint , in illius possessione tuendos 5e protegendos araernere velit. paulo post sententias suorum ita temperavit . ut per eundem Chausi tum magistrum i ginae si Mase nunciaret .se uibem 5c arcem sibi reten ivtum,do. it

, ἡ . . euom ii do atque minim, se ones de in nec puer adolescat S eo quod ipsa comi a Germa.dustria commiscendo. diutius detinuerunt. M nos hostes eam tuerinon possit; sibi velo grave ch tim uero per simulationem vitendae vibis, tur- in pomis molestumq; fotet, quotanni, eum eae. ιμ m

ut ipsa cum stio Tianssiluaniam provinciam, ha beati simul eum inferioris Ungatiae parte , ae M a LLippi 3e Temeseatii dicione atq; iis. quas Ioha nes superstes obtinuasset, salis de aut i sedinis quae in finibus Poloniae . Sigismundo patii vieini, quod ei haud mediocri sol mo esse queat in

Natamatuso habemur. Georgium Monachum, uti Jolrannes moriens mandaverat. tui ciem de regni administratorem suturum : Petro vitio Tomesuarii praefecti tam ratam tote: veit, uini nera. vitum bonum de industi iura , ac tranga re-ium experientia pollentem se Budaei clicturum , . cunn stipendio quingento tum aspi tuti iiDino tum ci dest genus nuntim Turiatum moncia 3 collegamque Tut eici niaminis. iti Cadile . heius. pratoria laus iudex nominaverat, ei adiuncturum:ur ille Ungatis hoc veri Turcis ius ilicat,cinteiorum etiam proceium dignitatem salvam dein lumem mansuram. segaturum cutius resarcinaria iumenta , quibus tota reginae suppellex Lippamus aue deseratur posse illic in ac si iv niam pervena . Velle etiam ut tormenta omnia . bellicusque apparatu, de comineatus in clibe arceque Icluiquantuin ne ii hum super his fidei suae diplomata quibus pupillo caueat si e Bud ni redditurum . qui, in ad idoneam tegno adinaeis. trando aetatem Deo iuvante. petve clit, Quibus intellectis. resina cum mus o gemitu -& la timis. tyranni petiidiam tacti a votis dere' non .ae . . nti mas de cohottes, certis ducibus, quas quidnam facere vellent edocuerant. nipulatim immiserunt: adeoque tacite & sine ullius ilicet tumultu

Sabaiitiam piimo portam, ac brevi aliam pestaliam Occuparunt, in custodes de cives ac alii vix fictum animadueritim videtemur. Eo modo, potetis plateis compitisque omnibus celeti si audeoccupatis . pi sectus Ianiceiorum obequitans per praeconein in solo de celebitori , locis edici iustit, potentissimum principem Solγmanum vel, lembere, ut omnes in urbe quamprimum arma deponant, tradantque te quisque pacatus quietusque domi se contineat, capitale tore, ii quis non patui sit. Gues exilemo nec opinato metu pei lii arma tiagidete: de statim laniceii ac tes qui Tuteae ad derem millia sngulas domos pio hospiciis occupavete. Tum vero sol3ma ivis intellecto populum sedatum , de urbem mmanu Ale. puellam carpento quo erat in castra vectus. iterum inartis tim in nabem ad maciemptio a temisi. Paulo post cum Georem Monoelio &Σ-- - vo beeio, remotis aliis, privatim colloquutus, no ad plCcetes expectarem extetioli i bernaculo iiii matrem st: quumque vespera ingruet et, neque nox pro

O. cul esset, re ina de eotura libellate & salute vehementer anxia, Rufi,nem Soly nam generum, qui purpuratorum princeps post deiectum loco Luphum sub id iere tempus evaserat ut pio illo tum incolumitate studium opeiamque suam in- . terponeret, setio urgebat e tandem sub noctem dimisi exietos dimisi,uno retento valentino , quem race- ad tento cium quoddam separatum , haud pro

res ex . cula Rustanis conlubeinio , maestum de tristia ιe ora- animo voluentem deducendum curavit, addens

omino. se habere quaedam , de quibus sequenti die cum

eo ageret.

Exinde de te o Pannoniae cum purpuratis consultando, disceptandoque aliquot dies con- sol ma sumpti sunt, quum vatiantibus sententiis . nonia p. - satis liquet et, quorsum tam longae deliberarion svirilia snis evastitus esset: liquidem altet Mahomeles, regno unus ea purpuratis.& Ulamanes , pupillum te-ransul. gium Constantinopolim abducendum ,& Bu.dam Tui cico praefecto , mederato prudentisque animi uiro committendam suadebant : Belgia. densis Veto. tistiano nomini maximὰ infensus, ac implacabat in Ungatos odio acerbus , longos ei mone,certis'; tationibus infantem de proceres e medio tollendos diluendas eorum arces, regianam patri remittendam, & Pannoniam omnem

in provinciae s imam tedi endam censebat e nepet si gulos annos .non ex Europa tantu,sed ulti amarinis de piocul disius Asiae N Mypti regionibus, tanti laboris & itinetis expeditio ac bellum suscipi viique nec ite fore: Rullum genero mari oris ingenii homini totius consiti & delibetationis summa ad decus & aequuatem revocanda essia se videbat ut mittit quippe eio magni iustique principis magis convenire, suam si reginae & simyllo regnum quod patia in tiatrem adoptato,iure clienidae donavetat, benigne confirmandum. irata, necessitan cedere.arem excedete coacta in cquum salia eius portas ab Ianicetis tenetac , - pertisset. Excedenta autem cum procet bus scri- baium pia sectus. quem ipsi Nisa ina vocant .. cum Di agomano interprete n nutum adsunt,eiq; siplomatis Itoas aureis de caeruleis literas Atab . . ces pias tradidit quas nos multis post anni, vi- dimus. in quibus sui abai Solyma us ad Dei omnipotentis de Mahometis numina ; c aputq.: e& . ensem tuum, Budam se quamprimum infans a- μ' dolesceret bona fide redditulum, quo accepto ,

illa,nunquam amplius Budam vilitia,ina ianisl- ori. vaniam iter suscepit, supplici libcllo ritus ad So- es ultrii, manum de Rustane in Lustia misi . quolibet-tatem valentino impetrare contendebat. Ferunt

Georgium Monachum valentino in idia, ibui ille, Solymanumque ab eo per idoneos homino res in secreto admonitum . ne quid valentino fiden, ita adum duceret. homini liubido, ferocique de re Tu iarum novatum cupidissimo, sicque illum a tyran- γ.rahi mo custodiae traditum. Sed nos de te incompct- M.tia ta,non est quod celti aliquid statuere possinus. Eodem tempore. uo haec Budae gerebamur, , , idinandus intellecta sui Hercitus clade imoite Rogendolis, Leonardum petitum . qui Viennae lubstiterat, ad colligenda, dii petii ex ei citus reliquias Comatomum in sit, qui palantes

ac nudos,rerumque omnium inopes . prael os lipendio . vestibusque de commeatu recrea. et

Subinde etiam oppotiumsimum fine latus, fisos, manumini legatos placare posset , ac novis

172쪽

Historiarum Liber XIV.

di .conditkn s pacem vel induciat cum eo pae si salinem ceretur. ob que longiori mora ad illum , ahue M. dae maestv s astitantem vito, illustres Nicolaum isti, E f. comitem Salmensem.quem pridie quam castraminiis caperentur ad Didi trandum ab inercitu missum adsul esse diximus, ae Sigismundum Herbe istantum hura Mos vitica legatione clarum senem,cum munei rati ribus misit:inter quae praeter pocula aurea,elegam tit& eruditi artificii horologium erat , quod Misimiliani Casilis avi faisse dicebatur: adelatque peritus atl sex qui barbatos earum rerum tu des 8e ignaros ad regendam eius rei machinamptor nus edoceret instrueretque. Crata sugie Stihmano munera alteroque , quam venerant dae legati. prius a Rusta ne convivio excepti ad eum introducti sunt sui indueias.quibus etiam Carolus Caelat mcludi se patere., ritu n, regnunaque Pannoniae iisdem quibut antea

. pendeta di quotannis tributi condicionibus perdinando adiudicari .ae ut captivos aut primula imne .aut precio tedi mei et celet . postulabant. Ad

λ μ ea biduo poli pei Rustanem generum uato ani-- ' mole sp nsum est non aliis conditionibus pacem dari posse.quam ut Feldinandus Pannonia omni cedat, ac pro Austria annuum tributum pendat. Si id facete grauaretur, Sol Imanum praeterquam quod Pannoniam atmis ab eo extorqueat, tum insus et Austriam igne de serto evastaturum.

privos ii pax conficiatur. posse absque pretio dimitti uin bellum vigeat, ventutam occasionem permutandi. Legati hoc responso accepto.quam. quam vellibus aureis donati,justa tamen ita haud parum commoveri videbantur, quod nee sui , nee duorum s mae dignitatis , summaeque po

tentiae fratrum,quorum ricinine agebant, balba . ius arrogans rationem ullam habuisset i domum reveni decie iunt permittente tamen Rustane castra eo Mamq; Ordinem disciplinamq:,quae mi visca erat.aniequam discedetent pellustravere.

'M Hi, i bu, imiae is ac Buda in potestatem linen o C η simirum .itatiele redactaaeui bis cura solyma nos ' puri titii natione Irrigato commilia et nec non ροι. redii vel b eloiae Hait aditio Cadio. qui ius dicerent, fu, nititutis . cum sitis de exercitu victore Con- ρ mri stati inopolim redite decrevit: quod autumnum ' γ' inpluuias piaecipitem ideoque viatum dissiculta-i m/ηρ tes , caclique iniuriasse mutas metum e videretur. Indicia igitur prosectione paucis diebusBA-

'Φ gradum phi Venit; ibique dum sibi & exercitui

ac mi r 3 trium dictum quietem sumpsisset Laseum perdinandi legatiam quem Byzantii captum , ae inde secum abductuin ibi reliquerat. libetaliter dimisit.

Et valentinum quem Budae paulo anteceperat, adversa tentatum valetudine sub eadem cuit odia Bel gradi iesiquii, constituto ad eius sustentatio .. . nem in quemlibet diem singulo Nummo aureo riuiluinque ut recuperata unitate se di castra so audietur; qui tametii Rustani de purpurans, cae. terisque aulae proceribus maxima munera dando . proluseque largiendo amplissimas facultate, ex. pendissei. eumque illi spe de desidetio optatae li-hetialis blandioribus vel his diu lactassent: tan dem tamen post duros quinquennii carcere, ad resenti, Dioponiiciem septenaria in tum vitam finicit: de η si sceleiuni quibus patriam immaniter evastatam, cauere omnique piistina dignitate exuram reddiderat , si δε- ac potii emo barbarolum larvituti mancipaverat, iis iam mei itas paenas persolvit.

patriam reversum laeti set morbus .non sine suspi- Latiacione veneni eo puisset, quod ea Tutos inla, nona luecte culus stequenti ulu delectabat ut, praebitum que suissὰ fama erat cujus vim ferre non potuit, se ut pia oenon sine Sarmatarum fere omnium. ae ipsus eri- veneriam eorum regis iummo dolore Crae viae m- r. nudaretur. Veii eius quoque jam ediactae aetatis

senex. iuri dicundo simul& vitae.quam perpetuis factionibus. de alendi, fovendisque partium ma- diis exercuerat. snem imposuit, Vix siquidem Solymanus Byzantium perveverat , quum i* . hilais morbum incidit. expiatisque Christiano ritu cri- ,.s

minibus, cujus per omnem vitam tenacissisto fuit.pecuniaque haud contemnendam usus ca' u is lamitosorum hominum , ae reficienda templa

testamenio legata. Budae motitius est: multi, & in anis. dum superstes fuit antomi, & ge nitu ,

patiue calamitatem aeditam sei vitutem deplo.

ranscin quam illa ipsse auctine incidisse, tute metitoque dici posse videtur. Hisdem quoque diebus quibus memorabili balbanis peisdiae exemplo, tegina sede & tedino spoliata. de Buda occupata es , M illatus mi ioAchomatis Nicopiclitana praesedit. de Petti Mol. da.iae principis astu flaudeque in insidias praee, jpitatus atque captus est. Cum enim perius & iis a. h. Achomates iussu Solymani ad Danubii ripas ocum exercitu excubarent, quid edi Transa tua. nia aut infitiori Ungaria detrimenti caperet ut ad Mailatum,qui post toleratam in arce rogaras se .uic

obsidionem , induciis eum Johannis ducibus :pactis,domi se quietum continebat, meum e. Η 'niendum animos adiecerunt , quum nec Turca nee Usachus in Tranis luaniam penetrate , M.

ue ei arma inserte audebant; quod a Ferdinan,

o non contemnenda auxilia expectate dicerei utiliaque ad dolos di fraudes convela . petere ab eo ceperunt, ut componendae pacis causa ad se in eastra veniret Solymanum este in itinere , ut Budam a Germanis oppugnatam, obsidione liberet, proinde praestare pacem ab eo impetrare . quam arma ejus experiri se daturos opeiam , ut ea componatur. s ipse ad eastra veniat, di mutuam eum ipsis sermones de eonditionibus conserat. Ad ea Mailatus se pacem certam simamque dubio bello anteferre . ideoque si filius Actomatis adolescens, idonei oblidis laco ad se mittatur , colloquium minime detrectare respondit. Velum Aeliomates de filio dando se exculavit, capitale id fucinus nefariumque re, quod euis jam antea servilio Sol,mani addixisset, ses missurum duos itis estimi tum Bidurae N Seli stilae piae- sectos , qui sultisque ve illum Sobmanus de manu tradidisset. Mailatus fraudis ignarus ne quicquam mali suspicarus, duos Tincas sabul

Dos vilissima capita, aureista latibus togis indutos incurvasque ensibus auro exornatis cinctos , doli tamen ut dicebant. nescios, ab Achomate

accipit r vetes eos&ptati pua dignitatis praesticio, xistimans ac infelici sua sorte in castra proesciscens, incertae barbatotum fidei se inniti titieumque ad Moldavi tabemaculum diveriisset , magno impetu Tulca simul de vilachi in

eum irruperunt, captoque vincula extemplo m.

iecerimetesque ius omnes de ' vincula diti -

erunt,equitesque qui eum comitati erant, armis

equisque spoliaiunt .ilucidatis compluribus, qui resistere ausi est mi, nonnulli ad ipsius jam capti preces di obtestationes dimissi quidem si, uti ita

tanta balbatorum i inanitate, de araritia ; ut

O a vesti

173쪽

i6o Nicolat Isthuan mi Pannoni

latus sollem tuam infelicem lugens, & seto nimiae crudelitatis suae pantiens. hiantium perducitui ; eodemque cum valentino carcere in cluditur : in quo post diuturnam in iunii catini no

vicia sitam,comparatis , quae oppusnationi tam Gaa cessalia erant obsidione rinxit, eumque argetts ιυρι ι -& vineas ageret,& tormenta collocatet . eoque duxero. in opere incautius versitetur, vit nobilissimus a comιs

tumultuatiis militibus atque agrestibus crassio- globoris suopeti globo ictus atque inteliactus fuit. traiect- Cadem eius uiuatus Nicolaus frater illius, se vicariati amitatem δε miseriam ambo extincti docum lidiore, comparate eopias, pedites & locis mari Adliatico icinis ad stipendia evocate, equitum

suorum numerum . mercenariis condures equi tibus augete, ae obfdionem latuis morie solii tam, repetere.&continuare. Verum Ferdinan. dus,gravissimo edicto promulgato, ambos sub honoris atque existimationis iactura, ab incepto.& ab injui iis mutuis insetendis serio prohibuit et

simulque Francisco Josisvitio, Episcopo segni.

tum Turoeat perfidiae posteris praebuete. His te-bus altero post Johannis obitum anno, in Pamnonia gestis. Solymanus ceptum iter prosequutus cito Idus Novembris Hadrianopolim atq; inde Byzantium revelsus est. Eo abeunte domesticis discordiis in panibus potissimum illyrici magna contentione labora

'sit --IohannE Comite de Ytinio controveri ens Georgis plangem no Ziunii Comati, Palliam finium legendorum haud levem habebat e ibasiti Baniso Thylociano. Stephano Giulano

G imi quam nee albums . nec :udicibus dirimendam Johannis stio ae Michaeli Ravenio prae otirpis vii committebant; vim tantum di injuriam nautuo Sclauomae in mangatis dedit . ut illos in mutuam Z exercentes e ex qua varia tapinae emergebant , pristi concordiae amicitiam reduceient . rix '. in asotis minorisque pecoris maenus uti inque omnes controversias iure terminarent. Quo- Dan numerus abigebatur, ae plerumque misitoium tum opera atq; induitila brevi quamquam haud μ pom i' agricolatum , caetetoiuinque hominum caedes parvola te enectum est,ut captivis utrinque di. me M.tem Z contingebant. 'Nee simon.uta sacratum vitum missuae diiunis testiuitis , pax firma uilei dissi- memo riniam. decebat,mitius agendo. 6 jure ac testibus cau- dentes componeretur. Fine ejusdem annisam prosequendo. bonum aliis exemplum date. 'Caspat Ernestus quem Ungati Hamponem vo- M. aut aliquid de juie sito decedete volebat: sed cabant, cum ejus stit his 5 familiae ultimus effer; potius quum in quosdam milites Ziinranos inci- nec ullos haeredes, e coniuge Petri Queglevini is potius quum in quosdam idisset partim trucidari eos iusserat partim captosae ni reis compedibus vincios ad secuites opetas compellebat. Conita Johannes militari ingenio,& iuventa ferox.& insutiarum impatiens, si milia aut majora detrimenta inserte , di armis contumelias ulcisci properabat a postremo Epistia i liquisset , vitam cum morae minutivit. ini cujus obitus non leves discordiatum & motuum e visa occasiones attulit. quibus demum haud diu post mutae sectum fuit . ut bellum atque intestina arina ab oconcitat ut , quemadmodum ea suo loco a Aberis nobis et unt ordine commemoranda.

PANNONII, HISTORIARUM

DE REBUS HUNGARICIS,

l Tiox & in expectatus captae' opulentae ui bis casus, ac fra . de hostium, phas viam Puni. . ca proe uiarum reginae & p pilli exilium, & supta tritium. legationis eventum,deleti tam florentis exercitus fama, non solum perdinando magnum metum & pavoremineus erat, sed totius etiam Germanis principes populique,viciuitate tam dili & praepotentisho- stis qui vincere omnia de sub iugum rapete consuevisset haud mediocriter trepidate videbantur. Nam praeter tormentorum ingentem lacturam qua tamen pecunia sorte & haud medio sumptu resarciti posse ceniebati antiquum etiasotii sinae Ceimmotum genus decus ac iam inde a Romanorum Imperate tum temporibus patiam rei bellicae gloriam duobus infaustis praeliis uno ad Est cum .altero .eto ad Budam amissum esse eernebant: ideoque acceptum dedecias nobili se declarissimo quopiam facinore te mutare conabantur e non ireptobanda sane ratione ne si segnes ac desides ocio & ignavia tot- pete. & Pannonios diro bello tutos opibus de almis iuvate intermittetem tum demum iis devictis ipsiniquioli conditione, domi tuaesto iis di socii dimicare cogetentur. Eam ob rem sequens Comanti: concilium coxit a Ratis nae,ae in Nemetum urbe Spita, coactum est in quo de hostibus propulsandis,ac vindican ne aeda ab eis tepublica christiana , communibus utra risuilio iis consultatum suit. Adetat ias comitiis ba. us

174쪽

Historiarum Liber XV.

tisatis Galloruuer vi pred Inandus, & eum eo e lebies e pannonia Turivi legati Maii in inessetius Episeopus Besori-iniensis, Franciscus Niatius Core es Pontense, sed ha- Georgius Ra scitis.& Martinus Berdoldius , ira. qin plancipes ac liberatum Romani imperii ei vitatum nuncios publice privatimque orando, Nunsa - atque obtestando ad danda auxilia, ae resarciendam tam retum quam nominis Ze existimationis publicae jacturam , inserendumque bellum assiduis precibus urgere atque excitare non desinebant. Et quare quam Franciscus Gallorumve l . Rex mi in ad Comitia & principes legato suo,

gatis A . Fianti o Clivetio, Alanetonii ducis Cancella-ho, uitir No, eos ab inserendo Turcas bello prolixa orarinei. tione dehortari atque detestere fisisset conatus e s a propterea quod gravissimas cum caesare simul. MI, lates recens exotias haberet. a quo legatos suos .a uis, Byzantium mi ilia Antonium Rineonem.&ca.' salem Flegosum , insidiis Hispanorum circuir ventos atque in tet sectos quetebat ut: ideoque etiam Ferdinandi votis eum Caesare conjunctis obstare cupiebat : tamen fauente meliori causae. majori parte proceriim . qui legatos illos ad concitanda in Chii ii ianos Tureatum arma , de Pannoniam evastandam rinitas sutile. non ignorabant ideoque sute caesos esse existimabant, brevi effectum est.ut pluribus suffragiis auxilia Un satis serenda esse,& bellum quo Buda tepeti te- cuperarique posset,decerneretur.

astam Caethium deeleio bello Mauratius dux sa -- rosin hii Hemiei situs, impiget cupidusque belli,vir- urcra lutisque in eo ostendendae adolescens, volun- δε iu. taliam militiam patriae tetquepublicae prosissus, mille equites se adductutum, eisque ad belli usque exitum ii pendium de suo persolumium, pollicitus est. Pecunia velo publica conducti sunt sub diversi, tegulis & ptisfectis,cii cito sep

tem millia equitum cataphia tum: peditum vero ordines. quorum ut triginta millia tondii. renitit deliberatum erat.Theodoricus Suevus ecplui es alii tribuni. ex veteranis Celmanici no minis militibus ad signa convocavere inter quos Conradus semel bet , eounomento Hellus clarum militiae nomen.& magnas divitias dum. Tiusque proximis annis Roma a Cesarianis capta diri. ρυμ- peretur,consequutus. inebat ; qui duabus loctia Io. gionibus militum praeerat. Supruina autem a. bima militatis impetii potestas, Ioachimo Branden-NMihi burgico principi delata est , licti non multum . isran, seris in malitia versito. 8e parum emeaeis ing Ain, nii duci quamquam expeditioni secundae con- ira solymanum Cui egum oblidentem. susceptae

.perii.

manda.

ad andi acto interfuisset nisi quod generis nobilitate plastor et rega tie cultu & liberali convictu splendidoque,tanti nominis decus .famamque tueti vi .deretur. Additi autem ei sunt octoviri ex to satis , tota Germania exquisitis, consiliarii .in- .hssa tri quos Guillelmus Comes Rennebetilius elat, y prudentia terumque experientia inire primos nabitus r quorum consilio & opera bellicis in

ictus uteretur.

Ubi exercitus tam pedestri itinere, quam sociando Danubio Viennam perductus est inditiandi legis copiae, haud fere numeto impares Germanicis non multo post accellete. Nam Johannes Ungnatas Stitiae & Catini hiae piae- sectus , quinque equitum.& totidem peditum millia adduxit. Paulus Sitigoniensis Alchiepicopus quingentos equites suis stipendiis conductos addidit, duci Baciliolo eo Clito.

3, ἔ- arandi Reguistis. vato vetetano militum suorum prissecto. At diem Bathorius consilio de manu promptio .smus iuvenis , nondum. ut postea, pedibus captus , cum totidem equitibus aduenit, simul cum Gaspare Seredio. Fiancisco Niatio, Gabriele Leva. Stephano Losemio. Ladislao Cisago , ae compluribus aliis insignibus viris,qui singulas peculiaresque alas equitum habebat t. Sed ante omnes alios a Petto petenio adductae erant veteranorum validissimae turmae, ex utraque Pannonia conscriptae , ad duo aut supra equitum millia , omni appalatu militari instructissimae r ita ut ad suum. &re liquotum praecipui nominis equitum usum , treeemi amplius militares equi,sescitibus vacui, ephippiis auro de argento splendide ornatis ad manum ducetentur : in quos te ita poscente milites celeritet insilirent. Cum eo una Fran/ciscus Bebeeus , vetusta militatique nobilitate Ortus Stephanus Rascatus, Balthasar Banssius, Nicolaus Clitosum. Emerieus Vetbecius,Stephani filius,& alii, alios longum esset.neque nocessarium enumerare,certatim in castra convenere r ita ut pniter peAitatum Pannonicum , soli equites Ungarici nominis, quindecim milutium numerum facile constituerent: iisque omnibus voluntate & jussu reti andi Petreius imperitabat; quod omnium ejus ditatis Ung rotum potentia, livitiis, militiae usu & experimento esset praestantissimus, nobilissimusque. Nondum in ea sita pervenerat a longinquiori

bus lilytici partibus Nicolaus Comes a Ztinio, quod Johanni Comiti fiatri a vi dolianis,

ut diximus eo sere tempore caeso parentaret ;sed postea obsidione Pestana iam incepta , cis et vente quodam inter nostros & Turcas prα-lio, opportune, at mox dicemus, superveniens, victoriam parasse existimatus est.

Supra hos omnes Paulus Pontista tria millia pedatum Italoium , duce Alexandro Vitellio Tiphei nate. in ostia misit, qui pugnacis Segregii ducis famam villule de praecine gestis Iebus promeruerat i eique attribuit Angelum Medichinum Mediolanense Jacobi Elastis Danubianae piaefecti statim permanum, qui italisi emporibus stipendia militibus certo persolveto. qui postea Cardinalis , demum ad sumnai

Pontificatus fastigium pervenit, re Pius eius no minis Quartus vocatus fuit. Non multo ciram ante Feldmandus Italos duees acquirere cupidus, quos expugnandis urbibus maestate credebat, Philippum Torniellum Novatiensem, cum at quot Italicis cohortibus mercide conductum, Viennam evocaverat e & Jacobum Medicinum. Angeli ipsus stat tem . alterum jam annum in Pannonia .secunda nominis fama militantem, Hasdra fecerat. Si orcia quoque Palavicinus iisdem diebus, sexcentorum equitum alam ad stipendia perdinandi ex Italia adduxit ediconsecto bello Paean O. pet multos annos postea in Pannonia militavit,ae ad magnos honores Opimasque praefecturas evectus est. Erant copiae di numero & vitibus , & militarium piaiectorum virtute ac petitia longe praestantissimae&fete insuperabilest de quae v lii met Submano, s ad manus eonserendas piodire in aciem vellet. non sine certa spe obtinendae victoliae haud dubie opponi posse videtentur eius tui sta iam piidem Geima Dico nomini fata lin- pensius obstitistari.

o, Descent

lia equi tum in garorum

Quibus Perentia

praeraris

Paus

. iam

175쪽

is a Nicolat Isthuans fit Pannon I

Descendit exetelius sa pioquentis Danubii dextram ripam, tuum complures dies.in itinere,&ad Viennam sedendo nitiisque alendo inutias I b. lites consumpsit et i siemenii bux Italis ducibus tuis de ante alios Iacobo Mepichino . qui ante pri-

quam . mavelic signa priusquam Turcarum agmina exr, imum longinquioribus Graecia & Thraciae locis eoi sudam vel irent.arnia promovendaee suisset ; de s es aut δε- letitate adhibita hostes tempestive invadeten. nitim tur,posse Buda potiti multoties assit mallet pro . se sui pierea quod infinitus rearum numerus, a soli manci in praesidio teli tum, Oborta gravi pe- 'stilentia consumptus esset: & intri alios , Sol ivinus praefectos vibis,& Verbecius, qui pi .lotia potestat ut diximus. iuiis dicendi relictus

erat eadem contage e medio sublati essent . neest .dsue praesidia augeri nouis militibus potuis ηρ um sest. Sed Germani cunctatores eximii, ae Ferdi- ένη D' tiari di ipsu, e Asiliarii. N primores aula lentiori-i - sti, subnixi eonsilii . salubria 5e perite oblata con- ilia neglexerunt: εe sum excieitum spe rei di nandi praesentiae de die in diem disserendo de

etanent; interea autem ut per legatos bellum ad nunistret,adulando Ze pratiam ejus sinistris alii. hus aucupando senelli, Ladistat, Be Ludoviei Pannonia Regum exemplis . qui eum Turcis infelicitet congressi in acie cecidissent. pet ad

re nituntur,optimae occasionis tempus praeie lapsi in setius animadvertetunt.

mi. Itaque Ioachimus qui ab Ungaris nigri D

19 n ster cis nomine appellatur , quod equitum turmas taliam fetieis nigrieantibus thoracibus utentes adduxisi se νιt. 1et ni nur tat ditatis peltaesus.&tigonium descendit: tali incendium agminum ordine servato, ut triginta turmae Ungarinum equitum, veluti qui loeotum singularem notitiam habetem e plorandis itineribus regionibusque anteced

reni: vitellius cum pontificiis peditibus.& SAteiani equites Ungaros sequerentur. Histeremus &.Bathotius,tribus magnis & validis equitum hestitorum turmis, de Ungnodus cum suis luccederent: quibus secundo Ordine, & modieci intesvallo Germani gravis armaturae equites: deinde peditum legiones quadratis agminibus poni subiungerent ut . proaime legionibus to menta ruit ulla. 4 iiDiotes minoresque colubritiae equis Bohemicis robustiolibus trahebantur Claudebat autem exercitum adequitans impera. tot Brandeburgicus, cum suo peculiati Get-manorum equitum agmine, qui ut praetorianos ducebat. splendentibus armis plotecti Oidine seruato lentis passibus progrediebantur, quem maxima & in longum expotiecta carrorum de

impedimentorum soles subsequebatur:& sinsuli, diebus inclinante ad oecarum s te, eastra ido. nei, in locis haud procul Danubio potiebantur:

ita ut Gei manni catris & curtibus connexis tu/to lauderentur ungari autem & Itali extra munimenta tenderent, octarent; ae suas ipsi excubias es stationes iniet diu noctuque mole militiae obirent. Taidioris autem itineris causae

est e dicebamur quod fama esset in vulgus edi.

ta . Solimamim ingentibus copiis ad sciendum Budae auxilium brevi adventutum: aut certenus surum equiti in magistrum ; qua de te Germani amnii, haud medioeli metu perculit, tardius om nia exequi videbantur. Quem tamen paulo

poli cotioris fidei exploratores, non nisi mille

Janicetias ac totidem murtes praetorianos misis.

te, de classem nequaquam Germanica: de regiae

superiorem esse adserentes. conreptum antea timorem ac tardiora consilia sicile sustulerunt. Petreius quoque abrumpendam motam, &Budam promovenda castra suadebat: Turcas. qui

in praesidio Disseiu una cum praesecto, & duce

suo,pestilentia magna ex pane sublatos; nondum nova accessisse audiitia, nec ullius maioris expeditionis vim timendam,milites nostros magna esse animotum alacritate.&bonae spes plenos. &uti

iter maturei uti atque in conspectum hostium utiniatus. poscere: non esse eos amplius detinemias atque inutili mora enervandosutaque Bran-deburgicus,habito eum suis consilio, maturan dum de promovenda castra dectem te ae Danu. hium transire eonstituit : ut cum exercitu ad

Pelianae urbis obsidionem deferretur. Quod ... consilium sedistino lassis praesecto nequaquam . probabatur,eui Budae status reique omnes plane cognitae erant di qui petendum regni caput. adductis in medium simillimi, rationibus. eonsu. 'ph slebat,acteti estre iter, itullis impeditum obstaculis,ducendo exereitui monstrabal: quo sua,m Im 'vel lenti, pagibus tridui spacio perveniretui. miusdem et ant sententiae Pelenius &ungati om. Iu cres nee id consilium Ungnodi de Austriacarum copiarum dui lotibus displicebat. Vesum duci de inovitis, quos eius consiliis x pasmoderandis publico nomine adhibitos diximus, ita u. insxum 5e constans erat propositum pestum V alam. N. .gtedi quod illud minoti labore & perieulqop . ., o pugnari capique censerent ; eoque capto milites; veluti bono omine laetiores expugnandae Iudae consilia plomptius de alacrius suscepturos. Quod quidem laudabant imprimis Varcoctus; de Otho Foliscus , qui paulo ante illud oppidum conita Turcas singulara virtute defenderant: eaque opinio ab ips, profecta esse videbatur. Sed supra Milas morae caulas accedebat illud quoque. ouod Danubius in duos diductus alueos, intulam infra vaciam facit quam sancti Andreae vocant, quae Pestum itutis gemino ponte consecto adeunda

erat:& eodem itinete vacia quoque petenda,in qua hostet occultas insidiat collocaste,& nosti ossi ea iter facetent asgiessuros fama erat. Sed Vitellius;cohoi tante Bianseburg .sepiaeces num ae insidiosae&peis gentis astuta consita , squae subsint exploratui um pollicitus, ea via cum

suis botribus progressus est: va tamen ut Im petator exercitum postero die sequuturum bonas deplomitteret. Cum nemo hossium se incon

spectum dedisset pacataque omnia esse viderentur urbem antea clatam, de templum , quod a vita magno , pannoniae Rege E fundamentis magnascentissimo opeie consti uctum ciat.itis: neti sed superiori bello incensam. de evasiaiam cum suis cohoitibus ingressus est; teque ad imp

talorem nunc ata , uni . ei sus exei citus ala insula

ti, sinistiani ripam transscit. sequutus est eodem die eicieitum Medeonia cum sua classe,quae octo b temes,& sexagi ta sescas,sive Nasadas esticiebat; & alteram ansulam paulo sepia Budam si tam,qua & Lepol

riam Divae Mai patitae, ὰ filia Besae regis primi

Margarita quae iii bie inter sacratas virgines, ropudiato Aragonum Regis connubio, Deo dacatam vitam exegit, de in numerium Davorum ita

lata est vocata solet singulari militum sudio, de remigum alacri labore apprehendite rejecta tor mentis majoribus ad si ibi ibanam Budae statio nem sustium dasse,quae adversus nostros iubire

176쪽

Historiarum

ausa erat. Intet eam insulam . S ripam citeri Iem. pons erat per Ostro, essectus. de quadrata Etrabibus tumultuarii opei s munitio: ex qua septi ingenti pedites tam classem & navales socios , quam militum commeantium turbam facile dentidebam. Cum autem pudensium tormenta Pessum eun tibus magno si agore & crepitu obstreperent,nostii eapio longiori circuitu , ad oppugnandum

Pestum castra promoverunt. Ex transiugis au

tem quorum aliquot eodem tempore venere.

gnitum est, Balium Epirotam qui Soli mano prae. tecto successisset,duo millia equitum in prandio habere. Ulamanem Pellam nuper ab expugna - tione Castii Novi e Dalmatia reversum . e so Turcatu nensibu, de illyricis tria adduxile.Mutatem Dal-

malam Clissae praesectum mille equitibus se eis coniunx lle. E praetorianis venisse mille Ianicoros duce Jusus bo Chili1icho , qui quod bello Poseo cameli, de sarcinariis iumentis pia isset, sagmarius aut Seguati basia appellabatur. Reliquos esse ex Asaporum de Sal notiorum, Maria-lociorumque genere,qui faciundo potius operi, quam aratiis exercendis conducti essent Eorum autem omnium consilia eo spectare ut iuxta So- rimani mandatur an neglectis omnibus aliis Pe-

sum re nudam defendant: de s opus sit, magi

stium equitum Euiopaeorum ad teleiadum auxilium accei sint qui ad Sophiam Bulgariae ui bem tu qua sedem liabet, in omnem occasionem ex , cubate iussus sit. Dum nostri castra oppidum versus promo veni,Turcae conspectis nostris egressi, sublato clamore .in nostros invehuntur: ibi qui place-: debant ungati equites. singulari alacritate occurrunt, eorumque impetum sortiter sustinent. ac tumultuario praelio concurritur; paucis i imen ut linque desidetatis .pati sere iuecessu Tut eae oppidum repetunt. & Ungat i in castra res unt. Vitellius cum italis es palavicino t. nielloque ad septemtrionem eonsedit, loco ma- nibus piopinquiore ex qua parte oppidum com modi posse oppugnati videbatur. Gomanicae

regiones ac equi: . quo tutiores a tot mentorum ictibus esseni remotiorem castris & tabernacu ijs collocandi, locum cepere.

rilli sit. Pestum quadrata folina oppidum est in plano

iis. stum , de Budam alii oli ιolli rupique impostam . intersitente latioribus ripis Danubio respi ci : : adeo ut e Buda in omnes planiciei partes tot-menia vibrari possint di nullus metu eorum locus vacuus relinquatiat: praeter eam partem. quae ad portam.qua Agriam itur adlacet. quae Obiectu

oppidi protecta, de conspectui elepra , secutior esse potest. Postero die Vitellius cum trecentis peditibus, de S ieiunotum equitum petite, castris ealeditur, ut statuendis aggeribus , de tormentis lo- eum exploraret et cumque propius maenia accessisses . nec hostes semiti, multo minus conspi. Loe e i possent e tepentina eruptione duabus portis egleis,nostros magno impetu invaserunt. I alio ov- singulari vii tute de sortitudine Tutorum im ira Tar- peium sustinentes certamen acre interiint .illud. ora M. que pati fete . de aequato virium successu satiscitu sustinueiunt. Sed postquam noua subinde manus subsidio illis ex oppido et upisset, peditessiimo,ac deinde etiam equites perturbari cepere, moxque dissipati,vim Janicetorum seire nequive uni et qui longior:bus stlopeus rem re

Liber XV. 163

titissime petebant.& nos tot pavore consternatos eludeliter trucidabant. Vitellius in ea ancipitis praelii iniquitat inetenti animo , cohortem

unam conglobatam , acrioribus vel borum stimulis accendit , & petiei titis reliquis opem se. tendo danteeros subnaovit. ae multos Italorum .imptimisque S tcianae alae Signi litum . equo cadente oppressiam , jamjamque liueidandum tegia virtute servavit: hocque mosso non sMe gravi incommodo, se de suos explica .it, ae in sua

castra est reuersus. Periere tamen aliquot egrestiae fottitudinis itali centuriones. ae milites, quibus ab hoste circumventis Opportunam opem scire non poturiat.

Nee Vitellius atque Italis animus adeo concidisse ullus est, ut non amplius tentandam sortu nam ducerent e quis portus vehementer in limstes exasperatus .farciendum incommodum . ac uindicandam sociotum caedem , ingenti animo constituit. Nee mora consitum cum Pelenio

communicat, eumque. ut collocatis opportuno loco insidiiscin omnem occasonem intentus es

se, tibique sugam simulanti subsidio adeuriete

velit admonet. Castia vitellii .ui diximus,inter oppidum εἰ maiora casia, aequas fele intervallo distabantilia hottis Regiis muto praeseptis, quibus etiam Ungati prinime tetendetant. Ex iis callos vitellius, sumenda aci hostibus ultionis, ac consequendae laudis cupi sui, ad inferiore Danubii lipam,cum nulle d ducentis peditibus, otio iam sole ite cepit. Hostes prospero hestertiae doci successu elati nullam ficere motam, quin

uilia Italis, de ipso Vii estio duabus simul portis, Orientali de Danubiana , in nosti prompti &alacres,ac ad conserendas manus magno sublato clamore excurrerent. Vitellius, prout statuerat, Tuicatum impetum, densatis suorum Ord nibus.

excepit, ae sesoperarios hastatis piotectos, disploderem hostes lubet. atrocique emito praelio , multi utrinque cecidere. Et quamquam nostes fortissime telistebant, tamen quum Turearum agminibus ex oppido concurrentibus , hostes mult plicaremur.& Janiceii Buda navibus transvere,ilpam fluminis, ut globo facto , nolitis

incumbeient complevia te vitellius nietv s mutato fugae te dat: ia tamen ut nequaquam dissipata,sed conserta acie pedem reseiret. Tum voto equites hoctium sublato in oti c. nece, eos avide inseq ii,& terga caedete incipiunt.

t etenius id conii leatus, ubi hostes ab oppidi poriis proelii discessasse Midet. repente ex itis diis provolans. intei oppidum & hostes medium se interponit: regredique volentes. de interclusos portarum aditu prohibet. Tvircae anim. adverso periculo. velut indagine claus,in olbem pugnare,do in effusam fugam animos de equos conuellere. Allequunt ut Perenianus equites caritas Macti Gei mani,duce Mauritio Saxone,prae lium atrox de cluentum exoritui nee desunt sibi ipsis Vitelliani,nans h. statis de sciopetariis ut inque in cornua expaniis barbaros demio invadunt Eosdem ungari de Germani circumsistrucidant. Et quamvis multi ex ipsis partim scimptiis.paicini gladiis & hastis caeli occumbeient; tamen plusquam credi possit,sit Ociotibus animis in aciei ei uitani: de mutua vulnera caedesque in fetunt ae sub Mauritio. qui crastis arcusque conspicuus in acie versabatur, equum confud uni equi tamen a suis e Pelenianis, ad alteium equum taetii et suburia periculo eripitur.

perenia

177쪽

AEquata utrinque erat cruenta pugnae facies. Hessus multis sermonibus accendebat. nostru

s fidis

nee adhue alterutra pars cedete loco xolebat , a latis quum Nicolaus Comet de Trinio. cura quadrin- Comes sentis Illyrici nominis eteranis equitibus ham-tis propius casta venit: quum staternis exequiis, diximus.impeditus antea venire non potuisset Iauditoque elamore ac fremitu. ac suopetotum fragore, tormentorumque maiorum,quae tam ex oppido,quam Buda ac monte Gera do,' in nostros emittebantur,boatu ; ratus, id quod erat, praelium inter nostros.& hostes. excitatum ser- verea os cohortatus, ut tarditat eadventus in docus& gloriam versa subditis calcatibus, maiori quas ossent celeritate. ad certaminis locum ad volare properatent. & ii madentibus nimio suis dote equis.ex inspirato procurrunt, & nec quie- quam molaii,se pugnantibus miscentes. A Il lytico Comitis Nicolai Ztiniani asseclas voci ' ferantes. Comes idem in adversis hostium lateri. Ius hastas perii ingere iubet . iique eo egrestiepraestito,hostes iam petiuibatos defessos gladiis

cedete atque obtruncate ceperunt. Nostri subsdium caelo veluti delapsum .existimantes animis vitibusque crescere hostesvero nec opinato casu perturbari, ac perterriti ; usque adeo ut nihil. cunctati terga clarent tanto tamque praecipiti curtu ut plutes ex eas suorum hastis seipii cons scient,& plurimi dimissis equis naves, quae in ripas uminas erant. conscendete conis a nostris insequentibus prohibetentiat, & vel intersecti, vel sumine abrepti inieritent : eodemque impetus aica una cum profugientibus remigibus, vi es, ilia iis intercepta demergeretur. Eo in ceristamine quadringenii aut plures capti aut inret-fecti lunt : Janiceii veto septa centum deiide. rati ex quoium numero ne unus quidem vivus in nostrorum potestitem deuenit. Hujus facinoris militatis prima laus Vitellio & Petento , qui illius auctores fuerant,merito data est.secundam Nieolaus Ztinianus Comes eximiae ac ad mirabilis jam tum virtutis & sortitudinis adolescens, subitaneo& valde oportuno suo adventu in fugam versis hostibus pios igatisque , haud ambigue tulisse visus est. Secundum hanc quantamcunque victoriam, nostri aucti animis de audacia Biandelabulatim ad rere,petentes ne oppidum tormentis quassate

differet. Nec mota ipse ea statim proferri , &diruendis moenibus admoveri iussit. Quae quum

iri, ri, magistri tormentorum, longius, quam oporte- ,-- ret,ab oppido colloc gent, ita ut mutum quamquam vetustate corruptum, neque satis firmum ,

vel languidius sistent . vel vanis ictibus pilasitans Danubium contorquerent: Mediginus atque Vitellius te animadvola , admonitisque iis, qui negotio tormentario praeerant, vitiun correxerunt , ita ut tormenta propius admoverentur. Eo modo quum quadraginta malotibus

tormentis mutus continue quateretur, magno

hiatu patefacto , ad aliquot ps us subito casu

corruit.

Quo viso vitellius se cum dialicis cohortibus primum maenia aggressurum offette non dubitavit: si una Germani ab latere sequerentur, quod quum nee Germani detrectassent . quin prompte & alacritet mutum subite volui sieni ;iungari quoque pedites eandem praestandae operae diligentiam & studium obtulete: expectantibusque cateiis.cohortator Italis vitellius, Ungaris Petentiis aderant : Germanos autem

ristum

tormen.

Mai ritius atque Tointellus tuendis munitionibus cum valida equitum & peditum manu ad io menta & aggeres constiterant. Sed Joachimus ipse summus copiarum dux , cum uitana.dio . de quibusdam praefectis pugnam piocul

prospectabant tuto nimi tum loco, ut a discrimine volitantium pilatum secuti essent i ita ut illud subducti receptuc & latebratum sagitium Tot niellus & Fotiscus ipsis haud obscura objurga tione obiectarent ; utque si summo imperio satisfacere egregiiqueducis nomen tueri vellent,in acie versati, ae follibus factis se conspiciendos plaberent. actioi ibus verbis simularent. . Erat m oppido magnum flentium , adeo ni a nullis hostes effugisse trans ecto itumine existimaten. tur. Sed Iuli phus clamore & strepitu comis pressio, quae neces laesa erant omnia, tacite adminilitabat. Is suum nouuta E puta praesidia ita subsidium praecedente nocte accepta et i sollam

etiam introrsus prope maenia satis aliam, labore & opera militum poduxerat; & interiore in parte eam coibibus, & dolis vinai iis terra & O- ire repleris muniverat s paratusque nostros ex pectabat.

Cum signum datum esset, quatuor signiferi re et stris

Itali, sublatis alacritet vexillis, ad diruta maenia impie procurrerunt.& cohortes eorum vestis a sequii. E. th9ta, pet ruinam Naenia applehenderunt , sed ab ti his hollibus tepentino glandium de sagittarum. tretata. grandine tepulis,obiviaeque suere. Vitellio tamen c horiante ut se in Italia natos , & in conspectu tot sottissimarum genuum pugnatus meminissent .alii atque alii intrepide succedunt: inter quos Carolus Meltiaeus adolescens , Vi rellii propinquus, & strenui aliquot centuriones contempto omni periculo, conscindetunt. Sed

qui 'Hesus& Germani pedites, sub maenibus institissent, nec quicquam periculo Italo

tum commoverentur, & Ungati exemplo eo- .rum a manrbus retrocedunt, sicque pugnantes, Itali insanii eunctatione sociorum des ei unius r totus glande in humero staVitet sauciatur, &.aliquot centuriones clari nominis intelliciuntur, de uexilla. ossiigniferis ab hoste intercipi tur. Tuscae non tantum e propugnaculo , quod anno superiore a nostri, e sit uctum , Varcocianum appellabatur : sed etiam ab munitione recens erecta prosilientes . halis, qui ceciderant, pletisque , nondum plane mortuis canita detruncant : & caeteros ὀ minis irai umtelis missilibus, partim majoribus saxis dei ut-banti ac maenibus , oppidoque conseivaro ctoria potiuntur. Mox tormenta in Germanos italu tum Nit tutem procul spectantes, nec sese commoventes diligunt ; & majore seu in. 'commodo . quam si conicensis mulis png-nailetit, assiciunt. Vitellius cum iis.qui pugnae septi erant , questus se a sociis in ipso egregii conatus discrimine turpitet esse defetium, ultimus in eastra revelius est.

Constit in eo nostrorum eonatu, dum fugientes , dissipatisque ordinibus sese recipereor de tormentis hostium frequenter peterentur. ii hostes majori numero ex oppido erupissent,in gno nostros detrimento assci; & fottailis callia quoque perturbatis S pavole constei natis omnibus intercipi,diripique potuit te: tuum amplius septingenii ex nostris desiderari esse ex Itimarentur,piaeter Italos.& cos, itur deinde ulneribus

178쪽

Historiarum Liber XV.

tam in Otas , quam in toto itinere perierunt. Nedimus quoque,qui classiarios te nauales socios cohortando pugnae inteierat, haud leve vitae periculum adiit: quum inerntis tormenti su WV ceu quodam tonitrui assim tactus.una clam' equo in letiam pi stratus estet. Et cum Gabriel Leua .ae Ladi statis Banssus . nobiles viii eminention e loco complicatis mutuo manibus praeibum spectarent Gabriel maioris colubrinaehosti. iis ex oppido emulae Litea pila ictus illieo d iaceims dilaniariisque est; Banssum vero emore de visceribus illius faedatum.& site exanimem L. muli in lirum tabernaculum detulerunt. qui posea tamen conualuit sed hostes quod plurimosem seipsis armis sient, conservato Oppido nequa quam secommoveiunt. At Blandenburgus,in-chnante tam sole , sub noctis initium. duces. de eos qui ei circumscribendo adjuncti erant , consili os convocavit , sententiasque eorum, exquisivit . an incepto desistere, potius, quam cppidi expugnationem iterum adoriri expediens solet Cum aurem pletisque -nim tutiora consilia abscedendi placerem, quam fortunam, quae primis conatibus maligne illusisset ulterius tentandam aib tiate tute vitellius de Med ginus cum Petento S Ungatis contra suadendo. ae milita- iisd4sciplina decus tuendo . perseverandum in , castiis. α oppidum omnino expugnandum dicebam: quod stos milites pugnam poscentes videtent, S militum omniuin idem esset animus ,

eadem sentcima oppissum capi posse. si triplici constantique acie hostes invadendos decetne rem. lmperatotem sortem,totum es iniquae sotiis dascramen contemnete debere ut publicae dignitatis iacturam evitet, simul de privatum decus Marib a tueatui. Velum dux aut belli ignarus. t seorum ris,lit., consti aliorum voto iudicioque nimis obnoxius, P. raria movenda castra,& Viennam. indeque in Get-.bsidio maniam redeundum deliberavit e ae prosectimnesis ci neia: in sequentem diem edixit: eonsulis icisti pu sisti. dore pleris lue Germano iam proceribus . qui paucolumina bestium ignavia, publicum stentis decus egirumpi atque plodi dolebant . item.

bamque. Ut igaria autem infesta numina incusan tibus,qua Optatam patriae re petan occasionem eripuisset; nec tanto exercitui qui multorum itileio delendis baibatis idoneus videbatur, ra rem imperatorem obtulissent Ai Jusuphus nolitos accepto detrimento pet- tetritos citi imadvertens, prima luce equitatum omnem,& pares peditum cohortes oppido e- NU mitu atque iis Ungari equites aliquot in locis crota occiittentes pugnae potestatem iaciunt, acerri. nuncum munique coiit hvht certamen e in quo nostri hostibus nequaquam cedunt postremo ira eo de.

ducitur.ut indictis mutuo militum consensu inducus.Turcae cum Ungatis infestis hastis e cunctent.& s de integia colloquetentui, inietq; colloquia hasta aducitis pectoribus mstatorum

tas Vitellium sibi ostendi postulavit; ae equo oris causa desiliens. eum venetatus est: adeo Tarca vilius vel in hoste in plecto habetur. ii iiii Potio sequenti nocte reducto omni tormenisi ii ilia totum appalatia,exercitus ad ripam Danubii, in intulis quo classia remigum de nautarum labore adver- ergo re , io fluminis curtu reducenda erat . Viennamna M. vellus lici intendit. Quod quunt hostes, illuces

cente die. conspexit lent . repente erumpentes , postremis agminibus inquietandis. ae cedendis, magno clamore. sianam aque setocia incubuere.

Ulamanes quoque Buda trajecerat cum si is ἐBosna equitibus, premebanturque nostii velis menter. adeo ut mulli de deserendis totvientis atque canis & impedimentis dubitarent i nisi Vitellius sisti acies iubenti monuisset Petentum, ut Ungatorum levem armaturam . Mauritium vero Saxonem .ut Germanos eataphractos sonia D catena in hostes obvectere, eosque hasti, de brevi- foctoribus selopeos Lbmovete maturatent. ino impigre facto nostri eos non solum perturbatos impetere cepere, sed terga dare coactos refugi.entesque late ceoidere. Duravit ea tumultuosa pugna. hostiumq; iuga ad multam noctem inque eius discrimine Jacobus Tities sessui mal- purget in suevia regulus. equitum ductor, dum cadente equo.alium conscendere vellet , caelus

est:caputque eius ad Ulamanem hostis detulit reorpore nostii potiti.illud Strigonii summo cum

honore tumulatunt. Eo non levi incommodo assecti hostes tepuisque pacatius demum iter , . Cermanis patriam tepetentibus . telinquentes Pestum atque Budam ad hias stationes rediere, multis ex suotum numero desideratis .et oimenta navibus sunt imposita. curante summa diligentia Medi i . ne quicquam omitteretur: qui e: iam aegros,& morbis affectos. nec non vulneribus debilitatos stipulari pietate in naves imponen. dos curavit, nee tamen fieri potui dii quin sistinantibus Germanorum copiis. plurimi qui ob imbecillitatem vitium sequi non rigerant,disce dente classe, telinquerentur, ae superventu barbatorum crudelissime Chliuncati inimitent.

Eximiam laudem eonsensu militati e sequuti sunt vitellius de Medisinus, quos etiam Fera o . nandus vinulis ergo supra stipendia integie per- . . 'soluta;amplis muneribus cohonestavit. ae dimi- si sed Italios Ohotiri: ericini, in inioni 'bus , variis de pestilentibus moibis eoticipiis, i mvehementet amictas, vix dimidia patre incoli mea domum teuertiisse sama fuit. lnselicis igno. mimosque belli Pestani talis fuit exitus quosam terito concessa Turcis victoria, omnem militaris glotia famam de exillimationem amisi

paenius quum Agriam haud procul distan.

iem cum suis copiis redire vellet, Biandent,utiagus ut se de castia Sit pomum usque comitar tui .jussit atque is soliis sitie natus, dimissis militum copiis,quadrigas conscendit: Singomum que veniti jam pridem essectati iegni suspicia onis insimulatus erat e quoque minus Pestum recuperari potuisset , eius culpae . de occultis cum hoste consiliis tribuebatur e de Ferdinandus miti quidem ingenio, ac sangulari clementia

princeps r sed delatorum utibi, aures praebens. nec non causa mitiuendae infamiae ex faedo te,ceptu conceptae , avellendisque hominum let- onibus,clatissimum viium, vetetibus potius delictis , quam nova proditionis culpae, ob noxium in vincula eoujiciendum decievit itaq; GuillelmumNe ducum. biculo suo assuetum. prees, cum secteti otibus mandatis Strigonium nutiit: in tem ubi Pei tui nihil mali tibi eventurum suspica- ρνιhentus cum in arcem vocatus consultandi gra: ia ditur. ascendisset , a Mattino Lilcano, Hispanorum ius. tiu lituur,atque arcis praesecto compithenditui, Marnibae Mediaino Viennam depol tandua traditur. Onis.

179쪽

Nicolat Isthuans fi j Pannon I

crimen Ouieti honorisce.huimanitetq; si sceptum eo peti mani, urbe nsilia habuisse, sed ea In it inimirum at duxit cum a. ἡ navi desse dei eiustu, rheda clau- cecidisse tetuli eiq, haud secus quam Palatino at,

ducitur. Ainu. bem vehereturi&Philippum Tormienti im, tributi sunt duumviri; quorum alter vicariam ei honori de oscii causa. Medigi o obviam veni. operam in foro praestaret.alter vero, Protonor re intellex siet: ambos rogatos habuit. ne secum lius a nostris vocatus, a quo expediendarum fo-e-lloqui.&aliquot verba conserie frauarenturi tensum actioniam liteiae& diplomata confice. quod cum vin. domi. militixq; praestantissimi A. rem uti ad quoium ossicium alterum munus Ob- cete minime dubitas lent.multo, illavique sermo, eundum ipseGeorgium Rahostuma ut ianum Nadas ne se& salutem suam ipsis commendavit: uique ad alterum vero Damianum Alami adium. ita- disi M.

se dum eustodiam Scutem sed nec ambiguae dito huie de more tigillo suo nominavit. Iisdem ni in itisam notam promeritum. apud Feldinandum lis etiam comitiis Thomas Nadas dius , pio regia I iii. xidis di malevoli, sal, nimis et edulum.omni sus dignitate qua in Illyrico fungebatur, se abdica, di, ita picione libetatent,impendio magis rogavit. Me- vit: eius autem collega petro, Questonius, cet- te s. ab digitius. ne de clementia aequissimi Regis despe- tisde eatis es propter quasdam haud leves cia Mai.

taret. m humanissimis vel bis adhortatus. mox fensas .eodem magistratu motus fuitrat Uin am-

omeliam si stitit:&Tomiellius. Junicum Rege borum locum Nicolaus comes de Ziinio. iussu xitio,

venatum profectus isset, ne quid durius de i erm re inandi . ae omnium approbatione suc- iii . niO.ci ius an nocentia ipse test esset. Diu lumcenseret, molli do ejus iram de mitigando omi tuitis pi ecibus escit. Alexius quoque Tut o vir

elatimnitis es Feldmando clutus cuius coniunx Peremi coniugis coroi vimina erat ambae sieulalem ad citium .siem silendo sponte oblitinxit. Verum Feldinandus delatorum ,et bis fidem lia bens, Poenium assediati iegni insimulatum videte nequaquam iustinuit; neque ut palam matureq: audiretur,concedete voluit neq; vadimo

mo quorumpiam locum dedit : sed ad Nouam

Aituitae Civitatem captivum misi. ubi eodem iucaicere, in quo Modo extremum diem clauserat,

inclutus siti ut is hic non tam novae peis di qua antiqui & quidem triplicis transfugii culpam lueret,ac,quod credi par est ob in .ectum ab eo in Panno iam Luit et anum dogma divinitus ple-eessit. Quaenam autem causa suerint a futti G tim Qu. mouito, de dei ublica bene merito magistra- n t. m. tum abrogaudi , paulo altius tepetenda i- iis V.

colloea erat stiam Gaspatiamino sumam' oriri

prognatae familia)i ne mola Viennam ad Regem poni divali viro de potenti, qui peninsulam inter il , I .

venit ctim Perentum captum audivisset. pariesq; amnes Muram de Di avum ac Capione in .s

suas apud eum interponens. vadem se & sponso- braculam. N Prodavis . aliasque arces ditione c., tenebat. Sed quum is impla aetatis fore vitam .. cum moti e commutasset.nec ullC sex illa libero stibiti, sustulisthi;haereditas iis totas sco Obvenisse cen' isti hiat .sebatur,quam Alberius Petegus,aerarii prafectus. Didinandi iussu .soluta viduae dote summa nsi cum redigi postulabat Sed Quenlevitius quum

geneto amplum funus secissei. filiam nec quie-

quam consolatus bona AI arces, usurpatastarum

fluctibus di teditibus,arita vi sibi retinuit: Petexoque & Regiis quaestoribus filiam suam gravidam a malito telictam . Shaeredem brevi nasci tutum sibi a patre testamento in tutelam cteretur. commenda:um esse confinxit. At illi , liaud Jam improsperum Pestani belli iuceessum, inepto consilio , nobiles N honestas matronas,

idoneos ante me auctores sequutus,exposui: su. Annam Giuianam,Johannis Tutocii coniugem, petest ut quae eodem anno domi gesta sunt, qua ae Helenam Emeriei Biadacii viduam quae Lu- potero bievitate petitiingam. Fuit is annus qua dovica Pecti lotot etat, aliasque probata fidei in ieis belli qua ignominios receptus ded -- famaque matteisimilias adhibendas censuete ς te gravis N funestus;ac supra pestilentiae vim inis ne surreptilius aut adulterinus pro legitimo par gmitem. qua multa mortalium millia absumpst, tus ederetur. Velum ille neque eas admisi,de etiam inopia fluuiam & telum necessatiatum , arces obstinato de ptisacto animo restituerer β inmisq; di med .ae dissiculiale, quam locustaliam recusavit:& tibi filia ejus annuum tempus sun ru mur' infinita multitudo.ex Oilente advolans, coitus . tum luctui legibus prascriptum exegisset , eam i D tis ac depastis ubique segetibus, ineisque inver- ad secunda vota itans tilem Ladflao Banssio hoc anns erat memorabilis. nuptui stadidit.Quamquam autem tantae iniustae Bina tarem eomitia eo anno fuisse coni auxi, si eo illatae impatiens Feldinandus esset; quia tu ro priotibus saeculis exemplo. quorum unum Bi. men illius virtutibus de rebuspraeclare gestis mul. sttiche in ianae, quod de Novum Zolium vo. tum tribuebat, nihil in eum acerbioris exempli. cani; iterum Polonia absente utrumque Feldi- statuendum existimavit; tantum ab eo viennamc mirm mando,per legatos celebiatum esse tepelio. in iis vocato causas temetarii enormisque facti suae Nuri 'uaeviendo bello necessatia videbatitur,deoeta svii. At ille aguoscere se culpam deci menti, o Pο- suete:postea iniet alia decreando Palatino cujus professus, arces pirauo quoque tempore redda senii eο- ossici uir, post regiam dignitatem proximum eia tutum in senatu affiniavit. Sed neque sinatu

Gn an- se, antea dixi. h aribs suis agiis colatum est. Sed ae fidem obui ingem promissi, uerit. Namna habi- quum multi essent, qui illud clam ambiendo suum Petegus ad arces fisco applicandas in priia. assectarent, nec super illis nobilitas conveniret; ninsulain venisset illum aditu plohibitum infe- quodq; caput erat .Rex in Germania imminentis viis rebus conium itiose reiecit. Itaque comi iubelli Turciei subsidia conquirens abesse in eam indietis Ferdinandus de illius insolentiis paeclus postiemo sententiam iiiiiii est, ut donee t eis effecit,ut votis di tu magiis omnium orditium . tenterit linando mantibus mitiis, si equen- maiestatis 5 spretatum legum teus plia kliber Ini spe. tiore nobilitatis extu occasio eius magistratus aut ς bonaque eius , nisi intra duos mentes ad vitis dei nandi se offerret uitelim Ptopalatius tuti saniora contilia tediisset .publicarentur Move rivalis, daceiactetotetur. creatusque est,m n multo post tat Ferdinandum di indities prior eius culpa, dei his Franciscus Revagus, quem occulta in praetore malienae violenta usurpatio,quaerat annis iure,

oratim di nonnullis civibusBudentibus de tradendaGec. tiaribus usus, quum decedente abso: baei edibus sterti

180쪽

Historiarum Liber XV. 16

Stephano Deshaso , arcesmus sona sedia aram, Stubiciam.&selinum . haud dissimilitei in iis eum redactas, statulati insolentia occulas te innec. nis i ximis contentionibus & dissicillimis is siluisset. Veniente prestituto die, illoque nondum atribus excidente, Perdinandus eo gravius exacer

batus. Nicolati Comiti Z tiniano quem in ill1ri. eo illi successisse diximux .degit in mandatis , ut

in illum tanquam majestatis reum lege ageretur,2 His aicesque recuperarentur. Is igitur te cum Lucax, Siculo. Jacobi filio communicata. qui eo temporium in re sdi α aim Carinthia praeerat,& coactis sum . . .. ma celeritate copiis ineglevitium in arce Cha chall. ctoinia, lxia in peninsula est, inclusum obsedit.

His o promotuque tormentis arcem oppugnare ador tus est.quae crassiore muro cincta. ae fossa pro- iurida aquisque plena munitior erat, quam ut si cile eapi posse videretur. Erat in arce Petrus Po stetanus. custodiae ejus praepositus, cujus consilio Que eritius utebatur. Ei:quae in arcano moliti in animo habebat patefacete cepit;se diuturnio- iis obsidiores motas,molestiasque, uti ambiguasta periculosas perferrenon poste eamq; ob cau iam subiacum ire decreuisse ad acciendos Tut ias, tuinque auxiliis hostes sibi & vitae suae imminentes propulsandos. Velle nocte insequenter iter aggiedi .una cum illio Matthaeo , quem Tur 4m octo aliis egrestiae indolis adolescentibus eo tem-

πην' pote secum hasebat de cum ipso Posegano, quo - duc te itineris uteretur. Quae postganus Omniam*m quum approbasset, fidelemque operam est et pollicitustalia ex salte. Comiti raniano cuncta petidoneum hominem clam uenificavit: utque advigilatet de tempus. auo ex arce in silvain , quae Olimiter arcem de S. Helenaetemplum, acidet mimum Paulinorum collegium interiacebat , nunc autem stirpitus excisa aratur & in seminatur.

servat et ea erat tetria noctis vigili, ) singulatipei fidia admonuit iuniitq; loeum praesci ipsit, ad Da 1 . quem milites in insidiis collocati aduolatent. Nee di is a mora Queglexitius ad condictum tempus arce Post a. egreditur de refugiente Posigano.in insidias praeans ,hiis. Uparatur: ac una cum filio Matthaeo eaptus, ad ι, isti, a Ionium adducitur.qui eos super repletis cespite

zmm.. corbibus,inter quos tormenta collocantur. post. tos iis,qui in arce erant ostendi iussit, partim ne tormenta in oppugtiantes disploderent,partim ut

ejus iei spectaculo ad deditionem eonas leten- tui. Quae etiam brevi ab iisdem expressa est , &arx in potestatem redacta, cuius exemplum aliae quoque sequutae sese dediderunt.

ad Rea Zrinio bene gesta. Que e vitius ad regem p ejm missus est; qui Uementia & benignitate singularim uti is eiga eum usu custodiae quidem eum tradi iussit, nec tamen diuturniori r quippe quum vix anni spatio detentum .iestitutis bonis. quae sua erant,

a qua dimiserat. lue tamen postea semper honoribus, paulo publicoq; dum vixit. abstinuit. domiq; suae sep- D- tuagenatio provectior e vivis excessit. Poterano iis resti- piaemium fuit villa non procul ab arce cum tim- tarti di, dis& aliquot adiunctis agricolis. mittitur instituta quoque sint gravis & contentiosa lis NMη- aduersus Thomam Nadaldium. Ob illatam steriori, phano Isthuanssio iniquam necem, que ille situ-

iri ta- ctis insidiis captum, nec ullius criminis convi-

u- ctum. Danubio indignum usq; adeo atroci sup- rara, plicio,mergi iustisset. Paulus tui uanilius ejus passu in is truus, Emericus vel eius, Petius Macedonius, M. m. Lusua fatuanius , es ique propinqua deplorata

caedis indignitate. diem dixerant intrarata ei ho noti, de famae a ctione. sed is eausa comperendinata, comiptisq; judicibus actores elusii: ae ad Feldinandu confugiens. ut cessante infamia actione causa ad iura ordinatia rejiceretur, malo ad

posteros exemplo obtinuit. Caeteium iisdem in p. sua. eomitii, Johannes etiam de Raphaci Podmani' nu , eii statio comunibus omnium thisia is proueti' ιγ , pti suere.ob eontinuas rapinas, a, de lo' si inj.ιpulationes & latrocinia. luibus omnem,quae in rapinati

testionem, ad vagum usq; illimen infestam ted. debant. neq; iis contenti in Mota viam de Silesia missis praedonibus vias obsidete obvios spoliare.

cedere.domos pago'; praedati atq; incendere ac iis per summos cruciatus. Turcatum in mole, autum extorquere,peeo in magnam vim ab a gricolis ademptam aut mactare aut divendere, malefacta maiotibus malefactis accumulare aecusabantur , iis etiam duorum mensium dilatio datae luntra quos ad saniorem metem redirent

Qui meliore iis consilioad serotiandii suppli-

ces advenereoc ingratiam recepti,cum iis, quos

Oilenderant .redintegiata amicitia.& impensa satisfactione,tediere in concordiam. &Joh. soquenti anno vita functus, quum celebs Ac orbus esset. Raphaelem saltem omnium bonorum hae

redem reliquit.

insequentis anni principio Alexius Tuieto . an. 1 3 postqua ad seidinandum libertatis petento ob. Alaxintinendae causa prosectus,nullum opera pretium Tureo secillet. domum reversus. in mothum incidit; luc abis. quum sustinete non posset. sivisa testamentia inter filias N patrueles opulentissima haered tale, d

ita migravit, ac sevociam deductus, avito ie-

Pulchro singulari senetis pompa illatus est. Fuit rivi in vir prudentia & gravitate summa prisciq; &integri motis; ab Uladiuelao primum ad honores Oxectus deinde liberalitate iidovici dignitatibu , bonasq; auctus; postremo maiores opes & divi itasti id. ti sequutus. de inter primos amicia Ium adscitus.tum commendatione Annae Reginae, culus gratia solebat. tum quod Gei manicadi Polonica lingua facundus. sue incorrupta, δίpacis artibus elatus habebatur. Eius importunus

exatus Petemo angorem & maestitiam non m

diocritet auxi quod iecta iopiaepotentique de

precalore orbatum videret, se a, vel innocentena, indefensum,diutumo carcete macerandum, α denaque periturum putaret.

Nee multo post turbatis in lilytio ptimum, VIania desiidem Pannonia rebus. vlamanes Persa , de nurii a quo antea dictum est. Boli praesectus quia so- ex Α- limanum a Gallis & eorum lege si ancisco solis i OMI

citatum .disti aliendis Caroli de Ferdinandi con. micum. siliis.& vilibus,adulta aettile, Pannoniis itis. sta arma illaturum in .ellexisset, antevertendum bellutatus collectis copiis,in ea parte lilyrices, quae a ces a nostris habitatas sed disiugientibus ago colis nimium deletias, ae milite & commeatu va

eius continebat, terrorem circumferendum existimavit;adleitis inbelli societatem Anaurare. α itanopiaefectis, quorum supra memini iuus Itaque primo Athanam Uibani Battiani arcem , inter Crisium S Pose ham , provincias sitam, promotis curtutibus tormentis camius tibus a. sedat quam Stephanus Paptotovitili, cum pati sthinam cis defendebat qui, quum conscensa turri portae nati a. iminenti circunaspectarei. tua nam parte hostes xjuries eu malotivi incutitudo a scis aeui, &incau- scivi. tius

SEARCH

MENU NAVIGATION