장음표시 사용
161쪽
tanto me scelere impsi vero tum vero quoli. bet crueiatu enecandum iubeas licet. Nonnulli ex procerum numero addidere preces.&Joannem qui natura ad misericoidiam, quam iram pronior erat ,haud dubie flexere;itaque Emeti eo quidem ignovit; Marcibus, quas modo ceperat,ademptis mulctatii eu ad piaesens dimisit. Inde Post aliquot die, castra promovit adversus Nauari stephanum Mailatum,qui ut collegaEmerico. πιιιM belli,paeis que artibus longe erat superior, viti-Foffarra butque potentior,ita arcem suam garas naia Eredi. m. atu. milita idoneo,tornientis bellicis aliisq;
tur. pei serendae obsidioni ne eessarii, a de institi
erat; fossis repurgaverat,iatioresque reddiderat, vallo vimineos corbes terra repletos addiderat;
ita ut Joanni & eius ducibus diutuinior itura
Walta obsidio videretur. Antequam ad Fogaras pertae,aia ventum esset.Joannes in castris graviter aegro moria cepit,capitis dolore. dc vertigine haud de M. viter exagitatus;adeo ut aliquando tetra oculo tum caligine obtutus,ac hebetatis sensibus pro loquendo vix familiares agnoscere videretur.
Igitur medicorii suasum oppidosebeta, quod Saxonicum vocatur, si ibstitit. ibique curandae valetudini operam dedit: sed quae nonnunquacomoda elle videretur.notantiqua vero per quῆ- da intervalla redente moibo ingravesceret. Ipieitaq;adversa impedit'valetudine,negotis dedit valetino legato, ut obsidione dies noctes a Icotinuata, aut FOgatas suma admota vi caperet, aut
Mailat' ad deditionis coditiones copelleretur. Interea advolat Buda laetissimus nuntius, is V selici partu elegantem masculum enixa esse tenten,. quo iblatio effuse laetus, adhib iis . . convivio proceribus,liberalius vino intaisi; rem si nioibum laeemutile visiis est i ipse quidem moppido,ingenti perfusus laetitia, varios equitum νη η hinatoium eoncursus, ludosque militates seriis iussit eosque is ecta. it;in castris veroValentin
in V, ei erit signa latitia certatim edidit, in quibus ' ' pellati equite, hastilique decuri eie,& multus
magnusque tormentotum fragor. de tubarum tim pariorumque clangor strepitusque tuore.
Postero die, qui X l. Quintilis inens, dies fuit, ilium duo milites duello singillati dimica
turi egent , ab eoque ius de facultatem armis eougrediendi poscerenti mos enim erat inrita
nonia non Palatinum, non PIMOIem .non que.
vis alium prater Regem ipi uin . si praenii, in regno st,eam duelli causam decidere in pio titiam ινι- bunali sedit: quumque actione proposta, con-guloan- troversam vel compotiete.vel illos inter se conti mittere vellet .confusa&deliramete vel ba qui-ai. ItiIU d. Dud satis intellecta proterie cepit,& casii tois . simi lis a fumili iiij intimis in e ubiculsi dedu In SEU ctus fuit in quo vide nocte e vivis excellit: quasbjs antisi aetatis quinquages mutori u ab luillet. Anno Fuit Joannes per omnem vitam placido libeatatus s. ratique ingenio,moribusq; inculpatis nisi quod ante adeptum regis nominis fastidium, cetiam dum regnaret. nimiae ambitionis damnaretur, Dan. qua quidem ab aequo dc bono raptus, Turei caeinbrasis etiam societatis male audiendo panas dedit; athl Do. rem a publieam Christianam,tuius firmamen. T sta. tum este debebat . ab eo barbaris immanibus mixtis proditam essu plerique obiiciebant: cuius tamen .im ρu. sceleris notam. ipse exemplo Galliatuin Regis Ibo Francit ei defendete atq; diluere solebat. Pauloniais, post aperium fuit eius testimentum,quod ante ιιιι, s quain in morbum indidisset.condiderat: in quo
nomen se volente matre,inditum erat ut hi eo iaVi materni simul de patris memoria repeteretur tutores esse iubebat Georgium mi ac bum . , vaiadiensem Episcopum, de quo supra retulimus, re Petrum petrovitium, celibem virum, iamque ad senium vergentem, sibique propin- p.re. νιquitate iunctum : ita ut hic Temesuarii praesecturam .sumae dignitatis & aptis mi census aiaministraret: ille vero aerarium,vectigalia, arces, portoria auri Ic algenti, alisq, sodina curaret,
ae iuri dicti sopiaestet populis a mnib A liberi,Saxon Civitatibu Siculisq; sumae potestatis
auctoritate impelitaret,donec pupill adolesceret.Porro exercitui castris, militiaeq;,valetin', uti antea si missit Oane, ita deinceps curandis
opera Habat.neq;ab obsidione Mailati di cede- 1, Δ udii putabat, occultato per Aliquot dies Regis o his. abi .Qui eu diuti suppi inon pollet, inducias
annuas, haud detrectate Mailato,iactedas existi' h. . timmavit,ut cadavei Regii Alba coitio ii' desilie . tur,ubi sepeliri Reges, aliquo more cossi eruta
Illud igitur Tutore ae pr. secti militiae,liub' septerribiis, malim postum ex Sebello Sa - L . . nico Budam,d dein re Albam delatiim exquistic ne iis honoribus ae singulati pompa humandum curaverunt indeque Budam regressi. i. consilio accurate habito,eandem, quae vivente Rege instium & exornata erat, legationem ad
solitionii ire decreverundiae constitim Joanne Eliachium Quinqueecclesiens Episcopumecstephanum Verbecium Epistolarem magistrii sim iter Constantinopolim aggredi iussetiit additis,quet linianore purpuratis offetenda ellent mu- 'po ne tibiis amplissimis: qui Soliminum de obitu si
Joannis certiorem redderent,de eum moriente,
uti beneficiarium clientemq; decebat. tauidua brci suam &pupillum, quam regnum in eius tutela
testimento comendasse sgnificat t smulq;ma. mammturam implorat topem, si sorte Ferdinandus, ut jam fama serebat, nudae ac Panoniae repete-gmdae costia agitiue.6c vidua arma inferre vellet. m μQuae dum herent,&Ferditiandus Auditaban, nis morte,ad nova consilia animum adiecisset, de dissentiam ae curam in omnes paries mai ribrintentus,nonnihil remittere cogeretur;Us rectus Boiser.5 Ainurate, DalmataCliis 2 ipia i Salonas praesecti occasionem nacti,cludelem in Cloatiam excursione fecere,depopulatis dcc
bustis ei tea oppidum2 initi pagis quam plurimis. Et cum nemine, qui resisteret. spexissent. re aduectis celeriter e vat sania de Iaicia inu amur
ratibus tormentis, rebusq; ad oppugnandas arta ru α-ces nece lariis.Triniti obsidete decreverunt Sed cursi quuNicolaus mes Ioannis nater natu iunior. nescio lacum egregia virtute propugnata tueretur;& atram Joannes,qui foris auxilia procurabat,cu idoneis Zoi- .
validisq; stuppetiis brevi adventurus diceretur, ni omissa qua temere intulerat obsidione. & amis ob mess e suorum numero quamplurimis de inii, ali quot clarioris Dominiscintutionibus de pias ctis. re intecta retrocesserunt sicq ea regio hostili metu liberata per aliquod tempus in tranquillo fuit. mites victisna Triniani non multo post
coacto ex sit, clientibusde amicoHi auxilii, ex ercitu, Dubicia de Camengradu ultra Huna ilia me stadesuperiorib annisTurcarii armis erepta invasere,ac oppida quide ipsa, alvis a te ib igna deserto vastivere,abductis in iei vitute qua plurimis hostili ,3c magno pecorii numero , ita ut
pale aut maiore hostib clade intuli te haud du bie censenti c. Nico
162쪽
ivi tibellum,quod im Ioponnesi urbe Tuscis restituenda legam, micis
terventu pacis sopitum sus esset, eximias eius virtutes.&rei milita- aut intermissum vide- ris peritiam in ordinem insignium equitum . batur, morte Ioannis quos vocant, aurei velleris, allegarat, aliaque Regis, maximis inve- complures qui eo in bello aut primos honores,
ctis omnium rerum aut opimas presecturas, ac turmarum ae ordi- pertui bationibus, ve- num de cohortium procurationes se consequu-
hementi repentinoque tutos sperabant. Eiusmodi etiam consilia,quia impetu lectuduit illudque postea n Europam bus res omnis in una celeritate posita esse cen modo omnem, verum etiam longinquos Asiae sebatur, non tantum praecipuis togatis viris. Matque AEgypti populos immani rabie ad arma singulari prudentia & rerum usu peritis , qui
concitavit: nobilissimoquePannoniae regno su- Feldinando ab arcanis erant. vehementer pi premam clade atque excidiu attulisse visum eth habantur: sed etiam ipse Ferdinandus insetendi Feldinandus siquidem, repetendi regni cupia atque gerendi belli avidus , erat. dissimu Mae pacis foederumque cumJoanne pM Unus Hieron. Lascus,qui a Joanne rege quos rasi elotum ci ac robore subnixus, iuntiatoJoannis Cibaciatiae caedis a Crito patiatae consciit, misso mum bitu occassonem minime negligendam ratus. diceretur, in carcerem conditu ut diximus ac uiti arma paratet , illatoque bello rus suum stipplicio destinatus erat, eamque ob injuriam. δεα prosequeretur, minime dubitandum existim, deserto illo, ad Ferdinandum transierat. rem tauit. Eum per se vehementer ad belli studia pro- arduam . in qua de Pannonia Austria que salute pensum,plerique procerum Pannoniorum,qui Meletur,consilio potius ac ingenio, quam a eius partes ab initio sequuti eram,assidue inci- mis tentandam aibitrabatur: idque Perdinatitabant Sc ante alios Alexius Turra. Fianciseus do&iis , qui Don mediocrem apud eum a Battianitis, Gaspat se redius, Balthasai Banssius. Doritatem obtinebant, palam pradicabat. ae Joannes Castellanilius ae Franciscus Niarius, identidem persuadere eontendebat. Novistia exterique duces. & turmarum praesecti, & ipse ingenium Solimani. moresque intollaranda in- potissimum Perenius, paulo ante, ut diximus, satos superbia, simulque pili putatorum bella opera seredit ad partes traductus : is omnes at- ex bellis serere si litorum inexplebilem avari ripiendam tam commodam opportunamque tiam;proinde longe constillius suturum sibi Viocoso ne in iii adebant, utendumque conditis deri, egnum ab illo Uientes potius.benesciri; nibu, iam pridem icti sederis . neque diutius nomine obtinere, idque se existimate laigien proerastinandu ; quin si regina renuat,&Buda, do,ac insta balbarorum animis vanitati assem regnoque cedere Molit, vel invitam ad seivam tando impatrati posse,quam armis & bello.cuda, eonditiones compellendam: poste bellum ius eventus mille fortunae casibus subiiciuntur, ante hiemis adventum prospere confici, s ma- dubia Mattis alea extorquendum putare: vetiith inseratur,prius nimirum, quam legati im- retique imprimis, ne bellum quod eo praeipiti
petiatis 'diantio auxiliis levertantur, asperi- repentinoque impetu inferatur Turcatum sertatemque hiemis baibatosexclusuram .Qui et- midabilia arma excitet , & alia subinde atque ianis adveniant. de suppetias feranti tantas esse alia bellorum incommoda adferat, quibus non Ferdinanso vires,tantis tamque firmas amrm Pannonia Alum& Austria propinquior . sedio Caesare fiatre expectati equitum ae vetet, onis serviermania in apertu discrime rapiatur. nomin peditum copias, &invicta Germano- Qv erdinandus quum cognovisset, ira da hisium robora .ut nihil de felici expeditionis exi- haud eunctanter deliberavit.ut ea, qua a Laico tuae victoria Aubitandum videaturr Ad te in medium adferrentur,haud contemnenda esse Deum immo, talem meliori caussae consiliis, diceret , & duplicem legationem sine mora quae aequitate ac iustitia nitantur. mittendam decerneret, quarum una aes Soli. Haee atque alia talia non minore studio atque manum, altera vero ad Reginam institiei et ur. contentione Celmani quoque duce,&praesecti me velo quisquam potior Lasco visus est . qui taloasiadebant. I rigendoritus, Felsus, ac Nicolaus solimani animum pei tentaret, utpote,qui re- M soli. me, salmensis, Nicolai senioris filius. quem petitis vicibus suscepto eo gravistimo munere, maniam sar paulo ante .quum ad eumde Corone P tam Sol ano cognitus. quam ejus purpuratis ablua
163쪽
it o. I dditus egeo seretur. Itaque isse
brevi paratis, uae ad itererant Decessariae.iebusvietina δiseedens, terrestri itinere, perillytici fine,Belgradum,atque indeByrantiu pervetiit. cal. Nicolaus vero salmentis Comes Budam ad C. ci reginam mittitur, tabellasque laederis cumDdMmrim inne initi proferre iubetur,quibus ictum erat&si iransactum, post Ioannem latosinctum Regni
Pannoniae iura de sceptra ad Ferdinandum i m ν cidete , & sJoannes masculam prolem relin. queret. ei Transsilvaniam omnem &patrimonium familiae zapolianae, quoderat longe amplis limum. simul eum Oppaviae in Silesia piincipatu tradendum esse, quae Feldinandus nihil cunctatus ei sit concestums; dummodo ipsa regno, quod iam alieni factum esset iuris, decedendum putet .neque rem ad alma deserti velit.
si velo ipsa legitimae transactionis limites egrediatur,ti quae aliena snt .reddere Negligat non defutura arma, quibus regnii multis modis, &potillimia postremo icto taedere sibi debitum,abiegina vel invita repetendit, atq; occupandumst praestate in sponte&sne ambagib remittere, quam retinere, quod ab ea vi extorqueri posset. salinentis quum Budam pelvenisset, dissei-lem admodum ad colloquium aditum habuit,
non tam ipsius reginae voluntate,quam proci
rante id Georgio&proceribus, utpote quam secentis puerperii moles iis, ae deinde ob mari ii mollem, nimio luctu&lachrymis obrutam,
atrato in cubiculo,&obsecro, ut nee solem lucemque admitteretae selam continere,exclusa etiam sumiliarium consuetudine, commemorarent. Sed regina re animaduein, tam illistis legati, quam tanti nominis a quo venerat. R
iis N Cxiai i dessitati ratione habita, ne tu quom diutius dilato aditu. Salim seni ad collo
qui im admisit: eique legationem summo cum vel bonam honore explicanti, in hune modum bieVibus te pondit, se tam repentino regis coniugis obitu Viduam iactam. ac diuturnis corpo iis atque animi doloribus petiuibatam . in re
tam dissicili ae proissis ardua ne ite quia nameonsilii amplectendum si r nisi eam ad Sigis.
mundi mi patrem referendam censeat ; quemn ο- aequi & iusti adeo tenacem principem ac pectium dinando&domui Austilaeae tam esse propentanti sim haud ignotiim si, ut ira hae controversa momen- discepta tot atque arbiter ne alii parti reiicien- tra/ s - ius elle censeri queat; proinde se a perdinandos mun- demisse petere.ut tempus & spatium concedat. dum pa- quo ille eon utatur,ne quid ab se in sutim &putrem te pini unici. qnem vita viratiorem habeat, detri-srei - mentum p acipiti temeritate factum esse ob. m lici posJt.Nee certe Ferdinandi im egregiae lau-cιHrt, di, famam adepturum,s tantillum morae, aut
temporis denegandum existimet, &ad faminam viduam, victam dolore&lachrymis. aepuerum iucunis vagientem, consilii inopes, heopis egentes, annis & bello oppugnandos ad
Nieolati, hoe re pon dimissus quum Feldi ilandum de legationis exitu edocuillat, nee nismileiendae si audulenter mora rem adsigitati. Aum reginae patiem ieiectam ostendisset , quitum in longinquis remotissmae Lithuantaeciis
procul aberat.Georgium Monachum tegnandi avidum , caeteros proceles in reginae pallibus
malitiae deditos pro libidine cuncta agere.apud reginam nomen solum po*aetitia vile, malem; illo ibi participes qualiscunque dominarionis
elli,quam regis exterae nationis a Jeesa, Adai.
ditque sibi quoque si me necessatium videri,
iat peni omnε in armis&celeritate rei gerendae collocet, ut illi prius, qua Constantinopolitanae legationis eventu intelligant, aut arma expediant. Blida& regni ipsus possesssione detui benir. Nec moraret diiuncius .suppeditantibus pe Pirri-cuniam ad stipendia militum Caeset Germa- x an nia populis atque urbibus,cohortes conscribit, Rex -- equites sillas par evocat, classem inDanubio in litam
stiuit,commeatum satis amplum in naves ons co as ratias congerit, ae pastum exercitum secundo consoria
Danubio Strigonium dimittit, quae urbs Paulo bit, Antistiti parebat, Perdinandi partibus maxime addicto. Praeerat exercitui Leonardus Felsus, summo loco in Rhetia superiore. Tridentinis alpibus atque Athes propinqua. quam nune wη'
Tiresim vocant,otiundus, Italicis .Pannonicastique bellis,ut supra memoravimus .exeteitatus.
Is non tam urbem Budam expugnaturus, uti memorabat,quam ut operiretur,an regina,illato bellico terrore ad observandas raderis conditiones &tradendum regnum adduci pocset, Stridicio oti, castris Vipegradum venit, ri qua in arce edito in monte sta , olim regium grado diadema conservari sὀlebat. se par
Erat innaeam arcem,in planicie quam Da tiua nubius prateissuens irrigat, palatium a Carolo Andegavense rege Pannoniae adificatum, ut
ptuosissimi operis, specie anaxnitatequestus claxitate &pulchritudine adisciolum tot oibaeelebratum, in quo ille olim Osinitium Poloniae. oannem Bohemia, ae Stephaniam Ne-
magnam Boiae & Servia reges smul hospitio
convivioque exceperat. Aquaria vero miris in medio monte insta arcem, satis ampla,paulo iu- r adipta eam regiam . pari sere intervadio sta erat: itinis
mercatoribus portoria tedimebantur; ac pluit - opp.-mum salis ad usus culinae regia exigi solebat. Huic turii praeerat valentinus cognomenin Literatus, Ceorgio Monacho impositus, qu d tectis ad Danubium tormentis, nee clasti nee commeatibus,qui navibus impositi erant, tuto commeare,neque earios & impedimenta exercitus, quae terrestri itinere ad oppidum Maronsum,quod e regione ripassumis adlaeet..ievehebantur . securum transitum permitte t.
Hane Phlsu, di Germani imprimis occii in
dam censuetunt,ut tam elati navalib' sociis, quam Ostiensibus impedimentistii tum iter pararetur. Itaque promotis ad planiciem maioύ-bu, tormentis .& muro aliquot in locis peribimto,post acerrimam decem dierum oppugnati nem valentinum Literatum ad deditionis eo ditiones compulerunt De quibus cum hostes
muti hiatib' proloqui cepissent, Germani nihil
ea significatione permoti,quod amplius dueei tos e comilitoniti' amisissent,impetu per minas mutorii impigre facto,turrim ceperiit .esis qua plurimis: ita tame ut agi h admodu Valentinusci, praecipuis quibusdam incolumis servaretur. Eieapta&piaesidio munita,Felsus eum exer- It capta. eitu progressus est, facto in ulterio i ii pa itinere, vaciamque ab hostibus desertam facili negotio Ind. V cepit:& deinde classis cui Marius speciacasus ιiam ONeapolitanus praeerat, versus pestum curium risthum dii it. Quam ab hostibus similiter desertam .cevatisne suos uiu vulnere occupavit; ac converta in
164쪽
eitesorem ripam classe. penes quam antea es
in eicitum pramiserat, promotisque tormentis,
Budam obfdione cingere statuit. Ibi petentus piam cum quingentorum equitum ala,armis visq; ut det. egregie instructa, totidemq; ped bus in castra venit,queGaspat Rasea ius Blasisti .d Gabriel Leva cu suis equitibus paulo post sequuti suere.
Erant castra ad Thermas superiores prope D nubium,nec procul urbe ae templo sanctae Tilbnitatis, ea sitim versus commode locatar quarum thermarum digna admiratione naturaest; quamquam enim eius sontes vehementi fervo, re istaturiunt, adeo ut eorum aquis anseres&rφυι in sue, ejusque modi animalia facile depilentur , thermia pisces tameti albos palmatis magnitudinis nu- Iuram itiunt,qui illaesi iis innatant, & si sol te capti in M. prodiimum Danubium proiiciantur, frigidiore aquam minime sustinent,& protinus expirant. Ad has thermas superiotesselsus castra aliquot diebus habuit, sidendo potius urbem, quam oppugnando: & interea ingentes praedae pec tum de aliarum rerum a Germanis pas7m agmbantur , qui omnibus insontibus & immeritis aeque ac perduellibus nullo diserimine evasi tas,innoxiam plebem intolerabilibu damtii,
detrimentis dissiciebant.Ex advertoValentinus, qui urbem tuebatur,valitas equitum alas. quas audito Germanorum adventu, tempestive pi videque collegerat in finitimos vicos emittebat,ut miseros ab iniuria tuerentur. Inter quos . saepe cmenta admodum cetramina fiebant, dii alteri rapinas quarumlibet rerum agere ferre alia
teri vero,quantum poterant.prohibere conter
derent : Quin etiam in ipsis castris milites Germani in Ungaros foetori vel levi de causa gladios militari insolentia dc seritate uringebant,ae glandes emittebant,ut quosdam vulneraret, quibusdam etiam necem atrociter inferrent s
quamquam ia esset subpaena capitis interdictu
adeo ut quadam in rixa, cumbentibus de imineratis ex utraque natione quam plurimis ML sus&Petentus adeuirentes,eamque tedare e
nati, ille quidem in eiure sauciaretur. hie veto lapide in incertum iacto humerum ictus haud sine vitae periculose in tentoria receptilent.Nee seditioni sint, fututus videbatur, nisi classi i&navales foeti quorum magna pars ex Italis&Hispanisae Dalmatarum nonnullis constabat, inUngaronam auxilium propere consumitentiae difficili labore eam sedissent. Interea sedente in Ostiis Germanorum eri xitu cum iam non Aubia hibemae tempestati signa,pluviis nive permisu eadentibus, appare rent. Felsus aeri edixi uans cura . quidnam uod ad rem bene gerendam pertineret, facto
opus foret,cogitabat, cum praeter spem&ex
pectarionem intellexit Balthalatem Banssum, praecipui; Ungarorum ducibus, a valetitino
vetere amico &contubernali invitatum. in uriabem ingressum esse, & aliquanto post in castra rediisse Mnon ob cute dicere.se eumValentino de Urbano Battianio, reliquisque, qui in urbe
sunt,ducibus compotasse,praesidia concedenti- , ipsis.ae ostendentibus inspexiise,tormenta, anetes, propugnacula, deleniorum disciplina. numerum, praefectos oculis perlustrasse. SedBudam nisi ampliore apparatu , accommodiore anni tempore, & longe maioribus copiis expugilati posse, sibi minime videri Ea res ad Felsu umFil delata, uti erat suspicaci ingenio, ac naturali aducti Ungaios odio atq,invidia incitat , Bansum ad sevocatu acetas nais eiulgavi verbiβ, i suo iniussu, seq; igia 'io uibe intrare,dccii hostibus mutua colloquia miseere mitis esset; se
eius pristinae vi miti.ae iversae nati ii tribimere, ne uti erat pi eritus, in eum lege agere - , prout saluerat,velit; si fiete tamen ut prothnas G.
castris excedat ; ei prout disciplinae militaris corruptori, nulla deinceps sumta stipei, lib. I ' Nec uota ea irin de caetelis Ungaris iuspi- bcione laborans.& praecipue de Perenio, qui ne is
summum virum tanta mi istum ignommian ttinia tale vellet una hostabatur; nihil ulteritis ten- atataoppugnatione, iratus δc fremens tormenta exaggeribus retrahi,&castra reduci imperavit;
quibus reductis se iterum ad viil gradum eon svertit,toimentaque currulia diagno iument
nim&agrestium . simul&militum labore, bd cacumen praealti montis, cui arx iuperimposta est, attrahenda culavit. Nee qui in praesidio νμι'
erant,diu Germanorum vim tulere; itium nam νη malia arcis frequentes ingentium pilai iactus, quin deciderent,ferre nequivissent,sic te bie vi ne a t. deditionem secere.Perenius interea gnaro Feliasio , cum Albanisper literas & interituratio, se MIM creto tractabat, ut ad Gem Ferdinandi redi r renurent; periculosum ipsis & civitati sores intinacia presisterent, pupillumque, donec ad
lesceret, expectandum arbitrarentur qui Feria
clinandus suu & Caroli fratris, ac totius Gemmaniae viribus opibusque innixus in propinquo eis immineret. His&aliis talibus sermonibus
pratorem urbisThoma Tegellum nonnesilose; alios Usuam sententiam pertraxit.Itaque pelsus re cognita relictisqueStrigonii classe& ima pedimentis, expedito itinere Albam profectus. uibem in fidem recepit a relictoque cum pras-dio idoneo ibi Georgio teocio, nobili sit
so,equitum praetorianorum Ferdinan si praesese .itemi trigonio atq; indevienna reuersus est Antequa rediret, Pestu recentibus mi itio uibu, de praesdio firmatiiOthoni tisco,&M tio Speciacaso classis praesecti, tuendia comisit. Sed valentinus quum occulta inter Albanosdemienium consilia agitari letius intellexisset,eo eum mille equitibus advolans,quo. Ciuitas Perenis potius.qui erat Ungamium sitissimus, des eiididissim', nuncq; novoCancellati: hon te auctus .consilia&auctoritate,quam illi' i ui
maluillet. urbe exchisius fuit.Cujus contumeliae causarius iuburbana ponitiretur. Albani Perenianos equites & Germa iii ala,qui eos a populationei'evastitate turae r in urbe acceperiat
At vel beeius & Esseel ius Reginae legati, eius periculo dati bis obsidione intellecta, Solimanu
sic purpuratos urgere, ae sim&ex istitioiae sua, quam in tutela potentiis mi imperatoris polia illunt, similiarentur, auxilia poscere. patrociniuatque arma stagitare. limanus, qui pupillum tisis, cum matre in suam tutelam recepisse non dissi- h. D tebatur, tuae non solum dignitatis,sed etiam glo talissae esse statuebat .eos abonini iniuria tueri prae
sertim quum ab legatis intelleviget Ustellum
Boihensem,& Mehemetem Bel gradensem, Amiliatem Clissae praesectos. at egina&Geor' ἡ,M gio Monacho solicitatos, iis rationibus sese ex- lacusasse,quod imperatoris iniussu,inconsul iique ripui putatis, copias . stationibus educere nefas putarent. A. Vocatis igitur legatis.'bellum Cermanis illat anim respondit,quo eos ab iniu- ..,
riapupillo in tenda aiceret simul ; vexillum, t
165쪽
xc clavam argenteam δε acinacem, qui vagina m& gemmis elaborata condebatur, regni nimirum a se dono dari insgnia tradidit: eo denique tempore Usesso,&Mehemeti, em risque severissime mandavit, ut sine mora edi Ois copiis, nee aduerile hiemis tempestatibus
curatis, reginae & pupillo, suis benefietarii, &clientibus opem ferre maturent,s enim tardi res & segniore, in ea ierenda fesse praebuerint, pios haud incertam capitis panam subiciatos.
Laetitia singulari petius legati, cum hoc response,3c muneribus ad reginam reveni mat iniunt milhuc haud proculByzantio abierant, cumLascus eodem pervenit,qui in itineremo bolepentino correptus, Ptolomaeo Ariminens
medii familiaricis suo ad purpuratos pirmiis, in mari latis dederat,ut interim dum ipse ades.s posset. purpuratos Se potis limum Laphtem
eorum principem,quent antea magnis muneribus excoluit let,conveniretὀ&qua ad concilia andos eorum animos mitinere visa eslent. ma
lati,qua posset diligentia ac dexteritate propo- meret. Qui licet nihil ad singulatem diligentia
reliqui faceret. & non solum purpuratos accedendo prehensandoque; sed & ipsum verbe cium alloquendo,& quaedam haud imponima
in messium asserendo. industriam, Qtertiamq; suam omnem impendiis et frustra tamen omniarasti, filere . um ipse Lascus omni amissa gratia, is in iam cus quam putasse veluti transfuga.& partiumo, a Joannis Regis, quarum antea madiosus luisset, abdim desertor in carcerem septem turrium,qui locus h. dri adpropontidis ostili sciis est,extepso codit fuit
At Turcatum duces Usiessus. & Mehemetes
&Amutates adulta hieme nihil eius asperitate
moti, copias ex hibernis eduxerunt, atque aluuxilia Reginae matura selenda properarunt.
sed quum Tot nam pervenissent, rigente glacie Danubio classis in vado& ripis haesit, equique& iumenta stantibus' atrociter ventis interire, commeatus corrumpi, & milites nimio simia impediti olscium non praestare: quumque advelius caeli iniurias,&nivium aeventoriam procellas pugnare nullo modo possent. Regina, de Monachi. ipsius ne lentini permissit,in hiberiana redierunt,magno accepto detrimentonia ut
mitescente hieme . ante futuri veris initium sese te vetituros pollicerenture nec inconstanticsmo hominum generi fides desilit;nam ante veAnna ris tempus advenere, quibus valentinus eum i s i. valida Ungaiorum manu ,ac tormentorum ainvstob, paratu obviam progressiis est; communibusqueas . viribus primovacia minus munita caesspirimetra. diariis, recepta eiu Exinde tra ecto Danubio Amu Pestum oppugnarunt: illud tamen des denti fairi bus silentae Germanis, rumque duce Othoneraria. Fotisco .capi non potuit: quod Tutex equite, iar Da. in mania impetum facere nequaquam tenetira Mia dicerent: pedites vero collectitia ex praedatorii genere, nec minis nee verberibus, ut aggredi sun . vellent, adigi possent. Marius etiam Spectacas'. ira θ- praeiactus classi imore Italico,ereettis intra ui beta, . munitionibus & aggeribus , hosium natus raciam eludebat atq; everiebat. e multis post irritos caseum. hosce conatus diebus. commeatu quoque des-rimis ciente. Tu rex inediam famemq; haud medio iam criter metuebant riuod regina nondu maturecrin .sed cenetib fh gibus, dilue agri, bruma&stigore
inarii rigentibus, parcius alimeta iubministraretus conisu. tui consito inito. restitutis tormentis. Mibusus in oppugnando merant, intra suo. fines sese te ceperunt.Nee tamen defuere complures expetani piaesidii Ungaris atque aliis,qui discedentium terga invadendo. novissimos carpere , d ad multum spatium eadete aut captos reduc re contendet .itonter quos Francic. Niatius, &Barthol. Cloatus impigrὲ rem gerebant,quum Turcae praeter plures alios Achinatagam ins-gnem ala praefectum, cogendo postremo agmini intentum, in receptu intersectium militi t. Dum inter teginae Ferdinandique copias in hunc mo/um dimicatur, Casai vormatias immium, ac deinde Ratis nae conventibus Gemmaniae habitis, causam telisionis Christiana a Protestantibus, quo nomine Lutheranae iectae mollat s addicti voeabantur, variis modi, eonvuliam ii signi studio&pietate tuetur ac se simul&s atre Ferdinando praesuitibus . ac disceptationem auscultantibus, in pristinam fomam reducere
conatur; nec tamen . adversariis ambages sallendae fidei & diverticula quaerentibus, voto potitur ἡ Fe mandus de Tureaium discessu&rebus in Pannonia gestis redatius certior, adpriastina repetendi regni consilia animum adiecit; ae collatis cum Caesare stat te sermonib' nequa. quam incepto diastendum, se3 bellum restaurandum decrevi mee mora contributa ab OidinibusCermani pecunia milites in supplemem tum Pannonici eseicitus conseribuntur, & in Pannoniam terra fluminequedentituimur;pH-ficiturque ei, Wilhel. Rogendoissus, aulae regia pridiapixωctus,vitidi senecta vir, ibello Brixiano, itire auspiciisMadiimil.Caesaris,ante tricesmum am bidum num contra venetos in italia gesto, praeclariun ti, in nomen adeptus Ruum Brixiam ab Hispanis de- ora, feniam, atque a Callis &Venetis acerri eop- Δon, pugnatam, investis commeatibus, ac meunia rendo
ad militum mp. dia illata obsaione liberassetῆ
quamquam eum superioribus annis Budam n- -- cluso ibidemJoanne rege, feliciter oppugnaco sistis constaret Felso autem propte ea pol t' esse indebatur,quod aetati ei aedignitati s te cedebat; uodq; ille mUngaris Genio, imprimis suinae auctoritatis viro, contram mmultate dissidebat;quodq; praecipus erat, renuae nervorii intolerandis doloribus amictus, emtinuo fere dec ibebat; quos etia cum . sustinere nequaqua misit. hie inicipost Vienni interiit. Rogendoisus igitur susceptoeo gravis sino munere, commeatum imprimis diligenter curat. qui devehi secundo sumine, ae exercitui quatrum amplo ad trimestre spatium iussi
te misit muralia timenta maiora eum rebus necessu is exarmamentarioViennensi, iubent a Ferdinando accipit,& in naves ecillocat i ialia a limis & MotaVis ae Silesia convocat, Ungaros,ut adventum sui a Sisigonii coto die expectent,admonet:ipse Vienna profestias, v rerum exercitum iub imperium accipit,&cum novo coniungit. Budamque versus contendit. Sed urbem eam valde immutatam , ac novis pati propugnaculis perite admodum munitam, re. n. perit se squam ante decem annos eam irrito μου conatu oppugnando reliquisset. Nam ad m, ana.Hagnatum Oisigorum aedibus .e quarum legione munita. moenia verberaverat. ingens e lapide constructa munitio visebatur 3 & ad Sabatinam quoque portam, penes Iudaeorum plateam . qua ab v terem Budam itur, iussae magnitudinis propugnaculum aedificatum erat, ec potio ad orien-
tem silem tuiti, lucticia latis alta constructa asci
166쪽
beram Ac commodam e Danubio aquationem obsessis praebere poterat; qua tempore piloris obsistolais longo petu ibem circuitu , non sine metu & periculo petebatur quum commeantiabus pila testem circumvolitantes saepe perniciem adserient. Quum Rogendoissus veteres oppugnansi vias eiectis munitionibus & m pugnaculis praeteptas animadvertisset,in proximum montem qui a delubro Divi Celaici, ab
Ungaria idcirco intersecti,quod ad Seythicam
superstitione telabi eos prohiberet,nome accepit.protraha tot menta .arces; conquastari iusmi. sed quia elegantissma atque ornatissma m. difieia. ii diruerat,aut nunquam,aut sero instauranda animo reputaret,& imegra capere poli',
quam diluta mallet nobilis smates Regum de principum Regiae parcendum existimavit: δc
animos Reginae M obsessolum ingentibus pro-HUJs . ae oblatione magnarum ditionum &principati in tentandos duxit , eximiamque Ferdinandi erga pupillum libet alitatem ac cis mentiam obtulit, quem in filium adoptaturus, de cum assolesceret, reddito secundum faedeta amplissimo dedit illimo avitae haereditatis patriamonio,potentii simum principem collocata e iam ei lilia. acturus esset. sed quum episcem di verba surdis auribus augirentur .necGeorgi' devalentinus quicquam responderent; a monte Cetardo,as sepulchra Jugaeorum eastra movit,
Omnemq, tormentorum apparatum transtulit e
qui locus inter orientem dc meridiem non in-Qommodus castris locandis vi batur nisi quod Danubio paululum relicto aquatio ipsa .incum bentibus hostium equitibus,3 tormentorii pilis volitantibus,nonihil difficilior reddebaturicitatam edissicultati .dispo tis per idonea loca equia tum praesidiis. haud nimio labore currebatur. Duobus igitur e partibus instituta oppugnatione,perentum dc Boliem .quibus Sdistatis Lippa praerat, eam murorum partem, quae inter amplas imagorum aedes. prope Sabatina portam, inebat,quatere tormentis iussi: ipse cii Germanis arcem ex ea parte, qua horti Regii insularis animi alis visebantur, tanta vi concutiendam sibi sim psit, ut non solum mania magi vi spatio pei rata,5 perfracta concideret; sedis etia agger que obsessi introrsus ex xetant inopinato casu in exteriorem partem pr laberetur. Quae ies Valentino de eius praesidi riis non medioe em metum incussit, quod in extremum discrimen sese coniectos viderent; neque reparanda ei munitioni tempus suppe eteret. Venim Rogendoissus . vel quod omnia cunctanter lenteque administraret,uel quodtot tormentis frequenter explosis,multa sulphurei uini caligine,pulvereque ex muri ruina Oborto
non animadverteret.procidentia inciria,uti ne
celle erat,aggredi milites minime iussit; sed
sequentem auroram distulit; intereaque ut cor
pora curarent mixti. ita ut ea unius noctis motaia, valentinus 5c riti ovilius, caeterique ui bis propugnatores, atque imprimi, Georgius ipse. qui deposita eueulsa, ac viridi veste silmpta,eri-
status atque a imis protectus volitabat, coactis
iuslibet ordinis civibus, ac ipso quoque imbelli mulierum se . se spatium resciendis, deterrimateriaque replendis maenil a nacto, tu isse apprime lataientur, ac opus tantopere ii cessatium, eadem n acte, adiuvantibus etiam
militibus,tumultuarie occeleriter peisceret .
Illucestente aurora, Cermani laudem de famam captae urbis sibi ipsis vendicaturi, nequa 'quam in consortium admissis Ungaris,per ac- rriti is elicia 3c ruinas maenia aggiessi sunt: de quam νtiis , quam scalas, quas vespeii in silentio apposue forestis
tant,a Budensab' arreptaselle animadvenissent; iti , tamen praesenti ibitique animo,& tanta vi im- . .,
peium fecere,ut plurimi ex ipsis, in contiguas is . hia maenibus domos pervaderent, caterosquς him a ..fiemesis commilitonum innixos, per manus su levarent, ac vexillain prostratis murorum pinna lis figere conarentur.Sed Ludenses singimlati pertinacia triumpentium impetum stillinuere; ita ut Georgio, Valentino, Petrovicio, Urbanoque Battianio,& caeteris summa vim te ubi . 's neces tasque poscebat, propugnantibus,Cermani qui audacillime proriapeiant,r ceptui canere cogerentur. Sed quum rei ga reeipientium militum simul delatera .immani fae vitia caedere de sciopetolum glandibus consertos petere de ierire non cessarent,faeda fiaga comsequuta est; ut quo longius a manibus reced rent,tanto graviore incommodo maiorum mi- Dorumque colubrinarum ictibus stemerentur. Quo in aduetio conatu Hieronymus Iaderentis, Π eminquem superioribus annis Byaantium pro impe mis Iotiandi; induciis a Ferdinando,haud ignaroCa- Δrens sit emisium fuisse docuimus, quique in locum obit, Matii Speciae asi Pesti pro tutela urbis relicti in prasectura classis successerat,ali mot vulnera iustepit, ex quibus paucis post diebus interiit. Eadem infelici tolle Perentiis quoque δί - hemi, qui inter Sabatinam portam de Oistant, η'ς
nam munitionem maenia oppugnabant,pariter qi electi,nullo opera facto pretio, ab incipio dic cessere.Deinde Rogendorpus, cotistio si irem m' 'usius. quum tot tamque acres implessJonex tis μή o quaquam processistent, cuniculis de effossa ab imis murorum fundamentis humo,siibi.cti tiὰ Προ δε sulphureo pulvere, eoque ignem concipiente, maenia prosternere, seque in ut m aditum parare constituit. sed ea quoque re an in adversa, propugnatores contrariis Vinionibus facti,
obviam itie, quod Gemgius plera 'ue operas, ex eorum numero , qui metallis sodiendis incumbunt, e Rivulis Dominarum si s urbis ii men est in confinio Transiilvaniae sitae, auri de argenti fodinis clarae acciverat, eorumque t
bote Germanorum conatus, fictis intus icrobitabus per quos incendia, invento meatu, ipiraei loque evanesceient, eludebat.
Quibus rerum successibus Budenses elati,
tantum audacia atque animorum eampserant, ut non solum columeliosas voces in Cermanosa mutis spargere de proloqui, ignaviam3ese iaciem eis exprobar verum etiam saepius enim-pere, & eorum aggeres Sc tormenta invadeietiori dubitarent.sed in urbe iam ad tantam ali- Mim minentorum inopiam deventum erat,iat civium tisum
de promisti ae multitudinis multo maxima ρ ritia pars, se ulterius fame histinere nequaquam pot- se clamaret; ideoq; aequis ac honesti conditimnibus de dedenda ut be cogitaret tametsGeo gius de valentinus cives, quos suspectos habe bant,aut praebito comeatu delinire, aut dati in arce qualiscunque Oiscis specie , sub custodia habere,de reliquos variis modis in osse io e tinere non praetermitterent. Et necessitate in dies invalescente parum abiuit. quin urbs, quae aperra vi capi nequaquam poterat, claneularia dc intestitia flaude proderetur. Erat
167쪽
Nicolai stili uanssii PannonIis i
Erat in ut be Thomas Romemissa, qui me eaturam exercendo brevi magnas opes 5e divitias , ac senatorium inter Cives ordinem erat consequutus. & in solo maiori amplissimam domum possidebat. Coniunctissimus autem 'ad ii. Ei it Petro Paleiano,qui eo tempore praturam,
summum in urbe magistratum gerebate ambo mutuo niter se colloquut ,Demine praeterquam
iiη- Bis dicto Bacto , qui publico aeque osticio a
commentariis urbis fungebatur, inconsilium imp - adhibito, se nequaquam paliuros, ut urbs laudest, tir &gloria. die pilleorum Regum domicilio toto
orbe clarictima dc pruenti mina in Turcammmantis incidat, quos a Regina.& eius praesectis assidue ad serenda auxilia advocati. 3c brevi aD sole sciebant; quin potius Germanis ii . tomis
sis , cum quibus vetere amicitia , mutuisque commerciis, a tot seculis conjuncti essent eam conservare constituerunt.
itaqueFranciscum vatum,qui in castris mi litari iuri dicundo praeera cuique ut veteriam Leo iam diu cogniti erant, intempesta nocte se
creto convenerunt; remotisque arbitris. se dulcis patriae . ac Christianae imptimi, religioni, amore. uib nihil in vita prius potiusque haberent. incitatos .urbem, ne in Tureaium potestatem reaigatur , Germanis tradere decrevisse dixerunt: de arce non audere quicquam polliceri;spe tamen haud parva teneri, qui uitam ceperint. arce quoque posse non magno labore potiri; proinde esse in ilia potestate, postulam quandam obsoletam .nemini fera, aut paucissimis cognitam,quae in area templi Divae virgi nis genitricis, cognomento Germanicae sta sit, in qua Civium Germanorum sepulchreta ha bentur; eam se ad constiti:tum certum noctia tempus adaperturos.iis conditionum legibus, ut mille se lecti is mi e potioribus militesUngarici nominis e castris sumitio silentio immittan tur , qui cateras urbis portas commilitonibus pandant; seque omnis exercitus subitatio im petu irrumpat cavendum porro este,neGerma ni intersitit. quos de vocis fremitus de vestiuindiversatas etiam per qh euram noctem ficile arguunt; se ob talem tamq; insignem naυatam
operam non aliud postulare quam ut patri tur
bisque libellas ac sali Perdinando regi eiulque dueibus eordi sit. alυaque & ineoculi, maneat. Quibit, ab Revari ad Rogendor si uni stib maxima silentii fide delatis, quum Revatus non alia
causani a coniuratis milites Ungaros ad de stiria tuiti tae inus exmitendum delectos arsi
maret, qua ut res maiori flenti, peragi pollet; MUngaros CivibusUngatis minora incomm da allaturos.&ab hostibus similitudine vestium atq; armora deeeptis,facilius admittendos ex istiman nt. Rogendoissus constituta insequenti, noctis hora decima, se re perentum milite, Ungaros notae fidelic virtutis delecturos,l quae seri de Mant,eis mandaturos elle pollicitus est.
sod digrediente Revato. de die sequenti ad
vesper emte,secus quam promiserat,nec cum Perenio. iiii cum exercitui Ungarico praeesset. pati seime cum eo potestate iungi videbatur,
rem tanti momenti communicavit,nec Ungarorum opera, prout constitutum erat, &mni
me nec ei latium uti voluit; d implacabili odio, 5e sis pieione erga Ungaros ductus, vaso. de coniuratis. qui se vitamque de salutem suam fi dei Qua crediderant, tam impudentet, quam impomine direptis, delecta Cermanorum quatuor cohortes, quae trecentos milites continibant .silentio sius pensisque passibus ad eam,qua condicta erat, nutam praemisi Cateris equitum praefectis, ac legionum tribunis, ut in om-mia momenta parati essent, ac equos insitatos haberent tacite. sed admodum serio admonitis. Nee me missae de Piniano fides, 'uam patrandae peisdiae dederant, ad idoneum et pus defuit uenam asaperta portula cohortes intromi sere : aequum consertim in edi cepissent, coniurati, ubinam Revatus esset, squi secum cohonibus utque ad vestibulum portula iturum dixerat)ac tribunorum nomina,qui Occia
pandae urbi designati essent,trepide de submisse
percunctarentur; atque antesignani Germani cis ,sperioris soni vocibus responderent, impi viso pavore attoniti , exanimes, relictis omni bus .nee non domo adita, si abstantiaque. quam
locupletem habebant,omni posthabita, luxore etiam & unica filia Bomem illae ab hostibus in tercepta. quum Parcianus exlebs de liberis o bus e et in castra ad Remium profugere, flemtes ae se deceptos, & urbem proditam. praecipuosque ex civibus rei constios . hostibus ad
certam eludelemque lanienam sciae objectos Me quiritantes. At Germanica cohortes .quum in seium per
venissent,nec tesseram quam a coniuratis diic
re debuerant. ab obviis, quamquam discinctia& inermibus petitam,reddere nossent, primum a vilissimis Ati incolis, qui domiciliis carentes di vagabundi ad vinarias tabernas excubabant, animadversae,& ii agminibus lapidom, ae -- lenii, saesis petita vocem sustulerunt, acu panis perstrepete, e te se mutuo αδ pugnam i
citare, de oecurrentes trucida receperunt. Ad hune noctumae de inexpectatae perturbationis tumultum .dc inconditas vociterationes excit
tus Urbanus Battianius, qui eius noctis excubias obibat,celeriter occultit, adductaque emdem tempore sum apetiovitio validae equηtim, atque peditum manus, quae in toro Divi Geor viis
gitorei propinquo,ad incerta belli vigilias agi- hi
tabant. Quorum conspectum atque vim non
tulere Germani, sed ut deprehenss in sulto aut maleficio acci iit,extemplo perterriti, proiectis ' . longioribus hastis, sugere, de per eam,qua in- Ogresti erant, portam evadere in castra conten derunt. Velum ea quum arcta nimis angusta que ellet,de congerie hastatum . quas psimi alia secerant sequentes impedirentur, maior eorum 'pars concise atque interfecta est ; capti etiam
haud pauci. Ex numero coniuratorum nonnuuli Paleiani pratoris familiares,dc circitor publi- ,
cus, qui claves aperiendae portae siubminissiaverat, oppleis atque intercepti; nam duo illi Thomas, de Paleianus, dum piater spem Ce manos in porta conspexissent, statim re desperata,ut diximus profugerant. Celmani in custodiam traditi sunt; de coniuratis acet bissimae hquaestiones habita, variisque Sc intolerandi, πcruciatibus emta est totius pioditionis seliei; ae de confessi faedum,& crudele ilipplicium sum ptum: ita ut Ba eius qui inseriei serie sua in tu
tum se recipere non potuerat , latebris extra
ι. smul eum circitote instar proditorum in frusta secaretur: caeteri vero, de quibus vel le- m: vissima sitispicionis coniectura suisse; , capite plecterentur. Parcianus dc Boi nemissa proscii peti.
168쪽
CHps. & perpetuo exilio mulctati, omnium
vero bona, domus, fundi, mei ces. & quascunque habebant iacultat , &m venditae fiscum
At legati Bystantio redeuntes, quum O sella urbe reginam adeuntii copia non daretur, vel sus Quinqueecclesias divellerunt, ut illine de pios peio legationis suae exitu, & de Turci-cis auxiliis adventantibus, certiorem eam te. delent .sed intellecto eam urbem ad Feldinandi paties , civibus se dedentibus occupatam esse e valido praesidio teneti,traiecto Danubio rarium ad tutioia loca se receperunt e nee multo posialter ex legatis Est eehius,eius urbis Episcopus, o M tam graui , quam maerore animi victus hvivis exeessi; eique vini, laus Varallius. Praepositus Albens s. liberalitate Ferdinandi. ad uem una cum Albana urbe dei iverat. succes. Interea sol) inanias, quamquam Persei quoque belli, quod cum Talin acto rege gere
batur. curis eodem tempore distinebatur, tamen eo ito reginae de pupilli periculo,put latorum ustis consilio, utrique bello occurrendum esse istatuit;& adversiis Persa, soli manum Eunuchum Acarnanem,armis Turei eis in lim a diam usque ad velitis Lusitanos promotis, es . Ma tum hominem. cum iusto exercitu misit; Ma humetem vero unum ex purpuratis,qui reginae
opem serat,in Pannoniam ire iubet ac in admi a is nilirando bello alterum Mahumetem Belgi a- utia di de Samandriae praefectum , cognomineJώra lari hio ini. Ulani inemque percam transfugam. Misi. qui Usiesso demortuo in Bosnens praefectura successerat attribuit. Ipse vero Caesaris &Ferdi nandi ac totius Germiniae vires, & arma haud parvi reputatas, Hadrianopolim proficiscitur, sita lium, si necessitas ira ferret, duobus qui
praecesserant , exercitibus ali amnis. Eodem tempore magno excogitato astu laudeque Ste phanus Mailariis, a Turcis, aditivante Petro
inlaeho Molaa.iae principe, homine versipel- Ii,perinsidias interceptus fuit, ut mox resei mi . s prius obsidionis denss seriem&tti
Rogendor sius & Germani . cognito Tui casum adventu,&coacto militati concilio, quidnam porro faciundum solet, diligenter &ae rate in utramque partem vel bis & sentenatiis disceptarunt. videbantur nonnullis castra Pestum transem debere.&ibi hostes praestolari: . quidam, qui usii rei uin&bellis Tureicis et citati esse putabantur, viresque hostium in in
. mensiim .ut nonnunquam fieri solet, extolle barat.Strigonium, Sc deinde Viennam i edeun- dum, ac meliore fato fortunaque, & commodiore anni tempore repetendam obsidionem
uadebant. Verum Rogendorisus plus suisquam alienis consiliis tribuere Glitus, sui ei ore nihil tutum quod indecorum dictitans, impellente suo , ut Tureae Pannoniae regno potirentur ad revellendum nullis rationibus indu ei potuit. sed eastra ad montis Getardi i adiee, iterum reduci iussi, eo, quemadmodum dicebat . consilio, ut hostes adventantes, nec procul Danubio ruelli ros, tormentis , quibus abundabat, a ripa suminis ate ei et, aut temere descendentes ad iniquae pugnae periculum adduceret. Cassia euim opportuno loco metata
to t. esse dicebat quibus 1 dextra parte mons Cerar dus, maloribus cui ubi in is, aggeribi .sque mu- nitus, e leva Danubius praesidio erant. Alimentorum autem omnis generis, & bellici appalatus tam in castris, quam Pelii tanta copia erat collocata, ut ad aliquot nienses toto exercitui affatim susscete videretur. AdVentantibus Tuscis, valentinus cum duobus millibus equitum obviam profectus , , , se duo, Mahumetes de Germanorum numero, & damia castris aliisque rebus, quas scire opul erat. e - να iscuit : atque ii una cum eo levet tente legatos cum muneribus ad regitiam misere e & con tinuato itinere castra ad Danubium, ob longa tentosio in serie collocavere. Classis vero eo dem tempore ad insulam divae Margaretae,quae pelia vocatur,pagos complures, &oppidum vinum, ac templaec aedificia varii geneti, continens, & ad octo sere milliaria Pannonica exporrecta appulit: ibique Turea in ipsit, Da nubit iterum in unum alveum consuentis,quodam veluti rollio munitionem erexerunt ;quam quidem insulam, si prior Rogeni illius occupasset , sicuti Perenius dc complures ex
Unguis censebant. Turca nequaquam commodam castra metandi facultatem habuisse via
debantur; quin potius classem sorte relinqueresiissent co sti, in qua commeatus de impeditamenta vehebantur, qua re nihil Turcis incomta modius .nihil peius accidere potuisset. Sed tri.
stes e. tus & clades cuin plerumque reprehensoni gravem notam adferant. tum vero e
iam nemo tam providus oculatusque est , ut omnia mente animoque prospiciat. Dat in tanta e alborum propinquitate o eata quotidie ei impendi . & minutis praelitatam in planicie equitibus,quam ad munitiones peditibus certanai, quibus certaminibus Turiaca. prout alacriores Germanis, quorum eo pora atque animi sedendo sanus tu & tot pescendo maxime elanguitati videbantur, si perio res evadebant; quum ex aduera Ungari, siti-gulati promptitudine eorum impetum Listin rent. Transierat iam satia multum temporis ab . adventu Tuicarum . atque iis & Budens bii, animi indies crescebant. Cermani vero ad mole quoddam ditae cladis omen, animos aseo desponderant.ut de viribus debilitati essent, &nulla aut recipio aut belli lecte serendi con silia explicarent; sed tormentis saltem majoribus utrinque certaretur.
Tu cae autem segnes Germanonini sta tiones h superiore insulae parte conspicati, mutuo habito consilio, clail sc navales socios, adiunctis compluribus edanicerorum numero. eos adoriri iusserunt. Et pene priusquam seni rentur, aut Germani concurrerent, supra se Cera centos milites amisere e cateris tanto pavore men in perterritis. ut praecipiti fiiga in castia ferrentur: to vi
nonnullique e ponte decidentes mergerentur, stra, o aut a clamatiis&Janiceris . qui classem con- Ioicis. scenderatri , clopetis&sapitiis confixi peti rent. Turcae conspecta hoitium formidine&fuga. maximo diuersis in locis sublato clamo
remetum augere, universis nostronim castita ingentem tumultum excitare . tormentorum
fragorem & strepitum tibique ingeminate . munitiones denique nostiorum magno se esserato impetu antedi. Qua in reium perturba tione v
169쪽
lione & eon is e. quum hoste, tenebris tecti' impune seia grassiti viderentur, Germanorum reliqui &Bohemi. atque iis inriti Ungas celeritet aecurrerunt. Sed quum vel conserti ra eonglobati vix hosta, s aceriime se inserentibus rei ierent , Matius Spectata ius Ferὀinandi speciaeasi vespiliniensis Capitanei pater, classsis praesectus iterum constitutus, ae Ebe istorphus castrorum n agni et, eum biremibs, & nassidis, quas etiam sileas vocamus, quasique supra navalium sectonam numerum. delectis etiam aliis propugnatoribus impleverint . opportune subsidium attulere: ae Tut eis qui e navibus descenderant , ae cadavera spoliabant, captaque tormenta avehere conabantur,tanta vi incubuere, redeuntibus ad pi
sitam etiam Germanis& Ungaris, ut compulsi ad naves. ae tetra strix J & sumine profligati, eladam.quam nostris intulerant, prope aequatam tetulisse viderentur, Sc tormenta & iniit tam victoribus relinquerent. Eo in certamine quatuor hostiles naia dae 3em ista gint,tres captae, & plurimi Tuic aut profluente absorpti, aut tormentis discerpti periere. Nostris quoque haud incruentasugna
luit, quum multi . sociis navalibus, &reliquis militibu, intei secti suissent , & ipse Ebeistor
phus aliquot sagittis corpore susceptis, saucius pugila redissset. Exinde Turcae quotidiani, &continuis excursatilbos castra nostrorum inse- stabant, R Ungari duce valentino ex urbe ne mentes erumpebant; & quadam die adiuncti, tibi a uicis, Perenianos h monte Gerardo depulere eoque occupato, etiam cuperiora eastra ad Aquariam turrim invasere; usque adeo ut Getiamanos. multa edita caede, fugam capessere compelletent. Qua in pi gna Pelianorum to menta maiora Germanis masno usui&adiu mento luerunt iis enim copii valentini petita, ae concise, sela non sine iactura in urbem rece
raiunt valentinum, dum in urbem remeast,reginae E fenestra prospectanti,ae colle si, Monullo & Petrovitio ensem cruentum dextramque sanguine madentem ostentasse. ae ab se talem tantamque caesis Germania ea die operam navatam dictit alle ut pro ea certissima atque amplissima praemia & munera ab ipsi propediem repetiturus foret. Eodem etiam in praelio, dum praesectum topiarum petenim, tum Thomam valeocium, silesium illum quidem, sed a teneris annis a Perenio educatum,&ad houore, evectum , inque clientum suoium numerum adscitum , atinis e istisque con*icuum, & obequitantem vidisset, dimisi te pio vetere benevolentia& amore , quo illum MChiistianae fidei eultores amplecteretur. petere, nuntiaret perenio, ingentem illam belluam ab Oriente adventare; itaque, si sapiant. reditum maturent , ne ab ea uno oris hiatu devoren
s,li Solimanus enim nulla certa re de suorummo .um conatibus cognita, cum prototiano exercitu. ,1.Mi aliisque ingentibus copiis iter in Pannoniam . susceperat, ratus Germanos ad praebendam pu-pii, iri gnae potestatem adventum suum p estolaturos. panes.. Itaque Pelenius. re ad Rogendormiam d.lata, hiari sibi videli retulit . ut insatilia ea expeditione in m. prasens inte: Saee maturo receptu, α ι .servando exercitu eonsultates r ne ingenti hostium multitudine, quam secum soliminus traheret, tepentino impetu circumveniretur. Quam famam dum Rogendoctus ab hoste quidem acceptam, sed ab aliis quoque amicis Q constanter allatam in consilium retulisset, v tiare sententiae cepere; omnes tamen pestum nocte trans ciendum putabant. Cuius senten tiae Peremus imprimis auctor erat . ut ipse Agriana, quam ea tempestate siti, potestate & ditione tenebat, profugeiet. Cermani vero Stri- gonium , atque inde Viennam sese recipere pollent.Unus Rogendorsitus , inconsulto Fese di nando rege , megabat se Maa relicta discen ..iuium. Igitur Nicolaus Comes Salmensis Selici
ione . cladi . quae sequuta ess, mon interfuturus, ad legem viennam mittitur. Sed pituiquam is voluntatis regiae ten rem te iret, urgente metu. statuitur,ut de timae, splendente luna, quatuor vicibus Pestum A . italiciant. Constituti autem sunt. qui navali negotio,& traiiciendo exercitui praestent. Georgius varcoctus , Thomae qui iam tui et Uri garos censebatur,patruelis frater, &palthasar Puellam ius Austriacus. Sed Danubius venti, autumnalibus fluctuans, & navigiis infestus.
nee construendis pontibus,nec traiiciendis co- piis commoditatem praebuit: Nam transeun- tibus primis & secundis ordinibus, tanta vi in tumuit,ut naves & tabulata, ruptis anchoratha
senibus, irati suminis impetu consest rap
Tameth autem ex urbe navigia in unum ordinem transuerso fluvii e uisu disponi a n
stris hominibus eminus con picerentur 3 n quaquam tamen nostros igituros arbitrabara
tui: nisi ab tranfugis quibusdam, ad Monachum &valentinum ne proripientibus cotius Aallatum Eset: ab his duo Mahometes certiores redditi, totis pene copiis ad oppugnanda nostrorum castra eontendunt : tormenta omnia a provehuntur, & truce ululatu ad stitiones in . vadendas extemplo seruntur. Tum vero nostris, qui tuos conatus hosti haud cognitos en existimabant , quorumque haud mediocris pars pestum it anhelat, & Rogendo illo, tum importune febri correpto,tum fatali casu. dum in tentorio literas ad regem seliberet , allelistbrmenti hostilis impulsu dissilienti, fragmine
saucio animus concidit: nec exterorum taeum Pullum imperium fuit.Itaque nostri illico tam a Celaido monte. tuam superioribus castris me =f. h. 4 deiecti,praecipiti ruga dilabuntur,nee Budenses s a oeeasoni destitit; sed ab Aquaria turri decu Tun tentes stationes desertas, coniectis in tentoria Didis ignibus, incendund Monachus quoque terro- sta rem nostrorum novo terrore accumulans, fani eos is destiaminis acervos,qui ante stabula regiacon 'gestierant,haud sibi importuno, sea nostiis per nitiose admodum sunestoque consito, succei dit . ut collucente flamma Germani iugientes videli possent,iclopeto inque&falconum pilis,eeitiusti crudelius stemetentur Haud dissi militer a bipartitis Turca in castris , insua me Cepellia, de e Classe, eui Callonus trierar chus praerat . Germani pariter & Ungari , i tremo pavore conturbati & exanimes, destinatis ictibus petebantur.
170쪽
4ssi, Celmanica despei 1iis rebus. advertas ini ne incolumis in tutum evasit . trieresque host.bus,qui harpagonibus de soleis unci, aliis ue id genus eo nus & armis naves compi ehenia
re conabantur . Comatonium versus cursum te inm. COpraetei restres captae aut ad intemecim
rem caesae deletaeque sunt: exceptis iis quos ad set vitutem robur vitium , aut ad spem libidinis, honestus elegansque vultus contervavit atque iis, qui abiectis ad t iram armis sese,ut vitam mO te ipsa turpiorem seruatent. deditionem fecerunta,
qui quidem ad tria millia peditum Cerman ' tum sitisse dicuntur quos aci montem Sancti Ge. iatdi fugientes N conglobatos, circumfusilio, stes .veluti indagine Paulos oppresserunt instari quamvis magna ex parte ruat iis inloeis ceciaissent plures tamen a Budentibus.& valentini ae Monacti equitibus, a Tureis redempti. conse
vatique suere. Petentus cum patie suorum Agri ampe assi eum Vate io; parum tamen abfuit, quin ab insequentibus hostium equitibus cape telut amisit autem in fuga aliquot ex suis: inter quos Iohannen per bergum ., adolescentem Germanum. qui postea ob eo redemptus ad militates honores conscendit, & eonsilia oo-atiae praefectus administravit. lnea nomirni tetioris det tui batione, ingenitique rerum omnium contusone, Caslanus tmerarchus.&classi, Turci praefectus Pestum navibus delatus, quum civitatem vacuam reperisset nemine qui maenia & portas detin ei et,con specto,s totinus in eam triumpens. quosdam Equites Ungatos ex iis, qui aretenter Germano tum supellectili ae pecuniis Germanotum dies. piendis inhiabant; apud quos omni mortis me tu praeda potior erat comprehendit, aut cecidit: di summaceleritate infestiique armis Dppidum pervagatus, obvios omnes promiscue trucida -,it. In castris & Pesti magnus tormentorum puluet isque sulphurei numerus , & supra commeatus magnam copiam. t liquusetiam apparatus bellicus ingens captus est Rogendorisus infelix inauspicatae expeditionis dux, quum in casti is potius emoti, quam ignominiosae cladi su- petesse mallet, navigio a familiatibus impos,
ius exindeque Comatonium ductus est. cumque Viennam terrestri itinere adveheretur, Samari ,
quod oppidum in magna Danubii insula ma-tonienti, latis commodum habetur, vulneris atque animi dolore extinctus est. Interea solymanus, ut uictoriae seorum intel- esset usque adeo citato gradu properabat .ut pedites praetoriani , equatum justis passibus inee. dentium progieilum aequare cogerentur, quum
Vata linum Petti . quod est ad Danubii ripam oppidum pervenisseipsaeium nuncium de prodi
gato ae castris exuto Germano tum exercitu ac cepit ac postea lentiori itinete incedenssuorum castra.eo,quo diximus,loco posta attigat: nec tamen recentes suas copias cum illis coniungete
voluit, quod plena essent cadaveribus.ditum. que,quo effendebatur,odorem exhalarem, verum dimidio supra vetera castia milliali consedit ad veteri, Budae suburbanum. Ubi collaudatis duobus Mehemeris , aliisque praefectis & duci bus alterum Belgia lensem , cuius potissimum virtute & opera patiam victoriam intelligebat, magistrum equitum Europaeolum cieavit: Ula- manemque Persam in Bosnensis plasecturae ad. ministratione confirmaviti is quinquennio aute
jus sororem in matrimonio h ibebat , cum quatum sociit piameditati sceleris , Carmiate , Detiello. Membethamo . &Veligi ne. qui omnes infelicem vitae exitum Christia' , .se notum at is intersecti tulere ) ad Soli manum transitiat, de suscipiendi contra Persas belli aut sines cior atque instigat olfuerat, Tartaros veto,quo ra ici tum magnum robut & numeruin ad luaciat, , , tiri ad loca Stilponio imae,atque Albae vicina. ad
depopulandam quaquauersum regione dimisur Teaptivosque quorum magnus numerus ei apia-
sectis dono oblatus erat. erudeli edicto Duelia capi iri dari suo in conspectu iussit: ducibus aut tribus eae in comptaeci isteservatis, inter quos Balthasat Pucha. Ius nius ruit; quem nocturno eoque funesto exere - I nimitus traiectui 1 efuisse diximus;& Melchior Bor- inter . sta pol emotum praefectus . qui postea tegulae en ri. beneficio libellatem consequutus, postliminio ad suos revertit.
Paucos deinde dies quieti indulg/ns , suo ac
duo um, quos secum praetet morem adduxerat. filiolum Selymi 3c Paja iis nomine . iusanti Sol in puero, per Chauliorum hoe est praeconum ma- η- lotrum.quod apud Turcas praecipuae dignitatis osticium est dona milit; nam Mustaph 4, Epriis ram no- te uxore genitus. Magnesiae in Asiae :ussu patiis minei ragitabat equos militates tres aureis instrumen- gina Otis decoros, ac purpureas auto interteitas toti. Dolodem vestes ; reginae vero annulos cum gemmis munera immensi pretii,&torques, ae Babylonicae sebo. lissimae telae ad capitis di corporis ornamenta , curati certum numerum: petebat autem nomine Sol)mani a regina qui petendo iubete videbatur,ut puerum regis,eius deinque in fiat rem ad tali salium, de cum adolesceret, illius benescio procul dubio et naturum,cum proceribus, qui cum ea Tt - smeniae obsidionem tolerassent . eamque avem o cuiuiissem, ad se in castra mittat: nec quicquam du- proceribiter .quin postquam eum videte, atque tenere sis qui- exosculati licuerit, illaesum extemplo ad matrem Aoum temittat : ea animi magnitudine esse principem incola suum,ut si ii potentia fortunaque omnes post veniat se reges relinquat; ita etiam pietate de iustitia tu, rini a. petate contendat nec puero in spem regni felici- petit, ter educando quicquam adversi evenire pati tui ipsam autem reginam pro filia nutuque iam petiit amplexurus. Quum regina, quidnam ad ea respondet et, perplexe & cunctanter deliberaret, nec ea mora apud barbarum principem quicquam prosceret, demum monente & obtestante Monacho, puerum cum Durtice & nonnullis mattonis , anxia&de eju, salute solicita, non sine suspitiis & ita chiimis in castia misit. Delecti etiam fuere ex D limproceribus,qui cum Georgici Monacho eum ein iamitarentur; Valentinus ii te copiarum dux summus.quamquam nonnihil febricitans , ideoque .,fima obtestatus collegas ut domi relinqueretur, Pe' illis his; trovitius Urbanus Battiamus, Iudae Sexcubiarum prauectus.Georgius pesthenius,& ipse Vet . . iactus,qui paulo ante B uantio reversus, sotu:aui bis obsidione, eo advenerat, aliique praecipua Idignitate praestantes. Qui in castra cum puero regio profecti, obviam habuetunt praetorianam
Turcatum equitum tuimam, uisiatmis,ctistis,
vestibus egregie iustiueiam e inque cassiis inter duosJameelotum Oidines ad Solymani lento- Puernum deducti sunt : qui pileium humanitet ad Mand peibunda scutitem exu. udavitquelec duobus tractvi'.