장음표시 사용
141쪽
i . , peresset .sed post paucosa esJoanne, illi O
'' que ut eatero, sequeretur, mandavit : ac meum modum illi Buam . Caesariani autem ad Feldinandum ,rebus infectis,Vientiam rediere: se tamen ut Caesarianos peterent, ne redire pi perarenti viennae aliquantisper piaestolatentur: si enim sperareJoannem acceptis, quas BWintio indies expectaret, literis, prope tem is aquas tolerabilesque conditicnes pacis de
stensii rum. interea mense Martio insequentis dii ve-M nit Viennam Mehemetes quidam ex eorum t ordine .quos Turca Chausos vocant, nuntius a
Chausti, Soliniano ac Ibraimo literas , ac capita pacis, capita quam Iadiensis cum ibraimo & Crito tracta
pacis vetat .descripta adferens qui quum primus m cum rata vae ad Ferdinandum ac ante hae iniblita lega-
δε si tionis munus amiliae vi tui esset, ipse adhibitis inaliata Caesaris legatis , ae M lucio Cardinale Tri-Fodin dentino. qui iisdem diebus a Caesarem illiu eo
Mando venerat, convocatisque proceribus Hungaris, xma -- qui latis magno numero aderant. audiendae letahu u. sationi vacavit. Sedenti sibi, una bella in thi o reis pannis ornato regi. adstabant longo o di ne a dextra parte Paulus Archiepiseopus. Strigoniensis, distius MacedoniusVaradien- . qui iuri Petrus ineglevit ius, Balthasar Baiis. φὶ fu Caspii vingat tu . Bonaventura Bathorius cui abdicato eo nomine , postea a militibus Andieae nomen in i tum suit Nicolatis Castes diis
s nisu Franciscus Nia ius, Antonius octon ' iiii , stephanu, Ma latus, Franciscus Revatus. η' &Maieti .sebastianiis, ae Stephanus penissin- se ii, Sueui quidem origine, sed in numerum Ungarolum iam olim adsciti, caeteiique complures domi militiaeque clatissmi viii. A siti
stra Bohemis datus erat locus,in queisJoannes Episeopus Uratistaviensis, Albertus Presten scius. Joannes Flugus, Albertus Stieeus. Ladiiciatis Lippa. Jodocus Rosembergius, Joannes Constitu , ac Meqeticii fratres eodem quoU tali moso assastebant.Brevis admodum Milo metis oratio fuit: Salutato enim nomine soli mani&Ibiai mi, i inando,ae redditia utrius. que literis .non plura loquiitum ferunt. stiam quod ex iis,quae in literis continetentur, meniatem illotum de induciis esset cogniturus. Paucis post diebus Ferdinandus, iisdem tali, legatis,ac Cardinale Tiidentino, nee non
proceribus,quos paulo ante nominavi, convocati ; pacis conditiones, quas Turea attulerat,
per Ioannem Holi mannum , cuius consilio plurimis in rebus utebatur. publicari iussit; ita
ut is Cermanico sermone eas recenseret; Ca-
sis spar vitigailus Ungaris, Ceorgius vero sapocond/- Bohemi, inteis retaretur. Fuere autem sere o
it o. te, Pi incipem Turcarum Solimanum recipere Clementem Pontificem in patrem . Carolum Caesarem &Fei mandum in fratres: Ludovico Critio daturum in mandatis. υtJoannem regem inclueat ad cedendam Feldinando partem
eam Ungarim quam nunc habet. aut certe m
iii, legibus pacem stabiliati vicissim a Ferdi
nango postulate , ut claves strigonii ad eum mittantur,quas non aliam ob causam petat ite rum remittendas quam ad declarandam ob dientianti hanc pacem et diu, donee alteruter
vivat, durat uiam: aut quamdiu licidinandri voluerit. m Caesares Ponssce facturum et iam inducias ad septennium, vel diuturniores, s ei Cotonem uibem restituerim: pio qua damium se Casati vel Ferdinando in Ungaria altionem longe quam si Corone, uberiolem: prohibiturum quoque, ne Hatra leni pyrata rum princeps,ac Mauri&Turcae praedones ii tora Hispaniae atque Italiae insecta excursionibus atque rapinis reddant.De tributo annuo,ac
Ill)Keo Turci; concedendo . ne verbum quidem;tametsi Lascus,&Valuodanorum pleiique factiones alere liti. non aliter coalituram pacem in vulgum impudentet salsoque spatiissent
Haec eis haud aspernanda pleri que viderentiu ; tamen Ungaro1iam animis haud levem suspicionem ac metum incestiebat . inusitata illa elisitim Strigonii postulatio. Verum Ferdinan- . . Aus posse pro clavibus facile,si sit necessi. alia, eonfici,&Ibraimum iurasse maximo iure ian. do,nullam subesse fraudem, Meli et inter nuntium XXIX. Martii dimisit,datis muneri-υ De Comitibus itineris, qui claves, quas p at ei traderent necnon literis. quibus Soli
mano,ut patri. se commendabat; ae quas dedis set pacis conditiones accepturum atque obse
vaturum promittebat liquium etiam se ido neos homines ad pontificem atque Caiatem significabat, eisque pro virili auctorem mi tum ut restituta Corone, eius voto ac des defosati,sat Eade Ibraimo.&Crito rescripsit deque omnibui Hieronymum Jadiensem certiorem reddidit monendo eum hortandoque ut quem ceperat faederis pacisque tractatum, indeselial horis atque inductita constantia, optato fine
Paulo post Nicolaum Comitem salmensem, Nicolai eius, ut defensa a Turcis Vienna, ante Cois biennium e vivis excesserat, filium, Cubiculo salmo regio prasectum,ad Clementem Pontificem .de si
Caesarem ablegavit. rones restitiationein,ca- Cas teraque, quae erant necessaria, solicitaturum. r. iuri
Deinde Critus ex itinere literas dedit ad Coci. resti manum. iii viennensis urbis ac Aulbiae inferi dari, praesecturam administrabat, quibus ictu cu. c. onapiebat. an inducias, aut belli intermissonem, O .
quae nuper pactae erant,observare vellet: Se qui dem a Turcarum principe vocatum, properam constantinopolim ; reliquille tamen idoneos homines qui cum eius responso se quam celer time stibi uantur Eodem eciam tempore per- Waim latae aliae literae fiunt a Frange 'arro,Proderic Gn. Vel eio valvosanis,ad legatos Casareos mis- , timsae, ac ille . qua Annunciationis Diva Deipatae ih a ad virgini, festum praecedit, Budae data. quibus I ratis ite ium petebant ne redire ad Caiarem, rebus Osa insectis,maturarent; sed aliquamdiu subsistetehaud gravarentur . donec quem illae exitum habiturae essent,certius cognosci pollit: se quidem nondum de bono, ae Christianae ieis lib. utilis limo exitu animos despondisser de Dan nem toto animi desiderio vehementer pacem cupet adeo ut nihil ea charius, nihil optatius, nihil denique magis in votis habete queat. Has liteias cum Coeianus & legati Ferdinando per
legendas dedisten expectate ab eo iussi. haud Giiseulter Uiennae substitele, ac valvo lanos de induciis annuis servansis. deque expectanda ab seJoannis uoluntate, nisi in ea significanda
longior moraintercedar, ce uolo, Ieddidere. verum
142쪽
verum dum hae lentius,quam rei m gnitudo postulatet,1 trinque agerentur,ac Fer mandus omne, eonsilia fila de die in diem protrahet enim Caesar Corones reddendae tationes cunctanter explicaret, pax tantopere expetita, Nisdem diebus Alexander Famesus Cardinalis in locum Clementi desumpto pauli ter Hi nomine magna urbis Romae, quod eius phtritius civis esset,&totius Italiae laetitia, lueeecst: &Crittu, Constantinopoli discedens ad ac populis utriusque regis ingenti tutura com- Istrum appulit: eoque apud Selisti iam Bulgari modo perturbata confusaque suit Nam interim cam,quae vulgo Destro lania nuncupatur,tias e& limatii Peisti seu Parthis bellum illaturus, .sto,in valachiam Transalpinam pervenit. Ha mare traiecit; & importuna Clemeratis, qui bebat in Comitatu titum aut amplius millium otium& quietem sedulo proculabat ors su, peditum Turcarum numerum , qui maiori exsequuta est;& Hispani, qui Coronem tutabaim parte h Ianiceris constabat, ae magnam homitur,fida&ini perata constematione, omnem num promiscuorum& ministrorum catervam, tiansgendi & componendi negotii facultatem praeterea equites mille,aut amplius, inter quos sessulere Siquidem Di lacus Tovaries, &Hese certa etiam Pannoniorum manus habebatur, mosilla cohortium praeiecti, quum Rodericum Urbano Battianio, Joanne Docio. & Gaspale Maricatum ducem continuis. importunisque Perusitio . Cloatia oriundo, ae Geoigii Mo- precibus, ac disputationibus toto triduo iactis, nachi. cuius iam tum a Moannem celebre assieruandam sonunam. &vestandas Turc. Nomen agria auctoritas esse ceperat, propinium in propinquo ditiones. vel invitum &re- quo; ut speciem iusti sere exercitus quangam luctantem adduxissentiae postremo ipse eorum praeberet , Camelorum potissimum ac mulintemeritati cedere coaedis tuisset . Andrusiam tum & eurruum maximo accederate numero. oppidum , cuius praesidio Achomares cogno- Obviam etiam ei prosectus fuerat honoris caumento Ciusellus, cum Cara rhamo praetori sa Hieronymus Lascus, epodolia , in qua eonorum Ianicerorum tribuno,praeerat,de secus ' tempore versabatur.Et quamnque procedebat,
da nocti, Vigilia aggressi fuere; itineris ducibus 'productis limani literis,ae Cubematoriae po- Laram Coronao,& Andrea Barbatio us. Ubi restitis auctoritate ingenti fastu ostentata. Mol- quum Hermosita eum equitibus & Achomate clauiae.& Valachiae Montanae principibus,quos aerem pugnam initisset, Maci causaltera in par- vai das vocant, cunctisque aliis sui ivno iure te oppidi. dum minorem ponam oppugnat , imperitabat: ita ut ii qui dicto minus audiente, eiusque valvas revellere conatur , plumbea reperirentur,nulla adi ita excusationa, in eos suopeti glande eaput imis Ombit. Eandem . vestigio gravissime animadverti iuberet: se- subit sortem Didaeus Tovatus , cum aliquot utiEliae cuidam e Boieriis primi.nominis Vala- primi nomini, militibus una cadentibus. Die cho accidit.quem quod navigia ipsi illium tra- tandem illuctaeente, & Turcis numero pluria jeoerto. uti dicebat, siti scienti numero nequa hiis acerrime urgentibus. Hermosita se cum quam procurasset. in praealta flarea, ad Istri iti reliquis copiis in tutum recipere contendit. Ei pam suspendendum curavit,&Bulgariae atque Achomates cum equitibus, qui sngulos scim intactiae incolis spectandum dedit. petati Janiceres, sipraequorum clunesa Non desimi, qui eum occulta eum Ibraimo ceperant,magna contentiono instat: sed dum consilia in pernitiem Joannis tegi, contulisse daeius in nonios cedentesille receptui inten- assiment, ut eo e medio sublato Qiod ob limio, invehitur, selopeti glande , misella etiam minis smplicitatem, Glitio nimium credentis rotundi pelta,pet sinistium latus traiicitur: sc haud dissicultet fieri posse censebant: ipse re
ut amisso utrinque duce, eventus fortuna utri- ano Patmoniae potitus, illud in fide si eliente latisque panis pari fato aequaletur. Quo cadente Solimani continete, ae Turcanim simul & ve-Tuleae persequendi finem secete ; indeque no- netorum ope adversius Ferdinandum & finiti stii quietiore agmine Comnem reueis inti mos Germanos tueri amis , ae quod magis Nee multo post , ad tubortam inter Corm impium ac sceleratum erat, ex eo regno Gernenses aciem. caevamque pestilentiae vim, Ie- maniam omnibus continui belli terroribus. denim etiam ad victiim necessariarum penuria cladibus vastare, ae sub iugum mittere pollet. . ,ecesssiti cui tamen sine mora frumento e Sicilia Inde alpibus superatis, quae Valachiam niter tib Atilia abunde mictbbievi prodisiun ivit sed di Transluaniam iacent. apud B talionem v Hhimosita. Lisonus,ac Mendoesius cohortium bem peramaenam ad radices alpium stam quae: iselli ac citeri Hispani ordinum ductores, a saxonibus Coronae dici solet, eastra metatus, qui stiperetant, ad nimis citam & properam missis ad Em eum Cibaeum literi, . suum hdesperationem adducti .iisdem navibus,quibus montio reditum brevibus fgnificat, ac prosium tum allatum erat, susceptis etiam Grae- communicando cum eo de arduis negotiis ad se eis,&eolum sarcinis, ablatisque tormentis C voeat. Is Trantilvaniae erat praesemis, &smulionem vacuam deseruerunt , d mltaliam se- Episcopatum Varadiensem obtinebat. e Cibicunda tis Ovigatione pervenerunt. Q γ' Liguriae celebri familia,ut alias Hiximii ,otigite, eum pacia successim eo quidem tem- nem ducens,& paulo ante expugnata h mam-pore sustuliste videretur , legati Cxsarei ad bus & testate nonnullorum rebellium aree Civitate, Montanain Cremviciam discessere. Huni iam restaurandae ac munieraciae illi ope & in ii, redditus ac negotia Mariae Reginae Lu- ram adhibens ibi quiescebat. Et quia Cloaeodovici vidua quae eas urbes dotali iure posside- nequaquam erat ineognitum quanto in se iobat. fodina sique Fucearis Augustanis colendas flagraret Critis . plures ob causas, tum quod ex censu locaverat, disponoent. Joannes vero in deserendo ei Cubematotis officio ad veis a vatadini reditum G titti pratio landum een- riatum partium fuistet. nec diplomati Joanni suit, qui de mente & voluntate Solimani & subscribendo affuisset I tum vero etiam quod inraimi. deque induciatum conditionibus cet- eius amicitiam veluti obtrectatoris honoris aetissima quaeque allatilius eae credebatur. dignitatis suae, ae inore Tarcuum parem patiis 3 Grai ct ob ci
143쪽
no Nicolat Isthuanssii Pannoni
i. recusantis abhorrebat propterea ia eum pros elidi minime voluit. nisi pilus de se euro reditu data fide sbi caveretur. Itaque misso ad Clit- tum Petro quodam Sxeerdote, qui erat ei a i cris,homine in caci infidoque,eum ossiciose mutari iussit, dicique ne eius reditui pro eo ac debeat gratulati , neque se posse provinciae suae
mondum ex omni partepae Mae finibus ex deis si tamen datis fidei literis seeuius reddatur, datu ium operam,ut explicatis. quae in praesentiatum extarent,negotias,ad eum ire queata . tur cum Petrus ad Blasionem eum convenistit,
di quae habebat in mandatis exponere cepisset. ab illo insolenter atque iracundὲ interpeligatus, pio suillo convitiis indecenter Cibaci nomine. extemplo excedere castris,ac reserie ei iussit, se in eum veluti despecto Soliniani aeJoannis imperio minus sibi obtemperantem, iustaque suasit perbe & contumaciter contemnentem, promerito graviter animadvertimim. bam Petrus quum propere conscenso curru, quaa Docio audiuerat,telaturus in tutum abire vellet.Joan- circum- ne, metus insidiose ac nefarie eum circumve-ν IM. niens intercessit, ac Petium scypho deaurato donatum, tantilloque munusculo corruptum, ad summam peltatam vertit, eonimirum maligne persuaso, ut Glitium de incolumitate ei praelianda sbi iurasse mentiretur. Erat me ius
vaniloquiis,mendax,&hequitiae sngulatis,ae baco cum ob alias privatas sinultates vehe menter insensus,tum vero etiam, quod is olim ira rixa seu contentione quadam, ei parum honeste loquuto extensa palma duplicem colaphum ineussisset. Sic Cibacus nullum subesse dolum nullam fraudem millimans,ae ploditori ineratius,quam par erat & imprudentius fidem adhibens, cum ducentis equitibus ad Gim tuni ire decrevit, ac apud quoddam oppidum Saxonicum Felmetium, duobus a Brasoneu
be, ae Gliti castris.vel tribus ad ilimnium mil- saribus dissitum eonsedit: ita ut ad diem et is, stinum,qui DiVo Laurentio dicatus erat .ad ps1., ad ritum a Grito colloquium in tempore adesset. G utim igitur extra oppidum, ad Optandam in c. mediis a istatis servoribus sigidiorem auram,ra P bemaculis, eius diei reliquum transegit; acin- '' eaenatus quieti se composuit. At Gritus adventu eius cognito,&quod idi se quidem vitanfli aestus causa sub tentorio agetet, milites vero in oppido, ac passim qua cui liberet, stationes occupas lent, Urbanum Battianium ae Joannem Docium adversus diaspersos cum ducetis equitibus selectioribus,sia
lentio proficisci iubet. & quid fieri velit, e
edocet,utque tacite id habeant. ediciti illi ad devehendam secum Janteeroriam cohortem . quo commodius pati cum equitibus passi iter facere possent, aliquot curribus impetatis, ae ala equitum Turcica assumpta, pet obliquos
notosque tramites Felmerium perveniunt, aede ptima nocti, vigilia Cibacum nullas si spe- - ctantem insidias. 5e in tabemaculo altum som- iussu ne- num capien:em invadunt pluribusque hastis desarie in selopeiorum glandibus lethaliter coniosi nitento- vulnerant:& cum eum licet adhuc semivivum. νis. ml- nec tamen amplius victuram cemerent , ste-
tu illa- phanus Chitius, Urbani equestiis turmae legat, mr- tus, caput detruncat, & Thoinae Moixo militineribui, suo dat,a quo illud vili involutum cilicio eque-irari- sin sella imponitur. Equite, di famuli Cibacidae ariad elamores, & inconestas hostium vocifera- tiones e somno experrecti, partim qui arma ad 'defensionem ceperant, vestigio trucidantur, partim inexpectato, subitaneoque pavore exanimati in proximas silvas, aut quo licuit. nudi& inermes. palantesque profugiunt: supellex eius ac militum, simus 3c equi,ac catera, qua ibi erant omnia, a Critianis in piadam vertuntur. Caede peracta ad Critium reveis, caput crinibus siti pensum ei ostendunt : & is solet tunc eum Lasto sermones & constia. variis de rebus conserens, exitum rei anxie praestolaba. tur, cumque illud ad satietatem usque intentis oculis avide circumspexisset, auferri postmodum praecepit ; sed ne inhumatum sepulchri honore rateret, Michael Stransius Coronens, sacerdos , quem Archipresbyterum vocant . rea Grito impetrata, in maioritii bis templo pie & honorifice tepelivit, saxo superimposio. Tinmum vero e loco caedis paulo post stibi tum Nieolaus Patorius, propinquitate Scias
mine illi iunctus, ad oppidum Alma sum devehendum curavit, ibique singulati pompaci
honore,nec sine lachrymis tumulavit. Fuit per omnem vitam vir pius, & gravis. rexit ius Epileopatum Varadiensem permultos annos, quamquam nullis initia sacris,adeo aecina.
te &ible iter impia quavia , de recens init ας dogmata procul arcendo,ut ne ab ullo quidem Episeopo diligentius . ac vigilantius administiali regique potuisse ab omnibus etesitumst.
Et sane ea ae paulo stapetiore tempestate, inter duorum regum contentiones. x dissens num procellas,quibus omnia susque deque habebant ut . Episicopatus sere omnes a militaribus prophanisque hominibus, non sne inexpiabili terem divinarum iniuria. ae pessimo him manatum exemplo . hine inde dis iacti erant. Agriam siquidem Perenius post obitum Fran- uis. sepani antistitis,ui occupatam obtinebat: D- ρ aannes Saracenus Quinqueecclesias , Nitriam pio in Valentinus Tureus murinum ae Sabariam,ca - mili telamque Iauriensem ditionem Paulurnaqui- raridis fui. Albam Juliam Fianciscua Bodo, Chana- homini-dium Gaspar Belusithius xque omnes propha- b M-ni.quamquam armis α bello egregii, sbi usu evarispaverant. Quae tamen flagitia dictu, factuque enormia,Ferdinandus rerum regnique potitus, quaerat pietate fideque postea corre it, agendo providendoque, ut ea omnia loca sacratis
viris. &ejus modi adminis mioni ossicioque
Cibaci eaedem prunus omnium stephanus Valentietu,Thrax, equitum ductor Ioanni regi sanificavit, qui exinde singularem animi d
latem concepit. stetitque aliquamdiu tacitus, quinam motus eam ob causam sequerentur. Trinas
Sed reliqui Transsiluaniae proceres, aegentes Arani universae illum tam cludati indignaque nece Coa
sublatum aegerrime molestissimeq; se ite .indig- noemnari,s emere . ac aquissimo nare almaeona Pind
currere itaque ad urbem Cibinium si uentes candam conveniunt, ae unanimi voto cunctisque -- decerinium ordinum iussi agiis ulci cessam inni mini, centissimi viri mortem decernunt; solennique censu& vetera gentis ritu cruentum gladium, per ritu, ni bes, oppida, pagos. α quaeque compita cir- cruentocumferri si aberat, eo monimento, ut qui in bel- gladiolum confestim nomina date recusarent , nec per urinsumptis armis conquerent, gladio serirentur. ιιι mis
144쪽
Nee mora liqumvis sumendae vindictae delia
guntur,Gothardus Cunus, Stephanus Mail . tu L.& Franciscus Quendius Quibus sese quam cupidissime iocios adiunxere Thomas Berna dius inter Siculos opibus & clientelis potens, ae Nicolaus Patocius Cibaciipsius necessarius; Saκones item &Siculi omnes, nec non pr
vineia Biliariens. multi ex proceribus Ungariacis, quos vivens Cibaeus multis sbi benefeti,
obstrictos reddiderat. Praeter hos nes Emerices Balassius, Lupus Bet leuius, ac Michael Banilius cognomine LoQncius,haud contem nendas copias summa adhibita celeritate contractas. Cibinium in eastia adduxere. Mittuntur etiam continuatis dies ae noms itineri illigati Nicolatis Graisus,&Martinus Andr
sus Siculi primores, ad petium Moldaviae, di Radulonem valachiae principes, pro petendis auxiliis quae quidem illi promptis de alactibu animis absque cunctitione promisere; quod ob
nimiam cludelitatem cum intoleranda super
bia coniunctam Gritto insensissimi essent Quinu AE circa paucissimis diebus convenere ingentes c tra, copiae equestres & pedestres . armis & equis,a ad quantum in tam breὐi temporis spatio licuit , n C. sati, instructi.adeo ut demptis Valachis, i ad
ocept. decem millium numerum esse ferebantur,qu rara' diaginta millia hominum bello aptorum , h. ivst Transiluania duntaxat, intra Octavum diem in m a caiii, confli ixisse diceremur. Tum vero Clittus, quum adversiis iam Transsilvano, modo & Siculos, ac Saxonicas urbes, ted etiam ultramontanos utriusque V lachiae principes. essetatis mentibus coniurasse viseret. sera ductus nitentia, incertusque consilii, nec quorsum fugam capesseret. satis di gnarus.tandem vitato Cibinio. ubi exercitus ά triumviris tumultuarie collectus in procin vile serebatur,ad Megiesum urbem citatis pasc ibi pioficisci constitist. Quo quum esset per entum oppidani Hio Crini adventantis exe κitu, Niei eisque agminibus,& longissima Caiamelorum ac impe5imentorum serie . ideoquem vehementer exterriti quod starent in provinciae . totius concilio cautum esse, ne uspiam reciperetur , portas extemplo claudentis curavere.
Sed Crit tus anxius de solicitus, ac tibi & exer- citui tam a tergo, quam lateribus. ac undique timens, misso ad eos Uibano Battianio, ut in
, urbem reeiperentur instare amicitiam omnem
gratique animi obsequia osterre . nunquam te: tanti beneficii suturum immemorem, polliceri. Sed quum nullis precibus, nullis promissis Hemtentur; postremo&ptator,& aliquot ex moti, senatoribus, ad breve colloquium egrediuntur,magna verborum contentione posti
rare. victi tanaem multi, Battianis sermonibus exeunt. sed quum neque se adduci ad intro mittendos eos,veluti proscriptos .possent; alte laque exportae valuis adaperta regredi in ut critnu hem Vellent Gritus&Urbanus, caeterique socii pariter&Turca magno impetu magnaq; vis irruetites, pratori simul& civibus immixti in. tii in pervadunt,ae patefactis repagulis, reie- isque qui resistere volebant, omnem exerci
r. Erat in colli ad Aquilonarem urbis partem
rein plui cum adisici &propugnaculis antiquitus editiore in loco extructum . quo tum Gritus eum Janicetis sese recepit, reliqua exe
eitus & impedimentorum pane laterius ad ii bis defensionem relicta: eo consilio, ut resectonium,adiectisque e militari dicet plina munitio
nibus, pro idque necessario commeatii tantisper sese tueretur, donec ab Ioanne& TLieir, Melie mete utpote Belgradi , ac Balthego S niandriae presectis,auxilia convenirent, ac timeondita ea hostium multitudine pulsa atque sugata,ipse periculo eriperetur.verum triumviri, eum valachorum xis s&omni mole copi
tum opinione celerius adventantes, muniti nes, quas comportata materia egregie contem
debat,perficere nequaquam permisere. Et milites citatis passibus.ae sublato terribili clamore. aedificia & munitiones adoriri , ac temere oppus te ceperunt. Et quamquam Mailatus nos ad Gothaia componere Oidines,ac omnia ex rini arte&diseiplina aggredi eos debere dictitantes Eum in manu de voce, ne temeria procurrerent. hortati a Non desinebant: tamen postquam dictis minus dionis temperarent Critus opera sagittariorum . prematia urcarum. ac Ianiceiorum qui Sclopetis rem petitissime gerebam, eos facile repulit; quum vulnerati ac interfecti magnum detiimentum accepissent. Igitur triumuiritiabito mutuo consilio commutata beati ratione. obsidionem instituunt;
quum Gritum commeatu . ut in tanto rerum 'tumultu minus proviso. breui inedia labo iamiarim, & vel invitum ac reluctantem ad dediti mis conditi es dasceris uiam Nequaquam ipnorarenti publicaii etiam in castris de in Libeiubent, situram omnibus , qui intra quatriduum ab eius sipendiis & militia. minaeii
que descerent, praeteritorum impunitatem;
Bea se reliquos, qui in eius fide mimansissent, hostium & perduellium loco habituros. Itaque
Uib. Battianius de Petusth. deserto eo, ad n stioni in & Triumvirum castra profiigiunt,cum compluribus ex numero Ungamium ac statim in gratiam recipiuntur.Oppidani similite id meas. qui in uibe relicti erant promiscue cadero aggress sunt intei sectisque, qui in arcem evadere nequiverant ad unum omnibus tormenta
liquot cumisia promovere,quibus quassari bra& dirui cepta eli : se ut Critius duplici hoste
circumventus. & aescientibus alimentis,
mem veritus, ad extima redigeretur: quamobrem per idoneos iidosque homines profuse largiendo,aemulio auri pondere distribitio.o s denti vidi animo, Mi conciliare aggressus est, ut eum filiis abite in tutum permitteretur. sed quum apud esseratos homines vindicta libido tvaleret. omnia frustra libere. Supra hae in
commoda late arx corona castrorum praecingebatur . & oppidani quoque omnem exitum praechiserant, ut nusquam esset gium patere videremi: Mailatus squidem &. Gothardus, ae Quendius clim maiori copiarum parte a meri
die. valachi & Patocius i partevii bis Orientali : a septemtrione vero Thomas Bemardius eum Siculis , in orbis speetem vigilando &agendo acritet excubabant,ut nemo arce egredi phimitteretur: introrsus idem fiebat, quum civibus aliquot praesecti cohortium Ungari es.sent attributi. Per hune modum quamvis ad extremas angustias redactus esset; omnia tamen obsidionis incommoda sorti de patienti animo tolerabat;
sed postremo importuna Abii oppressus, ae viaribus
145쪽
libiti corporis demtunas , antequam morbus magis ae magis invalenceret, de evadendo e sitare cepit; suaeque ac liberorum, quos seeum habebat, saluti clancularia, s posset, ga consi Icte. Sed interea dum id animo versat, ac commodam elabendi occasionem quaerit,crepitantibus &maenia quatientibus tam solis, quam
intra urbem tormentorum globis, murus arcis
motus,h medio tollentas evr n. um mi. quam pollea a quoquamvisi fuerint. Pettur scit manus mondum expugnato Me-giesoJoanni mandaste, gravi com comminatione .ut solvendam obsidionem. Gritumque periculo eximendum curaret. Sed illum te spondi illi se inesseratos ob iniussam Cibaci ne cem,& rabie quadam percitos sopulos nullum versus selem orientem ,.repente magno facto ercere posse imperium intellexerat enim J hiatu concidit.Quo animadvei se, milites vix expectato ducum imperio,factis agminibus,ac magno illato impetu, per apertum muri latus,
ae ruinas certatim conscendere ceperinit.
Quamquam autem Turca de Ianiceri, septe-mo conatu edito, se acerrime tuerentur, multosque exTransiluanis subeuntes telis missilibus, ac stlopetis vulne rare, ac interficere non cessarent; cum tamen sessis validi .ae sauciis integri identidem succederent , ac rureis lugnando, laborandoque sesT, & defatigatis vites deficerent postremoTranssilvani superioresviuta Gmna pertinacia, eos pedem reserie co gerunt. itaque multo maxima eorum pars ciu-
apta, delissime casa est: caeteri ad praealtam templi iuriis tui in sese recepere, ut illine de deditione eum nostris transigerent. Sed quum admotis mai
annes ex ami orum, quos Constantinopoli habebat.indicio .sbi,nisi caveret occultas ac rho imminere insidias ideoque aemuli& hisdiatmii, siti distamine , atque incommodo parum aut nihil commoveri videbatur; hie finis sius fuit ambitionis. superbiae, crudelitatis. Moccultorum Cliti consiliorum, quae tandem cenis sinam ei perniciem, quam aliis illa par re voluisset,pepeiere ita ut ab eo salubre distu. siserum capere possis documentum, tu petesse iste letumo rem simul de acerrimum ultorem
sublato in hune modum C ito,quum Dannes certis indiciis comperiiset. Laimm Ciba clanx cadis conscium .suaseremque Risse.αgre serentem , quod praesectura Transsilvaniae , quam ipse antea gessit et,occasione Constanti-
i. s. m. ribur tormentis ea quoque turris, magno cum nopolitanae legationis ab ipso adnim istratae, si a campaniae is fiagora,& innitu . undique pe- Cibaco obtigisset, eum alii de eausis Budam teretur,abiectis armis ad arbitrium victoris sese evocatum in eost iam coniihi iussit, blevi de dedidere, adeo tamen omnes saeva ulcistendi libido inflammaverat,ut nemini prorsus parce
hiis sub hocssionendo cruenti pratii rumultu lab; Gritus cum filiis & qui isdam familiarium
convicto eonfestoque panas filmpturus. 'Ad eum magno in discrimine vita,nmaeque,&α- a WA- istimationis vellantem . Joannes Tamovitas, viaaim Polonorum clarissimus, quiJoannem exulem caro hospitio susceperat, ae Matthaeus Tatio . cui rem ιοnalia, evadere conatus, iam tranaxnt,evaserat, via multis aeque , eo acceptis beneficiis multum coni
lioribus ad rapiendam stipelletalem,quae om- debebat.tanto e periculo liberandum depreca- , ni uim opinione pretiossisma erat , toto animi turi Budam venerunt. Quibus ille benescio-a i ta vanuitque impetu intentis. Verum quum ad rem&m omni non immemor,honori, cauia Tarno j ι. VMaςho , qui de more militiae exitum oppi L sa obviam procellit, eorumque precibus Las- oran .is, in ira, seris piastolaban- cum, in quem sane graviter erat animadversi- ιο iur,inicidissent. abiis extemplo eapsintque a G res,liberaliter donauit , piistinaeque libertati rere 'cia in custodia halini fuere. Caterum cum in dignitatique restitutum, e custodia dimisit: in c, castris de Crito capto vulgata fama esset , aca que cum viti, longe elatissimis in Poloniam
currere omnes ad triumvitum praetorium, du- discessi.Tam ovium vero & Tarionem, quum V sim ecI iuxta, ac militum multitudo, truet ei se per complures dies magnis in lautitiis, acem rita sis
titur. nia it betatione, ae inconditis subinde vocibus aecla. mantes mactandam diram illam hostiam Ct baci manibus esse. Ioannes etiam Docius paulo post e latebitis. in quas se abdiderat, extractus, vivus in potestatem devenit. De quibus Eppli
qui sitis honoribus habuisset, hunc quidem in . crimini signi equo )hracio cum ornamentis omnibus ex auro fabrefatas. illum vero.uti veterem.be. O in nescumque hospitem, rotunda patina . sem- res inpotellatem devenit. De quibus Eppli- misinum,unionibusque egregie ornata, decla- niam
publice sumptiim est, die, quidivi ML va Damastetia admirandet pulchtitudinis ac periri chaelis stibam piaecedit, Cottiatdoae Mailato, immens pretii, Critianis nimirum exuviis, . . . ix Mnsbii, ita ut a Cinganis. qui il- quas B antio discedens a Soliniano accep. nos
lis in regionibus tortorum, Omificumque mu- rat. sonatos,ad fines u que Poloniae tuis sum' Ara mania exercere id lent,Crito iitraque manu crede- tibus omni exhibita eum honoi istum liberat L pro ratis testiseatione deducendos curavit. Ne autem provincia absque magistratu esset, eius ad- Mail
ministrationem 3c praesectivum StephanoMai- Osi bitet. Ferimi case Crito, in epis caligis locυ- lato,&Emetico Balassio, aequata potestate de ius tum a Ioitoribus inventum, in quo diversae mandavit. Varadiense veto Sacerdotium de a amplum , & opulentum Georgio Monacho, data Obselemitamin Didinis religioso coiriti lit;addito Var smni etiam olscio,aeeusa aerarii. Namque in diri is eius viri opera, industriaque &fide plurimum epi ο- spei atque fiduciae jam pridem collocaverat. patiumri puto alienum iore ab instituto operis Gorgia mei, breviter ieceraseie, cu iis originis fuerit, Mon quibusque modis ad tantuin dignitatis fasti ιM.
lem in modum piacisa, pos lodum caput detruncaretur ; ac meliis multis prius probiis ac contumeliis proscissus , eundem vita finem immens pretii geinmae , ari quadringenta aureorum millia, ab iis, qui viserant. aestimarae continebantui; quae ab impetitu ae infamibus illi, hominibus nullo in pretio habitae periere. Filio, eius Antonium de Andi eam, decora facie . ac egregia in te adolete entes eiusmodi vitae exitu indignos, paulo post in Moldaviam ea; m perdiustos, Putius provinciae princeps, privatis costis simultatibus cum patre eorum contractis, reo. Dum conscendem, ut ludentis in iebus huma- Origis o . nis vir a M
146쪽
ti , Artunae inissitudinem contemplari post
inus .lsigitur in Mediterranea Dalmatiae parte,
camillacii honestis , ae nobilibus parentibus
vitias, cum adhuc admodum puer esset, a patre
Cregotio Utis enitioJoanni Corvin atthiae Regis filio commendatus , atque ab illo in Transrloniam ad aleem suam Himiadianam missus suit : ibique per plures annos in multis magnisque rerum angustiis ut ipse ingenue s
etebatur, atatem agitavit: deinde quum vigesimum annum attigisset, patrem a Turcis nate
sectum amisit:relictoque Corvino. ad Stephani poliani Palatini viduam Advigam, Joannis
ipsus.qui deinde regnavit, matrem,illusirim inam & honestissimam matronam se contulit. IbiJacobum fratrem, 'ui Nandor albae ordines ducebat, in menda ab oppugnantibus Turcis Miliaria turre squam rem supra tetulimus 3 glande selopeti traiectum occisumque cognovit Deinde taedio aulicae vitae assectus, in collegium monachorum Paulini instituti, Ladiunt, quod inter Agriam , & Dies orium habetur,
delatus, quum quatuor annos literas, quarum
antea ius is erat.didicisset,sacris initiatus est aevaria ossicia &munia collegiorum singulari silertia.&diligentia obivit. Cum veroJoannes Rex a Ferdinando dc eius copiis pulsius. in P loniam profugillet.Georgius qui tune incista-eoviano monasterio degebat. in eius amicitiam& similiaritatem devenit, atque ab eo in Ungariam ad res explorandas,&JacobumTornalium,Stepanum Bathorium sonalianum, Ar tradiosque fratres, ac caeteros secretiores amicos conveniendos, ae in fide & ossicio retine
dos .repetitis vicibus missus est, pedibusque itere ictitude lingularem fidem industriam atque
silentium in iis, 'uae suarum erant partium, peragendis declaravit 35c exilium inopiamque eius pie sustentando, eosdem &plures alios, ut Joanni ab exilio revertenti obviam cum copiis auxiliisque venirent , auctorem se atque insti satorem praebuitisicutJoannes, s unquam regnum recuperare liceret,eius tanti in se collati bene fieti uberrima praemia redditurum saepe polliceretur. Itaque promis nam tenax & memor. sublato e medioCibaco,Varadinum atque
Marii praeiacturam illi attribuit , ae moriens eum Isabellae cola iugi,& unico,quem habebat,stio,iutolem reliquit.Sed quum postea magnis rebus gestis floreret, late alae nominis faniam &gloriam propagasset, inridia ac obtrectatione,
communi dignitatis malo nequaquam vitato, funestum vitae exitum nactus est; quemadmodum suo loco reteremus.
Initio anni insequentis, in luperiore Unga-tia ae ira partibusFerdinandi ingens,si unquam
antea. detrimentum acceptum est, negligentia
Casparis sei edit ea in regionum.&urbis Cac viae praefectio Dum enim induciae ab utraque parte lentius ac tardius procedunt, nec quicquam concluditur, sicile iis qui partium studia
per fas nectique fovere consueverant, occaso turbandis ae innovandis rebus oblata suit. Erat
Leonardus Ceceius Ioannis factioni studiisque
adaictus,vir acerrimus&militatis, nee procul QMIovia limites eius praesidio tuebatur. Is quosndam milites Uibanos,quorum Gregorius L . naius princeps erat , cui Set ius cust iam portarum urbis concrediderat, plurima legatione ae ingentibus magnoium munerum ac
pagorum promissis ad partes tra/uxerat, Di in i
prodenda urbe,ae intromittendi, ibis militibus Operam impenderent. Cum igitur Seredius M.
gidam,duobus inde milliaribus distantem. ii visenda coniugis causa secessisse mustathiis quoque Feledius eius legatus, vigentibus, ut quidem existimabant, induciis, nullas sit spectando itis dia, abesset;illi exoptatam opportunitatem nacti. idoneos homines eius rei conscios ad Leonardum mittunt , nimitantque, ut
insequenti nocte.quo maiori silentio possit, ad
urbem cum militibus mature accedat. Ille obscura nocte suscepto itinere ante diei crepuscurim, scutierat constitutum, prope urbis pomiam, qua ad Eperiectum itur, tacitis passibus, miroque silentio provehitur, cum quinque trecenarii, selectissimorum militum cohortibus. . Lonatus de proditores reliqui, polias urbis sne
mora Leonardo pate aciunt: adiuvat facinoro a H ai
sa consilia crassior nebula, quae diem obduxerat, ut intuentibus retiam aspesham non nisi proXime reddelet ; &is antequam a Civibus diis i
vel pliadiariis sentiretur , in sorum interato trecepta cursu p curiit 3 relicto ad portam Ladi,tuo of δε equedio, ne quemquam exire pei mitteret; dirupta& qtios in subsidiis teliquerat , milites intio. U.
mitteret. Ibi Daunis Regis nomen magnis vinciserationibus ingeminando proclamant , ac obvios,qui e somno excitati sorte acl clamorem prodietant,sine ullo discrimine trucidant, captaque seredii domo. in quam magni an auri &argenti pondus, pietiosiores e les collocaverat, ac praetorio occupato, tota Libe puncto temporis potiuntur. Deinde ad eam diripien dam conversi, excruciatis miseris hominibus, ut res abditas proderent mec sacris nec prophanis rebus parcunt, multo ubique innoxio sanguine prosti ,usque adeo ut nihil dici,serique possit, nulla immanitatis & Maritiae exempla excogitari,quae in miseros cives.& praestatarios infelicis urbis designata editaque non fuerint: quae etiam absque multis lachrimis neque referri neque audiri possunt. Uibe in potestatem redacta Leonardus Imannem de re prospere gesta certiorem reddit, oratque ut equitum & peditum maiora praesidia custodiendae urbi celeriter mittat, quae brevi tempore accipiti ae simul ei uidem praesecti ra ei, qui utpote tantam rem absque suorum sanguine patrasset, demandatur : quam usque ad suum e vivis e&cessum diligentissime& ac- euiatissime administrasse dieitur. Ferunt Ioannem legatos adseredium misse,& s a Fertiliis ita desceret, omnem eius substantiam . quam
Cassoviae amisisset, redditurum promisisse. sed 1, iat; quum Seseditis se deliberaturum respondisset , ies, postero die legatis in secretiorem arcis Nagidae misi inpaltem deductis ostendisse cillas & loculos grandiores, quos hordeo, sane. ni furibusque 'te sei serat .superne vero aurum & argentum. ac minoris monetae aliquantulum, modice superis
iecerat,ostensisque iis, hoc modo ludificatum legatos,ut diceret,in agnopere decipiJoannem, qui existimet magnam sibi Castaviae gaZami conditam periisse quum ipsinet videant, longe maloieria partem adhuc supere:J. . itaque referant Joanni se non tantam rerum & pecuniae iacturam passum esse .ut deletior honoris, ac si dei,& transsuga elle vellet.
147쪽
Feldinandus opportuna urbis amissione . ias. .his nora consita capienda inclinaret, opportune a Maia; S onibus 5 Siculis Transsilvanis allatum est, a risu se in Mus iidem & clientelam , desertoJoa ea fici, concessuros , si aliquem magni nominis &auriis ti Mntatis vinian in provinciam cum exercitus . . mitteret, a quo defenderemur. Itaque ipse pa rem foviens iniuriam clademque hosti illa- tuiti,, Fianciscum Niarium delegit, sed quum is valetudine se excusast et , Balthasaii Banssio Thallociano provinciam demandat, datisque ei mille equitibus,totidemque peditibus, per-Glutoque stipendio versus Transiilvaniam itersias peste te iubet. Qui cum Tibiscum trajectilet, --, Sacmailum & Nemethium oppida nocte imdinni. tim pesta invadit, captaque & direpta silice en is a dit .plurimi ex indolis iugientes, partim in sam, . moso flumine, quod utrumque oppidum in Laa rei fluit, partim incendio miselabiliter petiere.
ἡ in odi Banilius absque maleficio pergere, &iri is a susceptum in Transiluanimitet 1: lentio , uti habebatque in mandatis, conscelei maturasset, haud magno labore provincia occupati potuisset ; conniventibus prae pue, ut ama filii Stephano Mailato,& Emetico Bala so; sed eum hostilis eius in alienam ditionem irruptio, ac oppidorum conflagratioJoannis- gnis eatae essent , exercitu non contemnendo mature collecto , &Cothard Cuno tradito, obviam Banisi latrociniis eundum existim 'vit Banssus te intellecta, templum, quod Sae marii erat, vallo fossaque munit, ac Matthiae Croato, legato suo defendendum committit, ipse adduc Gorum, ut dicebat, auxiliolum
causa. ad Ferdinandum revertitur. Gothcitdus Sae marium cum exercitu per-Wai, venaen , munitionem iecens exmictam obsi
.a A, dione cingere decrevit me ex ea milites latioci satis . nissaqueti Varadisum usque. ubi eo tempore isti Joannes degebat excurrere, & pratas agere fabi ἐν possent: cumque omnibus viribus ei expugnanta in dae incumbendum putium, apponere vallo sic las , de irrumpere milites iubet. Ex adversi
Matthias.& qui intus cum eo erant, sese ac vallum silmma vi tueri . constendere conantes sciopetis,lapidibus, sagittis, ac aliis in libit, telis sauciare atque detu ibate: post emo cum cicerrime instaret Gothaidus , ac illos ad rem fortiter gerendam voce & exemplo cohoitas vir , crassoris suopeti glande in genu vulneratur,osse toto minutatim confracto; quamvis autem lethali vulnere ictus concidisset, a suis tamen subleuatus es; nihiloque minus milites eius repulsos e valli summitate Banistanos ter ga dare coeger l,& vallum manu captum est, trucidatis aut captis omnibus defensoribus. Iii- ter quos Marthias Cloatus.ac Franciscusnilaphius nobili genere ottus,pluresque alii captituere. Victoriae palmaque decus lethale ducis vulnus non parum deflorasse visum ex quo ipse curati Varadrium delatus. post paucos dies maximotii hir; omnium & ipsus Joannis dolore uiuere desit. putari, mJoannes a venatione reditisset, &Gothar his dum e vivis excessisse .d cervam cicurem,quam tu delitiis habebat. & quae, velut illa se itoria I. ii, na, equitantem & venantem assidue comita batur , praeacuta sude in ventrem sol te defixa petiisse sinu lintellexit. Unde dupliei asse hi,
inatore. captivos omnes, quamquam antea
nunquam selox aut oudelis apparuis lut nullis seritia
in agro erectis cis laqueo punia iussit. Matthias autem,quod olim suas panes sequutus ad 'hostes transfugisset proditorum instar, crasso revem ligneo per ilia adacto interiit. Arduist men precibus, de multis lachrimi, Ladistille
BaitholomaeiPariaghiorum impetratum mei time et , ne fiater eorum Franciscus in furca pendet et, sed duntaxat capite plectetatur. At Ferdinandus his tantis incommodis, ae Fel geminata contumelia lacessius.& recuperan- inso dae Cassoviaeeura sollicitus . Leonardum Fel- morem sum dueem in eas partes mittere decrevit; ab VrI tributo et Germanici exercitus robore, acto riam mentis. & reliquo apparatu belli. Ad uere ex cum e Pannonii Ludovicus Pecrius. Franciscus Ni, exerciturius,Balthasar Banisus, cum equitatu Ungari. misso. co,equis armisque probe instructo .petitis su que Baquitius, Pauli stater, ac Nicolati, lios. tius. clari nominis equitum citi ios, sici,&Alexit Turronis equites de milite, tempestive adduxere. Itaque brevi in Scepi se cena provinciam perventum . ibique aliquot dierum quiete militibus concessa, quo facilius impedi. metata par alpes praviscas transveherentur, postea ad Sirocam ductus ereitus, inde tertiis castris Sarosa arx quae Pereniana ditionis erat, adita. Eam in excelso m te sitam admotis tormentis expugnare constituit, quod a tergo nihil hostile relinquere vel Jet.Promotis igitur, magna iumentorum de militum vi laboreque, supra montem tormentis, Ec aggeribus consti- tutis, arcem serreis pilis verberari iussit. Cum dissicilis videretur oppugnatio,quod Pereniani t quamquam pauci numero. pertinacius, quam opinio erat,sese defenderent:ad tremum qua humus mollior,nec saxosa erat, mania coniculi, suffodi cepta fiant, quod cum obsessi nequa.
quam animadverterent, nee sanimadverticient. rerum eiusmodi rudes occurrere contrariis effossi, sciobibus scirent iniecti iij ccensque
pulveris tormentarii 14olentia munis corruit. Nec mota milites accepto signo arcem, qua multas erat patefactus, vadum 3c capiunt, aedesenseres a Germanis erudeliter interficiuntur; pauci, qui in Ungamium manus incide Iant,conservati, ae ea lege, ne adversus Feldinandum arm sumerent,dimiis.
Dum Felsus expugnandi Sarosiae operam cessavit Joannes non medioeri metu perculsus, ae Wair de retinenda fovias licitus. Transiluanis dacem de Ungatis, ac E Moldavia quoque equitum de iram, peditum copias conscribit, tanto numerode apparatu, ut quas Felsio de Cei manis, non siles obtinenda victoriae opponi posse non dubiataietaeisque praeficit non satis probando cons-lio, tres duces Ceorgium Monaelium Varadiensem antisthem,ac ipsum Perentum,de Plane iseum Bebecum, qui eum tardius eum copiis
deletitur, Felsus imposito capta Samsao, ad uiliam Eperies eum exercitu pi cedit, ac cassia ad urbis mania collocat. eaque iliae vallo muniri iubete praeterea ingentem commeatus copiam, e Scepusio 8c aliis loci, in castra convehendam curat, cuius haud contemnendus numerus etiam in urbe erat. Provisuhoe modo rebus necessariis, ac stipendio militi persollato adventum hostium expectare de cum eis acie confligere constituit. Sed quumJoannis duces cum ingenti numero copraium,in mutuum conspectuin venii
148쪽
IEnt, pessusvisa earum multitudine, quod se
imparem eis esse animadverteret , calliis sese continendo conatus hostium eludebat. & illos magistri tormentorum egregie rem gerentes,
cumque opus esset, maiores minore que colu-
brinas petitissime vibrantes, tam casti is quam . . . urbe procul submovebant 3 minoribus tamen praeliis quotidie sese certabatur: nonnun- si iam nostri in hostes, saepe etiam illi uique ad castra in nomos procurrere , ac pugnate non dubitabant:in queis modo uni .ut fit, modo alteri parti adversa aut propitia incumbente foratuita, plerique capiebantur aut occumbebant. Consumptis in hune modum aliquot diebus , Joannis copiae rebus desperatisin quod tres duces diuersas saepe sententias tueri, nec concordibus animis studiisque , bellum administrate videbantur, sese retro unde venerant, recipere ceperunt. Qua aiat ad ria re Pelsus minime amplius contineri potuit , quin abeuntium & expeditioni olimanus ero 7n Asa contrape belloserendo incumbunt , S induetarum seu pacis inter Ferdinandum &Joannem transgendae tempus, non sine gravissimo utriusque pestis & populoium subiectorum incommodo& detrimento fustra elabitur, &occaso restia tuendae Coi es, quam Solimanus tXpetebat. importune praetermittitur,legati Ioannis, sitos stipaea nominavimus. iterum ad legatos Casaiis literas dant uibus significabant Joannem non privati commodi causa, sed mitemnam homi num , qui frequentibus bellorum incommodis undique vexarentur,pacem exoptare, statuist que,ut non expectataSolimani voluntate, ius reditum iamere a biennio frustra expectasset, de firma pace primo quoque tempore , aequis conditionibus transigat : itaque petere, ut ad certum locum .des ipsis videatur,vaciam cci venianti,&palibus utrinque consiliis, tam sali bii & salutari operi optatum finem imponant.
tumultuantium hostium vestigiis a tergo insi- Caesariani Lundens,& Sees perus. re cum Fe steret Quos quum haud procul Tocato ait ut1-tus esset, ducesque cum parte copiarum Tibis Io α- eum traiecissent, pars ad citeriorem ripam in satique castris esset, Felsus eos, qui nondum transe-- α - rant.adortus,facili negotio perturbatos fudit& mea dis iugis tr ita ut pauci qui repugnare ausi essent,a nostris hvestigio capti aut interfecti fuerint: iunci multo autem maxima pars in Tibiscum praeci pites acti, ae profundi fluminis aquis abloipti faede petierint paucillimi vero in ulteriorem im pam enataverint. Aliquot clarioris nominis equites metu perculsi cum equis sumine haustidinando communicata,ae ab eo approbata, W-bitis, quae Ciemniciae 5 in montanis civitat Lbus hahebant, Maiiae Reginae negotiis,Vaciam convenere;&quum diu multumque de conditationibus disceptassent illi enim dicis naui
regnum, statuendoique limites, qui alterius patiis ditionem ab altera dirimerent, postula bant si id quod in ens Clitus vehementes contendisse serebatur hi vero Pannonion pr cetum consilio divisionem certis de causis ad
mittere ne uaquam volebant: postsemo quum vi utraque pals bellorum procellis & tii muli ibi , miserabiliter intellere; inter quos Comisius e Digata ad litores conditiones descendiisent. . ., Rusca oriundus Nicolaus Bathorius ex iis. qui Cagiani vocantur,rirenti Uxequitum duetor, Joannes Quequedius,&complures alii. Quo in praelio praeclara virtus Petri Aa uitii& Nieolai Ostrosilii, aut in prima acie constituti. Qitissime pugnavere, ae totius equitatus Ungaiicienituit: ita ut ipse imitiator Felsu . quamquam parcus Pannoniorum laudator, viactoriae palmaeque initium ipsi tum virtiati . &eontentioni finis est impositus, & in hanc tete ii ritententiam consent .ie r iit Joannes donec ii perstes esset, ea regni parte, quam ad praesens pis m obtineret,regia potestate potiretur,esque Perdi- iis io nandus regii tituli honorem literis re se intine civi hiri eret post eius obitum, totius regni millic es L, so ad Feldinandum & liberos eius rediret. si Joannes ducta udiore masculum haeredem re linqueret, Transilvania eius ditionis seret eae sortitudini tribuere non vereretur. Nec ipse via Joannis arces paleinae omnes illi restituerenetoriam feliciteipat tam prosequi destitit,caete .rorumque ducum usus consilio , ad Tocasum oppugnandum, quod a Joannis ducibus metu ac pavore perculss, nullo invecto commeatu. nec praesidio .aut rebus necessariis impositis. nec stigenter teli lium erat , proficisci decrevit. r. - od etiam parvo labore captum expugna tum selia tumque filii dedentibus sese praesidiariis,qui &su se do pauci & renam inopia adacti, ulteriorem obsidis, dionem eiusque incommoda ferre Don potu iunt. Supererat Cassovia, nuper admodum ne-fligentia nostronim & fraude hostium improviso intercepta. Ad quam recuperandam onani bus animi & corporis viribus intentus sereb ba; tu nec viliis pulsiquῖhostibus otium aut quis . tem dandam arbitratus . castra 3c tormenta eosia Mi. p movere dectaverat 3 cum Vaciens pace a
iacesitur, quibus Ferditiandus in Silesia Cps civiaepi incipatum,aut alium superaAdetet.Si bellum a Turcis uni aut alteri inferretur, communibus viribus ei propulsando obsti ingerentur. Huic transacti ni ambo te es si lenni ritu sub se, psele ; suereque deinceps ies in Pannonia alia quamdiu tranquilliores. Paulo antequam pax stabiliretur stephanus Batholius Palatinus . de cuius cum vari a MVh.
contentionibus supra memoravimus , in arce
Devenia supia Potonium,ubi Danubius &M itat avus flumina commiscentur, quam Ferditiandus et inhabitandam dederat senio Se articularibus omnium membrorum doloribus conse- eius fato fim tris est, & Potalii in maiori Dici Martini aede tumulam teli Latini ea nubili filia Clara, quam . coniuge Sophia Coniadi ducis Caesarianis omnis legatis oportune concha- Ma viae filia susceperat; quae etiam quum ab , ,ritio' risi indus Felsum cum exercitii revoca-Wi . Vit:non sine summo Joannis commodo, quem da, procul dubio post Germanorum victorianiram. Cassoria iube, quam tota superioris Pannoniae ctu ,. ditione spoliari potui se pro comperto habeba
Anna Regina amanter educaretur,iamque
toto duci Munstet belgico desponsata estet,pari fato patrem sequuta est non sine simitio sponsi& Regina: maerore. ralent.
Exeunte hoc anno Valent.Turcus,cum na- Turcus
turali tua mobilitate atque inconstantia, tum a ta a Dum lixe alte mante inter paries ibiti a Paulon uitio,insigni,ut dicebat,asse has con- da geruntur, ac Calai quidem Asticanae Alserit tumelia,a quo se&ialutem tuam, inlidi spei parto I hau II sis. Ma tuta transit.
149쪽
stibordiriatos sicarios petitam querebatur,i mdinandi partibus asJαmnem Regem defecit. causas autem isdi eius transiugii, o valentini nomen haud obstat re iusillati merito potest, breviter expediam. Erat dies memoriae Divomiti Petri &PauliApostollarum dicatus,naquitii natalis, qui eo temporeJaurino prosectus inaue sua Laeca degebat. Igitur vesentinum .
quem in propinquosancti xgidii Benedictiti
tum instituti moriasterio, oci simigium voca tur ab illopet vim & iniuriam occupato mora ii intellexetat, ad celebrandum Natalem invitatavit: isque curru vectias eo venit, quum locus
ab alteris non nisi mille passitum ruallo distaret Cum post geniales epulas& eompotati Des . conviviique hilariter peractisnem valentinus rediret, ac servore solis simul& vino in calescens, in eurru dormitaret, Paulus Delius Thrax, Baquilii ipsius ala equitum praefectus, cum tribus aut quatuor iociis . proximis uir dumis & nemore, inque is se occultaverat,mucronata securi in eum vulnerandum improviso lituit sed i fallente. securis lateri currus tania vi impingitur,ut retrahi nequiret. Tum D sius relicto telo.& summa vi concitato calearibus equo in proximas silvas sertur,ac profugit. An vero hoc tam atrox Acinus tuitu Baquiliisquod de tantae intestitatis viro vix credi po-4δ vel ptivatae alicuius iniuriae ulciscendae
causa facere voluerit, hactenus incompertum ripse Baquilius tanti sceleris te conscium fuisse constanter negare solebat. sed valentinus ip- uni cera hospitii & amicitiae iura violasti .ins
diatumniae auctor eiu esse omnino aismi aia , eum ad singulare certamen provocavit; nec
Paulus pugnam detrectabat. Sed Ferditiandus,e intellecta, seno & severe utrique prohibuit, ne controversiam duello vel armis, sed legibi finitent, quam ipsemet pro tribunali regia - titate propediem esset cogniturus, iureque
decisutus. Verum valentinus mora impatiens, 'vel hae,ut putabat, iniuria eracerbatus, vel nimia ambitione ab aequo & bono procul abre plus. qua haud modice laborabat, vel quod se iam antea occultis commerciisJoanni additiis.set, reli Ferdinando, ex arce tua sigiletana Quinqueecclesas, inde vero Budam discessit; nullo dedecoris aut infamiae metu.Joannes au-amin Huni adia iam arcem in Transsilvania, de Debrecenium oppidum , elasinossi tramitigii praemia, ut alios quoque adiimilem proditi nem invitaret , ei dono dedit. Nec tamen ea Damiis liberalitate & munere diu posui potuit , quandoquidem paucis post annis a Soli-mano captus , ac veterum simul de recentium maleis imum paenas luens,in eius vinculis δε- 2 otii expiravit.
Nee dissimili fere eventu, haud multo post
tempore inter Ludovicum quoque Pectium, comem equestrium Ferdinandi copianam ducem , ae Mauritium illium, viti Fuisti statim, qui ini Daenoni & Qui imastonia arcibus praeerat , hominem superbum&enidelem,acres levibus Ode causis rixae, & iurgia, demum contentiones obortas postremo insidiis armisque a Cermanocertatum. Nam quum ille par equorum iuga- - .lium e pascius clam a milite Pecriano abdu- - .ctum quereretur; pec ius vero a sitis iactura per negaret,nec auctar liqueret;quum Viennam ad Feldinandum paucis comitatus proseis et in tur,ae ad oppidum Purpachium, haud procul a Laeu Pettone pernoctatunas divertisset, Mau citius uterat turbido praecipitique ingenio,cotilem selopetariorum aliquanta manu, armaticque agrestibus , ine squieseentis hospitium nocte intempesta furiose imiit; intersectisque iis,qui arma ceperant, Ludovicum nullas ins dias veritum illato etiam vulnere cepit r ae iaarcem Quismarioniam perduxit, nuciatis de una captis Petro Vialio Paulo sarca, &Bari lomaeo Horvati vitio clari nominis equitibus, nonnullisque aliis. Re ad Ferdanandum perlatata . illlam quidam dimitti liberum iussit; sed
quum Ludovicus indignitate tam atrocis in juriae exacerbatus , illum ad sngularem pugnam provocasset , nec Germanus certamen abnueret, Rex intercessit , seque totius illatae perpessaeque iniuria ordinem, legibus pro timbunali cogniturum respondit.Venim nacemura quibus de caulis, spes utriusque per varias diutiones in longissimum protraxit ; adeo ut nee elusis nee adimpletis merii petitionibus , aetantae iniuriae rationibus, segnius& negligentius eas diiudicandas susciperet, tamdiu donee exorto Turcico bello in i tum cederentula ab
omnibus ad illud: sustinendum & piti pultandum omisia quavis aiore,
150쪽
ONri ciΑ pace. Perdinandus molestissima ea curarum mole, qua ii
vilibus armis fuerat di micandum. levatus, ad provincias suas Cloa
tiam & segam, atque alias, quae ad Illyricum vergunt. ab continuis Tureatum incultibus defendendas . animum
adiecit,quamquam necdum certus erat,an So.
limano induciae probarentur, qui eo tempore ex Asiatica adversus Persas expeditione reve sius. animum in ea re sirum nudare differebat. tus etiam &Ibraimus, qui earum praecipui auctores sti erant, pati sonesti exitiis sorte extincti erant: quoium ille ab Italis &esseratis vete- iis Daciae gentibus , ultimo supplicio affectus
erat .hunc autem Solinianus postdetectam eius
proditionem & pei fidiam quibus ad se per mdum in utraque ad Atisti iam expeditione variis artibus usus esse serebatut , iugulati & in mare pioiiei iusterat. sega est citetioris Ρannoniae regio, vicina Illyrico .quae inter duo flumina Savum & Dravum non imparibu, sere intervallis sita est: ita
ut a septemtrione Dimo, a meridie autem Savo claudatur. Huie provinciae occupanda Mehe- metesphinlis Tauriani seu Nandoialbae praeia sectu, maxime inhiabat per Turcas, quos magno numero, certisque stipendiis in oppido Escieco sbi subiecto, habebat. quibus accedebant Thrace, & Maiioloeli. peditum latiocinias . sueto tum genus. itii milia mercede militantes, aut surari, aut rapto vivere solent. Essecum adeonquentes Danubii&Dravistum , ae murocinctum oppidum, collegioque iaces dotum , quod Budae Sancti Sigismundi appellatur,olim attributum, Solimanus oportimitate loci ea ius. dum ab irrita Viennae obsidione reveneretur , occupatam praesdio militari simaverat. Itaque Tauruno Essecum prosectus,arcem P segam,aqua omnis regio nominatur, , paucis stoditam,ex improviso aggrellas,facili negotio cepit.irnpositis ue militibus tam furta de rapinas exercentibus,quam aliis, etiam Collegio sacerdotum S. Petri Miegani. quod in propinquo ad mille passuum spatium distabat, sa hiauas. Et oricerdotibus,traiecto Dravo,versus Quinqueee- Isso Hesias, in tutiora loca profugientibus, eadem facilitate potitus est. Inde missis in Croatiam copiis, Boacum, dc Belisionem oppida parvo labore militum in potestatem redegit I quum antea Obrovatium oppidum cum arce silperimposta per insdias ira tescepisset ; ex quibua omnibus non solum Dalmatis & Cronis, qui Ungaria regi patebant, sed etiam Venetorum, quamquam faederatorum, subditis,pet Uico s& Mailolacios incredibilia detiimenta lasei
Praeter hae omnia, acl intercludendam amem Clisum , intercipiendosque ab ea commeatus, duoCastella prope Sal as clarissimam uitam infra supraque Clissam in Pannonica ditione extruendam curavit, ut ex illis ea aim in editissimae lupis summitate. inexpugnabili loco constructa . ubi rila Rex a Tatiari, olim x sulsu; liberos suos conservaverat , continua atque perpetua obsidionis Incommodis, ac i
me & siti quibus seris nec ulla alia vi expugnari potest in coacta in potestatem redigeretur Clissiam Diocletiani Impeiatoris . aut Christia
nos olim tam impie , quam credeliter persea quinus esse literarum monimentis traditui. patriam fuisse supra Salonas positam, & antiquis Dioel etiam timam doctissimus vit Stephanus Radatius Episcopus Agriens. existimavit His tantis subtiaciatiadi spe pacis ac indueiatum illatis iniuriis lacessitus Midinandus. duplici comparato exercitu , hostibus oecii ις si
Iendum decrevit A quorum alterum in Dalma tiam misit; alterum vero versus Posegam Ese- .
cum proficisci iussit. Illi Petium Ciustitim, Ni suum Clinia piasinum . huic velo Joannem ' 'CoeianumViennensi obsidione tolerata clarum praesedit. ciam autem Turriano Comiti viro militiae petito dedit in mandatis . ut cum tua trium millium militum legione Gei manica Citistio ieie adiungat. Paulus quoque Pontifex Feldinandi precibus exoratus, sua haud contemnenda auxilia 'isit . duee eis constituto Luca Anco itano, cui tormenta bellica iiii inibus mari advecta, eum pulvere pilisque se reis,&commeatu attribuit. Cum igitur Crus- Ttima lius cum hi, copiis, duobus castellis expugna- - Otis,eaiumque munitionibus dirutis, Salonis ina, crasti