장음표시 사용
51쪽
caiis, absque exercitu armis peragendam do' crevistet. Convenete ad dium tanti si equentia , ut uilia satis ampla multitudini eapiendae haud susscelet ; sed omnia set E suburbia longelat que complerentur.
Iudονιι Emeticus Petentus Palatinus pro amplis pura ιρ- smi magisti aiss sui ossicio populum , vellent,rriratis. iubetent ne Ludovicum Regem eligere , ac
Cotona insignire, denuo interrogavata Quum omnes se velle, iubete, exclamassent . tum Caidinalis tenetum caput corona circumdedit . quod adhue ei gestandae imbecillum erat , Regemque Pannonia nomine omnitim
salutavit. Pro filio . qui per aratem nondum prima vel tum initia balbutire poterat. pater iusiurandum de mose praestitit , servandis regni immunitatibus . & finibus non solii integundis , sed etiam ampliandi; . paulo post eodem in templo. ubi hac agebantur . I -
1, ,h; dovi Helianus ver cellentis, Ludovici Gai tu cisi, lorum Regis legatus , vii eloquens & erudi
sis sua. tus si petiole loco orationem habuit elegan tem . quae publicata extat. In ea Ludovi '. cum puerum e tot clariis motum & sortist
, . ἡ mnium Regum canguine & progenie otium, riis p ex piopitum Callia tegnum in Sy sedis . ira i , Hieroselymis , Sicilia,' Neapoli , denique in Pannonia superioribus saeculis quam felicismine terna sient , ab maloium suorum virtutibus , es rebus pra-Haie festis minime degeneraturum comm moravit. Et utinam Deus Optimus Maximus votis ejus singulati pietate suscepti, benigne annuislet , verum erat in fatis . ut
Christialia Respublica insignem hoe Rege cladem a barbaris acciperet , d nos una cima
Absoluti, Albr iebus Budam reversus est, atque ibi liberis itiis Ludovico & Anna auialam separatam a sira , & peculiares ministi os instituit ; quoium prasectum Stephanum Ist. huanssum iam natu grandiorem, qui tempore Mathiae Regis variis ossiciis & magistratibus ctus , in bello Polonico Uratis lavia insignem operam navaverat, constituit ; ita
tamen, ut si imma renim omnium & educatimnis penes unum Bomem istam , quem piaca , ι . xcris valde charum habebat , ielinque letui; 1tid.b ti culi 3 origine supra tetulimus. Pioind. . .ηufio cum tempus eundi in Bohemiam ad eoici an s.h riua dum Ludovicum appeteret , tempestive paratis ad iter necessat iis , & iis quos interesse volebat . admonitis, ut ad certum diem & locum convenirent. vix se dedit , ac perdis riviam modicis facti, itinetibus Plagam venit , iis lenique modis Ludovici coronatio quartum iam annum agentis peracta est, qui- certo ,hus in Pannonia celebrata fuerat. DeindE inter so- quum epulis Regio luxu& apparatu in inulti s o tam noctem protia iis laetitiae parens Bacchusi Varos animos incendisset, dileed tibiis concivis in I igi- patie ui bis,quae minor vocatur . levi de causam . ingens prim5 rixa . atque adeis atrox demum ne inus inter Unta ros & Bohemos repente e otium in . & exigui mota concutientibus maiori numero Bohe nis qti indecim fere ex Ungaris trucidati uint. Et ipse stephanus Bathorius Coni a Temesiensis non leve saluta
ti. ductimen adiit , quum fugiendo, di post
tergum respectando nummos aureos spargeret , ut iis insequentium cuilum retardaret.
seque amissis aliquot familiatibus aegi E se in
arcem reciperet. Cateii cadis&casus sociorum ignati, panim in iiiviis plateatum, partim per hospitia miserabilein in m sum interficiebantur ; & nisi piatoria cohois piopeie advolando auxilio aduenisset , longe atrociora patrabantur. Occisorum coli ia in dextra palle templi Divo Thomae Apostolo dicati tu- mulata sunt . quod Ungarorum Sacellum etiamnum vocatur. In criminis auctores iussi Regis pratores triplici, ut bis gravissmh Mnimaduerterunt , ac captos& damnatos e
quistis limis suppliciorum generibus sustulerent: ita ut maior pars cute novaculis detiam, pars uncis seriei, in eluce si)blati eludeliter ii tertient . & cum iis, qui capitis duntaxat pix-na plectebantur, mitius nec adeo se vel hallumelle putate tur.
Clim autem rerum pol emicatum natum diu timioli sita absentia pei tui batum compi
sitiisset , piaesectosque amplissina tam iuris dicundi . quam censuum administi an iumpotestate constituisset ; Cermanii Plineis es, qui serendi, Caesa ii eligendo iussi agit, adhiberi solent , Mai clatonem Brandeburgensem, Palatinum Rheni , dc Du.em saxoniae , a quibus in Bosemia cetrae de amplae ditiones benesciatio iure postidentur . in clientelam
de more recepit. Et iis rebus peia iis, ven tu , aucupio . reliquisque eius generis otiio, lectamentis, quorum erat cupidissinus, dii lius in Bohemia morandum statuebat. Veliam ab Ungaris ad redeundi in solicitatus voto eoium satisfaciendum existinavit. Itaque eodem per Moraviae fines , quo venerat itinere ad Stanislatim a unonem Episicopum Olonlucensem Crem situm divenit , a quo regium in molem honorascentissmἡ &splendidissime ediceptus est, ibiqueJoannem Comitem sces sensem, Tranililvaniae pra- semini. . Trincinio. ubi sedem 5editionem
habebat , cuin CC. equitum comitatu ob
vium habuit, ossicii, ut ipse praeserebat, doctandi causa , re autem vera, ut vir profi)nde
ambitionis . ob idque regnandi libidine a
dens . amplitudinem si alii & divitias osten. tando voluntatem eius de collocanda sibi s-lia explorat et, cui etiam dona haud conto itinenda amilii se ferebatur. Quae machina
menta Rex clito more dissmulando , dc in
aliud tempus dii serendo , facith elusit . de
coeptum iter piosequutus Joanni potestatem . dedit revelli , ne vel I lineinium , vel se , Budam comitati vellet. Eo tamen certis de causis domum 1edeunte , ipse cum liberis γ. Budam incolumis remeavit , resque Pannm nicas ope divini Numinis quietas & tranquillas tepetit ; quod eo tempore Turca rum princeps Palaetetes cum nox atoribus Mahometanae supe istitionis Pedis ae Hasa- .nis , Caiphae filio Sehacho le inodam eius novitatis auctoreo, bellum in Phlygia& Armenia magnis vitibus gere te diceretur. Quum Bu fura venisset, Opimi tune bie
52쪽
tuc; messisse tamen negotia gravioris in Aditam ei, sponsam ad sigismundum petau-1y.ro. TRVSilesia . vlorum causa cum libetis ΣEie, comitantibus illam Aduiga matre, aei sit. citans imas Viatis laviam quamprimum ire et avunculo Casinito. &Joanne rapoliano sta- ὸ - satiar. Eo igitur bium alibus diebus prose tie DCCC equitibus imis aequis.aureo 3ca siles vi complura . qua in absentia sitia exortae- genteo apparatu instructissimis. Curium es
a iuriari mox ibitis remediis correxit . ac gantissami operis, quo puella in Poloniam ve- cum Hiemo a a istinens, Brigens. Lignieli heretur, Ut adislaus liberaliter donaverat, ac Munstemergi . exteriique Principibu, & Joannem Tutetonem Epistopum Utati, Ia- nobilitate Silesiae eon.oearis elientelaeae be- viensem, & Ambrosum arcanum Comitem
neficiaributis nomine iuramenta exigete vela possim ensem legatos, qui suo nomine nuptiisset, Episcopi . M potiores e Pannonia vitiae interessent magno staterna benevolentiae Magistratus, qui in eius comitatu erant . in- motis indicio. cum legiis&pretiosis muner, tercesiἡre ;& ut illud Remi Ungaris nomi. bus adiunxerat. A Thoma etiam Cardinalene exigeret , magna vi dc contentione peti- Stiimniensi, Georgio Sumario Quinquee vEre : propterea quod Mathias Rex eam Heliensi Episcopo, qui sigismundo Hamponi provinciam certis conditionibus regno m. nuper E vivis iublato suceellerat , ac reliquiagalia acquisiviilet , quibus nondum satisfa- Ungariae Episcopis , magnoque Pannoniae Pa-
ρυ a ctum e fit. Contra hemide Moravi Silesiam satino de Pi incipibus certatim legati,& munmi,. α o semper Eohemici turis provinciam futile , ne. ra magni pretii missa. n, sta is, que id in dubium vocari debere ; si Mathiae Non deii Ere qui hoc eoniugium tanquam O iah Regi, ut Pannoniae Regibus quippiam iuris in Regio thoro impar contumelios, verbis adimi id si ea constare positi, quum hoc tempore ut ium- vidiam obtrectarent ; de Maximilianus nise . que regnum uni Regi pareat. per idoneos maia imprimis ea tempestite cum Sigismundo Re sni nominis arbitios, aut sui is divini humani ge simultates exercere salicias , de eo obloqui. que petitos controversam ex aequo dii imi acerbius inter familiares ferebatur. Sed Ba se si qtiae successu temporis oriretur. Sed quum baia i egina brevi temporis spatio inania fautriusque gentis studia & contentiones activa via, &Obliquos de se rumores vitainnocentic inualescerent . nee altera cedere alteii vellet, simh acta, ac singulari erga virum taede con- Principesque de ipsa civita Uiat istariens, in stantia. exterisque summis vii tutibus facith mancipiti haererent, res tota in aliud tempus de- sutavit ; nec quicqt n ad rarae felicitatis culata est . ita ut Rex & Ludovicus , ad quem mulum ei desuille videtur, quam quid imma- tametsi adhue tantis rebus imparem xqvi ae tura morte erepta masculam prolem relinqua- ad patrem diluentationis summa pertinebat, re non potuesit. Joannis celth Gmius Sce voe m. itisecti, rebus discedere, domumque redire eo. pusiensis animus iam dudum ambitioneine di i ei. i.
minandi cupiditate flagranti sinus, tam fami- . . s. L L . e Sileua reverso Aduiga Epi inci- ria sua potentia, ac amplitudine immensarum is cina, pum sessi ei sum iamilia Regssius Poloniae opum, quaa a patie dc patruo paria. habebat. iis. M , , . . propinquitare iun moriginem ducens , vidua quam Regia huius assinitatis occasone ceu im ij. Mari Stephaniza poliam Comitis Seepia seniis, pr. citamento quodam in spem novatum rerum santi lina mulier , p ivato primum consilio erigi & inflammata coepit ; prout consilia e ui. M. u. ci nati tres O C mim de tradenda in matria occultorum plena scelerum processu thmpo a. imonium sigismundo Regi Poloniae filia Bar- tum non sine summa telum divinatum de hilarabili patria exc
53쪽
stib'Ia tempus cum Andreas thus, &Marcus Missenovicius e Camissaeia Dalmatiae ratii rh- regiove ortus, qui praefecturam Illyrici get
mi ἡ νι- bant , quos Pannonico nomine vanos v νώ o. one , Andreas quidem in arce sua stent se do. eia morbo diuturno oppressus I Marcus vero dum equum eurientem circumueret. eius lapsi luxata cervice repente examinatus . vivis excessissent . Uladii lao curam teliqaere alios
p., i Dis ei magistratui praesciendi. Petrus igitur Be t, βιν. ii laus, Epii copus vesiprimienss , quod ex iis tris , i. partibus originem doceret, & ditione ae clienassi, is telis polleret stradita iustiti RegisJoanni Boi .4 sulse nςmissae, qua antea iungebatur aetarii pras ctura) delectus est, qui unus utrisque sussiceretur. Et quum in provinciam venisset , bre- raris vi occasionem virtutis ibi in dimique suae de-d risu, claranda: fortuna ei obtulit: Nam quum Tura ituriri es, cx magno numem savum traiecissent, & te illo sionein inter Savum & Hum a fluvios, hune
praesa a priscis valdanum olim appellatum sitici
quidam putant) adiacentem passim popularentur , ae ferro &ligne vastarent . coulecti, quantis in re si ibitanea & tumulti alia. aio . ri; uix, copus, em non procul ab arc leo; -- ' pido Dubicensi , ubi Huna in savum inauit. oitus est , insignique edita pugna hostes su tersecti , captis quam plui imis , de multam, rua parte in Savum demetia . paucis natando evadentibus ; ita ut hostes audaciae reisdiaeque suae , & violatarum induciatum cumulatas poenas dedisse viderentur. Atque hae strage peleuis . simul etiam qualicunque induciatum vi coerciti, excursionibus & piae dis agendis aliqua ii iiii abstinuerunt. Uladis laus post haec otium nactiis , a cassiduis suorum piecibus adductus . ad leges rosei mandas animum applicuit, & aarum compilandatum , & in ordinem redigendarum negotium Stephano verbecio praetori,vii odo io&tur inperito commist, cuius ingenuola - . re & diligentia collectae, tiibus libellis descriptae fuere. Sed prius quam eis summam manum imponeret, libellum Decieti tripartiti nomine appellatum Decemviris patitatum legum peritis perlegendum discutiendumque dedit , eorumque calculo de iudicio appro- ribariim ita confirmavit . ut eiu usitan in foro M& iudiciis tibique recipi debere lege lata publicaret. Quod in hune usque diem in causa solertibus & con:rove iis in udicandis observatum e levidemus. dit atque iugavit, & fugientes longe lateque persequutus , amplius duo millia eorum i
54쪽
NICOLAI ISTI ANFFlPANNONII. HISTORIARUM
D Hiex. Maximili xuis Casar, yri aliique cons ederati Princi
pes , mutato animo contra Callos , eorumque Regem
Ludovi in Italia expellendum civilia alma exercent; PasMeti Turcarum principi, devios ista cti, & pulsis Sahocule,aliisque Tuscicae si persiis M. stitio is pertilibatoribus ex Asia reverio , bel- p rium tum intestinum ambitione & truculentia se iii L l1mi minoris filii tepente exortum est, quanto minus ante provisum, tanto saevitia ae scele . iis atrocitate cludelius & tei tibilius. Qi ρὰ quidem parricidiale bellum eo eventu & sne terminatum eli. ut Patareti iam senio, moibis A ait culorum doloribus gravato , Selγmus pixtoriano milite ac purpuratis pallim metu, partim largitione & ingentibus proniissi, in
partes traductis , thesauium omnem & imperium neci te extoiqueret , eumque ad natale tum Didymotichum secedere volentem, v n no pharmacis indito tolletet , & fratres Achomatem. quem pater succei rem destina vetat, & Corcuthum maiores natu, eorumque liberos omnes & nepotes impio bello pro- te titutus , cludelissime intei ficiendos cutaret , Qtuique ipse imperis per scelus potire. tui. Cuius quidem execrabilis dominationis seriem de caulas non est mihi animus testire, postquam nec rebus Ungaricis , quas scribete itistitui,quadrate videntui; de ab aliis complu-libus , lovioque imprimis elegantissimo&e. Hiditissimo seriptorediante illum Tuberone,
eorum temporum aequalibus, prolixo se immite commemoratae leguntur id tantum cum
ingetiti animi dolo te admirari subit , poten- iiii mos Chiistiani orbis Rege, & ptineis es
pristinae virtutis me inores , veletumque disc. cordia tum oblitos . op ituna huius intestini intei barbaros belli occasune ait epta , tam pia quam necessaria arma unanimi voto ii
' quaquam sumpsisse . vi ieiqueddopes sitas ad- veisius diram eam & immanem belluam mini, me consociaste ; quae ab eodem tempote in tantam potentiam & impelli amplitudinem excrevisse videtur, ut iam iptis omnibus, eo. iumque iegni, & populis telia niatique in i- me formidabilis immineat.
Unu, privatotum ordine ThomasCardi nati, Strigoniensis, si saterna balbatorum ML
lacessatent, Pannoniam patriam ea tempest te foris quidein otio, domi autem luxu & aum iiiii a Principum foedε laborantem petieulci
ploximiorem fit iam cernebat , isse iter media tempestiva quaerenda . ac concitandos
a lueisiis communem humani generis hostem Christianos Principes, summi Pontificis ope de auctoritate arbitrabatur. Rege igitur conven- Thinato se iterum Romam iturum . di operam dili- cisiis. gentem navatusum professus est, ne tam insigiti, tamque commoda invadendi hostis op- mristi.
portunitas negligeretur. Adornata prosectio-
tibM iebus ad iter necessariis sumptuose com- mam ut palatis. magna etiam assumpta equitum & a mesticorum caterva, curruumque apparatu, ni prauia erat enim ex opimis plurimorum sacerdotio- ,ri iatum proventibus ditissimus) urbem Romam se
versu, contendit. Non desuere plerique . qui a M.Laetim non petendorum auxiliosum gratia Ro ' .p. p., ii tilam ites susceptile dicerent ό sed uti e dc divi- f...., ita, tuas, quaerant amplissima, ostentando. .ii,cae multum auii lassiendo, ad summi ponti. eatos fastigium pervenitet ; quibus inibus Alexandrum . quiant cultum regnavit . usum fuisse.&voti compote factum meminisset. Sed nos lem incomperiam in medio relinquemus. Quum in venetorum ditionem pervenisset , senatus eunt splenἡide&s authubique excipiendum curavit, quia multis olliciarum , gen4tibus ei devinctus esset, missoque ad eum eum muneribus vincentio Cultatio Decem-vitum secretario , qui Budae pet aliquot an no, Reipublicae causa agitaverat , expetenti ei triremem iebus omnibus exornatam , qua
Anconam , dc inde ad aedem Disae virginia
Matri, Lauretana toto orbe celeberrimam ve
heretur , dati iussit : in qua ipse cum priori
parte suorum commode proipereque navigavit, caeterosque e comitatu terrestri itinere adaveritantes. sacris interim operatus Laureti e
perula it. Exceptus est Romae hilari si te a Caidinalibus , ac Iulium de more veneratus. in aula Pontificia magno splendore & munificentia fuit ferme ultra annum ; ita ut silmptuum magnitudine, mensae lautitiis, ac conviviolum si uentia , aliisque similibu, aula , illacebris,cuivis Romanorum procuum, quo-
55쪽
41 N1 colat Isthuan mi Pannoni
mium iudicio,aquaretur; cumque Masimilianus Caiat Matthaeum Langum Cardinalem Curcensem pacis tractandae causa in uibem misitet . Julius eum cum Catἁinale Anagnino ad medium milliatium Gurcens. velut Caes iis personam sustinenti, honoris causa obviam
misit, iique illum intelmedium ad Vaticanam aulam deduxerunt, in qua eum Julius hospitio
Iurim v. Dum Thomas Romae moratur , dc siste. ritur. ptum auxiliorum negotium sentius quain pro necessitate promovet , Iulius senio ac multis laboribus coniectus in morbum incidit; susq; ultimum vita terminii sibi imminere animia adverteret . eommendata Cardinalibus sui aderant, ut de Christiana Republica. xx. die Februarii molitur. Caidinales conclavibus de more inclus comitia habuere , ac his una Thomas strigoniensis inteisuit, non pari a , ut quidem tunc inter populates suos ferebatur,iι. i. spe potiundae supremae in teles, dignitatis. v Histi hun non multo post Ioannes Meesicaeus, Du- , sis unis Medicaei. amplis mi , de toto terrarum. Oibe clatissimi viri filius,annos natus nondum quadraginta, iuniorum Cardinasium suffragii a Pontifex est declaratus , de post trigesimimi
diemsinsulati pompa & splendole, qualem a
multis iaculis Roma non viderat. Leonis D cimi nomine aikmpto, coronatus. Solennia eius pompae Thomas etiam . & quidem non ultimo inter caeteros loco cum dignitate celebrau it; atque iis peractis. quum eum non solum domestica de privatae res . sed etiam publieae Uladis sat Regis Ec iegni eius rationes ac
neces litudines domum revocarent , non magno labore apud novum Pontificem agendo petiecit. ut qui exercitu ae prasenti pecunia eo nomis te poterem Ungaricam, ob consumptos ab cisiis. Julio omnes xiarii fle vectigalium sitimi cies, ii. Iedditus iuvare neqDaquam posset ; nee ulla hi ψ, a. melior spes animis Principum conciliandis ,
hist res,ti inque luscam cincitandis affulget et, aucto-ι, inu latate Pontificia sacrorum diplomatum mune- rimam ia impertiret, quibus eis, qui conti ad uicas adb Hura arma sumpsissent, univeriorum criminum ve- γ utim niam; qui vero decolam pio tuenda religione. iiD, Christiana mortem obiissent metiam felicit kn irat. tem polliceretur. His rebus confectis , non diu Roma mora.
tus in patriam rediit , domique paucos dies quietis causa substitit , inde Budam ad Uladis laum venit. Cui rationibus Romani itinetis laborumque suorum redditis, ea quae a Pontifice auxilia obtinuerat , prolixε declaravit.
A Rege autem in mandatis accepit, ut conum
cato irequentiori concilio ea proponat, de quibus modis commode inchoari pei sciui epos
sint,ex senatus sententia exequatur. Quo con
vocato, &Rege praeiente diploma pio est, utque prategenda publicandaque censeat, hortatur. Videri sibi quum a Pontifice nulla alia in praesentiaruna auxilia expectanda sint , e hausto admodum eius aerario, de vectigalibus apud iceneratores passim oppignoratis, ita ut etiam futurorum reddituum spes adempta sit, Ec Principes mutuis bellis occupati de Pann niae periculis palum aut nihil pensi habeant , lem fore apprim. tempori de occasioni accommodam,dissidentibus a uicis, si exercitus o
tuito comparati , dc contra hostes bello iut
stino occupatos in aciem produci possint, stiquam conducendo militi si plus publice desint e Se non dubitate quin brevi satis magna multitud0 voluntationani militum in speciem
iussa exercit sis confluat ; curatulumque ut eis
de praesecto deduce idoneo , reique militatis perito prospiciatur a qui eos probe armatos adsimulacra pugnae cienda , dum assuestant dc addiceam, aliaque militaria munera. casti e sesque labores obeundos institiere ue posteaquem Regis senat sque sententia eo, qui neces satas postulabit , opportune ducere queat.
ibus si milites limitanei cum hostibus pugnare soliti , ae stipendiariolum aliquantula
manus addatur sperare eiusmodi copias,quanquam collectitias, veteranis immissas, ad te tundendos insensis smorum hostium conatus, quorum magna pars in Asiam traie rit, latis validas tuturas. Ad ea Rex taciturnus de in humum prospectans, ne vel bum quidem proloquiariis est.
Caterum senatorum magna pars, qui otio de avaritia coiiupti aegnum praedae loco his bant , pedibus in Caidinalis sententiam ire, ius cuias de labores apud extetos pian capes pro patria exantlatos laudate . de in coelum cite ;eam viam ad refrenandas hos fles exclusiones, avenendaque periculat eipublieae quam aptis. simam reputare ; postiemo ut in incepto per gat, ae salva Regis voluntate edictum Pontificium piamo quoque tempote piomulget. ho tali. Pauci qui Rempublicam plusis iaciebant,
quam ut ei alientarentur , altius penitulisque
omnia conscieraiada , nihilque temere decernendum suadebant, ne dum patriae consultum vellent, vires opesque eius, quae exiguae adhuc superessent, standitus ene: valent. & bellum, quo hostes arcere pararent, in seipsos de in pi pila visceia converteretur. Inter quos stephanus I elegdinus, quem at alii piaeiectura , ac Polonica legatione sunctum esse docuimus, rogatus sententiam in hune modum loquutus
mise dicitur : Nisi apud eos, aut rerum siti, hi
garicarum conditionem petiuibatissiliam ς non solum pei spicue cernunt; sed etiam sum mo cum dolore suo, de ieiuna fortunarumque stactui a vitaeque peliculo experiuntur, verba o r. Ea mihi facienda essent . malorum nostrotum ' hunι o seriem 5e causas longiore oratione proseque Iant2Ho. rer ; nunc quando vobis omnia adeo cogni- ramia siunt, ut Metrime tolerentur, paucis ad O. .. . ita. qua modo inter consultandum dicta propos taque suere, quae sentia. eloqui pondubitabo. Et ut brevibus absolvam , multa me dis hortantur. quin votum sussi agium uenaeum
vestra deliberationi de conscribendo hoc genere militum adiiciam. Equidem si indui tum isti is pontificium . uti vestrum maiori palli placere animadverto, publicatum me- tit,conventuros ad edictum haud paveo, ho cmines facile concessero; sed quos de quale, ' 'egentillimos quosque, capitalia auias. de quis ob sceleia domo pulli, vagi, barati, lenones. sori incola, ignominia exilioque notati. qui bu, nulla nisi in facinoiibus deflagitiis spes re ς liqua sit. Agrestium quoque de agricolarum
satis magnam malaum brevi temporis spatio in eastra venturam inscias non iveios sed qui
aut laboris fugiendi . aut privata, iniurias ut ciscendi causa, aut impunitate sceletum. dc
56쪽
, .vitanὰi supplicii metu &munimento nomina dent. Quos si nobilitas sibi debitos labores,
, ,suorumque agrorum culturam, & alia, quae, per illos perfici solent, omisite conqueretur, i idque extremae nox2 damnoque sibi sumium obiiciet. aut prilis quam ad castra properent, captivitate antieipet, aut ceu fugitivos tepetita atque uti solet, necessarios de propinquos ,, uim domi vinculis. carcere, catenis eoi4 stricto, e terat; libet enim hae omnia r censere, quanquam acerba avaritiae 3 impo- ,,tentia nostii dominates exempla) tum verb
putabitis e plebem inconditam de colluviem
,,tumultuariam , eamque armatam in osseio..posse contineri φ an minime in nobilitatem, ,impetum factiaram, dc suos ab iniuila vindi-Meaturam ρ an protervos, iurore dc rabie per citos, iussa vestiis, aut quorumcunque , cum imperiis obedientes fore ei editi, an negabitis exteris diversatum gentium com . militonibus. quos e Polonia, Moravia, vici-
nisque regnis & provinciis nomina datulos ,,credibile est, futuros auctores, ut vel leu; de causa illatam, se illi nominabunt) contu- ,,meliam ulciscantur . de setium in hostium, , pernitiem destinatum , in nosipsos conve ritant , atque illud nostro de coniugum, si aiarum, liberorumque,ec necessariorum nostro rum cruore caedeque commaculent s Ut - , .nam sal tu sim vates . atque haec dira omnia, quae horrens resero, Deus immoi talis acervi
ocibus nostris longe submo, eat I sed tamen, quin evenire possint, pro in eredibili rerum ., humanarum inconstantia haud saei l. qui abnuerit. Quid igitur iaciendum existima l dicet ex vobis quispiam i Ego prosecto p Discium indultum aut flentio in praesens te,
gendum consulerem,aut ita promulgandum, ut non eis,qui arma in Tureassiimpserint,sed ,,qui aurum , argentum, pecuniam. &quae in , ,eam converti possimi , in stipendia militum
contribuerint, noxarum expiatio, aeternae-
,.que salutis felicitas promittatur. Si enim in , .manus furios sum es perditolum hominum arma ultio dederimus , ad eoium quet supra
, .retuli, maloium exempla in nos exercenda, , simul licentiam de impunitatem concede- .,mus , denosipsi Remmiblicam scelestillimi, praedonibus dilacerandam de evertendam ,, trademus. Quod si nihil horum ab iis nune
extimescen3lim sit non tamen v Ideo cur non- , .dum expleto induciatum , quas cum Tu ricis triennale, habemus, tempore, de .iebus
..discessu hostium in Asiam, nonnihil tranquil- si tali exercitu valde opus st; quum s Deu-
nia contribuantur , magis illi tum ad belli , .usus, tum pacis subsidia conducant. Interea nobis etiam ipsis iumma ope adnitendum est, ne uti hactenus, neglecta Republica . priva- ,,tim ad malitiae sdides , 5e habendi libidinem, .usque adeo temere ruamus ; sed ad glaVis 5 rima imminentium periculorum a cetvicibus
nostris propulsanda mala , quicquid habe- , .mus , quicquid pollissidemus. ad tutandam ,.dulcissimam patriam. taliquam boni& Rei
publicae amantes cives. promptissimis ani- mis conseiamus: de optimo Regi nostro,que hie pretiente ceinimus .auctores simus ex aliis,. hotii regnorum & provinciatum redditibus iden benevole prauandi, ne hostis actitimus
ec insensissimus transmarino bello consecto is i ,
sese explicet .de nos imparatos obruat. mod
etiam ut pro vestia de patris pei mansion pro ait, & socis ab interitu vindicandi, faciatis, etiam atque etiam vos hortor de obsecro. A seque hae quidem mea est sententia; id tamen, quod tu Rex optime . vosque omnes faeiun dum deliberaveritis, Deum Optimum Maxi. mum sortunare cupio. Clara hae magno dir Oosue animo disteruisset, nequaquam tamendisi adele potuit , Rege ipso de senatoribus maiori ex parte in Cardinalis sententiam sat si deliberandi rei peninacia incliMantibus. Sequenti die Cardinalis templum Divi si- αν agi mundi magno comitatu ingressus , sacris p i . ruperata, Pontificis indultum pro concione pio- ρή mulgat . ac non soli im in templis, quae Budae promul- de Pesthi habentur . sed ubique in maioribus aviis collegii, sacerdotum . quae vulgb Capitula re
Conventus appellantur , tam suae legationis. quam Regia auctoritate eurat publicandum. Idem ab Episeopis passim in Pannonia ubique fieri iubet. Convengie ad castra brevi tempore plurimi variae fortis mortales religionis pra- textu compluribus locia; sed in agro de suburbanis Pecthanis multo maxima pars, varia inii tem, Se Albae, de Colociae non contemnendus numerus. Et iam Cardinalis de duce Priendo vehementer erat solicitus; ne aut sine capite . dilabetentur , aut aliquod pellimum facinus
designatem 3 quum ipsi manipularios, signiferos, centurioues, tesserasios, minorumque
muneium militiae curatores delegis lent. Quod 'uum Caidinali, animo assidue volveret, ibis sis. , aut fatum, aut casus aliquis ei hominem obtu- --ii lit . quem militiae sua inauspicata fatalem du- , Qui cem praeficeret, Ceorgium Siculum, Dolam Q. cognomine , ἡ Daluoco oppido inter Siculo, itans silvanos haud postremo otiundum , qui
eo tempore turmae equitum Taurum seu Nandoialbae praerat, egregium quidem ipsum,nis ad id bellum malas attes attulisset. Is quum ex t . cprovocatione Alim Epirotam Samandriae equi um, quas Bestias aureae voeant. piise tum singulari certamine victum occidisset,
prius dextia illius manu loricata immani Vui 'nete uno ictu det iuncata, Budam ad Uladis-laum venerat. piamia rei ben soniterque gestae postulaturus. Qua opeia de studio Gardinalis haud agria obtinuit, accepitque a Rege di
plex stipendium , ae cum totque aureo purpuleas vestes auro intertextas , de calcati a Sc ensem, dignitatis equestris insignia de regia manu tradita , ac pagum inter mi oralbam de Temetuarium situm , in quo xx. incolatum standi numerarentur ; insuper ut in stuto degentilitii, familia insigni is manum cum acinace praecisam,ciuoreque nudentem, ligna de memoriam virtutis sortitudinisque suae gestaret consecutus est. Nee multo labore cum eo transaltiam est . ut prase tae honorem in no- .vo exercitu obile vellet. opeiaque de industria sua tem Christianam de Pannoniam praeseitim
Igitur Cardinali, in eadem D ut Sigismundi aede , iactis prius solenni more celebratis, Grais, vexillum album eum cruce praegrandi purpu- ιti illismira ad hoc Romae pixparati in , Georgio de ιγιιὸ is manu porrigit; alteramque crucem aquc pur Ignis.
puteam, sed minorem. ipsus pio astati inge-
57쪽
i si nua provoluti paludamento, se spectante i suo
nitote assuendam curat; additisque ad Deumpto ipsus ae totius expeditioni, seliei ae pi speia semina precibus in castia dimittit . quae erant in agro Pecthano , seque ex Regis v luntate bievi mandatutum pollicetur , quid
poti4 seti opoiteat ibi Georgius tyrones convocatos hOitatur , ut crucibus purpurei coloiis
ipsi qυoque pectora muniant ; quo sgno ab aliis dignosci queant, dictoq; sint audientes, se brevi enecturum . ut fidei ieligionisque suae,
qua divinitus tacti, pia adversus Tureas arma sumpsissent, minim poeniteat, sede iis pietatis digna praemia consequantur. Et quum vulgo innotuisset creatum a Cardinale exercit sis ducem, vitum nillitiae clatissmum , qui nuper piacipuum Turcam sngulari pugna victum occidisset, in castra venirie, multh plures undequaque ad eum confluxere ; adelut
memoriae traditum si , intra mens, spatium ultra XL. hominum cruce signatorum millia ira αῖ unis in castris visa esse piatet illos , qui haud s m ιon. nainore numero circa varadinum, Albam, Cin.., . Γι. lociam de Baciam , aliaque loca sumptis eluet.bus se aggregasse nunciabantur , dc propterea bellum eluctatum vulgbdenominarem Adjunxeie te illis plurimi quoque in ordine minorum saceidotum ac sacrisculorum, qui quotidie in cassiis magno multitudinis concursu saetaneere consueverant. Ceorgius clim castia in militatem formam redacta composuis: sit , tyronesque variis exercendo labolibus, quantum angustiis temporis licebat , expedi
Qui si totelent ut , graviora imperia immi- neant. quibus in singuinem dc bona miscimi. λ' nam hominum saeviam: modo nobilitatem, smodo eius procuratores perditissimum lio. minum genus vim & contumelias miscere.
nihil cupidini , nihil immanitati eorum in 'vium aut exemptum , antea in corpora tanta
tum exercitam eludelissimi domi misi, libi dinem essς , nunc etiam saluti de felicitati, animarum post hanc vitam avath 5c crudeli η ter invideli : ne videlicet silmmi in terris Pacto iis & communis omnium parentis in diligentia uti de si ui pei mittantur. Ipsum a Deo optimo Maximo h coelo demissum esse.
qui tot tantisque miseret plebis aerumnis moi-ε te ipsa gravioribus avertendis , acerrimeque vindicandi, viles facultatesque omnes i tendat,& arma ac exercitum, qua di .initim, di auctore, ut credi par est, numine, in manu sbus di potestate habeat ad poenas a celestissi- η .mis hominibus exigendas. ac eorum intolerabilem superbiam cum sunt a crudelitate AE
coniunctam perdomandam . Omissa alia ες mni cogitatione,convertenda existimet.
His atque talibus Ceorgius non parum ani- cregni mo moveri visus est. Sed clim sermoni inter-harrem esset Cregorius eius minor natu frater ac lega. Abori tus , pticidiote ingenio consili te vir, in tur abii crepito vehementius Laurentio, animum illius ius a
alioquin serocem , de teium novarum cupi dum, quantum verbis de oratione poterat, mitia at i hu uimodi consilia peliculosa esse plerumque , de foeda inceptu , scidiota et iures redditos, almis, telis,& rebus neeessariae tu : nobilitatis paries anni, & bello dese insiluxisset , a Cardinale . aut ab Rege, quufeii iuberent expectandum censuit: &Cre gotium fiatiem ad se vocatum ira exercitu legatum constituit.
Nui ita, interea cit agrestes catervatim ad castra γι uti quotidie properarent , dc neglectis omnibu, irilisa iii non nis grandaevos senes , ac mulierum de ne lita. par ulorum gregem , aut infirmissimum
ivit ab quemque domi relinquere viderentur, coacta M. nobilitas obviam ire. in eos, quos aut domi te perire . aut ex castris ledeuntes deprehendete poterant , cludeliter sevire erepit, eo sne tua piistinae conditionis servilia minissetia redi
selentur ; neque enim per seipsa agros vineasque colere,aus fruges demetete, res sbi ineon. suetas valebat , dcasis in operibus , quae ab agit colis obeuntur . insigne detrimentum pa- Derenti tiebatur. Quas ob eausa, frequentes que telae sacerdos ad Georgium deserebanturab tyionibus, pe- Georgium tentibus . ne ipsis quod in castra venissent. t nobilis si audi & crimini esset. Postremo Laurentiustatem ιο- sacerdos e Cegle io oppido. cuius ut diadum oceat. 'cogniti familiaritate utebatur , & cui tyro-ι.rta r. nuin maecipui quotidie de illati, sibi sitisque a nobilitate grauissimis eontumeliis lamentari non desinebant, sapisiime ad ulciscenda, suo-ium iniurias, & eon pestensam nobil itali, in ibientiam , suadendo & gravi ierisone e
Loitando incitate & exacuere uon praetermit., .lebat. Se ad Regis & Caidinalis edictum . ima in hostes suini sile . velum a nobilium .,petulantia omni genere crudelitatis prolii beii. ne imperata exequi possint; neque so- tum castris adeundis arceri , sed ad sorde,
servilium omium adigi ; idque adeo se .et Erid cludeliter, ut profici patientia nilus possiti dendas Regem & proceles proculdubio om
nibus vilibus suscepturos esse ; triones isto, plebeios adversus veteranum militem , & nobile, inaimis aetatem agitate solitos, quid saliud facturos, quam ut abiectis armis insu tale latebris sali teni quaerant , capti et 'cis ae debellati acetussimas temeritatis suae poenas persolvant. Se quidem , s quid ra se in animum induxerit , quod prater ossi
eium de fidem sit , silanquam eum ut sta- tiem singulari amore complectatur , protinus casuis excelliatum . neque unquam ultim instinctu in Rempublieam. Regem, sta- tres, amicos , popularesque sitos gladium vagina eductu ium. At Georgius, ad quem grauioles indies querelae ab agi estium tuita
velis falsa miscentium adserebantur, seu Regis inertia contemptu , nobilitatisque odio, seu rerum novatum cupiditate , vel alii, da causis depravato animo , seu quod intellexisset Regi in amnio esse, ut exeicitus . cui prinerat . in Cloatiam ad seienda adversus I ut casa ininiens vibi acerrime incumbentes auxilia, primo quoque tempore duceretur, ne Hiisque ipse tam longum dedisseile iter stibile vel tet . salubiloia consilia reiecit , & quod diu occultaverat plenum diti facinoii, consitum, an in pectore exprompsit, nec isque atinii in nobi ita
litatem vel iis , agrestibus in eam, prout eui. t que animus ferebat , omnibus crudelitati, & Πυπ- saevitia modis grassan ii& debacchandi licen- . 4 '
tiam concessit. Nee mota. in Budi de pestili ,
subulbani, nobilium domos magno impetu de improviso invadentes spoliare, incendere, ac obvios ex eorum numero quosvis exquistis tormenus cruciatos intellicere coeperunt.
58쪽
Quae quum ad Regem & Ora natem cer
ti 'a tissmis nuntiis pei lata essent, perturbato anungra mo , id quod erat, suspieati, cruce signatos una cηm duce eorum rebellisse , e licto vetuere, Urum ne amplius quispiam cruce signaretur, Geor-θι cr gioque eum sui, omnibus . nis intra pancos Pin . die, ad saniora consilia reditent. aqua es igne interdixeiunt , eosque hostium loco haberi voluerunt. Ceorgius quum haec eognovisset, non diu in propinquis Budae locis moratus ,
exercitum bipatetito , ut commeatui commo-nν illi dii esset provisum, di .ist. ac duobus agmi- nibus, sed admodum validis segedinum ver--M se sius contendit , de Lauientium presbyterum ra, Iam- sie enim eum vocabant) in Baciam , Barna-ma rapta bam Veio simili nomine versiis Agriam pro
cisci iustit .ut copias qua in illis locis convenerant, id se adducerent. Gregorium autem fratrem. militibus Checronem appellatum . qui nefaria eius facta consiliaque vehementer improbabat, invitum de renitentem apud se setinuit. Quacunque autem iter ita uim est, omnia
rapinis, praedis populationibus . incendiis longe latinue infesti reddidete .ut villae 3 praedia .ae domu, nobiliti iviectis ignibus conflagrarent,& ardentia tecto i ii culmina ae flammae Buciam usque conspieerentur. Ambiosum sabetelium
civemPest ianum cum ti ibus legionibus in iis- . dein castiis teliquit , ac ut illa muniret, di in
omnes partes arma ostentando . de praedasa gendo , metum &formidinem circumferret,
in mandatis dedit , ne quid de suis consiliis a M., a '& nobilitate sciri certi posset. Quum
Y alia autem Nicolaum a malium, nobilem eque, ordinis visum . qui de eorum itinere ex is , iis , plor ii nihil habebat , Vara lino venientem' forte fortuna obuium habuissent, neqtie is iuga sibi constulere potuisset, captum ac omnibus
ludibriis & eonuitiis oneratum vel ratumque ad Georgium adduxerunt , qui illum extempl6 interfici iussit. Progrediendo demum es ubique terrorem spargendo , aliquot minora castella , & domos sia & vallo munitas, quales passiti in Pannonia a nobilibus habitantur. facto tinpetu expugnarunt , in quibus pia ter commeatum omnis generis ,& va-
tiam supellectilem , vellesque & pecuniam, pulveris quoque sulphurei non parva copia. &tormenta aliquot currulia. qua falconetrvocantur , quibus hactenus caluerat , inventa
sunt; qua Georgius ad futuros belli usus se- δεῆ cum avehi postquam seseditio appro, pinquasset , ad oppidum si equens depopulo-M siim , quanquam nullis cinctesm mrenibus , sossa tamen circumducta & vallo egregie se muniverat, latronumque adventum sumptis armis & paratis animis expectabat , aggredi illud non est ausus , quod in eo prater ci- , tum & incolarum magnum numeliam ad tria millia piscatorum habitare , & omnes egregie sese defensuit dicerentur. Ibi enim amnes aliquot, sed inter reliquos Marysus ex Transisl nia navigabili alveo gecutiens, Tibisco
miscentur, maximamque piscium copiam nu- tiiunt. in tanta rerum perturbatione Rex & Catili natis metu consternati . ac consilii pios em dum inopes, ienatum frequentem convenire
iubent. Maior illius pars censebat Emerico
Petento Palatino potestatem dandam , ut da- iret operam . ne quid Respubliea detrimentipatetetur. Aliis consilentibus , quum Palatinus senio & saevissimis articulcitiam doloribus .
obnoxius . ide ue sella gestiti s litti . belli
munia exercere non posset; & ipsa immanium 2', .lationum colluvies in Transsilvaniam Geor- .
gii dueis sui patriam iter intendisset , Joanni
potius Comiti Sceptissens bellum demandari. dum. Nonnulli auxilia a Maximiliano Caes4ie sponte & of seiente , se Sigismundo Rege Poloniae petenda existimabant. SedJoanneuino emisiam senem, cui Uladistius plui imum
tribuebat , sententiam rogatum in hunc modum loquutum ierunt e a sum ingluentis . necesssitatis vis soles pulsat, atque adeo ac ii ιι ἴση iii ter urget , omnem prolixae consultationis x moram excludit 3 sed sortitudine atque au
daeia ii, eis Audivistis a pleriique , qui
ante me sententias dixerunt, seeleratos agi e-
stes iugum exuisse . de arma contra Regemς & commuties Dominos cepi te ; inteisci no-
biles , rapi eorum silias virgines, di .elli li
beros a patentum complexibus, templa.d mos exspoliari, caedibu , incendiis. luctu ca 'dave tibiis, citiore omnia misceri. Sed quid ς dico, audivitiis ρ imo saevas domorum con-s . flagrationes , & flammantia tecta . sene-
stris eonspexistis, vulnera, verbera, exilias quam plurimorum cum parvulis liberi, & conjugibus fugientium , lachomas &eiura latus oculis vidiths ; euiusmodi miserotum hae dii urbes etiamnum plenae sunt , atque sindies amplifieantur. Equidem ita existi
mo omnes cruciatus , omnia tormenta mi- ς .
nota hisce facinoribus esse , eaque etiam i riissimis de crudelissimis poenarum generibus ς vindicanda. sed quum res, ut supra memo ravi, celeritatem expetat ; an adhuc ab ex-ι teris Principibus auxilia expectanda albitra bimini qua qui in tarda incertaque iunt.tum vero donec internuntii eunt te ledelint , & tempus 'eritur , & latronum vires ita cre- ιicunt, ut neque nos, neque Rex noster iu-'
Uytus,ae siberi eius intra ipsas ut bes tuti &ς securi vitam agamus. Proindh quum feei stis sinu, latronum ductor versus Transsilva.ς niam deflexisse nuntietur , censeo Joanni Scepusensi Comiti, in cuius provincia bel- ηlum futurum apparet , quam matuti inae ςdicendum, ut Siculos, saxones, Ungaros, ς
Thraees, & stipendiariorum promptistimos milites E Temes uaro , Nandoralba , seve- ς
lino, Ariova, exterisque locis in unum co- πgat , eiusque nefatiis conatibus obviam, eat. Ego conua has perditorum hominum ψ .copias , quae in agio hoc trans anubiano cpraedando vagantur. , sine mora cum prato riananim cohoitium de equitat sis agmine, sitem clientelis , quas tam meo . quam 1
gio nomine haud contemnendas in obsequio' dc potestate habeo , progrediar : nee du-- bitabo. quin nobiles frequentes armis captis sese mihi adjungant ue praeterquam quhdpu-
denses , ac aliae civitates impigre auxiliae collaturae sunt : quas omnes ut hoc quam ς promptissime & quam celerrime pixilent. regia mandata telio incitabunt : iis vel 4 sperduellibus , qui in conspectu Regis ii
59쪽
nefatia arma exercete , Remque publi., .cam summa persidii exagitate auli sunt, pet--nnis domiti, quod mihi id factu dissicile sutur tum animui prasigit) spes me magna tenet. ,.sine etiam ut de aliis. qui passim latrocinan- H- - ,,tur . ac de universi belli silmina haud incelseritam victoriam reponemus.
Quae quum Regi re senatui placuissant,
statim per celerrimos nuntios anniScepi e si denuntiatur. Sed is animadverso periculo exercitum iam ante siponte convenire ius lerat . intentusque in omnes occasiones , conatibus hostium avertendis invigilabat. Palatinus padibus totiique anubias captus , de iis, quae in senatu acta erant . certior reddi- . tus . auxilia sine mora misit : catera nobilitas , quae in propinquo erat , armata brevi Eudam confluxit ; nee Budenses de Pestha ni in adiungendis peditum cohortibus deluere. Bom illa summa adhibita celeritate . nee expectatis, quae in itinei e erant,auxiliis. Da nubium traiecit. Franciscus Batianius . 3c Ladi,tava Moraus , iuvenes cubiculo regio
assueti, ea in expeditione ptima militiae tuo i, νι- dimenta posuere. Primo itum est haud lon- , , . a. guis, quam ad Pediana sit rhia e regione Bu eris p da, interfluente Danubio in planitie sita. Nee
timoris mora paulum Tomotaeum . quem togatum in ostia ha- mercitu esse iusserat , eum equitum alava
sti, in sus castra hostium , quae in propinquo erant, 'hinis proficisci, Meorum consilia explorate iubet ;s . b. ι ipse cum exercitu subsequitur. ore uenat Praerat perduellium castris Ambrosti, Sa letelius, eivis olim pes nus , quem Georgius legatum ibi reliquerat , vir haud ambitiosus aut turbulentus. Pti, quam ipse signum pugnae dedistet, Vtestes audito hostium
aduentu atteptis equis tui bidi de feroces,quanquam militiae ruἡes, in Tomoratam seruntur, . . , & ab eo non magno negotio funduntur e cae sis ex eorum numero compluribus . cxteris in s. r. castra refugientibus : captivis veth ad Bor
nem Mam ductis . inter quos sacerd's quidam erat: quos quidem ipse . intellectis prius ab eis quae scire volebat , interfici iussi. Ulterias vero progressus . de Ambrosum explicatis smi, . es mole militiae ordinatis agminibus venientem conspicatus . uti erat pio , dc miti, literisque exculto ingenio , priusquam acie decertaret, tentandos elus&perduellium animos existimavit, si quo pacto ad sanitatem reduci possent, & bellum citra caedem 5e sanguinem conficeretur. Itaque mittit praecones,quos secum habebat praetorianos Ambroso cognitos, per quos pollicetur illis omnibus regio nomine veniam , ac noxa impuni-
. tatem, si positis almis ad pristina obsequia levet tetentur. Quod s eis bona paelii eaque consilia amplecti eordi sit ', abiectis armi, in dextram partem confestim digrediantur : qui vel , in pertinacia dc obstinatione peltaetes deere villent, &ad sinistiam deflexilient, eos se hostium loco habituram minatur. Ambiosus qui non pervetio animo , sed religionis
ergo emee sumpta te exteris regregaverat , gravi sermone , ut Boi nemissae salubria mo. tientis consilia amplecti vellent . nec ince tam Martis aleam temere subirent , adna
ruit. Et agrestium plurimi qua verbis D suas . tum veth instantis pugnae metu uni cum Ambrosio facta deditione in dextram partem
Complures turbidi de pixstroces allatum proditionem increpare , probris & eonvitiis Ambiosi nomen pioscindere , ae postiemo ad sinistram fleaentes praelium poscere. In
quos quum Bornemissa ad incutienssum ter torem tormenta displodere iussiset, ac tubae de Umpana concrepuissent , promptissimos levis almatura equites praeeunte Tomor immittit, ipse cum cataphractis, reliquoque exercitu subsequutiis eo, in vestigio adoritur.
Non tulere agrestes vim & impetum nostrorum , Vixque tentato certamine perturbati,
de loeo submoti terga dedEre. Magna strages
inconditae multitudinis, praesertim peditum, qui essugere non poterant, edita. ita ut campi cadaveribus strati passim cernerentur. Castra, qua carris muniverant capta suete 5e durepta, sed Boi nemissa iugientes ultra stomi inregam insequi prohibuit , receptuique cecinit. Paria victoria post paucos dies triumphauri simili, Budam incolumem redimit ex
ercitum. Captivorum autem partem auribus de nassi mutilatam , ut aliis exemplo essent,
dimisi, nonnullos, qui facinoribus ins es erant , iussit Regis de senati , magistratibus tradidit , de quibus supplicium sumptum est Hoc successii , eeu fausto totiti, belli finiendi omine Nobilitas aucta animis , variis in locis prospere cum iiciem agrestibus conflixit. 1 - pra te lites quoque Hippolyti Oensis Cardinalis , Mo aliqui tinc Agriensem Episeopatum tenebat,in Miri di sub ectis Agria campis , nee non Franciscus τὸ ι I
Petenius Varadiens santistes, non procul va- .s rebet raditio coniunctis cum Emerico Cabaco. Pau- Iitim ι
so Artandis, Benedicto Bajonio . de Nicolao piri Gleiano vitibus magna eade hostes profligurunt , ut disi pati de male habiti. pars ad ea stia Ceorgii sese proriperet , pars in Polonia, aliisque remotioribus locis latebra, quaerere
Interea Georgiu, nihil tot usque ide5Q- Mnestis 5: aspeii, suoitim successibu, nactus. e. Cla diguitato,ut diximus, Segesino, Chanadium iter oppidum siexit .atque oppidum illud amplum, sed nullis capit Ocinctum m enibus, parvo negotio cep t atque diripiti diripuit: si alus in cinniunt domos de facultates , sed praecipue sacerdotuni. Urbis EpiscopusJoannes Cha uiua . vetusta & nobsi familii oriundus , cum se in arcem trepidus ieeeptilet , de ebs dionem aliquamdiu tol
rasset, ad extremum commeatu de rebus necessaliis destitutus . esissete, quo sita tulisset, potius quam perfidia lationibus deditio
nem facere . constituit. Et quum noctis is nebris tectus lembum paucis comitantibus
conscendisset , quὁΜa sum amnem , qui e Transsilvania profluens aicem de oppidum praeterlabitur , stuperare , & ad proximos montes tutioraque loca eVadere posset , inse-lici casii in agrestes incidit , a quibus captus, , - de multis affectus probris de contumeliis ad
Georgium perductus est ; quem i, post multa
verbera de cruciatus indutum stola sacra ae in filii stemmis tamen ac unionibus magni pretii. quibus omata erat, sacrilega manu detia-
αι mi acuta sude per inguina adacta indigni
60쪽
r in modum inteisei iussit. Simili modo in
isti quoida in Nobiles summo loco natos , Ceor
Diuos gium Docium . & Petrum Ravasdium patem
sita, iri exercuit crudelitatem . nee cuiquam Nobia in h. lium pepercit. aut ullam lenitatis aut clemen ι D. tiae laudem quasivit, quanquam cuius a Gregotio nati e ninaiae saevitiae inctitaretur. Hunc vulg6 Gerronem vocabant , ct militabat in castris plane invitus, sequentesque illum, ut distati, i ad sugem & saniora consilia redit et , mistiain, O hortabatur. Sed Georgius omnem iram viii liba b dictaque suae odium in Stephanum Telegitio pla num effudit , quem in senatu contrarias in in si b. dinali partes sequutum , promulgationem In et D di dulgentiatum dissuasile supra retulimus. Eum muri squidem domum profi elicentem cum in itinere agrestes intercepissent, novo ,& in hane, diem inaudito tormentorum genere, & quod non solum oculi honestorum hominum , sed
etiam piae aures aversentur , e medio tollea dum curavit. Funibus enim pertines & membrum etenitale in praealta furca suspensiis, vir. . curissimus,52 ea calamitate proasias indignus, sagittis & selopetis spectante Georgio miser bis iter intei sectus tat. Nee minore crudelitatis exemplo usum serunt Laurentium Presbyterum . Ceorgii allectam, & ex amicorum intimis praecipuum. Quum enim praedandi causa castris exiisset , Nicolaum Tolomium, virum praeclarae&antiquae nobilitatis , cum . ilibus fratribus germanis domi inventum, iniecto tectis igne eum familia omni de supellectili , quam agrestes diripere non potuerant,
His in hune modum non sine divinatum
humanarumque rerum consusione peractis , Georgius an in Transsiluaniam patriam cum exercitu ite, aut iisdem in campis inter Ch sium & Marosium fluvios terrorem belli circumferre consultius foret . diu deliberavit; postiemo sententi. m Laurentii Hesbyteii, qui iis diebus ex Baehiens provincia redierat, cinpiasque haud contemnendo numero adduxerat, Antoniumque Longum, ut cum reliquo peditatu spectabundus subsequeretur), hor- tatus fuerat, probavit. Is declinata Transsilvania, in qua See sensis parato exercitu cinnatus eius Observate serebatur, iisdem quibus aiat in locis bellum gerere. & Temesualium,s qua arie capi posset . tentandum suadebat quod stephanum Bathorium abelle . . nec uriabem tebus necessat iis satis munitam intelligeret. Si vero ceptis sortiana minimh responἡeret , tum vero tutum ad proximos Turcas receptum habete posset. Sed Stephantis huius- . modi belli tumoribus excitus, utque ad Nase lacum castellum , Joannem & Narcum J i-
. . tios conveniendi causa venerat , ut quorsum agrestium consilia tenderent . celtius intelli- . seret. Itaque quiani ab explorato tibii, Hidiei set,latrones in eius perniciem omnia machinari , continuato dies & noctes itinere Teme-iualium revellitis est . & se ac suos ad ea, qua sullinendae obsidioni necessaria erant , accinxit. At Georgius motis Chanadio castris quae a ex tot tantisque rapinis, commeatu, &iebus ' ' omnibus necessariis abunde instructa erant .
Idibus Junii ad campum Ulicianum , haud Frocul ab arce dc fiumine Temeia consedit. M.
quenti die propida urbem movit , & tormenta cur imita protrahi, iisque moenia concuti imperavit. Oritur Temesus in alpibus Transalpinae Valae hiae de seve lino oppido vicinis , miraque & Beogo . aliisque ignobilioribus
amnibus in se receptis , iustae magnitudinis alveo decurrens , nomen propinquae urbi pri
Quum dii scillima sutura videretur oppugnatio , quod loeum natura munitum veteres Pannoniae Reges contra vires Turcarum iam tum plus satis inValescente ,arte & opere munitiorem reddidistent ; cogitavit sumen alio derivare, ut ab ea parte oppido minus munito potiretur. Habebat in casitis operas innumeras , quibus in loco paulum ab arce distante, quem nimirum maiores faleonum aut colubri narem pilae attingere non possent . propositum opus aggreditur. Erat retin summum ad
ducta periculum i quandoquidem tot millibus agrestium sine intermissione laboli incumbeu-tibus persei inceptum opus posse videbatur ; iam Bathoriani animadverso discrimine ab Mee simul & oppido erumpentes, tam eos. qui operi intenti erant , quam qui armati in stationibus . ut tut5 operarentur, ocubabant,
magna edita sti age in fugam coniecerunt: aepalantes & perteiritos , prius quam ex casti is auxilium adserti pollet . magna ex parte trucisaiunt. Tametsi autem ratas in irritum cecsisset , Ceorgius tamen coeptae oppugnationi acrius instite .moenia maioribus colubrinis concutere, suos animare, eisque urbem opulentam
diripiendam polliceri. Vetum stephanu, de sua, & suorum. vibic stipitii que salute solicitus, a Comite see sensi, qui Rathbitus
in propinquo erat , opem implorandam si cvirituit : quanquam aemulatione honoris, ut seri auxili solet . ae aliis de causis non leves inter eos si- res a s multate; intercedebant. Igitur misso ad illuna acinae nuntio eum litetis. quanto in discrimine ver- - ὸ M.
setur, fgnificat, petitque&obtestatur . ut pasριι α oblitus privatae dissensionis seque & Rem blieam a perditissmorum lationum furore &iabie vindicate velit. Joannes igitur , quem nouit a piaesectura Transsilvaniae Valuod . hoe est, ducem appellant, & nos deinceps eo modo nominabimus. se postis in platens Rei publicae causa piivatis assectibus . maturam
laborantibus opem sene decrevit, vehemei
ter eum ad id impellente vel becio regni piitore, cuius consilio plua imam tribuebat, qui eo tempore in Tranislvania manebat. Nee
mora , iusto exercitu tormentorumque apparatu instructus summa celeritate continuatis itineribus progreditur . caterisque ducibus,
ut ad Pollam serream conveniant, edicit. L
cus est in finibus provinciae . ubi quondam Joannes Hunniades , dux bello elatiis mus, ingentes copias Mehemetis Turcatum principis deleverat. Inde ad planiora & patentiora loca alpium radicibust sublecta cum exercitu pei ventum. Nobilitas etiam omnis odio ingenti, ac vindicta cupidine incitata, atque ad-
eo Fianeisci vardani AlbaeJuliae Episcopi milite &copiae , admirabili eonsensu certatim
nomina dantes in castra properavgre e tanta quidem alacritate,ut nemo omnium domi relictus elle videretur.