Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

61쪽

ita, b, Quum mense Julio in maximis Soli, a d

. . ribus haud procul a conspectu uibi, explicata . di seiplinasse directa acie. concrepantibus tu-- ,2 bis & tympanis, pcmeridiano tempore in eos

dem Usciae campos perventum esset, Georgius , qui eo die laute epulatus . vino usque ad temulentiam se ingurgitaverat, visis hostibus nihil se animo dimittete , sed propere praelii signum dare , agmina equitum & peditum in ordinem disponere, de quantum crapula plenus poterat, singula ducis munia obire. Adiuvabatut tamen Cecronis legati & natiis , & Lauientii piesbγteri opeia studioque, qui agrestium animos per se ad caitamen paratos fieriotibus verbis hortando & animandos imulabant , illum diem, illam pugnam fore, quae ipsis eorumque postetis ingentem gloriam

allat uia sit, si in xii tute δ: dextris, victoliaque salutem quaesivelint ; sin degeneres, turpique formidine perterriti fugam circumspectent ,

tum vero exilium, egestiuem , compedes , ne-daeque necis laqueos. morteque ipsa graviora supplicia expectanda. Ex advolo valvo/asitos quam brevisῆme cohortatus , memini csent . inquiebat, quam multos insontes de iniciates Sc innoxios , genere opibusque clarissimos, nos , omnium itioitalium peis mi lati nes inaudita molle suibilisse iit: nunc tempus

advenisse, ut ei boninibus,ae flagitiosissῖnio imprimis eoi iam duci , nobilitatis stirpes exscindenti, ac regnum Ungaria assectantiae ei biis mas poenas ii rogent ; neque quicquam dubitent in eos. qui ius fasque exue iunt, ac se Dein tum atque hominum impios hostes declaia-iunt, trum stringete I suum certum ut eo dem conscientia scelerum exagitatos e vestigio

terga daturos

alio m Postquam haec dixisset, dextrum eornu δε-i iesque cobo Baiasso Linduano legato suo ; sin istium

iris i. Lucae Quismariano. veteranorum si omni piae-i . . secto curandum commisit, ipse in medio constitit, aciemque ita extendit, ut ea in longum dilecta a si te simul 5e utioque latete hostes invadetentur. Pari modo in pallibus agi estium

factum est . ita ut Georgius mediam aciem te Neret , Cero elus frater de legatus. ac Laurentius pies istet duobus extremis cornibus prae 9 Hii, uitant, Structis in hunc modum ordinibus, de eratis. e idascenta certamine agi estes spe&expe ctatione diutius actiusque pugnavgre, nostro-iumque linpetum diu tantis animis viribusque sustinuete, ut victoria in ancipiti ei et . Ad extremum Valvoda praetorianum militem ac Siculos equites be limitaneos equis armisque u lidiores , ac usita armorum cautaeque aquitate

superiores immittit ; quorum gladiis quum plurimi occumberent, plures vulneribus debi sitarentur , vacillare aliquantum ae iaco pelli coeptie ; denique instantibus pertinaciter vat. τ anis effusa fiaga sequuta est. Fugientes C ro aris, olfius, vixdum exhalato vino, hinc inde obe

in tu quitans, re vociferans, reiciat arenustra cona- 'Ieziu, rus a petio Petiovitio, turma equitum prase- . cto, equo deturbatur, bc non sine vulnere capia. tur. Eandem advellae seitunae calamitatem subiit etiam Coo. pimium invitae de inauspi-

' cata militiae consequutus, quum captus 5c ipie in manu, hostium vivus deveniliet. Quα res Vtavoda inci ibilem Ixtitiam attulit : nihil

enim magis ninnibus votis exoptabat, quam hos ambos perduellium duces de antesignanos in potetiate habete ; quam ob causam pollet

Petrovicium ad summos honores evexit. Eratis ex Pol ega provincia Ungaria oriundus.Vai-υ aeque sanguine iunctus. Cateii ab exacer- aesi vitati, nobilibus, & milite natura feroce in suga est vis coli de obtruncati . campos cadaveribus accu- ι mulatos replevere : plures hausit praeterfluens Dii Oi,

Temesus amnis , quum transire conantes ab τὸ insequentibus militibus aut trucidalentur, aut m. baquaium vorticibus cludelitet immeis interirent. Alii, quorum magnus numerus fuit,abiectis armis. sublatisque manibus, de in genua provoluti cum multis laetymis misericordiam de veniam implorabant ; qui tamen ab inelementibus & itatis militibus aut in vestigio cae-s , aut mitu pecudum gregatim in castra abacti, ac compellibus de catenis consti icti sues e rpauci notitia locorum ac viatum ireti, aut qui

priores fugam coepelati agertim evasere, it

ter quos Laurentius presbyter . pernici tisiis quo quod unum ad si,mma vota vat, ae de-

fuisse videt i) non ea, qua alii fiagiebant, via; sed Danubium de Bachiam versus cui stim in

tendit, quibus in locis socios esse sciebat, ac lici sua sol te inlequentium manus effugit. An vero Bathotius sub tempus pugnae ex arcetcoppido in hostes eius eiit. uti quidem militia mos & iura exigere videbantur , non tradi

In castiis Georgii supra opulentam praedam&toimenta currulia, aliumque apparatum limgentem piomiscuae multitudinis ingens numerus captus est : plui mi enim coniuges 3cpaivos liberos in castra adduxerari , ne domii elicti ad ludibitum & libidinem nobilitatis

exponetentur e quorum maxima pars partim

ferro, partim fame periit. Georgius cum Corone ii atre, ac post eos alii captivi insignioles catenis testibus nexim compectum Maivodet adducuntur Et Ceolfius quidem constanti vultu, ii itique animo eum ita alloquutus ser. Gestu tui : Non peto abs te, inUicte valvoda. ut apud an mihi parcas; uteie enim in me iure tuo pro- da prout volueris: hoc unicum, quantum possum. fratre postulo ut aequior in Ceaonem esse velis; inuti squem, palam eii omnibus, meis in castris ii V lis. vitiam, dea me vi coactum militati. Vs-- sda se in eos pro meritis agere velle respondit,&ut in ςarcetes distribuerentur, mandavit, inquet, duo staties honestioli quidem , sed exteri arctiore custodia asservati fulte. sequuti erant eas ta Valvoda ouam plurimi συκοra ex vagis illis , quos Cisanos vulgus appellat, ministe- vilissimum&abiectis muni hominum genus ritim in incertaeque originis, in Transsivavia ae uti a- castris

iam excarnificandonini captivorum committit. In Gezonem tamen nonnis capitis supplicio animadverti iubet. quod vera esse intellexiste qua a fratre in eo excusando dicta essent. Horret animus recens gre dira, enormia, de hactenus nunquam via vel audita miserorum supplicia : tametsi enim extrema quaque promeriti solent , homines tamen Christianos de pios tam atrocem lanienam clementia de commiseratione temperare a quum fuisset. At e-ptua

62쪽

Historiarum Liber V.

pto, siquissem circiter XL ex captivis , in ob - . seuros carceres condunt, & quidem tales , qui

P si iurii, Georgio ministeriis addicti fuerant; α π uitii deliti dieium inedia maceratos distiui ei cui detriuiti ei sui uos it Etam diu invia μι vis esse eotis isset, semiambusta viventis de spirantis Georgii membra mandenda dc deglu. lienda osse irent. Sed ex x L. infelicissimorum hominum numero , reliquis tametabetientibus di demor- tuis, non nisi novem superiuere : inter quos Laurentium quendam fabrum ferrarium , qui illius equos idteis intini te ferreis solebat, provectissima aetate iam senem , dum pueri essemus,olim vidimus. Intelea ab iis em tortori risi μη bu, i e serio solium,3ceorona sceptiumque,

regia insignia conflantur ; in quod Georgius

nudusini ei tui . coronaque ignecandenti resplendens capiti imponitur; adducuntiarno. ' veni illi infelices. ut stipeierant, luridi fame enecti . semineces . umbris hominum similes, aeut artus Georgii qui ignito serio tacti, stridorequendam cum nidore emittebant, dentibus demorsu appetant, simulque deglutiant. luben- tui; nis faciant stricti, ensibus minabundi camnifice, destitim occisuri imminent. Quod tibi metu mortis secere, timilli quidem si Eie, interi quos faber ille seriarius fuit , sed tres. qui abo- minabilem ossam non deglutiverant illic cadis

fuerunt. Georgius non flete, non eiulare, non horrescere visus e tantum catulos caninus abs te educatos probrose appellans conticuit , ac

soleis ibus ignitis identidem lancinatus , pi sit emo cum intolerandos dolotes teste amplius non posset , animam e mavit. Sed in eum vel iam vita functum impensu, saevitum est eada ver enim et iis latronum de proditorum more, infimitidissectum si iit ; quae Budam, Pesthum.

Albam α Varadinum mula,su rei que suspensa pixeuntibus spectaculo ludibrioque suEre. De caeteris quoque pari aceibitate poenae exactae sunt, ut multo maxima pars in furcas, aut iis deficientibus in proximas albores, i sectis collo laqueis stis penderentur: pars si idibus seu pa- li, infiYi mileiabilem in modum interirent. Nune exitiam habuit facti, ii is congruum Ceo igius Siculus inauspicati belli si nesius aut lior

5 concitator, cuius formidine Pannonia om-Nis contremuerat ; quo in bello variis praeliis ad xi. homi Αum millia cecidisse feruntur. At Bathorius ereptus gravissimo periculo,

Tillari

immo itales Valuodae gratias pro tanto benefi-: erioliatisque opponimo tempore auxiliis age-

te, nunquam apud te intermorituram eius me- moliam tellati, teque in poste tum ad eius Obl

quia quam promptissimi ina polliceri. Ad ea valvoda breviter pro se 5c modich disse luit ; postiemis illud a Batholio contendere visus est,ue magistratum, aut quampiam os scit iunctio nem se ignaro aut inconsulto ambiendum existimaret neve oblatam accipe leti; ab se vero mutuam gratiam amicitiamque expectaret; ad

quod quidem Bathorium se obsti ictum reddi- disse serunt. Quibus artibus non aliud quarebatur, quam ut hoc sibi conciliato aemulo . veluti obice amoto,minorem ad parandum sibi re gnum dissicultatem expertietur,ad quod bonis malisque atribus aspirabato hi enim duo viii ea tempestate, genete aetate divitiis pares, animia inuan . Eisto. etiam magia tu 3ine atque ambit ne mire inter se certabant ; quibtis deinde patriam de Rempub.pectum d Eie. Audito victoriae suo cellii Ulaciis laus, magno affectus gaudio, auxilia quae e Bohemia& Moravia luce Baith lomaeo , filio victolitii Dueis Muniter burgensis convenite iusserat,i evelli imperavit.

Caetesiim victoria potitus Valuoda reditum in Transflvaniam palaba quum literi, re iei ιην η'mone multotum ad eum peti mar , Laurentium presbyterum e pugna elapsum,in provin ciam Baciam contenditie. atque iubie in agio /η ρη M loci ense, in Antonio Longo . seditiosolum duce, improspere tentata belli eonsilia iterum si 'ins iurare. resque novas moliri. Antoniti, enim pii re

Uliciana Georgii des betotum elade in itinere ηρν G.

audita, cum copiis velis Colociam sese rece-pei ad Quo cognito Jacobum Banistim legatuitium, vi in promptum de impigrum. addebellandos eos mittendum decrevit, maiore copia in parte,&piaesertim equitatils ei tradita. alii iii scepto continuatoque itinere, uti erat Ostendendae advelius communes hostes virtutis

ei, id illimus paucos post dies in Baciam per

venit. Ubi intellecto eos non procul ab oppido Apathio in castiis elle. duobus millibus palluit prope consedit; nec nisi unius noctis spatio militibus quiete conces a. in eos instructis ordinibus piocessi. Tametsi autem hostes adueisus victi ices firmasque copias praelii fortuna tentaturos non putabat: verumtamen traulentius de Antonius nihil supeliore cladesbeiorum, ac -

f., dissilio duci, interitu perturbati in aciem ., hiprodeuntes , pugnam mininia detrectavere, .

conculsumque est ab esseratis hominibus tanta obstination tantiique ad dimicandum animis, ut duabus aut amisius horis victoria in neutram

partem inclinare videletur. Postremo equus

Antonii glande tiaiicitur,nostrique globo facto eum circumsistunt & capiunt. Altero ex ducibus amitti si pererat adhue

Laurentius,5c suos nutantes ac peniti bato ne qm Antonii periculo terrerentur, voce, manu de i ta

clamoribus holtabatur. Sed dum in sina: ii -

stere .pialiumque reparare contendit, atrociori exorio certamine multi ex parte agrestium occumbunt,de ipse in eapite vulnus accipit. Eius ei uole Redatam faciem socii conspicientes, lothalem plagam rati de velut ambos duces amisissent,inetii perculsi, qu quisque poterat, etsi- se sugere cceperunt: ipse etiam de seitus a suis, quo sors tu hilet, proiugere potius , quam ad Ias non dubiam dirae necis calamitatem ieie dede- ilai re maluit. Baussus fugientes insequi probi- ne viribuit. seu quod milites longioris viae taedio la- suas.

boreque fatigatos, ac lauciatos complures ha- ut.bei et . Leu quod caedibus ae sanguini misero tum agricolaium parcendum censeret. Cassia

hostii im, Se pradam omnem militibus ob ben.

navatam operam concellit. Antonitis Budam

perductus scelerum poenas in quatuor si usta dissectus sceda morte persolvit. Laurentium velo presbyteium . quonam in loco , quove mollis genere perierit .nenio scire potuit. Eum quidem e pratio aufugille , neque ad Tui castransiisse constat. Sed an iugiens i bi mortem conscivelit,ae desperabundus se in Danubium praecipitaverit , quum a nemine postea visus sit,ince itum habetur. 1

63쪽

so Nicolat Isthua nisi PannonI

Hoc modo valvoda, quanquam tanta patia dissipavit. Tot menta en in callido , sed pio victolia ectuse laetatetur, ac intestino bello, ca- consilio, quo reinus cnguinis standei etiar, nonini, & iiipplicio assecti, immanium latim pilis serieis editioni ine&heiba viridi .aut denum ducibus , prospeium finem Deo iuvante tritis laceiisque pannis idque genu quisquiliis impositum, proistitque debellatum esse existi- implenda culavit: ae cimi piopius mutuum in

maret; praeter opinionem tamen fit celtior in- conspectum ventum esset,in eos displodi de e tet vespitinium& Albam, circa silvam vaca- onerati praecepit. Quo iacto tantus terior paniam agi elles , Dominico quodam duce, cui vidos,de insolito tot mentorum, si unquam in- , Salio cognomen fuit, praeris agere. & non so- ani uita fiagoie ac sumo , militatique semitulum in domo, Nobilium & facultates incendiis mitellitos invasit , ut nullo contracto certa

cae libusque grassati; sed etiam a sacris templis, mine abiectis armis, omni spe salutis in cui sueotumque donatiis diripiendis impias manus & pedibus posita tuis issmh dissi gerent: pau- γυιι minime continere. Quamobrem Gotharo sit- ci dum se ad defensionem palant . inter quos otia bis queio, suo in arcibus Papa Sonitione praese- Dominicus, a fugientibus pioculcati interie- ν' 'ii- dat in mandatis , ut quum ex solo Papensi ctique sunt : neque postea uspiam visium, aut mitim se oppido praeter solitum prasidium quingentos auditum fuit, aliquam manum agrestium, ne-Dm-- civilis mereatoriique ordinis equites educere dum armatam, sed neque inermem iusto albitiantus possit. Cotiles & seditiosos illos invadere,pub quo numero congregati ac convenire in unum pus δε- sosque&disiectos metiti, pcenis assicere eon- ausam filisset se ut valvota mi duelles & sedi- iiqu/ tendat. Qui quum Albensibus civibus ,&Jo- tiosos armis egi egie ultus , libetatae a tanto

sunt re anne Gostonii Episcopi Jauώensis milite con- dis elimine patria laudem tuliae haud abs se sentis junctis consiliis &vitibus impetata exequi co- censeti queat; quanquam id omne grati animi

herba, natus , aliquot etiam tormenta cura ulla una ossicium, reique petendaeardens studium. non ponti O protiahi iussit . ac tumultuariam colluviem, ad privatum qualium .sed eidem patitae,ieiquestram is nullis more militiae excubiis in castris agitan- publicae Christiana con modii,ante omnia iureainaris. tem sire cunctatione aggressus, pari o negotio metitoque osseire atque impendete debebat.

PANNONII; HISTORIARUM

DE REBUS HUNGAR 1 Cl SLIBER VI

η OLυTA per hunc modum mesuali obsidione, ae deletis ad intei necionem agressibus. s. has d. Sc pu sensis Comes idemque se Comi. at voci , magnus &clares

ii cepit οῦ ipeique omnes Pannoniorum in eo sta esse videbatitur , hune solum aspera imo bello prudenter suscepto, & selicissime consecto pristinam libertatem eis restiti ille piaedicabant, a cateris alieno sanguine & labole panuvi iii decus invidiose obtrectari, sibique indignissime arrogari ; Regem toga ratum, ad

bella tegmorem quam pericula requirant,intia parietes sedendo delitescere: hunc avellendis malis, tutandaeque Reip. in omnes occasones excubare . ideoque ei ob vetera& recentia in Remp. benefacta, propulsatumque ab Ummcei vicibus semini, summi imperii praemia x. quo iure deberi ; haee atque talia impetitum, malisque moribus imbutum vulgus . publicEprivatimque iactare, eius dicta factaque in coe

lum ext ,llere.

Flutantissimi autem in ejus amicitiariacietis habebantur Stephanus versuiu, mi Vobe. tor iegni .ac Michael Tobius,publiei iudieii ac O Zώω

selloti ambo factios, ac lingua de moribus .fide tui. que venales& immodici; quibus cum tumultus ii ui

ta res nova placerent , multitudinis animos commemoratione viitutum ac fortunatiam. li

beralitatique illius, quocunque volebant, impellere poterant, nemine ex regiis obsistente. sed & vat vota comi sermone,nee absurdo iam genio facili aditu, opibus, claritudini. gloitaq;e us respondentibus, occulta largitione, aliisq; altibus partium suarum studiosis, suble.ate nitebatui. Regias partes Joannes Bornemissa,ex- Bornmactet aetatis de prudentiet senex.ec laionias Car- missa odinalis .aliique pauci stimi ex Senatolio ordine, Cardiis quantum potesat,sustentabant.Veliam eo tem - ii r etiapoie Caidinalis auctoritas non tantum valde auctori. imminuta. sed maximo odio ae invidiae, atque rartim adeo periculo exposita erat: quod sere ab om- μ curinibus initia & origines abominabilis belli, idisus ambitioni atque importunitati tribuerentur. Quamobiem dolos & insidias vetitus sitigonii, duplicato piasdii militaris numere sese

continebat.

64쪽

uie Musa si, laum cenissimis indieii, pet- moratione componendi per connubia foederis, lata b eo.quemadmodum alia omnia simpliei accidule signis eat. Hoe a Maximiliano expe- u taciturnoque ingenio negligebantur. Accidit tere,ut quum Sigismundum si attem eolloquior autem iis aiebus, dum tempus comitiorum, dia transactioni interesse vehementer eupiat. 6-h. quae ad Octobreni mentem indixerat, appete- detersis, quas hactenus ob amicitiam cum Mo ret . iamque multi ex diversis regni lateribus scho Sigismundi hoste contractam altielit, si convenissent. ut Rege ad summum diei crepv. multatibus odiisque, cum eo in gratiam redi: esculum iacta audiente, incelli homines in cu- velit. Quo autem tempore, quove loco coli biculum legium sesopetis duobus glandiores quium instituatur, id se totum aibit o ae vo- glandes disploderent, rati, ut cle iere par est, luntati Maximiliani permittere . dummodo Regem istic esse : quod quidem atroes iacinus nolit illud quam longissme protractum. Cuia suum .itte is fenestris magno cum strepitu dic pinianus non diu Budae moratus, de iis quae Ostientibus, de glandibus in parietem conjectis gerat, Maximilianum certiorem facit, a quo innotuisset.eius auctores quanquani diligentis

sine quaterentur,nusquam tamen inventi iu/re.Suspicio in Vai da nos extitit, quanquam non sat certis ii vi sui damentis. Excitatus tam atroci casu Rex Cardinalem & Joannein cardi ad se vocat, ipsique tuam ac liberorum suorum L R gi salutem commendat: quove modo res suas si auctores bilire ae communire queat. exquirit. Ad di sunt.tit illi iesipondiste dicuntur, severitate. & pauc a nitate tum quorundam , qui licentia abrepti insolen-ιum aD- tiores sipimus gererent , pcena& supplicio O- cim na pus esse sibi uideli , nis Valvo iam maximum Immium ex magno fieri velit. verum quoniam mite in-

alam

missa ora genium habeat, nec ullius praeclari ausi capax eius natura sit,ut th qui vel enormium criminum delictis parcendum putet e ut breviter, quod sentiunt, eloquantur, ei etiam atque etiam animo prospiciendum esse , ut tibi libetis responsum est se comitiis Romani Impetii Auguste vindelicorum eo tempore occupari, venturum tamen Viennam ad Qtradragesimae tempus. Potio de Sigismundo pioquo Uladis laus tantopere laboraret, nolle eum esse selicitum, quem ipse prompte & benevolh in gratiam re eeptu ius, & deinceps loco si alii, habitum, sit. Quae omnia Cuspinianus missis una lite iis Maximiliani,Uladisi significavit: &Sigis. mundus a nati e solicitatus e Lithuania, ubi eo tempore Moschici belli eausa eum Regilia Ba

bara coniuge . Va iv aeque Transflvaniel sorore agebat, acciviam venit.quo ad eum ni insus est ab Uladisicio Bohenaleus Cancellarius Ladiilaus Sterelabergus,qui eum rogaret,ne ab hoe itinere suscipiendo alienum animum habere velleti iuderique seriundo adesset. Quod sane ille amori statemo se tributurum recepit eque suis amicos & necessarios parare studeat,in quanquam ut se excusaret, nee insimiliano ritibus senectuti suae solatia,& liberis tuta prae.

3ia collocentur: ereptamque cum Maximi lia per mutua connubia assinitatem ante Omnia ad Electum perducat: quatina re cavendi, ad Misariis atq; opprimendis optime provisiim fore. Quod si Sigismundus Pater.quamvis apud eum solor ritu a mali imonio colia vel ieconeiliato & amicitiam promittenti crederet , complures e Senatorum numero inde. rent. Itaque eum mille quingentis equitibus splendide exornatis, supra aulae regiae comitatum , itinere per Moraviam facto, ad initium A sis a mensis Martii Timaviam Pannonia oppidum ,ia, Tventi. Ubi eum Georgius Marchio Branden- rimis locata habeatur, in consortium consitorum ac- burgicus, utriusque Regis E sorore sophia ne cedat. quod eum pro lingulati prudentia, ae er- pos , ae Ceorgius Sacmarius Episcopus Quin ga fiatrem amore facile factutum arbitrentur, queecclesiensis , idemque regius in Pannoniatum demum ad omnes insidias procul averten- Cancellarius obviam progresti, nomine stati iai das, vitamque in tuto agitandam teliqua om- pio dignitate exceperunt ; indeque Posoniunt nia in proci, vi sore. deduxerunt, qu6 Uladis laus paulis ante eum Dum de his Uladis laus anxio animo con- liberis appulerat, ad eumque Lalutandum cumsultat opportune nudam venit iniit is a Caesare Ludovico filio, iam tune nonum vitatis annum Joannes Ctispinianus,lum victoriam de eruci- agente, extra urbem profectus, eumque arcth& geris agrestibus putam gratulaturus , tum ut amantet coplexus ad hospitiu de linit. Trans fratre mutuis cederibus propinquitatis vinculo egem complures dies in ui nietis duo. consiim ii sis cepta iam pridem supelioribus fratres, oriissimarum nationum Reges, ven. tum Caiatis expectandor interdum seriis gravissimatum rerum consiliis pertractandis opsiam dantes: interdum veti, remulo animo ludiaci spectaculis intenti. Interea Matthaeus Langus Episcopus Curia trietis censis.& s.Angeli Cardinalis, Caesari impri- codira

mis chatus, ae omnium eius consiliolum mo- Ioabio ' anni, Episcopum Varadiensem consilia atque pacta bono fine terminalet. Petebat autem Caetaris nomine diem I locum colloquio designara , ad quem ambo convenirent. remque tiansactam quidem, sed tot an-ru ἡ i is interi illam sinatent. Eodem etiam seleia, . D. tempore Christopliolus Sillovicius Seir me tiae piaesectus astati mundo fratre legatus ad- derato a Caesare ad Reges missis Viennam, ac μG-.D. venit . ac laetiuimum nuntium de Mo ctis, deinde Polisnium venit. Is propediem Caesarem Disso . . a b eorumque nasiis apud Smolen cum op- adfore nuntiavit. sentie interea mora huic ex- m. arim picium ultra Botisthenem situm, a Polono in cusandae missum: quod ii Regibus videatur tui . . . . motabili pugna devictis dia profligatis attulit. anae duae res Uladis alam impia domesticae victoriae latitiam ingenti gaudio mitisce recrea. sunt. Itaque Destitio cum liciem communi- ato,atque etiam statris legato in consilium adhibito. Cuspinianum dimittit, nihilque sibi gratius Mihil optatius nus adventu,ac commes uua . lis. . tempus longiorque mora negotio quopiam agendo redimatur ) conficerentur taedetia ac connubii tabula, ae Caesari mittetentur perle- .gendae. Quibus confectis Gureensis Cardinalis rade is mense Apilli Vienna reversias,tabulas ad Casa- oco iatem Augustam misi pet Wilhelmum Rogen- biit iadolfium, qui mutatis ad celeritatem sumentis, a casMῖE i quatria

65쪽

is s.

atriduo illud iter satis magnum consecit. A

eunte Cardinale grave& atrox incendium P sonii sortuito exortum,matote partem civitatis abiumpst: interque cateia aist Uladisiai ho spitium eum multarum quae invalescente igne eripi non poterant, reium iamira. Sed P lonis impigrἡ rem gerentibus . ades, in quibus sigii mundes diversabatur . intactae mansere e quin iidem Poloni caeteras etiam domos, quas vagantia & ventis pei flata incendia corripuerant, acerrime defendebant. Sed iistiae leprimi ignes vix biduo potuere. Erant comis

pluies , qui incendii huius cladem V ladium

infausti alicuius ominis praenuntiam sole portenderent e quod non civitas tantum ipsa, sed etiam quo privatim utebatur hospitio, conflagrasset. Dum Regibus gravis& taediosa expectatio esset, Curcensis iterum Posonium secundo si loco priores adsuere ; nec diu moratus Caesar

ad eundem locum venit. videre erat patenti

bus in campis splendidissimas i ornatis mas trium populorum equesties pariter & ped

sties copias mutua aemulatione armis , equis, de omni apparatu instructas mas , adeo ut Omnes qui aderant, se nunquam eo spectaculo quicquam pulchrius aut elegantius vidisse testarentur. Nec mora , Casu primo omnium

Uladistri libet os . Ludovicum & Annam. demdἡUlassislaum , postremo Sigismundum

singulari amore humanissime complexus, per Cardinalem Cui centem, ut seciam una viennam venitent. hortati cepit. Sed quum Ut distatis de suorum, qui aderant, consilio ea in re durior appareret , qudd insidias vereretur, Sigismundus Rex dissicultatem omnem facilEstillulit, se enim Casari nihil dissidete . imo

ii , Calai juberet, se iturum testatus , fratrimine, mense Maio delatus, Caesarem graviss- quoque ut idem facere vellet,auctor fuit. Quae mi, rebu, distilinam ad eos venite hactenus no esus prompuIudo Caiati longe omnium gra potuisse retulit: sed sciatiis atque coniugii ta- tissima accidit , ita ut se eius benevolentiae buli, subsci ipsisse, petereque ut ips eas subscri- nunquam sole iii memorem diceret , effectu hendo confirment; ipsiusque laidiorem adven- namque ne Sigis nundum conceptae de se suaq;tiam aequo animo serant: conaturum illum. ut integritate spei & fiducia unquam poeniteret.CUM

brevi, mutua eorum consuetudine& alloquio quam iucundissime persuatur. Praestitere id Reges , ac Cardinalem muneribus excultum dimisere. Post eius di cetum Caesar toto mens, Maii atque Junii decursu expectatus . frequentibus litetis denuntiis spem cenam sui ad ventos praebuit,tandemque ad diem decimum lilii , iennam appulit. Ad eum Reges ternos Altera igitur die Viennam pervenerunt, &Caesar tantos hoipites exquisitissimi, honori iri obus prosequii u. cie xxi l .Julii, qui memoliae duo

Diva Matia Aia. ama dicatus est, ad insene Divi Stephalu tumpium deduxit. Ubi Tho VLau mas Caidinatis odiis mensis Maiiam Caesari, O 4, ees Philippo iuio neptem Ludovico Uladi, lai

il h. filio ilia despontavit. Caesar autem Caiolo, ramo legatos ex optimatibus selectos e vestigio mi aut certe Feldinando, alteri ex nepotibus, s Viennatendos decrevEre : Uladi laus quidem Geor, jusdem Psilippi filiis . Annam Uladi,tui s. an. isis.

sium Saeniatium Episcopum ora inqueeccle- liam se in matrimonium collocaturum conce-1ientem, Ungaricum , ac Ladisitium Steteri ptis verbis sepromuit: ea pacta titilaque lege, M Mbergum Bohemicum Cancellatios 4 Sigil muta ut regnum Ungalia ,s stirps Ludovici, uti H pi 'dus vero frater eius Ioannem Lubrancium E- venit, internet, delicet eique . ad eum Cis , s 'piscopum positanientem , Lucam Gorcanum nepotem,qui Annam ductbius esset .eomitique Poloniae praefectum, ac Christophorum Sidlo- liberos certo sutis haereditarii nomine iecido o μυ- vicium, quem non ita pridem summitati in is ret. Deinde publicaiis per Cuspinianum paci, m. --. i; & cognationis scedetibus de indues, esiti Mo k gno poloniae Cancellatium constituerat. Qui eodem die viennam profecti perorante Ceor gio Caesatem salutarunt.Regesque illius reditui

selio,& pace cum Venetis facienda,convertem disque demum communi consensu in I ut casCirua

disti dogratulari de quid seti velit. iam pridem si lici- armis tractatum est. Eiquidem opportuna eiu tis animis praestolati retulerunt. Quibus Casu laeti belli occasio divinitus oblata esse uideba r per Petrum Moriam, Theologiae, ut appellare tur, dum selymus Turcatum plinceps dedit solent, Licentiatum, genere Hispanum, brevi ctis ex omni Europa copiis militaribus, adver-

sermone respondit . si alisliniam sibi accidit te sus Misas & Aladeulum Dulgaditiae prouincia ri, LRegum in propinquo praesentiam : missurum in majori Armenia principem civile bellum talis se paulo post legatos, qui ipsius voluntatem & gerebat. Sed gliscentibus inter Christianos , .. postulata eis exponant. Qiai triduo post Poso- principes privatarum discordiarum perpetuis 'nium venientes, Caesaris nomine postulabant, fomitibus, potiuna rerum gerendarum con-iit Reges Viennam venirent. & Uladisi aus ad silia ad non dubiam Reip. iniciem negle hau Praecum, Sigismundus ad Hamburguin, Au- habebantur. sitae oppida . hospitiorum commodius distri- Casar eonfectis in hune modum rebus, cum buendolum gratia i i sim iter facerent , dein- singulari amolis & benevolentiae suae testifica de vero cenum locum in finibus, ad que Caesar tione , paucos post die, Uladi, laum dimittit, atque is cum Ludovico filio relicia apud Caiatem Anna filia ut cum Maria delῖgnata sibi nu-iu usque ad nubilem aetatem simul educaten. r. Budam incolumis pervenit. Sigismundus autem .ctim eum aliquot diebus imponima Danubii exundatio Viennae detinuisset, itinere per Motaviam facto, a stanislao Turrone Episco D Olomucensi lautissmo exceptus hospiti in suum regnum revetius est. Sed & Caesar

paucis post diebus institutainnipontem prose

iii declarandi amotis & studii sui causi obviam

profecti seos exciperei,designabant. Lega totum princeps erat Christophonis Archiepiscopiis Breinensis e familiantia uicensum Du- cum oriundus , adiunctosque habebat prater

Wilhelmum Bavariae Ducem ipsus Caesaiis .

sorore nepotem, multos alios amplissimi unde. cunque nominis & dignitatis viros.

Reges,approbatis iis quae Caesar per legatos

postulaverat, diveiss itinetibus praescripto in

66쪽

Historiarum Liber v

moratus ad bellum contra Venetos maioribus nomine subscripturum. Vertim principes ar- Imatis

viribus piosequendum , Trideutinis iugis de- bitratis promtisa ei reddantur. fore tit ille quo. Oguis, iam stendens in Italiam contendit. ad subscribendam suengi apham in eorum si o capia. . Quae dum agerentur,Emericus Perenius Pa- turus potestate,arcem quidem satosiam ei traia tur.

latinus, quam dignitatem supremam esse, Re- didgre. Sed dum solennes liter aede diplomatagiaeque proximam. iupra dictum est . favillimis Principatos a Caesate expediuntur, de ad illum M 'aiticulo tu doloribus vexatus .Posonii iubilitate miseruntur quae quidem expedita,nee tamen im Iu

n imis mat coactus. Is cum contractam cum Casue ad eum morte praeventu perlata esse satis con Πςm

res his assinitatem, ac successionis iura in eius nepotes stat ipse in gravem morbii incidit, quo paulos .ati translata cognovisset . seu occulta ambitione post nudae e vivis excesssit; condito pitu, testa ν- ti bla ductus, seu vat, ae instinctu , sive sc serio- inento non obseurae ambitionis simul de alio- is ursu. portere arbitratus,quum nec equo insidete,nec gantiae pleno : quandoquide in eo Uladillatim IMim, ai.h pedibus incedere posset, perfra G platera i iri' anxio selicitoq; animo petebat, ne funus situm ι is a Cas ratu pasim curru circumνιitis, raturat ibin idua ad ripam usque Danubii piὀsequi dedignate otiri Catareo iniis, a rigna Ungaria ad tui; proceres veth de primore, singillatim, ut histi, H exteros transferretur, se tanquam Palatinum, traiecto Danubio ad Pesiliana usque suburbia, hac eui id muneris de ossicii incumbat,nomine sta- comitarentur 3 tum quot cerei arderent. quotm ' tuum & ordinum iegni alta voce contradicet e cui ius, quot atrati famuli, qui numerus cant proclamauit , idque concurrentibus ad eius rei rum dc sacerdotum. quantum itineri, uno die spectaculum vatiis hominum generibus &tur- faciendum . quibus in locis subsistendum esset. his, saepius tepetivit; posteaque secundo Danu- adeo exquisite minutatimque prascribebat . ut bio Budam descendit. Qua res ad Caesarem de a nonnullis fato functus haud immerito iidea Uladistatim perlata non patvam animis eorum retur. Uladi,laus tamen sinetulari pietate fi- pertilibationem molestiamque attulit, vetitis, lium Ludovicum ad Danubium usque fumi ine ea temporis processu sibi tuisque nepotibus deducendo adhibuit , atque illud in templo . fraudi esse posset. Igitur Uladi, laus eonsilio tuis Teriebesiano , quos ipse memoriae se honorisuque Caesari, eum ad se vocatum piolixiore Divi Pauli primi heremitae a fundamentis con sei seimonὰ hiu, intempestiVi iocinoii, reprehen- timendum curaverat, conditum fuit. Mortuo dit quod novas id iustas. quas ad stibiliendam Pelenio Joannes vii da. 3d suo, factioni suae sit,inde liberorum sitorum dignitatem rationes addictos habebat, ad res novandas, regnumque magno labore gravibusque impensis, nec im- tumultibus dc dissidiis exagitandum oceatio pioVido judicio quaesivisset, ip e privata ambi- nem inven)re. De quibus priusquam agamus, tionis temeritate cornimpendas eFistimasset, opeiae pretium fore duco. ut detiimentu quod multitudinique piomiscuae ad seditionem vel Palatino adhuc superstite a Turci, insgneae nunc .vel impolletum concitandam non levem cepimus quo brevius potero,absolvam. of ri ansam praebuillet.Velle ira se,ut iecollecto ani- Per eos enim dies , quibus Reges Caesaris ci bi a M.tati. moeeptum opus retractare,sibique dciuis data adventum Posonii expectando tempus otio ris a. itieuia, solenni levocationis syngrapba cavere haud pariter dc negotio transigunt ; va iv a quia iam d. εω. aia, cunctetur. Sed ille pro inlita natura sua super prima belli adversias agrestes prospere sueces ci ναν, ' bia nega.it se a stiseeptis consiliis vel latum un- serant . fortunam eodem semper tenote totius, i, guem discessurum; addiditque inflatiore men- rei principia subsequututam albitratu, bellum Tio tis duritie nihil maiestatem eius vetitus , se etia in Turcas suscepit , de ad obsidendam areem in tuturis comitiis publieas nobilis timet natio- aequali sele intervallo inter Tautunum de Saanis suae libertate, ,ne inauspicata exterorum ρο- mandi iam sitam, animum adiecit, quae a Tur- cisara, testati subiiciantur,s aliter iubvenire nequeati eis Ec Thracibus Dalmatisque Ovalla appel- h. s. publiea facta contradictione desiniuium et ne- lari silet, a nostris vero Sarno vocatur. Sciebat h., que detrectare.quin suo erga pati iam dc Remp. enim maiorem Tuscarum numelum traiecto . ..is A. voto ac pietati vel honesta inorte satisfaciat; Hellesponto in Asiam transsietasse ; sed tamen quum iam tento morbisque gravatus non lon- qui domi in piasadiis relicti erant, si uenti gum vitae finem sibi expetendum aibitietur. bus ac cruentis excultionibus delatiocinii, in

Haec ai Caesarein pellata,si licitum eum diu senoris Ungariae ditiones infestas plerumque' tenues e, cogitantem quibus modis atque arti- ex eo loco reddere consueverant. Haec est eabus palatinus deliniit.& in partes tiaduci pos arx, in quamMahometes Turcarum princeps, sit; mmeantibusque ad Ula ala haut ii ultio ei- Constantinopolis expugnator, avorum nostro-tioque literis de nuntiis, mutuo tandem conli- tum memoria ab oblidione Taurunt per Hii-lio tentandum illius animum & expiren dum hiadem de Capistianum cum damno de igno- largitione mutietibusque decreugie Itaque te minia reiectus sauciatisque. sese e fuga iece deliberata Uladisi , alcem saroliam edito in perat. monte stam,vicinamq; civitatem Epetie in am Huius belli praetextu valvossa a Regibus beam alto prospectantem haei editatio siue ei pro- nigne dc benevolh invitatus , vientietis On- inittit, simulque esse rum apud Caesarem lis ventui interesse recusavit ; tametsi ea subesset eius offerendi mune iis primus praecipuusq; au- vetior eausa, ne regia virgo, cuius ipse tho ractot elato ut edi ubetiore eius benignitate titu- dc nuptias tantopere expetivisset.in conspectulis 3d honoribus auctus saeti Romani impetii suo alteri,ut conti sit desponderetur;idque ad Ριinceps se Dux Saiciliensis inpostrium appel- eo in arcano potitum uia qualebat, ut ii captanietur. Quibus iebus Emerici animus avaritia arce victor rediisset, captando populatis multia atque ambitione praecepi eis est adductus , ut tudinis favorem , rebus facilius potiretur.

67쪽

14. Nicolat Isthuan mi Pannoni

Itaque at uot cohortes peditum validas ex ' ' Tianssilvanis consei ibit, suos etiam clientes almatos. qui ad aliquot millia censebantur, ae equites e Sidulis convenire iubet: Emei ico En-Dingio, cognomine I urco, Tatii uni praefecto. ut ad certum diem & locum, smul cum dimidia praesidii pane exercitui reliquo se eoia Iungat .edicit tot menta cuti ulla quassandis R. diciiciendis moenibus idonea convehat, in maridatis dat; ed is extera exequutus. ipse advessa impeditus valetudine venite non potuit e admonuit tamen Vai dim , ne ex eo loco tam, celebri . tamque Turcis vicino res neces larias temere exportaret, ex euius sal ite & pei naan sone caeterae Pannoniae salus & conservatio pendete videretur

Contractis igitur copiis αδ decem millium equitum de peditum numerum . Nonis Iulii

Danubium traiecit. ac tertiis eastris ad Cavallam seu Samonem pervenit, tanto silentio. ut Tuscis , qui Samandriae ac aliis locis in pias diis erant, de eius itinere nihil plane constitet. Michael etiam Paxilis cum equitibus levis armaturae ex arce Chalba, quae s ranciaci Hara stii soceri erat , nec non multis aliis nobilibus viri, sponte se ei coniunxit. Prolatis igitur tormentis, aeJacobo nanilio Valvo. lae legato

impigre rem gerente , arx concuti coepta est, breviqua spatio temporis tantum in totum dilutum deiectumque, ut Turcae, quanquam egregie se tuerentur. de conservanda tamen ea

Ralii cch non palum desperarent. Praeerat Samandriaeaa n - Balibem, e ciuilia labia apud Turcas celebit M pra' oriundus. quem a pusilla corporis statura Cuc siae m. hoc est, parvum cognominabant, vit uis aceirimus. Ad eum uallenses peraveriam sv urrit portulam, suae Danubium respiciebat, Occultos nuntios de nocte, quo tenebiis tecti tutius commearent. mittebant, rem in si immum ad .

Euctam periculum significantes , simulque matutam opem implorabant. Is de obseat a cis saliate solicitus, quanquam meliore milita rium copiarum pane destitutus esset . praesenti tamen animo Omnes qui domi elant relicti , propere convocat, & praeter mattalocios pedites latiocinando & rapiendo vivete solitos, Urestium etiam hominum e Thracia & Bul

garia haud contemnendam manum, more mi

litati instructam. sub signis ad te venire iubet. Sed quum tumultuario eiusmodi militum

genere se Pannoniis imparem esse animadve teret , ad dolos & si audes conversus, celtos esiti, Thracibus Graeci litus Christianos subo mi. qui specie transfugarum in castia valvo laeie conserant, & apud duces ac militum pracipuos famam viresque hostium mentiendo poterandoque in immensiim et erant, augeantque. venire magnis itineribus iusto cum exemcitu Balthegum ad soluendam obsidionem tanta obstinatione , ut omnes quamprimum

in mutuum conspectum ventum ii est,sine ulla cunctatione praelii sol tu nam experiit , &vel viticeie, vel investigio hone tu morte oceumbendum esse statuissent. Qui quum temhaud segnius, quam edocti erant . perseelirent,

tantus repente pavor valvo lae animum occupavit, quamquam alias inti epidum, pei turbavitque , ut tormenta ex aggeribus statim retrahenda, & cum exercitu tetrocedendum esse

iuberet ; nisi Michael Pasius. Hi tutis & sorti

disiis extinia iuvenis . ne tantum flagitii ad- isis mitteret . ut ne viso quidem hi sto scedam inrugam capellete inciperet, gravi incaepitum se iseitione retinuisset : is enim ut omnes in cali iis manerent, nec incerta tiansfugatum fidei inniterentur , sed animos de coismia ad pugnam pararent . duce, pariter & milites horiabatur, nec potitiae tantum hostium numerum tam cito conti alii .ut ipsss,si viii elle, elint, quicquam nocere possint . a stimabat. Et eo quidem die Tureae ex industria in conspectum non venete , ita ut dilata quidem, sed non prohibita Pannoniis imminens clades videretur. Nocte, qua sequiita est, Balibegus suo itina aciem promoveri iussit, ae multo niatori parti militum pedestiis ordinis ardentes

taedas& faculas, quatum nragnum numerum agrestibus comportandum imperaverat . attri buit , centui iamque peditum selectorum per secretos prope Danubium tramites in arcem

immisit in liri plementum praesidiat totum, qui

aut perierant, aut saueiati uitii elle non poterant Ipse vero silentia emine progrestus . cuni ignes in tenebris maiorem vero speciem prOcul intuentibus re cierent, nec nostia, qui in

iorem hosti uiri e eicitiam pio ignium numero esse putabant. quid caperent consilii, piae metu

satis disceinerent , pilo ante illucescentem auroram aggerem . in queis tormenta erant collocata, magno iublato clamore aggreditur. ibi pugnatum ciet actitet pio e tum numero,

qui ex nostii; a custodiam icimeritotum e ' .ast a cubabant. sed quum pauci a ni, dum ellent 4 L. i a Deil. a balba is, qui numero itis erabant, par timcxs . partim in fugam c niecti iuuie. Mi- chael Paxius clamore ae siclopetollim strepitu excitatus. auxilium allaturus, cum ilia peculiari turma adcuriit, & ieiectis magna vi Turcis tormenta recuperat. Velum clim illa totis imponi. atque iis asportandis equos & iumenta aptari cuiat, lapidea falconis pila ex vice in

iraeeitum emisia caput ictus intellicitur. Odente praelium redin egratur, instantibusque& actius urgentibus Turcis nostii loco pelluntur. Ibi Gai trixius, Michaelis si ater, Ioeo pulsos & fugientes retentare conatus , &ipse ab aliquot hastatis Turcis confoditur. & Oe cumbit , emeri turpitet piofugiunt. Quamquam autem liostes suae paucitatis conscii , fugientium tergis mininia insisterent . satis iesueri x gloi iae, liberata arce Sc captis tormentis .adeptos esse tali: tantus ita it tamen Vat. st .

dano is metus bd constentatio ut sociorum cla-

de nequaquam permoti . in sola stiga si in & .

salutem suani collocarent, & nemo ad socios 'periculo erimendos reverteretur. Cassia & in tormenta impedimentaque omnia parvo la-bcite hostibus ces, ei e r ita ut Valvoda ante partam devictis aggressibus gloriam, ac vii

tis & sortitudinis opinionem, non toto veneam te anno, re contra veros hostes inale gelu, seu i illi aut amitille censeretur.

Eius adverse pugnae sima Regibus Pos nium illata, priusquam eum Caiate in coli

quium venirent. Ob dolorem amitiarum militiam, iacturanaque tormentarii apparat si , sta, vis molestaque suit : quamquam Uladi,laus

ambitioni sileibia amuli atque obtrecta-

68쪽

Historiarum Liber VI.

i i . tum non parum ea re decesἰste in area misia, no ixtaretur. Puere nonnulli, aut v xiv sanis si scissile, exercitumque hosti prodidisse sit spicarentur e quod eum iis ram tum Occultaria his parando regno consilia miscuille, de Jacobum asst, munium in illius tentolio duos piaecipuin Ges , Turcas, splendid. vestitos, ae nocte in- tempesta ad colloquium admitsos, paulo ante praelium conspextile dicerent. sed quum ipse& nune& postea regnum adeptus. id constit tissime neg4sse visus iit i nos in tam ancipiti incompertaque re nihil pio celto assirma

mus.

Soror eius Barbara poloniae Regina, ae mat et Aduiga , quae adhue superstites erant, tum ob hane improspere tentatam expeditionem, tum ob privatae poena: divinitus , ut ci edi par&congruum est, inqictae gravitatem, multis r. hari. lachrymis eius casum deploravere. Feiunt e- filis i.i. nam alium, post deletos agreste, , & Qstim in L. Mi, noxium plurimorum sanguinem , Euchaim, A . stam , dum ea a iactificante iacerdote distanti bus populis ostenditur . mitum dictit . toto biennio videre non potuisse. Uudb ipsum ae incomparabiles & teligiosissimas. quas nominavi , foeminas, erogato in egenos ac Monachorum Sc sacratarum virginum Collegia magno auri pondete , obtinuisse assiduis sui, &pio sprecibus ieiuniisque,ut sacrosancti eius mysterii piistinus conspectus illi redderetur.

Qilae ambae eiusdem anni autumno non sine Iarbara magno omnium , sed Sigismundi Regis impror . in primis ae vii dae dolore e vivis excelsite. Retiria Is erat ea tempestite reium Ungaricarum ricinia, stitus, quando Uladi statis ex Atistita Budamo Meda ι- se contulit. Nee tamen quaestae tanto laboreris ni iter assinitatis. ae ictorum ederum fructu itulae eunt rari potuit : Octavo enim postquam redierat . abis. mente eum domi otiose morantem , ac quis in Perenti demortui locum deligendus esset, cunctando & procrastinando deliberantem lentae primitin febres, deinde acerbiores quam

unquam antea nervorum dolores invaserunt;

postremo praevalentibus imbecillis senectae

morbi, alterum & siexagesimum aetatis annum agentem. Octavo Idus Martias extinxerunt.

m liti' puit phi omnem vitam Rex maxime omnium io m morialium otio& quieti addictissimus , ut su-Wμη pia memorauimus. usqtieadeh. ut eum cumamieis & consiliariis de ordinanda Republia sis.ca . aut rebus seriis vel modicum sermonem conserre , aut aliquantisper colloqui taederet. Et dum vixit, tam mi inclitiosus erat, ®ni negligens , ut disciplinam militarem, maloiumque sutura susque deque habet et . , nee procenim ait ordias ae avaritiam , po-m μυρ irantiolumque in miseros violenta imperia , aliasque tales longa pace dc otio, eiusque praseitim nimia indulgentia enatas maloitina radices extirpatet, aut plerosque emundem recalcitrantes , debitque obedientiae oblitos compesceret ; sed potius eis ad exercendum omne genus avaritiae , libidinumque de rapitiatum frenos laxasse censeretur. Quod si rem militarem ab initio tith colendam suscepisset. florentibus adhue regni viribus . & auxiliis foederatoium accedentibus veteres limites,qui ab Aditati mari ad Euxinum Pontum olim extendebantur . Deo bene uvante Iecupera

ii viluissent. Est quIdem haud inse Iandum, regnum eodem in ita tu , quo illud a M thia 'in sit animo & bellicose Rege acceperat, sal

vi, confiniis integrum ab co i et ictum : votum tamen id neque itidi ria . neque virtuti e L, ; sed quod Sel, inus Asatici, belli, to

to leptennio occupatus . ab Eur Pae legionibus , ac Pannonia almas invadenda abstititiisset, tribuensum videtur. Hi c in modum iis si, .. Ludovieti stio non nisi decimum aetatis annum i I di, Magenti ieeptra teliquit , accitis, vel hinc indu ta, , cui dii epti, redditibus ac proceribus varias in pam .d,j au th, dissidentibus , de conii sone rerum ona' h. - nium notabili. Quae res haud multo post no- . . m.

bilissimi & opulentissimi Principatus peiniciem de excidium acceleravere. Interea Ludovicus iustis stineribus parenti Albae persolutis Rudain rediit , comitantibus eum Thoma Caidinale Strigoniense. ac Geo gio Marchione Brandeburgense , cui Uladis

latis avunculus erat , ac Ioanne Botne missa. quibus eum pater moliens tuendum educandumque commiserat: it. t omnes aeque a Maximiliano Caesire novae eognationis vinculis obsit icto , ae Sigismundo Rege patruo protegerentur , donec a tas Ludovici firmando imperio maturior redderetur. Aderant LG I aligati Caesaris&Suisitiundi , Andre.)s quidem casam is natonius h Stellia, a Caesare bellis Italicis ve- o suis

hementer occupato missus, Joannes vero La- mundi ad

setis . & Christophorus Sidio vicitis a Sigi in Ludori mundo peregie in Lithuaniam protecto , ad ium. eum consolandum de obitu patris aman/ati. Cum quibus de ordinando regni stitu . ae edit cando Rege frequens senatus a tutoribus coactus sulti nonnulli ι & potissimum ii, , quis ctionem valvodanam per ses nefasque alendam ius perant , Gubernator eligendus vi. Aebatur, veteri Huniadis exemplo, Republita domi sitisque administranda donee Rex ad

lesceret

inibus consiliorum ambagibus neminem alium . quini Valuodam tacitis votiι des gnabant . cui nemo opibus ac auctoritate , nemo clientelis ac ditionibus, earumque amplitudine iis temporibus conferri posse videbatur. Caeteri , apud quos artes Valuodae re gnum ambientis Q pectae , & pueri Regii cura potior erat , magnum palatinum , quem

Ulasi, laus morte praeventus nominare non potuerat , creandum censebant . ita ut ille

domi solisque ossicio suo , quod est amplisi- νὰ ,ritimum. fungeretur I veitan tamen pueto tam a. c. tituli Regii praerogativa , quam imperii sumama potestis salva dc integrae essent Hunia dianum porro exemplum novo hule non satis consorine videri ; propterea quod ei tempe stite posthumus infansque Rex extra terminos Pannonia a uitias in cunabulis servaretur , quum ex adverse Ludovicum praesentem , laetaeque & generosae indolis speciem pia serentem, & brevi, Deo iuvante, ad matutam sim gem perventurum piae Ocialis quiatidie habe

rent.

Clim diu variis disparibusque sententiis altercando tempus extraxissent , neque tamen

satis convenire possient . quod de legati δ mum properarent . nee se a suis Principibus abunde instructos assimarent , quodque eiat

69쪽

Nicolat Isthuans sit Pannon l

asa Palatini palatiis

natum

mulque incomitio sacramento adigitur ad Rem, Apublicam secundum leges recte Militeiqire pe- , tendam Quam rem aegerrim serens Vai da, bile tumidus ac indignabundus extemplo cum suis domum disees t. Hae tuere causa discol- rnes disdiatum & contentionum inter Valuodam des ab

Batholium . ac maximarum aerumnarum no- Nurgariastiatum initia , quibus tandem effectum est. rutria. ut regnum Ungariae pace ila concordia disti t-bata miselabilem in modum quassatum ac dilaceratum .peneque eversum videatur. Li ovicus interea . quantum per aetatem

licebat, praceptis institutisque Bomemissae in sormatus , seriis&gravibus de Republica con- ii Lissilii, sese immiscete, supplicum libellatum e peditioni vacare , miseros & calamitosos sublevate, clementiae& liberalitatis indicia prae- abete , pietati & religioni imprimis studere. Et sane evasutus in optimum Regena seret, ni- asi a Gregotio Marchione Biandeburgense coim sanguineo, & uno E tutoribus a seliis & bonis h. pia piincipiis ad vana&ludicra impo tune avoca' Alcis tu, abi iactusque sitisset. Ille enim propinqui' d pruina. tale sibi iuncti Regis teneram atatem non ad iis. iucunda dunt at venationis aucupiique exea citia utique suis temporibus viro principi concedenda 1 sed etiam ad ea, , quibus ipse assueverat, compotationes & saltationes , ae histrionum& ludionum vanitates Gercendas, 13mphoniacolumque ac cytharaedorum concentus, aliasque eiusmodi vitiosas voluptatum illecebras, quibus pueriles animi capi & ine- stati solent. magno eius & Reipublicae incommodo transversam agebat 3 ita ut ille elusinodi delitii, imbutus. saepenumero curas gravio res & munia Reipublieae alii, administranda delegaret , gementibus Caresinate de Mine-mis, a , alii ue bonis.qui pupilli Regis coitu pios moles. perdenda Reipublier inlitumenta iure providebant. Eodem tempore mittuntur in Bohemiam distatis Saleantis Episcopus Vaciensis, nec non Blasius e Rasca. 1avemiconam, quos vo

cant, Magister cujus magistratu, ossicio Ii si ad so berarum civitatum iuiisdictio . sal a ad Re h regem appellatione concredita est)qui Bohemo, Mium de his , quae in comitii, Pesthani, de creando consili. Palatino, ac regia potestate Ludovico permissa ac raniare , edoceant horrenturque ut s- situm in senimum adductu, periculum obsesi mili promptitudine ipsi idem faciant , &Lusisque sibi dedissset , nempe magistiatum nul- dovicum antea ab ipsis rite electum , corona sum se inscio aut inconsulto petitulum . aut que insignitum Regem debita fide ampl)ctan μγ 'tur. ac postis intestinis discordiis mutua pace& tranquillitate fluantur 3 tum vero etiam, ut aes alienum ab Uladistis ad Reipublicae neces state, evitandas contractum , ne illud in inmensium ae crescat. frenatoribus dissolvem dum decernant. Illos velis,qui latrocinia exet centa , rapinis & caedibus tam Moraviam, quam Ungariam insessam redderent , vel ad ossicium reducam , , et omnino exterminent. Si autem tantas vires non habeant , Ludovis cum eis auxilia missuium t iamque habere in mandatis Epis opum Nittiensem , &L distatim Orsagum , Michaelem Podmani cium , Chiistophorum Comitem Boriniensem , ut a Bohemi, di MotaVis admoniti eum iuia navius, polierui. Moravi, & Siles non adessent, senatust sultum iactum est , ut ea consultatio ad si equentius concilium in campo Pesthano futurum . quo etiam Bohemi conia venirent , plorogareius. Qito adveniente, ae praecipuis Bohemorum legatis praesentibus ,

nobilitas almatae campo ad urbem atqtie πι- ciem venit magno numero , conveniendi, Det

dicebat, Regis cama . eumque ad comitia vocandi. Sed a paulo Tomorao riviaici praeerat, paratis ad explodendum in turba tormentis, tandemque submotis. qui potitemini ederint,iussu Bomenitissa ita reiecta est,ut complu- rei in sellam piaecipitalentur. Cum aute nBor-tiemissa pro Rege comitiis in pineium diem interi ututo vadem se & sponsorem praestitisset. quievere.

Insequenti die Rex comitiis interfuit, aedictis pei itissa a sententiis ea postremo magna cum contentione vicit , quae creandum Palatinum censuisset; quae dignitas quanquam regiae subiecta est , ei tamen proxima elle censetur. . Inua . Namque interregni tempore jus indicendorum comitiorum , ac prima &potiora in creando

Rege sus sagia habet; praeterea domi inter Regem atque subditos est enim apud Pannonios in usu, Regem, si quid contra leges faciat, te tibii, si biici iuris administiandi potestate

iungitur 1 seris autem & in eastiis sinimum imperium , summam rei iam bellicatum administiationem obtinet I adeo ut sentes punire , ac bene de Republica meritis praemia

decernere, sui osque,qui xx. aut odi. agric latum ruta colentium capaces sint , iuris lia. reditarii nomine conserte piast. Pirrei ea si

pia opima & larga stipendia e fi leo & sali, so-dini, dati sit ita. insula etiam duae in ora Dalmatiae antiquitiis ei magistratui ei ant attributa I quae tamen ab aliquot retro seculis perve netos usurpatae nunc quoque detinentur. Aderat valvoda his in comitiis,& eum Cubet tolem se fieri non posse contrariorum sus. si agiorum intercessione , qua factionem elus. superabant, animadverteret, ad Palatinatum η consequendum tacite contendebat. sed quum tam Regis , quam procerum utriusque nationis vota ambitioni potentiaque eius adversari pro comperto haberet , quorum maxima pars ad Stephanum Bathoriuin inclinabat , nuntios seeleto ad illum mittit , multa pollicendo. H- monendoque promissorum , quae armis agre- oblatum accepturum s proinde ut memorem tum sibi aequo animo cedendum existimaret, hortabatur. veium Bathotius Cardinalis &mine missa sitasti , qui disiuibandis valvodae consilis invigilabant, breviter te spodidit. se

eam dignitatem nec unquam ambivise , neque si offeratur, repudiaturum . ne segene-iianinaci & ignavo ei se imparem esse fateretur. Quo te sponto valvosa faeile intellexit, alios quoque este, qui cum eo ambitione,honor ani que & dignitatum aviditate simul di dominandi libidine haud medioclitet cellandum enia ex sti inarent.

Igitur Bathorius praeterito valv a Palatinus daclaratur uno Regis & senatus nubilat -

70쪽

Historiarum

se s copiis sne mora concurrant. Bohemi liramquana Regis aetatem administrando re-

ista 2. g00 imparem iudicarent , ne tamen fide deuiis 1, pio ptituisne Ungarorum studiis institote, essent, se liberam, nec ullis gubernatoriis legi

u bus circumscriptam summae potestatis admi nil rationem ei detuleiunt ; ea adiecta condi- tione , ut primo quoque tempore in Bohemiam veniret , & isthic convocatis regni ordinibus denuo se iuramento ad servandas leges libertatesque eorum obstringeret. De exol- vendis paternis debitis d turos se operam . ut

ea quoque in parte desiderio eius satisfaciant ; edid tamen fieii , nisi praetente Rege rati

nibusque coram subductis nequaquam posse. naturos porro ipsos . ne intra ejus adventum aliqui intestini seditiosique motus otiantur , aut si qui exorti essent, mox sopiti m ponantur. Quod ad quoslam , qui vias obsiderent . latrociniisque in obvios passam gran serent ut . attineret, auxiliis externis non ecse opus: se enim illis compescendis ita iam antea prospexisse, ut quum vagos &latibula captantes per vias-compita silvasque persequi disicillimum millet, eorum domicilia & receptacula, arcesque numero quinque diimictent, latronesque ipsos partim e medio iustulissent, partim exilio nivi lent. Ma Dum hac in Ungaria Bohemiaque agun-λ- tui. Maximilianus rigida & niυosa hieme ex

iis, .niit italia innipontem venit , inde Viennam pe-a, i sis. titurus. sed quum in itinere ad oppidum Atmi .iaa. i striκ superioris Nelsum pelvetiisset, in morbum incidit ; & non multis, postquam agi tate cepisset, diebus, initio anni mensique Januario e vivis migravit , vir omnibus belli lis is paci queambu praetantisminus. Eius obi Ois is, xum quum complures certissimi nuntii ad Lu. .hiis, lovicum pertulissent , postiemo ex liteii, Cardinalis Alberti Archiepiscopi Moguntini, , .. hi suius in convocandis Romani impelli Electo

tibiis , de creando Caesare summa auctoritas

2 ,.ua 'cernitis cognovit, quibus liteii, Maximi ' lium ab hac luci decessisse signiscabat , aeeum, veluti Bohemiae Regem . unum ex septemviris Electoribus ad Calendas Iunias

Francosurium Germaniae uitam ad Maenum

numen sitam vocabat , ut cum ipse reliquisque collegis de eligendo Caesare consiliativo ia sociaret , aut si propter arduas causas id i ,3 , a i sui nequeat , legatum cum plena potestates mittat. Ludovicus domesticis . viis impedi ι .a ius , &nondum ad tantas res tradiandas sitisma aetate, legatum eo mist Ladis latim Ste-M . renbergum, tuum in Bohemia Cancellarium.

ita muti cum mandatis , ut suo nomine Carolum Ati

L . sitium Hispania Regem , Mariae sponsae suae fratrem . ac Maximiliani e filio Philippo ne

potem Cesarem eligendum proponet et , cui sumptus ex arario nollemico dati. Habebat Caiolus competitorem Franciseum Calliae Regem, qui aut optabitω qu iundam ex septemvilis animos sibi concilia. tresus verat ; sed adnitentibus Moguntino , ae I r. dei ico sadioniae Duce . ipsiusque Ludovici legato, Carolus decem &uovem annorum iuvenis, Imperator est salutatus ; qui postea

caeteros ante eum multis statibus sceptris p

titos . sortitudine ac rerum pace belloque piae-

csath gestatum gloria longo intervallo sup

rasse , aut certe aequasse visus est. Cuius re pulsae & iiiiii conat sis dolore Franciscus carmsas alte eoncepti in Caiolum odii arripuit , illumque gravissimis bellorum procellis exagitandum suscepit, Carolo adversus eum egi

gie se defendente. QuΛd si duo ii principes,

omnium nostra aetatis maximi ac bellicosi mi, eas vires , eos exercitus , quibus in te se dimidando civilia arma impotenter Geticuerunt, contra veros Christianae Reipublieae hostes Tureas unanimi voto convertissent . i

cile eos non 'rantio Gllim , sed totius Europa atque Asiae finibus eiicere atque extu bale potuissent. Eiusdem anni aetate sun adulta Bamabas Belaius, quem superioribus annis ab Uladis-lao ad Pataretem induciarum componendarum causa missum esse docuimus , ambobu3 L . millis Hincipibua demoliuis . niense Julio ad y Ludovicum reversus est. Erat is severini op- ζpidi , quod est ad Danubium in finibus Vala- - .chia Montanae sitim, praesectus . quo in lo. ..' 'co pontis a Traiano imperatore admirabili o ppere consti ucti vestigia quaedam adhuc supel esse dicuntur ; incideratque esus adventus Constintinopolim in illud tempus , quo Solymus , patre Patarete nefarih e medio sublato , imperium per seelus & nefas occupaverat . ac adversus fratres paticidiale bellum gerendum susceperat. Et initio sane se piliis de concedendis induciis deliberare non polleresponderat , quam videret quonam se belli

fortuna inclinaret. Sequeretur igitur castra,& tum demum diiudicante Marte cognit rum , a quonam illa petendae forent. mitavero etiam victoria nequaquam tamen illuni

dimittete voluit , donee domiti, & intersecti, duobus Sullanis AEgyptiim & Syriam imperio suo adiecisset. Quibus in belli, α praelita sei. omnibus illum secum circumti

lit e &postremis memorabili etiam illi pugnae

interfuit , qua Memphim in m expugna- es aura vit , atque adeo Mammatucorum nomen internecione delevit. Deindh septennio sere .

exacto, eum honorisc. ae laute semper habi- tum , concessis octennalibus induciis temisit, 'φρin quibus praeter Pannonios, Veneti, Rex Po. q. loniae, Caesar , caeterique Principes Christia- . ni comprehendebantur ; solis exeeptis equi-

tibiis Rhodiis. in quos iam tum haud obseuth si ballum moliebatur. Sed prius quam illud in

seire potuisset . mense Septembri eius anni, dimidio nimirum anno post dimissum Barnabam , in oppido Thraciae Civilio pestilentem in morbum incidit , & nec quie- quam proscientibus medicis extinctus est ; tali mi Optimi Maximi iudicio, ut quanquam

homo vanae & Mahometanae stirpis supersti tionique esset , quo loco eum patre paucos ante annos nefastis armis conflixisset. ibidem repente moriens impietatis & sceleris metitas

plenas daret.

Barnabas in Ludovici aula deinde multis an

nis clarus , omnibusque gratus vitam transegit , multaque ei proceribus aula de Tu caium atque Mamma lucorum seu Cireas rum sutroque enim nomine appellabamur

ie a & moribus , qui antea apud eos erant obsci

SEARCH

MENU NAVIGATION