Regni Hungarici historia, per Nicolaum Isthuanffium Pannonium, ejusdem regni propalatinum, libris 34 exacte descripta

발행: 1685년

분량: 651페이지

출처: archive.org

분류: 전쟁

511쪽

Historiarum Liber XXXII.

cinis post.

, i ι .citu obtinebat. αῖ meridiem consegit i quum Madi uetui ei latus dexitum . Medic mus ve 3 si istium Oeeupallet di pranciscui autem Montanus cum legone Helius ea . penes sumen ad saghetanam viam , ae Flaminiui Delphinus ad Septem ttionem eum ponti sciis copiis. in valle quadam sua tabernacula extendetunt. Operibus autem & oppugnationi , iubente Feldinando adhibitui icit, eum summa potestate. Olpheus Galloniui, eui ille multum tribuebat, tametsi quam , itibus 5e ingenio, esset lingua ae verbis validior; se ut Medi exo pateret. Plaetat aret Hai es cognomento patuus eum DCCCC. Turcis, qui paucitate praesidii vehementet sollicitus , ab sigheianis & Quinqueeecles ensibus dies di nocte, auxilia flagitate non detinebat. rtaque milli totidem Tuter , ut duplicato numero defensorum at x contra vim obsidentium commodius se tuati posset. Cnatum id elat petraditiando , quum adhue bostet inret Belavarum de Viruatum in itinere essent , de Mantuanus obviam eundum censebat, operamque ossetebat , ficiliorem adversus paucos oppugnationem fututam resereni, si auxilia aditu de ingressu arcii ex luderentur: Sed ea consilia,quae proseua admodum erant , incet tum quibusnam de eauiis , Omissa sunt , quod nondum sima captata nostris Albae audita esset, de Tutea incolumes in arcem reeepti suere. Non cessarunt tamen nostri quicquam in vet. betanda arce, usque adeo ut maenia a septemtrione, simul eum duobus angulatibus propugnaculis usque ad ima sundamenta solo tenus procidetent, de tuitis quoque praesta supra in- letiorem alcis potiam magna ittage dilueretur: ec nisi fossae ae palustres undique lacunae obstarent, nostri ad oppugnandum facia procurrere posse videtentur. Hostes tamen nihil ea m totum vallique ruina permoti, nostros obsidentes totmentia petete, de pilas in eastia de in ob vios quosque in totquete non cessabant. Qia de causa Oophetii ituti, ad pugnam mili ibus, ut i-tet parat et multos saccos lineos conquirendor, qui tetra pleni inlacunas sternerentur, ae fasces virgultorum magna copia in pioximis sivis cedendos animum adjecit: pio quibus conficiendis. supia magnam Gracii, Petoviae, Raeo sput gae caeles isque urbibus telae crassioris copiam summa celeri are conquisitam multa etiam tentoria ipsotum dii eum. factu id ipsi concedentibus , concisa dein saccos convella fuerunt. Et in iii omnibus mitiseum studium 3e ingens Nantuani industria emieuit, qui singulta diebus conscenso summo mane equo , aggetes de iotis menta aliaque loea magis perieulo eapolita invisere de munite. Operas , ut nec Variam cel ritatem adhibetent , urgere non praetermitte,

bat. sed olpheus minus obsequendo. sngula

quaque suo more lente exequebatut . suptaque omnia. quae deerant. de quae ab initio a multi, animadvelsa , nee pio visa dissiciliorem redde. bant oppugnationem, longa mota de ingena in ratandia rebus idoneii tarditas vel maximὰ ossi. ciebat. Platerea equi de iumenta , quorum adtrahenda tormenta usus erat , maiori ea parte, qua pabuli inopia . qua frigidioris aeris iniem petie, aut eneeii avi viribui destituti erant; ut principes dedoces, ac plurimi stiva Otum militum suos equo, di cui tui , ad compotiandos

e silva sitii procul dissitan ei, vetiendamque

ma etiam accommodato date cogetentui.

Habebat in animo Orpheus . repleta quin que in locis palude. ii et ad arcii sollam parare, ut ea totidem oppugnationibus tentati posset; cdmque in conficiendo opere assiduus o sat titur, squamquam a multis de a Georgio Alben-ga, ne loco periculoso incautius haei etet, adis montius esset) satali colubrinae pila ex arce in eum dilecta per scapulat ictus atque intellectus fuit. Excepit nas munia Caesar Portae Pontis- GaIaὰ uscita cohortibus architectus, sed pati tarditate, archi ι- ae letum dissicultate implicitus , quibus etiam auloe essectum est, superingruentibus temporis de hie- cumlitimis injuriis , ne oblidentes voto de desiderio potitentur. Quod quum hostes animadvetiis. Qui msent, tantam animis audaciam concepete , ut excipit quamquam maenia de ptopugnacula undique Casar diluta essent. nihil tamen metuerent , sed et- P/rra. iam clata diei luce . in nostros ad aggerum de

tormentorum eustodiam excubantes e tum pere

non dubitarent. Sicuti ad diem Non. Octobris

evenit, quum Turcae circitet centum , e terre

nis extra arcem munitionibus , quae quod ab Andrea Quilmano, olim praefecto versus o lentem constructae essent, Quis manianae vocabantur) nauieuli, egressi, aggeres septemtrionabus obiecto invaseiunt sui sulphureo puluere. quem crς ac sacculis ὀ cotio factis . magna copia seeum ae opim iii ceperant, fascea de matellam ab Lalis compo taram , dii licerent aut eoncremaren . Sed ab Italis so signifeio, oc compluribui in ei sectis ademptoque vexillo, ac supra aggeres collocato, in arcem sunt repulsi. Eo hostium eleuitaeoholi una ὰ legione Madlucrina . quae in proximo aggere tormentia praesidio erat imposita, repentino perculsa metu , sese in faedam fugam dederat. Quamobrem Madtucius . iuxta mi- litatis disciplinae severitatem milii es ac ei bissime erat deeumaturus , jam paratis ad lege agendum carniseibui, nisi Monachi, quos Cap cinos vocant, eo tum miselli , summis plect-haiae indefesta studio , vitae eorum de eapitiabus veniam impertassent , quae ita eis eonehinest , ut m aggredienda oppugnatione & sean dendis mutis primi omnium periculo expone rentur. Nee multo post hostes ad He tuscaelogionis stationem excutiere aus magnum cum ea cetramen inieiunt, ae occisis utrinque murulis, sese in arcem teceperunt I quum et Italis Pavolinua Senentis , vir non obscuri nominis desdeiatus esset. Magnum autem etiam in castris in er tento ita ab hostibui detrimenium, nusquam cessanis tib us iot mentia insecebat uir fiam de Mantuani tabernaculum pila penetrante laceratum est, quo ictu Horatiui Rabanus custodiae elui militati prasectus. per sinistam coxendicem ictus. smul cum altero milite discerpius, de alii haud levi et sauciati fuere. Nee caruit peticulo Fet-d in indui ipse eum aliis principabaa; Caena ire et hi aliquidem illo eum Maximiliano stat reae Mania tuano, quod ten otium accensis in usum lumi dilati rebus splendet et, hostei ictum collineant ei ita in illud dii eierunt . ut pila labe aculo pene- Mirato in tet eos, qui ad mensae minissetium sta bant, nullo lasopto.olaret, ae factit quibusdam seriniis, postremo ad culinae angulum humi inligetetur. in ei ea quum equites Etutina

512쪽

harac

pira ex

urbana. r. i. allata, Cani ratus

et iniana & Neil stan;ana est citet centum,verissus si heium exedissent, Carauiserem Qui-haiam, Hasanis patui. qui Canisam tuebatur,

legatum vivum comprehenderunt, de in calliape auxetunt. Eodem etiam tempore allata hietum duo eapita , unum Mutatis purpura i sa- densi, ae altetum Mehemetis , qui fuerat 1 et bia imi purpura otum septenai legatus.quae ambo in Albana pugna admodum et uenia cum Matthia plineipe & Mercutiano pugnata. tiuncis erant praecisa. itaque placuit , ut Helbeto stamur & Bmcitui Getectus Carata fietem extra aggeret ad lassae marginem perductram , ea carita obsessis ostentate . ac ne deditionem dis-fetrent , proclamate iuberent . quandoquidem exercitus. quem ipsi auxilio venturum sperabunt. a Christiani, fusus esset de fugatus, eiusque duces eis, ut et eorum capitibus appa-imet. Veium tameis Turcae in maenibui se quent ei essent, qui tam capita aspicere . quam voeem facile audire possent. tamen ne verbum

qu detii ab illis de deditione optimi potuit; quin potius ad extremum , nis G1ua inde sesere perent , termeniis eos petitutos vocifera. bantur.

inae dum ag ntur, nec hostes ad deditionis oppVI necessitatem adigi queunt, principes, convo i iis . no' ealii in eoncilium ducibus oppugnationem inpranti . , eamque in diem sequentem . quietat

cum f- diei solis, XXVili. Octobris, Divis Simonim in i &Judae Asostoli, dieatus, milites aggredi de-

tuta. hete delibera tunt. Ejus autem ordo in hune modum deletipius sult , ut Flaminius Delphinus. cum Ponisciti cohortibus, ae Madtucius cum Hispaniens ι, duo propugnacula ad aquilo.

Datem portam aggrederentur: Fianciscua velo Nonianua , cum Tustotum legione sinistiam portae munitionem oppugnaret a Neibe ilanio vero e um Illyrico peditatu tertium, quod a dextra patie eiusdem portae habebatur. piopugnaculum atti:butum fuit: ita ut aliud vieinum s. nisitae oatili munimentum ab Ascanios rita oppugnaretui , cui etiam Mantuanus validam ex suis cataphtactis manum adderet , ex insu-b ibus . ac Gallia Cisalpina stipendo conductam. Tribunus autem Bisaccionus eum reliquo peditatu Pontificio . medius iniet S teiam &Helbe, ilinium ad vel sui illud.quod etat in medio piopugnaculum, tem administrate . Con stitum in hune modum rebus, sequenti die magno animo nosti i ad pugnam pro diei e . itibus in loeia, quibus pontes de uiae in paludibus et antutcunque paratae r duae enim manserant un-

rei secte sed ex arce ab hostibus undique cie

bili tormento tum pilo petebantur, ita ui aut

quam ad fossim arcis pei venitent, magna pals militum eminus icta petitet. Alii, ut Helbet. sianius de s lita cui praeibat iuvenis agricola, qui paucis ante diebus . testistis Turcii erat cerid nos transfugera postquam iter pessime illa, tum eiset . in palustrem aqnam , qua genuum tenus , ' 'a pectore duntaxat extante profundam incidissent , milites gelida aqua ae glacie plerisque in locis conereta impediti, ossicio fungi. nectan sim sigotis sustinete, nee tigentibus itisti gelu manibus, icto petot almaque tracta

te poterant. Igitur a iiiiiiii amplius trecentis et suorum numero, maxime Palit, quorum ma-

ui in adeundis peliculis omnibus animi vigotiali, pedem tetit te coacti siἴte, quum gutiles . in

cum hoste. Tuteis nimirum . de et emotum se Eomnium inj iiii, dimicate nequaquam posisse videtentur. Cadentibui in illitum et ismodi incaepti . pet linandui a Cusare & Maohia patruelibu pet literas auxilia post diuit e postie-moJacobum Ptainetium Albam in cassia misi, qui auxiliorum quam matut time mittendorum p. , negotium praesens urgete . Nec Matthias quin mila tactis

ea oportune expeditet, quicquam morae facieti.

dum esse latus , Rosburmium Mereuriani qegatum . vitum E distiplina Mam idiana sol tem dc impigium, cum Vl. peditum, ae Au

bua millibus equitum misit, isque ad xiv No si, i

vembris diem , in Feldinandi cast a pervenit, tanta viatum ac tempestarum dissicultate.ut sat-

cinis & impedimenta pati im Vespiimii, partim

alibi relinquete cogetentui . multique iti itin te stigo iis vi. ae telum neeessatiatum inopia in- tetitent. Erat eius legatus philippus Comes sol

mensis, qui equites long otibus utentes scio.

petis circi et D. sub signit habebat ; venerat que una Antistinus plinceps Johannes Eliae. ius, ae Tullianus Comes, & pletique alii itu buni. Dispali sortuna seli ioteque eventu Mercu. rianus caetetique Caesariani duces in iecupera da Alba ae conseiendis cum hoste manibus

alma ripediebant Nam quum Merotianus cantii Jautino promotis, ac rumoribus de inva- allax denda suda put castralpaiss. IX. die septem, stis ob btii eam repentina obsidione cinxisset, sestau di iis, em aeque ae Cani a stagnantibus aquis de palu- s liti

dibus cincta . uti antea relatum est) Turcae, ν , tu qui Budae metuentes , conjuges di liberos ca- Motu itotemque supellectilem isthue miserant, de ea

tum salute soboli , Albanis ut ad defensionem s. u.

fortitet comparetent, prisci ipseri ni, idque illi haud lenitet exequi contendet t. Et primo Meleutianua Babaentii opera . qui Jaurinum iam solii . quam selici astu itiuenti Suarcem- . burgo patefecerat. petat io instiumento in L uibanti mitia apetiendis uii voluit. Sed quum selopeii sol te sol luna displosi strepitu staui in Notuisset, tuendo loco , ad tientibus subito Tuteis, doloso conatui successum sotiuna et l-

ei qm Mercutianus ab Ungaris, qui locorum , legionis de ut bii misimὰ periti ei an paludes propemodum invias ubique esse, prae-ietquam uno in loco ad subulbium Ins,lano mine appellatum . per quos agi e admodum ae magno labore per laeunosos lianstus , paucis etiam hostium cognitos posse ad urbem penetrali r dato thoiburmio . qui ejus in exercitu legatus elat, negotio duo ex vallonibus milites delecti sunt, qui doeibui alii, duobus Ungatisti aristum exploratent. Quo diligenter facto,& illi, non si e magna in palude de cano col. miri luctatione posse transti te serentibus, Ros bur- suo uis inius moi mille ex omnibus selectissimos milites datis Germanos de Vallones degii, cum quibus ipse 1 raniueii ea occasum solii , viam illam superatu pet- Iaiti disicilem ientandam suscepit, invenitque eam facilis paulo quam putarat piofundiotem ; adeo ut milites modo umbilico tenus , modo usque ad humerosa quia mergeteratur. Sed ipse& folii in testam noctem, nunquam fracti, duro labore

animis . lutulento illo progressu transgenteri

513쪽

icor

Historiarum Liber XXXII.

tandem paulo ante auroram ad subalbii oti

mam patiem perventiunt , quae tanta erat angustia . ui ne dimidiam quidem militum partem capete posset , calerii in molliori luto ea. noque state actis. Itaque consilii propemodum inopes, an expectandi caeteri essent, dum luctarentur, vel cum iis qui emersitant, sot-tuna milesitanda solet ; tesque summam celeritatem tequitetet , ne luce exotiente ab hostiai coit et carecta de arundines occultaveram, a nostris omnia ubique expleantibus, pallim capti, pat- timcies sunt. Meleui ianua , ut bi post LVlli. annum, quam Solimano oceupata suetat, Diis iuvantibus receptae , Jo. Maleum insulanum Marcus Bononiensem, toleiata Vara linensi obsidione insularisselatum, cum M. peditibus Germanis. ae DC. tirbitaem Ungatis praefecit , quod de muniendatum ir- da miliablum de obsidionis pelitus, de constro aeque ae mendabar deprehensi, audaciae temetitatisque paenas manu promptus habet eruta procidarent. ad extremum eum ita duntaxat, qui in At Hasan et purpuratus cognomento Gimes tur.

continentem evasissent, tem aggrediendam de 'gis in locum ibi, mi purpurati nuper vita sancti eleverunt. Igitul Ro,bulmi ui telictis in ripa suffectui , Albae amissae dolotesmul de itasti- nonnullis . qui sequututos mox milites post se melatus, raptato citatii passibus per invia de amaturate jubetent,assiimpitissabaeuito domini spera quaeque itinera exercitu, ad diem Idu, Odertotro Althamii legato. eum aliis procvttens, ctobris advelsus nosti os in Albanis campis o lavocato nomine Christi Dei, magnum sustulit stia posuit. Cuius itinere cognito Matthias eum Has ηει elamotem . de in hostes subulbanam insulam suo praetoriano eo mitatu, di equitibus Germa. Bagi crituentes it tmpli, qui subito pereulsi metu. de- nis, quos Nigroi vorant. Melculiano sippe- pra alba, sitiis stationibui. versus vibii potias dissageter tias laturus Albam contendit , ae maiori qua castra n instantibui a te go nostria, & ampliui centum potuit celeritate ut bem muniti, de tes bello ne. Irra suos ex eorum numeto intersectis , quum ips supta cessallas immitati jussit. Hostes sequenti die aggredi octo milites , qui in palude transeunda peti magno numero, propius nostiolum casti aptu. ius v. 'si ' rant. in pugna non plutet quinque aut sex com- cultere. de ea maenis, ut solent, clamoribus

His,ho- milito, ibo, amisistat. Aliud suburbium Resia- obequitate . de ii quos pabulatores aut vagos 'rapui.

nam de quo se in et Rot tmium de Metem repetissent, trucidate. Mercutianus eo modorianum convenerat, ut uno ab illo capto, hic pro ratus Rosburmium legatum , eum bis tu, in alterum eapiendum tittimpeteto Turca me- mille equitibus ostiis egi edi iubet 3 oriturque tu alterius amissi petieriefacti , vacuum dese- ex minoti praelio ingens certamen , & undique, ruerunt,& ab socii, in rubem admissi sunt. plurimi cadunt: Nam Tuteae multi, ὰ propin-Die sequent qui xvii. fuit mensi Septem- quioribus castiis in auxilium ad trentibuι sub-btis, Meleutianus attrahi tormenta,& iii aeα- inde augebantur. Qua re animaduciti. Metiarime urbem vel betati iussit. Cuius cum maenia eurianus mille alios equites Turriani Roibutiati vetustate debilitata. de ut pilatum triduo jam mio auxilium serie jubet: quotum adventu ho- concussa tuinam dedissent, tribunot ad pugnam stes pugnam nequaquam intermittunt, sed seta instimit, eamque trifatiam initi instituit. ut AL usque ad occasum solis protrahunt, nec nis no-

hamus ab una eum i indet torto, aestattem - oesia iveniente. ae aequato fet3Mattesttin-

bergivi de Gai pergui ab altera aeettime inve- que dirimitur. Deinde per sequen, biduum lio. a petracti, mutum conseradet econat uis ipse cum se ei quievete; de nostii vigilando. aecipia eol. Miuum toto exercitu eorum vestigiis inhaereret. Itaque les eminentiolo, quale, in Albano eampo sis 3υ μυ-N, , M. tameis hosteiacet time de Attissime sese destin, quentes videre est, munitiones et exere, &pe sotii l. . detent , α non tormentii tantummodo & i. dlubus operatiis instruxere. Tettio post die,

Psi,i tu , sed etiam fictilibus tabulis ae ollia sulphu- tuisus equilei hostium peditibu, in remixti. v. ' repubteo pul Vete tepletit, ae demum saxis de serven- nam ex his manitionibui oppugnandam antes. νte aqua tem gererent, tamen summa virtute no- si sunt , quam ii caperent, eodem tempore sest totum repulsi. de ἡ maenibus de.tus . terga Albam recupetatutos arrogant et dictitabant. vettetunt ; nostiique ueta vi in muli coronam Veium ab Ungatis pedit ibua numero socemii, evadenies, partim sit omnibui Turbs, pat- quos ibi Melciarianus excubate jusseiat, teloperim in domo, de latibula eoniectis , ut be potiri iis petiit , occumbentibus plurimis, te eos sunt: in qua praeter pueros de seminas. imbel- sunt. Mor quum pedites paucos esse anima distemque tui bam in potestatem tedactam . mag- vertissent, magno sublato clamore , pugnamna etiam aliarum telum de pretiolae supellectilia redintegrarunt : jamque pediter magno viant praeda f. t. euiui majori patie vallones ea pleri in discrimine, nisi Mercutianus propriam mes inete; qui caetem adium aditu stoli ibitis, ata tum alam eis subsidio missiet; quotum aduendii aquaevis fetulari, spoliare, atque crudelitet tu pulsi host bui sese in sociotum agmina inem exinanite cola: endebant. lntet hae pulvis Ll- lumes receperunt. phuteat a Tuteis cito templi vestibulum ae pii- Die insequenti, quisuit XV. mensa octo. vata cuca domos clam dispoius, ignem de- btis, duobus validissimis agmiuibus, teliquo

opera e concepit, & magno edito sagore. du- hostium exeicitus in aciem prodiit. in quibus lecti, domibus earum maiei iam Ae tecta suecen. L. at matotum millia fuisse nemo erat qui am dit, emergentesque s. bito fiammae, tam infla biget et, quorum uni Murales Budens . aliis ne illud de io o olbe Glebratum Divae virginia Mehemetes Quiliata . Ibiaimi nuper vita sun- ν' Mattii templum . piistorum Pannonia legum cti legatus piareiant, Ee ante sgna ae lubidines. t ρ μ' sepulchri, nobile de augustum. quam iotam ut- magna eorum equi um manui prςcedebat, quoa bem puncto temporii conerem avete. Capitum ipsi Deli seu tatibundos vorant. p. libui Lemrum euiusvis genetis de se,ui amplius tria mil- num, ae panthetarum de tigridum ex humetolia; ita et quoi DC. citetiet Turcae militeis. M pendentibus insignes , quotum etiam pileis, te. Caelei a omnia satot militum ferto Ac igne scutit, habenis . ac equotum clunibus alae a.

absumpsi. Nonnulli, qui se in paludibus in- quilina ad incutiendum tettolera, veluti vola-

tiuntur.

514쪽

isti, expansa erant.viso hostium aqventu,Ros. butis ius legatus occuriend-m ea , ac pugnae potestatem dandam piosamat ; igem Gallo tribuno . ac sulcio caeletisque ducibus videlii consultum este testileniabaa, postiemo Mescutianus. qui jam acies in ordinem composuerat, ad Matthiam piincipem citato equo procum cris C videatur, tempus esse luadet venientem lio. stem excipiendi pi Uio. a. que sotiit et invadendi. Ille accep a ab Octauiano Cabitatio stabuli magistio galea , si horace an ea indutui erat

mox unanimi impetu in hostes feti ut, ita ut peditatum thoibuam ius duceret eum itibuni, Pres laetio, Atiliano, de No squilli:o. eotumque --sigui Gai ei ui cum sua legione inlisteret ue e. quitatur vero tam Ungarico, quam Gei man eo, ipse eum Mercilii O pia eslei. itaque iit pen ibus uti inque ei eicitibus, quamquam Tu

cae riumeto supelatent , tantiam tamque atrox - cetramenest exortum , ut multis retroactu an comentio. numaloieva atque mitinacia, de etiam pelicum se pugnatum fuisse nemo fete meminisset. Et o E primo quidem hostes tormeniis evirulibus,quae αινι uti in editioies tumulos attiacta erant. nostiis in ripuna gnum terrotem dc de timentum inferte ce tur. reiant. de ab lanicetis inpioximo saltu collocatis. et ebiis sciopeiorum actibus petebantur: naut supe ante hostium multitudine, iei in anciapiti vel satellat : de quaedam alae Uugatoiani jam iam f)gam circumspecialent , urgente eos Qui haia Mehemete , quum Mercucianas ingen:i animoJohannem Einestum principem Antiali ilium equitatui Saxonico praepositum,

Nicolat Isthuan mi Pannon I

taloi uulnus in si ctum est , ex quo tamen curare ope medicorum deinde convalui. Capi a Mutatia de Q haiae Matthia a pii cepi Petto Bolhaso stilia de sociis Canisam in castra per seletida dedit . quae a nostiis deditionem p stulantibui, obsessi, ut diximus. Turcii fimstia ostentata Letunt. Exinde nostii propiti, ut-bem castra promovete ; ita ut illa aequali seleini et tilbem de hostium castra iti: et vallo collo. eatentur. Veium illi sue ingluentium hiemis tempestatum providi, sive oibali ducibus.quo tum vittuti piae allia magnopeie cons lebant, seu metu Germanorum , quos eo praelio tanta virtute de soliti ine dimicasse dicebant, ui se maiorem eius gemis vim atque virtutem nusquam expetios esse dicerent. nihil postea tenta-veiunt: Sed dira seiὰ decem . eodem in locopet mansite. non cessantibus interea minutiotitibus proeliis, nec tamen memoratu dignis.

Postea Hasanes , piamissis Budam versea nitia tot mentia atque omnibus impedimentis , ipse taquoque cum reliquo erercitu eodem itinere t tu sa. vel sua est i missis prius equitum promptissimis dum diri qui nostris proclamarent. Germanos cum qui bii, hisee diebui dimicassent . vitias stes esse dunt. Omne, te in vica os, nee se illis uspiam melioribus congressos hactenus; nune discedete . sed redituros ad prima velis initia expetiundi causa, utrum pati virtute pugnando . vel ips Albam iterum amittant, vel Germani suda potiantur: quibui dicti, ant egressum eum Ostiii Nasinem citatis equii sequuti sunt. Nee diu post Mat. arx thiopi inceps sua castra Jaulinum reduxit . at. Maritia necnon Althanum . Piainelium, ac legione , que inde Viennam est leve sui. sed Ferdinan- rium Coloniciumque de Hodiccium, dean de Nadas- dui di reliqui duce, nondum Canilia obsalo- rra tonem reliquetant , arque eam tanta vi quotidie vel betatam, ut iam inesus, maenibus usque ad humum stratis. scio a subtemnea subite, inque iis agitate cogerentur ; tantaque letum necessatiatum penuria laborarent, ut obsidionem ulterius nequaquam tolerat uti ete detentuis

quum de falitia omnis ac alia cibatia defecissent; I alique adhuc in i lendis fossis incessanter o cupatent ut , quibus operi intentia tape ex arcede timenta inferebantur , ac paucos ante dis Johannei Caiolus Saeotniatius glande ictus grave vulnua suscepera ue nihil minua tamen incredibilis erat obsessotum peti inacia, s ve quod fossam gelidissimae aquae plenam a nostris sup

tati nequaquam posse crederent , sive nosti hiemis lamiam saevitutae incommodis obsidiori finem impos tu i confidelent , ita ut ne verbo quidem deditionii lignum dare vellent.Ta talorum quoque turma e Stilheto duce Abolli te, videndi quidnam ageret ut causa, de ad castia inquietanda pio tierat, quae iamen an dium, Teletonem, ro. gacium, de alios in

satos cohortatus , ut eain diem , eam aciem

. tore ducerent, qua perpetuam nominia laudem di gloriam adepturi essent, si vites de arma in trepide tui eique expedirent, tecta in hollem convertit. Laurentius quoque Biund niti G. Pucinorum ordinas Monachus , Chiisti Dei Quei asili imaginem tenens, magna voce nostio ad postiam accendebat, pilas circumvoltitante, nihil motatus. Nec moia,sclosetis,quo

Gei mani equi: et a fronte , ac pedites a uiciere militi, e displodebant , ac haliati Unsati inpiomen is Tineas sortissime invecti, pugnam nivetunt, magnaque vi hostes loeo pellei e -- pecunii seque post ingeniem cadem pioinisia Marares euotum hostium. M urat ei Bude uiti de Mese M. ψι vici Quibaia , ab ungatis deiecti equis , obo Mens truncamuet , eotumque capita celeritet praeci met XL dantur. Eotum interitu cae.eti fia an animis tethaiam gadant. Sulciui , qui tot menta cui abit . ἡ nario ca. collibua de tumulis hostes pilis dilectu magiia clade affecit , nec ultimus eorum iugae auctor sui:. Decidit ibidem etiam Celebis Mutaui fi lius , de iupta eos petiere in eodem conflictu Dei vilius Bosnae purpuratui. ac quatuor ex hii pia tectis, quos ipsi Sangiacos ac segos vocant, de q an e teie millia a uicatum ec Tatiato tumersalum. Ex nolicis mille cite ei deside Orat: - rati, tinet quos praeter gregarii nominas milites, rorum Christophotu, Battianim minor, ac Stephanus nutria oc junior eielias. Maiahia. Oitiosi ius, de s. casebunt. Phanus Meteius interiete. Adamo Poppello La dii alii io , qui iniuima Tulliana , alae equitum praerat , pila falconia gi a veiu sedet pia

eastia telata. In mea Ro1buimius in concilium vocatur, uae quanam ratione obsidionem continuandam sententia arbitiai et ut, interlogatus , in h. ne modum deos disset uti. Non dubito, principes optimi, uoi s dione C. ab initio huius obsidionis nullii impensi, nul nis a. Ista tibus autopeiae pes eicisse, ut ea ado. pratum exitum perducet et ut . talique piovidentiauestraea limitatibus ac cladibus , quae

G hoc lo vitiuis nostiis provinciis impen.

515쪽

rcor

Historiarum Liber XXX ll. 3or

ridere viden ut satis prospectum ede posset ; sed

riconsiliu industriaeque vestiae, e ducum vesti ritum ante omnia sortunam , euius m rebus,,humanis . de potissimum bellicis maxima estinete libili, potinas, defuisse video. Q,-ribui summis vitia. de tei bellicae imitissimis, vi, nihil hae mea oratione gerogatum cupio , se orationes institutae oblidionii probate minimὰ possim, quae dei aidias, quam par erat . in richoata. Ee minore eum solertia promota mi--hi videtur, quod exercitus . qui ea italiatem ripestive advenerat . tempus sustra expectan- ,,do Zagrabiae Ae moetastinando in otior ue- rit, & tandem adisi si tempestatibus, acan-

ni patie in hiemem versa. tia hue adductus sti,,ut ne viae hosti praeclusae, N exeundi ae ingle. iudi hostibua faecitas eontena esse vi8Gn- ur. Nune ii quid navate operae pretii velimus, , , equidem obsidionem ii a tui instituendam. de longe alio modo omnia reparanda censeo; de ii retum dissieulta ea , maximἡ veia culi de Maeria iniuriae minimὸ obstent, durandumn , ii in incepto, nee ullum laborem aut petiem

dum subtei fugiendum duco i de quod ad me

,, escitumque meum attinet, spondere atque, pollictis non dubito ; quamquam si hae tem pestates non temittant , pei durati posse vix ,. mihi persuadeo . lmptimis autem mihi vide-Mretur, tormenta exhilarget ibat in alium im cum alit alii Opotiete . de arcem ab Otiantali.,restione vel be andam , qua ex patre muros, debiliores osse, abiit, qui elui situm cognia tum habent, cognovi r deinde pedites undi-Mque disponendo .sum actitimis praefectis, qui , ,hostha ad compotiandos fascea vi caeteram ,,materiam exire niminia permitiant. quod ha- ,,ctenus factum esse audio, de nulli mortalium ad eos eunai, aut litetas, aut qui quam nun- rii miserendi potestarem dent r ae omni operimitantur , ut hostea erescente rerem nee a- ,,tratum inopia, aut ad deditionem compellan- vir, aut ea ab iis veta vi ae insigni .ittute n ,,stra extorqueatur. Me vel δ in omni . lili rebus, quae ad ossicium meum pertinebunt, ..nihil diligentiae de solatii, platermissurim Iec,,laboribui 1; vitae petieuhi patiatum offero, a

isque adeo omnibus vitibus conaturum, neu

ristiae de me expectationi ulla in patre deesse via

earis, Caereti duces Oidine rogati, pars Rosisv- mio assentiri non tecedendum . nisi te perse- ,.cta illincesse.pars maior eo inclinat e, ut quum aequiore ea i ae tempolis conditione,nihil pimias pete tentatum esse . ae operam si stia con- ,sumptam appareret. occasonem aliam dein, cepi quae tendam nunc non aliua sututum , etiam ii quid 1m plura tentari placeat , quam ut miti ei ad amiti periculi discrimen . velut iove a s eaedem re macellum ducantur, post Fam at. suum dissicile. nee exitu pervium sit , eum hoste simul ae metite .le ni,ibus aciniolatanducculi tempestatibus uno eodemque tempore pu-guate. ltitei hasce ducum sententias, quae mire vatiabant, perdinandus ad eos, qui tot mentatio negotio. acaliis muniis praetant, conve

tui, quid ab se platei missum esset . quod ab ipsis uitii sole propolitum esset . pei eunerari ce pii . a quibus responsum est, nihil iii ipso des delatum esse . qui non solam propcio, equos,

ad comportandam mare iam concesssset,ae ad telam saeculii conseiendis magnam pecuniae summam impendisset , neque suis ieri oriis in eum ii sum discindendis pepeicisset , sed unam iniqua sortia de soli una a eam votis xi e s sceptis oblitiisse . proinde maiori parii iolvi ut iram obsidionem oportere videbatur. M in uanus autem de Delphinus, Momanusque de ira lici duces, expectandos aliquot dies. donec se-Ten o a illucescerent tempora putabant, ae d inde delibet andum, an mitescente coelo caeptis

insistendum solet. Et eo quidem die , qui fuit

XV. Nouemblii, soluto eoncilio, in tabemacula diseellum est. Sed mox inhtuente eadem nocte, sevissimi& hoitidissimi e septem itione Bot parecepetunt . insolitaeque de piaeal aenises turbato aere cecidere, quales ruix avorum aetas meminisset, adeo ut milites horrenda venis totum statim omnia congelantium vi perculsi, Mediim sua ossicia & munia excubansso, atque

vigilias obeundo exequerentur; sed ne membra quidem movete possent: de plurimi in ipsit timeturiis de setobibi . , mistitimo motiis genere enecti ac rigentes repetitentura Iumenta quo que de equi antea pabuli inopia, nune autem inis tolerando frigora vitalia viscera opprimerare passim iniet irent. Qui hortendae tempesta umplocella nedum temii tete aliquantulum . sed scientibus quotidie ventis magis ac magis valescete videbantur, editimque ipsum ac ieita pro hostibus state, nostris ino nita, ad vel siri. naa omnia ingrue te . de gravios gliscere palam esse . igitur ducet non iam amplia. tot tan iisque rerum diffitialibus obluctandum esse de-temunt . quae in ipsos multiplici veluti dili omniueongerie coniurasse eemebantur,le eommunibus sententiis exeretium reducete incipiuti

Tormenta, quae deficientibus, e time sigoreque enectis iumentia suum attrahi non ponent,

ibidem telinquuntur quae etiams supertitissent, quia tamen telluri caenoce usque ad axes impacta , ae demum tigidiana o gelu concreta es.sent. locomoveti non poterant, quantum tamen concedebatut , corium pendis opera navivata. Tentoriorum maximtis numerui subdi is

ignibus eo crematus est ; eademque pulvetia silphurei re impedimentorum sola fuit. Sed ma no eludelitatis de inhumanitatis Gxemplo a giorum ac vulneiatotum nulla habita est curae qui in eisdem, quibus eiulando ac laamentando, Divumque atque homini in opera fidemque implorando, tentorii de lectulis decumbebant . misericordiae aut seritati hostium relinquebantuir postquam inci edibilis de surta fidem intoleianda vi, frigoris omne genus ossi .cii ac pietatis ercludete uidetetur. reidinandus cum Mantuano atMaximiliano salie ad XVI li. diem Novembri, primo illucescentis diei crepusculo cum suo pratoriano comi a ti vel susCsactoini imitet suscepit , ad quam se eodem die perventurum putabat , idque mes ioci e celo a que vias, ictu saci et a sed ii iduum in indoconsumptum fuit. Nondum a Canisae arce procul ei at dueessum , quum in quodam paludiatiarissio. quem perdinandus Hobei statuo iesiaciendum ac ponte sternendam mandaverat, sed ille contumacia lingulariobaussi vetat . plurimi motiales aeque ae equi immersi glacie& a qui, in

tetiere; quum quatuor integras horas ibidem ex petis

Miserabi.

tu nostro rum di

516쪽

ico I.

Nicolat Isthuanta Pannon I

pectando, ventorum rabiem, & ptoeellai sustinete non potuissem. Cui rus onetalli ac impedimenta molientibus aut dilapsi aut igit, ac custodibat .aut etiam in ei sectis. ae multa pretiosa supellex injuriae i diantium ae praedae

ei di videte etiam in itinere erat , muliouuetos de Aminas te imbellem ejuscemodi tui bam atque adeo etiam milites tigentibus nimio rigo te alitibus. coli uete, de sine ulla pra-tereuntium uidericordia aut ope extingui de ex.pitare. Qua in te tantam militum Germanorum s litatem vidimus, ut nulla molientium commilitonum eo minis elatione tangerentut , sed potius conciden abus; nee toto nativo eatote deis sit. utis. de adhue palpitan ibus ealceamenta de vestes detrahetent . ac crudelissimum mollia genua sociis accelerare conspieeten:ur. In hune modum multa nocte ad villam Decan iam

ventum eli , ibique principes in mapalibus deti stieanis ea sis sinuleum paucis . de Madiueio ae aliis e eomi:atu hospitio me ii fuere ; alii ad vii ai proximas, qua quisque potuit semineces de gelu tigidi divelletunt : multos uel ibi. dem ves seeus uias de compila corruentea vita Miquit. Nee adhuc mitigatis caeli iniuriis sed ecipiti eadente nive, exercitus Italici , snaordine, site sgnis Oietvatim , uti euique li. it , Petovium atque Gracium contenderuntῶ eo proposto ut Pontificiarum de Hetruseatum legionum reliquiae pet Catini hiae fines in Cat-

nos de Flumen oppidum pedibus pronoe , ibi

mavibus conscenus , mari in Italiam texeherentur; Madiueianae verissolutii tacti stipendiis exauctor atentur. Roabu tua , Nadaia diui . de Megicatus eum suis copiis per Capo naeum ac Sabariam, indeque Viennam textis

sunt . multu silotiun in itinete pati lemboua iniuria amissi s suoique ibi miate in hiberni

distii ete. Mei cui ianus velὰ magnam perititia militaui, ac ducendi exercitui laudem ad pius, ideoque exercitui apprimὰ chatus, acce pio a sale de principe Mati hia commeatu, ptimii anni demensis Januarii diebat liet in Lotharingiam patriam suscipit, ui ad ineuntis voti, initium conductis E Callia de Belgio militiabus , ad summi impetii eutam sbi delatam is verimetur. sed quam No imbergam cele. Duxurii bellimam et maniae superiotis uitiem divertis tima aset . aeui a s ii vir longὰ omnium viciale ae . . sotii tudine militati gotena ae memorabilia, rebui humanii est eremptus: magno hereseomnium te imprimit Cestiis dolate , qui brevitem te elatissimos suarum copiatum duces, ab se gravi euia te studio coaquis tos, tam piope tantibus satis. sbi de teipubl. eripi molestissime fetebat. Foete, qui eius subitam immat tamque motiem ad venenum restitem . quod

iisdem omnino diebus . puet ejus cubi lo as- baetus, ae Medicus, de alii quidam ex eius cmmitatu . aetate gotem i juvenes , pati oppressi morbo petiissent ; sed quod nullo erito indicio innitetentur, tes flentio inuoluta sint. Natus erat patre Nicolao Comite validemoniis, s milii. regiae Galliae tegum sanguine otiunda,euiui si iam Aloysam Heruiem Testivi Gallia. tum te Poloniae Rex , matrimonii fidele staeoniunxerat; qui ut si erum amplioribus tit lis ornatet , eum ab oppido Meieuito ducem appellaverat . quo cognomine hie mque de eius posteri denominati

517쪽

PANNONII. HISTORIARUM

DE REBUS HUNC ARICIS

LIBER XXXIII

4 L Eetitu Caesariana nam par- duxit,quod in eam natio is permansionis eausa io, tium exere itus,cui Bassa piα- complures nobiles eoninique coniuges &libe-

Trans erat . feliciori ePetitu in ios cum cariori supellectile , rebusque magni s lesias Dan, Transsivania rem admini pretii metu bellorum sese recepisse cognovi iret. . uia ια- Sit,sed tantii mi vero Vitellus & Alberius aliquot diebus marii tilitari, de avaritiae eo ptelis vim tormentorum & obsdionis incommoda su sagitatus,ut misera agricolatiam plebs,ae nobi- sustinuissent, & se urbem amplius retinere de . h uia lita, tot exhaustabelli incommodis, maiora & sperarent, missis ad Bastam . quide deditione graviora ab ipso duce & militibus, quam a baria transigerent,ea exire decreverunt, seque ad Si- , baio quovis hoste detrimenta pati videretur. sismundum qui eodem fere tempore ClaudiO- Desii, a Postquam sum Claudiopolim oeciipasset, de polim obsidebat, conserte; sed & ille viittite praesidio munivisset, ibique auium omne de at- prasidii Gimanici inde repulsiis it ei uni P ac

genium,sive id celatum, sive nide, sive inmo- sonem remeaverat. Caeterum iubscribiturnetam cuium est et, undique si b sde eonquisi- utrinque conditionibus,nimirum ut exitum ii tum extorsisset, quorum vi, insens fuit. Sisic benim iter cum sarcinis de rebus univeis, quo mundus metu percillitus Brailonem se receps cunque ire velint, pateat, nemoque ex iis autiat,& illine in Moldaviam, s Basta vim admo- verbo aut re violetur. Sed quum traditis Bastet oti veret pro gere in animum induxerat Tranc urbis clavibus,tam praesecti quam alii convasa- νά, . o M 'sii Upitius enim Radulo, qui Michaeli fiaceta tis rebus me ederent, mox omnes contra da-diculus iat, satis partes sequebaturo nilia Ceorgio tam fidem a vallonibus & Iegione Peraiana, Turιus Balbello rc Moyse si eulo retentus Risset.qui se omni substantia crudeliter spoliati simi, vulne in βιise Titio, de Tartaros in societatem belli vocasse, ratis caesiique permultis,qui resiste e aiis essent.

ratem bie Vique affore, spe retinenda provinciae inie- inter quos vilesiis alter praesectorum desidera ιιθι ad- ω.reniebant. Qui etiam non multo pta cum ius suit. Matrona etiam non auro & pecunia, versus non contemnendo numero ad Noe, eosque . catioribusque rebus .sed annulis quibus digitos B tim Bectas purpuratus Temei iratio praefectus duia ornaverant, de vestibus indignum in modum vocari etabat : is Mehemete patre genitus, quem a exutae, lamentis, & eiulatibus omnia compi Maximiliani Caesaris militibus Georgioque velinit. Alberto Magito id tantummodo saluti Thulio in exculsione ad castra pio purinum sitit, iubd eum novis cothumis pedes induisset. ccipium iiiisse tetulimus, sol nochi in Pannonia milesque e Vallonibus. irem ceperat,ne cal- natus, linguae pariter & rerum Ungati catum cet ciuore ejus faedarentur, allidere, donee de . ptime gnatus erat. traherentur, eum iussisset, Basta supervenit, Restabat Bisti icia quae Bastae porta elaim eumque dimitti itisit.Caeteronum quoque eo Here ausa .adhuc in partibus Sigi inundi stabat; pora & matronarum imprimis a vi dc se tute eiusque copias cum praesectis Nicolao Vitello incolumia seivavit;ita ut nullis rebus testitutis,N Alberio cognomitae Migno intra nimia is ipse earum praeda , quae amplissum ingensque ceperat. Eam Dibem olim a Ladis laci Rege, qui filii, tiretur. in urbe demum idem quodClau- posthumi vocatus est, Ioanni Huni iano in- diopoli antea fecerat,misss praeconibus.omnia .clitae vi inutis duci , titulo perpetu ac maioris quae apud cives deposita erant, sive aurum aut comitis, ob res pace belloque aduersus Turcas argentum, seu velles aut alma, ac quicqiud diei piaeclare,prospei que gestas dono datam, Mat- tale queat, produci iusssit atque ademit, poste

thiis eius filius regnum Ungariae adeptus, in que uibem a militibus diripi pennis t. tia, publicum saxonum Ttatissilvanotum ius ae Erat per id tempus Transiit laniae facies , , a

territorium transtulerat , eaque abii muto& adeo durae&m iterabilis conditionis, ut multis turribus cincta egregiam habet munitionem. iustas lachrymas exeuteret, auum hine Basia & vergit autem ad alpes, quae Moldaviam a estas exercitus omnia sacra pariter ac prophana t. n. . Transsiluania dirimunt. Huie expugnandae impune diriperent;illine veto a Turcis & sa Basta praedae avidus tormenta admovenda talis obvia quaeque crudelis time vasta mire

518쪽

ueris Nicolat Isthuanssi Pannoni

ne ille alia re levior toleiam illius crudelita, erat, quam quoda populis in seivitutem abesu cendis mauus abstinebat,caetriis in iebus sicileaiolies τquabat. QEa sapitiarum seritate adeo

omnium animos a Geimanorum imperio a olienatos avertit, ut eorum vel nomine exbo

raseere etiamnum videatitias. Quibus ei iam im commodi, brevi postea extrema in provinciam Tames sames de tenim ingens inopia invecta eli quum inratis supra quotidianas omniuin alimen totum dii eo: UL ptiones, ingens quoque marolis minorisque pe-a m. coris numerus in silesiam de alias leuiones ,

flentibus agi icolis, & ilia pecorasmi ira tepetentibus gregatim abigeretur; sicut brevi post

flumenti modius XXV. & amplius aut eis mimis veniret ; & mi eri homines equinis carnibus ac fetibus, id gentis praeter natu iam cibat i s vesci cogerentur. Sigismundii, interea sive huiusmodi in lorum di scultatibus fatigatus . sive a baεbatis, quibus toties in auxilium vocatis sol endo non erat, tibi metuens, tametsi Balbello&Moyὰ ehortantibus, & ne desperaret identidem timbentibus, nuntios ad Baslam mittere, ae de pace cum eo & Qesare tractare constituit. Rece perat se eotempore Basti ad Delium claram ia- iis sod nis provinciae civitatem, quod quum a caelare nova auxilia in supplementum exere itata, sui petii set isq)iePrainenariam,&Perentiu sanam legiones extemplo proficisci as eum ouis let, sed illae limo procedentes grata non ultim eo pei venissint , ipse vero suas copias ad piaesidia Varadini,Husti,Claudiopolis. vani. di aliolum locorum distribulliet, se positis eo in

loco castris,aciis vallo Q laque munitis, tutum: Versus quantumlibet magnas copias sore ex . . . iistimaret. Ad eum igitur Desii in castris moran

i ης M iem Calendis Maitiis nuntios misit, per quos ς' inducia, duotium mensium sibi dari petiit. ut ' inte ei legatum ad Caesarem pro renovanda. ' ' pie e&sancienclis con titionibu mitteret, ii-ί qua subia tempus reveleti polient. Nee Basia tum p - Cisali, rationibus, quo minus ancipiti & dii uino bello, a. iiibinde noὐi, & rediis iis lebellionibus Tecnidescenti siris impone

retur,obsiMe ratus,nuntios remist, qui suo iam

mine Sigis inundo dicerent.stultitiae viden pos seeum hactenus hostem Caesiti absque causidii illi, quem aequum de benignum adeo princi .

pem saepe antea expertus esset,& nunc quoque,

si potiola bello consilia sequutus ad eius elerae tiam amplectendam te urrat.certum apud Eum tebus suis ieiugium. pio inceleta barbar mium cietate inventium sit; Martem ancipietem lape miserrimum exitum ieeum serre nee

in e uidem potestate initium finemque belli esse pioinde si is consideret potius&provinciae

commodis cum Casai e conveniendo , apud

quem Omnia prona ad pacem & proeli via sole. non dubitaret s quibus diciis petiti tem iis spatium es conditione concessi. ut tres obsae, suo ae provincialium nomine primo quoque

tempore ad eum mitterentur. qui interea, do-nde se Caesaris voliantate certiola adse irentur,

Saeviani honesti sub custodia servarentur. Nee mora missi pro obsidibus Joannes Sen palius,Lupus Hainnianiri,&Joannes G ielsus, quos Baiia Sacmailum ad Michaelem

Siculum eius oppidi prasectum transiti sit. Sigismundus vero salubre consilium se initus,cCntia Balbelli & Moysis ac nonnus solim ac 'ieciali in suoium voluntatem. qui Germanicum sua & Basiae imperium , ut avarum ci ci dele ie- ilesti, abculabant, Nicolaum Bogathium citatis itine libus ad Casarem ire iussit, suoque nomine pace aedintegrate, 'quam si obtineiet,mox reddi ' ,. O sponte Tranislvania, te ad eum pio marum , iussisque e iis obtemperaturum pollice sebnini: Qui quum sumi iam legationis exi stilitet , ac pio silesiaca Oppolitanaque ditione aliam in Bohemia commodiorem, ac Caesari propinquiorem petii siet. ab aequitate & indutigontia Caelatis tale tulit e spontialia, is quamquam multis in rebus graviter ab illo ellet Ot- sensus, omni, tamen iniuriae blitum se omnia iis, illi condonate, tit pacena in piovincia stibiliat, in ,2i concessurumque illi,donec vixei it .aiceni L v m

vitiam quae pridem Ceoigii Poppetii meiat. : .ies ab eo tigeJulia maiestatis leo adempta ei

set, cum annua L. mill una aureorum Dumum

pensione: nec ei caeteris in rebus, suae ad peri nae tua es ignitatem & amplitudinem pertin bunt , destitutum. Bi galbius Hilui non diu post levelius .figit mundo ea. qua a Catare ac ceperat. retulit, ac bona spe eius animum im- . plerit : addidere etiam ei tabellarium, nuntiumque Demetitus Napradius, & Stes lianus Boi calus, quos ante triennium nomine ejus le-satcs ad Caelarem missos futile diximus.&qui adhue pri tonomine Praga erant, Joannem Maiahegitim cum literis, quibus illum ut es mentia Cesaris minime dissidendtim putare multis verbis adhortabantur e docomento illi esse debete; quantis naud bus quantisve peri etili, involutae sint baibarorum societates,

quam infida & momentanea amicitiae eortam

uia. cuius in I abella resina eiusque filio illustre exemplum esse queat; quorum Tuscura tutela militone nudae e Ungalia constiterit: de si lincria snt,minime tameta principi titilii no etim animae detrimeario expetendae.Quibus si io cognitis Sisi mundus& Balla brevi poli Clau- , ,haridiopolim convenere, & in conventu publico, cluvidi ille piovincia ces t. hic vero eam accepit iam . limine Caesaiis gubernandam. Hi Fue te qui conditionibus cum Caesare pactis . minime standum putarent .ideoque ad conven- sastatum venire reeusallent; ut Balbelius es Mobies traditi Siculus , Cermanicum adversati imperium,uod recenti Basia&exercitus impune omnia tripient ham exemplo, crudele, avarum atque impium eth dicebant:quorum ille siritumis a ticulairum omnium doloribus quibus ossa quo. que iam nodosa excoctaque erant .victus iisdemiete diebus excessite vivis; hie vero Siculis a/desectionem concitatis , ac Turcis in conso litim belli adstitis,copias colligere cepit. imperium provinciae haues obscure assectando. Eius ambitioni atque libidini natiam ierunt occur. rere potuisse, concessa alli arce Dexa, quam an- tea corniptis cillio libus occupatam tenebat ,

aut Cei genia quae nuper Boicato adempta. Oetempore in eius potestate erat. Cum igitur non

dum prosecto ad Caesarem Sigili nundo, Moy- M. Hsem rebellam, ae cum V miliabus Siculorumde is te, aliorum,qui coniuraverant .versus Albam term S itilindete coantium es t. ut ibi Mai sum traiiceret, risellio

Bassa cotistis, Sisi simunda actisque si dem Minis

519쪽

, i iubeae ratus nuntios ad illivia misit qui iraculi dius atque vehementius cum illo expostula. xent. interim autem educti, Deso copiis. Albam Juliam oliversiis perduelles iter ses epit.

At Sigismundus in itiuere eum conveniens, .

multis verbis se excusavit , nihil consilio si , nihil consensi, re iens , es simul minquam se postremo initi cum clare faederis ci amicitiae

iura violaturum piolixe testificatuc est. Sie ille cum Pecphana ac Prameliana legione ac vallonibu, de Silesaeis equitibus Albam conten dens, Mo se insiculum inter urbem ac pontem Mai se sumini impositum , ac serarum viva-- - . . tium consedisse cognovit. Nec mora milites ad' praelium cohortatus, aciem componit, exad- ver Moyse, nequaquam detremto certamine castris sim, educit , moxque infestis signis a misque concurritiinfit pugna atroX sc cruenta. sed diu protracto praelio , cadentibusque ex utraque parte plurimis, fuga a Si lis seri cipta , qui selopetarionam equitum vim si stinere non poterant; iraeumbentibusque magna sem in Germatii, , victoria ad Caesarianos inclina- vit qui postquam multos in acie prostiavistent. tum Vero tergis iugientium instantes , omnia cruore eaedibusque complevele: multos hausit Mai sus, qui eum transeatandosi perare cor tendebarat; ita ut in acie& siga ae flumine cii citet ilia hostium millia desiderarentur. Moyses amissi, copiis Se castiis sese ex se ga ad vieino, Tureas recepit , adducta tecum Temeitiarium coniuge&liberis,ac siccii. eumque Cabitet Bethlenus & alii nonnulli exules sequuti sunt; ubi i Bectesse purpurato aliquam alii iustentati, rebus iletum n xandis studuere. Trans Basta viro ea potitus victoria Transsilvaniam ' postea omnem in potestite habuit. nihil tamen μ' intermissis rapinis , ae nullo exagitandorum in miseloium cupis.is sexus hominum sne facto i , - aut inoderatione; usque adeo crestente indies licentia,ut incolae dummodo eius iugum e cu-s m ti posset, qualibet conditione serviendum ba res gii. baii, hostibus praeoptarent; quum non multo post in lentiores si mendo spiritus etiam inquet nobilitatem tam palam, quam occultis criminationibus caedibilique grassatetur. Michaeis quidem linandius, Joannes roncanus ae Gregorius Citarius, ab eo Claudiopolim sebs de vocati .nec quicquam adversi metuentes, ii velit, inhospitii, necopinata morte necati se te,nem irae caedis auctores inquirente,ac prat te quoque silete iusti; sed rebus ac fortunis omnibus inussim arbitriumque victoris converss. Quibus iebus eveniebat, in Basta apud provin ciales. tot malis exacerbatos, singulari invidia atque odio deflagraret , & ad illud declaran dum non aliud, quam commodam occasionem rerum novandarum . avidis ad ultionem anita

et is viis expectate viderentur. mutatis Hi, consectis iebus. s gismundus Casso Pragam viam initio mens, sextilis venit.ibique sex non si amplius dies moratus,per Moravi iacto iti- ιοκιerta nere Pragam ad Casareni contendit, qui eum, it o donee audiendi & alloquendi eius commodi-inari. tas esset Litomericii expectare iussiti, pauloque l. post tradita arce Lobco,ieia.& aliis, de quibus iras, inter pacta de conditiones transactum erat, eirim lati,secit, iique ab eo tempore privato more in. Bohemia aliique , constanteique permansit. iii a buam . Histor.

Hiciem quoque diebus Caesar Ioannem Jac

bum Barbianum Comitem Belgio oiae illa , est in italia ad Abduam flumen stus qui nuper in aulam e Belgioae castrisHispani is venerat, i a CaesoViam misit, ut in locum Ferdinandi Con- G ia 2agae ea praesectura abeuntis iuccederet,abEle ricto te Septemviro Ernesto Coloniensii Archie- , , . piscopo sibi commendatum .is brevi eius iii bis& seperiori, Ungariae administrandae cuiam Og ibi epit; sed fatali ae occulio quodam majudi Hahacio, suamquam vir alias clarus militarisque eic Aia 2 iset. minime ad senium resporadat, atque adeo non multo interiecto tempore , ab insista eius eae sconsiliisque fortuna destitutus,paratis inpiaesens honoribus 5: ipse excidit.& di illans ne ae seditione populorum suborta , tam urbs illa, antea semper fida Caesari. quam perior regni pars, non sine veteris gloriae & existim, tioni, iactura. ab imperio Caesaris defeeeiunt;

is uti id prout gestum lio, paulo post reser

mus.

Dum haec in Transiluania geruntur, Ha- ID am icanes Cimes gis purpuratus, qui Mehemctem p p principem, tum puer et circumciderat , ira ratis

doloreque amissae ob oculos seos Albae Regii, a iuratam sponte tua incenses, quam a principe dc .lmi,

collegi, purpuratis stimulatus, qui urbis iactu- recitaram in uissimo animo serebant, collectistiu- tum dique summa celeritate ingentibus copiis, tem- rassa petiivius iram annis piateritis acciderat, Bel- gradum applicuit,ibique paucos dies m ratus,

ad oppidum praegrande sancti Demetri t. quod in Sirmio ad ripam savi suminis iacet. Calen

dis Augusti pervenit. indeque torinentis in naves collocatis, adveΗ.que Danubio perti actis Budam contendit, ut demum ductis illinc ter iestri itinere copiis. AIba institis armis omniabusive vitibus peteretur. Id quum Cae ar ab e ploratoribus didicisset,ltos viarinio , qui exercitui praerat nondum quopiam in locum ei curiani seriogato.m mandatis dedit, ut pilucquam urbs ab hostibus circumvallaretur , ea quae essent necessaria, uaeve abJQ. Marco in-

silano , orbis& praesidii praesecto iubsidia poterentur, celeriter inserenda curaret. itaque .castris, quae Ovarii metatus erat V. millia utri usque ordinis militum selectis motum sim psit, ac sine mora praeter pecuniam in militumst pensium,etiam commeatum omnis generis,

plurimis impositim plaustris, in quibus sepra ingentem pilarum ferrearum oc siilphurei pulveris copiam duo millia modiolum salinae t

iidein salis. ae DCCC vl. modii panis bii octieontinebantur.Albam intulit ac oneratis certa spe auxiliorum militibus, in castra reversus est. Interea Turcae promoto Buda exercitu, quartis castri, in conspectum urbis pervenerunt, ae ad eius partem Orientalem tormenta collocave runt . quibus maenia dies ae noctes verberate non cessatiant.

Plaetat praesdio,ut diximus,lnsillanus, aelegatum habebat Franciscum vata tum , qui initio oblidionis, nihil quod ad fortis morum

ducum di militum ossicium pertineret,agendoae vigilando, conatuique hostium propuliai do,praetes miserunt. Sed quia maenia vibis, aemunitiones subulbanae . quae ex materia partim cespite repleta . partim simplici conlitabant, haut instillanus volebat. amque munienda sui v u a cepetat,

520쪽

Nicias Isthii an si pannoni

cepeio, asci nequaquam potuissent. res elatin tuminum a3ducta discesinis; oostquam barbari situ, & locolum omnium peritatinii nihil

intentatum relinquere viderentur, quo desiderio apiendae urbis potirentur. A septentri

'ne quidem iam mulus magnum hiatum fecimvidebatur, ut irrumpi posset: verum Hasanes

nostros duabus ex partibus arctandos atque oppugnandos ratus , maiorem mercitus partem otii an ceris amoti ionali palle oua cinno si periore Rosti uimium superata magnis dissicut

talibus palude ad sigi manum iuburbanum Quasisse retulimus , dato negoti aniceiorum ti ibunis rem serere iussit, ne inseriores vii tute di constantia in superando labore Christiani,vi. ei tuis ipse vero eodem tempore ab Aquia Jonari plaga murum iam non mediocri erada- lettum in flere constituit. Igitur hoste, illo tractu a i Austrum vergente, impedi si mani aludibus & emno viam aggressῆ, modo se ei

bus secum acceptis , lacunas explere conati, vicisso ad pectit, usque, modo vero pubet enus in aquas mersi , in continentis angiistam pariatem, v x ad Sighetiam ducebat, pervenerunt sabi ire pedites Ungatos locum magna virtute defendentes, submovenant, ae una cum Gemmanis, qui subsesio adcurrerant, magna strage loco uino in urbem retrinigere compulerunt.

V. albus quum Insulamis opem tulisset , in uo'. alis bem eos recepit ; sed ipse impra genu vulnii, suscepit, eoque, quo minus venati in stationi bus posset,impoliune fuit impeditus.Cum eam

quoque in partem tormenta attracta essent, imbus ad desperationem deductis,Germani mili tes ex gregariis,micio Insulano ac tribunis,o culta consilia inter se miscere de deditione es petunt, sactaque conspiratione missus est elam rη - ad Hasanem purpuratum in eastra annes B cum Aneiiij, excubiton m seu vigilum legatus, qui

eam transegit, ita ut duo signiseri, sceleti, iade pdisdiate ceti pro oblidibus hosti traderet

inicia cor consita dum coquuntur, Galli quos Insulam Papae a Suarcem burgo obses postea ad Tur tractaui eis itan fugisse diximus, Ianiceios cohortati,ti pq; tormentis dirutos, in uibem nemuti ne ire istume triumpunt , & obuio, quosquὰ , - .ia summa crudelitate inicidant, aut capiunt; eri, te tostam tubis & tympavis, quam nuntiis ad, praedam invitant; postremo capti Insulano &

multisque aliis Cei manis patiterde Ungari , urbe arce ponuntur. Extemplo statione. v. o. in mamhus, ac propugna la turresque oceu

m patitur, c urbs diripitiar, captivique omne, in , , . castra ad Hasanem perducuntur Qiai quum si, esse, , suli sequiniue conditionibus deditioni, mim

, ,- ms ac liberum discessum impetraturos spera , i , rent, interimati ex iis insulani ac vata iij, eae letique minores praeiacti, negavere filiis conii liis aut consensiu tam subitam factam esse dedi tionem sed quum transacta ea st .non aliud sibi

restare. quam ut privata paucorum ambiguae sue siles sociorum, siuam quoque voluntatem adileiant. Qitibus verbis capta eelenter occasiones asanes ad iram provocatus, &exeam

descens, quandoquidem, inquit, deditionem iacere Noluistis, vos potentissimi imperatori, nostii captivos esse sub Jcateros vero milito,

qui nobis nostiani urbem reddiderunt, libero abite permittit. Nec mora dimissis gregarii,

insulanum ad alios maledicti, pro iii , ab iii ci e conspectu. ac barbara seritare in i in ta &carceres condi si sit 3 eosque demum statim Bel gradum, ac deinde γrantium ad Mehem.

rein principem buxit,ubi Insularius, Mum eri redimendi rationes nimium cunctando is, diuntur morbo ac taedio carceris interiit. simul eum Herbes ainio; varatum vero postea per- 'mutatione cum Tatensipraesecto, Caesar i mendum curavit. ln hunc modiim Albi te ib. Nondum expleto a Christiani, in eius pos esso ne integri anni spatio. iterum barbari, inini

nibus cessit, die XXIX. mensis Sextilis. qui DiooJoanni Baptista decollato iacet est ae ipsis

elim aliis tum victoria Mohaciana faustus, se lixque.Capta urbe Hacanes, quamquam a Muctempus rebus gerendis idoneum superesset. - p I ris straque nostrorum multis millibus militum re- tam bis

seria,non procul Jaulino posita esse ciret,nihil , a. a

tamen ultra tentandum ratus . sed una captae Albae fama,&victoria e tentus, nec nostros,

sui Albae laboranti suppetias serie ausi non tu csent,quicquam eo anno ausiutos existimans, reductis tormentis , dccopiis Belgradum lentia itineribus contendit , relicto sudet in omnem belli euentum valido Janiceiorum di equitum praetoriano inim praesidio. Eius discedentis fama cognita, Roso mitis, cui Cmsar eius anni expeditionem bestiacam Matiel alli nomine, tituloque ei concesso, secundum Mati sae principis auspicia contulerat castra Jaurino promovit versus Budam, ac Vae iam linteis in itinere, a nostris metu limstium derelictam reparavit; itidemque in locis Insulae Sancti An tio, inter pessum Sc vaciam sta geminum pontem, qtialem priori obsidi ne a Suarcemburgo factum fit ille diximus .c - illuxit: urbemque propius anteilus. ea mi tormentis idoneum ocum quaelivit. Sed hoste,

ex urbe magno numelo egress , aere pia ium cum eo contraxerunt; paucis tamen utrinque

cadentibus,die XXIX Septembri, , Diuo ML μ chaeli iacta urbs obsideri est pia est. Ciun ve hoste, ex eo loco, ubi olim stabula regia eiant, nune veth horrea &frugum conditoria habentur, multum nostris detrimenti interient, ac pons quoque Danubio impositus quolaudaP stum transiri poterat, illine eminus defender tur.Rosum ius communicato eum alii, duc bus consilio pontem tam flumine, quam terra oppugnandum, eamque hosti commoditatem eripiendam duxit. Igitur ipie naves. quas Micasi eant, remige &milite Ungas leo actas coit scendit. Lembumque Cilbesti Lotharingi arrefactum temulco trahi iussit; mitiveti, Suleio, ut cum sua legione itinere terrestri locum aggredeletur, in mandatis dedit. Hostes viso n tironim conatu, sine mora magno ex ut be ni mero prorumpentes , occupare de de elidem pontem caeperant, se operis de sagitti, alioque telorum genere nostros reiecturi an Rosv ur inius cum hoste iuxta pontem accerrimἡ pu gnat.& hostes ei arcendo intenti eundem mi tem tuentur , Sulcius eius loci h terra adortus,

magna cum suis vi& impetu intrepide superatia uiciique qui eius custodiae, exteris ad pontem itantibus, pauci uiant relicti, extemplo caesa

SEARCH

MENU NAVIGATION