장음표시 사용
521쪽
ico . at pie intersectis , in eos. qui adhuc contracto
cum Ros rinio certamine pugnabant,repei
linus triuit , iique duplici pavore consternati
partim in Danubium proturbantur , partim iclopeto itim flandibus vulnerati in fugam coniiciuntur. Interea navigium quoque illud Lotharingi arte fabrefactum, a clastiariis,&iscundi fluminis,ae ventorum benescio adiutum
appellitur ad pontem , & illum felici impetu
medium perti mpit, ita ut eo disiecto hostibus ex una in aliam uitam commeandi facultas
His discussis obicibus Mostri postlidie pe-
sum tam flumine, quam terrestri itinere, Me- uaquam dissimili,quam pridie fecerant, consilio aggre 3i stituerunt. Itaque Ros urna ius classem, cuius nautae. remiges, militesque Ungaris fere constabant, ibi delegit, Suleio atque Althanio in coni me ii rem gerere iubet, Turrimum. Colo metum, &Nada tum, ut conscensis equis ad incerta belli parati sint, admonet. Iram,cum provocantem eu siti, δ sumi-
risitam ne Rosi imium hostes aggressi essent.Sulciania tria ex altera parte scalis appostis maenia iubeunt. sed ab hoste tumultuarie repelluntur , quibus priua extemplo subsidio asseummi Ungari Strigon a enses praestatarii, ae Althaniani Germani pediacv - tes,qui reiectis in libem hostibus, ac caesas, qui
pauci ad clamorem procurrerant, urbem capiunt , magnoque victoriam clamore ingemi- mando ad eam diripiendam discutiunt.Cxteros cum Rossuriatio ad ripam Danubii pugnantes, clamor& tumultus sustentium. α captam iam hem nuntiantium perterritos in itisam venit: multi,qui coniugum liberorumque recordatio. Ne in urbem refugere contendebant, a nostris aut capti aut obtruncati sunt: alios Danubium natando superare, vi Budam ad iocios prolusere conantes, haud dispar excepit periculum,
ut vel pioiun3o latoque sumine ab rpti, vel inter natandum glandibus traiecti fuerint e alii
secundo se amne demittentes,silvarum,&quas sors obtulerat . rathbranam beneficio salutem uaesivere Rosti utimius & navales socii deicen one facta, hostes fiuios & fugatos in urbem repellunt , quoium maxima pars tam ab insequentibus quam qui ram in uita erant,3 nostris caesa est;pars in turrim quandam, & templum, eum pueris & faminis, tuorum numerus, qua Hi ingentoriam seire hominum erat, seie recepetunt:atque illine supplices, vitam ac incolumiatatem petentes deditionem obtulere. Quotum commiseratione ducti Ros tinius & alii di ces , ut Budentes eorum estemplo ad similes conditiones amplectendas allicerent, nudam In in ire permiserunt Mato negotio Franei seo Nada prisa dio, ut eos utque ad ui bis portas incolumes si di iti stendos curaret. Reperta est in urbe ingens et
νι via. tum omnium praeda. & praeter captivos cuius. vis sexus & aetatis, ac equos circiter mille mi litares , tormentaque & eorum apparatum in propugnaculis ac turribus conditum , auri et
iam atque argenti, vestimentorum. comme tus. mercimoniorum. & armorum satis equorum magna pars Ros imio.eum a militibus.&potissimum ab Ungaris extoiquente cessit. Cectipato Pesto, de praesidio tam Ungarorum,
quam Geima tum militum bene munito,
gnatores neque nostrorum minis crebrioribus, neque Pesta notum exemplo permoti, deditio nem peltinacibus animis admittetidam cense-hant. Acti etiam sub iundamentis maeniorum cuniculi, accolubrinae maiores in altiores tumulos collocatae, quibus in urbem dilectis .in-
sentia pastina publieis pii vatiique aedificiis detii menta inserebantum, ita ut Ros mitis propediem te urbe potiturum speraret. ideoque Matthiam principem, qui adhue Viennae iubstastebat . in castra acciret.
Interea Cimessi, Hasaties pesti ae Budae obsessae fama permotus , reiectis in pia sens Moysis Siculi preeibus. Alii eum a s invadendos Transilvaniae siles , expugnandamque Lippam vocabat, facilemque victoriam dii 5- dentibus provincialium sudiis pollicebat ut .adferendas Pesto suppetias, aut si christiani ut beiam potiti estent , ad extorquendam ab eo iumpotestate animum adiecit,&maginis itineribus in campos Pestanos, qui Raconani vocantur, reversus est. Habere in castris dicebat ui XXX. millia militum, erantque in eius castris Galli.
qui Papens prasidio perfidiose intercepto ad
hostes transfiigerant, circiter CCC. Quibus ad- hriventantibus Rotaui inius valida exercitus parte iri iure secum accepta, ae prater Cermanos cataphra' p., prictos Nadamio,Tu pone.&Pogianio, ni Un- , Lgalicis equitibus una adductis obviam proces tirati, sit, & Turcae adversus eos maguo numero oc- An is currerunt, subindeque atrox & ciuemum prae- ριιυ lium exortum est. In quo superiores mere a L ij cx,cadentibus uti insite plurimis, & nostios in
fugam coniectos , usque ad Pesti maenia sunt ri t. piosequuti , quo in certamine praeter Gallos quosdam, summo loco nato qui intersecti si re . Joannes Tamovius Cosa rumprafectias vulnus in dextra manu grave accepit, ac Na- Dear. Has diu s& Pogianius e stiga Pessum sese recipientes. altero postea die in castia navibus traiecerunt. Eodem temporis spatio , hostium ad millia duo ex urbe Budens eius erunt , di eam castiorum partem .in qua legi uarcem burgi Da stationes ibas habebat .magno impetu invaserunt.& nis accursit equitum ac legionum is
liquarum, qui ad elamorem & tumultum sine
mota provolaverant, adiuti fuissent, maginum
piocul dubio nostri ab hoste detii mentum accepissent. Interea princeps Matthias, cum praetorianis suis copiis in eastra venit; qui se ins is e.& expectatione Ros ii ii duriores tepetit . quod deditionis,de qua hactentis nihil nisi vertaba dedissent.aduentu Hasani & suonam resiam ptis animis, ne meminisse quidem velle vide
Tentur. I que Dibem maiore tormentonini vi
pulsati, atque arctius obsideri isti Hacanes a saeri
quoque Pestum eodem tempore quinque maio- ian tibus tormentis acriter vel berandum silcepit. psitim sed tanta obsessoriam utrinque vis ac virtus ac, uerpertinaciaque suit, utram nostri Pelio Crito ac oves Sitoria Italicae legionis tribuno ducibus Pe- har. num adversus Tureas; contra Alis & Haiane, parvus purpurati adversus nostros Budam acer rime & ilirtissime desinae tent. Et Cime ilia quidem .pet XIlIl.dies Pestanos ingenti vitium
robore oppugnare non destitit; virtute tamen
piisdit i eundum Dei Opt. iis opem conseria vata urbs est; quod tametsi saepe in hostile, adi
522쪽
ehie; &munationes excurrisset nihil tamen arcendis nostrorum excudionibus ac curando
profecit, nee hostes illis ejici aut exturbati po- commeatui, Budensibus erant, a iii facili ne quadamiserunt. xterum biduo, antequam Turcae ob- gotio ceperunt Medentibus sese iis, qui in prae
idion m solvissent. die XXIII. Octob. tibicen sidiis erant,aut metu dilabentibus Milite: Un- adsita cente iussit principis Ros,urmius cumGerma- gari eis occupatis impositi tuere ; deinde'ue .... Ni, SI Sulcio eiusque legione, ac Petili Oilius eum duces re beno sesta in castra leve si essent,
cum Ungaris, te aluotam, ad aggeres&tor. libeti pedites , quos Haidones quoque voca--etita hostium e Pesto me ei utili ita ut legio mus,ab eis digres D,TOlnam, olim claram civi- 1 Adb. Sembumiana, duce Cracpio legato praecede- talem, XVI. milliarium spatio insta nudam O rit ac Logati per aversam postulam emisi eius cuparunt. ac Turcicas, quae in ea erant ades, hamae
vestigiis insistere iuberentur. Et dum Cracatus diripuerunt; inde Colociam Aschiepiscopatiis citi hostes exaggeribus magna virtute fiasos multis sede, & insigni templo ac duplici praealtatum ii caeli, eieci, et, Ungaios modi sibi auxilio adsit - turrium fastigio decoram , iamque maloii extitio, existimans; ii inusitato quopiam faedoque parte a Thracibus & I urcis habitatam, in je- disisti .
metu correpti de consternati, retrocedentesque diis facibus succensam concremarunt e maxitele in fugam turpiter coniecerunt, nec eos Or- ma congesta prada in castra redierunt.
Ius ullo modo retinere potuit, quum effusiss- Sed dum iis absentibus a iegligentius e
me dilaberentur; cumque stricto latiore ente, cubiae exercentur. hostium ad duo millia urbe eis con itio proscistis occurrere ante portam , eruperunt;ac eos aggeres, quos Sembergiani & ut iugam ii sterent, quando nemo tergis in- tuebantur,catis Cei manis occuparunt ac par- p r. stiret, hortati cephset, ac nonnullis etiam vuι- tim rotis N. axibus tormentotum dissectis &si nus inflixisset,sive Rite fortuna ac casu, taede confractis, paltim vero solaminibus eoium &se, abi industria, ut miraque enim dictum est)ab terri- spiraculis magno serreorrem clavotum nume-iti ouj. disci densato procursu ii ruentibus ita in him io impacto obstructis, ea inutilia teddideiunt; Imum prostiatus,ac proculcatus est, ut contuso adeo amplius vitiabus horis eodem in loco do vultu ac capite, & ruptis intesimis protinus ex- trimenta . si due inferendo, moram protradie adiimateriar. Pugnabant interea egregie otii- nint: Et cum cateii serius quam par est, ac post teique Germani , cum hostes ad tutanda toria petam hostium Hestinata auxilio accurtissent, Henta ingenti numero ex castris adcurrerunt, anceps & diu in una cum iis certamen con atrox t e dc cruenta admodum pugna identi- tia ei unt; ita ut mille e Germanis&liusdem sei Veie&crescere cepit, Suocio sit is ani- occumberent, cadetetque inter alios caesus C, mos addente;verum cum Crac2io legato caput Iolus Mansieldius adolescens. eius Caioli cla-
glande traiectum esset,& Bis ancinnus tribunus iis i ducis filius nothus, quem reportata de cum XX .circiter suorum promptissimis ceci- hostibus I urcis sub Sti orato victoria, moi disset; Ungarique, ut diximus. inopinata con- correptum Comaronii e vivis excesssse didit stematione nactis animis nulli usui eo die suis. mus. Feriant Rosurustratura in ferendo labinsent, nostri amisss sociorum plurimis, sese ει- rantibus auxilio taldius sese expedivise . quod .no. stum receperunt. eo sere tempore alea & chattis pictis in taber strati Post hanc pugnam miniis prosperea no- naculo ludendo, Dec lucrifaciendae pecunia Pestim sitis tentatam, Hasanes intempesta nocte,agge- spem relinquendo, nuntios di legatos aliquan- se ναμ ribus tormenta educi iussJt, eaque cum suo ap- diu aes tribunos misitasset, sicque tempus is ρtant , paratu&instrumentis praemist; ipse summo di- tendo . hosti spatium exequendi quae volebat luctilo copias in aciem ordinemque constructas concessisset. . Dostiis olientando, ae colubrinas maiores di- His qui castella ceperant & libetis pedi- τώ splodenso aliquandiu substitit Aeetem provo- tibus in castra receptis allatum est cenis nun- nocantis nostros ad pugnam prabens; postea via esis, Albanos. nisanos,ac Sighetanos Turcas liti opia militati progiellus, Belgradum versus itet in- auxilium Bu iensibus allat ima in itinere esse, iuraturisimit; duobus millibus midiuam prius Budam ducibus Umerbego SI Ibraimo, qui in animo a no stitia parieturiis aquatiae immissis,qui cateris.quos haberem. sub tempus contrahendi cum nositis sti, amores eiiclesiderarent, supplemento essent. Maim certam is . bene magnam siuorum manum in oras 1 rem numerum propterea nequaquam reliquis. uibem in mittere, subsidioexteris qui intus sinu. h., au se seiebaturaae commeatus penuriam,quae iam erant futuram. ibus mox Matthias plinceps bis is L pridem in uibe sentiri caeperat, magis auxisse Nadaldium,ae Ceorgium a Diponem,& Sisici, iusti censeretur .Quum eo discedente, nonnulli enm mundum Herbei minium Illyricatum copi a. ,, stiis in locum hostilium castrorum speculatum rum p eiectum obviam mist , qui eum in ii pia . hia ventiletit, multa tentoria vacua, ac in iis non stes non procul cantis incidissent . qui plures in b. contemnendum hominum iugulatorum nu- duobus millibus equitum eiant. nihil nctatis la a mei iam proiectum, & inhumatum repererunt. in eos acerrimum impetum fece1unti e Tut ri , is & eodem modo iumenta& equos practio G cae minore virtute eos exceperunt; pugnatum- m. iii. tute relictos: nec aliud in re inusitata iudicari que est sortiter ab utraque patre. Sed quum no- potuit.quam eos fame, macie. morbisque coim iiiiiclopetarios quoque equites non paucos ha sectos tium secum abducere non possent, ne herent, qui Turcas vulnerare atque intellicere nos ii uiui ellem, crudeliter intersectile cense- non cellabant, hostem tugam dedere.&an
lento Eius diseessu comperto ostii Nadasdio, stris a i multum spatium insequentibiis partim Tuidiori ae Pogranio ducibus, penes Danubii caeli, partim capti fuere ita ut amissa plux dimi- ripam facto itinere. clite quoque&navalibus dia suorum patre sese pars Albam repetere,pars scieti, ieeundo flumine descendentibus, Adm emento cursu, quo potuit, profugere cogerennum .Paxum. de Feldualium hostium castella, tuCnostrique CC sere adductis captivi,, aes de mi uitiones, quae inlita propugnaculorum gnis militatibus aliquot, victores in casia re venerentur. Jam
523쪽
Iam hostili discedente exercitu , captis in vicinia castelli, Se fusis stigatisque iis,qui auxialio obsessis veniebant,ac munitione ea quae ad stabula regia erat in potestatem redacta, Matthiae pitne ipi ad integram obtinendam capiendae urbis victoriam nihil deesse videbatur ; &iisdem diebus tuitis aquatia non procul a si buli, sta Xul. maioribus tormentis acerrim. quaslatam inditus eorruerat , ut in sequentem
diem oppugnatio haud diiselli labole institui
posse videretur,verum tanta subito intolerandi frigoris vis, ac adversarum tempestatum procella sequutae sunt,ut cadentibus dies & noctes pluviis nive multa intermixtis, nedum oppi snatio instituta petiici , sed ne tormentorum quidem usius, impedientibus cuncta caeli iniuriis exerceri, neque excubiae ab nudis&enecti stigore militibus obiri polle censerentur ; ita ut princeps vel invitus .ae maxime fortunam,quaebi, si is conatibus maligne nvidisset, incusans, de receptu, & deserenda urbis obsidione cogi tare compelleretur. Quarum diisetillattim haud ignari hostes , quotidianis sere exeuis nibus nostros infestate non desinebant ut deci ma die Nouembris contigit, quando hoste, in
aggeres tormentorum ex urbe eruperunt, sed a nostris celeriter occurrentibus, caesis ex eorum numero quamplurimis, retrocedere, dcinii
bem regredi coacti fuere. Quo in certamine magna vilius Othonis Rhenani Comitis equi tum praesecti, excelsaeliaturae iuvenis enituit. qui hostes eaedendo ac telgis instando .ad urbis feria mutos usque insectarias fuit. Altero clie hostes nequaquam castigatae temeritaris paena coerciti.iterum excurrete in nostros. ac castra in vadete minime dubitarunt. Et eum ad statio
nem Tuttiani Comitis imi issent, qui ad singula
momenta paratus excubabat .pugnam atrocem α diuturnam contraxere, sed adciviente cum
equitibus sitis Colonicio, ac Nada salo, & Tur cione eum Ungaris, hostes amisssiteium staciorum quam plurimis ni urbem compulsi sunt: ceciditque in eorum partibus praefectus praet tianorum equitum Spahogianorum .iliotace&galea cateriique armis auratis protectus,quem sub ilia glande traiectum,ac equo prolabentem ii magno numero conglobati in urbem re tutenmt.1nter nostros ipse Turrianus in sinistio brachio , ae Christophorus puchaimius eque si is truimae praefectu in capite levi vulnerem stim suere. Nostii tot &tantis hostium iniurii, irim tali actiorem obsidionem redintegrare, ac Idiabus Novebris ex elasse Danubiana XL. eirciter ingentes pilas seri eas igne candescentes in v bem iaculari. ex aggeribus quoque maiore vi, crebriores ictus ingerere,iisque magna obsessis detrimenta& strages inserie sed quum adve sae tempestates magis quotidie ac magis inva Iescerent, ut venti Aquilonares stigore ac gelu intolerabili perflantes omnibus conatibus con
siliisque eorum, veluti ex profesta obstare vide rentur, quinto post eam pugnam die clVere obsidionem decreverunt. Igitur Sulciani miliates, de alii E propugnaculo, quod antea manu ceperant, educuntur, ae ad petii praesidiatran feruntur, quod munire &tueri statuerant : iis dem alii milites Germani e suevotum & M tavorum ac siletarum legionibus adduntur,
ex numero vero equitum centuriae aliquot e-
questies Rhenani Comitis ae Colonieli,&alta rum praesectorum describuntur, qui resuma inlumneant,eique tuendo invigilem: constituitur itae abusis qui loco & praesidio prasit Albeitus Prince stainius,multaeviitutis iuvenis, id sponte cupi O,I Castellis vero quae inna Budam capta elle di, hi in diesimus, plasdiarii e cohorti Unganeis ima
ponuntur.Quibus rebus eum in modum consti tutis, idoneoque commeatu Peliana in urbe relicto,tormenta retrahi.& navibus imponi, castraque seruato decenti ordine reduci cepta sunt, aequariis castris strigonium pervehium: ubi princeps exercitum partim dimis , partim vero milites per hiberna distribuit: in quei, si liata praedarum ae rapinarum agitatione passim ubique grassati sunt; nihilo secius. iii antea diximus,quam si eas non ex faucibus miserorum agricolarum , quos tueri ex osseio vero iam Christiani nomini, militum debebant . sed ex hostico ae barbari solo rapuisse viderentur. Eo anno magna pestilentiae vis,ae ingen- ristis Otes &insoliti terrae motus in Austria ae Panno- tro rata sentiri cepere;ita ut hisce domus & aedificia plerisque in locis aut corruerint , aut vatium contrucerint illa vero infinitos mortales omnis sexus & matis absumpserit; invecta etiam mali contage in ipsa pecora. & iumenta, quae nullis inuentis remediis passim ubique interibant. Postquam Matthias e castris rediit , venere. Germania copiae auxiliates 11 CC .equites gravioris armaturae,ac duo M. peditum, missa aD-lio principe Brunsvicens , quae in hiberna ad anctum Gothaidum .ae Dobram. & Sabatiam distributa sunt, donee ad sinitimas hostibus a vis, & idoneas stationes dividetentur; qui ta meis itia stipendia statis temporibus accipi bant, nequaquam tamen a rapto& vitiis abstinebant.
Anni insequens; initium rigida hieme ,
concretis glacie fluminibus multiplici hostium uocuisione, ac infestis populationibus, mox 'Τianssiluanicis motibus insgne fuit, qua provincia rerum crebra novitate ac mutatione, ac
novis subinde se3itionibus pro incolarum ii genio, ne legibus quidem nisi ex libidine pare- te lita est. Primum Tartari in hibernas statio
nes divisi. eitea Quinqueecclesias&Sighetum acCantiam, magna manu collecta, pago; et te a oppidumPapam.& oblongum mont Came nesum stos, quamquam Turcis aeque ac nobis Qbditos . contra fas & aquum concrematurat,& abductis in servitutem colonis pervastitiant, Inδe Cestie in & Dobronaeum oppida penes Linduam dii ipuere. Tenio Muram prope Leccocium pagum pet glaciem transeuntes,peni sulam eam, quam Dravus & Muta fiuvii esset unt, duplici iam excursone usque ad Peri cum oppidum, ferro &samma impune vasta vere, ac siimma celeritate eodem remenso itunete, ad suas stationes praeda onusti redierunt. Postremo longe maiori numero eoacto, Turcis Issis e quoque in secietatem adscitis,ita ut ad XVI oo iam Nequitum constituerent, in Illyricum progressi. ιisequumJaeobum Cras banium ipter veniciam ju, Iti,t& Bresouiciam cum CCCC.militibusCaproneia praesidiarii, sol te obvium habuissent, qui risum adventus eorum ignati, excurrere ni hosticum tradit
524쪽
uei Nicolat Isthuanssii Pannon I
i i Cras bauio . omnem eum tractum, qui secun-Τ dum Diari dextram seu citeriorem ripam a proiicia usque ad vatas sinum de Viniciam lata & plana protenditur, hinc inde discurren do & carptim utendo crudeliter aepopulati
sunt,tanta celeritata, ut a Comat nicia amne,
ubi pernoctarant, ad usque Vinicenses campos quod iter expedito equiti vix uno die super bile est j ilium horarum spatio longe lateque percurrerent. Aberat Herbesta inius. limiti, illius prafectus; sed annis Drascovitis provinciae prasecti .quem Banum vocant .studio atque vigilantia. qui se cum copiis Vara mitium rece perat, essectum est, ut & suburbia eius loci ab eorum immanitate talva retenta sint, nee multum captivorum aut pecoris abductum. Illi quoque . qui ex hostibus Cristina versus populatum procurrerant, a subiectis Herbellainio praesidiariis, ac nobilitate . qua in suam de sensionem arma sumpserat, aliquot locis non site clade cohibiti silete. Cecigium Queglevitium cum Balthaiareviragouitio iusium . in castellum sta iocium sese e iuga recipere coeget aut, illud ite aggressi diu oppugnarunt , velim quos latiore sessa aquarum plena munitum es.set Mincius semopetis crassoribus tuerentur, incepto destitere. Demum altero die Ludbregum redeuntes . ubi socios & Turcas in castris teliquerant. & expugnata ex itinere Rasinia, onusti spoliis & MD.circiter captivis abductis, paucis suorum amissis. qtio venerant itinere, Sighetum & Quinqueecclesias reversi simi. Huius etiam anni principio extremum
s. l. diem in Hispania clansi Maria Caroli initii i,h ih iaris imperatoris filia, Maximiliani Caiati, ,h, Maia conlii . ac Rudolphi filii eius & stieeeisoli, qui
iis ii nx nc rerum potitur , genitrix , si mae in DEUM pietatis & virtutismatrona, cum ani a. i. num a tis octavum & sexagesinum exegisset.' Cui splendidum funus ac magnificum Casar Pragae faciundum curavit, inuni que regiori Geom caenotaphio prolixe ac pie parentavit. Nee diu atri G- post Georgius Comes Trinianus,Nicolaisighe -ι si lana obsidione Vari filius . vii&ipie summae a uti. vinulis & sortitudinis , nondum plane femex, cum manum&quinquagesinum annum age. ret, vitam cum morte commutavit, qui stipi aperitim militaris opinionem , multo etiam splendore liberalis vitae, militariumque alum- notum copia, cultuque familiae Pannonicorum procerum longe clatissimus habebatur.
Δ lx dum aguntur, Radulo Trans Ialpini, i, Pa 'Item provinciales in locum caesi a Basta Mi Liui. ct Hia principem sbi elegerant, missis ad Cae
satem Radulone Cusiario ae Leuccaga legatis, omne obsequium lientelae, promptumque &. fidele ad omnia studium obrui t.ae munera ad- , a didit: inter qua praeter acinaces , ae ephippia' auro de argento elaborata , asturcones optimi. genetis ae esui Doburgiani quietioris & sedati gressus. ac rhedarii unicolores, ad manum . eebantur. Legatos Caesar in clientelam acceptos ac donatos muneribus dimisit , Radulti nemque antiquis conditionibus provinciam habere pei misi:ae ut incolenda fide constanter Dialis persevera let,admonuit. Advenete etiam eodemari, tempore e Transflvania legati totius provin sit, his cia nomine, fidem atque obsequium promit cori tui res,Benedi bu Mincenthius, Joanneari qu4us Joannes Qui tali alvius, ae Joanne Re ghenius, & nonnulli e Saxonum gen. e. Qui 'dum suis negotiis cum Caesare tiactandis iti i cumbunt, is, qui domi remansietant, noti sue o I 'n' singulari naude, &nominis sui infamia, nova
factaeonis iratione & rebellione, a Caiate de fecerunt eam nacti occasionem . quod Basta de eius copiae, longam & dissicilem stipendiorum tarditatem causatae, sese Sacmailum & Toca tum verius subduxist ent. Moysemque Siculum k .u tibi in principem elegerunt. Itaque Caesar legatos vel dem ille & suppliciter sese excusantes, urbe extemplo decedere iussi: quamquam ne que ius gentium obstitisse videretur quin in eo, is uti si dulenta legationis reos seuein sanim. adveneae posset; uno ex eis Quiralilalisio, an tequam discederent, morte sublato, &quod dii ' Arianae iectae esset addictus,vix in urbe sepultu
Moyses interea, quem post pugnam. in qua
victor Basta extiterat,d me varium ad Tureasti an iugisse disimus, a Mehemete Tuscarum principe, prouincia Transiilvaniae imperium sibi&υosteri, impetravit ; missiumque ab illoacinacem & clavam, ae vexillum imperii insignia accepit, ac paulo post cum Moesse pur- 1, purato ei opem ferre iusto, & Tuteis ac Taiiaris, ac Siculis, qui rerum novarum studio, ad
eum tanquam popularem situm magno nume- r iam concurrerant, ad obsidendum Calan ebes n. arusum, quinto ni illiari a Tenae vario di tum , ,.. copias promovit.Sed Joannem Selestium x ita-Divati pretiactum ad eum & Turcas. tradita eis arce.transite volentem Joannes Barioniusta Git reliqui milites, qui Caiati fidem ter Vare cupie- . . bant . interdicceptandum interfecerant. Pr erat Carans bello Petius Husarius . qui Olim
Papae haud ignobilis oppidi praesectus, relicto Caesare , in Transsilvaniam ad Sigis undiim 'opimiotis stipendii fiducia sese contuleiat.
Eum porias claudere, locuntque Casili se luare volentem,uti paulo ante in Comitio fuerat deliberatum , oppidani & milites pali peisdia comprehensum ac vinctiim Moys 3c Bectes aehostibus tradiderunt, e usque miseriis de captiavitate sibi libertatem , ac impunitatem sunt consequuti .Ferunt Moysem clementiae laudem aucupati volentem, illius vita parcere cupivit se; sed Tureae & Tartari.quod eum ob varias Agraves e tumelias dc detrimenta, dum Caesi-riana, partes sequeretur , eis illata admodum exosium haberent. extemplo caesiim in multas
partes dissecuere. Inde Alba Iulia petita est; Myx ab quam quod vacua, nee ullo custodita praesidio iuria
esset facile in potestatem redegentiat. ιρω 3n Caeterum cum tormentis, quae erant Albae reperta. Claudiopolim plomotus estexet temr
eitus, qui consuentibus unitique suam plurimis & praestitim siculorum i ieiosis mi, quotidie augebatur. Defendabant Dibem Cermanorum peditum nonnullae cohortes, in ea . Basta teliciae, sed illae ab uibana multitudine, quae apene ad Moysem inclinabat, longe n mero cuperabantur, ut milites Cermani consili inopes ae paucitatis suae conscii, quid facerent. non satis explicabant. Moyses duabus ex partibus urbem obsedit, una e colle ad meridiem protenso, qua parte prope collegium foetetatis JESU,quod olim Domini notum hul, maenia
525쪽
te , carent altera prope pontem, quo iubu biadideuntur. Nec qui intus eram diu moram
secere, quin cum Moyse eonvenitent, quinis deditio maturaretur, se stibulbia,quae erant ampla& ipsa urbe maiora concrematurum 3c vi -
neas, quae uberrimam largioris vindemiae spem ostendebant , immis sequitibus & iumentis protriturum comminabatur. Igitur octavo die obsidiotiis ea conditione urbs deditur, ut Ge Ιη mani quotquot erant in praesidio simul cum cinis . indemnesque Sacinarium ire per mittantur: atque iis excedentibus fide, seruata est Redacta in potestitem Claudiopoli,&Ci -- v hu, se nia mulctati, ,1 orda, aedium,Sase- bellum.& teliquae Civitates ac municipia facile
tim itum deinde est Cibinium, urbem provin-
is ci ciae primariam, quae absque eunctatione portastini. - aperuit: illinc Brassi,nem quae Germanis Corona. na dicitur.& in campis urbi subiecti, acl moti, Eras.. versatiles , quibus e contu fis linteolis chartaeram via seraptoriae conficiuntur, castra trinitam collitus iara cata sunt ; ita ut Moyses cum si is separatim an tenderet. ae Turcae δ: Taitari distincti, iurei se tu , locis metarentur. Ibi aliquot dies stativa habi ta, ac Saxonibus commeatus 3c pecunia imp rata ; qtiae ab ipsis prompte & sedulo curata est, quamquam tot dc tantis . tamque variis belusonini incommodis . ac Bastae ac aliorum M. cum avaritia ac crudelitate satis sus ecque e hausti atque expilati essent. Dum ibi morantur.
uti Radulo si salpinae Valachiae prine s. cuius Maii da legatos obsequia , fidemque pollicitos paulo
iano a- ante apud Caesarem fuisse diximus , collectis sonu- summa celeritate ac silentio copiis, ac quatuor Euas tantum leviotibus tormentis secum acceptis, erum. M sem uti Caesaris perduellem, ac Tureatum asseelam noctu aggredi constituit.utea re ituri mum suum erga Crsarem ibidium testaretur. r. iis Nec consilio eventus defuit; nam cum ab ema. r. Plor oribus ae situ castrorum abunde ellet t. γα edoctus,cum quanior equitum, ae lex peditum
is L millibus in Moysem 5e Turca ae Tatiato, ni , suth Niri metuentes,& semisopitos nocte intem θὰ pesta,qua luit ad diem XX ll. mens, Mintili, iridi necopinato irrupit magnoque sublato clamore v. M sem imprimis est aggressis. Nec is te ani modemisit. quin Attit ei periculoso in loco re. pugnaret se suos ad pugnam cohortaretur Siatit in re nocturna &ancipiti inconditiique pacsim ad .uma conclamantium vocibus, partimve aliis e tentorio ad frenandos ste mendos. que equos prosilientibus partim nonnullis, aliaque is, qui peditum igitavis limi erant, latebras α fugam quaeritantibus fieri ne te erat. pa-ium proficiebatur; dc res in extremum erat adducta dilerimen. Interim verosia perventum mentorum curvilium. namque pilis magna cum strage circumvolitantibus, omnia tumultu. cxdibus, ga, periculo miscebanti t. Quo animaduerso Turex deTartari, quorum auxilii, Moues, spes , de belli captorumque om-nhim fiducia stabat, subi odc inexpectato p vore perculsi relictis castris de impedimenti .in praecipitem iligam vertuntur,dc qui arma sum-
pleiant laniceri ae peditum promptissimi , a
Valae his de eorum sectis Ungaris mercede constitiis, quos Aloysiis Radibiadius Ragusinus ductabat,caduntur: Bectes abjecta purpura
ac tigridis exuviis,sumpta ite vis penula,cum iri
sitis eo quo potuit profugit e post multos erro
res cum Alberto magno & Tartaris versus Vas. ,. capiam curium intendit.
Adhuc tamen Moyses, quantum potis, pugnando sese tuebatur, multique edi Corbii, in 'de Siculis conglobati ad elam defen/entium concursebant alii ab hoste circumventi pii ci, 'tentoriis dimicabant , nec alii proprio perieulo
propulsando intenti opem ferre poterant vide baturque facies tumultuarii praelii prorsus armees, de confusa, & Transsilvani aΘ xtiema, necessitates compulsi, quum Moyses pugnando a Valachis interficitur; penes eum non pi ocul Stephanus quoque lol has multi, ei stis , O TOLiusnetibus occumbit:quibus cadentibus ea te
haud minore vii instantibus hos ibiis,eaeduntur. Nicolaus Bogathiti, multis laeti, tibia, disse ovi vulneribus, quod Valachorum linguae pis. titus, ac hostium nonnullis cognitus ellet, in
pratens s ervatur, sed post pugnam apud hostes
extinguitur.Periere ex iis, i Moy seni si iiiiii ινς re erant compilares praecipui nomini, viri non procul ab eo cas. Matthaeus ritustius Gai pari, ρ ρο filius qui ἡ Dalmatiae urbe Seat dona in i tuti silvaniam, evocante Georgio Monacho olim provinciλ gubernatore prosilius suerat, Dannes Serapaliu Georgnas Mam. Joannes Cana-cus , ac Dannes Captui has &alii e plures. Interiit etiam in eo praelii tumultu Joannes δε- icobinus Claudiopolitanus, quem Moyses epi stolatum magistrum 6 Cancellatitan suum se cerat , tam immatura cludelique caede indi gnus . nis pestiferos Ariani dogmatis errores Moutiis tuisset e cuius ingenii monumentum
extat cle rebus a Sigismunia Transiiluaniae prineipe gestis libellus. Melchior Bosathiti
Heliori usii, Attuna ad Devam cum paucissio git : Cesa Transsilvanorum ad quatuor , is millia vexilla v. capta, quae Tian alpinus in signum navatae operae de victoria fi iem pia gam ad Caesarem misit per Radulonem Cus rium, Mireem Miristonis Logothetae si atrem, i e Altissium Radibradum Ragusinum , qu
tum vitrus & industria in pugna enittierat: quae ' 'Caesar in arcis templique area circumlatae se. nesti aspectavit, ac legatos donis & auro collo. nestavit post efflare ae vita smul& momentaneo
imperio sunctum Moysem, Basta, qui sub id
tempus sumarii rerum eventum praestolabatur, Mum e pecunia Dobonis. qui eo sere tempore moriens, ingentem reliquerat. stipendum exercitui dandum accepis et, iusib sacmaili iuchadle siculo.ut se paulo post sequeretur,' pr motis copiis in Transsilvaniam redite consti itiit: & in itinere desuecessu victoriaque Vala chorum,die Moysis& perduellium interitu celo. ius cognoviti cumque Thomam Captiolum propinquum suum, dc excubiarum in exercituprasectum , ad Radulonem citatis itineribus praemisisset . qui eum de suo dc copiatum ad ventu edoceret is serte in equites Joannis Tu ei adolescenti/,qui ex arceHuniadiana excurre tant, incidit .dc ab iis captus et . verum ille par tium quas sequutus erat principem acie cae sim , de conversura in melius Caiatianorum fortunam animo sepulans , Capitolum Bastes
526쪽
sis Nicolat Isthuansii Pannon I
irieolumem dicio honore habitum gratis semiti tis,ut paulo post dicemus, eiusmodi onsilia es. 'i s . Cum in Tianssiluaniam esset perventum, sectu caruerunt. si uiuiti facitiarii subita paralys extinctum Hiidem sere diebus Nadas ius& Coloni. iali inus desit, de simul Albettum Magnum ac Maes- cius Bolonditarium agresti, quod ad Balath iij, siam subsili ἡ,3ereliquias ius&sugati exerci- nem lacum situm est, deditione cepetunt: &
o se- iii, colligete , maioresque in supplementum Laccum, iubiecto sundamentis sulphuieopul ausis copias expectate, iamque Turcas & Tartatos vere, istaesidiarii, Turcis disectum Deili ne o ius ac Cosaeos haud contemnendo numero, par- gotio,occupatunt. verum nec ipsi Lacetim re in au- tim ex iuga, partim e limitibus earum regi si urandum putantes vacuum reliquerunt: il ri t. tium aὰ Vas eapum seu portam seriem conve- lud verouti commodiore loco stum. imposito ne didicit.Locus est intei Transfluaniae fines, adversus piratas, qui pia latoriis per Balatho Alphique & planielem Temesanam positus , nem navibus frequenter excutiere solebant
sua viai angusta sunt, per quas Transsilvania Prasdio, acJoanne Balogo praeesse ruilo mi a iiii let,ubiJoannes olim Hunia lianus incli- nierunt: idque prospere gesta ad sua, statione,
ii nominis ae rarae vis tutis dux, ungentes Tu sint levet s.catum copias memorabili praelio deleverat. Atque hac quidem eo tete tempora citi, Polio Basta se eoium consiliis certior factus, militiaeque gesta sunt; domi duo seimiorii viriim HEriticum Duvallum Dan petii Comitem Lo- maiestatis accersiti , magno in pelicuo fuere, i cse ibi insitim, ac Ludovici in nacocium cum stet lianus illi est, ratus. omnesJovius, tum irris, quatuor millibus Ungarolum advelius eos mi- tum ille magistelio Aulae clatus; hiuleio iiii
R si . Q i iiii esto exercitu celeriter eo piosecti, in bus diiudieandis prator constitutus, tribunali j.,
titiamque intenti occasionem delendi hostis, ira regio quam tabulam vocant, praeerat. Illum . ' fu eum nee opinantem acerrime in ei unt: cum- rario prasecti advocatique probrosis libellis aes,
m E hoste, de praeseitivi Tartari, qui ob insitam bifariam scriptis Caesarem incellisse . ideoque is
ahimis corporibusque feritatem insuperabiles legeJulia ma estatis crimine teneri de iebant. reputantur impetum nostrotum irrumpentium cum caesii iacta indigne in se piobra in eo t.' aegerrime itistinerent,ac iclopetis ciebio vulne- tio em vocati iussi et, dies illi dicta iiii ad eo ratentur, quod teli senus illi valde formidant, mitia,quibus contioversae maiestatis inter te primi in fugam velli sunt i nee diu Coiaei de genita iubditos oborta. a Palatino centum vi Tui eae eum pectesse de Alberto pugnam pii tali iudicio discuti solent. Sed competendinata
traxere,quin terga darent. si ex hostium nu- a comitiis causa, ienatote, postea nonnulli de
mero circiter ter milles exteri palante, & diceincti ae vulneribus debilitati, iuga tibi salutem
quasiveie. Bectes de Albertus aegre sese. maniabus nostrorum eripientes, Temesuarium pervenere. signa capta XX.cum quibus,ae multis capit Qis & ingenti prorda victores ad Bastam
Hac leportata 'victoru ipse re peratae Ticinii loniae laudem sibi arripuit,eamque i litis auaritiae crudelitatis generibus aliquam-ἡiu in fide Caesaris continuit, sed a leo aversis de alienati, omnium voluntatibus, utrius auctor Ecdux deesset,insignium contumeliarum dede-ti imentorum indignitatem nequaquam latuit iudices, qui auditis actionibus sententiam seriarent, nee tamen eam publiearent, adhibiti tuere. Quoium sententiae quum variarent, & ille scripta tua mitius interpretando, nihil maliti se, aut de industria sibifluaeque . sed communi loquendi scribendique genere ac disse excus .et neve idianti ilum verbo iura, tibi facti, insenti crimini duceretur, postularetia maiori tamen imite iudicum convictus damnatusque
est,idque Caesari se expetenti resciis tum. Qui quum Nicolaum isthuanssium eo tempore Pi palatinali dignitate stingentem pragam vocatum , seire in publico sententiam adversus i eum iuilisset; iste patriis legibus quibus extra Uie viclerentur. Recepta provincia CaesarJoan- fines Ungaria leni sententia caudatur. prohiberi respondit: nec eam dici sententiam posse,
quae instat opinionis de proposta quastione privatim concepta fuisset: diuque in eum mosum diseeptatum est, quum collegium Camera ii gendo tententiam .cupidis animis lege in teum agi iubetet,ille vero contra leges eam serie nol-
nem Molaiaum Comaronii praefectum, eolaum Bute hauserum in Transsilvaniam mi
st. qui consilio cum Basta & provincialibus,
quorum fides minime suspecta esset. ommuni cato rationes inirent quibus eius satis impaca- ὰ die identidem iugum excutientis piovinciae o ol in ines ienenati .commodiusque regi pollent. let.Dilata in hunc modum te, illi h liti qui
mi quum inde rediissent,visum fuit Lupo Um tam ardua&dii scilis causae si, ovium miratini agito aerarii piaesecto e collegis. idqueCG asuum diiceptatorem , & nimis praepiopeiotari persiastini readidere, ut Provinciam Basta iudicio pronum, ad damnandunt extitissec consilio de adminiculo decemviii exGermaia gnoverat; tali exaeeibatus iniurialiteras illius D tem- ni, & Ungaris delectorum gubernaret; nomi- protulit, quibus illum longe ma ora de atioci naiique ad id muneris si Germani Burchai ra in Casarem dc principes eius fiaties probi ai a s seni, ipse, de Caroliis Inhosterius. & Paulus coniecillie appareret, ideoque armciori etiam ij si alia Ciati se nec st ex Ungaris Pancratius Sennie- sententiae magis attineri.Quod postquam pate sui. r. itis, Ceolfius Hossmanus. Alberius si gus, factum .uit, Lupus Uni ei stius Cometae stam . Cibinii piaetor Joannes Rhegenitis, &quidam Hr ritia , alii. Rebus velo&negotiis expediundis Fiat ciscus mi ocius e Dei hiana provincia virium mae utitutis delectus est , qui vices atqueo scium Cancellarii praestaret. verum mox aratio praesectus utriusque bonis ci fortunuavide inhians, ut iis per auctionem divenditis, aes alienum publicum , quod creesitoribu, de Larato imprimi, Henquelio praediviti mercatori debebatur, vel cum iniuria & aeeibitate concitata a Boicato iebellione, & rebus feroci, aliorum dissolvete convento Casa te quum ob de rebellauici, provincia illa, i sine pei tui ba- aein pecuniariam, quam fisco ex eorum dam
527쪽
irasone obventuram sperabatieripta utriusque Huicimus ex peditum or3me manipularius. piave satorqueret eius sententiae auctor Qit,ut qui caput incerto diserimini ultro obiiceret, &Viennam ambo acciti a Matthia principe, lata vitam eo pretio licitaret uti xii tantulae militi, Iri severiore sententia capti, custodiaeque traditi, quadrata tamen Se iobusta , alteroque est oeti bonis 5c fortunis mulctarentur. Igitur ad diem oculo vultum deserviatus, sed stupenda alma ea in pridie Nonat in Novembiis cum in Curiam dias audacia.&qui antea dum Di num a Tut ros vocarentur. Illi euehaaius per occultum a quo- cis teneretur, ibi stipendium meruerat . captaniam se piam sui petietili Umonitus prolusit,ae ad ar- que a nostris urbe se h muro in Danubium pr. . u. cem isam Trinciniensem delatus, convasatis eipitem eiiciendo evaserat. Itaque telim con celeriter rebus & pecimiis, quas ingentes habe- iuge de liberis, specie transfiigae Palotam pedi I in re dicebatur. in Poloniam ieie recepit ψ Jovius bus prosectus .se occiso secio Albae manere ne-
vero nullius ut putabat. noγα conscius, quum quaquam auim mentitus est. Illine a Gai pate
in de- literas manu sua scriptas negare non posset, in- Horeato loci praese Jaurinum mihi usuit viro itur sperato casti piimum loco & dignitate motus, quod nonnihil ab agrestibus , qui Albae fre lagitioque C saris exutus, quod iudiciale vocatur , mox in turrim Viennensis arcis conditus fuit; naque eorum Deo addicta, ut nec porti ibus uxorum parceretur. Per eundem modum Georgio quoque Homonniano arx Terebesia extraordinarior a
quentes veri abantiar, cognovisset, trans stigam
insigne aliquod facinus aut admisisse, aut moliti animostituisse; de eo Lupum Soni igit Jautini legatum secreto certiorem reddiderat.
Cum Jaurinum ventilet diemque in legati domo fili set . seb vesperum ad holpitium iure adempta, valentinus eius frater patruelis. Quisbraimi deduci postulavit. secordiaque te tu telo capiti; de bonorum arcessius, Franc in pati nihil de eo inquirentis aut proVidentis de-γκοι- eu, Magocius as necessiates amittendi Regm ductus comiter ab eo excipitur, & post vario acti- chii adductus, permultique alii intentatia acti- sermones colloquendo ae compotando in mul-onibu . in solum citati. Quae omnia ciendis in- tam noctem colloquium protrahitur , ac tar vidiae de impatientiae tenipetatibus oportuna dem eodem in cubiculo stemi transse ae lectu ac valida alienandatum voluntatum instru- tum iubet; atqueis . alio incautiorem hospitem menta ab aetatio praesectis iniecta atque propo- deciperet. prior iam nosse teneri simulat; paulosita, Caecat absque discrimine admittebat. Pet que post illum ad priniae quietis tempus a te id quoque tempus Maximilianus princepsC. stertentem, cultro praegrandi in pectus adacto, satis frater,itinere per Venetias facto, Romam uno ictu trans ait. eruciteque ad culcitram ab voti selo di causa prosectus , a Clemente sterili. nihil euinatus se domo proripit, ae ut . . quamquam pedibus laborante, millis obviam erat urbis viarum. ac maeniorum apprimh gna aulae primoribus is lendide atque magnificem tus,prope pro Iraculturi,quod Albana porta ρm fleano exceptus filii s & quum res vici dia exeuntibus sinistium est. ad eius generis muni- Di mi, Christiana pietate perlustrasset, pontis. tionem. quae Casamaria vocatur, E muro sede
eemq; singulari himore veneratus filii; et eni- misit,atque illine in sellam pracipiti saltu con
pontem ae deinde adCasarem est reversiis, cer- iecit, nemineque vigilum aut circitorum sei
ro I- iacum spe promissorum a Pontifice auxilii tiente. in tutum evasit. Mane illucescente, dia tum ad militum bellum administrandum. tum ac crudele stellis patuit, trepidaque urbe in si Non equidem libens incepto longius a, ad atrocitatem recentis caedis .mox equites, uiis , inrim , sed quum hoc set ne tempore Turca sorium retraherent, ad diversas vias emiti uima, A quidam Albensis, audax imprimis de atrox f, tuti ses passu, in cacro Monte, ae silva Arcania ibis, designare ausus sit, ut gentis ad los& frustra quaestus est. Diuini tamen numini ope. ' si aude, a Christiani nominis odium natae artes factum est, ne immanis. de truculenta bellua plus quam punicae caveamur,allud commemo- impune evaderet; Cum enim in agro Tatensitate libet. Qissibi aimiis elat Albae equitum de- Albam repetit unis iter faceret,milites quinque curio, ut in rixa quadam centurionem Janico numero , Comatori tum retiam carum cauta totum intersecerat . ideoque laurinum ad n profieistentes. in eum inciderunt, quum alieuios trans siens Christianis sacris imbutus pros gere non posset , acie cum eis certamen erat. Nec Turcis divellas iniurias ac detiimen rta inseire Eesinebat. itinera eorum Budam at sue Albam vel ses infestis armis obsidendo ,
nonnunquam ad urbem iisque edicurrendo, aem si burbanis ipsaque urbis porta obvios trucidando aut intercipiendo.adeo ut non imbel lis duntaxat taminatum pueromnaqua turba,
sed etiam milites in holtis .villis, mollique nu- inentariis securi ab eius insidiis esse non possent.
lnteidum noctu excubitores maei ita circum
euntes selope torum glandibus petebat. aut cum porta aperirentur, custodibus vulneratis, aut intei sectis citato equo, itiem velocissimum habebat,domum intactus revertebatur. Itaque alliduis eius metii sibus irritatus urbis praefectus Murates. trepidam tibi vitam eo vivo aibiti
ius . ducentosum aureorum nummum pia
mitam constituit , qui eum quocunque astu .
medio tollendum susciperet e repert isque est inire non dubitavit, unoque ex illis inte secto, a reliquis. quum te vivum dedere nollet, caesiis est.caputque eius purinum milliam. Qui sibi aiamum commilitones si immo cum honote si ne
iis, nec sine gravi illata ab hoste tam notabilia contumeliae dolore humatum compossiere;a que hie exitus utrisque his viris filii, aque periniciosis,&lugubris, tanto Quisbraimi potior, 5e minoris trillitiae, quod Christianae veraeque religioni studium esset amplexus Interim Rosbunnius exercitu ex hibernis educto ad Strigonium convenire ius. . cassia ibidem potuit, Danubiumque ponte consterni iussit; ibique copias Bruniui censes&equites
Planconicos in castra recepit; clamqve allatum
ad eum ab e ploratoribus suisset , Mutatem purpuratum Budensem pontem ad sumen sat visiuin insta Albam ad pagum Seirihelium. non pro lsaxardia construxisse ibique copias, qua
528쪽
bis Nieolai Istituan mi PannonI
UU . quae ab Hasane supremo earum praesecto addu- eetidae essent,pristitari; Colo ucium cum dum e nu bus millibus equitum ac Sulcham cum aliquot cim bilem ibusvienna deductis, ac cita. Comai A tilia niensi, in quibus tria millia pessitum Ungaro-5 ra- nim dc Germanorum erant, secundo Danubiorem su. exploratum hostium consilia,misit Qui cum eo a sim seivenissent, & pedites cum sociis Pavalibus exim descensionem in continentem fecissent, hostes prori se absque cunctationetaggressi sunt: nee illi prae oppri- liuiti detrectavere, & mox atrox sc ciuenta di- nt .mieatio exorta est , sicut uti inque plui imi oe- duntia cumberent , ae diu anceps & dubia victoliaque. neutro inclinaret. Ubi Colonicius de ponte in caenosam impeditamque carectis paludem simul cum equo delapsus magno erat in periculo , nisi propere a suis adcurrentibus ereptus, servatiisque esset. Ad extremum selopeiorum glandibus si acti & in fugam versi hostes. terga dedere: 8c nostri trucidatis amplius quingentis eo: uni, captisque ingentibus duobus purpurei colori; vexillis aut eo limbo redimitis, ae p secto Savardiens in potestatem redacto, stupetiores suete, Musate purpurato agre de dissiculter
- sese explicante , ac versus Saxardiam procu rente.Qua re patrata nostri pontem, ne sequuturi hostes eo transire pollent, dii spatis iliblicis&concrematis disiectoque aggere inutilem ae impervium reddiderunt; ita ut non nisi ina nolabore refici restaurarique posset. Neque nostris incruenta pugna victo itaque sui; ex quorum numero circiter CC perierunt. Ferunt uberio 1em suturam fuisse victoriam, nisi Sulcius peditatum Colonicio laboranti sebsidio adcurrere volentem,cum verbis non posset, atque verberibus stricto postmodum ense, ae easis punctim vulnerat iique nonnullis, ad naves revocasset, quas imitari remigibus de viilite. ae epibatis nolebat. Nostri resat prospere gesta, praeda ae capti eis onusti strigonium redierunt. Nee multo post ad diem XXIX.Sepeten biis Rosburinius promoto exercitu. castra intervaeiam Je Budam metati, Danubiumque iis . dem in locis.quibus ania' superiori secerat.duplici ponte ad utramque insulae ripam conste ni illisi;modisque omnibus decrebio minuti
rum pugnasum interventu occasionein cum
hostibus confligendi quaesivit. Verum illi castra
inter urbem Budam de Montem S. Gerardi angusto in loco posuerant; eaque prater Turcatum consilietudinem, exemplo a nostris capto, si a senum pedum lata, ac vallo muniverant; ita ut inuiti ad pugnam 3c conserendas manus elici nullo modo posse viderentur; clinatam ex Urbe,quam monte tormentis facile eminus de
ea lia Miderentur. Dum in hune modum casti aca- ἡψ a stris propinqua fronte collata sedent, necti .ast is stes ad universi certaminis aleam perduei pocho itim fiunt. de milites utrinque perpetuis vigiliis 5e..tis, laboribus victi, molestissimas adiis iniurias aeristiar, hiemis incommoda nequaquam amplius latuit' videsentiti; Tureae quiliactenus summo silentio sese continuerant, mutuo habito consilio. castra nostrorum nomi aggredi eonstituerunt, idque muneris de periculi ante alio, tibi desum. psit Hasanes Cilix genere, a Turcis Calaia2iges, hoc est, Niger Seliba vocatus, qui primus
. cum suo equitatu, cuius virtutis magna apud omnes opinio erat castra nostrorum a litetur.
Hie est lariba ille . qui pratentis ann s h
magistratum Equitum Asiae minoris, suam A natoliam vocant, ac Cutheiae urbis in Phlygia praefecturam, in qua sedes eius magistratu, est,
consequutus. cum aurum quod pro ea quota tii, si o inserte pollicitus erat, solvendo non esset. ideoque captivitatem dc carceres metueret concitata in Asiae provinciis seditione, multis Sc magnis rerum dissicultatibus de incon modis rem Turcieam amixit , occupatoque
Iconio& An ra aliisque urbibus erudelis; mi, usque ad Piustam Bithyniae urbem excultionibus populos ad desectionem selicitavit, de longe lateque tyrannidem mercuit , ae a Tuicis Getalis vocatus sui , quae vox rebellem deno lat. Cum vero Melie metes, millo adversus eum semel de iterum praetoriano exercitu , ad ossi esum reducere, domareque armis non potuin
set; impunitate demum de oblivione omnium maleficiorum, ac praefectura Boihens ei promitti,in Europam traduxit,ubi quum a provincialibus, qui eum recipere recusabant. sumptis armis ieiectus ellet . Temes uarii praesectum eum constituit. Sed paulo post proditionis Scit ad8ndi Christianis eius loci crimitie sue vetesve salsio accusitum, cum multis sit tum Asiatici generis Turcis interfici iussi: sia tamen ut
frater eius patruelis Hasanes Graecisse, a dense nigroque supercilio vocatus. fraternam caedem ulturus. rebellionem renovaret: qua Tureae ina tan sinari nisAsiae provinetis mutua rebellium eum Pellis habita societate etiamnum crudeliter exagitari dicuntur. Itaque X.millia equitum selectissimoium totis ealii is deliguntur, de commeatus circiter Cameli, mille vectust densibus insertui; eritera peditum Janicetorum pars navigiis ali cactra nostrorum, vitea vero terra delati, pontem a nostiis factum magno impetu invadunt, tanto iis flentio, ut qui in excubiis erant. et tum adventum non prius advertere potuerim, 'uam cum pugnandum solet, nec spatium in castra ditantiandi, aut ad arma conclamandi si peresset. Erat dies XXIX septembris DivoMuehaeli Archangelo iacet. de primus adeste hoste, Nadaldius Rosburnam nuntiavit , eliqua cum equitatu Ungarico curiit, ae pugnam tantisper magna virtute iustinuit, donee colo, N. Hiii eius S Turrianus cum Germanorum equita- e tu sburmius cum toto sere ercitu subs- iuriis dis adcurrerent. Pugnatum est ad diluculum aio Musque diei magno utrinque conatu, Magnisque moeon uiribus, sed maiori hostiunt detrimento: tiniquum Sulcius, iubente Ros burmio, octo tot menta curturia attrahi, Sc in hostes obverti cim mi iritasset, volitantibus inter consenissimo, hostes eorum pilis. incredibilis edebatur stiages, adeo ut occumbentium cadaveribus locus, ubi pugnabatur, late compleretur,Asiaticis rebellibus
ita adhue a sitas appellati solebant ) in prima
acie summa vii te rem gerentibus Calaia
Pige, eos ne quid remissius agerent, sed setiti primam aciem poposcillent, ita etiam piimi l
cum sertiter tuerentur, voce exemploque co-hoitante. Ex altera parte Murates purpuratus non selum exteros suos iam ad certamen accendebat,sed etiam tormenta quatuor, qua secum attulerat. α ε navigiis in continentem attrahenda curaverat , in nostros displodi jubebat:
529쪽
sed irritis plerunque & in incertum evanescen- tibus pilis. Cum diu in hune modum δimicatum esset, postremo terga dantibus Janiceris. fortuna & vularia a nostri, stetit, dumque limnes navigia sugiendo repetunt, aut ponte P fugere contendunt, nostris a tergo instantibus,& sine discrimine e dentibus. plurimi eorum radant; postiemo in Danubium insilire coactis eaquis absorbentur. ut eorum sanguine su-ν I; .. men tu stere videretur. Nadas diu, etiam &hori Germani Asiaticos equites & ipsi in stribum .
Dravi qmnaqiram sortiter sese tuentes, pedem referrerans coegerui t: magnaque pars eorum in flumines t. petiit, magna in continenti caesa est, Seliba &.bis,ta Nun te purpuratis aegre se e Nadasdianorem manibus &dissiculter ei ipientibus. interiere complures ex hostium praecipuis; inter quos Belgradens, &Samandrianus praefecti. ac ex Janicetis circiter MD. praeter eos qui aquis hausti sunt; ex Asiaticis autem &alias equitibus multis partibus plures, is enim
inceptam pugnam majori animorum ae virium pertinacia iustentare conari , primo in ordine dimicabant, adeo ut in universum ea die circit et Val. millia hostium cecidisse memorentur.
Signa militaria XXXV. & in iis aliquot e setis
h. itim eqtina caudae eleganter facta; quae Selibet M. D dis sti fuissent: tormenta ite quatuor in castra rei ta, equorem haud exiguus numerus fuit, pauci captivi facti. Per hunc modum eastigata hostium, & imprimis Asiaticonina temeritate castia adhuc in propinquo invicem collata considebant .variisque eruptionibus &insidiis certa batur, quibus modo nostrorum lixa& calones, ac pabulatorum pleiique ab hostibus eas aut capti desiderabantur, modo hostibus nostri milites haud levia detiimenta inferebant ; fitereque pollea aliquot e Gallorum transfugarum numero,qui Papam arcem Tuscis prodiderant, intercepti. ac supplicio affecti. Quum postea hiems getendo adversa bello , maiores indies dissicultates adferret, & neutra pars triste rigidumque uigus pati posset , nee hostes elici ad
edendum notabilis alicuius pugnae eventum cogi posJe videtentur 3 Ros buimio visum filii consultum, Hathuanum aggredi, ut occasio Agriensibus de Budentibus Turcis invicem commeandi. ae commeatum & res necessarias importandi , ea munitione capta tolleretur ;quam a Maximiliano piincipe superioribus an nis vi captam.& metiam iuisse tetulimus Eam
hostes loco commodissimo inter Agriani &BuAam,ac aquasi sere intervallo stam, rei Ggatis sis,valloque e materia iacto reparave
rant.Quae consilia prius quam exequi possent, . abis hostes c se ara in praesens Buda atque Albas. coniciati,neque amplius cum tempest tibii, &ώ- λ aEias procellas alma & cum hostibii, collucta ..., ti volentes, solutis castris Belgradum redire es
Mibu, nam discessu Ros burmius commodi m his rem rei destinatae occasionem nactus, relictis Mathii sti maiore tormentorum & impedimentorum, .l palle Hathumum cum exercitu contendit. aesari O cum haud procul essent , Sula ium&Nadai
in M. dium,qui arcis situm,& novas munitiones, &ubinam aggeres & tormenta collocarentur . oculis pei lustrarent.cum DC. equitibus Ungatis.&Cermanis praemissi quibus sese excubia
ium& legionis ital ex praesectus Cermaniciis io Stras Uἡus coniunxit & dum locum propius
speculantur, Stra dissus glande et assioris telo peti e muro ab hoste displos ictus vulneratur
ac equo prolabitur. inque vestigio expirat. Hos stes interim ex oppido agminatim erumpunt, ac si nicta acie, eum iis,qui procurrerant, Suleio de Nadasilio certamen contrahunt , sed mox crescente nostrorum numero , ipsoque duce suis subsidio adclitiente, cadentibus utrinque
haud multis, Franci co Sebessio Pauli filio impigro iuvene; et brachium graviter vulnerato,aia oppidum repelluntur.& inclusi ad arcem tuendam sese parant.Veilan postquam nostii aliquot tormentorum pilas idoneis h locis in vallum ellent iaculati. deditionem obtulere; eamque Rosbuimius accepit. ieie ex oppido ci citer CCCC. promistui sexus homines, quos cum Rosbur mitis Agriam aut nudam ire pi hibuisset, Soli cum concesserunt. Reperta sunt in oppido tu tot menta, cum idoneo apparatu stilphurei pulveris & pilarum et nec non commeatuum, ac maioris minorisque pecoris pro loci commoditate quod satis esset. In eo du- p. is, centos equites Ungatos , ac totidem pedites
Germanos reliquit , ducemque eis praefecit E p. h. sua turma quenda, propinquitate sibi iun- abictum, indeque reversus, detractis hFiideiaci si in iij, Colonicia de Romeri cohoitibus aliquot e tu, vi mitis peditum, Pestum simavit. locoque cura m re Caispergerii tribuni commendato,ad lenda κ dii.
Decembris Strigonium rediit, &dimiso in huberna exercitu, Viennam atque inde Pragam ad Caesarem contendit.
Peliani quum sumine tantum Danubio a Budensibus distarent, saepe facto vitium peticulo mutuis cellaminibus pugnabant ; ita ut aliquando Budam excutientes ab hostibus cm detentur, nonnunquam etiam barbaros vicis siti haud leui detrimento cerent ut tum accidit, quum centurio Lel eritis cum aliquot
Ungatis in eos . qui in thelmi, Mustaphanis lavabantur promiscui sexus homines, per si
men glacie concietum improvisus iri upit, ac nudos hostes , nec satis expedite armis captis pugnanses ad unum interfecit, iano aut altei epueris seruato; semina Veios cuti ira balneas descenderant,velitibus exurae, ac linteolis ilibito arreptis tectae. . in viri dimicant. iiiiii hem
Nee interea alii, etiam in locis ab nas .liandis hostibus cessabatur: Nam de in Illytico
sigismundu, Trautinans cristis, Hilitum eius Q regionis praefectus, ditionem postganam Tu cis parentem vastavit : & passsim tibique circumlato terrore , in oppida & pagos ac arces libuites igne ferro ite iaὐiit , minientumque hostium in horrea & acervos congestum concremavit . pecoraque magno numero abacta, Traut-
militibus divisit: praeterea castella duo ad Dra- ωnvum tamen. insta nabociam, ad Tamassium flessu
pagum sta,quae ponti ibi constructo, ac com- retia meanti, ex librico in Pannoniam Turcis pia- nem p sidio ad transitum erant. cum Nicolao Trinio, Ma iam
Georgii nuper sato suocti filio is adolescens Vastar.
tunc primum arma alVeiis hostes induit, equumque conscendit, Et tyrocinium militiae faceret) per vim captaevertit, det succendit, incolamemque i eduxit exercitum. In Tranc
530쪽
auia Lippam a Lugag im Basta recupera-- vit,dedentibus sese iis,qui ea loca custodiebatit . . Ungari, ,Claudiopolitanos vero, qui patres stafio alti JESU collegio eiecerant , illudque
. cum templo iunditiis δiruerant, pecunia milia L. vit; tque in templum maius, quod ab Ait
si is nae lupernitimus asseclis hactenus obtinebatur, ..., ademptum ab is , patras eos tein introduxit;
a, posteaque sitos milites inhibernia dimisit; qui
pistra, . uti antea, haud minore etiamnum militari, s. i. . disciplina neglectu, in omnes omnium fottim isti na4 ac iacultates, non rapiendo dimtaxat, sed cla ilia etiam igne surroque saevierunt.. li, intcieta annus quartus iupra mille &sEx Z.i, eentos a partu virginis inierat, quum Nadas. a , . ' dius capto Hathumo domum reversus in moriabum incidit lentaque tabe eonfiimptus, annos Madas natus undequinquaginta, pridie Nonas Ianua- . L. . Ras,extremum diem clausit, unico te licto filiori ιὰρ impubere, sicuti&ipse unicus a patre erat reli
.isiti s. Mortern eius cuncti stere milites magno rinisu, pete doluere, quod ab ineunte aetate arma eumri iunati a laude tractando, apud omnes magnam gratiam & existinrationem rebus praeclare gesti ,esset consequutus. Decimo post eum die , Mehemetes quoque Turcatum princeps eius nominis tertius in ipsi, aetatis flore e vivis ex-lbuisti, cessat, cum imperasset annos novem, vixisset
Mis v XXX. statimque in eius loetim de io
ti linm Achomates maior natu,ex duobus, quos habebat liberis, vix pubertatem ingressus. By
s, b regno administrando aptus esset. illud a purpu- .stiis ratis,quorum princeps Mehemetes evaserat,is, cibis,a qui strigonium nobis dediderat. gubernatum Miti, t. e t quum mos esset a solimani iam inde tem ι poribus Uurpatus, primogenito fratre impe in rium auspicante,minoribus natu fauces laqueo elidi, 3c is Achomates nondum per aetatem liberis procreandis operam dare posset,decrevere purpurati eius fratrem Palaaetem nomine, se timum agentem annum interea educandum
esse donee ille haredis mafiuli pater ei liceretur. Ubitum principis purpuratus Budensai s su- Alys nomine , parte ortus Ni polis ad Istrum densis tamen praetore, quem Cadina Tureae vocant, Bassa Gali pergio Pesti praesecto. per unum ex Ch ι iura sue nuntiavit eiusque rei perliterasAlthan ium, ad M. qui paucos ante dies apud I ureas pacem opthanum tantes de eius conditionibus acturus suda fueri pace rat . ac eximiis cultus muneribus redierat, ce
sn unda tiorem reddissit. Togavitque ut in promovendo paeis de induciatum negotio omnem operam impenderet , quas sicuti princeps pater dum vixit, sngulati studio cupivisset contectas. se haud minore cura siliuiti quoque qui recens successisset eius complectendae teneri, nec esse diutiti, Reipublicae causa differendum , postquam adolescens princeps instat pubescentis soletili crescere indies, nec otium aut temporis iacturam pati posse videatur, ipsus maxime interesse inchoatum negotium, totiesque promi sum optato fine conclusere.avertendisque sub ditorum miseriis, quas dira diuturari belli eat mitates invexissent, salubri hae via in mesium consuluisse. veniret igitur,ac secum tales albitros adductos vellet, qui pacem bello praese rent.quam armorumbe belli cupidine teneream tui Squae ulteilata i&nunquam finiundi ambserorum hominum alumnis occasonem enni allatora. Itaque Althamius consillio inius Mat thia principe . eoque concedente , Cesarem Calliam cognomine gente Italiam Sestum pii
mo,ae deinde Budam remisit. literasque publi-e E fidei iis, qui arbitri pacis descensuri solent, simuloe quid Turcae hostile Pest,nis molirentur, dum induciis& amicitiae ineundae incumberetur, petit neque dissi iter impetravit alis Arbitrivique post Caecare assentiente, deliguntur arbi- tractari lii tractandis conditionibus ex Germani, deda pax Pannoniis graves dc expetientiae singulari, viii. drua Stephanus Euhaius Agrix Episcopus, Thomas Et se ius in locum de dentis Naesidii sitis fictus, Adolphus Altham ius Strigonii. MJoannes Molatias Comaronii praefecti.Venit etiam ab ioo Caesare plaga ad hoc munus obeundum missus Bartholomaeus pecγius,hoium con-sliolum ab initio particepsiae ierum Turcic
vim linguaque ob diuturni Byzantis obiram legationem apprim. peritus. Hi ad ineuntis veri, initium Calendis Martis Strigonium atque inde Pestum navigiis
vecti per enerunt .multo tormentorum fragore tam a Pestanis nostris, quam Budmilibus Tu cis excepti ; nec mora adniere Turcatum prae
cipui a purpuratis misi . qui adventui eorum Ussiciose gratularentur. Altero die a rex a n liti, in convivium vocati, sese non prius, quam ad camam adfuturos obtulere post quam eo i iuniorum tempore ante occasum solistilla cibi genere vesci religione prohibentur. Ad posterum diem magno numero adsuere: cumque ad multam sere Doctem compotassent. Budam rodiere. Deinde in Pestatio campo tentoria erant extensa , numero X. seoisin convenientibus
albitris dicata, quoium in medio. ubi simul ad consultandum disceptandumque convenirent. pratorium tabernaculum satis capax habebatur et una: ci iuxta duo aut tria millia equitum Ungarici ac Germanici nominis , duce Colonicio castra collocaverant, qui supra sanas legiones securitati albitiorum adirigi latent Postquam is,quos nominavi Cxiali, nota momine conventilent, Murates vesinorum secuti ligat
diis, ae Alis Budae praeiectus.&Abiles Asendia Plator Budensis a Muphti& Caditeschem. qui lupeistitioni & legibus barbarorum prasiant, nudam Juri dicundo missus, . novo princis, e
Helegati dida navigiis quas Salcas vocant, appulete: ac cum utraque pars diplomata principum proferri postulasti,quibus eis summa tractandi de decemendi de pace & induciis potestas needebatur , eaque prolata & ab inte pretibus .hinc Andrea Nigrono. omne illesio in Latinam, illinea Blasio Sucio Cive Dii dens , in Turescam linguam translata ellerit, initium deinde tractandi utiliaque cepti tria est; quo tempore Pecatus a causis Ee belli priueipio e istis,tali Tureas sermone alloquii tus est. orati Crebrioribus steris militiisque vesiciis adductu, Caesar Imperator Augustus, nos huec misit,ut se ab aequisic honestis pacis conditio xenibus minime alienum esse testaretur: n Ais ceque in mandatis dedit. ut sillae . vobis itis ita, .
de tolerabiles postulentur,eis suo nomineas. csentiamur sin minus. quemadmodum hacte- .nus, quo minus amicitia mutua internos iboe