D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

291쪽

bus Hiagonotis reportatis,per orbem Christi, num illustratus,& illo ipso elestioliis tempore Rocellam haereticoru asylum, & omniu perdiatorum receptaculum, ferro et armis oppugnabat. A quo cum in Polonia quoque sabi metuerent haeretici, ne Christi Regnique statuta debitat in eos executioni mandare vellet, ad alias conditiones, quae Regi electo cum Regno si naui offerebantur, ut pelli perfidiae q. suae coim uterent eam quoque adiunxerunt, quamuis toto repugnate ordine Ecclesiastico, de multis alijs Catholicis &nobilissmis equitibus, ut iuramento interposito promitteret, quod pacem: anter dissidentes de religione esset conseruatu

rus haec enim sunt, propria consederationis verba neque propter diuersitatem fidei aut

aulationem in templis sanguinem effusurus,mut poenis affecturus, siue confiscatione bono . 'rum, ademptione honori,,carceribus,& exilio etiam si quis hoc ipsum praetextu decreti, aut aliquo iudiciali processu,attentare vellet. Q ia .

haereticorum contentione,cuna ex amicoru li

teris Hosius cognouisset, nullum non mouit tapidem, nil prorsus intentatum reliquit, ut nefariam istam conspirationem, aduersus Domi

num ex adue us Christum eius factam,& omnem illius progressum impediret.Legat qui volet es stolas, ea de re, & copiose & elegante scriptas,& eiusdem Considerationis excussito ne de de quatuor in ea considerandis. Z esu pe.

292쪽

Card blasis, incredibilem, S consilij abundantiana , vereque Episcopale cura& llicitudinent,in omnibus illis scriptis perspiciet. Ad prosectus iri quoque in Gallias fuisset nascenti malo obuia iturus, si id illi facere per ingrauescentem aetatem licuisset Sed non potuit tamen se contin re, quin Resciunx suum mitteret,qui post faet fratulationem electo Regi supplicaret, ut iri maiorumque svolunt Regii Christianissimorusimilis esse vellet, nec ullis se vel precibus, vel minis,vel contentionibus adduci pateretur, ut iura meto interposito promitteret, quod in Re sno Poloniae,praeter fide Catholica, Romana, alia quamcumq;pei fidia impune tolleriae ves-let. Multo atrocius esse dicebat hoc, quod ita petur, suam quod olim petebat Herodias sal tatrix. Illa petebat caput Ioan. Baptistae, quovo surrexit maior inter natos mulierum, a pro

prio corpore separari ; isti vero saltatorcs, ex visa perridia in aliani saltilantes , Christico rub,cilius corrigiam-calciamenti soluere ipseiloannes dignum te non esse confitetur, an multas ex minutissimas partes dissecari,& iuramento praeterea Regio sibi caueri cupi ut, nulla re

eum unquam lari dicinam adhibitam iri, vir

Mintegrari possit:α qui gladius , quod sceptru

ad eos coercendos, qui unitatem Chi ista cor poris Ecclesiae diuidunt, a Deo datus est,euni

293쪽

una saltare in alia ini; sacerdotium, sacri sicludi& omnem cultum, quo Deus agnoscitur, abrogare, Sanetissima Trinitate impune blasphej mare. Machometi perfidia amplecti, Deiq; filiuChristum esse negare. Admonebat, ait, S. ille Rex & Propheta eos, qui cu summa potestate versantur. Et nunc Reges intelligite,crudimini qui iudicatis terram. Seririte Domino intimore.Nunc isti saltatorcs, diuersam cantilens Regibus suis occinunt. Non intelligite, aiunt, nec erudiamini, qui iudicatis terram , non se Dite Domino in timore. Tunc enim Reges se uiunt Domino in timore, quando ea quae contra iusta Domini fiunt, religiosa seueritate pro, hibent. Aliter enim seruit potestas, quia homo est, aliter quia & Rex est. Quatenus homo est, seruit vivendo fideliter, quatenus autem Rex est seruit leges iusta praecipientes,& contraria prohibentes, conuenienti rigore sanciendo& pridem sancitas executioni mandando, si cui seruiuit Ezechias Rex Niniuitarum, D rius , Nabuchodonosor,& alij. In hoc ergo seruiunt Reges Domino, quatenus sunt Re .ges, cum ea faciunt ad seruiendum illi, quae non possunt facere, nisi Reges . Et tamen isti contra expressum Dei verbum, quod quotidis laetitant,volunt cogeret Regem suum, ut ne

Domino seruiat in timore. Cumque propriui 'st Regis potestate Regiam ad cultum Dei maxime Alatandum semul m facere, im conteio

294쪽

Cudb alii rita. , ut eam famulana faciat . ad minuenduini Dei cultum, di ad omnem pietatem propulsandam. Nulla Regis virtus est magis propria, quam iustitia, qua suum cuique tribuitur. At quae potest esse iustitia, iquando permittit, ut vero Deo,creatori, tollantur homines, cuius creaturae sunt, de subdantur immundis daemonibus, ut in eos libere grassari queantii Existiniatu oliin in Germania quoque fulse , quod irax esset inter dissidentes de religione stati p. secutura,post initum foedus illud Sinai caldicu; sed quae bella, quam minime bella, quam ho rendae clades, loco pacis consecuti sint, euentus ostendit. In ipsa quoque Gallia, quid tot tam multae paces tantaque conniventia prosterit, ad comprimendam haereticorum audaciam, domestica exempla docuerunt. Non is maiores nostri, cum vicina nobis Bocinia ab Ecclesiae corpore se segregas et . Foedus enim ipsi quoque i iter se apud nouam ciuitatem TorcZijn inierunt, non ut errores Bobemorureciperent & impune tenerent, sed ut eos pro pulsarent,:& si quis recepisset, contra quiri in- sirgerent & punirent . Nec est quod quisquasperet, pacem ullam inter dissidentes esse p0sie, nisi prius tollatur dimidium. Isti aut em contra ipsam quoquς rerum naturam contendunt, ut durante dissidio pax structur. Qi: amobr

suadere se Maiestati supt, pro fidelis subditi

295쪽

ifalis oscio,& rogare, ut obturet aures sua, ad haereticorum importunas petitiones , & eis nulla circuitione vita respondeat : se nescita Deum nisi umina, nec fidem scire nisi unam. Quicquid est extra unam fidem, non fidem, sed perfidiam esse. Perfidiam ut approbet, se nunquam factura, re videlicet & persona sua, di antea sta vita, & Christianissimis suis maioribus, auis,proauis, atauis,abauis,indigna.Hoc aute curae sibi futurum, ut quicunque se diuiserunt a Christi corpore Ecclesia , & varijs atque peregrinis doti rinis adhaeserui, eos instruendos curaret in spiiitu lenitatis, & in eam a qua deflexerunt viam reuocandos, ab ijs, quorum id proprium est munus, Episcopis de sacerdotibus. Nullum praeter solius Dei meta prae se serat : eo se prohiberi dicat, quominus eorum iniquis postulationibus loci quicquam det. Poterit etiam polliceri,quod cogitet omni lenitate clementiaque uti: modo ne velintea abuti . Nullam saeuitia prae seserat, sed neq; lentitudineat.Sic felicius & quietius eis popila lis imperabit, a quibus cum hac ipsa speelmesus Rex esset, ut maiorum fidem sartam. etam conseruaret,Regiaque tua potentia tuSretur atque defenderet. IC A P v T IX. HAEc de alia multa eius generis consiliata per litteras ta per Reicium, electo

296쪽

' Cardinaris. . etsi Henrico proponebat . Christianissimo quoque fratri eius Carolo IX. Galliarum Regi & Reginae matri Catherinae supplicabat. vi ne tantum facinus designari paterentur. Caeteros quoque Galliae Principes vrgere, in Dere, rogare , obtestari non cessabat, ut in adem sudium incumberent, & Regem electulab eo iuramento auerterent, quod ab illo exigebant haeretici. Idem summo suo studio conatiique laborabant diro amplis imi,& sapientissimi viri Gregorij xiij. ad praediistos c alliae & Polonic Reges Nuncii, Antonius Maria. Salutatiis & Vincentius Motis regalis Episcopus,qui postea infacrum S. R. E. Cardinalium Collegi ii ab eode Pont. eooptati,Ecclesiς Dei plurimu asterunt de utilitatis & ornamenti.Sed cu pleri'; Galliae principibus visum nihilominus esset,ad adeundam pacificam Regni Pol 'niae possessione vehemeter expedire, ut aliquid hqreticorum furoribus clamoribus , quae con cederetur,& quam tantopere cupiebat pereundi licetiam, ea illis authoritate Regia tribuer tur, dici non potest, quantum vicissim dolorem ex ea re Hosius acceperit, que ira etiam datis ad Regem in haec verba, & ad alios etiam multos utriusque Regni Principes ii eris testatus est. Quid scribain, aut quomodo nescio,

sed nec loqui scio. Quod fastum est probare non possum. Itaque cum ipse nec scribere iam ocu loqui stiricius qui per excellentiam quan

297쪽

dam a Graecis Theologus dicitur, viri docti simi sancti si iniique Epistolam ad Nectarium

Constatuinopolitanu in M. V. mitto, quam , ut

sibi legia ubeat supplex oro. Nam, quod ego. si praesens adessem dicturus suissem,dicet hoc vir ille sanctissi in iis atq;doctissimus Ego nil aliud

habeo quod dicam, quam peccatum esse grauiuter. Hoc me consolatiir, quod non Herodem Regem habemus, qui quod impie promisit, maiore crura scelere adimpleuit, sed eum quem ad Regem Dauid accessurum, quam proxime sp ramus. Iurauit & ille se Nabal occisurum, climquadam etiam execratione, sed magna cum laudestia, quod incaute iurauit, non praestitit. Supplex M. V peto. sicut peccando Petrum est sectita, sic & pro peccato sito satisfaciendo Petrum imitetur. Misit etiam illi descriptum locum Augustini, qui sic habet . Peccasti, quod dcsendis tililoquendo. Loqui visὸ patere, audi, cede diuinis vocibus, ne turberis & amplius vulnercetis. Commissum cst, ne dciandatur : in confessionem veniat, non in defensionem Adhibes te desen rena peccati tui, vinceris. Quis enim es, ut te defendasὸIdoneus cs ad accusandum te, noli dicere, aut nil seci, aut, quid Raagnti inscci, aut, secerunt & alij. Si faciendo peccatum, nihil te dicis deliquisse; nil eris, nil accipies. Paratus est Deus dare indulgentiam, noli opponere obicem dcfensionis, seu aperi si mim consessionis. Quae o linia, tantum abest,

298쪽

ut optimi Principis animum offenderem, ut datis ad Hosium ex itinere, cum in Poloniam pro ficisceretur litteris,in oppido I senaesio,pro libera admonitione, ex optimo, ut ait, anima prose

fia,S Epistola Gregorij misia gratias egerit: dcliis praeterea verbis in illa ipsa Epistola, utere tur. Quod si Domino bene iuuatue, ea me ob seruantia nobilitas Polona colet, qu*liactenus Meges suos prosecuta est, non despero forci quin in vitae meae & religionis rationem iniucs alit Principis sui, ad exemplum vera: &Jantiquae pietatis, laudem retinere, qua notiis quom tidie opinionum studiibus milere exagitari &obrui. Ac fuisset proculdubio id etiam cons cutum, nisi eum mors Caroli Regis fratris ex Poloniam Gallias recurrere compulisset. Sed& ipse Rex Carolus, fateri publice coram Regni sui Principibus non dubitauit, se pridem de Hosti Cardinalis sanctitate, & eruditionis prestantia constanti omnium sermone celebrata gnouisse, mutramque gratiam laudatissimis eius lucu rationibus debere, quod carum te cito, multo plures in .Regno suo, in fide Ca tholica retinuerit, & errantes ad illam reduxerit, qu in haec 'rm vntu ria, dc. terrores belli ci, quibus eos oppugnabat. Regina quoque mater nobis audientibus testata est, quod electione ii iij sui in Regem Poloniae sanctiis misHosj precibus de orationibus acceptam ser bat; cuius omnia vota de studia adhunc sine

299쪽

spectasse non ignorabat, ut patriae suae charisi: Regem Catholicii de orthodoxd a Domino impetraret. Sed N ipse Rex eledius Regni Poloniae accessione lato sibi gratiorem accidisse te, status est, quod cum Regno Hosium tantum Episcopum,antiquis illis patribus annumerandum nactus esset, cuius etiam conlilijs niti vellet, & orationibus de sacrifcijscius se Regnumque suum diligentissime commendabat, quin & hoc etiam per litteras, & per Rescium postulabat, ut omnem administrandi regni rationem exactissime perscriberet, ac de iuuandarra sertim rcligione, salutaria consilia suggereret, quod etiam Hostus fecit diligentissime, proposito Sigismundi I. Regis exemplo, qui Regnum Poloniae per Ao. annos, iuste,clementcr,iapienter,& moderate gubernabat,& heroicis virtutibus &. exemplis ad imitandum abundabat.Sed haec omnia colitia ut diximus immatura Caroli IX. mors perturbauit. Cum enim non totos quinque mentes in Regno Poloniae vixisset, ad lia reditarium Gallia Raegnum in suis itineribus recurrit.

EAdem plane libertate , eodemque animota consilio ad Christum aperte confitendum,ad iidem Romanam Apostoli a v oce laudatam

300쪽

elatam iconstanter retinendam, & tuendam a que ad omnia separationis consilia sugienda, haeresesq; extirpadas,&Maximilianti. I l. Rom. Iimperatorem, cum ad capessanda Regni Polonia gubernacula vocatus esset, di Stephanuni Batthoreum Regem Poloniae hortari monereque non cessabat: cui in quadam epistola sicloquitur. iid ei dato iuramento pronaiseris,per quem capiti tuo Regni corona fuit imposita, tenes, o Rex, proculdubio memoria. Sed nec illud oblitus es, quo sacra meto fide tua obstrinxeris, quod esses Regni Constitutiones inuiolatas seruaturusAn quibus ne qua serent Conii ticula, qualia nunc sibi licere volunt haeretici neue quas hereses impune profiteri liceret, pii resigioseque lancisum est. An autem tu pugnatia iurares ρ an ex eodem ore calidum & frigidum effares p an aliud stans aliud sedens pro mitteres λ Non cadit hoc in istam tuam omnibus testatam pietatem,grauitatem,constantia Mihi quidem certum hoc est, & indubitatum. ho aliud tibi propositum suis te, cum iuxta prἱ- scriptam formulam iurares, quam ut extermia aratis ex 'Regno tuo hi resibus, que pacem perturbant,qus bella ius citant, pacem sblidam, reperpetuam constitueres,& seruares: quod etiavi facias, exigit a te Deus ipse, qui secudum intentionem iurantis, non recipientis,iuramenta iudicat: qui propcerea voluit unum te tot myriadibita horumuin Regno preesse, ut seruares,