D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

311쪽

num tollere , Ecclesiam eius scinderectros oppugnare , oppriniere , obtruncyrs , templa spoliare ausus sit 3 Pudorem, pu dicitiam qui colit, non potest aequo animo

istorum quotidiana adulteria , sacrilegia, stu pra , incestus , meretriciamque disciplinari as,icere. Qui proximorum iniurijs, Re inrum, & Rerum plublicarum , vastationibus doleat, quomodo potest in istos Imperio-ium euersores, istos belli ciuilis vultus, istas fauces, per quas non Dominicae, sicut salso iactitant, sed Lapitarum coenae , & conuiuia transeunt, quorum consilia & studia omnialiis duobus verbis exprimi dicebat Hosius , Sursum Deorsum, non commoueri λ Qui R imani Pontificis , & Episcoporum est sacer, dolum iura , dignitatem , authoritatem. bertatem, sandiam apud omnes haberi vuIt,

is Episcopo , Catholico , Cardinali, Maior,

Paenitentiario non plus etiam quam inimi cus esse debeat, cum ad istum ordinem e uertendum, ad tollendam Ecclesiastici Impe rij maiestatem , opprobria, conuitia , ver De ra , tormenta, cruces, supplicia, fixa parat que recordetur. Sciebat ille vir Dei. , nun tquam esse tutius irasci & excandescere quam, icum in amore nimio veritatis', dc in reieAiona nimia falsitatis . aliquis irascitur, dc excand .siit . Nam qui, sicut aureum illud os prae. clare script im reliquit, non satiatur amorq

312쪽

aduersus eos suscepta, qui Iesuin oderunt. Et Gregorius Nazianzenus e Nequaquam euna sititorem damnare debemus , absque quo nil fieri praeclare , siue pietatem , siue virtutes caeteras, speetes , potest . Et charisismus ille Cregorij vitae studiorumve comes Basilius scribens ad Satrapam Haereticum In alijs modesti sumus, ait, & omnibus reliquis humiliores . Vbi veroi Dei negotium periclitatur , cunctis alijs contemptis , ad Deum solum respicimus. Cladij, bestiae, ungues, carnem dissecantes, potius delitiae nobis sunt, quam tormenta. Ideo iniuria affice, minare , & omnia quae volueris perage, ac pote state fruere et sed & Rex audiat, nunquam adiget,aut esciet, ut ad stipulemur impietati. Quamuis non homines Hostus , sed hominum errores persequebatur,& quo magis odio prosequebatur errores, hoc magis diligebat homines, hoc magis ab erroribus exemptos cupiebat . Immo vitam ipsam pro salute proximi posuisset, si percussor adfuisset . Et

monebatur etiam hic in Urbe aliquando a quibusdam delicatulis, ne tam saepe, tam acriter, tam libere, Reges terrae, caeterosque

quicum potestate versabantur, ad Christuiri aperte confitendum, de ad tollendas haereses horiaretur. Cramben bis positam esse mortise

313쪽

ram, & in aures Principum ea qui prosunt cε- si Ita,ita nihilominus esse mitteda, ut etiam delectent. Quibus ilIe, modo no illa ipsa Carysostomi verba respodit, quibus eum in simili causa, dc accusation usum esse legimus. Me, ait, melius est audacem a vobis, immitem, & insolentem putari,quam quae Deo placent vos nofacere.Tamdiu enim eadem dicere debeo,qua diu vos eadem peccabitis; quandiu veritatem oppugnari, unitatem scindi, Ecclesiam diuidi, Deum in ordinem cogi patiemini, Remedia ante vii Itis quam vitia detinere λ Ego vero magis etiam quia recusatis in hac contentione peri uerabo. Etiam inuitis prolatura dicere non desinam . Sterilis ager, ut aliquando seminanti respondeat, quotidiana manu agricolae vexandus est. Malo mihi agri fertilitatem, quam mea illi diligentiam & curam de esse . Forte unum ex tam multis aliquando verbum reliquorum iacturam sarciet; forte in animum audientis, non in aures tantum descendet. Ac scripsit etiaad Othonem Truchsesium Cardinalem in hic verba: Scio mihi Zelum quendam inconsiderataim adscribi. Quem zelum habuerint alij qui

ante me munus hoc legationis obieriat, nescio. Fieri potest, quod fuerit corum Zelus consid' ratior. Sed quorsum tamen res perducta sit in his terris,per zelum hunc nimis consideratum, nil opus est me scribere,cum res ipsa loquatur. Si nondum rebus in hunc intuidum cXagitatis.

314쪽

e escente adhuc isto haeresis malo, nec ita, ut nuc inueterato, paulo maiori zelo res acta fuisset, alius nunc csset terraru istarum status . Sed liaec, ut insipiens loquor, Quaeso, ut serat insipientiam hanc meam aequo animo. Lenitatis laudem alijs non inuideo,sed nec ego sum tam asper, ut nonnulli existimant; nisi, quod fateor,

ubi graui aliqua iniuria Christum assici video,

ibi nonnunquam exardesco: neque tamen ita,

ut modestiae fines praetergrediar. Et certe, qui .negocia religionis frigide agit mihi,non ex animo agere videtur. Et in alia quadam Epist la, ad Borrhomaeum Cardinalein.Adscribitur mihi Zelus quidam inconsideratus. Sed i ideo quod aliorum zelus nimis cosideratus eo rem perduxisse videtur, ut iam vix decima pars Catholicorum in his terris supersit. Mihi videtur illud esse verissimum, qui timide petit, docet negare.Si quae alia, tum Christi praecipue causa zelo agi vult, non valde considerato: qui dum nimis est consideratus,n5 valde proficit. Riia- quam si quis est in me zelus, certe conlidcratior est, quam Christi causa, quam ago, postillare videtur. Nam & ego sum homo, & hu mani a me nihil alienum esse puto. Quae caeteros homines, eade & me nonnunqua mouent.

Nec illud ignoro siqui religioni, ergo motus essent cxcitati,quod primus ego fortassis essem qui certum in discrimen vitet vocarer . Quam

uis autem pro fide Cluistique Ecclusia, si sal-

315쪽

tius illius, morte mea repraesentari possit, eia 'dem Christo, vires mihi suppeditate, non inuitis mortem etiam ipsam oppeterem; tamen ut ipse accersam mihi periculum, & ea consilia nquar, quae mihi certum essent interitum aulatura, nondum ita sum persed iis, ut id sacere in animum inducere queam . Deinde Vero, quamuis me parum ingeniosum es e libenter profiteor, non adeo tamen sum omni prorsus ingenio destitutus, ut non intelligam, cuius magni Principis est animus nimis obfirm tus in sua sententia, quod nil apud eum pro-

sici possit,siquis durius agat, &non in spiritu potius lenitatis instruere conetur, quodque paulatim esset de sita sententia dedu

C A r v c XIII. a Solebat autem eius quoque rei meminisse, quod cum illam Saneti Andreae orationem cui Ecclefia Varini e sis dicata est) inter quo ridianas precum & orationum Ecclesiasticarum commemorationes recitaret , O bona crux diu desiderata, & concupiscenti animo praeparata , ad subcundum aliquod eiusmodi . pro Christo supplicium vehementius inflammabatur, sperarenue se dicebat in Dei miseri cordia,

316쪽

Cardιnallis. Ita 27 IGraia , quὁd tantam sibi gratiam concederet, ut si necessitas fidei Christianae postularet, om-mem vim & acerbitatem & ipsam etiam momtem, patienter toleraret: adeo ut existimari

possit, passus esse, quicquid pati potuit: nec illum martyrio, sed illi Marturium & persccii-torem defuisse. Verum ita Domino visum est, ut lento potius&longo, quam violento martyrio consummaretur: ut esset in orbe Christiano qui quam dilatissime verbum veritatis, apud Reges terrae,summa cum libertate loqlieretur,

Quod fides non est nisi una, & quicqiiid extra unam fidem est, non fides, sed perfidia est. Quod doctrinam ueritatis posuit Dominus in Cathedra unitatis. QIod quisquis cum Romana Ecclesia & cum Xy sto Pontifice in fidei

doctrina non concordat, Christianus non est. Quamuis autem patria nostra tyranum nullu

Deo sit gratia) tulerit, qui Hosium martyrii

desiderio flagratem vexandum laceranduinq. susciperet, inuenit ille tamen ration ena, ne martyrij praemium,& meritum apud Deum amitteret. Solebat enim corpus suum, satis alio- qum imbecillum, quoties oculos hominum

enugere poterat, non uirgis solum di flagellis , sed nodosis etiam funibus , aut serratis cingulis , acutisque 3c pungentibus spinis, vel quidquid eiusmodi ad manum veniebat, usque ad fanguinem in terram quandoque de siuentem, lacerare: ut ista sese ratione, ad om

317쪽

nes acerbitates , atque ad res ad patiendum, tollerandumque d fficiles, sortiter & animose 'Clitisti causa perserendas exerceret. Ad extremum etiam cum ipse sibi non sideret, nimisque videretur infirmitati corporis suiandulgere, adhibere, praeterea percussorem consueuerat, cuius ministerio, ad ultimam usque vitae suae diem in castigando corpore utebatur, illius instar prophetae, qui socio olim suo dixit, percute ine:&c. Sed reliqua nobis in hoc genere cuius ipsi extitimus, silentio togenda veniunt.Virgas autem & n'dosos funes ferratosque cingulos inter sua semper

asseruabat, atque ad omnem occasionem e

redita habebat.

C A r v T VII. ιVIxit autem annos septuaginta sex aequabili sere semper usus valetudine: quos certe in tantis, ut diximus, curis & laboribus vixisse multum est. Sed verbum Domini mutari non potest, qui suo nobis digito scriptum reliquit ; Honora patrem tuum & matrem tuam, .ut sis longaeuus super terram. Et Ecclesiasticus est,qui deliquit in cospectu Domini, incidet in manus medici.Valetudinem ille sua, bene actet adolescentiae,& securae menti, quae est quasi iu- conuiuium, non medicinarum praesidijs tri

uebat . Et sapientia quoque dixit: Qui odiu

318쪽

cum alis, a. auari iamlongi fient dies eius. Nunqua enim

an animum eius, aut amor nummi, aut avaritiae

. sordes inuaserunt.Etiam in hac prope iam aeta. statis suae parte quae ei uicio plerumque suc- . cumbere consueuisse existimatur usque ad extremum diem uitae, lularis semper dator, αἰ propterea etiam Deo dilectus extitit. Qui domesticas illas impensas, egentium greges,liberalitatem in Collegia, monasteria, Hospitalia, in uiros doctos, icriptores, concionatores, quorum egestatem in Gallia, Germani Handria, Polonia, missa pecunia subleuabat, ocan librorum stipesseetilem , diligentius cum

. animo suo reputare volueri non poterit profecto non mirari, quomodo tam exigui census quos habebat, ad explendos tantos sumptus sufficere poterant. Sed illi adlisc necessaria fusificiebant; quia ad superflua dc minime necessai a i ,nullam eorum partem conuertebat:qua de

re sic alicubi scripsit, doctissi mus ille Theolosus & Christi exul Nicolaus Sanderus. Nam vide solis Anglis loquar, quis Romam venit ex ulla orbis parte, qui domum Hossi, non experiatur hospitium suum ξ Habent ibi loca suum Presbyteri, habent illustres, habent ες

milites, denique fratres etiam minores: etiam

minimi, Flosa hospitalissimi Cardinalis nomenon minus diligul,quam honorant. Germani, Angli, Bohemi, Ungari, Sclaui, Mosci, in domum Hosj,tanquam ad commune miseriaru,

319쪽

D.stani al.Hosῆperiugiit confluebant: nemine a c6spestu atq*2 colloquio reiecit, sed cu portas domus& ingressum scalaru obsedissent, pro veteri sua cosuetudine,audiebat singulos placidissime, libellos iuplices ex omniu manibus ipse excipiebat; nec unquam quenqua supplicante indonatu admittebat immo saepe verbis placidissimis, exilium, egestate, nuditate, & alia incomoda, quibus se oppressos queritabantur, consolatus est. Saepe etiam Resciu illis ostendens Nolite,inquit,istuin Regnu cllorii intromittere, si vos male expedierit. Innuens eos sicut olim ad suos quoque familiares solitus erat dicere S. Oddo Abbas Clunia cen paradisi esse ianitores,& coeli osti rios,&propterea in honore habendos.Si quam do autem solito pauciores conuenisse videbat, culpa omne in suos reserebat;quasi minus placide minusue liberaliter venietes acciperent, autetia domus sue aditu prohiberet. Trecetos aliis quando Moschos & Ruthenos Turcarii captiatios,per aliquot dies in domo eius, mesa & pradio exceptos vidimus:cum in patriam sua post insigne illa & memorabilem Turcarum clade,

apud Naupactu a classe Christiana facta libertate donati, per urbem reuerterentur: quorum

plerosq; etia in fidei negocijs instruedos cur . bat:& ad veru ac legitimu Patriarcha Costant. qui tum erat Scipio Card. de Pisis mittebat, ut huc potius pro pastore Patriarchaq;suo, quam

illu que se Constaminopoli vidisse de salutasse

320쪽

glosabatur agnosceret, ac ab eo bellelmone accipereiat.Viatico quoq; singulos, ut poterat, subleuabat, ac, Pontifice quoq;subleuarentur;saepe laborabat. Inueniebat em animus eius materia liberalitatis, etia in angustiis pauperta tis. No raro enim & hoc in Hosse domo accidebat,ut ad exple das omni u indigentiu necessitates pecunia deficeret,quod cu illi pecuniarum administri denutiaret;no defecit unqua, aiebat, . 'apud me pro pauperibus Christi pecunia, neq; deficiet.Vedite vasa, aut veste aliqua,aut qui ria ex domestica suppellet tili distrahite,& pauperii necessitatibus sine mora succurrit nec unqua patimini paupere indonatu ex domo mea Tecedere. Qua rem, cum aliquado cognouisset, vir animi excelsi iudicij q. maturitate laudatus, ChristophorusMadrucius Cardinalis Tridentianus manu sua propria, in iis c illi verba ex oppido suo Soriano scripsit. Vix possit squo animo ferre, quod optimus Ortliodoxet religionis pares& de Apostolica sede adeo bene meritus, cozatur propter re angusta domi, ab Urbe iecede Te,& csi illa veneranda canicie, versari in locis, quae vix hyemali tepore florida iuvetiis posset Perserre,& pati donec pene ab ultim ad hyle, dc

ab Herculeis colunis remediu adieratur. O te-Pora,o mores, Doleo ego miru in modu, quod

Ca pristare no possu, qui gestiret animus adimplere;& qsanctitas & eruditio lata merereturδέ uod aute habeo hoc Ill. D.V.offero ex corde