D. Stanislai Hosii S.R.E. cardinalis maioris. poeniten. & episcopi Varmiensis Vita. Auctore Stanislao Rescio ..

271쪽

aetes Dalmyrii Nossiaiticulum,in quo sibi cati & prudentes vide. bantur illi disputatores, veramque illis ad vii

tatem & concordiam viam S rationem ostenderet. Et hoc etiam tempus ii axime ninium

idoneum esse reputabat, in quo I utlieri sed a-tores, de verbo Dei inter se maxime dissentiebant. νt utrique parti ostenderetur, quod neti-tra vel bum Dci intelligeret, quod non alibi, quam in Ecclesii Dei inuenire licMet: cum praesertim auditae fuissent voces quorundam in illo ipso Aldem burgensi colloquio, quod citius se adduci paterctur, ut in Papae Rcimani quam in Philippi vel Eberi sententiam descenderent. Q aiatobre author esse coepit laudatissimo &Omnium laeculorum memoria di praedicatione dignilsinio Alberto Baliariae Duci, Calliolicae fidei Propugnatori serventissimo, ut is operam

suam apud Augustum Saxoniae Ducem inter- . ponere vellet, posteaquam utram Que Luthqr .norum partem audiuit . tanta animorum acer: hita te inter sἡ ontendentem ; ut audire quoq. vellet Catholicorum de utrisque sententia, α

quid Ecclesia Dei, de his articulis sentiat & d Ceat,de quibus ita pugnabant ij, qui ab illa dias cesserunt. Certe, ait, ali quem inauditum condemnare, habet magnam iniquitatis rationem. Auditet saltim Catholicorum quoque ratio nes . Cognosceret,num vera sint, an falsa, quae de Romana Ecclesia comminiscuntur. liberum

' erit nihilominus amplecti, quod voluerit, aut

si ipse

272쪽

Cardinalis sea. 227 si ipse Dux tantopere a Catholicorum nomineo consuetudine abhorreret,saltem in se biectis

sibi oppidis,& in aliquibus ciuitatibus liberam facultatena praedicandi Euangelij Catholicis

concede tet . sperare se in Dei misericordia, quod non ita magno negocio cognosceret, noDei, sed Diaboli, non Christi sed Antichristi

aerbum esse id, quod siue a rig dis, siue a mol- . Iibus Lutheranis praedicatur. Ac arripuit hane occasionem animo plane libentissimo pientis sinus Ba uariae Dux, multumque apud Saxo-inae Ducem, uti beram praedicandi facultatem concederet Catholicis, laborauit. Verum non est in medico semper, ut releuetur aeger. Cura saucij habere; non curationem facere, ilibet

Euangelium . Spes est in Domino , q'od haec

viri utque sollicitudo suo tamen tempore optatos, e citus consequetur. Neque enim existimandu est, minorem eum de salute proximorum suram in s is, quam cum interis nobiscui ψviueret, habiturum esse. Magna autem Hosta sum isto Principe, familiaritas & consuetudo intercedebat, cum propter studiorum &co siliorum similitudinem, tum quod per e coram hominibus Christum uterque confiteba' tur. Et solus propemodum esse in Germani videbatur, velut quaedam arx Catholicorum; receptaculum eiectoiuna; castellii in sacerdo rum ocreligiosorum omnium. Eos enim, qui

molli brachio rem relisionii agunt, qui nec fri

273쪽

r .stam an II 31θgidi, nec calidi sunt, in eodem nocentium gra du & ordine reputabat, qui Christum & Belial, qui Lutherum dc Ecclesiam, haereses cum re fide, singulari quodam artificio , ex intima

arte sccularis pri dentiae deprompto, in uno. Regno , in eadem domo, in uno eodemq. ho-nainis corde, recte posse coalescere, & sine poriculo tollerari in animum induxerunt: tuos opi. timus & doctissimis Ederiis Imp. Cosiliarius. Cermanica lingua Holfichristen ,hoc esst, Aulicos Christianos, Latini vero cμ D. Augustino temporales siue tempori satore, appellant: qui rebus suis fortunisque saluis & omnibus ad libitum fluentibus, pro veteris Cathol. religionis integritate & dignitate, ne manum quidem Verterent, quales olim etiam in Aulis veterum Imperatorum, ant Eunuchi homines improbi& versuti. Ptincipum adulatores di gaudentes mutationibus & cofusioniblis. scut scribit D. Athanasius. Horum consilia quae similitii di natantum gerunt speciemque utilitatis, re aut eni& veritate nocent plurimum, ut fugerent RG

ses terrae & Principes huius saeculi, per litteras hortari Aonereque non destitit, & quae de

iis in sua illa Euangelica inquisitione scripsit

Ederus, ea per nos in Latinam linguam conuersa, tuni Germanice etiam doscripta mittebat,

atque ut stelam istam fugerent obtestabatur. Olim dicebat, in Ecclesia Dei legebatur, Deo seruire, regnare est, di qui regnare cupiebant.

274쪽

Cardinalis. Uti . 2Dei gloriam & Eccresiae utilitatem promouebant. Nucisti Ialoui,hoc est,mac lenti Catholici, aliam stripturam Principes huius saeculi docueriint, quam re magis exequuntur, quatriverbis praedicant,hoc est; Tempori seruire, regnare est. Deo seruires cst regnum i e: dere Una esse putant Deo candelam ostetendam, ut sit propitius. Diabolo duas, ne noceat. Quo ReipublicarChristianae in comodo. quo religionis detrimento res ipsa loquitur. Et usus est aliquando his quae sequuntur vel bis cum ad quedam Catholicula, Principem, scd valde tepidu, scriberet. Qii id faciam hoc rerum statu.Mal didius homo, qui confidit in homine, ci ponit carnem brachium suum.Benedic iis qui confidit in Domino, & crit Don. intis fiducia eius. Nolo deinceps iam in PrincipibLs considere; de quibus 'vete dixit Propheta. od non est in eis salus. In te spem on nem iccan dcfixam

habeo Iesu Christe, fili Dei vivi. Te supplex inuoco, te precori ut misereatis nostii. Tolle caris citatem hanc, qua percussi iunius,ex oculis nostis. Illumina vultum tuum super nos. CO , uerte irrus,& auerte iram tuam a nobis . Valeae

isti Principes, qui religionis in liam curam g ru Vt. Tu Deus inadi litorium meism intende, cicad adiuuandum nos sistina. Domine salua nos Perimus . Vana est salus holuinis. Domini in latus - . '

275쪽

FPiscopos etiam & alios Ecclesiasticos ub

ros Christianae Religionis ius πιι per E- pistolas Catholicas, licui olim faciebant, Dionysius Corinthi Episcopus. Cum in Polunia, tu in Germania sine intermissione hortabatur, ut intrepide Christi causam contra Christi crucis inimicos tuerentur,& qui tepidiores erant, eos vere Panico timore correptos esse dictitabat, quod id unum tantum Iaborare viderentur, ne panem, ne census, ne reditus aninis iterent, quocunque tandem loco res religionis versaretur. Puerorum hoc esse proprium reserebat, qui latronibus domum fodientibus de 'reciosa quaeque rapientibus & vitae insidia i

tibus, non modo non resistunt, verum etiari arrident. ac tum demum vociferari incipiunt, curii eis calathum , systrum, vel aliquid, ludicrum abstulerint . Indignum esse cum Augustino memorabat, quod Episcopi huius tem- poris frequenter nollent dicere. quod teste scriptura possent dicere. timentes videlicet ne i quentibus eis ostendantur, qui verit tem non possint capere, &non timentes, ne tacenti bus illis, qui veritaterii possunt capcre, falsitate capiantur . Nec magis verbis hortatus est, quam exemplo praeivit. Nam cum illo

trio tempore Sisis mulidus Rex bellum com

276쪽

- , cardinallinita. 23xtra Mosdios suscepisset, datis ad Hosum litteris precibus illius & sacrifici js, susceptam expeditionem, & uniuersum imminentis belli progressum & diligenter & sttidiose con inendabat. Cui Hotaus o Episcopum natum Ecclesiae, i nemorem sui nostris, imitatoremque maiorum )Euangelica plane libertate usus,modo non issdem verbis, quibus ψlim Isaacius monachus Valentiniano Imperatori in bellu profecturo,respodit. Quo vadis Domine mi Rex, quo vadis ΘNoli permittere subditos

tuos contra Deum rebellare, vi ipse faciet contra te bella cessare. Ille est, qui barbaros in te concitaui : nam & tu subditos tuos Deo. rebelles, quia non represisti, concitasti N li existimare , euerto in tuo imperio Christi Regno, Regnum tuum stare piisse diutius .. Inimo vero metuo, ne fligellum irae Dei sit ille ipse , contra quem bellum suscepisti, α erit tibi certe valde durum corii a stimulum calcitrare. Alteri quoque cuidam Principi in

faciem restitit, non minori libertate, cum ad lendos milites ex bonis Ecclisiarum di Non seriorum ingentem auri S argenti vim corra dere decreuillet. Maiores, ii qoit, nostri ad bellum profestiiri, bona sua & possessiones Eccle- sis di monasteri s relinquebant, visi in praelio caderent,facultatibus eorum, Christi sacerdo- aes potiren uti hi redirent incolumes ad bono- subrui possessionein reu* tere tur. V ix au

277쪽

tem esse auditum, ut qui sua bona pijs Iccis as- fgnauerant,in praelio succumberent, sed victores ut plurimum euadebant. Alio quoque terapore, cum auctoritate Pontificis quidam expeditionum di negocioru administer abuteretur, di errori suo voluntatem Potificis obtenderet dicens, Papam omnia posie.sed non potest ait Posius plusqua Deus. de Deo autem scriptu. Iegimus, quod non Deus volens iniquitatem tu es.Itaqtie nec Pon t sex inquitatem velle debet,etiamsi omnia pqssit.

r Oliebantur interina in Polonia haeretiis IH ci, nescio quae separationis consilia in ter Regem Sigismudum & Resinam Catherina, Ferdinadi filiam, quae si ad sine in perduxissent, magnam uniuerso Regno , & Claristianae religioni iecurim thflixissent. Sed adest semper Ecclesiae sitae Deus: qui Hosium excitauia, ut istorum conatibus obuiam eundum esse existimaret ; N Regni senatores primo, deinde ipsum quoque Regem , ad commune hoc quasi incendium extinguendum inflammaret, qua de re in eam sentetiam alicubi scripsit.Totus perhorresco, cum, quae consilia capiantur, & quae sint hominum cogitationes, ait dio, quae no alio spectare videntur, quam ad euertendas, quas hic habet fortunas maiestas Regia, ad existia

278쪽

rnationem illius, quin & Regni totius sal tenaias factandam ct conuellandana, denique ad

multorum animas, tam facientium, quam con-

issentientium in prosundum barathri deia .erge'. das . Non credo, quod ullus. suerit a saecul pestiletior haereticus, qu in impius ille Bernae

dinus Occhinus, qui, num etia Deus esset, aut num ulla rerum humanarum cura tangeretur in dubium ausus fuit reuocare. Huliis tamen

hominis nefarij consilijs in patria nostra locus dari dicitur: quae si, quod absit: progressu in haberent : etiam elementa cotra nos insurgerent, nec tam atrox facinus ferre possent. Totum orbem concitaremus contra nos,& Opinione nostra celerior,certissimus Regni totius interitus sequeretur. Quamobrem, quantum Regiae maiestatis Regnique totius salutem conseruatani cuperent tantum eniterentur, ut his restilen- .

tulimis consilijs obuiam iri queat, quo totus orbis intelligat, quae sparsa sunt, esse vanissima, nec ulla de re minus in Polonia, quam de hoc tam execrando flagitio cogita tum fuisse. Regis quq que maiestati diligenter supplicauit, ut bascentis mali initia opprimeret, nec aures ullo paet' praeberet eorum turbulentis consilijs, qui Reges , Regna perdere non dubitant, ut fidem Catholicam simul euertant. anti facio, ait, ad eudem Regem scribens,& fortii narii &; nimae praesertim Vestrae iiiiaiestatis falute , 'tmihi salus diius inca ipsius salute charior . non

279쪽

sit . neqiae dubitauerim de gratia apud M. V. quin & de corporis mei salute prius in dubium venire, quam ut aliquid eorum praetermittam, quae ad salutem V.M. conseruandam pertinere putarem. Nosse me iam debet M. V. quand qi idem totis iam annis sere o Maiestati Vesrae, simul & D. Parenti illius ita seruiur,fidem ut illi meant di integritatem satis probasse videar. Fumos istos, quibus multorii oculi perstringuntur, ambiui nunqua ; quod scit ipsa.

Id. V . immo ut ad alios transferentur petiui, quod ipsum N Romae laci ante annos. a L. Et quamuis totos 13. annos in aula Maiestatis Vestrae divique parentis illius fuerim versatus, nunquam tamen aulice loqui, vel scribere didici: nec tam priuatis meis rationibus,quod hominis cati & aulici esse uidetur, quam publicis cauendum & consulendum putaui. Factus autem Episcopus, ctim per a a. annos ab aula ab ea em,ac totus sacris libris euoluendis, quibus nihil est cum illa commune, inaniersus fuissem, longius ab ea scribendi consuetudine, &ab his moribus, quos aula requirit, sui re motus. Quo maiore venia dignus esse videor, si solita mea simplicitate, apud M. V.in scribendo &dicendo utor. Non contra te, o Rex, scripsi, quod scripsi . Pro te saluteque tua scribo, quicquid scribo. Memento, o Rex, per quem regnas: me m.ento, cuius minister es: mem c to, pro quo gladium portar: metricto rationem reddenda esses

280쪽

Esse & cogitationum, & adtionia tuaru omniti et non solum autem tuarum, sed & eorum, quos regendos suscepisti populorum, coram illo iustissimo vivorum & mortuorum iudice Christo. Non poteris ibi dicere, nolens feci:ignoras feci, coactus seci. Ecce ego, quamuis indignus tamen sacerdos & Episcopus tibi an uncio,hoc quod agitur, quod tibi suggeritur, ad id comparatum , & institutum esse ; ut religio primum,deinde Regnum quoque hoc tuum euer latur: quibus euersis quid de te futurum sit, cogita. Non enim subtrahet personam cuiusque Deus, qui est vere omnium dominator, nec verebitur magnitudinem cuiusque, quo

niani , lium , & magnum ipse secit, qualiter est illi cura de omnibus , 'rtio, bus autem, fortior instat cri latio. Quamobrem , quod olim in simili negocio M V. r spondit omnibus regni consiliarijs , quid impedit, quominus & nunc clanculariis istis cbn-

sIiariis respondeat 3 ini id prodest homini, si

mundum uniuersum hi cretur, animae vero suae

detrimentum patiatur aut, quam dabit hortio commutationem per anima sua' Non tanti tibi fuerat Regium diadema , non Tegni tam ampli, tam copiόti, non tam ad tun istarum illi

terrarum imperium . ut eorum ammittendorum eiu faceres, quod facere te salua fide, religioneque tua, non posse putares. In eadem p lanὀae quoquc nunc esse sententia, pala in omnibus ostea-