장음표시 사용
31쪽
siberga suae nationis conventum instituisset, decrevissεtque summum Pon missicem adhortari, ut Constantiae novum Concilium indiceret, Legatumque semitteret, Basileenses pariter inducere, ut eb se transferrent, ut ibi paxis clesiae redderetur, primi Basileenses recusavere , quod audiens Thomas M. se stibachius ex Germanis insignis Theologus : Nunc, inquit, scio Basileensesse Spiritum S. non habere duriorem ; quando tam aequam Imperatoris legemis effugiunt: idem multi alii dixere viri doctissimi & opinione sanctitatis illu--stres. Quibus consideratis caligo tandem ab oculis nostris cecidit, quae
is velut aranearum tela verum cernere impediebat; recognovimus erroremis nostrum, venimus Romam, Basileense dogma rejecimus, Eugenio Pontificiis maximo caput submisimus &e. Hoc munus Eugenio paulo antὶ obitum DEus repraesentavit: obiit enim eodem anno die a 3. Februarii: cui sexta die Martii suffectus Nicolaus V. pro quo eodem anno die a I. Augusti promulgato edicto solenniter stu- ditim suum declaravit Fridericus , idemque fieri mandavit ab Universitate Viennensi, quae esto consensum unanimem a membris suis aegrε impetrasset, tamen ad extremum imperanti Regi morem gessit, Legatumque Pontificis Ioannem S. Angeli Cardinalem legitimo ritu excepit, idque ipsum per totam Dioecesim egit Leonardus , ut qui princeps fuerat architectus pacis , & fidei adversus Sedem Apostolicam constanter retinendae auctor. Potissimam ille partem assidebat Caesari, quod ex instrumentis ab eo plerumque in Urbet448. Viennensi datis elucet. In aula Regia versabatur anno 14 8. quod liquet ex
jvilicio Viennae celebrato in caiisa dissidii, quod in Urbe Schwinsordensi inter Cives quosdam & Senatum conflatum fuerat: in eo judicio leguntur assedisse Ioannes Ep. Frisingensis , Leonardus Passisiensis, Fridericus Ralisb nensis, Sylvester Chiemensis &e. Sententia contra cives seditiossis pronunciata, senatusqite, qui dejectus seerat , in locum situm restitutus : Amam lenae anno I 448. die Martis ante Michaelis. Subinde & Felix V. idolum Basileense in ordinem redactus, paxque Universalis Ecclesiae rediit. XMX. Miserat anno I so. Nicolaus Papa in Germaniam Legatum Cardinalem,a 2ώ. Cusanum Iubilaei Promulgandi gratia, simul ut sacram Ecclesiarum & Coeno oti this acii biomm disciplinam in melius componeret. Ille deputatis ei negotio per νυ Austriim. Provinciam Salaburgensem tribns Abbatibus dioecesis Pataviensis , nempe Stephano Mellicensi, Martino Scotensi, re Laurentio Cellae B. V. in Austria inferiori ad lustranda S. Benedicti Coenobia , aliisque ad alias Ecclesias, salutaria quaeque constituit: Synodus quoque Salaburgi eam ob rem coacta, cuitatis,ardus Leonardus Pataviensis praesedit: eius Synodi Constitutiones, ut Leonardus Dioecesi sua promulgaret, in usumque deduceret, literas hortatorias Fri- derico Salaburgensi, una cum literis Nicolai Cusani accepit.
x n. si Fridericus DEI Fratia Salaburgensis Ecclesiae Archiepiscopus A post ,, Legatus, venerabili Darei, Amico nostro Charissimo, D. Leo, a J V si nardo Episcopo Pataviens, staternam in Domino Charitatem. mulindis si Recepimus pridie literas a Reverendissimo in Christo Patre, Domino Generoso, Domino Nicolao titulo S. Petri ad vincula SS. Romanae Mybbiniac is Ecclesiae Presbytero Cardinali, Apostolicae Sedis per Alemanniam Legato,, sib eo tenore, quem intelligetis ex copia collationata, quam cum praesen--tibus Signeto nostro consgnatam vobis transmittimus. Et quemadmo-
sedum contenta in eadem Copia alias, iam sua P. R. hic Salebisv ae sacro Proisse iciali Salaburgensi aes erat Omellis, unanimi sunt voto conclusa; frateris nitatem vestram sincero exhortamur asse his, vobisque committimus, qua-ἡ tenus per Dioecesim vestram ea, quae continentur in dicta Copia, tam Re-
ά se gularibus, quam cucularibus, Exemptis & non Exemplis Presbyteris publi--cetis, & publicari faciatis, pia monendo adhortatione , ut sua devotioneis huiusmodi se studeant mandato consormare ; in eo grata nostra Si veritis ,, praefati Domini nostri, Reverendissimi Domini Legati beneplacita prose quendo. Datum SalZhurgae, quarta decima mensis Aprilis, Anno Domin is Millesimo, Quadringentesimo, Quinquagesimo Primo.
32쪽
mee sere sunt, quae de Leonardo & Ecclesia Pataviensi, ut se per hoc
tempus habuerit, stridenda suppetebant. Memoratur celebrasse Synodos bis Pisis in juxta Decretum Basileensis Concilii ι in iis agitasse de resormando clero , sed nihil prosectum: ita quidem Bruschius ἔ cui quantum fidei sit, cum de Ct ro sermo est, abunde nostitur: lyra vetus invidentium Clericis bona temporalia, praecentore Wiclesso & Husso. Alia gesta & res ad Leonardum spectantes ordine Chronologico subjicimus. Anno i as. aedificatus est a Civibus Pataviensibus murus civitatis in XXX. loco ad arenas dicto, super Astucas quercinas. Anno I 16. Leonardus dedit Diploma pro monasterio Subensi, quo L. . ἡ '' confirmat privilegium eidem Coenobio quondam datum ab Manegoldo, G defrido, Georgio Episeopis Pataviensibus de jure civili vulgo Purchreelit, bde libera devectione quinquaginta cupparum salis citra vectigal persolvem dum in Obem perg. Datum Uataviae in die S. Georgii MCCCCXXVI. Anno I ao. Leonhardus Episcopus Monasterio Aspacensi constituit de narium perpetuis temporibus, singulis annis ab Inquilinis Parochialium FG clesiarum in Trufflern, Puerpach, Munster, G heim, ei chmerting, WiNting. Munichaim Se. solvendum Custodi Monasterii pro Officio Custodiae di pro conservandis ornatibus Templi eiusdem monasterii. Ita Hundius
Anno I 32. Leonardus confirmat permutationem bonorum quorundam fictam a Monasterio Mellicensi cum Magistro Petro de Pirchen art sacrae paginae Prosessore, Rectore Parochialis Ecclesiae in Dreskirchen. Darum memnae die XVIIL mensis Octobris Anno MCCCCXXXII.
Anno I 3s'. ante sestum Nativitatis Domini dum in castro inseriori Pat viae minus caute , & improvide ageretur cum pulveribus bombardarum, factum est incendium re idem castrum exustum. Verba sunt Andreae R iis bonensita. Eodem anno Ioannes Abbas ZWellensis impetravit a Leonardo confirmationem privilegii quondam a Wrenhardo Epitcopo dati super immunitate salis per terram suam libere deducendi. Datum tennae XXIX. Augusti. Anno 1 as. Eugenius Papa dat literas ad Leonardum Epistopum queis Ari a dispensat super assinitate inter Nobilem virum Ioannem de Ebrestos Ba Culin. σμnem, & nobilem mulierem Gertrudem de Starhenberi Baronissam , ad hoc μ'
ut matrimonium inter se contrahere valeant. Datum Bononiae anno Incaria
nationis Dominicae MCCCCXXXVI. pridie Kalendas Februarii, Pontifica.
Anno 1 3 . Leonardus condidit instrumentum V mus super privilegio Au. a Friderici Il. Imperatoris concessb Ducibus Austriae, illiidque est, quod vulgo i extat apud Cuspinianum & alios. Id privilegium memorato Episcopo Wollango Pair de Hedersdorf, Rectore Ecclesiae Parochialis in Haimburg, ct Ioanne Alchel perger de Novotbro , Rectore parochialis Ecclesiae in Gri lemberg, Licentiatis in Decretis, & Alberti Ducis Austriae Secretariis oblatum fuit, praesentibus Sylvestro no atque Doctore. M. Chunrado Bladem Licentiam in Decretis & Canonico Ecclesiae Patavi ensis. Wiennae Anno MCCCCXXXVIL die inreurii. XVII. Aprilis. Petrus Sartoris derarcheim
Clericus Mimensis, Di creesis Notarius instrumentum consedit. Eodem anno Leonardus contulit Monasterio S. Salvatoris Ord. Praemon. -ἀ strat. Ecclesiam parochialem S. Andreae in UrelaW; cum perpenderimus, i 'istiquit, quod dictum monasterium paucis reditibus atque fructibus pro sustentatione fratrum ipsi Domino atque Salvatori nostro jugiter famulantium dotatum existat, ipsius cultum ampliare cupientes &c. Datum & actum in emstro nostro S. Georgii supra Pataviam cie secunda mensis Decembris Anno
Anno eodem conflagravit pars Civitatis Pataviae, quam Novum- λ- Maerum appellant.
33쪽
MNAm.' Anno I a g. Leonardus donavit Tliomae de Haselbaeh quasdam decimagar, ,et innovalibus certis in Perchioldstori: Affectantes, inquit, venerabilem dile ' ctum in Christo Magistrum Thomam de Hasel bach Sacrae Theologia: Pro L. forem, plebanum in Berchioldstoris nostrae Dioecesis tanto amplioribus bene ficentiae efferri gratiis, quanto idem ex influentia divina, diversarum scien tiarum & virtutum dotibus existit illustris &c. Datum Wiennae XIV. die mensis Maii. Anno Domini MCCCCXXXVIII. Quo itidem anno Mathias Epistopus Vittricensis Leonata. Epist. Patav. Cooperator in Pontificalibus uti ipse in Bulla se vocat reconciliavit Monasterium S. Vpoliti cum capellis eidem annexis. Datum ibidem , die IV. Decembris. Obiit eiusdem Mona sterii Praepositus Christianus , pro quo electus Gaspari Leon hardus Episc.. Patav. jussit fieri generalem proclamationem in Ecclesia S. Ypoliti, si quis contra eius electionem aut personam opponere aliquid habeati id quod se ita mandasse significat Conventui S. Ypoliti per literas datas Wiennae in nostrae
habitationis Curia die XXVIII. Julii An. MCCCCXXXIMAnno i r. pars civitatis Patavi ensis exusta est, cujus incendii occasione deperditi aut confracti sunt urcei complures, quorum jactura fertur aestimata suisse triginta septem florennum. Archimstat. Anno Iin s. Leonhardus Episcopus Ioanni Ungnadio sacro cubieulo Fri- si derici Caeseris Praeposito cuius frequens mentio in gestis eiusdem Triderici apud AEneam Sylvium contulit in beneficium bona quaedam per obitum Leo poldi ab Eckensata vacantia.
Donaidiis Anno I 46, Vendidit Reinberto de Walseeius omne , quod habebat ini' o Civitate S. Hippolyti, vetus Ecclesiae Patavi ensis patrimonium pro quinque x viginti aureorum millibus, sub titulo redemtionis, ut ait Brutichius. Sed posteris Reinberti perduellionis convictis civitas devoluta est ad Principes Austriae, inde ad Comites de Trauthson primum pignoris, deinde & proprimi tatis nomine devenit, solenniori jurisdictione remanente penes Principem terrae, qui hodiedum Consulem seu Judicem Senatumque constituit, qui plebi ius dicunt & causiam sanguinis disquirunt. Ita Christophorus Mulierus Canoniae S. Hippolyti Praepositus. Verum post obitum Georgii redemtam fuisse civitatem ab Udatrico Episcopo suo loco dicetur. Anno i Caspar Harnberger Licentiatus, Curiae Pataviensis ossicia. lis testatur se vidisse formas privilegiorum quorundam Austri acciri im. Datum & Actum Viennae Pataviensis Dioecesis in stuba ordinaria nostra, solitudiresidentiae. Anno dicto. Indict. Io. die 23. Martii. Anno I 8. Leonardus ad preces Joannis de Egra Abbatis Zizettensis Capellam S. encestat in Cistersdorss monasterio Zwellensi donat. Datum iennae die XXIV. Januarii. Sic Annales ZWellenses I qui itidem memorant eodem anno die IS. Aprilis Joannem Carvales Cardinalem S. Angeli Ni eolai V. Legatum illum quem alias meminimus Viennam ad Fridericum, eum se pro Nicolao declarasset, venisse eundem hoc anno fuisse in monasterio Zwellensi. & vidisse destructionem eius sper Hussitas sectam) cum magna amaritudine & compassione cordis, absolutionem quoque tatribus di indulgentias impertisse. Anno i 49. Leonardus emit a Georgio de Fraunperg in Messen hausenostrum Ratχman stors. Item redemit granarium in Zeiselmaur. Ita Hundius. ΣXXI. De moribus eius diversi interpretes : auri avidum , parcum , tenacem Mae. fuisse serunt: Sumi possim in vestitu, conviviis, satellitio ; deditum apprime IT' morionibus, mimis , & ludionibus ; denique instrumenta superbiae ae volu--. 1 ''' ptatiς pro more secularis potius Principis, quam Epistopi sectatum t nomina conflasse permulta ι inde studium colligendi aes ; per viam mutui & caritativi subsidii ut Schritovinus ait a Ciero & Abbatibus multa emunxisse; ut raudareν ad. obligata redimeret. Sed alia est AEneae Sylvii oratio, quam supra attulimus: Munificentiam Leonardi in hospites, in pauperes in coelum effert: praeter iustitiam, aequitatem, prudentiam, cui parem se negat vidita; Nee 'mceps est, inquit, in partibus, ante cujus ostrum plures pascantur inopes : neque bis sicui steria
34쪽
plerique bora Ecclesiae inter necessarios partitur, aut in alios illaudibilis Uus combertis sta elarhitur pauperibus tartsi quamplurima. Haec & alia AEneas testis ocu-iatus, & cane quam candidus, quae non opus est hic repetere. Civibus Pataviensibus adeo furunt extitisse gratum , aded studia ipsorum sibi adjunxisse, tit eum naturalem Dominum ac Principem suum vocabulum Antecessoribus usque denegatum unanimi consensita palamque vocitarent. Tanta inerat morum comitas , animortimque conciliatrix benevolentia. Haud tamen perenne erat hoc civium studium : nam lites aliquando acrcs cum Episcopo exercuisse olim nacravimus ; atque serius etiam nempe Friderico jam Caesare rerum potiente controversiam inter eos agitatam inde manifestum est , quod icuere. πRudigero Starenbergio & Ioanni Schaumbergio litem Pataviensium compo- Anendam Fridericus mandarit. In eo minias rccto ajunt sibi iisque Leonar- . aaα dum conssiluit se, quod monetam materia deteriore corrupit: ita scrunt immutasse, ut septima pars venirct in lucrum , nigra ut vocant monet 1 in al- iu. bam non satis candide & iuste conversa. Sed excusationem facise Leonaria diis inveniat a necessitate temporum, cui h principio suae gubernationis confli fatus & aes magnum contrahere, & bona quaedam in pignus locare coactuscit; praetcrea bellum Hus siticum, quod ε vicino urgebat: denique exempla aliorum id aetatis Principum, qui penuriae aeris levandae hanc veluti dextellam adinvenerant; at commodo minore suo, quam populi detrimento.
Exercuere Leonardum dolores podagrici, in quibus ad extrema dedu- XXXILElus migravit anno a s I. ipsa die corporis Christi incidente in diem S. Joannis Baptistat, ut scribit Schritovinus. Sepultus Pataviae sub marmore quod ipse sibi primo pacificae possessionis anno fabrefieri curaverat. Instruptio marmoris cli h uc:
Anno Domini MCCCCI.I. obiit Reverendus in Christo Pater & Dominus D. I conliardus de Layming natus , hujus Ecclesiae Praesul bene meritus & Castri & Ecclesiae muniticus reparator , die S. Ioannis
Nesas sit omittere epistolam A neae Sylvii de lapide sepulcrali, quem sibi Leo-
nardus tempestive admodum effingi curaverat: ea sic habet:
si Reverendo in Christo Patri, ac Illustri Principi, D. Leonhardo Epistopo Epist lare si Pataviens, Domino suo magno, Sc futuro Maximo : Aeneas Sylvius I .: -- Poeta, imperialisque Secretarius. S. P. D. si Basilicam divi Stephani Protomartyris, cui praesides in urbe tua Pataviensi, cum nuper intrassem, mirarcrque veteres sepulturas: Nihil inquit Magni-- ficus Casipar Cancellarius adhuc vidisti: moderni Epistopi spectandus cstis lapis. Sequentique die cum viri praestantes advenissent, Sylvester Chie- mensis Episcopus, ac Ioannes Magister Regiae Camerae , tu illos cum Canis is cellario postquam solenni prandio recreaveras ut lapidem cernerent, ad- seduxisti: ncc dedignatus es me quoque una inter spe latores vocare. Vidiri ergo mirificum marmor, quod tam subtili ingenio sculptum erat, ut vel Phi- diae vel Praxitelis opus videri potuerit: nec meo iudicio squi tamen Roma--nas statuas contemplatus sum, altioris aedificii quicquam huic operi poteraeis adjungi. Vera tua illic iacebat imago. Iob in utrumque latus erat inscul--ptus, super pectus tuum Crucifixus residebat. In insulis quoque circa bea- istam Virginem bis tua efiigies cernebatur. Ad pedes tuos duo Leones tam is vivis similes, ut terrorem injicerent aspicientibus. Angeli undique volan- istes astabant. Arma tum tua tum Ecclesiae in plerisque locis visebantur. is Laudavi ergo te mirum in modum, qui cisii altum tenes dignitatis gradum, mult isque postides opes , non tamen esse te homincm oblivisceris: Sed is quod hominis cipientis, & mortalem te noscis, & de morte sedulo cogitas rri quo fit, ut te non nisi justum judicare possim. Nam qui vivendo moritu rum se continuo meditatur, is procul dubio, & vitam ducit meliorem , α,, eum dies obitus adest, mimis angitur. Quia praevisa jacula sicut Grego rius inquit) minus nocent: & facile contemnit huius mundi blanditias, de inquinamenta refugit, qui semper cogitat se moriturum. Unum tamen in
35쪽
Iuntatem Fri deriei Caesar. electu Mus genu . Studia. Functio MD ex clecti ius.
se tuo sepulchro defuit, quia non erat ibi Epitaphium te ac tuis virtutibus dl--,,gnum. Volui igitur iupplere destinim, edidique nonnullos Elegos, qui si is placebunt, in aliquo ex lapidibus Sarcophagi tui poterunt insculpi, & actis posteritatis deduci memoriam, ut non solum praesentes, sed etiam futuriis populi, qualis Praelatus fueris , & quam Ecclesiae utilis, recognoscant : Ecis qui tibi succedent, non locum duntaxat, sed & virtutes tuas habere procu- rent. Vale optimi r &fac, quod tuus AEneas si fas est dicere tuissi-ismus fiat.
Extat in Bibliotheca Caesarea Membraneus soliorum I r. in quo continetur liber ritualis sive Agenda Ecclesiae Pataviensis, initio seculi decimi quinti scriptus ; id quod claret ex formulis, quibus presbyteri ordinati preces pro Rege, Duce, & Episcopo fundere jubentur, ad hunc modum conceptis:
Signanter tamen orabitis pro Diocesiano vestro Leonhardo Pastore Gubernatore Ecclesiae Pataviensis, cujus gratia nunc promovemini ad sacros ordines &c.
Illud in hoc codice observatione dignum occurrit, quod in sormula consecrationis Epistopi, quae incipit fol. yy. hujusmodi interrogatio & responsio legatur: Vis S anctae Salrburgensi Ecclesiae ut Metropolitanae tuae debitam subjectionem & obedientiam exhibere Volo. Porrd ante Leonardum obiit frater ejus, de quo Epitaphium , in Coenobio Engelhartreii sic habet: I ilhelmus et v Ladimi en qui obiit dielis almo MCCCCL. Suffraganei Leonardi fuerunt Mathias Episcopus Ui cens s : de quo alias dictum est: de quo Annuae Zπellenses, ad an. I 437. consecrasse ex commissone Leonardi Episcopi templum ejus monasterii ab Hussitis destructum. Alter fuit Nicolaus , qui consecravit Christiannum Xolb Abbatem Syreanstetensem in die s. Andreae Apostoli; anno 144I. Nicolaus Episcopus Marcopolensis de Ordine Praedicatorum Dioecesis Patav. Suffraganeus reconsecravit altare Coenobii Gemnicensis Nonis Iulii. Anno MCCCCLIII.
Post obitum Leonardi Fridericus Caesar ad civitatem Pataviensem literas
dedit et q. Iunii, quibus petebat, ne quid interim novaretur , neve cuipiam se addicerent, dum ipse de negotio sedis decerneret. Instabat autem apud Capitulares, uti Alberciam Schaumbergium, Praepostum tennensem, sed nondum adultum , in Praesulem assumerent. Submisit etiam Legatum Presbyterum cum literis Pontificiis, quibus proviso sedis in praesens reservabatur Pontifici , addito mandato, ut ne aut Capitulo fas esset ire in suffragia, aut civibus operam sitam in quenquam conferre. Ex adverso autem Bavariae Duces Albertus & Ludovicus missis Pataviam Legatis Can
nicos ad electionem concordibus votis suscipiendam hortabantur; quod illi executi elegerunt Udatricum de Nusdorff, illustri familia, quam pluribus privilegiis Imperialibus suisse munitam , ait Schritoviniis, atque haereditarios Archiepiscopatus Saletburgensis Senescaseos in subscriptionum titulis appellatos. Genitrix Udatrici nata de Staufer. Ipse porro Udatricus artium liberalium sundamenta posuit in Patavino Italiae Gymnasio, Doctor Iuris Canonici ibidem creatus, indἡ in Ladisiai Hungariae Regis Cancellariae seu Scrinii Protonotarium evast, ibidemque, ut ait Schritovinus , misistis O inrisabiliabus laudibus ad dignitates sacras eluctatus est. Nam primiam Canonicus Pa tisiensis, Praepositiisque Ecclesiae Frisingensis ob egregiam virtutem ac doctrinam constitutus ; deinde anno 14s I. I9. Iulii Profesto S. Margaritae V
& M. unanimi Canonicorum voto ad Insulam Pataviensem vocatus est. Ejus
causam α Canonici α civitas Patavi ensis & Bavariae Duces apud Pontificem
36쪽
eem dc Caesarem commendabant, orabantque, uti electionem firmam rammisque haberet. Indigne ferebat Caesar repullam , egitque cum Pontifice, uti Et Caesis 1d. ne Udalesco confirmatio indulgeretur. Sub idem enim tempus Fridericus Romam prosectus est ad coronam Augustalem, quam i . Kalend. Aprilis anni I sa. per Nicolaum accepit. Inter haec consipiratio Austriacorum contra Frideri eum inita ad eximendum ejus tutelae Ladislaum , qui jam propemodum adolevisset ; haeredem unicum amplissimarum terrarum praeter Austriam, Hungariae Bohemiaeque. Dudum ac saepius eorum preces eluserat Frideri--eus; sed nunc demum facticine comparata , cujus caput Eb Zingerus erat,
sumtisque armis rem agere istatuunt. Misitis a foederatiS nuncius cum literiS ipse eum Au ad Udatricum di Capitulum, praeterea civitatem Pataviensem ; quo in com . soli ramune foedus pro a Ierendo in libertatem Ladislao invitabantur : Electus cum .. . Capitulo nihil moratus eorum partibus accessit, strenueque pro eliberatione La)istat contendit: Seeus civitas , quae fidem Imperatori debitam ejusque mandatum exculans , etsi vehementer ab Epistopo & Capitularibus urgeret tir, cum & bona civium, etiam illa, quae in Austria reperiri poterant, occuparentur, & terror illis de adimendis avitis privilegiis iniiceretur , tamen obfirmatis animis perstiterunt. Qtris porro adversus Caesarem a provincialibus patrata sint, quemque ad modum Et in Nova - Civitate obsesso , Ladislaum extorsierint, accurate desieribit . neas Sylvius, qui intersuit. Ea res indignationem Caesaris contra Udatricum & Canonicos tanto ve- ILhementius accendit. novamque dedit ansam conquerendi de eo cum Pontifice ; clim interea etiam Udatricus per suos procuratores Romae multa adver- eoian Pon
sus Caesarem effunderet, quibus infamari se ille indignissime ferebat. Neque enim deerant Romae, qui caucam Electi contra potentiam Caesaris tuerentur; neqtie Pontifici probabatur, loco eum concordibus suffragiis obtento moveri; illud quaerebat, ut cum Caesare conciliaretur et adhibitus eam in rem aeneas Sylvius, qui plures hoc in negotio epistolaς Romam dedit, in quibus est cen. tesima trigesima sexta ad Comitem Petrum de Noxeto Pontificis Minittrum, in qua ita loquitur: ,, Scripsisti mihi pridem uti suaderem Caesiari, ne rem ,, Patavi ensis Ecclesiae amplius suspensam teneret, lineretque promoveri Eleis is ctum: id seci magno conatu & multis vicibus, sed nihil profuit mea selici- ,, ludo : Caesar in suo proposito perseverat: neque passurus est , quantum inisse. Electum imum promoveri, nisi humiliatum. ille vero, nescio quid se- ,, creti habeat, superbus est, neque dignatur Principi se submittere : habes, M quomodo res se habeat; nunc vestrum est cogitare & facere quod magis exis usu sit. Datum ex Grelgio Stiriae. X. die Augusti. Anno t4s 3. Rursus idem aeneas in literis ad Pontificem sequenti die scriptis haec inserit: De Austria is haec sunt: veniunt nunc ad Sanctitatem vestram Legati Regis Ladistatin diri cuntur acturi de censuris & de Ecclesia Pataviensi: de hoc ultimo scit ve- ,, stra Pietas, quid Caesari promissum sit: durum est offendere tantum Prin--cipem; & Ecclesii am semper vacare sortasse durius. Nesicio quid dicam: is vestra Sanctitas meliorem partem eliget Sc. ex Gret Zio Stiriae die XI. Au is gusti. Anno quo supra. Denique uberrime rem omnem explicat epistola ,, centesima quadragesima octava. Etenim Ponti sex interea per Oratores. Ladistat Regis impulsius, videtur animum applicuisse ad Udatricum , suam- ,- que sententiam Caesari declarasse per transmissum Breve seu literas, quae, Udstico. quam partam gratae extiterint Friderico, quidque iis acceptis egerit, denique quia Consilii captum sit , ita declarat Sylvius ad Comitem supra laudatum Petrum de Noxeto rescribens: HSusceptis, inquit, literis tuis una cum Bre- A vibus Sanctissimi Domini nostri mox Caesaream Majestatem adivi, quae tune,, sorte in mensa sedebat. Expectavi finem prandii, deinde semotis arbitris, ,, reddidi sibi Apostolica scripta , fingens me nescire , quid illa continerentiis Caesar ut aperirem, utque legerem iussit. Quo facto remansiit aliquantu--s ritum territus, dixitque: alia ista scripta sunt, quam quae nuper accepimus: DCui ego: nova, inquam, Caesar impedimenta, nova remedia quaerunt. De-s, inde prosecutus multa in eam partem locutus sum, ut mentem Caesaream
R. P. Hansiet Germaniasacra Tom. I. Yyya ,, ad
37쪽
si ad voluntatem Domini nostri Sanctissimi perducerem: petivi quoque
φ sponsum. Sed multum animus ejus turbatus erat, duo potissime conside- ,, rans: unum, quod Electus contra voluntatem suam in civitate Imperialis ,, Feudi obtineret Episcopatum e alterum, quod tam manifeste & publice pecis oratores Electi diffamatus esset: quibus cum mederi verbis studerem , re- sponsium tandem deposcerem ; ait se velle reliquos Consiliarios habere at- ,, que cum his plenius deliberare ἔ jussitque ut cum illis venirem ad se. Res,, est dilata per aliquot dies, ut est modus curiae nostrae, quae nihil absolvit
AEn ν syl- sine mora. Cum reventum esset ad Consilium, Magister Utricus Sonnen-
,. -zz is berg & ego soli fuimus, qui partes Electi iuvimus, conatique magnopereri sumus Caesaris mentem ad illum inclinare. Sed neque Caesar flecti potuit, is neque reliqui Consilliarii eius propositi erant, ut Electo mos gereretur. SiciCaesar vult res impedita est: eis tamen deductum negotium est, ut placeret Caesari E ,. 'i' 'seclesiae Pataviensi provideri de quacunque persona excepto Electo, quem a ri modum ex literis Imperialibus plene percipies et neque plus hac vice obti-Honnihi, isneri potuit. Facit sibi hoc incommodum Electus ipse, qui nimis nisus est disse Uz is Caesarem parsit facere. Misit enim hue ex suis unum Secretissimum Mari lico. is allum N. Curiae suae, per eumque non decem millia, ut mentiti sunt orari tores sui Romae, sed duo millia tantum florenorum obtulit. si Caesar sibi in jurias remittens pro eo Papae scriberet. Visum fuit Caesari grave , tantam is iniuriam pro tam parva pecunia remittere. Ille autem dixit se ad suum Do- minum iturum , reversurtimque post dies aliquot cum maiori potestate; ri sperariique bene posse negotium terminari. Sic ille abiit, neque unquam reversius est. Scripsimus Magister Utricus & ego ipsi Electo, sperabamu isque negotium pro minori summa posse componi, quam sex millium floreis norum: neque putabamus rem illicitam, quod ille pecuniam daret pro ota sensa Domino suo facta, si gratiam mereri vellet. Est enim modus omnium gentium , ut damna pecuniis resarciant. Ille autem Electus, qui pluries o mihi scripserat& Magistro Utrico , ut causam suam adjuvaremus, neque ,, nuncium ad Caesia rem remisit, neque ad nos rescripsit ἔ nesicimus, quae cau- ,, se eum retinuiti nisi quia putabamus habuisse eum scripta de Curia , per ,, quae certificatus sit, etiam invito Caesiare Papam sibi provisurum. Sic bonus,, vir sibi ipsi turbas facit. Et nunc Procuratores sui Caesarem publice diffa-simant; quod quam moleste sublimitas Imperatoria tulerit, nequeo expriis mere. Utrumque sit, Caesar ad id devenit, ut placeat ei Ecclesiae Pataviensi Consilium de o de quavis persona provideri, dummodo Electus excludatur: per hanc viam ' Σ' is poterit Dominus noster Ecclesiam illam pacificare. Neque enim difficile erit alium reperire, qui suam Ecclesiam Electo tradat, & accipiat Patavienissem. Vel Frisingeniis, vel Brixinensis, vel Dstet enlis, vel Augustensis, Aliud eo-- is vel alius quivis requiratur. Mihi tamen videtur hoc medium magis, quod iς x subiiciam. videlicet, quod Dominus noster Sanctissimus onus hoc conco is dandi Electum cum Caesiare in se susciperet, & faceret, quod Electus ratum piendo. isse habere promitteret, quidquid per suam Sanctitatem determinaretur, danis dumCaesari pro sua satisfactione iniuriarum: putarem enim hac imperatorem Gnon recusaturum; & sic ille Ecclesiam obtineret; alioquin non intelligo,
is quomodo Papa possit sine indignatione Caesaris hunc Electum promovere; is& possent in hac re multa nasci mala i nec expediret inter Papam & Impe- ratorem, qui modb se summe amant, nasci rubiginem propter hanc Eccle--siam. Haec reneas, qui aliis interiectis, ad extremum haec subiicit: De Be- neficiis Pataviensibus ad eum modum distribuendis, ut scribis, habeo tib M ingentes gratias, precorque id solidum esse procures, si confirmari eum autis provideri sibi contingat. Ad id ponii. KPost haec iam scripta , inquit, raptata hora magis felici allocutus sum iterum Caesarem super facto praefati Electi, dixique sibi me timere, ne tan- Caesareuilior. isdem Papa cogeretur Electo providere, qubd non facile reperietur, qui pro- is movendus esset ad Ecclesiam, quam alius possideret; durumque esset Ro-simano Pontifici insgnem Ecclesiam diutius vacantem dimittere, & multo
38쪽
isrum Principum pro Electo rogantium spernere preces. Quod si ille promo-
is veretur invita sua Majestate , nimis sibi dedecorosum esset: ex alia parteo conssiderare me aiebam, grave esse suae serenitati consentire, ut suus inimi-iscus non reconciliatus, & qui nullam super damnis & iniuriis satisfactionem impendisset, ad Ecclesiam insignem sui Feudi promoveretur. Ob quam se rem retuli me reperisse unum remedium, per quod & Sanctissimo Dominois nostro Papae & suae Maiestati mos gereretur. Id autem monui, proponis Sanctissimo, quod sua Maiestas remitteret ad Dominum nostrum Sanctissi-ismum plenum arbitrium componendi secum ipsum Electum & inducendi ,, eum ad satisfactionem pro damnis di contumacia convenientem , & quid- , , quid Dominus noster in hoc facto ordinaret , Maiestas Imperatoria ratum is haberet, proviso , quod similiter Electus ipse Domini nostri arbitrio aqui ,, esceret: Confirmadam enim sperare me, Sanctissimum Dominum nostrumis inducturum illum Electum ad convenientem recompensam i & tunc ille sineis controversia posset promoveri. Ad haec dixit Caesar, se de Domino nostro An obit . Clementissimo plene confidere: iussit tamen in consilio rem proponi: quo se , , , facto omnes Consiliarii hoc medium commendarunt, & ita commissum mi- ,, hi fuit, ut Beatitudini Domini nostri scriberem. Sic ergo Dominus nosteris dignetur hoc negotium in se assumere, & inducere Electum ad humilitatem
,,& satisfactionem , quoniam Caesar de suo arbitrio contentus remanebit.,, Alioquin vero stante illo contumace nunquam consentiret eum promoveri,
A quemadmo m plenius & apertius super hoc de mandato Caesareo Aposto- ,,lico Culmini scribo. Non suit visum certis de causis, quod Imperator hocis scriberet, sed veniet intra paucos dies ad Curiam Romanam super uno aliosi satis magno negotio Dominus Joannes Hinderbachius Decretorum Doctor. ipse de hoc plenam habebit potestatem. Tamen ex nunc Caesar conten- istum sese dicit in eo futurum esse, quod sanctitas Domini nostri inter Ipsum Electum duxerit ordinandum i ita tamen quod ille de damnis & iniuriis ita tamin, illatis aliquam faciat emendam tantis excessibus convenientem. Habes ouid M -ο in re Pataviensi per me factum sit: non potui plus: Sed per hunc modum existimo negotium ipsum bene consumari posse. Vocet pietas Domini nostri Procuratores Electi, qui dicunt multa Imperatori oblata, ct dicat eis se velle negotium componere ἔ di si habent potestatem, jubeat eos scribere Domino suo & facultatem quaerere : eo modo aut res votivam habebit expeditionem, aut honestius illis resistetur. Potest autem Sanctissimus Dominus noster seribere Caesari, se huiusmodi medium a me sibi transscriptum esse demente & voluntate sitae Maiestatis, & dicere, quod id velit arbitrium acceptare ;& tunc res erit planissima. Et si videtur, bonum esset, quod super hoc literae Apostolicae ad me mitterentur, antequam hinc discederem. Sic enim
magis instructus ad vos venirem. Vale. Ex Greta die XVIII. Septembris Anno MCCCCLli I.
Ex his perspicue Sc causa & momenta controversiae, & eius remedium IV. intelligitur: quanquam enim quae fuerit sententia Pontificis , cui arbitrium delatum est , haud repererim , satis tamen ex dictis colligitur Udatricum iussu Pontificis aὸ satisfactionem convenientem adductum , atque ab ipso Caesiare Pontifici commendatum ; quod alioqui Papa nisi pace Caesaris nihil esset facturus. Caetersim Anno i s . die 4. Novembris Utricus in sede confirmatus 4s est, uti intelligitur ex literis Nicolai Papae , quibus concedit facultatem , ut a 2' 'quocunque maluerit Catholico Antistite munuS consecrationis recipere Ua- sede.
leat; ac eidem Antistiti, ut munus praedictum Utrico impendere libere ponsit, sic tamen ut Archiepiscopo Salisburgensi , cui Ecclesia Patavi ensis aure metropolitico, inquit, subesse dignoscitur, nullum in posterum praeiudicium
generetur. Datum Anno i N. tertio Nonas Novembris. Ubi notandum,
ejusmodi literas de libertate consecrationis saepius datas Episcopis Patavi ensibus, sub eadem pene sermula ut videre est in Summario Salisburgensi. Num. M. Deinde alias dedit ad Archiepiscopum Saliburgensem, quibus ait hodie st
39쪽
s a EPISCOPUS PATAVIANSIS LVI.
Eum riusque Ecclesiam favori eiusdem Archiepiscopi commendat. Datum
Romae apud S. Petrum Anno Incarnat. Domini I s . pridie Nonas Novemb. anno octavo. Anno sequenti Fridericus Imperator Utrico Regalia contulit; item eidem Episcopo & Capitulo Pataviensi privilegia confirmavit. R. ui;.sehit. SchritovinuS, qui tum vivebat dc Catalogum suum Friderico Caesari de iovini. dicavit, rem omnem compendio describit, in eo tamen lapsus , quod Udatricum anno I sa. electum scribit; cum certum sit anno priori electum fuisse. Illud etiam cum epistola Sulvii non congruit, quod ait Electo adversatum fuisse Udatricum de Sonnenberg ; cum Sylvius dicat Sonnenbergium una secum Udatrici causam apud Caesarem tutatos esse; nisi illud sit, quod initio retulimus, de presbytero, quem Caesar ad Capitulum Patavi ense cum literis inhibitoriis allegavit: is sorte presbyter, Sonnenbergius fuit, vel nisi quod verisimilius poitquam Caesar spe promovendi Schaumbergium evolutus est, apud Pontificem pro Sonnenbergio ad cathedram evehendo contenderit: erba Schritovini sunt haec: Udatricus Hectus anno 1 v. habitis adversarium Dominum in risum de Somnenberg : pro episcopatu contendens annos sex imo quatuor duntaxat sed frustra. Papa Ναοlaus commissa cansa Domini Catatam S. Sabinae videlicet Rineae Sylvio Episcopo Senensi , qui pollea primum mense Decembri anni i so. purpura exornatus est Papa, inquam, intelligens electionem validam, interpellatus multipliciter i um consimare distulit, nis tritis eum
Imper atore ad concordiam dezeniret, qui maguam summam pecuniae expetiit pro
Regalibus conferendis e pro injuris, Iorte ideo, quod, cum pro Domino Alberto de Schaumburg Praeposito Vieunensi adolescente suas petitorias literas ad Capitulum transmiserat ,suis votis frustratus st. Interim ab anno 1 sa. usque ad quinquagesimum quintum inclisvὲ mulsa jactura est spiritualium O temporalium extust Leci sis per Capitulum ejusdem gubernata. Demum dum Imperator suum 1σaebuiset assensum quospiritu motus, nescio in Dominum Electum, atque eundem manu propria' siummo ministri insinuare non postergasset. obtenta es ejus confirmatio et qui crMen- ,nsieratili Ue Alfo 'a suo Metropolisano consecratus est , mox audita sua consirmatione sub Mi diu se Decis charitatisi sub dis o avem exactionem sub Ecclesiasicis poenis censuris is
Praelatis or Clero extos Praedecessorum more. Hucusque Schritovinus. V. Igitur compositis inter Caesarem & Udolricum offensionibus , obtentaque per Archiepiscopum Salaburgensem Sigismundum Vol kenstorssum con secratione Udatricus postquam solenni pompa de monasterio S. Nicolai ur sus ;=ii G- hem Pataviensem ingressus Sacramentum a civibus suscepisset, ad Caesarem insere Regalia, Nova Civitate Austriae degentem contulit se, impetravitque eodem die Di ploma, quo Fridericus Imperator testatur ad se cultu imperatorio sedentem is venisse Udatricum Episcopum Patavi ensem Principem & Consiliarium , insequit, nostrum, eodem die , quo datae erant hae literae ; demisseque suppli is easse conserri sibi Regalia Sc. quandoquidem igitur Decessores Udabici, - Patavienses Episcopi Antecessoribus suis Romanis Imperatoribus exactam fidem & subiectionem praestare consueverint, quemadmodum ipse quoqueis Udatricus in praesenti praestet, spesque indubitata sit, eam quoque in poste-orum praestaturum, idcirco placere, conserri eidem Udatrico omnia Regalia, . quae ab se uti Romano Imperatore conserri' possient, accepto eapropter ex ,, eodem Episcopo fidei, quae Imperatori & Domino deberetur , Sacramento is&c. Datum in Nova - Civitate, Sabbatho ante diem Inventionis S. Stephani, , Anno MCCCCLV. Ad mandatum proprium Imperatoris Utricus Wetaliis Vice - Cancellarius. at eonfiitiis. Alterum Diploma eodem die datum est, quo Fridericus privilegia Epiationein ptivi a Capimii Pataviensis confirmat, his sere verbis. s ' μ ' debito , inquit, quo omnibus & lingulis nostris & sacri imperii is subditis, ac praecipue Principibus gratiam & benevolentiam exhibere nosis convenit, eoque amplitis adversum eos , in quibus & fides perennis , deis promtum assiduumque. eluceat obsequium , cuiusmodi cum Venorabilisis Udatricus Epistopus , eiusque Deceta res extiterint, confirmamus Eidem is Principi ac Consiliario nostro, praeterea Praeposito, Decano, Capitulo &
40쪽
h Ecclesiae Pataviensi omnia & singula privilegia, libertates, iura, judicia, redi- x,, tus, fundos, census, homines & bona, decimas, propria & selidalia &e. is quaecunque ab Romanis Imperatoribus & Regibus Antecesibribus nostris, 'is ac Principibus Austriae, praeterea Palatinis Rheni, Bavariae Ducibus , alia ;, que Christianis Principibus collata si1nt, in omnibus ac singulis eorum punis Elis, articulis, clausulis &c. iisque in posterum idem robur inesse manda mus, atque si ad verbum his literis forent inserta , supplemiasque defectusis omnes, si qui seu ab oblivione aut depravatione vocum , seu sinistra interiso pretatione, aut alio quocunqiae modo in eorum primaevis literis aut hisceri nostris subvenire possent. Concedimus etiam Eidem Udatrico Episcopo is Baianum sanguinis, sic ut ipse in ossiciales suos liberam potestatem exerceat, pro aequo & more hactenus consueto. Vetamus itaque omnibus & singuia lis Principibus, Comitibus, Baronibus &c. uti ne quis usum eorundem priis vilegiorum impedire ullo modo attentet, &c. Sub poena centum marcarum Mauri, quorum dimidium alterum Camerae nostrae Caesareae, alterum Episco-ispo & Ecclesiae Pataviensi persolvatur. Datum in Nova - Civitate: Sabbatho,, ante diem Inventionis S. Stephani secunda Augusti) Anno MCCCCLV.,, Regni nostri sexto decimo. Imperii quarto. Ad mandatum proprium Do-rimini Imperatoris Utricus mel gle Vice- Cancellarius. Status Austriae hac tempestate turbatus admodum fuit. Extorta Friderico tutela I adistat , procerum studiis adolescentiae Regis illudebatur. Vetuerat Nicolaus Papa gravissimis literis , ne qui tutelam Caesaris impedirent ,, Sed contemtis Apostolicae sedis mandatis uti scribit AEneas Sylvius) & ta ,,tae Majestatis authoritate derisa sceleratum propositum tenuore. Doctaeo
, , lationem ad futurum Concilium interponendam suspendi posse Romani ,, Praestitis mandata rescripsi. Civitas Viennensis & omnis Austria ex eo ,, tempore semper in armis suit, temeratae Religionis poenas pendens: L sedislaus summa populorum alacritate apud Viennenses exceptus cuncta ex is voluntate Comitis Cileensis administravit. Haec & alia Sylvius. Agebat Urieπιὸ eo apud Ladiglaum Udatricus Pataviensis Consiliarii de Cancellarii munus, quemadmodum ex ejus literis anno I 4 6. datis apertum fit. Cum Friderico Cae- Rui,.sare tentata incassiim concordia , seu qubd imbellem victores Austrii contemnerent , seu quod Comes Ciliae, sit Sylvius adnotat , minus ε re sita duceret concordes esse Austriae Principes. Fervebat tunc Pontificum studium in excitandis adversiam Turcas Christianis Principibus et erat ex occupata per Tinor is Mahometem Constantinopoli recens terror: dies sun estissimae internecionis inciderat vigesima nona Maji anno 14s3. Concursatae indὶ per Legatos Apostolicos Christianae provinciae. Nicolaus Cusanus S. Petri Cardinalis, celeberrimus id aetatis vir; praeterea Ioannes Papiensis Episcopus ab latere Nicolai Legatus in Conventu Ratis bonensi & Francosordensi consilia Pontuficis is huc promoverant, ut expeditio in Barbarum decerneretur: jamque negotii pcrurgendi gratia, Electorum complures ad Novam Civitatem conia venerant anno I 4s s. sed ingentia molimina mors Nicolai Pontificis , quae eodem anno 9. Kal. Aprilis inciderat, evertit; telamque de integro texen dam habuit Callixtus Papa, qui in Thronum Romanum ret. Kal. Maji impositus fuerat. Is etiam voto in Turcarum excidium concepto memorandus,
non hortatu tantum, sed clame quoque suis opibus ornata Ducem belli se praehuit, languentibus inter haec, aut intestina discordia inter sese confligemtibus Christianis, queis nec verba nec exemplum Pontificis , neque insignis ille verbi Divini praeco Ioannes Capistranus, qui hoc tempore ingenti populorum concursu, & miraculorum gloria per Germaniam, Bolieiniam, Austriam, Hungariam visebatur, nec denique praesens ab exitiali hoste discrimen excutere veternum poterant. Ioannis Capistrant cum meminerim, haud Omittendum, quod ipse scribit in epistola ad Rockiranam Pragensem Pselido- Antistitem ; nimirum se ab Australibus, Pataviensibus & caeteris, apud quos Moamirica transitum iacit, honorificentissimε sisceptum. Pxilianus,